Ẹme Jihova Ọ Rrọ Uzuazọ

Oruvẹ no Obe Samuẹle Avivẹ Ze

KỌ EVUHUMUO esuo-okpehru Jihova o gwọlọ ẹmeoyo ọgbagba mi omai? Kọ ẹsikpobi ohwo nọ o kru ẹgbakiete riẹ o re ru oware nọ o gba evaọ aro Ọghẹnẹ? Oghẹrẹ ohwo vẹ Ọghẹnẹ uzẹme na ọ rẹ jẹrehọ wọhọ “ohwo eva riẹ”? (1 Samuẹle 13:14) Obe Ebaibol orọ Samuẹle Avivẹ o kẹ uvi iyo kpahe enọ nana.

Gad avọ Netan, eruẹaro ivẹ nọ i wo usu okpekpe kugbe Devidi ovie Izrẹl anwae na họ ahwo nọ a kere obe Samuẹle Avivẹ na.a Obe nana nọ a ku ekere riẹ họ evaọ oware wọhọ 1040 B.C.E., kẹle ubrobọ ekuhọ esuo ikpe 40 ọrọ Devidi na, o mae tẹrovi Devidi gbe usu riẹ kugbe Jihova. Iku ejaja nana e ta kpahe oghẹrẹ nọ orẹwho nọ ozighi ọ tahaku no vẹre u ro zihe ruọ orẹwho okugbe avọ ọruẹriọ evaọ otọ ovie nọ o wo uduowha. Iku ejaja nana e vọ avọ iriruo erọ oghẹrẹ ọwhọ-iroro ohwo-akpọ nọ a dhesẹ no eva ze.

DEVIDI O TE JE DHE ‘ẸRUẸRUỌ’

(2 Samuẹle 1:1–10:19)

Oware nọ Devidi o ru okenọ o yo inọ Sọl avọ Jonatan a whu u dhesẹ oghẹrẹ eva nọ o wo kpahe ai gbe Jihova. A rehọ Devidi mu ovie orua Juda evaọ obọ Hibrọn. A tẹ rehọ Ish-boshẹth ọmọ Sọl mu ovie kẹ erua Izrẹl nọ i kiọkọ. Devidi o te je dhe ‘ẹruẹruọ,’ yọ uwhremuna nọ oware wọhọ ikpe ihrẹ gbe ubro e vrẹ no, a tẹ rehọ iẹe mu ovie Izrẹl soso.—2 Samuẹle 5:10.

Devidi o fi Jerusalẹm kparobọ mi ahwo Jebus je ru ei fihọ okpẹwho-esuo riẹ. Okpẹtu o no rie ze evaọ oke ọsosuọ nọ ọ jẹ gwọlọ wọ etehe ọvọ na ziọ Jerusalẹm. Dede na, ọ wha riẹ te uwou evaọ orọ avivẹ, Devidi o te je gbile avọ oghọghọ. Jihova ọ re-ọvọ ọrọ uvie kugbe Devidi. Devidi o fi ewegrẹ riẹ kparobọ nọ Ọghẹnẹ ọ jọ kugbei na.

Enọ Ikereakere nọ A Kẹ Iyo Rai:

2:18—Fikieme a ro se Joab, gbe inievo ivẹ riẹ emọ esa Zeruya, oni rai? Evaọ Ikereakere Hibru na, abọ ọsẹ a jẹ hai ro kele emọ uyẹ. O sae jọnọ ọzae Zeruya ọ kpako taure o te ti whu hu hayo a rri rie inọ o te ohwo nọ a re fiba Ikere Efuafo na ha. O sae jọnọ a fodẹ Zaruya fikinọ ọye avọ Devidi oniọvo hayo ọsọvo. (1 Iruẹru-Ivie 2:15, 16) Oria ovo nọ a jọ tẹme fodẹ ọsẹ inievo esa nana họ okenọ a jẹ ta ẹme kpahe oria ukio riẹ evaọ Bẹtlẹhẹm.—2 Samuẹle 2:32.

