Dhesẹ Uruemu Nọ U Re Bru Ọghọ Họ Jihova Oma

“Iruo [Jihova] e vọ avọ oruaro gbe adhẹẹ.”—OL. 111:3.

1, 2. (a) Eme họ “ọghọ”? (b) Enọ vẹ ma te t’ẹme kpahe evaọ uzoẹme nana?

NỌ A ta kẹ Madison, ọmọ ikpe ikpe inọ ọ f’otọ ubiẹme na “ọghọ,” ọ tẹ kuyo ovovẹrẹ inọ, “Ẹgọ nọ a gọ kpatiẹ.” Ẹsejọhọ oware nọ ọmọtẹ na ọ riẹ hẹ họ Ebaibol e ta kpahe Ọghẹnẹ inọ ọ ‘rehọ adhẹwẹ ruru oma riẹ.’ (Ol. 104:1) Ẹsejọ re a ta nnọ ohwo-akpọ o wo ọghọ u dhesẹ nnọ ọ gẹgọ kpatiẹ. Wọhọ oriruo, Pọl ukọ na ọ hrẹ eyae Ileleikristi inọ a “gọ umutho-egọ no re fo, avọ omaurokpotọ, orọnikọ igbeto i me, hayo idọloro, hayo izuu, hayo ithọfọ eghaghae e farọ họ.” (1 Tim. 2:9) Rekọ uruemu ọghọ nọ o rẹ wha “oruaro gbe adhẹẹ” se Jihova o rro vi ere.—Ol. 111:3.

² Evaọ Ebaibol, a rẹ sae jẹ fa ẹme Hibru nọ a se “ọghọ” na “adhẹẹ,” gbe “oruaro.” Wọhọ epanọ obe-ofeme jọ o ta, “ọghọ” yọ “epanọ a re rri adhẹẹ fihọ oware.” Yọ ohwo nọ o fo ọghọ hayo adhẹẹ vi Jihova ọ rrọ họ. Fikinọ mai yọ idibo Ọghẹnẹ, u fo re ẹmeunu gbe uruemu mai e wha ọghọ gbe adhẹẹ sei. Rekọ, ẹvẹ ahwo-akpọ a sai ro dhesẹ inọ a wo ọghọ? Ẹvẹ ọghọ gbe oruaro Jihova i ro dhesẹ oma via? Ẹvẹ ọghọ nọ o rrọ Ọghẹnẹ oma u re kpomahọ omai? Eme Jesu Kristi ọ rẹ sai wuhrẹ omai kpahe edhesẹ okwakwa-aghae nana? Kọ ẹvẹ ma sai ro wo ọghọ wọhọ epanọ Ọghẹnẹ o wo na?

Oware nọ Ma jẹ Sai Dhesẹ Uruemu Ọghọ

3, 4. (a) Eme ma re ru kpahe ọghọ nọ a bru họ omai oma na? (b) Ono Olezi 8:5-9 ọ rehọ edhere eruẹaruẹ t’ẹme kpahe? (Rri oruvẹ-obotọ na.) (c) Amono Jihova o bru ọghọ họ oma evaọ oke nọ u kpemu?

³ Fikinọ a ma omai kpobi evaọ uwoho Ọghẹnẹ, ma rẹ sai dhesẹ uruemu ọghọ. Jihova o bru ọghọ họ ọzae ọsosuọ na oma nọ ọ kẹe iruo inọ ọ rẹrote otọakpọ na. (Emu. 1:26, 27) Nọ ohwo-akpọ ọ make raha uzi no, Ọghẹnẹ ọ wariẹ ẹme riẹ na inọ ọ rehọ ohwo-akpọ mu re ọ rẹrote otọakpọ. Fikiere, Ọghẹnẹ o gbe bru ọghọ họ ahwo-akpọ oma. (Se Olezi 8:5-9.)a Ọghọ nọ Ọghẹnẹ o bru họ omai oma na o gwọlọ nnọ ma re ru oware jọ kpahe iẹe—ma rẹ rehọ ọghọ gbe ọwhewhe jiri odẹ oruaro Jihova.

