Orọo O Rẹ Sae Kparobọ Evaọ Akpọ Inẹnẹ

“Wha whẹ uyoyou họ oma, onọ orọ ọwhẹgbe eware kpobi.”—Ahwo Kọlọsi 3:14.

1, 2. (a) Oware vẹ nọ o rẹ kẹ uduotahawọ ma rẹ ruẹ evaọ ukoko Ileleikristi na? (b) Oghẹrẹ orọo vẹ a re se orọ obokparọ?

NỌ MA te rri ahwo nọ a rrọ ukoko Ileleikristi na, kọ eva e gbẹ be were omai nọ ma be rọ ruẹ ahwo nọ a rọo no je koko eyaa orọo rai te ikpe 10, 20, 30, hayo tube viere no? A talamu ọrivẹ orọo rai no ghelọ ebẹbẹ kpobi nọ a be rẹriẹ ovao dhe.—Emuhọ 2:24.

² Ibuobu rai a rẹ sae rọwo inọ a wo ẹbẹbẹ sa-sa no evaọ orọo rai. Ohwo jọ nọ o re ru ekiakiẹ kpahe orọo o kere nọ: “Erọo evawere e kare ebẹbẹ hẹ. A rẹ nya ku oke awere gbe oke ẹyayare . . . O make rrọ ere na . . . ahwo nana a daji orọo rai no ghelọ [ẹvohẹ] nọ ọ rrọ akpọ-oyere ọgbọna.” Ezae-avọ-eyae nọ orọo rai u wo obokparọ no a wuhrẹ epanọ a re ro yerikugbe ẹvohẹ gbe ebẹbẹ nọ i re no otunyẹ uzuazọ uyero ze no, maero otẹrọnọ a yọrọ emọ no. Erivẹ orọo itieyena a wuhrẹ no eware nọ e via kẹ ai ze no inọ uvi uyoyou “u re re he.”—1 Ahwo Kọrint 13:8.

3. Eme iyẹrẹ i dhesẹ kpahe orọo gbe orọo-ofa, kọ enọ vẹ onana o kpare ze?

³ Wo ohẹriẹ, okọ u zue erọo ima ahwo buobu no. Iyẹrẹ jọ e ta nọ: “O rrọ irẹro inọ abọvo erọo ahwo nọ a rrọ America kpobi nẹnẹ e te fa. Yọ a tẹ ghale erọo yena nọ e te [fa] na kpohọ abava, abọvo rai e te tọ te ikpe 8 he re e tẹ fa . . . Evaọ usu abọ 75 evaọ udhusoi erọ ahwo nọ a be wariẹ rọo, abọ 60 evaọ usu rai e te jẹ wariẹ fa.” Makọ evaọ erẹwho nọ a jẹ jọ fa erọo tere he, ẹkẹ o kurẹriẹ no. Wọhọ oriruo, oghẹrẹ nọ erọo e be fa kiti te enẹna evaọ Japan enwenọ akuava epanọ o jọ vẹre. Itunyẹ jọ vẹ e be wha uyero nana ze, nọ e be hae roma via ẹsejọ evaọ udevie ukoko Ileleikristi na? Ẹvẹ orọo ohwo o sae rọ jọ orọ obokparọ ghelọ omodawọ nọ Setan ọ be gwọlọ rọ taha ọruẹrẹfihotọ na ku?