5:1, 2—Nọ a kpe Ish-boshẹth no, ẹvẹ u lehie te re a tẹ rehọ Devidi mu ovie Izrẹl soso? O rrọ oware iroro re ma ta inọ Ish-boshẹth o mu esuo ikpe ivẹ riẹ họ nọ Sọl ọ nwani whu no, enwenọ oke ovona nọ Devidi o ro muhọ esuo evaọ Hibrọn wọhọ ovie. Ikpe ihrẹ gbe ubro Devidi o su Juda yọ ọ rrọ obọ Hibrọn. Nọ a nwane rehọ iẹe mu ovie Izrẹl soso no, ọ tẹ wọ okpẹwho-esuo riẹ kpohọ Jerusalẹm. Fikiere, nọ Ish-boshẹth o whu no, oware wọhọ ikpe isoi e vrẹ taure Devidi o te ti zihe ruọ ovie Izrẹl soso.—2 Samuẹle 2:3, 4, 8-11; 5:4, 5.

8:2—Bro Ahwo Moab a kpe okenọ te ai te ahwo Izrẹl a fi ẹmo? O wọhọ nọ a kele ahwo na ha rekọ ẹwawo a rọ riẹ unu rai. O wọhọ nọ Devidi ọ rehọ ahwo Moab na kiẹzẹ otọ uhiuhie ohwo kẹle ohwo. Kẹsena ọ tẹ rehọ ufi ma ahwo nọ a jọ uhie na. O wọhọ nọ a kpe ihie ivẹ hayo abọvo ọrọ abasa ahwo Moab na, je si obọ no uhie ovo hayo abọvo abasa rai.

Eware nọ Ma Jariẹ Wuhrẹ:

2:1; 5:19, 23. Devidi ọ nọ mi Jihova taure ọ tẹ te kwa kpohọ Hibrọn gbe taure ọ tẹ te wọ ohọre bru ewegrẹ riẹ. U fo re ma yare ọkpọvio Jihova re taure ma tẹ te jẹ iroro nọ i kpomahọ edikihẹ abọ-ẹzi mai.

3:26-30. Orukele ọ rẹ wha okpẹtu ze.—Ahwo Rom 12:17-19.

3:31-34; 4:9-12. Uruemu Devidi nọ ọ rọ gwọlọ orukele he gbe nọ o ro wo iroro iyoma kpahe ohwo ọvo ho, u fo aruorokele.

5:12. Ajọ o thọrọ omai ẹro vievie he inọ Jihova o wuhrẹ omai idhere riẹ no je ru ei lọhọ nọ ma re ro wo emamọ usu kugbei.

6:1-7. Dede nọ emamọ eva Devidi ọ rọ jowọ na, Okọ-Ọvọ na nọ ọ jẹ gwọlọ wọ fihọ akẹkẹ o wọso ujaje Ọghẹnẹ, onọ o wha riẹ ze nọ a gbẹ sae rọ wọe he. (Ọnyano 25:13, 14; Ikelakele 4:15, 19; 7:7-9) Obọ nọ Uza ọ jẹkru Okọ-Ọvọ na u te je dhesẹ inọ fikinọ ohwo o wo emamọ eva kpahe oware jọ uruo u re nwene itee Ọghẹnẹ hẹ.

6:8, 9. Evaọ otọ ẹdawọ, eva e kake dha Devidi, kẹsena ozọ u te mu ei—ẹsejọhọ jẹ tubẹ fo Jihova kẹ oware okpẹtu nọ o via na. Ma rẹ yọrọ oma gaga re ma se Jihova ba ẹfo kẹ ebẹbẹ nọ i te omai fiki ijaje riẹ nọ ma gbabọkẹ.

7:18, 22, 23, 26. Omurokpotọ Devidi, oma nọ ọ rọ kẹ Jihova riẹriẹriẹ, gbe isiuru nọ o wo kẹ ẹkpare kpehru odẹ Jihova yọ uruemu nọ u fo nọ ma rẹ raro kele.

