“Enọ E rọ Oma Kpotọ, E rẹ te Rọ Otọ na Reuku”—Oghẹrẹ Vẹ?
“ESEJỌHỌ whọ riẹ eme omosasọ Jesu na inọ ‘enọ e rọ oma kpotọ a te rehọ otọakpọ na reuku.’ Rekọ who te roro kpahe oware nọ ahwo a bi ru omoma rai je ru otọakpọ na, eme who roro nọ o ti kiọkọ nọ otu omarokpotọ a te reuku riẹ?”—Matiu 5:5; Olezi 37:11.
Myriam, omọvo Isẹri Jihova ọ rehọ onọ nana muọ ẹmeọta Ebaibol họ. Ọzae nọ o lele ta ẹme na ọ za kẹe inọ otẹrọnọ Jesu ọ yeyaa nana, koyehọ otọakpọ na u ti fo onọ a rẹ rọ reuku orọnikọ onọ a tahaku no ho.
Uyo ozae na u dhesẹ ẹruore. Kọ ma wo ẹjiroro nọ ma re ro wo irẹro itieye na? Ee, keme Ebaibol na e k’omai ẹjiroro buobu nọ ma rẹ rọ rọwo inọ eyaa yena i ti rugba. Evaọ uzẹme, orugba eyaa yena u wobọ kpekpekpe kugbe ẹjiroro Ọghẹnẹ rọkẹ ahwo-akpọ gbe otọakpọ na. Yọ ma wo imuẹro inọ oware nọ Ọghẹnẹ ọ yeyaa riẹ kpobi, o re ru ei gba. (Aizaya 55:11) Fikiere, eme họ ẹjiroro ọsosuọ Ọghẹnẹ kẹ ahwo-akpọ, kọ ẹvẹ o te rọ via?
Ẹjiroro Ebẹdẹ Bẹdẹ Ọghẹnẹ Rọkẹ Otọakpọ Na
Jihova Ọghẹnẹ ọ ma otọakpọ na rọkẹ ugogo ẹjiroro jọ. “Enẹ ỌNOWO na ọ tae, ọnọ ọ ma ihru, (Ọye họ Ọghẹnẹ), ọnọ o ru akpọ na, ọ tẹ ma ae o te je ru ei dikihẹ, ọ ma riẹ kẹ ozighi hi, ọ ma ae re a ria ae: ‘Mẹ họ ỌNOWO na, ọfa ọ riẹ hẹ.’ ” (Aizaya 45:18) Fikiere, ugogo ẹjiroro nọ a rọ ma otọakpọ na họ re ahwo-akpọ a riae. Ofariẹ, o rrọ ẹjiroro Ọghẹnẹ re otọakpọ na o jọ uwou ebẹdẹ bẹdẹ rọkẹ ahwo-akpọ. “Who fi etọhotọ akpọ na họ, re e seba ekpoho.”—Olezi 104:5; 119:90.
Ẹjiroro Ọghẹnẹ kpahe otọakpọ na u dhesẹ oma via re evaọ iruo nọ ọ rọ kẹ imava ọsosuọ na. Jihova ọ ta kẹ Adamu avọ Ivi nọ: “Wha yẹ, wha vi, re wha vọ evaọ akpọ na re wha wo i; re wha wuzou iyei obọ abade gbe evra obọ ehru gbe eware kpobi nọ i wo uzuazọ nọ e be nya evaọ akpọ na.” (Emuhọ 1:28) Ẹjiroro riẹ họ re otọakpọ na, onọ Ọghẹnẹ o mu họ Adamu avọ Ivi obọ na, o jọ uwou ebẹdẹ bẹdẹ rọ kẹ ae gbe emọ rai. Ikpe-udhusoi buobu e ruọ emu no, ọso-ilezi na ọ ta nọ: “Ihru na e rọ ỌNOWO, rekọ akpọ na ọ rehọ iẹ kẹ emọ ahwo.”—Olezi 115:16.
Re irẹro igbunu yena i rugba, Adamu avọ Ivi, jegbe emọ rai ọmomọvo, a rẹ jẹ Jihova Ọghẹnẹ, Ọnọma gbe Ọnọkẹ-Uzuazọ na rehọ, wọhọ Osu-Ehrugbakpọ rai u ve je no ai eva ze nnọ a re yo ẹme kẹe. Jihova o ru rie vẹ inọ enẹ o rẹ jọ nọ ọ kẹ ọzae na ujaje nana nnọ: “Whọ rẹ sae ria ibi ire nọ e rọ ogba na odode; rekọ whọ rẹ re ure ẹriẹ ewoma gbe eyoma na ha, keme eva ẹdẹ nọ whọ re riẹ, who re ti whuẹ.” (Emuhọ 2:16, 17) Re Adamu avọ Ivi a ruẹse rria ogba Idẹn na ribri, a re yoẹme kẹ ujaje olọlọhọ yena nọ a ta vevẹ na hrọ. Ere oruo u ti dhesẹ nnọ oware nọ Ọsẹ obọ odhiwu na o ru kẹ ae o da rai ẹro fia.
