Eria Ekiakiẹ Efa Rọkẹ Obe Ewuhrẹ Uzuazọ Oleleikristi gbe Usiuwoma Ota Mai
ANE 2-8
EWARE AGHAE NỌ E RRỌ EBAIBOL NA | MATIU 26
“Ehaa Ọnyavrẹ avọ Ekareghẹhọ Na—I Wo Ohẹriẹ je Tho Ohwohwo”
Ividio iwoho evaọ nwtsty
Ehaa Ọnyavrẹ Na
Eware nọ a jẹ hai ro ru ehaa Ọnyavrẹ na họ: omogodẹ nọ a tọ (a re wiri ugbonwa arao na vievie he) (1); ebrẹdi nọ ọ kare ẹvi (2); gbe ẹbe ọyayare (3). (Ọny 12:5, 8; Ik 9:11) Ẹbe ọyayare na ọ jẹ hae kareghẹhọ emọ Izrẹl uye ogaga nọ a jẹ ruẹ evaọ okenọ a jọ igbo evaọ obọ Ijipti. Jesu ọ ta nọ ebrẹdi nọ ọ kare ẹvi na u dikihẹ kẹ ugboma ogbagba riẹ. (Mt 26:26) Yọ Pọl ukọ na o se Jesu “omogodẹ Ọnyavrẹ mai.” (1Kọ 5:7) Evaọ ikpe udhusoi ọsosuọ, a jẹ hae rọ udi (4) ru ehaa Ọnyavrẹ na re. Jesu ọ ta nọ udi na u dikihẹ kẹ azẹ riẹ nọ o hwẹ fiki erọvrẹ izieraha.—Mt 26:27, 28.
Ẹme Mt 26:26 nọ a ru vẹ evaọ nwtsty
u dikihẹ kẹ: Ẹme Griki na e·stinʹ (nọ otọ riẹ o rrọ “yọ”), a jọ etenẹ rehọ iẹe dhesẹ oware nọ u “dikihẹ kẹ; dhesẹ; uwoho oware.” Ikọ na a wo otoriẹ ẹme riẹ na, keme Jesu ọ jọ kugbe ai evaọ oke yena yọ ebrẹdi nọ ọ kare ẹvi nọ a jẹ gwọlọ re na ọ jọ etẹe. Fikiere orọnikọ ebrẹdi na yọ ugboma riẹ hẹ. Ẹme Griki ọvo yena ọ rrọ Matiu 12:7, yọ efefafa Ebaibol buobu a fa riẹ “dikihẹ.”
Ẹme Mt 26:28 nọ a ru vẹ evaọ nwtsty
azẹ ọvọ na: Ọvọ ọkpokpọ nọ Jihova ọ re kugbe Ileleikristi nọ a wholo na o mu iruo họ fiki idhe Jesu. (Hib 8: 10) Jesu ọ ta ẹme ọvo na nọ Mosis ọ ta evaọ okenọ ọ jọ obruthe gbe okenọ ọ jẹ rọ Ọvọ uzi na kẹ emọ Izrẹl evaọ Ugbehru Saena. (Ọny 24:8; Hib 9:19-21) Nwane epanọ azẹ iruẹ avọ erọ igodẹ u ru nọ ọvọ Uzi nọ Ọghẹnẹ avọ emọ Izrẹl a re u ro mu iruo họ na, ere ọvona azẹ Jesu u ru nọ ọvọ ọkpokpọ nọ Jihova ọ re kugbe Izrẹl Ọghẹnẹ na u ro mu iruo họ re. Ọvọ na o mu iruo họ evaọ Pẹntikọst 33 C.E.—Hib 9:14, 15.
