Rehọ Udu Ra Kpobi Yoẹme Kẹ Ọghẹnẹ

“Mẹ [rẹ] nya eva uzẹme ra; koko udu mẹ họ re mẹ dhẹozọ odẹ ra.”—OL. 86:11.

1, 2. Wọhọ epanọ Olezi 86:2, 11 o ta, eme o ti fi obọ họ kẹ omai yoẹme kẹ Jihova nọ ma tẹ rẹriẹ ovao ku edawọ? (b) Okevẹ u fo inọ ma re ro muọ ẹme họ eyo kẹ Jihova no udu ze?

EME o rẹ whai ze nọ Ileleikristi jọ a re ro kru ẹrọwọ rai ikpe buobu evaọ uwo-odi gbe ukpokpoma, rekọ uwhremu na a ve kie kẹ isiuru-ekwakwa-efe? Uyo na họ oghẹrẹ nọ udu mai o rrọ—oghẹrẹ ohwo nọ ma ginẹ rrọ evaọ obeva. Olezi avọ 86 na o dhesẹ inọ ẹmeoyo u w’obọ kpahe udu nọ o ghale abava ha. Devidi ọso-ilezi na ọ lẹ nọ: “Koko uzuazọ mẹ, keme whẹ me fievahọ; siwi odibo ra ọnọ ọ rẹroso owhẹ.” Devidi ọ tẹ jẹ lẹ nọ: “Wuhrẹ omẹ edhere ra, eyo ỌNOWO, re mẹ nya eva uzẹme ra; koko udu mẹ họ re mẹ dhẹozọ odẹ ra.”—Ol. 86:2, 11.

² Ma gbe fi eva mai kpobi họ Jihova ha, eware efa nọ e rrọ omai oja e rẹ sai whrehe ọtamuo mai nọ ma rọ gwọlọ yoẹme kẹ Ọghẹnẹ uzẹme na. Isiuru oriobọ e wọhọ ebọmbo nọ a tọ họ otọ edhere nọ ma be nya. Dede nọ ma gọ Jihova ghelọ ebẹbẹ no evaọ ikpe buobu, ma rẹ sai kie ruọ egbefẹ Setan. O roja gaga re ma yoẹme no udu ze kẹ Jihova enẹna, re edawọ i te ti te omai. Ebaibol e ta nọ: “Rọ ẹro kpotọ kẹ udu ra, keme etẹe eyeri uzuazọ o bi no tha.” (Itẹ 4:23) Ma rẹ sai wuhrẹ emamọ eware buobu kpahe onana evaọ oware nọ o via kẹ ọruẹaro nọ Jihova o vi no obọ Juda ze bru Jeroboam ovie Izrẹl na.

‘Jọ Me Ru Owhẹ Ọghọ’

3. Ẹvẹ Jeroboam ọ rehọ ovuẹ ọruẹaro Ọghẹnẹ?

³ Jọ udu ra ruẹ oware nọ o via na. Ọruẹaro Ọghẹnẹ o whowho ovuẹ ọgaga jọ kẹ Jeroboam Ovie na no, ọnọ ọ rehọ egagọ emọ-iruẹ vi evaọ ofẹ Uvie erua ikpe Izrẹl. Ofu o te mu ovie na. Ọ tẹ ta kẹ ahwo riẹ inọ a kru ọruẹaro na. Rekọ Jihova ọ rrọ kugbe odibo riẹ. Idudhe na, obọ nọ ovie na ọ riẹ họ ọruẹaro na o te whudhe, yọ agbada-idhe nọ ọ jẹ jọ dheidhe kẹ emedhọ na ọ tẹ bẹre duotọ. Uruemu Jeroboam o tẹ nwani nwene. O te muọ ọruẹaro Ọghẹnẹ na họ ẹlẹ: “Dhesẹ aruoriwo ỌNOWO Ọghẹnẹ ra, whọ lẹ kẹ omẹ, re obọ mẹ o ruẹrẹ họ ẹta riẹ.” Ọruẹaro na ọ tẹ lẹ, obọ ovie na o tẹ ruẹrẹ họ ẹta riẹ.—1 Iv. 13:1-6.