⁴ Ahwo nọ Jihova ọ mai bru ọghọ họ oma họ enọ e be rehọ udu kpobi gọe. Ọghẹnẹ o bru ọghọ họ Ebẹle oma nọ ọ jẹ idhe riẹ rehọ jẹ se ọrọ Keni oniọvo riẹ. (Emu. 4:4, 5) Ọghẹnẹ ọ ta kẹ Mosis inọ ọ rehọ ogaga hayo ọghọ riẹ jọ rọ kẹ Joshua, ohwo nọ ọ be te rehọ ẹta riẹ wọhọ osu emọ Izrẹl. (Ik. 27:20) Ebaibol e ta kpahe Solomọn ọmọ Devidi nọ: “Koyehọ ỌNOWO ọ kẹ [Solomọn] oro ulogbo evaọ aro ahwo Izrẹl, ọ tẹ rehọ idudu adhẹwẹ ovie nọ ọ te rọ kẹ ovie ọvo evaọ Izrẹl he rọ kẹ ẹe.” (1 Irv. 29:25) Ọghẹnẹ o ti bru ọghọ ologbo họ Ileleikristi nọ a wholo oma enọ e kpare oma ze, nọ e rehọ ithihakọ whowho “oruaro urirẹ uvie riẹ.” (Ol. 145:11-13) Ogbotu obuobu “igodẹ efa” a wo ọghọ re nọ a bi jiri Jihova na.—Jọn 10:16.

Ọghọ gbe Oruaro Jihova I Dhesẹ Oma Via

5. Ẹvẹ Jihova o wo ọghọ te?

⁵ Evaọ ole nọ o jo dhesẹ ohẹriẹ nọ o rrọ epanọ Ọghẹnẹ ọ rro te gbe epanọ ohwo-akpọ ọ kawo te, Devidi ọso-ilezi na ọ so nọ: ‘O ỌNOWO, Olori mai, ẹvẹ odẹ ra o rro te eva akpọ na kpobi, whẹ nọ oruaro ra u kpehru vi ihru!’ (Ol. 8:1) Taure Jihova Ọghẹnẹ ọ tẹ te ma “odhiwu gbe akpọ” rite okenọ ẹjiroro riẹ o ti ro rugba re o ru otọakpọ na fihọ aparadase je ru ahwo-akpọ nyate ẹgbagba—no ebẹdẹ bẹdẹ rite ebẹdẹ bẹdẹ—ọye ọvo họ Ọnọ ọ mai wo ọghọ evaọ ehrugbakpọ na soso.—Emu. 1:1; 1 Kọr. 15:24-28; Evia. 21:1-5.

6. Fikieme ọso-ilezi na ọ rọ ta inọ Jihova ọ rehọ ọghọ gẹgọ?

⁶ Dai roro epanọ akpọ o gbe ọso-ilezi nọ o wo ozodhẹ Ọghẹnẹ na unu te nọ ọ ruẹ isi nọ e vọ ehru kalekale evaọ aso! Avọ igbunu oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rọ “riẹ ihru họ wọhọ uwou-udhu,” ọso-ilezi na o dhesẹ Jihova wọhọ ẹsenọ ọ rehọ ọghọ gẹgọ fiki ona iruo igbunu Riẹ. (Se Olezi 104:1, 2.) Epanọ Ọmemama erumeru nọ a rẹ ruẹ hẹ na o wo oruaro te u dhesẹ oma via evaọ iruo riẹ nọ ma rẹ rehọ ẹro ruẹ.

7, 8. Imuẹro vẹ ọrọ ọghọ gbe oruaro Jihova ma rẹ sae ruẹ evaọ idedeghe na?

⁷ Wọhọ oriruo, roro kpahe ẹko-isi nọ a re se Milky Way. Evaọ udevie ẹko-isi orereghe nana, otọakpọ mai na o wọhọ ubiẹkpẹ ọvo evaọ uwẹkpẹ nọ u wo oka ha. Whaọ ẹko-isi nana ọvo o wo isi nọ i bu vi ima-idu udhusoi (100,000,000,000)! A tẹ ta nọ ohwo o kele esi ọvo evaọ emaharo ọvo kpobi ababọ eriosehọ, o rẹ rehọ ohwo na vrẹ ikpe idu esa (3,000) re ọ sai kele isi yena kpobi re.