Romatotọ Kiẹ Eware Aghae Via
Ẹme Mt 26:17 nọ a ru vẹ evaọ nwtsty
Evaọ ẹdẹ ọsosuọ ọrọ ehaa Ebrẹdi nọ Ọ Kare Ẹvi: Ehaa Ebrẹdi nọ Ọ Kare Ẹvi na i re muhọ evaọ Nisan 15, nọ ẹdẹ Ọnyavrẹ na ọ tẹ vrẹ no (Nisan 14), yọ u re kri te edẹ ihrẹ. (Rri Appendix B15.) Ghele na, evaọ oke Jesu, a joma ku ehaa nana avọ Ọnyavrẹ na kugbe no nọ a je ru edẹ eree, onọ u kugbe Nisan 14, yọ ẹsejọ a je sei “Ehaa Ebrẹdi nọ Ọ Kare Ẹvi.” (Luk 22:1) Evaọ ẹme nana, a sae fa “Evaọ ẹdẹ ọsosuọ ọrọ” na, inọ “Evaọ ẹdẹ nọ a rẹ kake.” (Wawo Jọ 1:15, 30, oria nọ a jọ fa ẹme Griki na “ọsosuọ” [proʹtos] “kake,” wọhọ oriruo, “ọ kake [proʹtos] rọ omẹ ziọ uzuazọ.”) Fikiere wọhọ epaọ uruemu Griki ọsosuọ gbe orọ ahwo Ju, o sae jọ nọ ilele Jesu a nọ Jesu onọ na evaọ Nisan 13. Evaọ ẹdẹ Nisan 13, ilele na a tẹ nyae ruẹrẹ eware họ kẹ ehaa Ọnyavrẹ na, uwhremu na a te ti ru Ọnyavrẹ na “nọ owọwọ u te” evaọ obọ emuhọ Nisan 14.—Mak 14:16, 17.
Ẹme Mt 26:39 nọ a ru vẹ evaọ nwtsty
ru re egho nana ọ vrẹ omẹ: Evaọ Ebaibol na, a rẹ mae rehọ “egho” dhesẹ oreva Ọghẹnẹ, iruo hayo oware nọ a kẹ ohwo nọ o ru. (Rri ẹme Mt 20:22 nọ a ru vẹ.) O da Jesu te onwa nọ o roro kpahe ekela nọ uwhu riẹ o te wha se Ọghẹnẹ keme a bi ti kpei fiki ota nọ a bọwo riẹ inọ ọ ta eme-aghọ jẹ be wọso egọmeti, onana o wọ riẹ lẹ nọ “egho” nana ọ vrẹ riẹ.
ANE 9-15
EWARE AGHAE NỌ E RRỌ EBAIBOL NA | MATIU 27-28
“Wha Nyai Ru Ilele—Fikieme, Diẹse, Oghẹrẹ Vẹ?”
“Wha Nyai Ru Ilele”
4 Jesu o wo uzou ukoko riẹ, yọ anwọ 1914 ze a kẹ riẹ ogaga Uvie okpokpọ nọ Ọghẹnẹ o ro mu. (Ahwo Kọlọsi 1:13; Eviavia 11:15) Ọye họ ukọ-odhiwu oride na, fikiere ogbaẹmo odhiwu orọ ima ijẹle buobu a rrọ otọ riẹ. (1 Ahwo Tẹsalonika 4:16; 1 Pita 3:22; Eviavia 19:14-16) Ọsẹ riẹ ọ kẹ riẹ ogaga nọ ọ te rọ rehọ “isuẹsu, udu-ogaga gbe ogaga” kpobi nọ e wọso ehri-izi nọ i kiẹrẹe te oba. (1 Ahwo Kọrint 15:24-26; Ahwo Ẹfẹsọs 1:20-23) Ogaga Jesu o nya ba enọ e rrọ uzuazọ họ. Ọye họ “obruoziẹ enọ erọ uzuazọ gbe iwhuowhu,” yọ o wo ẹgba nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ riẹ nọ ọ te rọ kpare enọ i kie ruọ owezẹ evaọ uwhu ziọ uzuazọ. (Iruẹru 10:42; Jọn 5:26-28) Evaọ uzẹme, ujaje nọ Ohwo nọ o wo ẹgba ologbo otiọye ọ kẹ, a re sei gboja gaga. Fikiere, ma rẹ rehọ adhẹẹ avọ unevaze yo ẹme kẹ ujaje Kristi na inọ ma “nyai ru ilele.”
