Uzou avọ 18
‘Lele Omẹ Ẹsikpobi’
1-3. (a) Oghẹrẹ vẹ Jesu ọ rọ nya siọ ikọ riẹ ba, kọ fikieme oke yena o gbẹ jọ orọ ọkora ha? (b) Fikieme u je fo re ma wuhrẹ kpahe oghẹrẹ uzuazọ nọ Jesu o bi yeri anwẹnọ o ro kpohọ odhiwu no?
EZAE ikpegbọvo a dikihẹ oria ovo evaọ ehru ugbehru jọ. Avọ omawere, aikpobi a tẹrovi omọfa jọ evaọ ehru ugbehru na. Ohwo avọ ikpegbivẹ na họ Jesu nọ ọ kparoma ze no na, ọ wariẹ zihe ruọ ọnọ o wuzou ikọ-odhiwu Jihova no, yọ ugboma iwo ọ rọ roma via kẹ ikọ na. Jesu ọ vuẹ ikọ riẹ re a kpohọ Ugbehru Olivi re a ruẹ ẹro taure o te muvrẹ.
2 Ẹsikpobi nọ Jesu ọ ziọ Ugbehru Olivi, ọ rẹ kareghẹhọ eware buobu. Ugbehru nana o rrọ usu igbehru nọ e rrọ abọdekọ ukiekpotọ Kidrọn nọ a te bi no Jerusalẹm ze. Ẹwho Bẹtani nọ Jesu ọ jọ kpare Lazarọs na ọ rrọ udevie ikiekpotọ nana. Eka jọ nọ e vrẹ, Jesu ọ dhẹ eketekete wọhọ ovie no ẹwho Bẹtfagi ze ruọ Jerusalẹm. O sae jẹ jọnọ Ugbehru Olivi na họ oria nọ ọgbọ Getsemane ọ jọ, oria nọ Jesu ọ jẹ jọ lẹ avọ ẹrova taure a te ti mu ei. Whaọ, evaọ ehru ugbehru ovo nana Jesu ọ be te jọ nyasiọ ilele ekpekpe riẹ ba na. Ọ tẹ ta udu họ ae awọ. Kẹsena o te mu ehru họ ekpohọ. Ikọ na a te mudhe kpoko, bi rri Olori oyoyou rai nọ o bi muvrẹ kpohọ odhiwu. Nọ o te oria jọ no, ẹgho o te ruru ei, a gbẹ ruẹ e riẹ hẹ.—Iruẹru Ikọ Na 1:6-12.
3 Dede nọ eva e jẹ were ikọ na inọ olori rai o kpohọ odhiwu no, kọ who roro nọ a jọ ọkora re? Ijo. Epanọ a gbe je ro rri na, ijẹle ivẹ jọ e tẹ nyaze te kareghẹhọ ikọ na inọ ikuigbe Jesu i ri kuhọ họ. (Iruẹru Ikọ Na 1:10, 11) Evaọ idhere buobu, obọ odhiwu nọ o zihe kpohọ na yọ emuhọ gheghe. Ebaibol na e ta kẹ omai kpahe oware nọ o via kẹ Jesu nọ oyena o vrẹ no. O r’oja re ma wuhrẹ kpahe oghẹrẹ uzuazọ nọ Jesu o bi yeri anwẹnọ o ro no otọakpọ na. Fikieme? Kareghẹhọ ẹme nọ Jesu ọ ta kẹ Pita inọ: ‘Lele omẹ ẹsikpobi.’ (Jọn 21:19, 22) O gwọlọ nọ mai kpobi ma re koko ujaje yena, orọnikọ evaọ ubroke he rekọ evaọ edẹ uzuazọ mai kpobi. Re ma sai ru ere, u fo re ma riẹ oware nọ Olori mai o bi ru enẹna gbe ekwa-iruo sa-sa nọ o wo evaọ obọ odhiwu.