Egbefẹ nọ A rẹ Whaha

4. Eware vẹ jọ e rẹ sae taha orọo ku?

⁴ Ẹme Ọghẹnẹ o fi obọ họ kẹ omai wo otoriẹ eware nọ e rẹ sae taha orọo ku. Wọhọ oriruo, roro kpahe eme nọ Pọl ukọ na ọ ta kpahe iyero nọ e te jọ evaọ edẹ urere nana: “Eva edẹ urere oke ẹbẹbẹ te tha, keme ahwo a re ti you oma-obọrai, je you igho, a ve ti heri-oheri avọ oma-ovia gbe ekaela, a re ti yo ẹme e nọ i yẹ rai hi, a rẹ te jọ ababọ uyere-ọghọ gbe ababọ ẹfuọ, a wo eva egaga, a re koko eya ha, a rẹ raha odẹ ahwo, a wo oma-onyẹ hẹ, avọ ofu-ọkpoo, a re mukpahe ahwo ezi, otu ovivie, avọ uzou-uveghe, otu okpiro, enọ i yowọ enu-awere siọ Ọghẹnẹ ba, a rẹ yọrọ oghẹrẹ egagọ a vẹ vro ogaga nọ o rọ eva riẹ. Si oma no oghẹrẹ ahwo otiọye.”—2 Timoti 3:1-5.

5. Fikieme o jẹ rrọ nọ ohwo nọ o ‘you oma-obọriẹ’ o bi fi orọo riẹ họ ọza, kọ ohrẹ vẹ Ebaibol na e kẹ kpahe uruemu nana?

⁵ Nọ ma tẹ kiẹ eme Pọl na riwi, ma rẹ ruẹ nọ eware jọ buobu nọ o kele na e rẹ sae wha ebẹbẹ ilogbo fihọ orọo. Wọhọ oriruo, ahwo nọ a “you oma-obọrai” a re dhesẹ oriobọ yọ a wo ororokẹ kẹ amọfa ha. Ezae hayo eyae nọ i you oma-obọrai ọvo a rẹ dhogbo epanọ a re ro si fihọ awọ obọrai ọvo. A rẹ rọwo nọ a re kie kẹ ọrivẹ rai hi. Kọ uruemu utioye na o rẹ sai su kpohọ orọo evawere? Vievie. Pọl ukọ na ọ kẹ Ileleikristi emamọ ohrẹ nana, onọ o kẹre te imava orọo: “Wha rehọ mẹ-ọvo-ọria hayo eheri ru oware ovo ho, rekọ eva oma urokpotọ roro amọfa ro vi oma ra. Whai omomọvo ọ guọlọ ifowe oma obọ riẹ ọvo ho, rekọ ifowe amọfa re.”—Ahwo Filipai 2:3, 4.

6. Ẹvẹ uyoyou ugho o sai ro fi ẹbẹbẹ họ orọo?

⁶ Uyoyou ugho o rẹ sai fi ohẹriẹ ulogbo họ udevie ọzae avọ aye. Pọl ọ vẹvẹ unu nọ: “Ahwo nọ a re siuru efe a re kie ruọ ẹdawọ, je kie ẹta, je kie ruọ urusio eware igheghẹ avọ oma-onhwa buobu nọ i re suẹ ahwo ruọ ekie gbe ẹraha. Keme uyoyou kpahe igho oye họ owọ imuomu kpobi; fiki eguọlaguọlọ na oye o lẹliẹ otu jọ vru siọ orọwọ na ba a jẹ rehọ inwe buobu duwu eva rai.” (1 Timoti 6:9, 10) U yoma kẹhẹ, oware nọ Pọl ọ vẹvẹ unu kpahe na o be roma via evaọ iwou orọo buobu nẹnẹ. Fiki efe nọ a bi le, ahwo jọ buobu a gbabọ kẹ ẹgwọlọ erivẹ orọo rai no, onọ o kẹre te ugogo ẹgwọlọ orọ ẹruorote gbe ohwohwo nọ a rẹ sasa oma ẹsikpobi.