Eme Mt 28:19 nọ a ru vẹ evaọ nwtsty
wuhrẹ ahwo: Ẹme Griki na ma·the·teuʹo ọye a fa “wuhrẹ” na koyehọ wuhrẹ emọ-uwuhrẹ hayo re a ru ilele. (Wawo oghẹrẹ nọ a fa riẹ evaọ Mt 13:52, oria nọ a jọ fae “wuhrẹ.”) Ẹme na “họ ae ame” gbe “wuhrẹ ae” u dhesẹ oware nọ a re ru re a sai “wuhrẹ ahwo.”
ahwo erẹwho kpobi: Otọ ẹme nana gheghe họ “erẹwho kpobi,” rekọ a be jọ etenẹ rehọ iẹe ta kpahe omomọvo evaọ erẹwho na kpobi. Keme ẹme Griki na “ae” nọ ọ rrọ evaọ họ ae ame na u kiekpahe ahwo orọnikọ “erẹwho” ho, onọ u wo ohẹriẹ evaọ Griki. Uzi nana nọ o ta nọ a nya te “ahwo erẹwho kpobi” na, yọ uzi okpokpọ. Taure Jesu o te ti mu usiuwoma họ ẹta, Ebaibol na ọ ta nọ ahwo Izrẹl a re dede ahwo erẹwho efa rehọ otẹrọnọ a nyaze te gọ Jihova. (1Iv 8:41-43) Jesu ọ be rọ uzi nana vuẹ ilele riẹ nọ a ta usiuwoma na kẹ ahwo nọ a rrọ ahwo Ju hu kpobi, re a riẹ nọ usiuwoma na avọ ilele nọ a ti ru o te kẹre te akpọ na soso.—Mt 10:1, 5-7; Ev 7:9; rri ẹme Mt 24:14 nọ a ru vẹ.
Ẹme Mt 28:20 nọ a ru vẹ evaọ nwtsty
wha wuhrẹ ae: Ẹme Griki nọ a fa “re a wuhrẹ” na o kẹre te ohrẹ, epanọ a re ru oware vẹ, lele ohwo ta ẹme re ọ ruẹ uzẹme na vevẹ, jẹ ta ẹme avọ imuẹro. (Rri eme Mt 3:1; 4:23 nọ a ru vẹ.) Ẹme na, wha wuhrẹ ae re a ru eware kpobi nọ Jesu o jie uzi riẹ na o rrọ oware ẹsiẹvo ho, a re dhei erueruo, a re wuhrẹ ai eware nọ o wuhrẹ, a re ru eware nọ ọ ta, je lele oriruo riẹ.—Jọ 13:17; Ẹf 4:21; 1Pi 2:21.
Romatotọ Kiẹ Eware Aghae Via
Eme Mt 27:51 nọ a ru vẹ evaọ nwtsty
ekọtini: Omohọ uwoma nana nọ a zuo na o hẹriẹ oria Ọrẹri Erẹri na no oria Ọrẹri etẹmpol na. Ahwo Ju jọ a ta nọ ekọtini na ọ jọ gbẹgbẹdẹ yọ u theri te imita 18 (irula 60), o kẹre te imita 9 (irula 30), o te je wo okpa te 7.4 cm (2.9 in.). Ekọtini na nọ ọ bẹre kpohọ abava na orọnikọ u dhesẹ eva nọ e jẹ dha Jihova kẹ enọ i kpe ọmọ riẹ ọvo ho, rekọ u rovie uvẹ fihọ no nọ ahwo a ti ro kpohọ odhiwu re.—Hib 10:19, 20; rri Otofa Eme.
aruẹri: Ẹme Griki na na·osʹ nọ a fa aruẹri evaọ etenẹ na u dhesẹ ubrukpẹ nọ o rrọ udevie Ọrẹri na avọ Ọrẹri Erẹri na.