8:2. Oware nọ a ruẹaro riẹ evaọ oware wọhọ ikpe 400 taure oke na u te ti te u rugba. (Ikelakele 24:17) Ẹme Jihova o re rugba ẹsikpobi.

9:1, 6, 7. Devidi o koko eyaa riẹ. O gbahọ nọ ma rẹ daoma kpobi re ma koko eyaa mai re.

JIHOVA O SI OKPẸTU SE ODIBO RIẸ NỌ O WHOLO

(2 Samuẹle 11:1–20:26)

Jihova ọ ta kẹ Devidi nọ: “Ri, mẹ rẹ te jọ evaọ uwou ra kpare eyoma kẹ owhẹ, iraro ra me je ti mi owhẹ eyae ra, mẹ vẹ rehọ ae kẹ ọrivẹ ra, o ve lele eyae ra wezẹ evaọ oke uvo.” (2 Samuẹle 12:11) Eme ọ soriẹ ze nọ Jihova ọ rọ ta ẹme ọnana? Fiki uzi nọ Devidi ọ thọ kugbe Batshẹba. Dede nọ a rọ vrẹ Devidi nọ o kurẹriẹ no na, ọ vabọ no okpẹtu nọ uzioraha riẹ o wha ze he.

Orọ ọsosuọ, ọmọ nọ Batshẹba o yẹ na o whu. Devidi o wo ọmọtẹ kọkọ jọ nọ a re se Tama, ọsọvo ọmọtẹ nana nọ a re se Amọn, ọ tẹ gbae du. Absalọm nọ avọ ọmọtẹ na a gbẹ rrọ oniọvo dẹẹ o te kpe Amọn rọ kioja. Absalọm ọ gba ẹgua-emu wọso ọsẹ obọriẹ jẹ rehọ omariẹ mu ovie eva Hibrọn. O tẹ gba Devidi họ nọ ọ rọ dhẹ no Jerusalẹm. Absalọm ọ wezẹ kugbe ezọ ikpe erọ ọsẹ riẹ nọ ọ dhẹ seba re a ruẹse rẹro te uwou riẹ. Nọ a kpe Absalọm no ọvo Devidi o ro zihe kpohọ esuo riẹ. Ọkparesuọ Shiba, ohwo orua Bẹnjamin na u su kpohọ uwhu Shiba.

Enọ Ikereakere nọ A Kẹ Iyo Rai:

14:7—Eme ẹme na “iwowo-erae” o dikihẹ kẹ? A rẹ rehọ iwowo-erae nọ e be ware ro dhesẹ emọ ohwo nọ e rrọ uzuazọ.

19:29—Fikieme Devidi ọ rọ kpahe ẹme ere kẹ Mẹfiboshẹt okenọ ọ jẹ ta oware nọ o via kẹe? Nọ o yo ẹme Mẹfiboshẹt no, u te mu Devidi ẹro inọ ọye omariẹ o ru thọ nọ ọ rọ nwane rọwo ẹme nọ Zaeba ọ ta kẹe. (2 Samuẹle 16:1-4; 19:24-28) O wọhọ nọ onana o kẹ Devidi uye ga te epanọ ọ gbẹ rọ gwọlọ yo ẹme ọfa kpahe ẹme na ha.

Eware nọ Ma Jariẹ Wuhrẹ:

11:2-15. Ikuigbe uzẹme erọ ethobọ Devidi e kẹ imuẹro inọ Ebaibol na ginọ Ẹme Ọghẹnẹ nọ a rọ ẹgba ẹzi kere.

11:16-27. Nọ ma tẹ thọ uzi ulogbo jọ, u fo re ma ko iẹe dhere he wọhọ epanọ Devidi ọ jẹ gwọlọ ru. Ukpoye, ma rẹ fa izieraha mai kẹ Jihova jẹ gwọlọ obufihọ mi ekpako nọ e rrọ ukoko na.—Itẹ 28:13; Jemis 5:13-16.