4. (a) Fikieme ọghọ nọ ovie na ọ jẹ gwọlọ ru ọruẹaro na o rọ jọ odawọ? (b) Didi uyo ọruẹaro na ọ kẹ?

⁴ Jeroboam ọ tẹ ta kẹ ọruẹaro Ọghẹnẹ uzẹme na nọ: “Ma gbe kpo obọ uwou, re whọ re emu, re me je ru owhẹ ọghọ.” (1 Iv. 13:7) Kọ eme ọruẹaro na o ti ru enẹna? Kọ ọ rẹ nya re ovie na ọ ghọe, kpakiyọ obọnana o whowho ovuẹ obrukpe kẹe no na? (Ol. 119:113) Hayo kọ ọ rẹ siọ ọghoruo ovie na dede nọ o wọhọ nnọ ovie na o bi dhesẹ oma ekurẹriẹ? Jeroboam o gine fe te epanọ ọ sae rọ rehọ eware eghaghae buobu ru egbẹnyusu riẹ ọghọ. O hae jọnọ ọruẹaro Ọghẹnẹ na ọ jẹ hai thokpuru ekwakwa efe anwẹdẹ, o hae jọ bẹbẹ re ọ siọ okẹ ovie na. Rekọ Jihova ọ vuẹ ọruẹaro na vẹre inọ: “Whọ rẹ re ebrẹdi hayo da ame, hayo whọ rehọ edhere nọ [whọ] rọ nyaze kpo ho.” Ababọ okioraha, ọruẹaro na ọ tẹ ta kẹe vevẹ nọ: “Dede nọ whọ kẹ omẹ abọvo uwou ra, me re lele owhẹ kpo ho. Mẹ sae te re ebrẹdi hayo da ame gbe he eva oria nana.” Ọruẹaro na ọ tẹ nya edhere ọfa kpo no Ebẹtẹle. (1 Iv. 13:8-10) Eme oware nọ ọruẹaro na o ru o wuhrẹ omai kpahe ẹmeoyo?—Rom 15:4.

‘Wo Edẹro’

5. Ẹvẹ isiuru-ekwakwa-efe u ro wo obọ kpahe ẹmeoyo kẹ Ọghẹnẹ?

⁵ A rẹ sai rri isiuru-ekwakwa-efe inọ u wo obọ kpahe ẹmeoyo kẹ Ọghẹnẹ hẹ, rekọ u wo obọ kpahe iẹe. Kọ ma fi eva họ eyaa Jihova inọ ọ te kẹ omai eware nọ ma ginẹ gwọlọ? (Mat. 6:33; Hib. 13:5) Kọ ma gbẹ kpairoro vrẹ eware jọ nọ i re ru uzuazọ lọhọ kẹ ohwo otẹrọnọ ma wo ugho nọ ma rẹ rọ dẹ ae enẹna ha, ukpenọ ma rẹ daoma kpobi re ma le ai tobọ? (Se Ahwo Filipai 4:11-13.) Kọ ma rẹ gwọlọ kpairoro vrẹ iruo jọ evaọ ukoko na re ma ruẹsi le oware nọ ma gwọlọ t’obọ enẹna? Kọ iruo Jihova ma fihọ oria ọsosuọ evaọ uzuazọ mai? Otẹrọnọ ma be rehọ oma kpobi kẹ iruo Ọghẹnẹ hayo ma bi ru ere he oye u re dhesẹ uyo nọ ma rẹ kẹ. Pọl ukọ na o kere nọ: “Erere ologbo ọ ghinẹ rọ kẹ ohwo nọ o bi lele Ọghẹnẹ otẹrọnọ utho oware nọ o woi o rẹ dae ẹro: keme ma wha oware ovo ze eva akpọ na ha; jẹ ruọ epọvona re ma sae wha oware ovo noi hi; rekọ otẹrọnọ ma wo emuore gbe emuẹgọ jọ enana e da omai ẹro.”—1 Tim. 6:6-8.

