Whaha “Ẹzi Akpọ Na”

“Orọnikọ ẹzi akpọ na ma wo ho, rekọ ẹzi nọ o no obọ Ọghẹnẹ ze.”—1 KỌR. 2:12.

1, 2. (a) Evaọ oke nọ u kpemu, fikieme ahwo Britain a je ro fi evra nọ a re se ekẹnẹri họ oria nọ a be jọ tọ ikolu? (b) Enwoma vẹ Ileleikristi a rẹriẹ ovao ku?

EVAỌ ukpe 1911, egọmeti Britain o te fi uzi họ nọ o rẹ thọ uzuazọ enọ e rẹ tọ ikolu. A ta nnọ a rẹ jọ oria nọ a be jọ tọ ikolu kpobi wo evra nọ a re se ekẹnẹri ivẹ. Fikieme? Erae e tẹ be to evaọ oria nọ a be jọ tọ ikolu na, enọ e be dhogbo bru ahwo na a rẹ wha evra na lele oma ruọ eghogho na. Enua nọ i re no ikolu nọ e be to ze o rẹ kake kẹ evra esese nana uye gaga. Enua e tẹ rrọ ofou na, evra na i re muhọ ẹyọghọ, tube kie fihọ otọ. U re fi obọ họ nọ ahwo a tẹ kaki muẹrohọ onana. Enua nana nọ o re kpe ohwo na, a rẹ ruẹ e riẹ hẹ yọ o wo ore gbe he, rekọ nọ ohwo o te sei rehọ o re bru ẹwẹ ohwo na dhe. Enọ e dhogbo ze na a gbẹ kake riẹ kpahe enua nana ha, a rẹ sai se enua na rehọ yọ a be riẹ hẹ, ukuhọ riẹ a vẹ fiakie je whu.

² Evaọ edhere ọvona, Ileleikristi a rẹriẹ ovao ku uyero nọ o wọhọ orọ enọ e be tọ ikolu na. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Okenọ Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ re a whowho emamọ usi na evaọ akpọ na soso, ọ riẹ inọ o bi vi ai ruọ akpọ imuozọ, onọ Setan gbe ẹzi akpọ na ọ be kpọ. (Mat. 10:16; 1 Jọn 5:19) Jesu ọ ruawa kẹ ilele riẹ te epanọ, evaọ aso urere riẹ taure o te ti whu, ọ lẹ se Ọsẹ riẹ nọ: “Mẹ lẹ nọ who si ai no eva akpọ na ha, rekọ re who siwi ai no obọ oyoma na.”—Jọn 17:15.

3, 4. Didi unuovẹvẹ Jesu ọ kẹ ilele riẹ, kọ fikieme oyena o jẹ jọ omai oja?

³ Jesu ọ vẹvẹ ilele riẹ unu kpahe eware nọ e rẹ sae wha uwhu se ai evaọ abọ-ẹzi nọ a gbe muẹrohọ otọ họ. Eme riẹ i kiekpahe omai gaga nẹnẹ fiki epanọ ma be rria evaọ etoke ekuhọ uyerakpọ na. Ọ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Wha roro . . . re wha sae va eware nana kpobi abọ, enọ i re ti ruẹ na, re wha sai dikihẹ aro Ọmọ ohwo.” (Luk 21:34-36) Rekọ o tẹ jẹ rrọ oware evawere inọ Jesu ọ ya eyaa inọ Ọsẹ riẹ o ti vi ẹzi ọfuafo se ai re ọ kareghẹhọ ae eware nana je fi obọ họ kẹ ae jaja aro vi je kru udu ga.—Jọn 14:26.

⁴ Kọ ẹvẹ kpahe omai nẹnẹ? Kọ ẹzi ọfuafo ọvona ọ riẹ nọ ọ rẹ sai fi obọ họ kẹ omai? Otẹrọ ere, eme ma re ru hrọ re ma woi? Eme họ ẹzi akpọ na, kọ ẹvẹ u bi ro ru iruo? Kọ ẹvẹ ma sae rọ whaha ẹzi akpọ na?—Se 1 Ahwo Kọrint 2:12.

Ẹzi Ọfuafo Manikọ Ẹzi Akpọ Na?

5, 6. Eme ẹzi ọfuafo na ọ rẹ sai ru kẹ omai, kọ eme ma re ru re ma woi?