⁸ Otẹrọnọ ẹko-isi nọ a re se Milky Way na ọvo o wo isi nọ i bu te ima-idu udhusoi, kọ bro isi e rrọ idedeghe na? Ẹko-isi ọvo ma be t’ẹme riẹ na, rekọ wọhọ epanọ ekiotọ ehrugbakpọ a ta, eko-isi nọ ma wo i bu te ima-idu udhuvẹ-gbe-ikpe (50,000,000,000) rite ima-idu udhozeza gbe isoi (125,000,000,000). Bro isi e rrọ idedeghe na soso? Ẹkpẹhẹbe. Ghele na, Jihova ‘o bi kele unu isi na kpobi, o re se ai kpobi edẹ rai.’ (Ol. 147:4) Nọ whọ riẹ epanọ Jihova ọ rehọ ọghọ gbe oruaro gẹgọ no na, kọ oma o gbẹ be wọ owhẹ re who jiri odẹ ulogbo riẹ?

9, 10. Ẹvẹ ebrẹdi nọ Ọmemama na ọ be rọ kuọ omai na o ro dhesẹ areghẹ riẹ via?

⁹ Whaọ, joma rehọ iroro mai no obehru ibadidi na ziọ obotọ re ma roro kpahe ebrẹdi, oware nọ ohwo kpobi ọ riẹ ziezi. Orọnikọ Jihova họ “ọnọ ọ ma odhiwu gbe akpọ” na ọvo ho rekọ ọ tẹ jẹ rrọ “ọnọ ọ be [rehọ ebrẹdi] kuọ enọ ohọwo u re kpe.” (Ol. 146:6, 7) “Oruaro gbe adhẹẹ” Ọghẹnẹ i dhesẹ oma via evaọ iruo ilogbo riẹ, onọ u kugbe ekakọ nọ a bi ro ru ebrẹdi. (Se Olezi 111:1-5.) Jesu o wuhrẹ ilele riẹ re a lẹ nọ: “Rehọ emu [hayo, ebrẹdi] inẹnẹ kẹ omai nẹnẹ.” (Mat. 6:11) Ebrẹdi o jọ ugogo emuore evaọ oke anwae, makọ udevie emọ Izrẹl. Dedenọ umutho eware jọ ọvo a re ro ru ebrẹdi, oware nọ o rẹ via re umutho eware nọ a gua kugbe na i zihe ruọ ebrẹdi nọ ọ rẹ were o lọhọ vievie he.

¹⁰ Evaọ oke emọ Izrẹl, eka nọ a wuhu avọ ame a jẹ hai ro ru ebrẹdi. Ẹsejọ a re fi ẹvi họ ebrẹdi na. Eka gbe ẹvi na e rẹ rehọ edhere igbunu zihe ruọ ebrẹdi. Uvumọ ohwo ọ riẹ vọvọ họ oware nọ o rẹ lẹliẹ eka nọ a wuhu gbe ẹvi zihe ruọ ebrẹdi. Ofariẹ, oghẹrẹ nọ ebrẹdi o rẹ rọ da ruọ oma yọ oware igbunu ofa nọ ma riẹ hẹ. Agbẹta nọ ọso-ilezi na ọ rọ so nọ: “O ỌNOWO, ẹvẹ iruo ra i gbunu te! Areghẹ who ro ru ai kpobi”! (Ol. 104:24) Wọhọ ọso-ilezi na, kọ oma o be wọ owhẹ jiri Jihova?

Ẹvẹ Ọghọ gbe Oruaro Ọghẹnẹ I Bi Kpomahọ Owhẹ Te?

11, 12. Eme eroro kpahe iruo emama Ọghẹnẹ u re fi obọ họ kẹ omai ru?

