Woni wa Mbivilia

“Nĩwaĩlĩte Kũthaũka Mathaũ”—Matonya Kũũlikya Mũisyonĩ?

“MATUKŨ AA ANDŨ AINGĨ NĨMAEKETE O KWĨLOELA MATHAŨ MATONYA KŨLIKYA ANDŨ MŨISYONĨ NA VANDŨ VA ŨU MAKAMBĨĨA KŨMATHAŨKA. KWA NGELEKANYʼO TA KŨTHAANŨKA NA MYAVULĨ KUMA NDEKENĨ, KŨLĨSA IĨMA NA MAKANDA, KWĨTULUMA MĨVAŨŨKONĨ YA KĨWʼŨ NA MASIWA, KANA KŨTHAMBĨA NA MAKŨYŨ MŨTHEMBA WA SHARK. MEKAA MAŨNDŨ ASU NĨ KANA METANĨTHYE.”—ĨKASETI YA ŨVOO YA WILLOW GLEN RESIDENT.

NDETO isu syĩonanyʼa woni ũla andũ aingĩ methĩawa nawʼo kwelekela mathaũ. Andũ maendeee kwĩthĩwa na wendi mwingĩ mũno wa kũthaũka mathaũ ta kũthaanũka na myavulĩ kuma ndekenĩ ĩũlũ, kũlĩsa iĩma syĩ na ĩa, kũthaanũka iĩmanĩ ndũlu na myavulĩ, na kũthaanũka kuma myakonĩ mĩtũlu na iaao. Maũndũ asu meonanyʼa kana andũ ĩũlũ wa nthĩ nĩmendete kũlikya thayũ woo mũisyonĩ. Mathaũ ala matonya kũlikya thayũ wa andũ mũisyonĩ nĩ maingĩ mũno ũmũnthĩ. O tondũ ĩkaseti yĩtawa Time yonanĩtye, wongeleku ũla wĩthĩĩtwe vo wa kũthaũkaa mathaũ matonya kũlikya thayũ wa mũndũ mũisyonĩ wĩonanyʼa ũndũ andũ milioni mbingĩ, o vamwe na athaũki ala me nguma, methĩawa na wendi wa kũthaũka mathaũ ta asu nĩ kana metanĩthye, kana mamine wia.”

O vamwe na ũu, wongeleku wa mathaũ asu nũtumĩte amwe malika mathĩnanĩ. Andũ aingĩ nĩmaũmĩaa mũno mathaũka mathaũ matesa kũlikya mũndũ mũisyonĩ yĩla mamathaũka kwa nzĩa ĩla ĩtaĩlĩte. Kũu Amelika, mwaka wa 1997, ũtalo wa ala masembiwʼe sivitalĩ nĩ kana makakwate ũiiti wa mĩtũkĩ ĩtina wa kũũmĩa mũno maithaũka matũmĩĩte ũvwaũ wĩ na tũtĩla waĩ mbee wa 33 ĩũlũ wa 100, ala maũmĩie matũmĩĩte ũvwaũ wa kũsiũũka mbalavunĩ waĩ 31 ĩũlũ wa 100, na ala maũmĩie malĩsĩte iĩma waĩ 20 ĩũlũ wa 100. Nawʼo ũtalo wa ala maũmĩĩte kumana na mathaũ ala angĩ wĩ ĩũlangũ na ũu nĩwonekete kumana na wongeleku wa andũ ala makwʼĩte nũndũ wa kũthaũka mathaũ matonya kũlikya mũndũ mũisyonĩ. Ala mathaũkaa mathaũ asu nĩmethĩawa mesĩ kana nĩmatonya kũmaetee mũisyo. Mũndũ mũka ũmwe ũla wathaũkaa ĩthaũ ya kũsiũũka mbalavunĩ aisye atĩĩ: “Nĩnĩthĩawa nĩsĩ nesa vyũ kana vai saa ndakwʼa.” Nake mũthaũki wa kũĩvwa ũla ũsiũũkaa na ũvwaũ mbalavunĩ aisye: “Ethĩwa ndũũmĩaa, ũu wĩonanyʼa kana ndwĩkĩaa kĩthito maũndũnĩ ũndũ vaĩlĩte.”

Yu twĩ na maũndũ asu kĩlĩkonĩ, Mũklĩsto aĩlĩte kwĩthĩwa na woni mwaũ ĩũlũ wa mathaũ ta asu? Mbivilia ĩtonya kũtũtetheesya ata tũmanye kana nĩtwaĩle kũthaũka mathaũ matonya kũlikya thayũ mũisyonĩ? Nĩ kana tũkwate ũsũngĩo wa makũlyo asu, nĩtũũneenea ũndũ Ngai wonaa thayũ wĩ wa vata.