⁵ Orọnikọ evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ na ọvo ẹzi ọfuafo na o je jo ru iruo ho. U bi ru iruo nẹnẹ, yọ ẹzi Ọghẹnẹ ọ rẹ sae kẹ omai ẹgba nọ ma re ro ru oware nọ u kiete o vẹ jẹ kẹ omai ẹgba nọ ma re ro ru iruo Ọghẹnẹ. (Rom 12:11; Fil. 4:13) O rẹ sae jẹ lẹliẹ omai mọ emamọ ibi wọhọ uyoyou, ẹwo, gbe ewoma, enọ e rrọ abọjọ “ubi Ẹzi” na. (Gal. 5:22, 23) Rekọ, Jihova Ọghẹnẹ ọ rẹ gba ẹzi ọfuafo riẹ họ ahwo ho.

⁶ Fikiere o rẹ jọ oware areghẹ re ma nọ inọ, ‘Kọ eme me re ru re mẹ sai wo ẹzi ọfuafo na?’ Ebaibol i dhesẹ inọ eware buobu e riẹ nọ ma rẹ sai ru. Owojẹ jọ nọ u wuzou jẹ lọhọ họ—yare Ọghẹnẹ re ọ rehọ iẹe k’owhẹ. (Se Luk 11:13.) Emamọ owojẹ ọfa họ who re wuhrẹ je fi eme nọ e rrọ Ebaibol na họ iruo. (2 Tim. 3:16) Orọnikọ ohwo kpobi nọ ọ nwani se Ebaibol o re wo ẹzi Ọghẹnẹ hẹ. Rekọ nọ uvi Oleleikristi o te wuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ, ọ rẹ sai wo eriwo Ọghẹnẹ kpahe eware sa-sa. O tẹ jẹ roja re ma rọwo inọ Jihova ọ rehọ Jesu mu wọhọ ohwo ẹro riẹ gbe nnọ ọ be rọ ẹkwoma riẹ rehọ ẹzi riẹ kẹ ahwo. (Kọl. 2:6) Fikiere, ma re yeri uzuazọ nọ o rọwokugbe oriruo Jesu gbe iwuhrẹ riẹ. (1 Pita 2:21) Epanọ ma daoma raro kele Kristi te, ere ma re wo ẹzi ọfuafo na te.

7. Ẹvẹ ẹzi akpọ na o re kpomahọ ahwo?

⁷ Wo ohẹriẹ, ẹzi akpọ na ọ rẹ lẹliẹ ahwo dhesẹ uruemu Setan. (Se Ahwo Ẹfẹsọs 2:1-3.) Ẹzi akpọ na o re dhesẹ oma via evaọ idhere sa-sa. Ẹzi akpọ na ọ be tuduhọ ahwo awọ re a veghe uzou kẹ itee Ọghẹnẹ wọhọ epanọ ma be jọ oria kpobi ruẹ nẹnẹ na. O be wha “urusio uwo, gbe urusio ibiaro gbe eheri uzuazọ” haro. (1 Jọn 2:16) O rẹ lẹliẹ ahwo ru iruo uwo wọhọ ẹnwae-obro, edhọegọ, enua, ihri-eriọ, ofuomuo, ọgba edada. (Gal. 5:19-21) O rẹ lẹliẹ ahwo wuhrẹ iwuhrẹ erue. (2 Tim. 2:14-18) Fikiere, epanọ ohwo ọ kuvẹ re ẹzi akpọ na o kpomahọ iẹe te, ere ọ rẹ jọ wọhọ Setan te.

8. Ẹsalọ vẹ mai kpobi ma rẹriẹ ovao ku?

⁸ O lọhọ họ re ma rria ababọ ẹzi jọ nọ ọ rẹ kpọ omai. Ohwo kpobi ọ rẹ salọ sọ ẹzi ọfuafo na hayo ẹzi akpọ na ọ gwọlọ inọ ọ kpọ uzuazọ riẹ. Enọ ẹzi akpọ na ọ be kpọ enẹna a rẹ sae dhẹ vabọ je ru re ẹzi ọfuafo ọ kpọ uzuazọ rai. Evaọ abọdekọ riẹ enọ ẹzi ọfuafo o jẹ kpọ vẹre a rẹ sae roma kẹ ẹzi akpọ na re ọ kpọ ae. (Fil. 3:18, 19) Joma ta kpahe epanọ ma sae rọ whaha ẹzi akpọ na.

Muẹrohọ Eware nọ A rẹ Kaki ro Vuhu Ei

9-11. Eware vẹ i re dhesẹ inọ ẹzi akpọ na o mu omai họ ewholo no?