¹¹ Ma re du jọ ekiotọ ehrugbakpọ re isi nọ e vọ ehru evaọ aso i te gb’omai unu hu, yọ ma rẹ du jọ egbaeriariẹ hẹ re ma tẹ reawere ebrẹdi. Rekọ, re ma riẹ epanọ Ọnọ ọ ma omai o wo oruaro te, ma rẹ rehọ oke roro kpahe iruo abọ riẹ. Eme eroro-didi otiọye na u re ru kẹ omai? O rẹ lẹliẹ oma mu omai wọhọ ẹsenọ ma te bi roro kpahe iruo abọ Jihova ọfa jọ.

¹² Kpahe iruo igbunu nọ Jihova o ru kẹ ahwo Riẹ, Devidi ọ so nọ: “Eva oro urirẹ ogaga ra, gbe iruo igbunu ra, me roro didi.” (Ol. 145:5) Ma re dhesẹ inọ ma bi roro kpahe iruo nana ẹkwoma ewuhrẹ Ebaibol na, ma vẹ jẹ rehọ oke roro didi kpahe eware nọ ma se na. Eme eroro otiọye na o re ru kẹ omai? O rẹ lẹliẹ ovuhumuo nọ ma wo kẹ ọghọ gbe oruaro Ọghẹnẹ rro ziezi. Oma o rẹ wọ omai raro kele Devidi rehọ ọghọ kẹ Jihova ta nọ: ‘Me re ti dhesẹ oruaro ra via.’ (Ol. 145:6) Eroro kpahe iruo igbunu Ọghẹnẹ o rẹ bọ usu nọ ma wo kugbe Jihova ga jẹ wọ omai rọ ajọwha gbe ọtamuo ta kẹ amọfa kpahe iẹe. Kọ whọ be rehọ ọwhọ whowho emamọ usi na je bi fi obọ họ kẹ amọfa wo ovuhumuo kẹ ọghọ gbe oruaro Jihova Ọghẹnẹ?

Jesu Ọ Raro Kele Ọghẹnẹ Bru Ọghọ họ Amọfa Oma

13. (a) Wọhọ epanọ Daniẹl 7:13, 14 o ta, eme Jihova ọ rọ kẹ Ọmọ riẹ? (b) Wọhọ Ovie, ẹvẹ Jesu o yeri kugbe enọ e rrọ otọ esuo riẹ?

¹³ Jesu Kristi, Ọmọ Ọghẹnẹ, ọ rehọ ọwhọ whowho emamọ usi na ọ tẹ jẹ rehọ ọghọ kẹ Ọsẹ obọ odhiwu riẹ. Jihova o bru obọdẹ ọghọ họ Ọmọ ọvo riẹ oma ẹkwoma ‘isuẹsu gbe uvie’ nọ ọ rọ kẹe. (Se Daniẹl 7:13, 14.) Ghele na, Jesu o fu uke hayo gbolo aro kẹ ahwo ho. Ijo, ọ rrọ Osu ohrọriọ nọ ọ riẹ ọnyaba enọ e rrọ otọ esuo riẹ yọ o re bru ọghọ họ ae oma. Joma rehọ oriruo jọ orọ oghẹrẹ nọ Jesu, ọnọ ọ rrọ Ovie nọ a salọ na, o yeri kugbe ahwo nọ ọ nyaku, maero kọ enọ a se gb’ahwo ho.

14. Ẹvẹ a jẹ hai rri emoti evaọ oke emọ Izrẹl?

¹⁴ Uwhu oja ahwo nọ ẹyao oti o kru evaọ oke anwae a jẹ hai whu. Ẹyao na ọ rẹ rehọ ẹmẹrera vo ruọ oma ohwo na soso. Epanọ o lọhọ họ re a kpare ohwo nọ o whu no na, ere a rri rie inọ o bẹ te re a siwi ọmoti. (Ik. 12:12; 2 Iv. 5:7, 14) A jẹ hai rri emoti wọhọ ahwo nọ e fo ho, fikiere a re le ai no ẹwho. A tẹ be nya kẹle ahwo, a re bo nọ: “Ọnọ ọ fo ho, ọnọ ọ fo ho.” (Izerẹ 13:43-46) Ọmoti ọ jọ wọhọ ohwo owhuowhu. Wọhọ epanọ ebe ọ ahwo Ju i dhesẹ, ọmoti ọ rẹ kẹle ohwo ọvo vi oware wọhọ irula ezeza ha. A gbiku osu egagọ jọ nọ ọ ruẹ ọmoti evaọ ugbo, ọ tẹ jẹ rehọ itho fi ei re ọ siẹe ba ẹnya kẹle.