Oghẹrẹ Uzuazọ nọ Jesu O bi Yeri Anwẹnọ O No Otọakpọ Na
4. Ẹvẹ Ebaibol na e rọ ta oware nọ o te via evaọ obọ odhiwu nọ Jesu ọ tẹ nwani te obei no?
4 Ikereakere na e ta ha kpahe oghẹrẹ nọ a ro dede Jesu rehọ nọ ọ wariẹ kuomagbe Ọsẹ riẹ no evaọ obọ odhiwu. Rekọ, Ebaibol na e ta oware nọ o te via evaọ obọ odhiwu nọ Jesu ọ tẹ nwani te obei no. U te ikpe odu ọvo gbe egba isoi (1,500) no nọ ahwo Ju a be hai ro ru obọdẹ oware jọ. Ẹdẹjọ evaọ kukpe kukpe, ozerẹ okpehru na ọ jẹ hae ruọ oria Ọrẹri Erẹri na evaọ etẹmpol na re ọ frẹ azẹ erao nọ a ro dheidhe evaọ Ẹdẹ Omavoro na ku aro okọ ọvọ na. Evaọ ẹdẹ ọyena, ozerẹ okpehru na o dikihẹ kẹ Mesaya na. Nọ Jesu o zihe kpohọ odhiwu no o ru oware nọ idheidhe yena i dikihẹ kẹ gba. Ọ roma via evaọ aro Jihova—oria nọ o mae rrọ ọrẹri evaọ ehrugbakpọ na, ọ tẹ rehọ aghare idhe ẹtanigbo riẹ kẹ Ọsẹ riẹ. (Ahwo Hibru 9:11, 12, 24) Kọ Jihova ọ jẹ riẹ rehọ?
5, 6. (a) Eme o dhesẹ nọ Jihova ọ jẹ idhe ẹtanigbo Kristi rehọ? (b) Amono a bi wo erere no ẹtanigbo na ze, kọ evaọ oghẹrẹ vẹ?
5 Ma ruẹ uyo na evaọ oware nọ o via emedẹ jọ nọ Jesu o muvrẹ no. Utu Ileleikristi nọ i bu te enwenọ 120 a kokohọ ubruwou ehru jọ evaọ Jerusalẹm, idudhe na edo ofou ologbo jọ ọ tẹ vọ uwou na. Ikoliko erae nọ e wọhọ ẹrọo e tẹ rrọ ehru uzou rai, ẹzi ọfuafo ọ tẹ vọ ae oma, a te mu evẹravẹrẹ họ ẹta. (Iruẹru Ikọ Na 2:1-4) Oware nana u dikihẹ kẹ ẹtohọ orẹwho okpokpọ, Izrẹl abọ-ẹzi, ahwo nọ Ọghẹnẹ ‘ọ salọ’ gbe “ọkwa-ozerẹ” ọkpokpọ re a wha oreva riẹ haro evaọ otọakpọ. (1 Pita 2:9) O rrọ vevẹ, Jihova Ọghẹnẹ ọ jẹ idhe ẹtanigbo Kristi rehọ. Ẹzi ọfuafo na nọ a ku kuọ ikọ na o jọ usu eghale ọsosuọ nọ ẹtanigbo na ọ wha ze.
6 No anwọ oke yena ze, ilele Jesu a bi wo erere no ẹtanigbo na ze. Makọ ma rrọ usu “uthuru okakao” na nọ i ti lele Kristi su evaọ obọ odhiwu, hayo usu “igodẹ efa” nọ e te rria otọakpọ na, ma wo erere no idhe riẹ ze. (Luk 12:32; Jọn 10:16) Ẹtanigbo na u ru rie lọhọ nọ ma ro wo ẹruore gbe erọvrẹ izieraha mai. Nọ ma te bi fi ẹrọwọ họ idhe ẹtanigbo na ẹsikpobi je lele Jesu kẹdẹ kẹdẹ, ma ti wo obroziẹ-iroro ọfuafo gbe uvi ẹruore.—Jọn 3:16.