12:1-14. Netan o fi emamọ oriruo hotọ kẹ ekpako nọ a ro mu evaọ ukoko na. A re fi obọ họ kẹ ahwo nọ a kie ruọ uzioraha re a ruẹse daoma kpọ idhere rai vi. Ekpako na a rẹ rehọ ona rẹrote ohwa-iruo rai nana.

12:15-23. Eriwo ọgbagba nọ o wo kpahe oware nọ o via kẹe u fi obọ họ kẹ Devidi thoma kpahe kẹ okpẹtu nọ o no rie ze.

15:12; 16:15, 21, 23. Nọ o wọhọ nọ Absalọm ọ be te ginẹ ruọ esuo na, omorro gbe isiuru-ọkwa e tẹ lẹliẹ Ahitofẹl, ọkohrẹ owareghẹ na zihe ruọ ovivie. Nọ ohwo o te wo areghẹ gaga rekinọ o gbe wo omurokpotọ gbe omarọkẹ hẹ, onana o rẹ sae jọ agbefẹ kẹe.

19:24, 30. Mẹfiboshẹt o gine wo ovuhumuo kẹ uyoyou-ẹwo Devidi. Ọ rehọ eva riẹ kpobi rọwo kugbe iroro nọ ovie na ọ jẹ kpahe Zaeba. U fo re ovuhumuo nọ ma wo kẹ Jihova avọ ukoko riẹ o hae wọ omai dhesẹ uruemu ọrọwokugbe hayo ẹmeoyo.

20:21, 22. Areghẹ omọvo ọ rẹ sae whaha okpẹtu nọ ọ hai ti te ogbotu ahwo.—Ọtausiwoma Na 9:14, 15.

JỌ MA “KIE RUỌ OBỌ ỌNOWO NA”

(2 Samuẹle 21:1–24:25)

Ikpe esa ohọo u mu fiki abe-ọriọ azẹ nọ Sọl ọ wha ze ẹkwoma ahwo Gibiọn nọ o kpe. (Joshua 9:15) Re a ruẹse kioja abe-ọriọ azẹ na, ahwo Gibiọn a tẹ yare nọ a rehọ emezae ihrẹ Sọl ze re a kpe ai. Devidi ọ tẹ rehọ ai kẹ ahwo Gibiọn, kẹsena okposo ọ tẹ rrọ fihọ otọ oyaya na, eware i te woma. Egwara ene ahwo Filistia jọ a “kieruọ evaọ obọ Devidi gbe abọ idibo riẹ.”—2 Samuẹle 21:22.

Devidi ọ thọ uzi ulogbo ẹkwoma ahwo nọ ọ ta inọ a kele dedenọ u fo nọ a ru ikelakele na ha. O kurẹriẹ jẹ salọ nọ o re “kie ruọ obọ ỌNOWO na.” (2 Samuẹle 24:14) Onana o wha riẹ ze nọ ẹyao nọ o re vo o ro kpe ahwo 70,000. Devidi o ru lele ọkpọvio Jihova, kẹsena uye na u te kuhọ.

Enọ Ikereakere nọ A Kẹ Iyo Rai:

21:9, 10—Ẹvẹ Rizpa o rroro emezae ivẹ riẹ gbe emọ-uruọmọ isoi Sọl nọ ahwo Gibiọn a kpe krite? A kpe emezae ihrẹ nana “evaọ ẹdẹ ọsosuọ ivuẹvu” na, eva emuhọ amara Asa hayo Ane. A nya se ori rai ba ehru ugbehru. Rizpa o rroro iri na taso tuvo bẹsenọ Jihova o ro vi oso ze ro dhesẹ nọ ofu riẹ o hrẹ kpotọ no. Dede na, o wọhọ nọ okposo na ọ rrọ họ bẹsenọ oke ivuẹvu na u ro te oba no evaọ amara Akpe. Fikiere o wọhọ nọ Rizpa o rroro iri na krite emerae isoi hayo ezeza. Kẹsena Devidi ọ tẹ wọ igbenwa ezae na nyai ki.