⁹ Ahwo Britain nọ e rẹ tọ ikolu nọ ma jọ obọ emuhọ fodẹ na a rẹ rehọ evra nọ a re se ekẹnẹri rọ riẹ sọ enua e rrọ ofou na. Nọ enọ e rẹ tọ ikolu a tẹ ruẹ ọvra jọ nọ o kie fihọ otọ, a rẹ jowọ vẹrẹ vẹrẹ re a seba ewhu. Evaọ abọ-ẹzi, eme o re fi obọ họ kẹ omai kake riẹ sọ ẹzi akpọ na o mu omai họ ewholo no?

¹⁰ Evaọ oke ọsosuọ nọ ma wuhrẹ Ebaibol na jẹ roma mudhe kẹ Jihova, ẹsejọhọ ma jẹ rọ ọwhọ se Ebaibol na. Ẹsejọhọ ma jẹ hae lẹ gaga. O jẹ hae were omai re ma kpohọ iwuhrẹ, yọ iwuhrẹ na kpobi e jẹ hae sasa omai oma wọhọ epanọ ame odhedhẹ ọ rẹ jọ kẹ ohwo nọ uruame u bi kpe na. Onana u fi obọ họ kẹ omai kẹnoma kẹ ẹzi akpọ na.

¹¹ Kọ ma gbẹ be daoma se Ebaibol na kẹdẹ kẹdẹ? (Ol. 1:2) Kọ ma gbẹ be lẹ no udu ze kẹse kẹse? Kọ iwuhrẹ e be were omai, kọ ma bi kpohọ iwuhrẹ na kpobi koka koka? (Ol. 84:10) Manikọ ma kpairoro vrẹ emamọ eware nana jọ no? Ginọ uzẹme inọ eware buobu e rẹ sai mi omai oke gbe ẹgba mai, yọ o rẹ sae jọ bẹbẹ re ma tilẹmu eware nọ i wobọ kpahe ẹgọ Ọghẹnẹ. Rekọ otẹrọnọ eware ezi jọ nọ ma je ru vẹre i no omai obọ no, kọ o sae jọ nọ ẹzi akpọ na o mu omai họ ewholo no? Kọ ma te daoma gaga enẹna re ma wariẹ mu eware iwoma jọ nọ ma je ru vẹre họ?

Wha “Zoruẹ” Hẹ

12. Eme Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ nọ a “yọrọ oma” kpahe, kọ fikieme?

¹² Oware ofa vẹ ma re ru rọ whaha ẹzi akpọ na? Nọ Jesu ọ nwane ta kpahe ugogo enwoma jọ no, ọ tẹ tuduhọ ilele riẹ awọ inọ a “roro.” Ọ ta nọ: “Wha yọrọ oma rai ogbẹrọ ere he emuọriọ obuobu gbe edada ibuobu, gbe iroro akpọ na, i ve ti ru owhai zoruẹ, re ẹdẹ ọyena ọ se owhai ba emu idudhe wọhọ agbefẹ.”—Luk 21:34, 35.

13, 14. Enọ vẹ i fo nọ ma rẹ nọ oma mai kpahe emuọriọ gbe idieda?

¹³ Roro kpahe unuovẹvẹ yena. Kọ Jesu ọ be ta nọ o thọ re a re jẹ da? Ijo! Ọ riẹ kpahe eme Solomọn na inọ: “Mẹ riẹ nọ oware ofa nọ uwoma kẹ [ahwo-akpọ] vi oghọghọ gbe evawerọ nọ a rọ uzuazọ na o rọhọ. O tẹ jẹ rọ okẹ Ọghẹnẹ.” (Ọtausi. 3:12, 13) Ghele na, Jesu ọ tẹ jẹ riẹ nọ ẹzi akpọ na o rẹ lẹliẹ ahwo re jẹ da vrẹta.

¹⁴ Ẹvẹ u re ro mu omai ẹro inọ ẹzi akpọ na ọ re nua iroro mai hi kpahe enwoma emu nọ a rẹ re vrẹ oma gbe idi nọ a rẹ da vrẹta? Ma rẹ sae nọ oma mai nọ: ‘Ẹvẹ o be hae jọ omẹ oma nọ mẹ tẹ jọ Ebaibol gbe ebe ukoko na se ohrẹ kpahe emu nọ a rẹ re vrẹ oma? Kọ mẹ be hae ta nọ uthubro nana u kpomahọ omẹ hẹ hayo o ga hrọ, hayo gu unoma inọ oware ovo o jọ uruemu mẹ na thọ họ?a Ẹvẹ me bi rri ohrẹ nọ a kẹ no kpahe idi egaga, inọ ma sae seba riẹriẹriẹ, da umutho, hayo whaha “idi eda” vrẹta? Kọ me bi gbolo aro kẹ ohrẹ otiọye na, bi roro inọ u kiekpahe omẹ hẹ? Otẹrọnọ amọfa a ta ẹme no kpahe oghẹrẹ nọ mẹ be da udi, kọ mẹ be hae kwa ẹme rai no hayo muofu? Kọ mẹ be tuduhọ amọfa awọ re a rri ohrẹ nọ Ebaibol e kẹ kpahe udi vo?’ Ẹhẹ, uruemu ọ ohwo u re dhesẹ sọ ẹzi akpọ na u bi wholo ei.—Wawo Ahwo Rom 13:11-14.