6. Uvẹ iruo vẹ o rẹ sai rovie fihọ kẹ omai, kọ eme u re fi obọ họ kẹ omai jiroro na sọ ma rẹ jẹ iruo na rehọ?

⁶ Wọhọ oriruo, ohwo nọ ọ rehọ omai iruo ọ rẹ sae gwọlọ wọ omai kpehru evaọ iruo na je fi ugho họ osa mai. Hayo ma ruẹ inọ osa nọ a te hwa omai nọ ma tẹ kwa kpohọ ẹwho ọfa hayo orẹwho ọfa nyae gwọlọ iruo ọ te rro vi onọ ma be rehọ enẹna. Eva oke ọsosuọ, ma rẹ sai rri uvẹ iruo itieye na wọhọ oghale Jihova. Rekọ re ma tẹ te jiroro kpahe uvẹ iruo itieye na, kọ u gbe fo re ma kiẹ ẹjiroro mai riwi? Oware nọ o rẹ mae jọ omai oja họ, “Ẹvẹ iroro-ejẹ mẹ i ti kpomahọ usu mẹ kugbe Jihova?”

7. Fikieme o rọ roja re ma si isiuru ilale efe no udu mai?

⁷ Ẹsikpobi akpọ Setan ọ be tuduhọ ahwo awọ re a le efe. (Se 1 Jọn 2:15, 16.) Ẹjiroro nọ Ẹdhọ o bi ro ru onana họ re o gbe udu mai ku. Fikiere, ma re fi ẹro h’otọ re otẹrọnọ ma wo isiuru ilale efe, ma ve si isiuru itieye na no udu mai. (Evia. 3:15-17) Jesu o rri emu hu nọ ọ siọ uvie akpọ na kpobi nọ Setan ọ rọ kẹe. (Mat. 4:8-10) Ọ vẹvẹ unu nọ: “Wha yọrọ oma, re wha si oma rai no uru eware eguọlọ kpobi; keme uzuazọ ohwo o rọ udevie ekuakua eyero obuobu riẹ hẹ.” (Luk 12:15) Ẹmeoyo o ti fi obọ họ kẹ omai rẹroso Jihova ukpenọ ma rẹ rẹroso omobọ mai.

Ọruẹaro Anwae Jọ “Ọ Lẹliẹ e Họ”

8. Ẹvẹ a rọ dawo ẹmeoyo ọruẹaro Ọghẹnẹ?

⁸ Eware e hai woma kẹ ọruẹaro Ọghẹnẹ na o hae jọ nọ ọ nya ovavo kpo. Idudhe na ọ tẹ rẹriẹ ovao ku odawọ ọfa. Ebaibol e ta nọ: “Whaọ ọruẹaro anwae jọ ọ jẹ ria obọ eva Bẹtẹl. Emezae riẹ e tẹ ta eware kpobi nọ” e via evaọ ẹdẹ ọyena kẹe. Nọ o yo eme nana, ọruẹaro anwae na ọ tẹ ta kẹ emezae riẹ re a ruẹrẹ anyenya họ kẹe re ọ ruẹsi le ọruẹaro Ọghẹnẹ na mu. U kri hi, ọ tẹ ruẹ ọruẹaro na nọ o bi serihọ evaọ otọ ure ulogbo jọ, ọ tẹ ta kẹe nọ: “Ma gbe kpo re whọ re ebrẹdi.” Nọ ọruẹaro Ọghẹnẹ na ọ ta kẹe inọ ọ gwọlọ nya ha, ọruẹaro anwae na ọ tẹ ta kẹe nọ: “Mẹ omamẹ ọruaro wọhọ owhẹ re, enjẹle ọ tẹ ta ẹme ỌNOWO na kẹ omẹ nọ, ‘Rehọ iẹe ze obọ uwou ra, re ọ re ebrẹdi jẹ da ame.’” Rekọ Ebaibol e ta nọ: “Kpakiyọ ọ lẹliẹ e họ.”—1 Iv. 13:18.