Ẹme Mt 28:7 nọ a ru vẹ evaọ nwtsty
ta kẹ ilele riẹ inọ a kpare riẹ no: Eyae nana họ ahwo ọsosuọ nọ a kake ta kẹ nọ a kpare Jesu ze no, yọ ae a kake vuẹ nọ a nyae ta kẹ ilele edekọ. (Mt 28:2, 5, 7) Wọhọ epaọ uruemu ahwo Ju nọ u no ikereakere ze he, a jẹ kẹ eyae uvẹ re a jọ okọto se isẹri hi. Wo ohẹriẹ, ukọ-odhiwu Jihova o bru ọghọ họ eyae na oma nọ o vi ai uwou evawere yena.
ANE 16-22
EWARE AGHAE NỌ E RRỌ EBAIBOL NA | MAK 1-2
“A rọ Izieraha Ra Rọvrẹ Owhẹ No”
“A rọ Izieraha Ra Rọvrẹ Owhẹ No”
Nọ Jesu o bi wuhrẹ ahwo evaọ ubruwou nọ o vọ kpọhọhwẹ na, ezae ene jọ e tẹ rọ ehwa wọ ọzae jọ nọ okie o kie ze. A gwọlọ nọ Jesu o siwi ogbẹnyusu rai. Rekọ fiki epanọ ubruwou na o vọ te, a be sae “wọe te Jesu oma ha.” (Mak 2:4) Dai roro epanọ onana o be kẹ ae uye te. Fikiere, ezae nana e tẹ gadiẹ kpobọ ehru uwou na je bru eghogho fihọ iẹe. A tẹ rọ ẹmẹrera siobọno ehwa ọzae nọ okie o kie na fihọ eva uwou na.
Kọ eva e dha Jesu fiki oware nọ a ru na? Vievie. Ẹrọwọ ahwo na u gbe rie unu, ọ tẹ ta kẹ ọzae nọ okie o kie na nọ: “A rọ izieraha ra rọvrẹ owhẹ no.” (Matiu 9:2) Kọ Jesu ọ sae ginẹ rọ izieraha rọvrẹ ohwo? Onana o were otu ikere-obe gbe ahwo Farisi nọ a jọ etẹe he, a tẹ be jọ udu rai ta nọ: “Fikieme ọzae nana ọ be rọ ta eme enẹ? Ọ be ta eme-aghọ. Ono ọ rẹ sae rọ izieraha rọvrẹ ohwo, u te no Ọghẹnẹ no?”—Mak 2:7.
Fikinọ Jesu ọ riẹ oware nọ a bi roro, ọ tẹ ta kẹ ae nọ: “Fikieme wha be rọ jọ udu rai roro eware nana? Ovẹ o mae lọhọ, re mẹ ta kẹ ọnọ okie o kie na nọ, ‘A rọ izieraha ra rọvrẹ owhẹ no,’ hayo re mẹ ta nọ, ‘Kpama, wọ ehwa ra re whọ nya’?” (Mak 2:8, 9) Ẹhẹ, fiki idhe ẹtanigbo nọ Jesu o ti dhe na, ọ sae rọ izieraha ọzae na rọvrẹ riẹ.
Ẹme Mak 2:9 nọ a ru vẹ evaọ nwtsty
Ovẹ o mae lọhọ: O lọhọ re a ta nọ a rehọ izieraha rọvrẹ no, nọ orọnọ a rẹ rehọ oware ovo ze dẹẹ ro dhesẹ iẹe he na. Rekọ re ọ ta nọ, Kpama, . . . re whọ nya, o re ru iruo igbunu nọ ohwo kpobi ọ rẹ ruẹ vevẹ, ahwo a vẹ riẹ nọ Jesu o wo udu nọ ọ rẹ rọ rehọ izieraha vrẹ. Iku nana avọ ẹme nọ ọ rrọ Aizaya 33:24 i ru rie vẹ nọ fiki uzioraha ma be rọ mọ.
Romatotọ Kiẹ Eware Aghae Via
Eme Mak 1:11 nọ a ru vẹ evaọ nwtsty
Urru jọ u te do no obọ odhiwu ze: Onana họ orọ ọsosuọ evaọ isiasa nọ a jọ ebe Usi Uwoma na ta nọ Jihova ọ ta ẹme kẹ ahwo-akpọ ovavo.—Rri eme Mak 9:7; Jọ 12:28 nọ a ru vẹ.