Whaha Awaọruọ

15. Uruemu vẹ ahwo-akpọ a wo nọ Jesu ọ vẹvẹ unu kpahe?

¹⁵ Owojẹ ofa nọ o rẹ lẹliẹ omai whaha ẹzi akpọ na họ ma rẹ daoma whaha awaọruọ. Jesu ọ riẹ inọ mai ahwo-akpọ nọ e gba ha ma rẹ ruawa eware akpọ na. Avọ ẹwo, ọ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Wha ruawa uzuazọ rai hi.” (Mat. 6:25) O nwane thọ họ re ma ruawa kpahe eware nọ i wuzou, wọhọ eruo oware nọ o rẹ were Ọghẹnẹ, ẹruorote ewha-iruo mai evaọ ukoko na, gbe eware nọ e roja evaọ uzuazọ nọ ma rẹ gwọlọ kẹ uviuwou mai. (1 Kọr. 7:32-34) Kọ eme ma rẹ sai wuhrẹ no unuovẹvẹ Jesu na ze?

16. Oghẹrẹ vẹ ẹzi akpọ na o bi ro kpomahọ ahwo buobu?

¹⁶ Ẹzi akpọ na nọ o be tuduhọ ahwo awọ re a rehọ eware nọ a wo dhesẹ oma na, o be lẹliẹ ahwo ruawa vrẹta. Akpọ na ọ gwọlọ nọ ma roro inọ ohwo o te wo ugho no yọ o w’akpọ t’obọ no gbe nnọ unu ekwakwa nọ ohwo o wo gbe epanọ e ghare te a rẹ rọ riẹ nnọ ohwo ọ riẹ akpọ yeri, orọnikọ epanọ ọ gọ Ọghẹnẹ te he. Ahwo nọ ẹzi nana ọ viẹhọ no a rẹ rehọ oke rai kpobi le efe, yọ kẹse kẹse a rẹ ruawa kpahe ewo eware nọ i kieze, enọ e mae rro, gbe enọ e mae ghare. (Itẹ 18:11) Iroro ethọthọ itieye na kpahe eyero akpọ e rẹ lẹliẹ ahwo ruawa te epanọ a gbe ro wo ẹnyaharo evaọ egagọ Ọghẹnẹ hẹ.—Se Matiu 13:18, 22.

17. Ẹvẹ ma sae rọ whaha awaọruọ?

¹⁷ Ma rẹ sae whaha awaọruọ otẹrọnọ ma gaviezọ kẹ ujaje Jesu inọ: “Wha kake guọlọ uvie [Ọghẹnẹ] gbe ẹrẹreokie riẹ.” Jesu ọ k’omai imuẹro inọ ma te ru ere, a ti fi eware nọ ma ginẹ gwọlọ ba kẹ omai. (Mat. 6:33) Ẹvẹ ma sai ro dhesẹ nnọ eyaa nana u mu omai ẹro? Edhere jọ họ ma rẹ kake gwọlọ ẹrẹreokie Ọghẹnẹ—koyehọ ma rẹ nya lele utee nọ Ọghẹnẹ o fihọ evaọ ẹme nọ o kiekpahe ugho. Wọhọ oriruo, ma re gu ọrue kpahe unuigho nọ ma be jọ okọ mai wo ho re ma ruẹse siọ osauzou logbo ba ẹhwa kẹ egọmeti, yọ ma rẹ jọ akiruo mai gu ọrue “ọsese” dede he. Ma rẹ dawo ẹgba mai kpobi re ma ru eyaa mai gba kpahe ẹme ugho nọ ma ta mu, yọ kpahe ẹhwa esa nọ ma re, ma re ru re “E” mai o jọ “E.” (Mat. 5:37; Ol. 37:21) Oruọzewọ otiọye na o sai ru ohwo jọ ọdafe he, rekọ o rẹ lẹliẹ ohwo wo ọjẹrehọ Ọghẹnẹ, obroziẹ-iroro ọfuafo, jẹ lẹliẹ ohwo whaha awaọruọ buobu.

