“Whai Ohwo Ọ Rehọ Uyoyou Oniọvo You Ohwo”
“Whai ohwo ọ rehọ uyoyou oniọvo you ohwo.”—AHWO ROM 12:10.
1, 2. Didi usu kugbe inievo rai imishọnare ọgbọna jọ gbe Pọl ukọ na a reawere riẹ?
EVAỌ etoke iruo imishọnare riẹ orọ ikpe 43 evaọ ofẹ obọ Korea, a riẹ Don rọkẹ uyoyou riẹ kẹ enọ ọ jọ ẹkwotọ rai je ru iruo usiuwoma ota. Nọ ọ jọ ehwa ẹyao nọ o no whu, ahwo jọ nọ o wuhrẹ obe kugbe vẹre a te no ugbothabọ bru ei ziọ oria nọ ọ be jọ mọ na te ta kẹe nọ, “Kamsahamnida, kamsahamnida!”—koyehọ “Whẹ kobiruo, whẹ kobiruo” evaọ ẹvẹrẹ Korea. Uyoyou nọ Don o dhesẹ kẹ ae u duobọte ai udu.
2 Orọnikọ oma Don ọvo a rẹ jọ ruẹ oriruo nana ha. Evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ na, Pọl o dhesẹ uyoyou udidi kẹ enọ o you. Pọl ọ rehọ oma riẹ kẹ ae. Dede nọ ọ jọ ọzae nọ a rẹ ta họ unu hu, ọ jọ wolẹ avọ ẹruọsa re, wọhọ “epanọ ọyọre-ọmọ ọ rẹ sẹro emọ riẹ.” O kere se ukoko nọ o jọ obọ Tẹsalonika nọ: “Fiki epanọ ma guọlọ owhai eva uyoyou o tẹ ruọ omai nọ ma rẹ ghale ẹkẹ oma mai jọ kẹ owhai re, orọnọ eva usiuwoma Ọghẹnẹ ọvo ho, keme wha jọ obọ mai ghare hrọ.” (1 Ahwo Tẹsalonika 2:7, 8) Uwhremu na, nọ Pọl ọ ta kẹ inievo obọ Ẹfẹsọs na inọ a te gbẹ rue riẹ ofa ha, “ai kpobi a tẹ jẹ viẹ gaga, a jẹ gbalọ Pọl ohọe, a jẹ viọlọ iẹe unu.” (Iruẹru 20:25, 37) U re vevẹ, usu nọ o jọ udevie Pọl avọ inievo riẹ u diwi viọ ibe Ileleikristi nọ a rrọ ọvo. A wo uyoyou udidi kẹ ohwohwo.
Uyoyou Udidi
3. Ẹvẹ eme Ebaibol nọ i kie kpahe uyoyou-oniọvo gbe uyoyou i ro thoma?
3 Evaọ Ikereakere na, uyoyou-oniọvo, ororokẹ, gbe ọdawẹ i wo obọ kpahe okwakwa Ileleikristi nọ o mai rro kpobi na—uyoyou. (1 Ahwo Tẹsalonika 2:8; 2 Pita 1:7) Wọhọ abọ sa-sa ọrọ utho erae uwowoma, ekwakwa ezi nana kpobi i ru ohwohwo gba. Orọnikọ i re si Ileleikristi kẹle ohwohwo ọvo ho rekọ i re si ae kẹle Ọsẹ obọ odhiwu rai re. Fikiere, Pọl ukọ na ọ ta udu họ ibe Ileleikristi awọ nọ: “Jọ uyoyou [rai o jọ onọ] uno eva ze. . . . Whai ohwo ọ rehọ uyoyou oniọvo you ohwo.”—Ahwo Rom 12:9, 10.