7. Nọ Jesu o zihe kpobọ odhiwu no, ogaga vẹ a kẹ riẹ, kọ ẹvẹ who re ro dhesẹ nọ whọ be roma kpotọ kẹe?
7 Eme Jesu o bi ru anwẹnọ o ro zihe kpohọ odhiwu no? O wo ogaga ulogbo. (Matiu 28:18) Jihova ọ rehọ e riẹ mu re o su ukoko Ileleikristi na, yọ ọ be rọ uyoyou gbe ababọ ọriẹwẹ ru onana. (Ahwo Kọlọsi 1:13) Wọhọ epanọ a ruẹaro riẹ, Jesu ọ rehọ ezae nọ i te ziezi mu re a rẹrote uthuru riẹ. (Ahwo Ẹfẹsọs 4:8) Wọhọ oriruo, ọ salọ Pọl re ọ jọ “ukọ rọ kẹ otu Egedhọ,” o vi rie re ọ ta usiuwoma na evaọ eria nọ ọ rẹ sai te kpobi. (Ahwo Rom 11:13; 1 Timoti 2:7) Kẹle ekuhọ ikpe udhusoi ọsosuọ, Jesu ọ kẹ ikoko ihrẹ nọ e jọ ewho Esia nọ e rrọ otọ esuo Rom ujiro, ohrẹ gbe ọkpọvio. (Eviavia, uzou avọ 2 gbe ọrọ avọ 3) Kọ who vuhu Jesu mu wọhọ Ọnowuzou ukoko Ileleikristi na? (Ahwo Ẹfẹsọs 5:23) Re whọ sae nya lele Jesu ẹsikpobi, u fo re who dhesẹ ẹzi ẹmeoyo evaọ ukoko ra.
8, 9. Ọkwa vẹ a rehọ Jesu mu evaọ 1914, kọ ẹvẹ u fo nọ onana u re kpomahọ iroro-ejẹ mai?
8 A rehọ ogaga ofa kẹ Jesu evaọ 1914. Ukpe yena a rehọ e riẹ mu Ovie ọrọ Uvie Jihova. Nọ Jesu o muhọ esu no, ‘ẹmo o te du lahwe evaọ odhiwu.’ Eme o no rie ze? A gele Setan avọ idhivẹri riẹ ziọ otọakpọ, onọ o wha uye ziọ akpọ. Emo, ethube, ozighi, eyao, etọ nọ i bi nuhu, gbe ohọo nọ u bi mu evaọ akpọ-soso e kareghẹhọ omai inọ Jesu o bi su evaọ obọ odhiwu. Setan ọ gbẹ rrọ ‘osu akpọ na’ yọ “oke riẹ o re kpẹkpẹre.” (Eviavia 12:7-12; Jọn 12:31; Matiu 24:3-7; Luk 21:11) Rekọ, Jesu ọ be kẹ ahwo kpobi uvẹ re a jẹ esuo riẹ rehọ.
9 O r’oja re ma jọ abọ esuo Mesaya Ovie na. Evaọ iroro-ejẹ kẹdẹ kẹdẹ mai, ma rẹ nya lele ọkpọvio riẹ orọnikọ orọ akpọ ogbekuo nana ha. Eware nọ “Ovie ivie gbe Olori ilori” nana ọ be jọ akpọ na ruẹ e be wha evedha gbe oghọghọ sei. (Eviavia 19:16) Fikieme?