Whẹ yọ Ọmọ mẹ: No Jesu ọ jọ omama ẹzi evaọ obọ odhiwu, ọ jọ Ọmọ Ọghẹnẹ. (Jọ 3:16) No oke nọ a ro yẹe ze, Jesu ọ jọ “ọmọ Ọghẹnẹ” nwane wọhọ epanọ Adamu ọ jọ gbagba na. (Luk 1:35; 3:38) Ghele na, u muẹro nọ orọnikọ Ọghẹnẹ ọ be jọ etenẹ ta ẹme nana ro dhesẹ Jesu re a vuhu ei ọvo ho. Ọghẹnẹ ọ rọ ẹme riẹ nana gbe ẹzi riẹ nọ o ku ku ei na ro ru ei vẹ inọ Jesu yọ Ọmọvo riẹ nọ ọ rrọ ẹzi wholo, nọ a “wariẹ yẹ” nọ o ti zihe kpobọ odhiwu re ọ rehọ iẹe mu Ovie gbe Ozerẹ Okpehru.—Wawo Jọ 3:3-6; 6:51; Luk 1:31-33; Hib 2:17; 5:1, 4-10; 7:1-3.
mẹ jẹ owhẹ rehọ: Hayo “eva ra e rẹ were omẹ; whọ dhẹruọ omẹ oma gaga.” Ẹme ọvo nana ọ rrọ Matiu 12:18 nọ a sino Aizaya 42:1 ze nọ o ta kpahe Mesaya, hayo Kristi. Ẹzi ọfuafo nọ Ọghẹnẹ o ku ku ei gbe ẹme nọ o ro whowho ei via nọ Ọmọ riẹ na, o rrọ vevẹ nọ Jesu họ Mesaya nọ a ya eyaa riẹ na.—Rri eme Mt 3:17; 12:18 nọ a ru vẹ.
Ẹme Mak 2:28 nọ a ru vẹ evaọ nwtsty
Olori Ẹdijala: Jesu ọ ta ẹme na kpahe omariẹ (Mt 12:8; Luk 6:5), be rọ ta nọ ọye o wo Ẹdijala na, fikiere o re ru iruo nọ Ọsẹ obọ odhiwu riẹ ọ kẹ riẹ. (Wawo Jọ 5:19; 10:37, 38.) Evaọ Ẹdijala, Jesu o ru iruo igbunu riẹ jọ nọ e mae viodẹ, te enọ ọ jọ siwi ahwo nọ a jẹ mọ. (Luk 13:10-13; Jọ 5:5-9; 9:1-14) Onana o nwani dhesẹ omofọwẹ nọ esuo Uvie riẹ o te wha ze, nọ o te wọhọ eriosehọ ẹdijala.—Hib 10:1.
ANE 23-29
EWARE AGHAE NỌ E RRỌ EBAIBOL NA | MAK 3-4
“O Siwi Ohwo Evaọ Ẹdijala”
Eme Uzi na O Kuvẹ Riẹ Evaọ Ẹdijala?
Evaọ Ẹdijala ọfa jọ, Jesu o te kpohọ uwou-egagọ, ẹsejọhọ evaọ obọ Galili. Ọzae jọ nọ obọ riẹ o ko ọ jọ etẹe. (Luk 6:6) Otu ikere-obe avọ otu Farisi na a bi rri Jesu kiọkiọkiọ. Fikieme? A fere oware nọ o rrọ eva rai via nọ a nọ Jesu nọ: “Kọ u fo re a siwi ohwo evaọ Ẹdijala?”—Matiu 12:10.