4. Eme ubiẹme Griki ọsosuọ nọ a jọ etenẹ fa fihọ “uyoyou” na u dhesẹ?
4 Ubiẹme Griki nọ Pọl o ro ruiruo nọ a jọ etenẹ fa fihọ “uyoyou” na u wo abava, otofa ọjọ họ usu, ọfa kọ eyowo. Wọhọ epanọ ọgba eriariẹ Ebaibol jọ o dhesẹ, onana u dhesẹ nnọ wọhọ Ileleikristi, “oware nọ a rẹ rọ riẹ ae họ oghẹrẹ omarọkẹ orọ uyoyou, ẹkpekpe, gbe ethathọ nọ a rẹ jọ uviuwou ruẹ na.” Ere inievo Ileleikristi ra e rrọ kẹ owhẹ? A rẹ jọ udevie ukoko Ileleikristi na ruẹ okegbe ọruọruọ, koyehọ who re rri ahwo na kpobi wọhọ inievo eva ra. (Ahwo Galesha 6:10) Fikiere, Ebaibol na, The New Testament in Modern English, onọ J. B. Phillips ọ fa, o fa Ahwo Rom 12:10 nọ: “Joma wo uvi uyoyou kẹ ohwohwo wọhọ epaọ inievo.” Yọ The Jerusalem Bible o se nọ: “Wha you ohwohwo wọhọ epanọ inievo a re you ohwohwo na.” Ẹhẹ, Ileleikristi a you ohwohwo orọnikọ fikinọ u fo oware nọ a re ru hayo fikinọ o gba rai họ ọvo ho. Ma rẹ “rehọ uvi uyoyou you ohwo no eva ze.”—1 Pita 1:22.
‘Ọghẹnẹ O Wuhrẹ Omai nọ Mai Ohwo O You Ohwo’
5, 6. (a) Ẹvẹ Jihova ọ rọ rehọ ikokohọ akpọ-soso ro wuhrẹ ahwo riẹ kpahe uyoyou Ileleikristi no? (b) Ẹvẹ ọgbakugbe nọ ọ rrọ udevie inievo ọ rẹ rọ ga viere nọ oke o be nyaharo na?
5 Dede nọ ‘uyoyou ahwo buobu u bi kiekpo’ evaọ akpọ nana, Jihova o bi wuhrẹ ahwo riẹ erọ oke mai nana re “ohwo o you ohwo.” (Matiu 24:12; 1 Ahwo Tẹsalonika 4:9) Ọghẹnẹ ọ be rehọ ikokohọ akpọ-soso erọ Isẹri Jihova rọ kẹ ahwo riẹ uwuhrẹ nana. Eva ikokohọ nana, Isẹri erọ orẹwho na a rẹ ruẹ inievo nọ i no erẹwho ugbothabọ ze, yọ ibuobu rai a fi enọ i no erẹwho efa ze họ iwou rai no. Evaọ okokohọ jọ kẹle, ejọ i no erẹwho nọ a rẹ jọ dhesẹ oma-osasa via tere he ze. Oleleikristi jọ nọ o fi obọ họ je fi ahwo họ iwou ọ ta nọ: “Okenọ inievo na a kaki te obonẹ, a jọ avọ udubro gbe ozozọ. Rekọ edẹ ezeza ọvo e ruọ emu no nọ a te ukpo no, te ai te enọ i fi rai họ iwou na a tẹ be gbalọ ohwohwo be viẹ. A ruẹ omawere uyoyou Ileleikristi nọ o rẹ thọrọ ae ẹro ho.” Ọghọruo odhesẹ kẹ inievo mai, makọ oria nọ a no ze, o rẹ sae sasa erara gbe enọ i fi rai họ iwou oma.—Ahwo Rom 12:13.
6 Epanọ iriruo ikokohọ nana i siuru te na, usu nọ o kpekpe viere o rẹ roma via okenọ Ileleikristi a tẹ be gọ Jihova kugbe evaọ etoke krẹkri. Ma tẹ riẹ inievo mai ziezi, ma rẹ sai wo ovuhumuo viere kẹ ekwakwa ezi rai—uzẹme nọ o rẹ jọ unu rai ẹsikpobi, ọtẹruo rai, omarokpotọ rai, ẹwo, ọghọruo, ororokẹ, ohrọ, gbe ababọ oriobọ. (Olezi 15:3-5; Itẹ 19:22) Mak, ọnọ ọ jọ imishọnare evaọ ofẹ Ovatha-Ọre Africa, ọ ta nọ: “Iruo nọ ma re ru kugbe inievo mai evaọ okugbe o rẹ wha ọgbakugbe nọ ọ rẹ sae hẹriẹ hẹ ze.”
