KỌ ẸMA A MA RIẸ?
Oghẹrẹ nọ Egẹgẹ-Uzuazọ I re ro Zihe Ruọ Abọ Sa-Sa Oma Na
Nọ oni ra o dieva ra họ, ogẹgẹ-uzuazọ nọ o jọ kakao gaga whọ jọ, onọ a re se zygote. A sae rọ ubiẹro gheghe ruẹ ogẹgẹ na ha. Rekọ nọ emerae buobu e vrẹ no, who te zihe ruọ ọmọ nọ abọ oma riẹ kpobi ọ gba. Ogẹgẹ ọvo yena ọ hẹriẹ, o te nwene kpohọ oghẹrẹ egẹgẹ sa-sa nọ i bu vi egba ivẹ (200) nọ e rrọ oma na. Yọ aikpobi e rrọ epọvo na ha, ejọ e kawo vi ejọ yọ i re ru iruo sa-sa.
Roro kpahe onana: Ogẹgẹ nọ a re se zygote na o re ru DNA nọ ọ rrọ eva riẹ kpohọ ivẹ. Kẹsena zygote na ọ vẹ ghale kpohọ abava re DNA ọ jọ egẹgẹ ivẹ na. Egẹgẹ ivẹ na e vẹ jẹ ghale omarai unuẹse buobu. Evaọ oke ọsosuọ, egẹgẹ ekpokpọ na kpobi i re tho ohwohwo. DNA o wo evuẹ kpobi nọ o gwọlọ re ogẹgẹ o sae hẹriẹ kpohọ oghẹrẹ ogẹgẹ ọfa kpobi.
Nọ aye o te dihọ te oka ọvo no, egẹgẹ-uzuazọ ọmọ na i ve muhọ enwene kpohọ eghẹrẹ ivẹ. Egẹgẹ na jọ eye i re zihe ruọ ọmọ na evaọ edhede na, yọ efa i re zihe ruọ oniọmọ na gbe eware nọ i re fiobọhọ kẹ ọmọ na rro.
Evaọ oka avọ esa, egẹgẹ nọ i ti zihe ruọ ọmọ na e vẹ ghale oma kpohọ eko esa nọ e rọ kpahe ohwohwo. Ẹko egẹgẹ ọsosuọ eye i re zihe ruọ egẹgẹ ẹvori, unu, ohọroma gbe egẹgẹ itieye efa. Ẹko egẹgẹ nọ e rrọ udevie eye i re zihe ruọ egẹgẹ azẹ, igbenwa, ibieku, iriẹ gbe egẹgẹ efa itieye na. Ẹko egẹgẹ nọ e mae rrọ obeva na eye i re zihe ruọ ekwakwa obeva oma na wọhọ irue na, egede, gbe ivu na.
Nọ ọmọ nọ ọ rrọ obeva ọ be rro na, egẹgẹ-uzuazọ na e vẹ ghale je nwene zihe ruọ eghẹrẹ egẹgẹ sa-sa nọ i bu vi egba ivẹ (200)
Evaọ oke nọ aye o ro dihọ na kpobi, egẹgẹ na jọ hayo ẹko egẹgẹ jọ i re no abọjọ oma ọmọ na kpohọ abọ ọfa. Egẹgẹ efa jọ i re kokohọ e vẹ rriẹ fihọ kpakpala je wo okpa, hayo kpiri zihe ruọ ifi nọ i wo ighogho. Re egẹgẹ oma na e sai ru oware nana o lọhọ vievie he, fikiere e rẹ daoma ruiruo kugbe. Wọhọ oriruo, nọ u te te oke jọ no, egẹgẹ nọ e rriẹ fihọ kpakpala na i ve kpiri zihe ruọ ifi nọ i wo ighogho. Oware nana o rẹ romavia evaọ eria sa-sa oma ọmọ na evaọ oke ovona. Ifi nọ i wo ighogho na i ve ti muhọ etheri je mu egha họ ewo, e vẹ te jẹhọ ohwohwo, uwhremu na e vẹ te nya oma na wariẹ nọ azẹ gbe eware efa e rẹ nya.
Taure a te ti yẹ ọmọ na ze, yọ egẹgẹ-uzuazọ nọ i bu te ima-idu buobu gbidi gbidi, i zihe ruọ abọ sa-sa oma na no evaọ oria nọ u fo nọ e rẹ jọ, gbe evaọ oke nọ o mai kiehọ.
Ẹvẹ who roro? Kọ oghẹrẹ nọ egẹgẹ-uzuazọ i re ro zihe ruọ abọ sa-sa oma na u mu romavia? Manikọ ẹma a ma riẹ?