Evedha gbe Oghọghọ Mesaya Ovie Na
10. Oghẹrẹ ohwo vẹ Jesu ọ rrọ, kọ eme ọ be wha evedha se Olori mai na?
10 Wọhọ Ọsẹ riẹ, Olori mai yọ ohwo nọ eva e rẹ were. (1 Timoti 1:11) Nọ Jesu ọ jọ otọakpọ, o je dhuaro ho, yọ o je si izi kekeke he. Ọ be ruẹ eware buobu eva akpọ na nẹnẹ nọ e rẹ sae ginẹ lẹliẹ eva dhae. Eva e be dhae kẹ egagọ kpobi nọ e be rehọ odẹ riẹ viẹ ahwo họ. Ọ ta vẹre nọ: “Orọnọ kohwo kohwo nọ ọ ta kẹ omẹ nọ, ‘Olori, Olori,’ ọ rẹ sae ruọ eva uvie odhiwu hu, rekọ ọnọ o ru oreva Ọsẹ mẹ nọ ọ rọ obọ odhiwu. Ibuobu e rẹ te ta kẹ omẹ ẹdẹ ọyena nọ, ‘Olori, Olori, ma jẹ rehọ odẹ ra . . . ru iruo ilogbo buobu’? Kẹsena mẹ vẹ te ta kẹ ae nọ, ‘Mẹ riẹ owhai vievie he; wha nya no omẹ no, whai irumuomu.’”—Matiu 7:21-23.
11-13. Fikieme eme egaga nọ Jesu ọ ta kpahe ahwo nọ a be rehọ odẹ riẹ ru “iruo ilogbo buobu” u je gbe ahwo jọ unu, kọ eme ọ be liẹliẹ eva dha Jesu? Kẹ oriruo.
11 Nẹnẹ, ahwo buobu nọ i se oma rai Ileleikristi, a te yo eme yena u re gbe ai unu. Fikieme Jesu ọ te rọ ta eme egaga itieye na kẹ ahwo nọ a be rehọ odẹ riẹ ru “iruo ilogbo buobu”? Ichọche Kristẹndọm a rẹ tha ikoko obufihọ uke, a re fi obọ họ kẹ iyogbere, a rẹ bọ esipito, isukulu, je bi ru eware efa buobu. Rekọ, re whọ riẹ oware nọ o whariẹ ze nọ eva rai e be rọ dha Jesu, roro kpahe oriruo nana.
12 Ọsẹ gbe oni jọ a gwọlọ kpohọ erẹ. A te sae wha emọ rai lele oma ha, fikiere a tẹ rehọ ọyọrọmọ nọ ọ rẹ rẹrote emọ na. A tẹ ta kẹe nọ: “Rẹrote emọ mai. Kẹ ae emu, ru re a jọ fuafo, jẹ thọ ae no enwoma.” Rekọ, nọ ọsẹ gbe oni na a kpozi, u gbe rai unu nọ a ruẹ nọ ohọo u kpe emọ na oma yolo no. A rrọ gbegbe, dọdọ, jẹ rrọ iyiyẹ. A be viẹ kẹ ọyọrọmọ na, rekọ ọ be daezọ rai hi. Fikieme? Ọ gadiẹ ewewe be wozẹ inwido. Avọ ofu, ọsẹ gbe oni na a tẹ nọe re ọ ta oware nọ o wha onana ze. Ọ tẹ kuyo nọ: “Wha rri eware kpobi nọ me ru! Me ririe inwido kpobi fihọ fuafo! Mẹ ruẹrẹ eware jọ evaọ uwou na re, keme mẹ riẹ nọ enana kpobi i ti fi obọ họ kẹ owhai.” Kọ eva e te were ọsẹgboni na? Kakaka! A vi rie iruo yena kpobi hi; oware nọ a gwọlọ mi ei kpobi họ, ọ rẹrote emọ rai. Ithubro rai nọ ọ nya lele he na o rẹ sai ginẹ wha evedha se ai.