24:1 (NW)—Fikieme ahwo nọ Devidi o kele o rọ rrọ uziothọ ulogbo? Orọnikọ Uzi na o ghọ ahwo-okele he. (Ikelakele 1:1-3; 26:1-4) Ebaibol i dhesẹ oware nọ o wọ Devidi kele ahwo na ha. Dede na, 1 Iruẹru-Ivie 21:1 o ta nọ Setan ọ bẹbẹ e riẹ họ ru ere. Oghẹrẹ nọ o rrọ kpobi kẹhẹ, oletu ẹmo riẹ Joab ọ riẹ nọ ẹjiroro Devidi inọ o re kele ahwo na o thọ, fikiere ọ tẹ jẹ daoma whaha iẹe.

Eware nọ Ma Jariẹ Wuhrẹ:

22:2-51. Oghẹrẹ nọ Devidi ọ jọ ole riẹ dhesẹ Jihova wọhọ Ọghẹnẹ uzẹme, gbe ọnọ a re fi eva kpobi họ u woma kẹhẹ!

23:15-17. Devidi o wo adhẹẹ kẹ uzi Ọghẹnẹ kpahe uzuazọ gbe azẹ ga te epanọ ọ rọ whaha eruo oware nọ o wọhọ ẹlavrẹ uzi na. Ma re wo uruemu utioye hrọ kpahe izi Ọghẹnẹ kpobi.

24:10. Obroziẹ-iroro Devidi ọ wọ riẹ kurẹriẹ. Kọ obroziẹ-iroro mai o bi ru iruo te epanọ o rẹ rọ wọ omai jẹ oghẹrẹ owọ utioye?

24:14. U mu Devidi ẹro ziezi inọ ohrọ-oriọ Jihova o rro vi orọ ahwo-akpọ thethabọ. Kọ ma wo imuẹro itieye?

24:17. O da Devidi inọ uzioraha riẹ o wha uye se orẹwho soso. U fo re ekela nọ uzioraha orọ ọrahauzi nọ o kurẹriẹ o rẹ sae wha se ukoko na o da ae.

Ma rẹ Sai Te ‘Ohwo nọ Ọghẹnẹ Ọ rẹ Jẹrehọ’

Ovie avivẹ Izrẹl ọ jọ ‘ohwo eva ỌNOWO na.’ (1 Samuẹle 13:14) Devidi o wo avro kpahe itee ikiẹrẹe Jihova vievie he, yọ o jọ isiuru riẹ re o le uzuazọ oma-usino Ọghẹnẹ hẹ. Ẹsikpobi nọ Devidi o ru thọ, ọ rọwo izieraha riẹ, jẹ ọwhọkuo rehọ jẹ kpọ idhere riẹ vi. Devidi ọ jọ ohwo nọ ọ yọrọ ẹgbakiete. Kọ u gbe fo re ma jọ wọhọ Devidi, maero nọ ma te ruthọ?

Ikuigbe uzuazọ Devidi i dhesẹ vevẹ inọ evuhumu esuo-okpehru Jihova họ re ohwo ọ jẹ itee riẹ rehọ kpahe oware nọ o gba gbe onọ Ọ ta nọ o gba ha, re ohwo ọ jẹ daoma ru lele ai. Yọ ma rẹ sai ru onana. Eware nọ ma wuhrẹ no obe Samuẹle Avivẹ na ze i woma kẹhẹ! Ovuẹ nọ a rehọ ẹgba ẹzi kere fihọ obe Ebaibol nana o ginẹ rrọ uzuazọ, jẹ vọ avọ iruo.—Ahwo Hibru 4:12.

[Oruvẹ-obotọ]

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 28]

Fikinọ ọ jẹ kareghẹhọ ohwo nọ ọ rehọ e riẹ mu wọhọ ovie, u fi obọ họ kẹ Devidi wo omurokpotọ

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 30]

“Ri, mẹ rẹ te jọ evaọ uwou ra kpare eyoma kẹ owhẹ”

Batshẹba

Tama

Amọn