18. Emamọ oriruo vẹ Jesu o fihọ otọ kẹ omai, kọ didi erere ma re wo nọ ma tẹ be raro kele ei?

¹⁸ Uvie na nọ ma rẹ kake gwọlọ u dhesẹ nọ ma rẹ riẹ eware nọ i fo nnọ ma rọ karo evaọ uzuazọ. Roro kpahe oriruo Jesu. Ẹsejọ ọ jẹ hae wha ewu nọ o woma ziezi. (Jọn 19:23) Ọ jẹ hai lele emamọ egbẹnyusu riọ emamọ emu jẹ da emamọ udi. (Mat. 11:18, 19) Rekọ, rọkẹ Jesu, eyero akpọ gbe eware omosasọ e wọhọ eware nọ i re ru emu were, orọnikọ uzedhe emu na ha. Emu Jesu họ eru oreva Jihova. (Jọn 4:34-36) Uzuazọ u re woma ẹria gaga nọ ma tẹ raro kele oriruo Jesu! Ma re wo oghọghọ orọ obufihọ kẹ enọ akpọ ọ be bẹ re a wo omosasọ no Ikereakere na ze. Inievo ukoko na kpobi a re you omai jẹ tha omai uke. Ma ve je ru eva were Jihova. Ma tẹ be rehọ eware nọ i fo karo, eyero akpọ gbe akpọriọ e rẹ jọ ilori mai hi. Ukpoye, e vẹ jọ idibo mai, hayo ekwakwa nọ i bi fi obọ họ kẹ omai gọ Jihova. Yọ ma tẹ be rehọ oma kpobi kẹ iruo Uvie Ọghẹnẹ, o te jọ bẹbẹ re ẹzi akpọ na ọ kpọ omai.

Gbẹ Hai “Lele Ẹzi” Na

19-21. Ẹvẹ ma rẹ sai ro “lele Ẹzi” na, kọ fikieme ma je ru ere?

¹⁹ Taure ohwo o te ti ru oware, yọ o roro i rie no. Ohwo nọ o wo ekpehre iroro ọye o re ru oware uyoma. Oye jabọ nọ Pọl ukọ na ọ rọ kareghẹhọ omai inọ u fo re ma kpọ iroro mai. O kere nọ: “Enọ ibi lele uwo e rẹ kezọ eware iwo, rekọ enọ ibi lele Ẹzi e rẹ kezọ eware Ẹzi.”—Rom 8:5.

²⁰ Eme ma re ru re ẹzi akpọ na o siọ iroro gbe owojẹ mai ba ẹkpọ? Ma rẹ kpọ oware nọ o be ruọ iroro mai re ma bru okpiroro akpọ na dhe no udu mai. Wọhọ oriruo, ma tẹ be salọ ighe nọ ma re riwi, ma rẹ daoma whaha ighe nọ a rẹ jọ tudu họ ọfariẹ-ogbe hayo ozighi. Ma riẹ inọ ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ ọ rẹ rria udu nọ o rrọ gbegbe he. (Ol. 11:5; 2 Kọr. 6:15-18) Fibae, ma re zizie ẹzi Ọghẹnẹ ruọ iroro mai ẹkwoma isase Ebaibol ekẹse kẹse, olẹ, eroro-didi, gbe iwuhrẹ enya. Yọ ma re ru iruo lele ẹzi yena nọ ma tẹ be ta usiuwoma ẹsikpobi.

²¹ Evaọ uzẹme, ma rẹ whaha ẹzi akpọ na gbe isiuru iwo nọ o be whaharo. Rekọ u fo re ma rehọ ẹgba mai kpobi ru ere keme, wọhọ epanọ Pọl ọ ta, “iroro erọ kpahọ eware iwo oye họ uwhu, rekọ iroro eware nọ erọ erọ Ẹzi họ uzuazọ gbe udhedhẹ.”—Rom 8:6.

[Oruvẹ-obotọ]

Kọ Whọ Kareghẹhọ?

• Eme ma re ru nọ ma tẹ gwọlọ wo ẹzi ọfuafo?

• Idhere jọ vẹ ẹzi akpọ na o re ro kpomahọ omai?

• Ẹvẹ ma sae rọ whaha ẹzi akpọ na?

[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 21]

Re who te kpohọ iruo hayo isukulu, lẹ kẹ ẹzi ọfuafo

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 23]

Ma rẹ daoma re iroro mai e jọ fuafo, jọ oruọzewọ evaọ akiruo mai, je dhesẹ uvi uruemu