7. Eme o gwọlọ mi omai re ma reawere uyoyou Ileleikristi evaọ ukoko na?
7 Re ma sai le jẹ yọrọ ọgbakugbe otiọye na evaọ udevie ukoko, ahwo nọ a rrọ ukoko na a re si kẹle ohwohwo hrọ. Ẹkwoma iwuhrẹ Ileleikristi nọ ma rẹ nya ẹsikpobi, yọ ma be bọ ọgbakugbe nọ ma wo kugbe inievo mai ga viere. Ẹkwoma iwuhrẹ nọ ma re nya, lele inievo na t’ẹme taure ewuhrẹ o te muhọ gbe okenọ ewuhrẹ ọ fa no, je w’obọ evaọ etoke iwuhrẹ na, ma rẹ sae ta udu họ ohwohwo awọ jẹ bọ ohwohwo ga “ru iruo ezi kpobi.” (Ahwo Hibru 10:24, 25) Ọkpako ukoko jọ evaọ obọ United States ọ ta nọ: “Mẹ kareghẹhọ ziezi inọ evaọ okenọ mẹ jọ ọmaha, uviuwou mẹ o jọ usu iviuwou nọ e jẹ hai no Ọgwa Uvie na whremu, reawere ẹmeọta-kugbe egbẹnyusu ewhẹwhẹtiẹ oke krẹkri.”
Kọ U Fo re Who ‘Ru Usu Ra Kẹre Haro’?
8. (a) Eme Pọl o wo họ iroro nọ ọ ta udu họ ahwo Kọrint awọ nnọ a ‘ru usu rai kẹre haro’? (b) Eme ma rẹ sai ru rọ wha uyoyou haro evaọ ukoko na?
8 Re ma wo obọ vọvọ evaọ uyoyou utioye na, o rẹ sai fo re ma ‘ru usu mai kẹre haro.’ Ro se ukoko obọ Kọrint, Pọl ukọ na o kere nọ: “Ma rovie enu gbe eva mai kẹ owhai no. Ma whaha owhai oware ovo ho.” Pọl ọ tẹ ta udu họ ae awọ nnọ ‘a ru usu rai kẹre haro’ re. (2 Ahwo Kọrint 6:11-13) Kọ whẹ oma ra whọ rẹ sai ru uyoyou ra ‘kẹre haro’ re? Who re du r’abọ muoma ha re amọfa a bru owhẹ ze. Evaọ ileta riẹ se ahwo Rom, Pọl ọ rehọ ohrẹ nana tua ẹgwọlọ nọ a re ro wo uyoyou: “Evaọ adhẹẹ odhesẹ kẹ ohwohwo, k’obaro.” (Ahwo Rom 12:10, NW ) Re who dhesẹ adhẹẹ kẹ amọfa, whọ rẹ sae j’owọ nọ whọ rẹ rọ nyai yere ai eva iwuhrẹ. Whọ jẹ sai tube zizie ai re a kuomagbe owhẹ evaọ usiuwoma ota hayo evaọ oma oruẹrẹhọ kẹ iwuhrẹ. Ere oruo o re rovie edhere nọ uyoyou o jẹ rro.