9. Eme Ikereakere na e ta kpahe ahwo eviẹhọ, kọ usu ono a rẹ raha?

⁹ Ma riẹ oware nọ o jọ ọruẹaro anwae na udu hu, rekọ ọrue ọ ta na. Ẹsejọhọ ọruẹaro anwae na ọ jọ emamọ ọruẹaro Jihova vẹre. Rekọ ẹviẹ ọ jẹ jọ etenẹ viẹ ọruaro Jihova họ na. Ikereakere na e ta inọ uruemu utioye na o thọ gaga. (Se Itẹ 3:32.) Orọnikọ ahwo eviẹhọ a rẹ raha usu rai kugbe Ọghẹnẹ ọvo ho rekọ a rẹ jẹ raha usu nọ amọfa a wo kugbe Ọghẹnẹ.

‘O Lele Ọruẹaro Anwae na Zihe Kpo’

10. Eme ọruẹaro Ọghẹnẹ o ru nọ ọruẹaro anwae na o zizie ei inọ a gbe kpo obọ uwou riẹ, kọ eme u no rie ze?

¹⁰ Ọruẹaro nọ o no Juda ze na ọ hae riẹ nnọ eviẹhọ ọruẹaro anwae na ọ jẹ viẹe họ na. Ọ hae nọ oma riẹ nọ, ‘Eme o rẹ lẹliẹ Jihova vi ukọ-odhiwu riẹ se omọfa re ọ te ta oware ofa k’omẹ?’ Ọruẹaro na ọ hae nọ Jihova kpahe ẹme na, rekọ Ikereakere na i dhesẹ hẹ inọ o ru ere. Ukpoye, “o te lele [ọruẹaro anwae na] zihe kpo, ọ tẹ re ebrẹdi jẹ da ame obọ uwou riẹ.” Eva e dha Jihova. Okenọ ọruẹaro nọ a viẹhọ na ọ ruọ edhere je zihe kpobọ Juda, okpohrokpo o te kpei evaọ edhere. Oghẹrẹ nọ o ro ku iruo aruọruẹ riẹ họ u yoma kẹhẹ!—1 Iv. 13:19-25.a

11. Emamọ oriruo vẹ Ahija o fihọ otọ?

¹¹ Evaọ abọdekọ riẹ, Ahija ọruẹaro nọ a vi re ọ rehọ Jeroboam mu ovie o yoẹme kẹ Ọghẹnẹ ri bọwo oke owho riẹ. Okenọ Ahija ọ kpako je tuaro no, Jeroboam o te vi aye riẹ re ọ nyae nekpẹ mi Ahija sọ ọmọ rai nọ ọ be mọ na ọ te sasa. Ahija ọ tẹ ta ududu inọ ọmọ Jeroboam na o ti whu. (1 Iv. 14:1-18) Usu eghale buobu nọ Ahija ọ reawere rai họ o fiba ekere Ebaibol na. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Evaọ uwhremu na, Ẹzra ozerẹ na ọ rehọ eme jọ rono eme nọ Ahija o kere ze ro kere obe riẹ.—2 Irv. 9:29.

12-14. (a) Eme ma rẹ sae jọ oware nọ o via kẹ ọruẹaro Jihova na wuhrẹ? (b) Dhesẹ oware nọ u je fo re ma roro didi kpahe ohrẹ nọ ekpako na a kẹ omai no Ebaibol ze?

