Jihova Ọ Rẹ Se Erezi Riẹ Ba Ha
“[Jihova] ọ rẹ se erezi riẹ hẹ. Ọ rẹ sẹro okiẹrẹe na bẹdẹ.”—OL. 37:28.
1, 2. (a) Eme o roma via oware wọhọ ikpe odu taure Kristi ọ tẹ te ze nọ o wha odawọ se uvi idibo Ọghẹnẹ? (b) Evaọ otọ iyero esa vẹ Jihova ọ jọ sẹro erezi riẹ?
OWARE wọhọ ikpe odu taure Kristi ọ tẹ te ze, o jọ oke nọ idibo Ọghẹnẹ a rẹ rọ salọ. Emọ Izrẹl a rrọ udugaga va ẹmo omoma abọ nọ a kuvẹ re erua nọ e jọ ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre a wo esuo obọrai. Jeroboam, ovie ọkpokpọ nọ a ro mu na o te ru uvie riẹ ga vẹrẹ vẹrẹ ẹkwoma egagọ ekpokpọ nọ o ro mu kẹ ahwo riẹ. Ọ gwọlọ nọ ahwo nọ a rọ otọ riẹ a re ru onọ ọ ta kẹ ai kpobi. Eme idibo Jihova nọ i wo ẹrọwọ a re ru? Kọ a te rọ oma kpotọ kẹ Ọghẹnẹ nọ a be gọ na? Idu buobu a ru ere, yọ Jihova ọ sẹro rai nọ a bi kru ẹgbakiete rai na.—1 Iv. 12:1-33; 2 Irv. 11:13, 14.
2 A be dawo omaurokpotọ idibo Jihova nẹnẹ re. Ebaibol e kẹ ohrẹ inọ: “Jaja aro vi, he roro. Ọwegrẹ ra ukumuomu na, ọ [wọhọ okpohrokpo] nọ obi do enu, be guọlọ ọjọ nọ ọ rẹ ria.” Kọ ma sai “mudhe kẹe, dikihẹ ga eva orọwọ” na? (1 Pita 5:8, 9) Jọ ma kiẹ eware jọ nọ e via evaọ oke nọ a rọ rehọ Jeroboam mu Ovie evaọ 997 B.C.E. re ma ruẹ oware nọ ma re wuhrẹ no ai ze. Evaọ etoke obẹbẹ yena, a je kienyẹ uvi idibo Jihova. Okenọ a je ru iruo nọ e vọ avọ ẹbẹbẹ na yọ enọ i kie no egagọ Jihova no e wariẹ e rai họ. Evaọ otọ iyero nana ọvuọvo, Jihova ọ se erezi riẹ ba ha, yọ ọ te se ai ba nẹnẹ gbe he.—Ol. 37:28.
Evaọ Otọ Okienyẹ
3. Fikieme okienyẹ ọ gbẹ jọ esuo Devidi Ovie na ha?
3 Jọ ma kake kiẹ oware nọ o wha riẹ ze nọ a rọ rehọ Jeroboam mu ovie. Itẹ 29:2 o ta nọ: “Okenọ ohwo oyoma ọ tẹ rọ osu, ahwo a rẹ jọ uweli.” Evaọ otọ esuo Devidi Ovie na, ahwo a jọ uweli hi. Devidi ọ jọ ohwo ọgbagba ha, rekọ o yoẹme kẹ Ọghẹnẹ je fievahọ iẹe. Okienyẹ ọ jọ esuo Devidi hi. Jihova ọ riọvọ kugbe Devidi, nọ ọ ta inọ: “Uwou ra jegbe uvie ra i re dikihẹ bẹdẹ evaọ aro mẹ; mẹ vẹ te rehọ agbara uvie ra mu bẹdẹ.”—2 Sam. 7:16.