Isu egagọ ahwo Ju na a ta nọ a re siwi ohwo nọ ọ be mọ evaọ Ẹdijala ha ajokpanọ ohwo na o te uwhu no. Koyehọ a be ta nọ o thọ re a wholo hayo gba onwa nọ u wiri evaọ Ẹdijala keme ohwo na o ri te uwhu hu. O rrọ vevẹ inọ, orọnikọ otu ikere-obe gbe otu Farisi na a be nọ Jesu onọ yena fikinọ a be re ohrọ ọzae nọ ọ be mọ na ha. A be gwọlọ epanọ a rẹ rọ rehọ uzi gba Jesu.
Eme Uzi na O Kuvẹ Riẹ Evaọ Ẹdijala?
Rekọ Jesu ọ riẹ iroro ethọthọ nọ e rrọ eva rai. Ọ riẹ nọ a bi si uzi na keke hrọ, inọ Uzi Ọghẹnẹ kpahe Ẹdijala na u te obonọ a be rehọ iẹe na ha. (Ọnyano 20:8-10) Orọnikọ onana họ orọ ọsosuọ nọ a be rọ fo iruo iwoma riẹ hẹ. Kẹsena Jesu ọ tẹ ruẹrẹ afe na họ kẹ oware nọ ahwo na a be gwọlọ na nọ ọ ta kẹ ọzae nọ obọ riẹ o ko na nọ: “Kpama re whọ nyaze udevie na.”—Mak 3:3.
Ẹme Mak 3:5 nọ a ru vẹ evaọ nwtsty
avọ evedha, fikinọ . . . o kẹ riẹ uye gaga: Mak ọvo o kere oghẹrẹ nọ o jọ Jesu oma, nọ Jesu o muẹrohọ eva egaga isu egagọ na evaọ onana. (Mt 12:13; Luk 6:10) O sae jọnọ Pita nọ oma o rẹ kpakpa gaga na, o gbiku nana kpahe epanọ o jọ Jesu oma.—Rri “Eware nọ Ma rẹ Sai Wuhrẹ Evaọ Obe Mak.”
Romatotọ Kiẹ Eware Aghae Via
Eme Mak 3:29 nọ a ru vẹ evaọ nwtsty
eme-aghọ mukpahe ẹzi ọfuafo na: Eme-aghọ yọ emeẹsọ, eme izuehọ, hayo eme ekela nọ ohwo ọ rẹ ta mukpahe Ọghẹnẹ hayo egagọ efuafo riẹ. Nọ orọnọ Ọghẹnẹ o wo ẹzi ọfuafo na, ohwo o te keke aro fihọ wọso iẹe hayo vro ogaga riẹ kiyọ Ọghẹnẹ ọ ta eme-aghọ kpahe. Wọhọ epanọ o rrọ obe Matiu 12:24, 28 avọ Mak 3:22, isu egagọ ahwo Ju a ruẹ vevẹ nọ ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ Jesu o je ro ru iruo igbunu; ghele na, a ta nọ ogaga Setan Ẹdhọ o bi ro ru eware nana.
ọ reabe uzioraha ebẹdẹ bẹdẹ: O wọhọ nọ a be ta kpahe uzi nọ ohwo o keke aro fihọ thọ nọ u wo erọvrẹ vievie he; idhe evuovo nọ i re voro uzioraha utioye no e rrọ họ.—Rri ẹme eme-aghọ mukpahe ẹzi ọfuafo na nọ a ru vẹ evaọ owọ nana gbe ẹme Mt 12:31 nọ a ru vẹ, nọ o ta ẹme ọvona.
Kọ Whọ “Riẹ Otọ Ikerakere Na”?
6 Eme ma rẹ sai wuhrẹ no ọtadhesẹ nana ze? Orọ ọsosuọ, o gwọlọ nọ ma re vuhumu inọ ma rẹ sae kpọ ẹnyaharo ọmọ-uwuhrẹ Ebaibol ho. Nọ ma tẹ riẹ ọnyaba mai, u ti ru nọ ma gbe ti ro kpokpo ọmọ-uwuhrẹ Ebaibol mai hi inọ o ru re ọ jẹ họ-ame, yọ o te whae ze nọ ma gbẹ te rọ gbae họ gbe he. Ma rẹ sae dawo utho ẹgba mai kpobi re ma fiobọhọ kẹe, rekọ ma rẹ riẹ nọ ọye ọvo ọ te jiroro na kẹ omariẹ sọ ọ rẹ roma mudhe jẹ họ-ame. Omauromudhe yọ oware nọ ohwo ọ rẹ rọ unevaze ru fiki uyoyou nọ o wo kẹ Jihova. U gbe no ohwo eva ze he, Jihova ọ rẹ jẹe rehọ họ.—Ol. 51:12; 54:6; 110:3.