7. Evaọ ẹsejọ, oghẹrẹ uruemu vẹ u su kpohọ ababọ evaifihọ no evaọ orọo?

⁷ Pọl ọ tẹ jẹ ta nọ evaọ edẹ urere nana otujọ a te jọ ‘ababọ ẹfuọ, a ti wo eva egaga, a re ti koko eyaa ha.’ Eyaa orọo yọ eyaa egbẹgbẹdẹ nọ u fo nọ u re su kpohọ ọgbakugbe nọ ọ rẹ jọ ribri, orọnikọ orọ ẹghẹ hẹ. (Malakae 2:14-16) Dede na, ahwo jọ a kpọ isiuru obẹlẹ bru amọfa nọ a rrọ erivẹ orọo rai hi no. Aye jọ nọ ọ rrọ ikpe 30 gbọ nọ ọzae riẹ ọ dhẹ seba ọ ta inọ taure ọzae na ọ tẹ te dhẹ se iẹe ba dede, ọ jẹ hai dhesẹ uruemu oma-oriẹ gbe uyoyou vrẹta kẹ eyaa efa. O vuhu uruemu nọ u fo ho kẹ ọzae uwou orọo mu hu. O da riẹ gaga nọ o muẹrohọ uruemu ọzae riẹ na, ọ tẹ daoma rehọ ona kẹe unuovẹvẹ kpahe enwoma nọ e rrọ uruemu nọ o bi dhesẹ na. Ghele na ọzae na o kieruọ ẹnwae-obro. Dede nọ a rehọ ẹwo kẹe unuovẹvẹ, ọrivẹ orọo yena nọ o wo ekpere uruemu na ọ gaviezọ họ. O kie ruọ agbefẹ na.—Itẹ 6:27-29.

8. Eme ọ rẹ sai su kpohọ ẹnwae-obro?

⁸ Ebaibol na e vẹvẹ unu gaga kpahe ẹnwae-obro. “Obruẹnwae kpobi o wo areghẹ hẹ; ọnọ o ru rie ei kpobi ọ raha uzuazọ riẹ.” (Itẹ 6:32) Ẹnwae-obro yọ oware nọ o rẹ via kpregede he. Wọhọ epanọ Jemis, omọvo enọ i kere Ebaibol na ọ ta, taure ohwo tẹ te thọ uzi wọhọ ẹnwae-obro, o re roro kpahe iẹe lelehie no evaọ udu riẹ. (Jemis 1:14, 15) Ohwo nọ o wo iroro iyoma yena ọ vẹ be rehọ ẹmẹrera si eva no ọrivẹ orọo nọ ọ yeyaa kẹ inọ a ti gbe fi eva họ ohwohwo ri ba ẹdẹ uwhu na. Jesu ta nọ: “Wha yo nọ a ta nọ, ‘Who buẹnwae he.’ Rekọ mẹ ta kẹ owhai, kohwo kohwo nọ o re ri aye rite ẹguọlọ riẹ, ọ jọ eva lele ie bruẹnwae no.”—Matiu 5:27, 28.

9. Ohrẹ areghẹ vẹ o rrọ Itẹ 5:18-20?

⁹ Fikiere, oware nọ a jọ obe Itẹ ta udu họ omai awọ nọ ma wo na họ owojẹ areghẹ avọ orọ ọtẹruo: “Jọ eyeri ame rai o wo oghale, wereva fiki aye nọ whọ rehọ evaọ oke ọmoha, Upelẹ uyo uwowolẹ avọ eru na, Jọ uyoyou riẹ o hẹ kẹ owhẹ evawere ẹsikpobi, jọ uyoyou riẹ o dhẹruọ owhẹ oma ẹsikpobi. Ọmọ mẹ fikieme whọ jẹ rọ eva kpahe ekpere aye fikieme whọ jẹ be gbalọ ọdawo-ahwo?”—Itẹ 5:18-20.