9. Didi owọ otujọ a jẹ no re a zihe ruọ egbẹnyusu ekpekpe kugbe ibe Ileleikristi? (Fi iriruo obonẹ jọ bae.)
9 Iviuwou gbe omomọvo evaọ ukoko na a rẹ sae ‘ru usu rai kẹre haro’ ẹkwoma eweze bru ohwohwo, ẹsejọhọ tubẹ re emu kugbe, gbe aroza nọ a rẹ sae zaha kugbe. (Luk 10:42; 14:12-14) Ẹsejọ, Hakop ọ rẹ ta kẹ umutho ahwo jọ re a kpohọ oria jọ kẹ arozaha omawere. Ọ ta nọ: “Ahwo unuikpe kpobi a rẹ jariẹ, jegbe eyewọ-ọvo. Ohwo kpobi o re zihe kpo avọ evawere ọvo, yọ a rẹ kẹle ohwohwo viere.” Wọhọ Ileleikristi, ma rẹ daoma orọnikọ re ma jọ ibe Ileleikristi ọvo ho rekọ te uvi egbẹnyusu.—3 Jọn 14.
10. Eme ma rẹ sai ru otẹrọnọ ma wo ẹbẹbẹ kugbe ibe Oleleikristi mai?
10 Dede na, eva ẹsejọ, sebaẹgba o sae jọ use-abọ kẹ ewo usu gbe uyoyou. Eme ma rẹ sai ru? Orọ ọsosuọ, ma rẹ sae lẹ kẹ emamọ usu nọ ma re wo kugbe inievo mai. O rrọ oreva Ọghẹnẹ inọ idibo riẹ a yeri kugbe ohwohwo ziezi, yọ ọ te k’uyo uvi elẹ itieye na. (1 Jọn 4:20, 21; 5:14, 15) Ma rẹ jẹ j’owọ lele elẹ mai. Ric, ọsẹro ọnyawariẹ evaọ ofẹ obọ Ovatha-Ọre Africa, ọ kareghẹhọ oniọvo jọ nọ o jọ bẹbẹ re a mu usu kugbe fikinọ o re du eme họ kẹ amọfa. Ric ọ ta nnọ: “Ukpenọ mẹ rẹ kẹ oniọvo na ufi lelele, mẹ tẹ gbae mu inọ mẹ rẹ daoma re mẹ riẹe ziezi. Kpakiyọ ọsẹ oniọvo na ọ rehọ obọ ogaga yọrọ iẹe. Nọ mẹ riẹ epanọ oniọvo na ọ daoma te no re o fi ẹbẹbẹ nana kparobọ gbe epanọ ọ nyaharo te no, o te si omẹ urru. Ma te zihe ruọ emamọ egbẹnyusu.”—1 Pita 4:8.
Rovie Eva Ra!
11. (a) Eme o gwọlọ re uyoyou o rro haro evaọ ukoko? (b) Fikieme ufi nọ ma rẹ kẹ amọfa lelele o jẹ wha enwoma abọ-ẹzi ze?
11 Nẹnẹ, ahwo buobu a re yeri uzuazọ ababọ ohwo jọ nọ a re mu usu okpekpe kugbe. U yoma kẹhẹ! Onana o rẹ jọ ere vievie he evaọ ukoko Ileleikristi na. Uvi uyoyou inievo orọnikọ ẹmeọta-kugbe ọwhẹwhẹtiẹ avọ uruemu adhẹẹ ọvo ho; yọ orọnikọ thakpinọ whọ họrọ gbalọ amọfa ọvo ho. Ukpoye, u re no omai udu ze re ma rovie eva mai, wọhọ epanọ Pọl o ru kẹ ahwo Kọrint na, je dhesẹ kẹ ibe Ileleikristi mai inọ ma ghine wo ọdawẹ kpahe ewoma rai. Dede nọ orọnikọ ahwo kpobi a rrọ jaka jaka ha, u woma ha re ohwo o dhẹ hrọ. Ebaibol e vẹvẹ unu nọ: “Ọnọ ọ hẹriẹ oma ọ gwọlọ nọ ọye ọvo ọ rẹ jọ, rekọ o mukpahe oziẹ okiẹrẹe kpobi.”—Itẹ 18:1.