4. Eme Solomọn avọ ahwo riẹ a re ru re eghale nọ a jẹ reawere rai na e ruẹse tọ?
4 Evaọ oke ọsosuọ, esuo Solomọn ọmọ Devidi o jọ dhedhẹ jẹ vọ avọ ọruẹriọ te epanọ a rẹ sae rọ rehọ iẹe dhesẹ Esuo Odu-Ikpe Kristi Jesu. (Ol. 72:1, 17) Evaọ usu erua ikpegbivẹ Izrẹl na, uvumọ orua nọ ọ kpareso o jariẹ hẹ. Rekọ, Solomọn avọ ahwo riẹ a re ru oware jọ re eghale nọ a jẹ reawere rai na e ruẹse tọ. Jihova ọ ta kẹ Solomọn nọ: “Otẹrọnọ whọ nya epa ijaje mẹ, re who je koko izi mẹ kpobi, [ẹme] nọ mẹ ta kẹ Devidi ọsẹ ra me ve ti ru ei gba rọ kẹ owhẹ. Mẹ vẹ te ria kugbe ahwo Izrẹl, mẹ gbẹte siọ ahwo Izrẹl ahwo mẹ ba ha.”—1 Iv. 6:11-13.
5, 6. Eme ọ via nọ Solomọn o kie no egagọ Ọghẹnẹ?
5 Nọ Solomọn ọ kpako no, o te kie no egagọ Jihova, mu edhọ họ ẹgọ. (1 Iv. 11:4-6) Solomọn ọ tẹ rọ ẹmẹrera siọ izi Jihova ba ekoko, o te muọ ahwo họ ekienyẹ. O kienyẹ ahwo te epanọ okenọ ọ maki whu no dede, ahwo a gbe je bruenu kẹ ọmọ riẹ, Rehoboam, ọnọ ọ rehọ ẹta riẹ, yare inọ o ru uye rai vori. (1 Iv. 12:4) Eme Jihova o ru nọ Solomọn o kie no egagọ riẹ?
6 Ebaibol e ta kẹ omai inọ: “Eva e tẹ dha Ọghẹnẹ kpahe Sọlomọn fiki epanọ o si udu riẹ no . . . Ọghẹnẹ Izrẹl no, ọnọ ọ rehọ oma via kẹe isiava.” Jihova ọ ta kẹ Solomọn nọ: “Nọ who koko ọvọ gbe ijaje mẹ hẹ na, e nọ me ro juzi kẹ owhẹ na, me ti ghine si uvie na no owhẹ obọ, mẹ vẹ rehọ iẹe kẹ odibo ra.”—1 Ki. 11:9-11.
7. Ẹvẹ Jihova ọ rọ sẹro erezi riẹ dede nọ ọ siọ Solomọn?
7 Kẹsena Jihova o te vi ọruẹaro na Ahija re ọ rehọ ọnọ o bi ti siwi emọ Izrẹl no otọ okienyẹ Solomọn mu. Ohwo ọyena họ Jeroboam, ọzae nọ o te, ọnọ o je ru iruo evaọ otọ esuo Solomọn. Dede nọ Jihova o koko ọvọ nọ ọ re kugbe Devidi, O ru re a ghale erua 12 na kpohọ abava. A tẹ kẹ Jeroboam erua ikpe; erua ivẹ i ve kiọkọ kẹ uvie orọ uyẹ Devidi, onọ Rehoboam o bi ti su. (1 Iv. 11:29-37; 12:16, 17, 21) Jihova ọ ta kẹ Jeroboam inọ: “Who te ru izi kpobi nọ me je kẹ owhẹ, whọ vẹ jẹ nya evaọ idhere mẹ, who ve je ru oreva mẹ, re who koko ijaje gbe izi mẹ, wọhọ epanọ Devidi odibo mẹ o ru, mẹ rẹ te jọ kugbe owhẹ, mẹ vẹ te bọ uwou omofọwẹ kẹ owhẹ, wọhọ epanọ mẹ bọ kẹ Devidi, mẹ jẹ te rehọ Izrẹl kẹ owhẹ.” (1 Iv. 11:38) Jihova o fi obọ họ kẹ ahwo riẹ jẹ gbẹ edhere nọ o ro siwi ai no okienyẹ.