¹² Ebaibol e ta ha oware nọ ọruẹaro nọ Jihova o vi uwou na ọ gbẹ rọ nekpẹ mi Ọghẹnẹ hẹ re o te ti lele ọruẹaro anwae na kpo nyae re jẹ da. Kọ o sae jọnọ ẹme nọ ọ gwọlọ yo ọruẹaro anwae na ọ ta kẹe na? Eme ma jọ onana wuhrẹ? U fo re epanọ izi Jihova i woma te u mu omai ẹro ziezi. Yọ ma rẹ jẹ gbae mu inọ ma re koko izi na makọ oware nọ o via kpobi.

¹³ Ohrẹ nọ u re kiehọ ahwo jọ oma ọvo a rẹ gwọlọ gaviezọ kẹ. Wọhọ oriruo, owhowho-uvie jọ ọ rẹ sae ruẹ iruo nọ o te rehọ oke nọ ọ hae raha kugbe uviuwou riẹ gbe iruo Ọghẹnẹ. Ọ rẹ sae nya bru ọkpako jọ re ọ kẹe ohrẹ. Ọkpako na ọ rẹ sai mu ohrẹ na họ inọ orọnikọ ọye ọ rẹ ta kẹe epanọ ọ rẹ rọ ko uviuwou riẹ hẹ. Kẹsena ọkpako na o ve lele oniọvo na jiroro oghẹrẹ nọ iruo na i ti ro kpomahọ iẹe evaọ abọ-ẹzi. Kọ eme nọ ọkpako na o ro mu ẹme na họ ọvo ọ te kareghẹhọ, hayo kọ o ti roro didi kpahe eme efa nọ ọ ta? U re woma re oniọvo na ọ riẹ oware nọ u re fi obọ họ kẹe evaọ abọ-ẹzi.

¹⁴ Joma rehọ oriruo ọfa. Oniọvo-ọmọtẹ jọ ọ rẹ sae nọ ọkpako ukoko jọ sọ u woma re ọ kwa no uwou ọzae riẹ nọ ọ rrọ ukoko ho. Ababọ avro ọkpako na ọ te ta kẹe nnọ ọye ọvo ọ rẹ jiroro na sọ ọ rẹ gbẹ jọ uwou ọzae riẹ hayo ọ rẹ kwa noi. Ẹsejọhọ ọ vẹ rehọ ohrẹ nọ Ebaibol e kẹ kpahe ẹme na lele ei jiroro. (1 Kọr. 7:10-16) Kọ oniọvo-ọmọtẹ na o ti roro ẹme nọ ọkpako na ọ ta na ziezi? Manikọ ọ jọ udu riẹ ku ei họ no inọ ọ rẹ kwa no uwou ọzae riẹ? Ọ tẹ be jiroro na, o rẹ jọ oware areghẹ re o roro didi kpahe ohrẹ nọ u no Ebaibol ze.

Riẹ Ọnyaba Ra

15. Eme ma re wuhrẹ no ethobọ ọruẹaro Ọghẹnẹ na ze?

¹⁵ Eme ọfa ma rẹ sae jọ ethobọ ọruẹaro Ọghẹnẹ na wuhrẹ? Itẹ 3:5 e ta nọ: “Rehọ ẹroọrọsuọ ra kpobi kpahe ỌNOWO na whọ rehọ eva kpahe ẹriẹ omobọ ra ha.” Ukpenọ ọ rẹ rẹroso Jihova wọhọ epanọ ọ be hai ru anwẹdẹ, ọruẹaro na ọ tẹ rẹroso iroro obọriẹ. Ethobọ riẹ e wha uwhu sei jẹ raha emamọ odẹ nọ o wo kugbe Ọghẹnẹ. Oriruo riẹ na u dhesẹ vevẹ inọ ma rẹ rọ udu mai kpobi yoẹme kẹ Jihova.

16, 17. Eme o ti fi obọ họ kẹ omai yoẹme kẹ Jihova te urere?

