Eme Ma rẹ Sae Jọ Obe Eviavia Wuhrẹ?

1-2. Fikieme u ro fo re ma romatotọ wuhrẹ obe Eviavia na?

KỌ OHWO jọ ọ kẹ owhẹ ifoto riẹ inọ who rri no ẹdẹ jọ? Nọ who bi rri rai na, whọ tẹ be ruẹ ahwo jọ nọ whọ riẹ. Ẹsiẹvo na, whọ tẹ ruẹ ifoto jọ nọ ọ were owhẹ gaga. Eme ọ lẹliẹ e riẹ were owhẹ na? Keme whọ rrọ usu ahwo nọ e rrọ ifoto na. Kẹsena whọ tẹ be romatotọ rri rie, jẹ be daoma kareghẹhọ oke nọ wha rọ ruọ ifoto na, gbe oria nọ a jọ fi owhai họ iẹe. Who bi rri ifoto na re who vuhu ahwo kpobi nọ e riẹe.

² Obe Eviavia o wọhọ ifoto yena. Ẹvẹ ma rọ ta ere? Eware ivẹ. Orọ ọsosuọ, fiki mai a ro kere obe Eviavia na. Ma jọ owọ ọsosuọ riẹ se nọ: “Eware nọ Jesu Kristi o dhesẹ via, nọ Ọghẹnẹ o rovie via kẹe, re o dhesẹ kẹ erigbo riẹ eware nọ e te via hrọ kẹle na.” (Evia. 1:1) Onana u dhesẹ nọ orọnikọ ahwo kpobi a kere obe Eviavia na kẹ hẹ. Mai idibo Ọghẹnẹ a kere i rie kẹ. Fikiere u re gbe omai unu hu inọ eruẹaruẹ buobu nọ e rrọ obe na e be jọ oma mai rugba nẹnẹ. O wọhọ ẹsenọ ma be ruẹ ifoto mai evaọ usu ifoto nọ ma bi rri.

3-4. Oke vẹ a jọ obe Eviavia ta nọ eruẹaruẹ na i ti ro rugba, kọ eme u fo nọ mai omomọvo ma re ru?

³ Oware avọ ivẹ nọ ọ lẹliẹ obe Eviavia na were omai gaga họ, oke mai nana eruẹaruẹ nọ e riẹe eva na i bi ro rugba. Ẹme nọ Jọn ukọ na o kere u ru onana vevẹ. Ọ ta nọ: “Ẹzi na o ru omẹ jọ evaọ ẹdẹ Olori na.” (Evia. 1:10) Evaọ oware wọhọ ukpe 96 C.E. nọ Jọn o kere ẹme nana, yọ “ẹdẹ Olori na” ọ re kaka ha. (Mat. 25:14, 19; Luk 19:12) Eruẹaruẹ Ebaibol i dhesẹ nọ ẹdẹ Olori na o muhọ evaọ 1914 nọ a rọ Jesu mu Ovie evaọ obọ odhiwu. No umuo oke yena ze eruẹaruẹ obe Eviavia nọ e ta ẹme kpahe ahwo Ọghẹnẹ i ro muhọ erugba. Fikiere ma sae ta nọ “ẹdẹ Olori na” ma rrọ na.

⁴ Nọ orọnọ oke nọ eruẹaruẹ na i bi ro rugba ma rrọ na, ma re se ẹme nọ ọ rrọ obe Eviavia 1:3 na gboja gaga, nọ o ta nọ: “Eva e rẹ were ohwo nọ o bi se eme eruẹaruẹ nana do via gbe enọ i bi yo, gbe enọ i bi ru lele eware nọ a kere fihọ iẹe, keme oke nọ a fihọ na o kẹle no.” U gine fo nọ ma re se “eme eruẹaruẹ nana do via.” Ma ve je yo ai je ‘ru lele ai.’ Joma ta kpahe eme nana jọ nọ u fo nọ ma re ru lele.

