ENỌ IZOGE NA
Eme O rẹ Sai Fiobọhọ kẹ Omẹ nọ Mẹ gbẹ rọ Dhomovuọ Họ?
Oware nọ omovuọ u ro yoma: Omovuọ u re ru nọ whẹ gbẹ sai ro wo egbẹnyusu hu hayo jọ kugbe ahwo ho.
Oware nọ omovuọ u re ro kiehọ ẹsejọ: Omovuọ u re fiobọhọ kẹ ohwo ẹsejọ. Wọhọ oriruo, u re fiobọhọ kẹ ohwo roro te re ọ tẹ te ta ẹme, fiẹrohotọ jẹ gaviezọ kẹ amọfa ziezi.
Ohwo ọ rẹ sae siọ omovuọ ba ẹdhẹ: Ohwo nọ ọ rẹ dhomovuọ ọ sai nwene ẹdẹjọ, fikiere whọ sai ru eware nọ i re fiobọhọ owhẹ siọ omovuọ ba ẹdhẹ. Uzoẹme nana u ti fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ epanọ whọ sai ro ru onana.
Daoma riẹ eware nọ e rẹ lẹliẹ owhẹ dhomovuọ
Omovuọ o rẹ sai ru nọ whọ gbẹ rọ gwọlọ ta ẹme kugbe ahwo ovao dhe ovao ha. Onana o vẹ whae ze nọ who re ro mu unu họ wọhọ ẹsenọ whọ rrọ uwou nọ o muebi. Yọ oware utioye na u re muozọ gaga. Rekọ nọ whọ tẹ riẹ eware nọ e rẹ lẹliẹ owhẹ dhomovuọ, whọ te ruẹ nọ i te oware ọvo ho. Joma ta kpahe eware esa jọ nọ e rẹ lẹliẹ ahwo dhomovuọ.
Oware #1: “Mẹ riẹ ẹme nọ mẹ te ta ha.”
Uzẹme ẹme na: Nọ whọ tẹ rrọ kugbe ahwo, oware nọ ahwo a rẹ mae kareghẹhọ họ, eware nọ who ru nọ e lẹliẹ eva were ae orọnikọ eme nọ whọ ta ha. Nọ whọ tẹ be daoma gaviezọ ziezi je dhesẹ nọ eme nọ amọfa a be ta e be were owhẹ, u ti ru nọ ozọ u ti gbe ro mu owhẹ tere he.
Roro kpahe onọ nana: Ogbẹnyusu vẹ o rẹ mae were owhẹ, ọnọ ọ rẹ gwọlọ ta ẹme ẹsikpobi nọ unu riẹ o rẹ ka ha manikọ ọnọ ọ rẹ romatotọ gaviezọ ziezi?
Oware avọ #2: “Ahwo a ti roro nọ me dhẹ ga hrọ.”
Uzẹme ẹme na: Te ohwo ọ rẹ dhomovuọ te ọ rẹ dhomovuọ họ, ahwo a rẹ ta ẹme kpahe iẹe ghele. Rekọ nọ whọ tẹ be hae daoma ta ẹme kugbe amọfa ziezi, u ti ru nọ a te rọ riẹ oghẹrẹ ohwo nọ whẹ ginẹ rrọ, kẹsena a vẹ te riẹ owhẹ dhesẹ ziezi.
Roro kpahe onọ nana: Otẹrọnọ whọ be hai roro nọ ahwo a be rọ ekpehre ubiẹro rri owhẹ, kọ o sae jọnọ whẹ ọvo o bi roro ere evaọ udu ra?
Oware avọ #3: “Oma o te vuọ omẹ nọ mẹ tẹ ta ẹme jọ thọ.”
Uzẹme ẹme na: Ohwo kpobi ọ rẹ sae ta ẹme thọ ẹsejọ. Nọ ahwo a tẹ be whẹ fikinọ whọ ta ẹme jọ thọ, whọ sai lele ae whẹ. Onana u re dhesẹ nọ who rri omara kpehru ga hrọ họ yọ o sai si ozọ no owhẹ ẹro.
Roro kpahe onọ nana: Ẹvẹ o rẹ jọ owhẹ oma nọ whọ tẹ rrọ kugbe ahwo nọ a rẹ rọwo nọ oware o sae thọ ae obọ?