12. Fikieme emamọ ẹmeọta-kugbe o rọ roja kẹ usu okpekpe evaọ ukoko na?
12 Emamọ ẹmeọta-kugbe o roja kẹ uvi usu. (Jọn 15:15) Mai kpobi ma gwọlọ egbẹnyusu nọ ma rẹ ta eware ididi mai kẹ. Ofariẹ, epanọ ma riẹ ohwohwo te, ere o rẹ lọhọ te re ma ru ẹgwọlọ ohwohwo gba. Ma te bi dhesẹ ọdawẹ kpahe isiuru amọfa evaọ edhere nana, yọ ma be wha uyoyou haro, ma vẹ te ruẹ ẹgbagba ọrọ eme Jesu na: “Ẹkẹ oghale o mae rọ vi emio.”—Iruẹru 20:35; Ahwo Filipai 2:1-4.
13. Eme ma rẹ sai ru re ma dhesẹ nnọ ma wo uvi uyoyou kẹ inievo mai?
13 Re uyoyou mai o wha emamọ ewoma ze, u re fo re ma dhesẹ iẹe. (Itẹ 27:5) Okenọ uyoyou mai o tẹ rrọ uvi riẹ, ovao mai u re dhesẹ iẹe via, yọ o rẹ sae wọ idu amọfa re a ru oware jọ kpahe iẹe. “Elo ibiaro o re ru ohwo eva were,” ere ọzae owareghẹ na o kere. (Itẹ 15:30) Eware ezi nọ a re ru e rẹ jẹ wha uyoyou haro. Dede nọ uvumọ ohwo ọ rẹ sae dẹ uvi uyoyou ho, okẹ nọ ohwo ọ rehọ udu riẹ kpobi kẹ u re woma gaga. Ekade, ileta, gbe “ẹme nọ a ta evaọ ẹruoke”—enana kpobi e rẹ sai dhesẹ uyoyou udidi via. (Itẹ 25:11; 27:9) Ma te mu usu kugbe amọfa no, ma rẹ yọrọ iẹe ẹkwoma uvi uyoyou nọ ma re gbe dhesẹ. Maero evaọ oke ẹbẹbẹ, ma rẹ gwọlọ fi obọ họ kẹ egbẹnyusu mai. Ebaibol e ta nọ: “Ogbẹnyusu ọ rọ rọkẹ eyowo ẹsikpobi, rekọ oniọvo ọ rẹ ruẹ uye oniọvo.”—Itẹ 17:17.
14. Eme ma rẹ sai ru o tẹ wọhọ nọ ohwo jọ ọ be j’owọ kpahe uyoyou mai hi?
14 Uzẹme, ma rẹ sai rẹro nnọ ma rẹ kẹle ohwo kpobi evaọ ukoko na ha. Ahwo jọ a rẹ jariẹ nọ ma rẹ kẹle vi amọfa. Fikiere otẹrọnọ ohwo jọ ọ kẹle owhẹ hẹ wọhọ epanọ whọ hae gwọlọ, whọ nwane ta nnọ oware jọ o jọ oma ra hayo oma ohwo na thọ họ. Yọ whọ daoma gba oma ra họ ohwo na ha. Who te si kẹle ohwo na wọhọ epanọ ọ kẹ owhẹ uvẹ te, whọ rẹ rọ ere rovie uvẹ fihọ nọ wha sai ro wo usu okpekpe kugbe evaọ obaro.
“Whọ Were Omẹ Hrọ”
15. Oghẹrẹ vẹ ujiro nọ a re jiri ohwo, hayo ababọ ere oruo, u re kpomahọ amọfa?
15 Dai rri epanọ eva e were Jesu te eva oke ame-ọhọ riẹ, nọ o yo eme na no obọ odhiwu ze: “Whọ were omẹ hrọ”! (Mak 1:11) Ababọ avro, eme ọjẹrehọ nana e kẹ Jesu imuẹro viere inọ Ọsẹ riẹ o you rie. (Jọn 5:20) U yoma gaga, ahwo jọ a re yo eme ujiro itieye na ha rono unu enọ a you jẹ be rehọ adhẹẹ kẹ. Ann ọ ta nọ: “Emoha buobu wọhọ omẹ a wo ahwo uviuwou nọ e rrọ ukoko na ha. Ẹwhọku ọvo a rẹ jọ obọ uwou whọku omai. Onana o rẹ lẹliẹ omai jọ ọkora.” Rekọ nọ a te kurẹriẹ ziọ ukoko na no, a vẹ ruẹ ẹsasa ọrọ uviuwou abọ-ẹzi ẹruọsa, ọrọ uketha—esẹ gbe ini gbe inievo evaọ ukoko na.—Mak 10:29, 30; Ahwo Galesha 6:10.