RU EWARE NỌ E RẸ WERE ỌGHẸNẸ

5. Eme obe Eviavia o ta, nọ u dhesẹ nọ o roja gaga re ma daoma ru oware nọ o rẹ were Jihova?

⁵ Who te se obe Eviavia na whọ rẹ ruẹ nọ no umuo uzou ọsosuọ vrẹ a jo dhesẹ nọ Jesu ọ be ruẹ oware kpobi nọ o be via evaọ ukoko na. (Evia. 1:12-16, 20; 2:1) Ma rẹ ruẹ onana vevẹ nọ ma te se iwou nọ Jesu o vi se ikoko ihrẹ nọ e rrọ Esia Minor. Ọ vuẹ Ileleikristi ọsosuọ na eware jọ nọ a re ru re Jihova ọ sae wereva kugbe ai. Yọ eme nọ ọ ta na i kiekpahe omai idibo Jihova kpobi nẹnẹ. Kọ otẹrọnọ Jesu ọ jẹ ruẹ oware nọ o jẹ via evaọ ikoko yena oke yena, u gbe dhesẹ nọ ọ be ruẹ oware nọ o be via nẹnẹ re? Jesu ọ be ruẹ oware kpobi nọ ma bi ru, yọ ọ riẹ oware nọ u fo nọ ma re ru re eva mai e were Jihova. Kọ eme ọ ta kẹ omai nọ ma ru nẹnẹ?

6. (a) Eme Jesu o muẹrohọ evaọ ukoko obọ Ẹfisọs nọ ọ fodẹ evaọ Eviavia 2:3, 4? (b) Eme oyena u wuhrẹ omai nẹnẹ?

⁶ Se Eviavia 2:3, 4. Ma rẹ nyasiọ uyoyou nọ ma wo kẹ Jihova evaọ oke ọsosuọ ba ha. Ẹme nọ Jesu ọ ta kẹ ukoko obọ Ẹfisọs na o dhesẹ nọ inievo na a je thihakọ ebẹbẹ sa-sa, yọ a kruga evaọ egagọ Jihova. Ghele na, a nyasiọ uyoyou nọ a wo evaọ oke ọsosuọ ba no. U fo nọ a rẹ daoma wariẹ wo uyoyou yena, ogbẹrọ ere he, eware nọ a bi ru evaọ egagọ Ọghẹnẹ kpobi e te jọ ifofe. Epọvo na nẹnẹ re, orọnikọ thakpinọ ma thihakọ ebẹbẹ ọvo ho. Oware nọ o be lẹliẹ omai thihakọ na o rẹ jọ emamọ oware. Orọnikọ oware nọ ma bi ru ọvo Jihova o re rri hi, o re je rri oware nọ o be lẹliẹ omai ru ei. Jihova ọ gwọlọ nọ ma gọe fikinọ ma you rie no obeva mai kpobi ze, oware nọ o ru kẹ omai o tẹ jẹ da omai ẹro.—Itẹ 16:2; Mak 12:29, 30.

7. (a) Ẹbẹbẹ vẹ Jesu ọ jọ ukoko obọ Sadis ruẹ nọ ọ fodẹ evaọ Eviavia 3:1-3? (b) Eme u fo nọ ma rẹ daoma ru?

⁷ Se Eviavia 3:1-3. Ma re muẹrohotọ jẹ jaja aro vi ẹsikpobi. Ukoko obọ Sadis, ẹkẹ rai ọ jarai oma re. Dede nọ a jẹ rọ ajọwha gọ Jihova oke krẹkri, nọ u te oke jọ no, a gbe je se egagọ Ọghẹnẹ gboja ha. Fikiere Jesu ọ tẹ ta kẹ ae nọ jọ a “rọwo no owezẹ ze.” Eme oyena u wuhrẹ omai? Ma riẹ nọ eware nọ ma ru evaọ egagọ Jihova anwẹdẹ e rẹ thọrọ iẹe ẹro ho. (Hib. 6:10) O make rrọ ere na, ma rẹ ta nọ onọ ma ru evaọ egagọ Jihova u te no ho. Dede nọ owho hayo ebẹbẹ efa e be jọ omai ru te epanọ ma je ru hu, ma rẹ gbẹ dawo utho ẹgba mai kpobi evaọ “iruo Olori na.” Ma vẹ rọ ere jaja aro vi rite urere.—1 Kọr. 15:58; Mat. 24:13; Mak 13:33.