Whọ Họrọ Ro Orọo Ho

10. Fikieme o jẹ rrọ oware areghẹ re ohwo ọ raha oke nabe riẹ ohwo nọ ọ be te rọo?

¹⁰ Ebẹbẹ e rẹ sae roma via evaọ orọo nọ imava na i te gbokpakpa ruọ orọo. A sae maha hrọ yọ o sae tubẹ jọnọ a wo eriariẹ orọo ho. Hayo o sae jọnọ a raha oke rọ riẹ ohwohwo ziezi hi—oware nọ o rẹ were ọjọ gbe onọ o rẹ were ọjọ họ, itee nọ a fihọ evaọ uzuazọ, gbe oghẹrẹ uzuazọ nọ a jọ iviuwou rai yeri notọ ze. O rrọ oware areghẹ re ohwo o thihakọ, re ọ rehọ oke nabe riẹ ohwo nọ ọ be te jọ ọrivẹ orọo riẹ. Kareghẹhọ Jekọp, ọmọ Aiziki. Ikpe ihrẹ o ru iruo kẹ ọzae nọ ọ be te jọ ọgọ riẹ taure a tẹ kẹe uvẹ nọ ọ rehọ Reshẹl. U no rie eva ze inọ o re ru ere keme uvi uyoyou o gine wo kẹ Reshẹl, orọnikọ isiuru erru ugboma gheghe he.—Emuhọ 29:20-30.

11. (a) Oghẹrẹ ahwo vẹ orọo u re kugbe? (b) Fikieme ẹmeunu nọ a rẹ kpọ o je wuzou evaọ orọo?

¹¹ Orọo u vi isiuru obẹlẹ nọ a re wo kẹ ohwohwo ọvo. Orọo u re ku imava nọ i no iviuwou sa-sa ze kugbe, je wo oghẹrẹ iroro avọ iruemu sa-sa, yọ ẹsibuobu ọjọ o re kpohọ isukulu te ọdekọ họ. Ẹsejọ o rẹ jọ okugbe imava nọ uruemu-ẹwho hayo ẹvẹrẹ rai i wo ohẹriẹ. O tẹ kawo, orọo u re ku imava nọ i wo ọvuọ iroro riẹ gbe, avọ ọvuọ edhere nọ a rẹ rọ ta ọvuọ eriwo riẹ kpahe oware kpobi. Ọvuọ iroro riẹ nọ imava i re wo yọ abọjọ orọo. E sae jọ erọ obrukpe avọ unoma-uguo ẹsikpobi, hayo e sae jọ erọ ọbọga gbe uduotahawọ. Ẹhẹ, ma sae rọ ẹmeunu mai bru ola họ orivẹ orọo mai hayo sasa ọrivẹ orọo mai oma. Nọ a gbẹ riẹ eme kpọ họ o rẹ sai fi ebẹbẹ ilogbo họ uwou orọo.—Itẹ 12:18; 15:1, 2; 16:24; 21:9; 31:26.

12, 13. Ubiẹro owowa vẹ a ta udu họ omai awọ nọ ma re ro rri ẹme orọo?

¹² Fikiere, o rrọ oware areghẹ re ohwo ọ raha oke ziezi rọ riẹ ohwo nọ ọ be te jọ ọrivẹ orọo riẹ. Aye Oleleikristi jọ nọ ọ rọo kri no ọ ta nọ: “Okenọ who ti bi rri ohwo nọ ọ te jọ ọrivẹ orọo ra, whọ sai roro kpahe eware hayo iruemu ikpe nọ whọ gwọlọ nọ ohwo na o re wo. Otẹrọnọ whọ sae ruẹ ihrẹ ọvo eva oma riẹ, whọ vẹ nọ oma ra nọ, ‘Kọ mẹ te sai rri esa nọ i kiọkọ nọ o wo ho na vo? Kọ mẹ te sai thihakọ esa yena nọ o wo ho na kẹdẹ kẹdẹ?’ Nọ avro ọ tẹ rrọ owhẹ udu, rehọ oma re whọ wariẹ roro.” Uzẹme, u fo re whọ rehọ ubiẹro owowa rri ẹme na. Nọ whọ tẹ gwọlọ rọo, riẹ inọ whọ te ruẹ ọrivẹ orọo nọ ọ gba re he. Epọvo na re, ohwo nọ whọ te rọo na ọ te ruẹ nọ whọ gba re gbe he!—Luk 6:41.