15. Eme Jesu o ru nọ ọ ruẹ ọmoti jọ?

¹⁵ Rekọ oware jọ nọ ma re muẹrohọ họ oware nọ Jesu o ru okenọ ọmoti jọ ọ nyabru ei ze jẹ lẹe inọ o siwi ei. (Se Mak 1:40-42.) Ukpenọ o le ọmoti na n’oma, Jesu o bru ọghọ họ ọzae nọ a leri no na oma. Jesu ọ ruẹ inọ ọzae na ọ rrọ uye gbe nnọ ọ gwọlọ obufihọ. Avọ ohrọ, Jesu o ru oware jọ ro fi obọ họ kẹe. Ọ nya kẹle ọmoti na, r’obọ tei, o te siwi ei.

16. Eme whọ jọ oghẹrẹ nọ Jesu o yeri kugbe amọfa wuhrẹ?

¹⁶ Ẹvẹ ma sai ro bru ọghọ họ amọfa oma wọhọ epanọ Jesu ọ raro kele Ọsẹ riẹ ru na? Edhere jọ họ ma re vuhumu inọ ahwo-akpọ kpobi a gwọlọ adhẹẹ gbe ọghọ, te emaha te ekpako, iyogbere, gbe enọ e be mọ. (1 Pita 2:17) Enọ e rrọ ekwa ẹruọsa, wọhọ ezae uwou-orọo, esẹgbini, gbe ekpako ukoko, a re bru ọghọ họ enọ e rrọ otọ rai oma je fi obọ họ kẹ ai ruẹ inọ a se rai gb’ohwo. Ebaibol na i dhesẹ inọ onana yọ oware nọ o gba Ileleikristi kpobi họ, ta nọ: “Whai ohwo ọ rehọ uyoyou oniọvo you ohwo, whai ohwo ọ kẹ ohwo adhẹẹ.”—Rom 12:10.

Epanọ Ma re ro Bru Ọghọ Họ Egagọ Mai

17. Eme ma rẹ sae jọ Ikereakere na wuhrẹ kpahe ọghọ nọ ma re bru họ oma nọ ma te bi ru oware kpobi nọ u kpomahọ egagọ Jihova?

¹⁷ Ebaibol i dhesẹ inọ ma re bru ọghọ họ oma gaga nọ ma te bi ru oware kpobi nọ u kpomahọ egagọ Jihova. Ọtausiuwoma Na 5:1 o ta nọ: “Yọrọ ẹnyonya ra okenọ who bi kpohọ uwou Ọghẹnẹ.” A ta kẹ Mosis avọ Joshua inọ a ba eviẹ rai no okenọ a jọ oria ọrẹri. (Ọny. 3:5; Jos. 5:15) A re ru ere ro dhesẹ adhẹẹ kẹ Ọghẹnẹ. O jọ ọgbahọ kẹ izerẹ Izrẹl re a wo “iwu agada nọ a re kuhọ.” (Ọny. 28:42, 43) Onana u re ru nọ a gbe ro kpe ẹba rai fihọ họ nọ a te bi dheidhe. Ahwo kpobi nọ e rrọ uviuwou ozerẹ a rẹ rọ ọghọ kẹ Ọghẹnẹ wọhọ epanọ o juzi riẹ.

18. Ẹvẹ ma re ro dhesẹ adhẹẹ nọ ma te bi ru oware kpobi nọ u kpomahọ egagọ Jihova?