8. Eme ma wuhrẹ no ẹme nọ Jesu ọ ta kẹ ukoko obọ Laodisia evaọ obe Eviavia 3:15-17 na ze?

⁸ Se Eviavia 3:15-17. Ma re wo ọwhọ jẹ rọ udu mai kpobi gọ Ọghẹnẹ. Nọ Jesu o je kere se ukoko obọ Laodisia, ọ ta ẹme te oware jọ nọ a be riẹ ru hu. Ọ ta nọ a rrọ “ruọruọruọ,” nọ u dhesẹ nọ a wo ọwhọ họ evaọ egagọ Ọghẹnẹ. Ọ tẹ jẹ ta kẹ ae nọ a rrọ “iyiyẹ” jẹ “kare evawere.” U fo nọ a rẹ rọ ajọwha gọ Jihova ziezi. (Evia. 3:19) Eme oyena u wuhrẹ omai nẹnẹ? Otẹrọnọ ọwhọ mai o bi kie kpotọ no, u fo nọ ma re roro kpahe eware nọ Jihova gbe ukoko riẹ a bi ru kẹ omai, re ọwhọ ọ wariẹ ruọ omai oma. (Evia. 3:18) Ma rẹ dhogbo epanọ eware i re ro woma kẹ omai te epanọ ma gbe ro kruga ha ha evaọ ukoko na.

9. Ma te rri eme nọ Jesu o kere se inievo obọ Pẹgamọm gbe Thiatira na, eme u fo nọ ma rẹ kẹnoma kẹ?

⁹ Ma rẹ gaviezọ kẹ eware nọ ahwo nọ a be wọso ukoko na a bi wuhrẹ hẹ. Jesu ọ whọku ahwo jọ evaọ ukoko nọ o jọ obọ Pẹgamọm fikinọ a jẹ hẹriẹ oma fihọ itu sa-sa. (Evia. 2:14-16) O jiri inievo nọ e kẹnoma kẹ “eware ididi Setan,” jẹ tuduhọ ae awọ nọ jọ a “kru” uzẹme na ga. (Evia. 2:24-26) Inievo jọ nọ ẹrọwọ rai ọ ga ha evaọ ukoko yena a jẹ gaviezọ kẹ iwuhrẹ erue nọ ahwo jọ a je wuhrẹ. Kọ eme u fo nọ ma re ru nẹnẹ? Ma rẹ kẹnoma kẹ ohwo kpobi nọ o bi wuhrẹ eware nọ e wọso uzẹme na. Ahwo nọ a be wọso ukoko na a re “ru wọhọ ẹsenọ a be gọ Ọghẹnẹ,” rekọ a rẹ “rọ uruemu rai dhesẹ nọ a siọ ogaga riẹ.” (2 Tim. 3:5) Ma tẹ be romatotọ wuhrẹ ẹme Ọghẹnẹ, ohwo jọ o te bi wuhrẹ omai thọ, ma te riẹ. Ma vẹ te kẹnoma kẹe.—2 Tim. 3:14-17; Jud 3, 4.