¹³ Orọo o gwọlọ oma-olahiẹ. Pọl o fi ẹgba họ onana okenọ ọ ta nọ: “Mẹ guọlọ re wha se awa ba ẹruọ. Ọ nọ o wo aye he ọ rẹ rọ ẹro te iruo Ọnowo, iroro riẹ kpobi epanọ o re ro ru Ọnowo na eva wera. Rekọ ọzae nọ o wo aye i no, ọ rẹ ruawa eware akpọ na, epanọ o re ro ru aye riẹ eva wera, o te je wo iroro ivẹ. Aye nọ o wo ọzae he, hayo ọmọtẹ nọ ọ riẹ ọzae he, ọ rẹ ruawa iruo Ọnowo Ọghẹnẹ epanọ o re ro ru oma gbe ẹzi riẹ ọrẹri; rekọ aye nọ o wo ọzae no, ọ rẹ ruawa eware akpọ na epanọ o re ro ru ọzae riẹ eva wera.”—1 Ahwo Kọrint 7:32-34.

Oware nọ Erọo jọ E Gbẹ be rọ Tọ Họ

14, 15. Eme ọ rẹ sae wha ewhrehe fihọ ọgbakugbe orọo?

¹⁴ Aye Oleleikristi jọ o wo ọkora ologbo kẹlena nọ ọzae riẹ nọ avọ iẹe a gbẹ jọ orọo anwọ ikpe 12 ọ se iẹe je mu usu kugbe aye ọfa. Kọ ọ ruẹ oware oka jọ taure orọo na o tẹ fa? Aye na ọ ta nọ: “U te epanọ ọ gbẹ jẹ rọ lẹ hẹ. Ọ jẹ rehọ eware evere gu-inoma inọ e be whaha iẹe iwuhrẹ Ileleikristi gbe usiuwoma ota. Ọ gbẹ ta nọ abọ riẹ ọ rrọ eware buobu hu, ọ vẹ ta nọ oma o rrọ riẹ gaga fikiere o ti wo uvẹ kugbe omẹ hẹ. Ọ rẹ ta ẹme kugbe omẹ hẹ. U gbe wo ẹmeọta-kugbe vievie he kpahe eware abọ-ẹzi. Oma o vuọ omẹ kẹe gaga. O gbẹ wọhọ nọ ọzae nọ mẹ rọo na ọna ha.”

¹⁵ Amọfa ta inọ a be hai muẹrohọ eka evona, nọ u kugbe abọgbekẹ uwuhrẹ Ebaibol omobọ ohwo, olẹ hayo iwuhrẹ Ileleikristi. Koyehọ ahwo buobu nọ a nya se erivẹ orọo rai ba a kake kuvẹ re usu rai kugbe Jihova u whrehe. Onana o tẹ lẹliẹ ude-oruẹ abọ-ẹzi rai fu no. A gbe je rri Jihova wọhọ Ọghẹnẹ nọ ọ rrọ uzuazọ họ. Eyaa akpọ ọkpokpọ ẹrẹreokie na e gbẹ jọ imuẹro kẹ ai hi. Evaọ ẹsejọ, oghẹrẹ ewhrehe abọ-ẹzi otiọna ọ rẹ tube roma via taure ọrivẹ orọo nọ ọ kare evaifihọ na o te ti mu usu kugbe omọfa evaọ otafe orọo na.—Ahwo Hibru 10:38, 39; 11:6; 2 Pita 3:13, 14.

16. Eme rẹ bọ usu orọo ga?

¹⁶ Wo ohẹriẹ, imava orọo jọ nọ a be wereva gaga a ta nọ usu ogaga abọ-ẹzi nọ a wo họ oware nọ o be lẹliẹ orọo rai wo obokparọ. A rẹ lẹ kugbe je ru uwuhrẹ kugbe. Ọzae na ọ ta nọ: “Ma re se Ebaibol na kugbe. Ma rẹ jọ usu evaọ usiuwoma ota. O rẹ were omai nọ ma te bi ru eware kugbe.” Eware nọ onana u wuhrẹ omai u re vevẹ: Emamọ usu nọ a rẹ yọrọ kugbe Jihova u re fi obọ họ nọ ọgbakugbe orọo ọ jẹ jọ gaga.