13 Otu Kristẹndọm a nwane wọhọ ọyọrọmọ yena. Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ re a kẹ ahwo emu abọ-ẹzi ẹkwoma Ebaibol na nọ a re ro wuhrẹ ahwo je fi obọ họ kẹ ae re a jọ fuafo evaọ abọ-ẹzi. (Jọn 21:15-17) Rekọ, otu Kristẹndọm a bi fi ithubro nana họ iruo ho. A be rehọ ohọo abọ-ẹzi kpe ahwo, a rehọ iwuhrẹ erue reghe ahwo aro no, jẹ lẹliẹ ahwo rrọ igbori Ẹme Ọghẹnẹ. (Aizaya 65:13; Emọs 8:11) Fikinọ a bi keke aro fihọ ghẹmeeyo kẹ Ọghẹnẹ, oma nọ a be dawo kpobi re a ru akpọ na woma o te lẹliẹ ai wo ọjẹrehọ Ọghẹnẹ hẹ. Evaọ uzẹme, uyerakpọ nana o wọhọ uwou nọ a bru ẹdẹ riẹ no nọ a ti ro kporo ei kuotọ. Ebaibol na i dhesẹ vevẹ inọ a te raha akpọ Setan no kẹle.—1 Jọn 2:15-17.
14. Iruo vẹ e be wha evawere se Jesu nẹnẹ, kọ fikieme?
14 Evaọ abọdekọ riẹ, eva e be were Jesu gaga nọ ọ be ruẹ ima ahwo buobu nọ e be ta usiuwoma je ru ilele wọhọ epanọ ọ ta kẹ ilele riẹ taure o te no otọakpọ. (Matiu 28:19, 20) Uvẹ-ọghọ ulogbo o rrọ nọ ma be rọ wha oghọghọ se Mesaya Ovie na. Jọ obọ o rọ omai hi nọ ma bi fi obọ họ kẹ ‘ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ na.’ (Matiu 24:45) Wo ohẹriẹ no isu Kristẹndọm, utu Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na a be kobaro evaọ iruo usiuwoma ota na jẹ be rọ emu abọ-ẹzi ko igodẹ Kristi.
15, 16. (a) Ẹvẹ uyoyou nọ o kare akpọ na nẹnẹ o rrọ Jesu oma, kọ ẹvẹ ma rọ riẹ? (b) Fikieme otu Kristẹndọm a be rọ dha Jesu eva?
15 U mu omai ẹro inọ eva e be dha Ovie na nọ ọ be ruẹ akpọ na nọ ọ kare uyoyou nẹnẹ. Ma sae kareghẹhọ oghẹrẹ nọ otu Farisi a fo Jesu fikinọ o siwi ahwo evaọ Ẹdijala. Fiki uzou-ogaga rai, a rọwo ho ino a re nwene otoriẹ othọthọ nọ a wo kpahe Uzi Mosis na gbe izi nọ a rọ unu kpeze. Iruo igbunu Jesu e wha erere buobu se ahwo. Rekọ oghọghọ, ufuoma, gbe ọbọga nọ iruo igbunu Jesu e wha se ahwo e jọ otu Farisi na oja ha. Ẹvẹ Jesu o rri ahwo nana? Okejọ o jariẹ nọ “ọ rehọ ofu riwi ai wariẹ nọ eva e dha e ino, fiki eva egaga rai.”—Mak 3:5
16 Nẹnẹ Jesu ọ be mae ruẹ eware nọ e rẹ liẹliẹ ‘eva dhae.’ Iruemu gbe iwuhrẹ nọ e wọso Ebaibol nọ isu Kristẹndọm a rọ oma kẹ i tu rai aro no. Ofariẹ, iruo usiuwoma ota mai e be dha ae eva. Eva eria buobu akpọ na, isu-egagọ a bẹbẹ ahwo họ no re a kpokpo Ileleikristi nọ e be ta usiuwoma kpahe Uvie Ọghẹnẹ. (Jọn 16:2; Eviavia 18:4, 24) Evaọ oke ovona, isu-egagọ na a be tuduhọ ahwo nọ a rrọ otọ rai awọ re a kpohọ ẹmo je kpe amọfa—wọhọ ẹsenọ ere oruo o rẹ were Jesu Kristi.