10. Eme ọfa ma wuhrẹ no ẹme nọ Jesu ọ ta kẹ ikoko obọ Pẹgamọm gbe Thiatira ze?

¹⁰ Ma re gbe-ọfariẹ vievie he, yọ ma rẹ kẹ ohwo nọ o bi gbe-ọfariẹ uvẹ hẹ re ọ jọ ukoko na. U wo ekpehre uruemu ọfa nọ Jesu o muẹrohọ evaọ ikoko obọ Pẹgamọm gbe Thiatira. Jesu ọ whọku ahwo jọ evaọ ikoko yena fikinọ a je duomahọ ọfariẹ-ogbe jẹ kẹ ahwo nọ i bi gbe-ọfariẹ uvẹ. (Evia. 2:14, 20) Eme oyena u wuhrẹ omai? O tẹ make rọnọ ma gọ Jihova kri no, yọ ma bi ru eware buobu evaọ ukoko na, ma te bi gbe-ọfariẹ, jọ ma roro nọ Jihova ọ te kpairoro vrẹ ekpehre uruemu yena fiki eware nọ ma ru kẹe no ho. (1 Sam. 15:22; 1 Pita 2:16) Jihova ọ gwọlọ nọ ma koko izi riẹ o tẹ make rọnọ ahwo akpọ na a be jọ ehru izi riẹ zue.—Ẹf. 6:11-13.

11. Eme ma sai kru họ obọ evaọ eware nọ ma bi wuhrẹ anwẹsiẹ na? (Rri ẹkpẹti na re “Eware nọ Ma Wuhrẹ Noi Ze.”)

¹¹ Eme ma ti kru họ obọ evaọ eware nọ ma wuhrẹ no na? Ma ruẹ nọ o roja gaga re ma ru eware nọ e rẹ were Jihova. Otẹrọnọ ma bi ru oware nọ u woma ha, ma re nwene vẹrẹ vẹrẹ. (Evia. 2:5, 16; 3:3, 16) U te no eware nana no, Jesu ọ fodẹ oware ofa nọ u fo nọ ma re muẹrohọ evaọ ileta sa-sa nọ o vi se ikoko na. Eme ọye?

THIHAKỌ UKPOKPOMA

12. Eme Jesu ọ ta kẹ inievo obọ Smaena gbe Filadelfia nọ u fo nọ ma rẹ kareghẹhọ nẹnẹ? (Eviavia 2:10)

¹² Obọnana joma ta kpahe eware nọ Jesu o kere se ikoko obọ Smaena gbe Filadelfia. Ọ ta kẹ Ileleikristi nọ e jọ ikoko yena nọ jọ ozọ u mu ai hi nọ a te bi kpokpo ai. Ọ vuẹ rai nọ jọ a thihakọ, Jihova ọ te ghale ae jẹ hwosa kẹ ae. (Se Eviavia 2:10; 3:10) Eme oyena u wuhrẹ omai nẹnẹ? Joma riẹ nọ a te siọ omai ba ekpokpo ho, yọ a te bi kpokpo omai, ma re thihakọ. (Mat. 24:9, 13; 2 Kọr. 12:10) Fikieme u ro fo re ma hae kareghẹhọ onana?

13-14. Nọ a le Ẹdhọ no obọ odhiwu ze no wọhọ epanọ o rrọ Eviavia uzou avọ 12 na, eme o bi ru idibo Ọghẹnẹ nẹnẹ?

¹³ Obe Eviavia o dhesẹ nọ a ti kpokpo ahwo Ọghẹnẹ evaọ “ẹdẹ Olori na,” yọ oke yena ma rrọ na. Eviavia uzou avọ 12 o ta nọ, nọ a nwane rọ Uvie Ọghẹnẹ mu no evaọ obọ odhiwu, ẹmo o te du lahwe. Maekẹl, koyehọ Jesu Kristi nọ a ro mu Ovie no na avọ egbaẹmo riẹ a tẹ jẹ họre Setan avọ idhivẹri riẹ. (Evia. 12:7, 8) Ere a ro fi Ẹdhọ avọ idhivẹri riẹ kparobọ. A te gbolo ai ziọ obọ otọakpọ obonẹ. No umuo oke yena ze, oja u te bi su te ohwo-akpọ ẹro. (Evia. 12:9, 12) Kọ ẹvẹ Ẹdhọ avọ idhivẹri riẹ a bi ru idibo Ọghẹnẹ?