8. Edawọ vẹ i bi te ahwo Ọghẹnẹ nẹnẹ?
8 Okienyẹ o da akpọ na fia nẹnẹ. Ọtausiuwoma Na 8:9 o ta nọ: “Ohwo ọ rẹ rehọ obọ ogaga su ọrivẹ riẹ nwa oma riẹ.” Mọvuọria gbe isuẹsu ogbekuo e rẹ sae wha ọbẹwẹ ze. Ahwo nọ a rrọ isuẹsu, enọ i wuzou evaọ eria iruo, gbe isu egagọ a kare uruemu ezi. Fikiere, wọhọ Lọt ọzae okiẹrẹe na, idibo Ọghẹnẹ nẹnẹ a “wo ofu kpahe uzuazọ-ugbegbe otu omuomu.” (2 Pita 2:7) Ofariẹ, nọ ma be daoma nyate itee nọ Ọghẹnẹ o fihọ na, ẹsibuobu isu egeva i re kpokpo omai.—2 Tim. 3:1-5, 12.
9. (a) Eme Jihova o ru no re o siwi ahwo riẹ? (b) Ẹvẹ o sai ro mu omai ẹro inọ Jesu ọ te ruabọhọ omaurokpotọ kẹ Ọghẹnẹ?
9 O rẹ sai mu omai ẹro inọ makọ oware kpobi nọ o rẹ via kẹhẹ, Jihova ọ rẹ se erezi riẹ ba ha! Dai roro kpahe owọ nọ ọ jẹ no re o si isu ogbekuo nọ e rrọ akpọ na no. Ọ rehọ Uvie riẹ onọ Kristi Jesu o bi ti su mu no. Jesu Kristi ọ jọ obọ odhiwu su kẹle oware wọhọ ikpe udhusoi no. Kẹle na, o re ti ru ahwo kpobi nọ a be dhozọ Ọghẹnẹ wo ufuoma. (Se Eviavia 11:15-18.) Jesu ọ roma kpotọ kẹ Ọghẹnẹ rite okenọ o ro whu. O re ti ru ahwo riẹ oma vo ho, wọhọ epanọ Solomọn o ru ahwo riẹ oma vo na.—Hib. 7:26; 1 Pita 2:6.
10. (a) Ẹvẹ ma sai ro dhesẹ inọ ma rri Uvie Ọghẹnẹ ghaghae? (b) Nọ ma tẹ be ruẹ uye odawọ, eme ma re wo imuẹro riẹ?
10 Uvie Ọghẹnẹ yọ egọmeti nọ o re ti si okienyẹ kpobi no. Jihova Ọghẹnẹ gbe Uvie riẹ ma be roma kpotọ kẹ. Avọ eva kpobi nọ ma fihọ Uvie na, ma rẹ whaha iruemu iyoma akpọ na ma vẹ rọ oma mai kẹ iruo iwoma. (Tait. 2:12-14) Ma rẹ daoma re ma kare epe evaọ akpọ nana. (2 Pita 3:14) Oghẹrẹ edawọ nọ ma rẹ rẹriẹ ovao ku kpobi nẹnẹ kẹhẹ, o rẹ sai mu omai ẹro inọ Jihova ọ te sẹro mai no enwoma abọ-ẹzi. (Se Olezi 97:10.) Ofariẹ, Olezi 116:15 o kẹ omai imuẹro inọ: “Uwhu erezi na o rọ ghaghae eva aro ỌNOWO.” Idibo Jihova a ghare riẹ obọ te epanọ ọ te rọ kuvẹ hẹ re a kpe ai kpobi no ẹsiẹvo.
Okenọ Enọ I Kie no Egagọ Ọghẹnẹ no A tẹ Wariẹ Omai Họ
11. Ẹvẹ Jeroboam o ro dhesẹ aghẹmeeyo?