¹⁶ Isiuru oriobọ erọ udu mai e rẹ sai su omai thọ. “Udu na u wo ẹghẹ vi eware na kpobi, je wo uruemu ugbogbo.” (Jeri. 17:9) Re ma ruẹse yoẹme kẹ Jihova ẹsikpobi, ma rẹ daoma ba uruemu anwae na no oma, onọ o vọ avọ omorro gbe evaifihọ omobọ ohwo. Yọ o roja inọ ma rẹ wha uruemu okpokpọ na họ oma, “ọnọ a ma tho Ọghẹnẹ eva uvi ẹrẹreokie gbe ẹfuọ.”—Se Ahwo Ẹfẹsọs 4:22-24.

¹⁷ Itẹ 11:2 o ta nọ: “Areghẹ ọ rẹ jọ rọ kẹ enọ e rehọ oma kpotọ.” Jihova nọ ma rẹ rẹroso u re fi obọ kẹ omai whaha ethobọ ilogbo. Wọhọ oriruo, idhọvẹ e rẹ sae lẹliẹ ohwo jiroro thọ. (Itẹ 24:10) Ẹsejọhọ iruo jọ evaọ ukoko na o rẹ bẹ omai no ma ve muhọ eroro inọ onọ ma ru u te no, inọ amọfa a ru onọ u kiọkọ. Hayo o sae jọnọ ma gwọlọ yeri oghẹrẹ uzuazọ nọ amọfa kpobi a bi yeri. Rekọ, ‘ẹya re ma ruọ unu ohwahwa na’ avọ “owhreze iruo Ọnowo na” nọ ma rẹ jọ o te thọ udu mai.—Luk 13:24; 1 Kọr. 15:58.

18. Eme ma re ru nọ iroro e tẹ bẹ omai ẹjẹ?

¹⁸ Ẹsejọ, iroro e rẹ sae bẹ omai ẹjẹ. Kọ ma ti ru onọ udu mai o ta k’omai? Oke kpobi nọ ma tẹ rẹriẹ ovao ku iyero itiena, o rẹ jọ oware areghẹ re ma bo bru Jihova re o fi obọ họ kẹ omai. Jemis 1:5 o ta nọ: “Otẹrọnọ areghẹ ọkare owhai ọjọ, jọ ọ yare Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ kẹ ọvọvẹ nọ rẹ gboke he.” Ọsẹ obọ odhiwu mai ọ te kẹ omai ẹzi ọfuafo na re ma sae jẹ emamọ iroro.—Se Luk 11:9, 13.

Gbaemu inọ Who re Yoẹme te Urere

19, 20. Eme o rẹ jọ ọtamuo mai?

¹⁹ Nọ Solomọn o kiuke ku egagọ uzẹme no, o jọ bẹbẹ gaga kẹ idibo Ọghẹnẹ re a gọ Ọghẹnẹ evaọ etoke ẹvohẹ nọ i lele i rie. O jọ uzẹme inọ ahwo buobu a kie no egagọ Ọghẹnẹ evaọ idhere sa-sa. Rekọ ejọ i yoẹme kẹ Jihova rite urere.

²⁰ Kẹdẹ kẹdẹ ma be rẹriẹ ovao ku iroro-ejẹ nọ e be dawo ẹmeoyo mai. Ma rẹ sai yoẹme kẹ Ọghẹnẹ nẹnẹ re. Joma gbẹ hai yoẹme kẹ Jihova nọ ma be rehọ udu mai kpobi gọe na, avọ imuẹro inọ ọ te gbẹ ghale otu omaurokpotọ riẹ.—2 Sam. 22:26.

[Oruvẹ-obotọ]

Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?

• Fikieme ma jẹ daoma si iroro ilale efe kpobi no udu mai?

• Eme o ti fi obọ họ kẹ omai yoẹme kẹ Jihova?

• Ẹvẹ ẹmeoyo o re ro fi obọ họ kẹ omai roma kpotọ kẹ Ọghẹnẹ?

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 9]

Kọ o re bẹbẹ kẹ owhẹ re who dikihẹ ga evaọ oke edawọ?

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 10]

Kọ who ti roro didi kpahe ohrẹ nọ u no Ebaibol ze?