7 Orọ avivẹ, nọ ma te wo otoriẹ oware nọ ma wuhrẹ no ọtadhesẹ na ze ziezi, u ti ru nọ udu u gbe ti ro whrehe omai hi nọ ma gbẹ make ruẹ emamọ iyẹrẹ iruo usiuwoma ota mai evaọ oke ọsosuọ họ. O gwọlọ nọ ma re wo ithihakọ. (Jem. 5:7, 8) Nọ ọmọ-uwuhrẹ Ebaibol na ọ gbẹ maki wo ẹnyaharo vievie he ghele epanọ ma daoma te re ma fiobọhọ kẹe, u fo nọ ma riẹ nọ orọnikọ obọ mai u no ze he. Ohwo nọ o wo eva ezi nọ ọ gwọlọ ru inwene evaọ uzuazọ riẹ, ọye Jihova ọ rẹ kuvẹ re ovuẹ Uvie na o mọ ibi evaọ eva riẹ. (Mat. 13:23) Fikiere, orọnikọ iyẹrẹ nọ i bi no iruo usiuwoma ota mai ze i re dhesẹ hẹ sọ ma be riẹ iruo na ru hayo ma be riẹ ai ru hu. Evaọ aro Jihova, orọnikọ oghẹrẹ nọ ahwo nọ ma bi wuhrẹ obe kugbe a be nyaharo te u re dhesẹ hẹ inọ ma bi ru ziezi evaọ iruo usiuwoma ota na. Ukpoye, omodawọ mai evaọ iruo na họ oware nọ Jihova o re rri ghaghae ghelọ iyẹrẹ nọ i no rie ze kpobi kẹhẹ.—Se Luk 10:17-20; 1 Ahwo Kọrint 3:8.
8 Orọ avesa, ẹsejọ ma rẹ riẹ inwene nọ ovuẹ Uvie na o be lẹliẹ ọmọ-uwuhrẹ Ebaibol mai ru hu. Wọhọ oriruo, ọzae-avọ-aye jọ nọ imishọnare jọ o je wuhrẹ obe kugbe a ta kẹ imishọnare na nọ a gwọlọ mu usiuwoma ota họ. Imishọnare na ọ tẹ vuẹ ae nọ re a sai te kẹ usiuwoma ota, o gwọlọ nọ a rẹ siọ ivovavovo ba. U gbe rie unu gaga nọ a vuẹe nọ a siọ ivovavovo ba no anwọ emerae jọ nọ i kpemu. Eme ọ lẹliẹ e rae seba? A vuhumu nọ Jihova ọ rẹ sae ruẹ e rai nọ a te bi vovo isigareti, yọ o mukpahe eviẹhọ. Fikiere a tẹ ta nọ a re ru ojọ evaọ usu eware ivẹ nana, sọ a re vovo isigareti evaọ iraro imishọnare na hayo a rẹ seba riẹriẹriẹ. Uyoyou nọ a wo kẹ Jihova no obọnana u ru nọ a rọ jiroro nọ a rẹ seba evovo. A ru inwene je wo ẹnyaharo no evaọ usu rai kugbe Jihova dede nọ imishọnare na ọ riẹ hẹ.