16. Fikieme obọ nọ a re keke kẹ amọfa u gbe ro fi obọ họ họ?
16 Evaọ oghẹrẹ iruemu-ẹwho jọ, ọthobọ gheghe esẹgbini, enọ e kpako no, gbe iticha i re ro jiri emaha, bi roro nnọ ujiro utioye na o te raha emọ na. Iroro itieye na e sai tube kpomahọ iviuwou Ileleikristi gbe ukoko na dede. A tẹ be ta kpahe ẹme nọ ọmọ o ru hayo oma nọ ọ dawo, enọ e kpako no a rẹ sae ta nnọ: “Whọ riẹ ru ziezi, rekọ whọ sai ru woma viere!” Hayo evaọ edhere ọfa jọ, a rẹ sai dhesẹ kẹ ọmaha na inọ eva e were rai hi. Evaọ ere oruo, ahwo buobu a roro inọ a bi ru ọmọ na re ọ dawo utho ẹgba riẹ kpobi. Rekọ onana o rẹ wha oware nọ a roro ho ze keme emaha itieye na a re si oma kpemu je roro nọ a fioka ha.
17. Fikieme ma jẹ gwọlọ uvẹ nọ ma re ro jiri amọfa?
17 Dede na, orọnikọ okenọ a gwọlọ kẹ ohrẹ ọvo a re ro jiri ohwo ho. Uvi ujiro o rẹ wha uyoyou fihọ uviuwou gbe ukoko na, rehọ ere ta udu họ emaha na awọ re a nya bru inievo nọ i wo eriariẹ rọkẹ ohrẹ. Fikiere ukpenọ ma rẹ kẹ uruemu-ẹwho uvẹ re o kpọ oghẹrẹ nọ ma re yeri kugbe amọfa, joma “wha ohwo ọkpokpọ na họ oma, ọnọ a ma tho Ọghẹnẹ eva uvi ẹrẹreokie gbe ẹfuọ.” Jiri amọfa wọhọ epanọ Jihova o re jiri ahwo na.—Ahwo Ẹfẹsọs 4:24.
18. (a) Emaha, ẹvẹ u fo nọ wha rẹ rehọ ohrẹ enọ e kpako no? (b) Fikieme enọ e kpako no a jẹ yọroma kpahe oghẹrẹ nọ a rẹ kẹ ohrẹ?
18 Evaọ abọdekọ riẹ, whai emaha na wha nwani roro nnọ okenọ ekpako a tẹ k’owhai ọkpọvio hayo ohrẹ, koyehọ a mukpahe owhai hi. (Ọtausiwoma Na 7:9) Ijo, ere he! Ọdawẹ gbe uyoyou udidi nọ a wo k’owhai o be wọ ae na. Ogbẹrọ ere he, eme jabọ a jẹ lahiẹ oma rai lele owhẹ t’ẹme kpahe ẹbẹbẹ ra? Nọ a riẹ epanọ eme i re kpomahọ ohwo te na, enọ e kpako no—maero kọ ekpako ukoko—a rẹ raha oke ziezi ro roro jẹ lẹ taure a tẹ te kẹ ohrẹ, keme ewoma ọvo a gwọlọ ru.—1 Pita 5:5.