11 Esuo Jeroboam Ovie na o hae wha ufuoma se ahwo Ọghẹnẹ. Ukpoye, uruemu riẹ o dawo ẹmeoyo rai kẹ Ọghẹnẹ. Fikinọ ọghọ gbe ọkwa nọ a kẹ riẹ na e da riẹ ẹro ho, Jeroboam o te mu idhere nọ o re ro ru ọkwa riẹ na ga họ ẹgwọlọ. Ọ tẹ jọ udu riẹ ta nọ: “Otẹrọnọ ahwo nana a re ti kpo Jerusalẹm nya i dheidhe kẹ ỌNOWO na, ahwo na a re ti kurẹriẹ bru olori rai, bru Rehoboam ovie Juda, a ve ti kpe omẹ, a ve ti zihe bru Rehoboam ovie Juda.” Fikiere Jeroboam ọ tẹ rehọ egagọ ekpokpọ mu, ma emọ-iruẹ oro ivẹ nọ ahwo na a rẹ gọ. “Ọ tẹ rehọ ọvo vi Bẹtẹl, ọ tẹ rehọ ọdekọ fihọ Dan. Onana u te zihe ruọ uzioraha, keme ahwo jọ a nya kpo ọ rọ obọ Bẹtẹl, jegbe ahwo ọdekọ kọ obọ Dan. Ọ tẹ jẹ bọ iwou họ eria nọ i kpehru, ọ jẹ rehọ izerẹ mu udevie ogbotu ahwo na, enọ e rọ ahwo Livai he.” Jeroboam o tube fi ẹdẹ ‘eha obọ riẹ họ otọ rọ kẹ ahwo Izrẹl,’ je “kpobọ aruẹri e mahọ insẹnse.”—1 Iv. 12:26-33.
12. Eme idibo Ọghẹnẹ nọ e rrọ uvie ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre a ru okenọ Jeroboam ọ rọ ọmọ-eruẹ vi evaọ Izrẹl?
12 Kọ eme idibo Ọghẹnẹ nọ e rrọ uvie ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre a re ru enẹna? Wọhọ esẹ-ode rai nọ e roma kpotọ kẹ Ọghẹnẹ, ahwo Livai nọ a jẹ ria ikpewho nọ a kẹ rai na evaọ ẹkwotọ ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre a jẹ owọ kpata kpata. (Ọny. 32:26-28; Ik. 35:6-8; Izie. 33:8, 9) Nọ a nya siọ etọ gbe ekwakwa rai ba, a tẹ kwa iviuwou rai kpohọ Juda, oria nọ a rẹ jọ ruabọhọ gọ Jihova ababọ ukpokpoma. (2 Irv. 11:13, 14) Emọ Izrẹl efa nọ a jẹ rria Juda evaọ ubroke a tẹ salọ nnọ a rẹ nwane rria obei evaọ edẹ uzuazọ rai kpobi ukpenọ a rẹ kua zihe kpo. (2 Irv. 10:17) Jihova o ru re egagọ uzẹme e siọ otọ ba eno, re evaọ ige nọ e be tha amọfa nọ i no ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ze a se ọmọ-eruẹ ba ẹgọ a ve zihe kpobọ Juda.—2 Irv. 15:9-15.
13. Evaọ oke mai na, ẹvẹ enọ i kie no ẹrọwọ no a rọ rrọ ọza kẹ ahwo Ọghẹnẹ?
13 Enọ i kie no ẹrọwọ no a rrọ ọza kẹ ahwo Ọghẹnẹ nẹnẹ. Isu jọ a daoma no rehọ oghẹrẹ egagọ Orẹwho rai mu, be gba ahwo nọ a rrọ otọ rai họ re a nya lele ai. Isu-ichọche Kristẹndọm gbe amọfa nọ a wo omorro a daoma dhesẹ no inọ ae họ ọkwa ozerẹ na. Rekọ, evaọ udevie Ileleikristi uzẹme ma rẹ jọ ruẹ uvi enọ a wholo, nọ i ru “ọkwa-ozerẹ” na via.—1 Pita 2:9; Evia. 14:1-5.
