Enọ Ahwo nọ A s’Ebe
Kọ Devidi, ọzae nọ ọ were Ọghẹnẹ gaga na, o gboja kẹ ahwo nọ o mu evaọ ẹmo wọhọ epanọ ahwo jọ a rọwo fiki ikuigbe nọ e rrọ 2 Samuẹle 12:31 gbe 1 Iruẹru-Ivie 20:3 na?
Ijo. Iruo egaga ọvo Devidi ọ kẹ ahwo Amọn nọ o mu evaọ ẹmo. Oghẹrẹ nọ efefafa jọ e fa awọ nana Ebaibol na o lẹliẹ ahwo wo otoriẹ othọthọ kpahe oware nọ Devidi o ru na.
Nọ efafa Ebaibol yena e jẹ ta ẹme kpahe uye nọ a kẹ ahwo Amọn, efafa yena i dhesẹ Devidi wọhọ ohwo omuomu. Wọhọ oriruo, 2 Samuẹle 12:31 evaọ King James Version o se nọ: “Ọ rehọ ahwo nọ a jariẹ ze, o te fi ai họ otọ esara, gbe ewhẹ itehru, gbe iwhe, ọ tẹ jẹ rehọ ai nya ovini ibriki vrẹ: ere o ru kẹ ikpewho ahwo Amọn kpobi.” Epọvo na a fa 1 Iruẹru-Ivie 20:3 re.
Dede na, wọhọ epanọ ọgba-uwuhrẹ Ebaibol na, Samuel Rolles Driver ọ ta, oja-ugbekẹ amọfa “o rrọ abọjọ uruemu nọ ma riẹ kpahe Devidi vievie he.” Oyejabọ nọ ọkpahe-fihọ jọ evaọ The Anchor Bible o rọ ta nọ: “Devidi ọ be rehọ ahwo nọ o mu na fihọ ẹko iruo sa-sa re ọ rehọ ere wo eware ẹkwotọ nọ o fi kparobọ na tobọ, oware nọ ivie nọ e kparobọ a jẹ hai ru.” Avọ eriwo ọvona, ọgba-uwuhrẹ Ebaibol na, Adam Clarke ọ ta nọ: “Fikiere oware nọ onana u dhesẹ họ, Devidi o ru ahwo na họ erigbo, jẹ rehọ ai ru iruo ire-ebẹrọ, je ru ewhẹ itehru, hayo tọ eware notọ ze, . . . jẹ rehọ ae bru ire, jẹ ma ibriki. Oria Ikereakere nana u wobọ kpahe esara nọ a ro ko, bru, jẹ bẹre ahwo ho, wọhọ epanọ a riẹ kpahe Devidi inọ o ru ahwo Amọn oghẹrẹ utioye he na.”
Bi dhesẹ otoriẹ nana nọ o mae gba na, efafa buobu erọ ọgbọna i ru rie vẹ inọ Devidi o gboja kẹ ahwo nọ o mu na ha.a Muẹrohọ epanọ Ebaibol ọ New English Translation (2003) o fa etenẹ Ikereakere na: “Ọ rehọ ahwo nọ a jariẹ ze, ọ tẹ kẹ ai iruo egaga erọ esara, itehru edada gbe iwhe, ọ tẹ jẹ kẹ ai iruo eva ovini ibriki. Enẹ o ru ewho Amọn kpobi.” (2 Samuẹle 12:31) “Ọ rehọ ahwo nọ a jọ ẹwho na ze, ọ tẹ kẹ ai iruo esara, itehru edada, gbe iwhe. Enẹ Devidi o ru ewho Amọn kpobi.” (1 Iruẹru-Ivie 20:3) Efafa Ebaibol Ẹri Na e rọwo kugbe otoriẹ nana nọ egba-eriariẹ Ebaibol a vuhu mu uwhremu na, enẹ o ta: “Ọ tẹ rehọ ahwo nọ a jọ ẹwho na kpobi ze; o te vi ai kpiruo nọ a rẹ rehọ esara gbe ukpe-itho avọ iwhe ro ruẹ, a te je ru iruo ibriki ema; ere o ru kẹ ahwo ikpewho Ammọn kpobi.” (2 Samuẹle 12:31) “A tẹ jẹ rehọ ahwo nọ a jariẹ eva ze, a tẹ kẹ ae esara, te ekpọ eroo gbe iwhe nọ a re ro ru iruo; ere Devidi o ru ahwo ewho Ammọn kpobi.”—1 Iruẹru-Ivie 20:3.
Devidi o gboja kẹ ahwo nọ o mu evaọ ẹmo ho yọ ọ lahiẹ e rai gbe he. Ọ raro kele olahiẹ nọ ahwo oke riẹ a jẹ hai ro te otu nọ a mu evaọ ẹmo ho.
[Oruvẹ-obotọ]
a Nọ a te ru enwene jọ kakao evaọ ubiẹme Hibru ọsosuọ na jọ nọ a ro kere ẹme nana, a rẹ sai se ẹme na wọhọ nọ “o fi rai họ esara” hayo “ọ rehọ esara bru (bẹre) ai ehẹhẹ.” Ofariẹ, ubiẹme nọ a fa fihọ “ovini ibriki” na o rẹ sai je dhesẹ “etehe nọ a rẹ rọ ma ibriki.” Yọ etehe nọ a rẹ rọ ma ibriki ọ kawo vi oware nọ ohwo ọ rẹ gba.