Okenọ Adamu avọ Ivi a keke aro fihọ ghẹmeeyo kẹ Ọghẹnẹ ẹkwoma ẹlavrẹ ujaje nọ ọ kẹ rai na, koyehọ a kiemu ku ọnọ ọ kẹ rai eware kpobi nọ a wo na. (Emuhọ 3:6) Evaọ ere oruo, a te ku uwou Aparadase owoma nọ te ae omarai gbe emọ rai a hae reawere riẹ kufiẹ. (Ahwo Rom 5:12) Kọ aghẹmeeyo imava ọsosuọ na u bru ẹjiroro nọ Ọghẹnẹ ọ rọ ma otọakpọ na dhe?
Ọghẹnẹ nọ O Ri Nwene He
Ẹkwoma Malakae ọruẹaro riẹ, Ọghẹnẹ ọ ta nọ: “Mẹ ỌNOWO na mẹ rẹ rẹriẹ hẹ.” (Malakae 3:6) Be ta kpahe owọ Ebaibol nana, ọgba-eriariẹ Ebaibol obọ France na, L. Fillion ọ ta inọ eme nana i wobọ kpekpekpe kugbe orugba eyaa Ọghẹnẹ. Fillion o kere inọ: “Jihova ọ hai kpe ahwo aghẹmeeyo riẹ no, rekọ fikinọ o re nwene he evaọ eyaa riẹ, makọ oware nọ o via kpobi, o re gbe ru eyaa riẹ nọ ọ ya no gba.” Eyaa Ọghẹnẹ, makọ ọ ya eyaa na kẹ omọvo jọ, orẹwho, hayo ahwo-akpọ kpobi, e rẹ thọ riẹ ẹro ho rekọ o re ru ai gba evaọ ẹruoke riẹ. “Ọ be sẹro ọvọ riẹ bẹdẹ, orọ ẹme nọ o ro juzi kẹ ige eno ivẹ-gbe-abọ.”—Olezi 105:8.
Dede na, ẹvẹ o sai ro mu omai ẹro inọ Jihova o ri nwene ẹjiroro ọsosuọ riẹ kpahe otọakpọ na ha? Onana o rẹ sai mu omai ẹro keme evaọ Ẹme Ọghẹnẹ nọ a rrọ ẹgba ẹzi riẹ kere, Ebaibol na, ma rẹ ruẹ ẹjiroro Ọghẹnẹ nọ ọ te rọ rehọ otọakpọ na kẹ ahwo-akpọ ẹmeoyo. (Olezi 25:13; 37:9, 22, 29, 34) Ofariẹ, Ikereakere na i dhesẹ enọ Jihova ọ ghale nnọ a be rria evaọ omofọwẹ, ohwo kpobi ọ keria “otọ ekakọ gbe otọ ure fig riẹ,” yọ “ozọ ohwo ọvo u gbe ti mu ai hi.” (Maeka 4:4; Izikiẹl 34:28) Enọ Jihova ọ salọ no “a rẹ te bọ iwou a vẹ ria ae tọ, a rẹ te kọ ọgbọ-evaene a vẹ re ibi riẹ.” A te reawere udhedhẹ makọ kugbe erao ẹwọ na.—Aizaya 11:6-9; 65:21, 25.
Ebaibol na e kẹ ẹmẹvo ọrọ eyaa Ọghẹnẹ evaọ edhere ọfa jọ. Evaọ etoke esuo Solomọn Ovie na, orẹwho Izrẹl o reawere oke udhedhẹ gbe ọruẹriọ. Evaọ otọ esuo riẹ, “ahwo Juda avọ ahwo Izrẹl a te wo omofọwẹ nọ umuo Dan ri te Biẹsheba, yọ ohwo kpobi ọ jọ otọ vaene gbe ure-fig riẹ, evaọ edẹ Sọlomọn kpobi.” (1 Ivie 4:25) Ebaibol na e ta inọ Jesu “ọ ro vi Solomọn,” yọ be ta kpahe esuo riẹ, ọso-ilezi na ọ rehọ edhere eruẹaruẹ ta nnọ: “Jọ ẹrẹreokie o vihọ eva ẹdẹ riẹ, re udhedhẹ u dhe ebuebu họ bẹsenọ ọvẹre ọ gbẹ te jọ họ.” Eva oke yena, ‘ibi i re ti vihọ eva otọ na; e rẹ te kpọhọ hwẹ eva ehru igbehru na.’—Luk 11:31; Olezi 72:7, 16.