ANE 30–ASOI 6
EWARE AGHAE NỌ E RRỌ EBAIBOL NA | MAK 5-6
“Jesu O Wo Ogaga nọ Ọ rẹ rọ Kpare Ahwo Mai nọ A Whu No Ze”
Ẹme Mak 5:39 nọ a ru vẹ evaọ nwtsty
o whu hu rekọ ọ be wezẹ: Evaọ Ebaibol na, unuẹse buobu a rọ uwhu dhesẹ owezẹ. (Ol 13:3; Jọ 11:11-14; Iru 7:60; 1Kọ 7:39; 15:51; 1Tẹ 4:13) Jesu ọ riẹ nọ ọ te kpare ọmọtẹ na zihe ziọ uzuazọ. O sae jọnọ ọ ta ẹme yena keme ọ riẹ nọ o ti ru ere, nwane wọhọ epanọ a rẹ rọwo ohwo no owezẹ udidi ze na, ere a te kpare ahwo nọ a whu no ze. Ọghẹnẹ nọ “ọ rẹ kpare enọ i whu no ze o ve je dhesẹ eware nọ e re via ha wọhọ ẹsenọ e via no” na, ọye ọ kẹ Jesu ogaga nọ ọ rọ kpare ọmọtẹ na ze.—Rom 4:17.
Jesu Ọ Kpare Ọmọtẹ Jọ No Uwhu Ze
Jesu ọ tẹ ta kẹ ọsẹgboni ọmọ na nọ a vuẹ ohwo ọvo ho, wọhọ epanọ ọ rẹ ta kẹ ahwo nọ o siwi. Ghele na, ọsẹgboni nana nọ oghọghọ o da oma fia gbe amọfa a tẹ vaha usi nana “ruọ ubrotọ yena soso.” (Matiu 9:26) O hae jọnọ omoni ra hayo ogbẹnyusu ọkpekpe ra nọ o whu a kpare ze na, kọ whọ hae te fare unu ra? Ọmọtẹ Jairọs na họ ohwo avivẹ nọ Jesu ọ kpare no uwhu ze nọ a kere fihọ Ebaibol na.
Romatotọ Kiẹ Eware Aghae Via
Ẹme Mak 5:19 nọ a ru vẹ evaọ nwtsty
vuẹ ae: Jesu ọ be hae hrẹ ahwo nọ a du vuẹ amọfa kpahe iruo igbunu riẹ hẹ (Mak 1:44; 3:12; 7:36), rekọ evaọ onana, ọ ta kẹ ọzae na nọ ọ nyae vuẹ imoni riẹ oware nọ o via na. O sae jọnọ Jesu o ru ere keme a vuẹ riẹ nọ o no ubrotọ yena yọ ọ te gbẹ ruẹ e rai ta usiuwoma kẹ hẹ; u ti je ru ahwo nọ a yo kpahe isi nọ i vru na riẹ uzẹme oware nọ o via.
Ẹme Mak 6:11 nọ a ru vẹ evaọ nwtsty
nuhu ovu nọ ọ rrọ awọ rai no: Onana u dhesẹ nọ ilele na a gbe wobọ kpahe uye nọ Ọghẹnẹ ọ te kẹ ahwo na ha. Ọkpọ ẹme ọvona ọ rrọ Matiu 10:14 gbe Luk 9:5. Mak avọ Luk a fibae nọ re o jọ isẹri kẹ [hayo, “mukpahe”] ae. Pọl avọ Banabas a ru lele ohrẹ nana evaọ Pisidia ọrọ Antiọk (Iru 13:51), yọ evaọ oke nọ Pọl ọ jọ Kọrint o ru ọkpọ oware ovona nọ o nuhu iwu ehru riẹ, jẹ ta ẹme nana ro ru ei vẹ: “Jọ azẹ rai ọ jọ uzou obọrai. Azẹ ohwo ọvo ọ rrọ omẹ uzou hu.” (Iru 18:6) O wọhọ nọ ilele na a riẹ kpahe uruemu nana ziezi; ahwo Ju nọ a wọ egagọ họ uzou a te kpohọ erẹ evaọ erẹwho efa, a re nuhu ẹkpẹ nọ a rri nọ ọ fo ho no eviẹ rai taure a tẹ wariẹ rro orẹwho Ju. Dede na, oware ofa Jesu o wo họ iroro nọ ọ kẹ ilele riẹ ohrẹ nana.