14. Oghẹrẹ owọ vẹ ma rẹ jẹ kpahe iwuhrẹ enọ i kie no ẹrọwọ no?
14 Wọhọ ahwo Livai nọ i se egagọ Ọghẹnẹ gboja evaọ oke emọ Izrẹl na, idibo Ọghẹnẹ nẹnẹ a bi kie kẹ iwuhrẹ enọ i kie no ẹrọwọ họ. Enọ a wholo na avọ ibe Ileleikristi rai a be raha oke he re a tẹ siọ eviẹhọ enọ i kie no ẹrọwọ. (Se Ahwo Rom 16:17.) Dede nọ ma bi yoẹme kẹ isu egọmeti je bi dhesẹ inọ ma rọ abọ ọvo evaọ ozighi akpọ na ha, abọ Uvie Ọghẹnẹ ma rrọ. (Jọn 18:36; Rom 13:1-8) Ma riẹ inọ enọ i se oma rai eg’Ọghẹnẹ rekọ nọ e be rọ uruemu rai vro riẹ, erue a be ta.—Tait. 1:16.
15. Fikieme o jẹ gwọlọ nọ ma rẹ rọ oma kpotọ kẹ ‘ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ na’?
15 Roro kpahe uzẹme na re inọ Jihova o ru rie lọhọ no re ahwo nọ i wo evezi a no akpọ omuomu nana, wọhọ odẹme, kpohọ aparadase abọ-ẹzi nọ ọ ruẹrẹ họ no. (2 Kọr. 12:1-4) Avọ idu nọ e vọ avọ uyere, ma re sikẹle “odibo oruọzewọ, nọ o wo areghẹ nọ olori riẹ o fihọ, nọ o riwi uwou riẹ, re nọ oke u te ọ rehọ emu kẹ ae na.” Kristi ọ rehọ ọrigbo nana mu ọnọ o wo “uzou eware riẹ kpobi.” (Mat. 24:45-47) Fikiere, o tẹ make rọnọ mai ohwo jọ o wo otoriẹ vọvọ oware jọ nọ utu ọrigbo na o ru hu, oyena o rẹ whae ze nọ ma jẹ se iẹe hayo zihe kpohọ akpọ Setan he. Ukpoye, omaurokpotọ o rẹ wọ omai nọ ma jẹ rọ oruọzewọ gọ jẹ hẹrẹ oke nọ Jihova o re ru eware vẹ.
Nọ A Te Bi Ru Iruo nọ Ọghẹnẹ Ọ Kẹ Rai
16. Didi iruo a kẹ ọruẹaro obọ Juda jọ?
16 Jihova o brukpe Jeroboam fikinọ o kiemu ku egagọ uzẹme. O vi ọruẹaro jọ no Juda kpobọ Ebẹtẹle, ọruẹaro na ọ tẹ ruẹ Jeroboam okenọ o je dheidhe evaọ agbada-idhe riẹ. Ọruẹaro na o re whowho ovuẹ obrukpe kẹ Jeroboam. Ababọ avro, oyena o jọ iruo nọ e gwọlọ aruọwha.—1 Iv. 13:1-3.
17. Ẹvẹ Jihova ọ rọ thọ ọwhovuẹ riẹ?
17 Eva e dha Jeroboam gaga nọ o yo eme obrukpe Jihova. Ọ tẹ riẹ obọ riẹ họ ohwo Ọghẹnẹ na, bo kẹ ahwo nọ a kẹle riẹ inọ: “Wha mu ei.” Rekọ ẹsiẹsiẹe na, taure ohwo jọ o te ti vi oma lahwe, “obọ riẹ nọ ọ riẹ riye i na u te whudhe, ọ gbẹ sa zi yei kpemu hu. Aruẹri na ọ tẹ jẹ bẹre duotọ re, enwo na o teje hwẹ fihọ otọ . . . eva aruẹri na.” Jeroboam ọ tẹ ta kẹ ọruẹaro na re ọ lẹ Jihova kẹe re obọ riẹ nọ u whudhe na o ruẹrẹ họ ẹta riẹ. Ọruẹaro na ọ tẹ lẹ se Jihova, obọ na u te zihe ruọ ẹta riẹ. Enẹ Jihova ọ rọ thọ ọwhovuẹ riẹ no enwoma.—1 Iv. 13:4-6.