¹⁸ U fo re ma bru ọghọ họ oma mai nọ ma te bi ru oware kpobi nọ u kpomahọ egagọ Jihova. Re ma ruẹsi wo ọghọ gbe adhẹẹ, ma re bru ọghọ họ amọfa oma. Adhẹẹ nọ ma re dhesẹ o rẹ jọ ọrọ okafe he. Orọnikọ onọ ahwo-akpọ a rẹ ruẹ ọvo ho rekọ onọ Ọghẹnẹ ọ rẹ ruẹ—onọ u re no eva ze. (1 Sam. 16:7; Itẹ 21:2) Adhẹẹ o rẹ jọ ẹkoma mai je kpomahọ uruemu mai, usu mai kugbe amọfa, makọ oghẹrẹ nọ ma rri oma mai. Evaọ uzẹme, u fo re adhẹẹ o dhesẹ oma via oke kpobi evaọ ẹme gbe uruemu mai. Kpahe uruemu, ẹgọ gbe osẹ mai, ma rẹ kareghẹhọ eme ọ Pọl ukọ na: “Ma ru ohwo ọvo zoruẹ eva oware ovo ho, re a siọ iruo mai ba ẹfuọ. Rekọ eva eware kpobi ma dhesẹ oma mai, wọhọ iruiruo Ọghẹnẹ.” (2 Kọr. 6:3, 4) Ma rẹ jọ “eva oware kpobi rehọ eru kẹ uwuhrẹ Ọghẹnẹ Osiwi mai.”—Tait. 2:10.

Hae Raro Kele Ọghẹnẹ Dhesẹ Oma Ọghọ

19, 20. (a) Edhere vẹ o mai woma nọ ma re ro bru ọghọ họ amọfa oma? (b) Kpahe ọghọ nọ ma rẹ rọ kẹ amọfa, eme o rẹ jọ ọtamuo mai?

¹⁹ Ileleikristi nọ a wholo na, enọ e rrọ “unuẹworo Kristi,” a bi dhesẹ oma ọghọ. (2 Kọr. 5:20) “Igodẹ efa” nọ i bi fi obọ họ kẹ ae na, a rrọ enyukọ Uvie Mesaya na nọ i wo ọghọ. Unuẹworo hayo ọnyukọ ọ rẹ rọ aruọwha avọ oma ọghọ t’ẹme kẹ amọfa kpahe egọmeti orẹwho riẹ. Fikiere, ma rẹ rọ oma ọghọ gbe aruọwha ta ẹme rọ tha egọmeti Ọghẹnẹ uke, Uvie na. (Ẹf. 6:19, 20) Nọ ma tẹ “be rehọ emamọ usi uwoma” se amọfa, kọ ogbẹrọnọ ọghọ ma bi bru họ ai oma na?—Aiz. 52:7.

²⁰ Nọ uruemu mai o tẹ be wha adhẹẹ se Ọghẹnẹ u re dhesẹ nnọ ma gba riẹ mu no inọ ma rẹ kẹ Ọghẹnẹ orro. (1 Pita 2:12) Evaọ oke kpobi, jọ ma rehọ adhẹẹ odidi kẹe, kẹ egagọ riẹ, gbe ibe eg’Ọghẹnẹ mai. Yọ ajọ Jihova, ọnọ ọ rehọ oruaro gbe adhẹẹ gẹgọ na, ọ wereva kpahe uruemu adhẹẹ nọ ma be rọ gọe.

[Oruvẹ-obotọ]

Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?

• Ẹvẹ ovuhumuo nọ ma re wo kẹ oruaro Jihova u re kpomahọ omai?

• Eme ma rẹ sai wuhrẹ kpahe ọghọ evaọ edhere nọ Jesu o ro yeri kugbe ọmoti jọ?

• Idhere vẹ ma rẹ sai ro bru ọghọ họ Jihova oma?

[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 12]

Ẹvẹ Jihova o ro bru ọghọ họ Ebẹle oma?

[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 14]

Ebrẹdi nọ Jihova ọ rọ kẹ omai u dhesẹ iruo ilogbo riẹ via

[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 15]

Eme who wuhrẹ kpahe ọghọ evaọ edhere nọ Jesu o ro yeri kugbe ọmoti jọ?

[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 16]

Re ma mu ọghọ kẹ egagọ mai, o gwọlọ nnọ ma rẹ rọ adhẹẹ kẹ Jihova