Dhesẹ Uvi Iroro jẹ Hae Ta Ẹme Kugbe

17. (a) Eware ivẹ vẹ e rẹ zọhọ fihọ orọo obokparọ? (b) Ẹvẹ Pọl o dhesẹ uyoyou Oleleikristi?

¹⁷ Eware ivẹ efa jọ e rẹ zọhọ fihọ orọo obokparọ: uyoyou Oleleikristi gbe ẹmeọta-kugbe. Nọ imava a te wo isiuru kpahe ohwohwo, o rẹ vẹrẹ ai obọ re a kpairoro vrẹ abọ nọ ohwo ọdekọ ọ be jọ riẹ ru te he. Imava na a sae ruọ orọo avọ irẹro ilogbo, ẹsejọhọ fiki ebe obẹlẹ nọ a se no hayo eware nọ a ruẹ no evaọ isinima. Dede na, uwhremu na nọ a tẹ ro orọo no, imava na a vẹ te ruẹ epanọ orọo o ginẹ rrọ. Kẹsena, ethobọ esese hayo iruemu jọ nọ i woma te he i ve ti zihe ruọ ebẹbẹ ilogbo. Nọ o tẹ via ere, u re fo re Oleleikristi o dhesẹ ubi ẹzi na, onọ abọjọ riẹ o rrọ uyoyou. (Ahwo Galesha 5:22, 23) Evaọ uzẹme, uyoyou u wo ẹgba gaga—orọnikọ uyoyou obẹlẹ gheghe he rekọ uyoyou Oleleikristi. Pọl dhesẹ uyoyou Oleleikristi yena inọ: “Uyoyou u re wo odiri krẹkri, avọ ọriẹruo . . . o rẹ guọlọ orọ obọ riẹ hẹ; o rẹ kpare ẹme ọgaga avọ ofu hu . . . u re thiakọ eware kpobi, rọwo eware kpobi, u re rẹro eware kpobi, avọ odiri eva eware kpobi.” (1 Ahwo Kọrint 13:4-7) U re vevẹ, uvi uyoyou u re thihakọ kẹ omoyẹlẹ iwo. Uyoyou u re rẹro ẹgbagba ha.—Itẹ 10:12.

18. Ẹvẹ ẹmeọta-kugbe ọ sae rọ bọ usu ga?

¹⁸ Ẹmeọta-kugbe o wuzou re. A make rọo kri no kẹhẹ, u re fo re imava orọo a ta ẹme kugbe re a jẹ ginẹ gaviezọ kẹ ohwohwo. Ọzae jọ ọ ta nọ: “Ma rẹ ta iroro mai kpobi neva ze kẹ ohwohwo evaọ oma ogbẹnyusu.” Nọ a bi yeri haro na, ọzae hayo aye o re wuhrẹ epanọ ọ rẹ rọ gaviezọ kẹ ẹme nọ ọdekọ ọ ta gbe ẹme nọ ọ gwọlọ ta via ha. Koyehọ, nọ ikpe e be nyaharo na, imava orọo evawere a re wuhrẹ epanọ a rẹ rọ riẹ oware nọ o rrọ ọrivẹ riẹ eva nọ ọ gbẹ make tae via ha. Eyae jọ a ta inọ ezae rai a rẹ gaviezọ kẹ ai hi. Ezae jọ a gu-inoma no inọ okenọ u kiehọ ai oma ha ọvo eyae rai a rẹ rọ gwọlọ lele ai ta ẹme. Ẹmeọta-kugbe ọ gwọlọ arodawẹ gbe ororokẹ. Emamọ ẹmeọta-kugbe o rẹ kẹ ọzae avọ aye erere.—Jemis 1:19.