18. Ẹvẹ Jihova ọ be rọ thọ omai nọ ma be rọ aruọwha ruiruo riẹ na?
18 Nọ ma be rọ oma kpotọ ru iruo usiuwoma ota gbe ilele-iruo na, ẹsejọ ma rẹ nyaku ahwo egeva, hayo enọ e rẹ gbẹroma. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Rekọ ma rẹ kuvẹ vievie he re ozọ inọ a te siọ ovuẹ mai u whrehe ajọwha mai evaọ odibọgba na. Wọhọ ọruẹaro nọ a fodẹ odẹ riẹ hẹ evaọ edẹ Jeroboam na, ma wo uvẹ-ọghọ nọ ma be rọ “gọ [Jihova] ababọ ozọ evaọ ọrẹri.”a (Luk 1:74, 75) Dede nọ ma re rẹro ho inọ Jihova ọ te rehọ edhere igbunu dhogbo bru omai ze, ọ be rehọ ẹkwoma ẹzi ọfuafo gbe ikọ-odhiwu riẹ thọ omai. (Se Jọn 14:15-17; Eviavia 14:6.) Ọghẹnẹ o re vu ahwo nọ a be rehọ aruọwha whowho ẹme riẹ wa ha.—Fil. 1:14, 28.
Jihova Ọ Te Thọ Erezi Riẹ
19, 20. (a) Fikieme o sai ro mu omai ẹro inọ Jihova o ti vu omai wa ha? (b) Enọ vẹ ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na?
19 Jihova họ Ọghẹnẹ mai nọ ma rẹ sai fi eva họ. (Evia. 15:4; 16:5) O ‘kiẹrẹe eva iruo riẹ kpobi.’ (Ol. 145:17) Yọ Ebaibol e kẹ omai uduotahawọ inọ: ‘Ọ te yọrọ edhere erezi riẹ.’ (Itẹ 2:8) Nọ mai idibo Ọghẹnẹ ma tẹ rẹriẹ ovao ku edawọ hayo iwuhrẹ ikọ-erue hayo bi ru iruo jọ nọ e rrọ bẹbẹ, ma rẹ sai wo udu inọ Jihova ọ te thọ omai uke.
20 Oware nọ mai omomọvo o re roro kpahe obọnana họ: Eme o ti fi obọ họ kẹ omẹ kru ẹrọwọ mẹ ghelọ ebẹbẹ hayo edawọ nọ e rẹ sai te omẹ? Koyehọ, ẹvẹ mẹ sai ro yoẹme kẹ Ọghẹnẹ vi epaọ anwẹdẹ?
[Oruvẹ-obotọ]
a Sọ ọruẹaro na o yoẹme kẹ Jihova te urere hayo o yo ho gbe oware nọ o via kẹe, ma te ta kpahe onana evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na.
Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?
• Ẹvẹ Jihova o ro dhesẹ no inọ o re vu idibo omaurokpotọ riẹ wa ha nọ a te bi kienyẹ ai?
• Ẹvẹ ma re rri ikọ-erue gbe iwuhrẹ rai?
• Ẹvẹ Jihova ọ be rọ sẹro erezi riẹ nọ a be ta usiuwoma na?
[Udhesẹ-oria/Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 5]
(For fully formatted text, see publication)
UVIE OFẸ ẸKPẸLOBỌ OVATHA-ỌRE (Jeroboam)
Dan
SHẸKẸM
Ebẹtẹle
UVIE OFẸ OBỌZE OVATHA-ỌRE (Rehoboam)
JERUSALẸM
[Uwoho]
Jihova o vu idibo omaurokpotọ riẹ wa ha okenọ Jeroboam ọ wha egagọ emọ-eruẹ ze
[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 3]
Solomọn avọ ahwo riẹ a re ru oware jọ re eghale nọ a jẹ reawere rai na e ruẹse tọ