Kọ whọ riẹ? Ahwo jọ a re roro nọ a rẹ dhomovuọ họ fikinọ a rẹ rọ ifonu vi uwou se ahwo gaga. Rekọ ahwo nọ who re lele ta ẹme ovao dhe ovao ae a rẹ mae jọ emamọ egbẹnyusu ra. Ọzae jọ nọ a re se Sherry Turkle nọ o wuhrẹ kpahe iroro gbe uruemu ohwo-akpọ gbe eware-kuo o kere nọ: “Re imava a sae jọ egbẹnyusu ekpekpe, o gwọlọ nọ a rẹ ruẹ ovao ohwohwo je yo uvou ohwohwo.”a
Whọ tẹ daoma ru oware jọ kpahe eware nana nọ e rẹ lẹliẹ oma vuọ owhẹ na, whọ te ruẹ nọ ozọ u ti mu owhẹ hẹ re whọ ta ẹme kugbe ahwo ovao dhe ovao.
Eware jọ nọ whọ rẹ sai ru
Whọ rehọ omara wawo amọfa ha. U du gwọlọ nọ whọ rẹ nwane jọ jakajaka gaga ha. Ukpoye, daoma ru epanọ whọ sae rọ se omovuọ ba ẹdhẹ keme enẹ whọ sai ro wo emamọ egbẹnyusu.
“U du gwọlọ nọ who re lele ahwo ta ẹme oke lelehie he, yọ u du gwọlọ nọ whọ rẹ jọ jakajaka te epanọ ohwo kpobi ọ rẹ rọ tẹrovi owhẹ hẹ. Whọ sai dhesẹ oma kẹ ohwo jọ nọ whẹ riẹ vẹre he hayo tubẹ nọe enọ jọ.”—Alicia.
Ohrẹ Ebaibol: “Jọ omomọvo ọ kiẹ iruẹru obọriẹ riwi, kẹsena o ve ti wo oghọghọ no iruẹru obọriẹ ọvo ze, orọnikọ ọ rẹ rehọ omariẹ wawo omọfa ha.”—Ahwo Galesha 6:4.
Muẹrohọ amọfa. Hai rri ahwo nọ a rrọ whẹtiẹwhẹtiẹ re whọ ruẹ epanọ a re ro lele amọfa ta ẹme. Eme o bi fiobọhọ kẹ ae? Kọ eme a be hae daoma whaha? Onaa vẹ whọ rẹ sai wuhrẹ mi ae?
“Hai muẹrohọ ahwo nọ a re mu usu kugbe amọfa lọlọhọ, re whọ ruẹ epanọ a be hae ro ru ei. Rri epanọ a re ru gbe eme nọ a rẹ ta nọ a tẹ ruẹ ohwo nọ a re ruẹ ẹdẹvo ho.”—Aaron.
Ohrẹ Ebaibol: “Wọhọ epanọ ayọno ọ rẹ thọ ayọno da na, ere ohwo o re fiobọhọ kẹ ogbẹnyusu riẹ.”—Itẹ 27:17.
Nọ enọ. Ahwo buobu a rẹ gwọlọ ta epanọ a rri oware, fikiere nọ whọ tẹ nọ onọ, whọ sae rọ ere lele ae mu ẹme họ ẹta. Onana o sai je ru nọ amọfa a gbẹ rọ tẹrovi owhẹ hẹ.
“Whọ tẹ ruẹrẹ ẹme nọ whọ te ta kpahe, u ti ru nọ whọ gbẹ rọ ruawa ga hrọ họ. Wọhọ oriruo, whọ sae ruẹrẹ izoẹme hayo enọ jọ kpahe nọ who re ro lele ahwo nọ whọ re ruẹ ẹdẹvo ho ta ẹme evaọ oria nọ whọ gwọlọ kpohọ. Onana u re ru nọ whọ gbẹ rọ dhomovuọ họ.”—Alana.
Ohrẹ Ebaibol: “Wha gwọlọ ewoma obọrai ọvo ho, rekọ ewoma amọfa re.”—Ahwo Filipai 2:4.
a A rehọ ẹme nana no obe na ze, Reclaiming Conversation.