Kọ Ohwo O te Whu no Yọ U re No?

No iwhre esese jọ nọ a re se Bẹtani rite Jerusalẹm, u thabọ te ikilomita esa. (Jọn 11:18) Eka jọ taure Jesu o te ti whu, okpoware jọ o tẹ via evaọ iwhre na. Ogbẹnyusu ọkpekpe Jesu jọ nọ a re se Lazarọs o te kie ẹyao, uwhremu na o te whu.

Nọ Jesu o yo usi na, ọ tẹ ta kẹ ilele riẹ nọ Lazarọs o kie ruọ owezẹ, fikiere ọ be nyae rọwo iẹe no owezẹ ze. (Jọn 11:11) Rekọ ilele na a wo otoriẹ ẹme nọ ọ ta kẹ ae na ha, fikiere Jesu ọ tẹ ta kẹ ai vevẹ nọ: “Lazarọs o whu no.”—Jọn 11:14.

A ki Lazarọs te edẹ ene no taure Jesu o te ti te Bẹtani, kẹsena ọ tẹ nyae ruẹ Mata oniọvo Lazarọs. Mata ọ tẹ ta kẹ Jesu nọ: “Olori, whọ hẹ jọ etenẹ, oniọvo mẹ o he whu hu.” (Jọn 11:17, 21) Jesu ọ tẹ ta kẹe nọ: “Mẹ họ ẹkparomatha gbe uzuazọ, ọ nọ ọ rọwo omẹ makọ o whu no, ọ rẹ te zọ.”—Jọn 11:25.

Jesu o dhesẹ nọ eme yena nọ ọ ta na yọ eme ifofe he, fikiere o te kpohọ oria nọ a ki Lazarọs fihọ na, o te bo nọ: “Lazarọs, nya via.” (Jọn 11:43) Ẹsiẹvo na, ohwo nọ o whu no na ọ tẹ kparoma, onana u te gbe ahwo na kpobi unu gaga.

Onana họ ẹkparomatha avesa nọ Jesu o ru. Evaọ ojọ, ọ kpare ọmọtẹ Jairọs. Taure Jesu ọ tẹ te kpare iẹe, ọ ta nọ ọmọtẹ na ọ rrọ owezẹ.—Luk 8:52.

Muẹrohọ nọ Jesu ọ ta kpahe uwhu Lazarọs gbe ọmọtẹ Jairọs na inọ a rrọ “owezẹ.” Oghẹrẹ nọ Jesu ọ rọ rehọ uwhu dhesẹ owezẹ u kiehọ kẹhẹ. Fikieme ma rọ ta ere? Ohwo ọ tẹ wezẹ no, ọ rẹ gbẹ riẹ oware ovo ho, onọ u dhesẹ nọ ọ rẹ gbẹ riẹ kpahe uye nọ o jẹ bẹe hayo kọ edada jọ họ. (Ọtausiuwoma Na 9:5; rri ẹkpẹti na “Uwhu O Wọhọ Owezẹ Udidi.”) Ilele Jesu a wo otoriẹ oware nọ o rẹ via nọ ohwo o te whu. Obe na Encyclopedia of Religion and Ethics o ta nọ: “Ilele Jesu a riẹ nọ uwhu yọ owezẹ gheghe gbe nọ uki yọ oria eriosehọ . . . rọkẹ ahwo nọ a gọ te urere.”a

O rẹ kẹ omai omosasọ nọ ma rọ riẹ nọ ahwo nọ a whu no a be reoja ha rekọ a bi serihọ evaọ uki. Fikiere ma rẹ dhozọ uwhu vievie he keme ma riẹ oware nọ o rẹ via nọ ma te whu.

‘OTẸRỌNỌ OHWO O WHU, KỌ Ọ SAE WARIẸ ZIỌ UZUAZỌ?’