17. Ẹvẹ uvi ilele Jesu a be rọ wha oghọghọ sei?
17 Wo ohẹriẹ, uvi ilele Jesu a be daoma dhesẹ uyoyou kẹ erivẹ rai. A be ta usiuwoma na kẹ oghẹrẹ “ahwo kpobi” ghelọ ọwọsuọ wọhọ epanọ Jesu o ru. (1 Timoti 2:4) A bi dhesẹ uvi uyoyou kẹ ohwohwo; ugogo oka nọ a re ro vuhu ai. (Jọn 13:34, 35) Uyoyou gbe adhẹẹ nọ a bi ro yeri kugbe ibe Ileleikristi rai u dhesẹ nọ a bi gine lele Jesu—yọ onana o be wha oghọghọ se Mesaya Ovie na.
18. Eme o rẹ da Olori mai, kọ ẹvẹ ma sai ro ru eva were iẹe?
18 Joma hae kareghẹhọ re inọ o rẹ da Olori mai nọ ilele riẹ a gbe thihakọ họ, bi siobọno uyoyou nọ a wo kẹ Jihova je kie no ukoko na. (Eviavia 2:4, 5) Rekọ, ahwo nọ a thihakọ te urere a rẹ were Jesu. (Matiu 24:13) Fikiere, joma hae kareghẹhọ ujaje Kristi na inọ ‘Lele omẹ ẹsikpobi.’ (Jọn 21:19) Joma ta kpahe eghale jọ nọ Mesaya Ovie na ọ te kẹ ahwo nọ a thihakọ te urere.
Eghale Buobu I re Te Idibo Ovie Na
19, 20. (a) Didi eghale enọ i bi lele Jesu a bi wo enẹna? (b) Oghẹrẹ vẹ Kristi o re ro zihe ruọ ọsẹ kẹ omai?
19 Ẹnya lele Jesu họ oware nọ o rẹ wha eghale se omai enẹna. Nọ ma te dede Kristi rehọ wọhọ Olori mai, je lele ọkpọvio gbe oriruo riẹ, ma ti wo eghale nọ ahwo-akpọ a be gwọlọ bẹ na. Ma ti wo iruo nọ e te wha evawere se omai evaọ uzuazọ, ma te jọ abọjọ okugbe inievo akpọ-soso, wo obroziẹ-iroro ọfuafo gbe udu udhedhẹ. Re ma tae kpẹkpẹe, ma ti yeri uvi uzuazọ. Ma ti wo eghale buobu.
20 Jihova ọ rehọ Jesu mu “Ọsẹ Ebẹdẹ bẹdẹ” kẹ enọ e te rehọ otọakpọ na reuku. Jesu a ro nwene ọsẹ ọsosuọ mai Adamu ọnọ o si uye se emọ riẹ. (Aizaya 9:6, 7) Ma te dede Jesu rehọ wọhọ “Ọsẹ Ebẹdẹ bẹdẹ” mai, je fi ẹrọwọ họ iẹe, ma ti wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. Ofariẹ, ma ti si kẹle Jihova Ọghẹnẹ ziezi. Wọhọ epanọ ma wuhrẹ no na, re ma daoma lele Jesu kẹdẹ kẹdẹ họ uvi edhere nọ ma re ro koko ujaje na inọ: “Wha jọ ahwo nọ a bi lele Ọghẹnẹ, wọhọ emọ iyoyou.”—Ahwo Ẹfẹsọs 5:1.
21. Ẹvẹ Ileleikristi a bi ro lo evaọ akpọ ebi nana?