¹⁴ Ma rẹ jọ obe Eviavia ruẹ oware nọ Setan o ru. Nọ a lei no obọ odhiwu ze no na, ọ gbẹ sai zihe he. Fikiere ọ tẹ be ware aro ku enọ a wholo na nọ i kiọkọ otọakpọ na, nọ i “wo iruo isẹri-ise kpahe Jesu” jẹ be ta usi uwoma kpahe Uvie Ọghẹnẹ. (Evia. 12:17; 2 Kọr. 5:20; Ẹf. 6:19, 20) Eme o dhesẹ nọ Setan o bi mu ofu kẹ idibo Ọghẹnẹ nẹnẹ?

15. Amono họ “isẹri ivẹ” nọ a fodẹ evaọ Eviavia uzou avọ 11 na, kọ eme ọ via kẹ ae?

¹⁵ Setan o ru nọ egọmeti o ro mu inievo mai nọ a rọ ẹzi wholo nọ e jẹ kobaro evaọ iruo Uvie na họ ekpokpo. Inievo nana họ “isẹri ivẹ” nọ a ta nọ a kpe evaọ obe Eviavia na.b (Evia. 11:3, 7-11) Evaọ ukpe 1918, a mu inievo eree jọ nọ e jẹ kobaro evaọ iruo na, a gu erue fihọ ae uzou, je bruoziẹ kpe ai evaọ okọto. A te fi ai họ uwou-odi re a jọ etẹe ikpe buobu. O tẹ wọhọ ẹsenọ a “kpe ae no” keme ahwo a je roro nọ iruo rai i kuhọ no.

16. Eme ọ via nọ u gbe ahwo kpobi unu evaọ 1919, kọ eme Setan o gbe bi ru rite enẹna?

¹⁶ A jọ eruẹaruẹ nọ e rrọ Eviavia uzou avọ 11 na ta nọ omoke kakao o tẹ vrẹ no, “isẹri ivẹ” nọ a kpe na a te wariẹ kpama. Eruẹaruẹ nana i gine rugba. Nọ a fi inievo na họ uwou-odi no, ukpe nọ u lele i rie oware jọ o via nọ u gbe ahwo kpobi unu. Ubrobọ emuhọ ukpe 1919, a te siobọno inievo nọ a fihọ uwou-odi na. Kẹsena egọmeti ọ tẹ ta nọ a so ẹme ọvo nọ a rẹ rọ fiki riẹ jọ uwou-odi hi. Ere inievo na a rọ wariẹ mu iruo Uvie na họ ababọ oke oraha. Rekọ Setan ọ siọ idibo Ọghẹnẹ ba ekpokpo ghele he. Anwọ oke yena ze, o gbe bi kpokpo ahwo Ọghẹnẹ gaga. O wọhọ ẹsenọ o nwo ame buobu nọ ọ wọhọ “ethẹ” no unu riẹ ze ku ai. (Evia. 12:15) Evaọ uzẹme, “etenẹ o jọ gwọlọ ithihakọ gbe ẹrọwọ” mi omai kpobi.—Evia. 13:10.