Evaọ orugba ẹme riẹ, Jihova Ọghẹnẹ ọ te ruẹ nnọ ukuoriọ nọ ọ yeyaa riẹ na orọnikọ ahwo a ti woi tobọ ọvo ho rekọ o ti je zihe ziọ erru ọsosuọ riẹ. Eva Eviavia 21:4, Ẹme Ọghẹnẹ ọ ta k’omai inọ evaọ akpọ ọkpokpọ nọ a yeyaa riẹ na, Ọghẹnẹ o re “ti ririe irui kpobi no aro [ahwo]; uwhu o gbẹte jọ ofa ha, hayo kọ uweri hi, hayo oviẹ hẹ, hayo edada ọvuọvo ho, keme eware anwae evrẹ no.” Aparadase dẹẹ họ oware nọ ọ yeyaa riẹ na.—Luk 23:43.
Epanọ Who re Ro Wo Obọ Evaọ Ukuoriọ nọ A Yeyaa Riẹ Na
Enwene otọakpọ na kpohọ aparadase o te roma via evaọ otọ egọmeti nọ o ti su no obọ odhiwu ze, Uvie nọ Jesu Kristi ọ rrọ Ovie riẹ. (Matiu 6:9, 10) Orọ ọsosuọ, Uvie yena o te “raha erọ ọ raha akpọ na” no. (Eviavia 11:18; Daniẹl 2:44) Kẹsena, wọhọ “Ọmọ-Ovie Udhedhẹ” na, Jesu Kristi o ve ti ru eme eruẹaruẹ nana gba: “Uvie riẹ o te jọ ruaro, udhedhẹ riẹ o basa ha.” (Aizaya 9:6, 7) Evaọ otọ Uvie yena, ima ahwo buobu, kugbe enọ a ti zihe ziọ uzuazọ ẹkwoma ẹkparomatha na, a ti wo uvẹ nọ a te rọ rehọ otọakpọ na reuku.—Jọn 5:28, 29; Iruẹru 24:15.
Amono a te reawere ukuoriọ igbunu yena? Roro kpahe eme Jesu: “Ahwo nọ a te rọ oma kpotọ eva e were ae, keme arẹ te ria akpọ na.” (Matiu 5:5) Eme u dhesẹ re a rehọ oma kpotọ? Ebe-ofeme e rẹ fa ‘omarokpotọ’ wọhọ ewolẹ, owowa, ẹmeoyo, gbe epanọ ohwo ọ rẹ jọ dhedhẹ. Dede na, ubiẹme Griki ọsosuọ nọ a rọ t’ẹme na u wo otofa nọ o kẹre viere. Obe na, New Testament Wordbook, onọ William Barclay o kere o ta inọ “ẹwolẹ” ọ rrọ ẹme yena, “rekọ ohwo na ọ make rrọ wolẹ na, o wo ẹgba ọrọ ogbokọ.” U dhesẹ ẹgba iroro nọ u re ru ohwo thihakọ enwoma ababọ ẹgo hayo iroro orukele, enana kpobi fiki emamọ usu nọ o wo kugbe Ọghẹnẹ, usu yena o vẹ te jọ ehri ẹgba rọ kẹe.—Aizaya 12:2; Ahwo Filipai 4:13.
Ohwo omarokpotọ ọ rẹ rehọ eva kpobi rọwo itee Ọghẹnẹ evaọ abọ kpobi uzuazọ riẹ; o re si ikẹ hẹ inọ onọ o rrọ iroro riẹ o re ru hayo ru lele eriwo ohwo-akpọ. Ọ rẹ jẹ jọ ohwo nọ a rẹ sai wuhrẹ, ọnọ o re fi oma riẹ h’otọ re Jihova o wuhrẹ iẹe. Devidi ọso-ilezi na o kere nọ: “[Jihova] o re ti su enọ e rọ oma kpotọ eva onọ u kiẹrẹe, eye o re ti wuhrẹ edhere riẹ.”—Olezi 25:9; Itẹ 3:5, 6.
Kọ whọ te jọ usu otu ‘omarokpotọ’ nọ e te rehọ otọakpọ na reuku? Ẹkwoma ẹriẹ nọ whọ rẹ riẹ Jihova gbe oreva riẹ ẹkwoma uwuhrẹ udidi orọ Ẹme riẹ gbe efihiruo eware nọ who bi wuhrẹ na, whọ sai rẹro aparadase otọakpọ na nọ whọ rẹ rọ reuku jẹ jariẹ bẹdẹ bẹdẹ.—Jọn 17:3.
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 4, 5]
Udhedhẹ gbe omofọwẹ orọ esuo Solomọn o kẹ ẹmẹvo ọrọ ukuoriọ nọ a yeyaa riẹ na
[Ọnọ o wo uwohos]
Igodẹ gbe ugbehru nọ o rrọ obemu: Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.; Arabian oryx: Hai-Bar, Yotvata, Izrẹl; ọwhẹrẹ nọ o bi kporo udhu: Garo Nalbandian
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 5]
Akpọ ọkpokpọ okiẹrẹe ọ rrọ obaro tha—kọ whọ te jariẹ?