19. (a) Fikieme unuwou o sae rọ jọ bẹbẹ ẹsejọ? (b) Eme ọ rẹ wọ omai wounu?

¹⁹ Evaọ otiẹse, re a wounu yọ abọjọ ẹmeọta-kugbe. Dede na, ẹsikpobi oyena o rẹ lọhọ họ. O rẹ gwọlọ omarokpotọ re ohwo ọ sae rọwo iruthọ riẹ. Nọ ohwo ọ tẹ sai ru ere je wounu u re gine fi obọ họ bọ okugbe orọo ga. Emamọ unuwou o rẹ whaha ẹwhọ nọ ọ hẹ sae roma via evaọ obaro je rovie uvẹ fihọ kẹ uvi erọvrẹ, yọ o rẹ sai ku ebẹbẹ họ re. Pọl ta nọ: “Whai ohwo o thi-akọ kẹ ohwo, re ohwo jọ o te wo eguago kpahe ọrivẹ riẹ, jọ ọrọ vrẹe; wọhọ epanọ Ọnowo na ọ rọ vrẹ owhai na ere wha rẹ rọ vrẹ re. Rekọ onọ omae ro vi enana kpobi, wha whẹ uyoyou họ oma, onọ orọ ọwhẹgbe eware kpobi.”—Ahwo Kọlọsi 3:13, 14.

20. Ẹvẹ Oleleikristi o re yeri kugbe ọrivẹ-orọo riẹ evaọ obọ uwou gbe nọ a tẹ rrọ kugbe amọfa?

²⁰ Oware ofa nọ u wuzou re evaọ orọo họ uketha nọ imava orọo a rẹ rọ kẹ ohwohwo. U fo re ọzae avọ aye Oleleikristi a fi eva họ ohwohwo, rẹro so ohwohwo. Jọ ohwo ọ rehọ oghẹrẹ ovo dhesẹ orivo riẹ yoyoma hayo si ọghọ no ọrivẹ orọo riẹ oma ha. Ma rẹ jọ ahwo nọ a re jiri erivẹ orọo mai; orọnikọ ma rẹ rehọ evedha fo ai hi. (Itẹ 31:28b) Uzẹme, u fo ho re ma si ọghọ no ai oma ẹkwoma ẹpoviẹ hayo eme etọtọ nọ ma rẹ ta kpahe ae. (Ahwo Kọlọsi 4:6) Uruemu uwowou nọ a re dhesẹ ẹsikpobi o rẹ bọ ẹzi ẹruorote ohwohwo ga. Obọrote hayo ẹme owowolẹ ọ rẹ sai fi obọ họ kẹ ohwo riẹ inọ ẹme nọ ọrivẹ orọo riẹ ọ be ta kẹe na họ: “Me gbe you owhẹ. Eva e be were omẹ gaga inọ whọ rrọ kugbe omẹ.” Enana yọ eware jọ nọ e rẹ sai ru orọo jọ gaga je fi obọ họ nọ orọo o jẹ kparobọ evaọ akpọ inẹnẹ. Eware efa e riẹ, yọ uzoẹme nọ o rrọ aro na u ti dhesẹ ekpọvio Ikereakere efa kpahe epanọ a sai ro ru orọo jọ orọ obokparọ.a

[Oruvẹ-obotọ]

Kọ Whọ Sae k’Iyo Nana Vevẹ?

• Eware vẹ jọ e rẹ sae taha orọo ku?

• Fikieme ẹhọrọ ruọ orọo o gbẹ rọ rrọ oware areghẹ hẹ?

• Ẹvẹ iruẹru abọ-ẹzi e sai ro kpomahọ orọo?

• Eware vẹ e rẹ sai kru orọo ga?

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 18]

Orọo u vi isiuru obẹlẹ nọ a re wo kẹ ohwohwo ọvo

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 20]

Emamọ usu ogaga nọ a re wo kugbe Jihova u re fi obọ họ kẹ ọzae avọ aye wo orọo obokparọ