Dede nọ owezẹ aso o rẹ were, ono ọ gwọlọ nọ ọ rẹ wezẹ no bẹdẹ bẹdẹ? Kọ ma wo ẹruore jọ inọ ahwo nọ a whu no nọ a be wezẹ evaọ uki a te wariẹ ziọ uzuazọ ẹdẹjọ wọhọ epanọ o via kẹ Lazarọs avọ ọmọtẹ Jairọs na?

Job ọ nọ onọ yena nọ o roro nọ o bi ti whu no, anọ: “Otẹrọnọ ohwo o whu, kọ ọ jẹ jọ uzuazọ?”—Job 14:14.

Nọ Job ọ gbẹ be ta ẹme kẹ Ọghẹnẹ na, ọyọvo ọ kẹ uyo onọ na inọ: ‘Oke kpobi nọ who se, mẹ ti yo kẹ owhẹ; iruo abọ ra i veti si owhẹ uru.’ (Job 14:15) U mu Job ẹro nọ o te whu, Jihova ọ te kpare iẹe ziọ uzuazọ. Kọ oware nọ o rẹ sae via ha Job o je rẹro riẹ na? Vievie.

Ahwo nọ a whu nọ Jesu ọ kpare ze, u dhesẹ vevẹ nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ riẹ ogaga nọ ọ rẹ rọ kpare ahwo nọ a whu no. Ebaibol na ọ tubẹ ta nọ Jesu o “wo isiavẹ uwhu.” (Eviavia 1:18) Fikiere wọhọ epanọ Jesu ọ kpare Lazarọs evaọ oke nọ u kpemu na, ere ọvona ọ te kpare ahwo nọ a whu no ziọ uzuazọ evaọ obaro.

Ebaibol na ọ ta kpahe ẹruore ẹkparomatha na unuẹse buobu. Wọhọ oriruo, ukọ-odhiwu jọ ọ ta kẹ Daniẹl ọruẹaro na nọ: “Who reti serihọ, who veti dikihẹ ẹria nọ a ghale kẹ owhẹ evaọ urere edẹ na.” (Daniẹl 12:13) Jesu ọ ta kẹ otu ahwo Sadusi nọ e rọwo ẹkparomatha na ha inọ: “Wha roro thọ, fiki epanọ wha riẹ ikere-akere na gbe ogaga Ọghẹnẹ hẹ.” (Matiu 22:23, 29) Pọl ukọ na ọ ta nọ: “Me wo ẹruore kpahe Ọghẹnẹ . . . inọ ẹkparomatha enọ ikiete avọ enọ ikiete he e rẹ te jarọ.”—Iruẹru Ikọ Na 24:15.

OKE VẸ A TE RỌ KPARE AHWO NỌ A WHU NO ZE?

Oke vẹ a te rọ kpare enọ ikiẹrẹe gbe enọ ikiẹrẹe he na ze? Ukọ-odhiwu na ọ ta kẹ Daniẹl nọ a te kpare iẹe ze “evaọ urere edẹ na.” Mata omariẹ ọ ta nọ oniọvo riẹ Lazarọs ọ te “kparoma eva ẹkparomatha ẹdẹ urere.”—Jọn 11:24.

Nọ Ebaibol na ọ tẹ ta kpahe “ẹdẹ urere” na, ọ rẹ fodẹ Uvie Ọghẹnẹ nọ Kristi o ti su. Pọl ọ ta nọ: “Keme [Jesu Kristi] o re suẹ hrọ bẹsenọ Ọghẹnẹ o re ti fi ewegrẹ kpobi họ otọ evawọ riẹ, uwhu họ ọwegrẹ urere nọ ọ rẹ te raha na.” (1 Ahwo Kọrint 15:25, 26) Fiki onana, o gwọlọ nọ ma lẹ re Uvie Ọghẹnẹ o ze, re a jọ otọakpọ na ru oreva riẹ.b

Job ọ riẹ nọ o rrọ oreva Ọghẹnẹ re ọ kpare ahwo nọ a whu no. Oke oyena uwhu o gbẹ te jọ họ, yọ ohwo ọvo ọ gbẹ te nọ họ inọ, ‘Kọ ohwo o te whu no yọ u re no?’