“Ọnowo O Wo Ohrọ avọ Uwero”
19. Fikieme enọ e nyaku idhọvẹ no a sae rọ rẹro so Jihova kẹ uketha?
19 Eware iyoma nọ e via kẹ ahwo jọ no fiki uyoyou nọ a dhesẹ kẹ amọfa o sae lẹliẹ ae wo iroro na inọ edhesẹ uyoyou o te wha idhọvẹ se ai viere. O rẹ gwọlọ uduowha gbe ẹrọwọ ọgaga re a wariẹ rovie udu rai kẹ amọfa. Rekọ ajọ o thọrọ ae ẹro ho inọ Jihova “otheri omai ọvuọvo abọ họ.” O zizie omai inọ ma si kẹle iẹe. (Iruẹru 17:27; Jemis 4:8) Ọ tẹ jẹ riẹ nnọ ma sae dhozọ enwoma, fikiere ọ yeyaa inọ ọ te jọ kẹle omai re o fi obọ họ k’omai. Devidi ọso-ilezi na ọ k’omai imuẹro nọ: “ỌNOWO ọ kẹle enọ i wo eva owhrori, o je siwi enọ a nwẹ eva ẹzi.”—Olezi 34:18.
20, 21. (a) Ẹvẹ ma rọ riẹ nnọ ma rẹ sai wo usu okpekpe kugbe Jihova? (b) Eme o gwọlọ re ohwo ọ reawere usu okpekpe kugbe Jihova?
20 Usu okpekpe kugbe Jihova họ usu nọ o mai woma nọ ma rẹ sae nya. Kọ usu utioye na o ghinẹ lọhọ? Ee. Ebaibol na i dhesẹ epanọ ezae gbe eyae nọ i kiẹrẹe evaọ oke nọ u kpemu a kẹle Ọsẹ obọ odhiwu mai te. A rawo eme esasa rai fihọ Ebaibol na k’omai re e k’omai udu inọ ma rẹ sai si kẹle Jihova re.—Ilezi 23, 34, 139; Jọn 16:27; Ahwo Rom 15:4.
21 Ohwo kpobi ọ rẹ sae nyate itee nọ Jihova o fihọ nọ a rẹ rọ ruọ usu kugbei. Devidi ọ nọ inọ: “O ỌNOWO, ono ọ rẹ te ria evaọ uwoudhu-egagọ ra? . . . Ọnọ o re yere uzuazọ ugbogbo ho, o je ru oware nọ ukiete, ọ ta uzẹme no obọ eva riẹ ze.” (Olezi 15:1, 2; 25:14) Nọ ma be ruẹ nnọ ẹgọ Ọghẹnẹ o rẹ wha erere ze jẹ lẹliẹ omai wo uketha gbe ọthọwẹ riẹ na, ma vẹ te riẹ nnọ “Ọnowo o wo ohrọ avọ uwero.”—Jemis 5:11.
22. Didi oghẹrẹ usu Jihova ọ gwọlọ nọ ahwo riẹ a reawere riẹ?
22 Ẹvẹ oghale nọ ma wo o rro te inọ Jihova ọ gwọlọ wo usu utioye na kugbe ahwo-akpọ sebaẹgba! Kọ u gbe fo re ma dhesẹ uyoyou kẹ ohwohwo? Avọ obufihọ Jihova, mai omomọvo ọ rẹ sai fiba jẹ reawere uyoyou nọ a re ro vuhu okugbe-inievo Ileleikristi mai na. Evaọ otọ Uvie Ọghẹnẹ, ohwo kpobi evaọ otọakpọ ọ te reawere uyoyou nana bẹdẹ bẹdẹ.
Kọ Whọ Sae k’Iyo Nana Vevẹ?
• Didi oghẹrẹ uyero o rẹ jọ ukoko Ileleikristi na?
• Ẹvẹ mai omomọvo ọ sai ro fiba uyoyou nọ o rrọ ukoko na?
• Ẹvẹ uvi ujiro o sae rọ wha uyoyou Ileleikristi haro?
• Ẹvẹ uyoyou Jihova o be rọ thọ jẹ sẹro mai?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 27]
Uyoyou evaọ udevie Ileleikristi orọnikọ fikinọ o gba rae họ ọvo ho
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 28, 29]
Kọ whọ sai ‘ru uyoyou ra kẹre haro’?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 30]
Kọ whọ rẹ rehọ ubiẹro ogaga rri amọfa manikọ whọ rrọ ọbọga kẹ amọfa?