21 Nọ ma be raro kele Jesu gbe Ọsẹ riẹ Jihova na, ma wo uvẹ-ọghọ ulogbo jọ. Ma wo obọdẹ elo jọ nọ ọ rrọ oma mai. Evaọ akpọ ebi nana nọ Setan ọ jọ viẹ ima ahwo buobu họ no yọ a be raro kele iruemu iyoma riẹ na, mai enọ e be raro kele Kristi ma bi lo elo ọnwranwra evaọ eria kpobi—elo iwuhrẹ Ebaibol, elo iruemu ezi Oleleikristi, elo uvi oghọghọ, uvi udhedhẹ, gbe uvi uyoyou. Ma te je wo usu okpekpe kugbe Jihova, utee nọ o mae rro nọ ahwo-akpọ gbe ijẹle a rẹ sai le.
22, 23. (a) Eghale vẹ i ti te ahwo nọ a ruabọhọ ẹnya lele Jesu? (b) Eme ọ rẹ jọ ọtamuo mai?
22 Ofariẹ, roro kpahe oware nọ Jihova ọ gwọlọ ru kẹ owhẹ evaọ obaro ẹkwoma Mesaya Ovie na. Kẹle na, Jesu ovie na o ti fi akpọ omuomu Setan ẹmo. Yọ Jesu ọ te kparobọ! (Eviavia 19:11-15) Onana o tẹ vrẹ no, Kristi o ve ti mu Esuo Odu Ikpe riẹ họ. Isuẹsu riẹ i ti ru nọ eghale ẹtanigbo na i ti ro te ahwo-akpọ kpobi nọ i yoẹme, o ve ru ai jọ gbagba. Roro kpahe oke nọ whọ te mọ họ, nọ whọ te jọ gragragra, nọ whọ te who ho, jẹ rehọ evawere lele amọfa zihe otọakpọ na ruọ aparadase. Nọ odu-ikpe na o te kuhọ no, Jesu o ve ti zihe esuo na kẹ Ọsẹ riẹ. (1 Ahwo Kọrint 15:24) Nọ who te bi lele Kristi ẹsikpobi, who ti wo oghale nọ a rẹ ruẹ unu gbiku riẹ hẹ, koyehọ uvi ufuoma nọ “emọ Ọghẹnẹ” a ti wo. (Ahwo Rom 8:21) Ẹhẹ, ma ti wo eghale kpobi nọ Adamu avọ Ivi a kufiẹ. Wọhọ emọ Jihova nọ e rrọ otọakpọ, a ti si uzioraha Adamu nọ ma reuku riẹ na no omai oma bẹdẹ bẹdẹ. Evaọ uzẹme, “uwhu o gbẹte jọ ofa ha.”—Eviavia 21:4.
23 Kareghẹhọ osu ọmoha nọ o fe nọ ma ta ẹme te evaọ uzou 1 orọ obe nana. Ọ se uzizie Jesu inọ: ‘Nyaze whọ jọ olele mẹ.’ (Mak 10:17-22) Whọ jọ oyena o via kẹ owhẹ hẹ! Rehọ oghọghọ avọ ọwhọ jẹ uzizie Jesu na rehọ. Jọ o jọ ọtamuo ra inọ who re thihakọ, je lele Othuru-Igodẹ Owoma na kẹdẹ kẹdẹ, kukpe kukpe, re whọ te rọ ẹro ruẹ oke nọ o ti ro ru ẹjiroro Jihova kpobi gba!
Ẹvẹ Whọ Sai ro Lele Jesu?
● Eme o re fi obọ họ kẹ owhẹ wo iroro nọ e rọwo kugbe erọ Kristi?—1 Ahwo Kọrint 2:13-16.
● Idhere vẹ whọ jiroro nọ whọ rẹ rọ raro kele Jesu vi epaọ ọsosuọ?—1 Pita 2:21.
● Eme who re ru re uyoyou ra kẹ Jesu o seba edhẹ no?—Eviavia 3:14-18.
● Eme who re ru ro dhesẹ nọ whọ ginẹ gwọlọ nọ Kristi o su akpọ na evaọ obaro kẹle na?—Eviavia 22:17, 20.