JOMA RỌ EVA MAI KPOBI RU IRUO NỌ JIHOVA Ọ KẸ OMAI NA

17. Dede nọ Setan o bi kpokpo idibo Ọghẹnẹ, amono a nyaze ti fiobọhọ kẹ ae nọ a rẹro riẹ hẹ?

¹⁷ A jọ Eviavia uzou avọ 12 ta nọ utu ahwo jọ a te nyaze ti fiobọhọ kẹ idibo Ọghẹnẹ, nọ a rẹro riẹ vievie he. O te wọhọ ẹsenọ “otọakpọ na” u rovie unu, o tẹ da “ame” ethẹ nọ Setan o nwo no unu ze na. (Evia. 12:16) Ẹvẹ onana o rọ via? Ẹsejọ makọ ekọto jọ nọ e rrọ akpọ Setan i re bruoziẹ kẹ idibo Ọghẹnẹ nọ a te bi kpokpo ai. Ekọto i bruoziẹ kẹ idibo Jihova unuẹse buobu no, inọ jọ a gọ Ọghẹnẹ rai vrẹ. Kọ eme a be rọ uvẹ nana nọ u rovie na ru? A be rọ uvẹ kpobi nọ u rovie ru iruo nọ Jihova ọ kẹ rai. (1 Kọr. 16:9) Iruo vẹ Jihova ọ kẹ rai?

18. Iruo vẹ e mai wuzou nọ ma bi ru evaọ edẹ urere nana?

¹⁸ Jesu ọ ta nọ ilele riẹ a ti whowho “usi uwoma Uvie [Ọghẹnẹ]” evaọ akpọ na soso re urere na u te ti te. (Mat. 24:14) Obe Eviavia u dhesẹ nọ ukọ-odhiwu jọ “o bi whowho usi uwoma ebẹdẹ bẹdẹ kẹ enọ e be rria otọakpọ na, kẹ orẹwho, orua, ẹrọunu gbe utu ahwo kpobi.” Onana u dhesẹ nọ ikọ-odhiwu a rrọ kugbe omai nọ ma be ta usi uwoma na.—Evia. 14:6.

19. Ovuẹ ọfa vẹ ahwo nọ a you Jihova a re whowho?

¹⁹ Orọnikọ usi uwoma na ọvo họ usi nọ idibo Ọghẹnẹ a bi whowho ho. U fo nọ a re je kuomagbe ikọ-odhiwu ru oware nọ a bi ru, nọ a fodẹ evaọ Eviavia uzou avọ 8 rite 10 na. Ikọ-odhiwu nana a bi whowho uye nọ u ti te ahwo nọ a gwọlọ Uvie Ọghẹnẹ hẹ unọjọ utọjọ. Oyejabọ nọ Isẹri Jihova a bi ro whowho ovuẹ ẹdhoguo nọ o wọhọ “oso-itho avọ erae.” A be vuẹ ahwo nọ Ọghẹnẹ ọ te raha akpọ Setan muotọ kẹle. (Evia. 8:7, 13) Ma rẹ vuẹ ahwo nọ Ọghẹnẹ ọ te raha akpọ nana kẹle, inọ jọ a nwene re a sae zọ evaọ ẹdẹ ofu Jihova. (Zẹf. 2:2, 3) Rekọ ovuẹ nana nọ ma bi whowho na o were ahwo buobu hu. Fikiere, re ohwo ọ sai whowho iei, o re wo udu. Nọ uye ulogbo na u te muhọ no ma ti whowho ovuẹ ẹdhoguo nọ o te tubẹ ga vi onọ ma bi whowho enẹna.—Evia. 16:21.

RU LELE EME ERUẸARUẸ NA

20. Eme ma te ta kpahe evaọ izoẹme ivẹ nọ e rrọ aro na?

²⁰ U gine fo nọ ma re ru lele “eme eruẹaruẹ nana” keme ma rrọ usu ahwo nọ a ti ru eware nọ a kere fihọ obe Eviavia na gba. (Evia. 1:3) Kọ ẹvẹ ma te sai ro thihakọ ukpokpoma, ma vẹ jẹ hai whowho usi nọ ma ta ẹme kpahe na ududu? Eware ivẹ jọ e riẹ nọ i ti fiobọhọ kẹ omai. Orọ ọsosuọ, oware nọ a jọ obe Eviavia ta nọ o te via kẹ ewegrẹ Ọghẹnẹ. Orọ avọ ivẹ, eghale nọ i ti te omai evaọ obaro otẹrọnọ ma kru ẹrọwọ mai. Ma te ta ẹme kpahe eware nana evaọ izoẹme ivẹ nọ i lele ọnana.