Woni wa Ngai Ĩũlũ wa Thayũ

Mbivilia ĩtũtavĩtye kana Yeova nĩwe “wĩ na mbuluti ya thayũ.” (Savuli 36:9) Nĩwatũmbie, o na oonanyʼa nũkũtũthĩnĩkĩa mũno kwa kũtũnenga syĩndũ ila syaĩlĩte nĩ kana tũtanĩe thayũ. (Savuli 139:14; Meko ma Atũmwa 14:16, 17; 17:24-28) Ũu wĩonanyʼa kana endaa tũsũvĩe mũthĩnzĩo ũsu wa thayũ watũnengie. Mĩao na myolooto ĩla wanengie mbaĩ ya Isilaeli nĩtũtetheeasya kũelewa ũndũ ũsu.

Mĩao ya Mose yoonanĩtye kana mũndũ nĩwaaĩle kwosa matambya nĩ kana asũvĩe thayũ wa andũ ala angĩ. Mũisilaeli ũla walea kũatĩĩa mĩao ĩsu na aituma ũla ũngĩ akwʼa, eethĩawa na ĩvĩtyo ya kwĩtĩkya nthakame. Kwa ngelekanyʼo, mũndũ ayaka nyũmba atavĩtwʼe akĩĩe wiio ndeenĩ sya kĩala kyayo. Ĩndĩ ũla waema kwĩka ũu na mũndũ ũngĩ aivalũka na aikwʼa, mwene nyũmba ĩsu eethĩawa na ĩvĩtyo ya kwĩtĩkya nthakame. (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 22:8) Ethĩwa nzaũ nĩyakima mũndũ atataĩĩe na akwʼa, mwene ngʼombe ĩsu ndatalĩlawa mavĩtyo. Ĩndĩ ethĩwa ngʼombe ĩsu nĩyeesĩkĩe kana nĩkimanaa, na mwene wayo nĩwakanĩtwʼe ĩũlũ wayo na akalea kwosa ĩtambya, yooaa mũndũ mwene wayo aĩ na ĩvĩtyo ya kwĩtĩkya nthakame na kwoou o nake aaĩle kũawa. (Kuma 21:28, 29) Yeova anengete Aisilaeli Mĩao ĩsu nũndũ onaa thayũ wĩ wa vata mũno, na endaa andũ maũsũvĩe.

Athũkũmi aĩkĩĩku ma Ngai nĩmeesĩ kana o na yĩla vate na mwĩao wa ĩmwe kwa ĩmwe, yaĩ mavĩtyo kũlikya thayũ woo kana wa andũ angĩ mũisyonĩ. Nthĩnĩ wa ngewa ĩmwe yĩ Mbivilianĩ, Ndaviti nĩwoonanisye ũndũ waĩ na mea ma “kũnywʼa manzĩ ma kĩthima kya Mbethi-leemu.” Ĩvindanĩ yĩu Mbethi-leemu yasumbĩkĩtwe nĩ Avilisiti. Yĩla aũme atatũ ma Ndaviti meewie asya ũu, nĩmavithũkĩie nguthu ya Avilisiti na matava manzĩ kĩthimanĩ kya Mbethi-leemu na makua mamũtwaĩa Ndaviti. We Ndaviti eekie ata? Ndaaĩtĩkĩla kũnywʼa kĩwʼũ kĩu ĩndĩ vandũ va ũu, akĩtie nthĩ. Aisye atĩĩ: “Ngai wakwa ndakandeke nĩke ũndũ ũilye ũũ: nĩnywʼa nthakame ya andũ aa ala malekilye mathayũ moo mũisyonĩ? Nũndũ nĩmamaetie mathayũ moo me mũisyonĩ.” (1 Mavinda 11:17-19) Ndaviti ndaaenda aũme make malikye thayũ woo mũisyonĩ aĩ nĩ kana mamũetee kĩla wendaa.

Ĩvindanĩ yĩmwe o nake Yesũ nĩweekie o ta Ndaviti yĩla Ndevili wamũtatie kwĩsĩla woni na amwĩa eyĩkye kuma vandũ vala vatũlu vyũ ĩkalũnĩ, nĩ kana one ethĩwa alaĩka nĩmeũmũsũvĩa ndakaũmĩe. Yesũ amũsũngĩie atĩĩ: “Ndwaĩle nongi kũmũtata Yeova Ngai waku.” (Mathayo 4:5-7) Nĩwʼo kana Yesũ vamwe na Ndaviti nĩmeesĩ kana waĩ ũndũ ũtaĩlĩte methonĩ ma Ngai meke ũndũ ũtonya kũlikya thayũ woo kana thayũ wa andũ ala angĩ mũisyonĩ.

Twĩ na ngelekanyʼo isu kĩlĩkonĩ yu no twĩkũlye-ĩ, ‘Tũtonya kũmanya ata ethĩwa ĩthaũ ĩna nĩ ĩthũku na kana no yĩlikye thayũ mũisyonĩ? Nũndũ o na ĩthaũ ĩseo andũ nĩmayĩthaũkaa kwa nzĩa nthũku ĩtonya kũũmĩsya mũndũ, tũtonya kũmanya ata nzĩa ĩla nzeo ya kũyĩthaũka?’

Yo Nĩ Ũndũ Waĩlĩte Kũlikya Thayũ Mũisyonĩ?

Nĩ kana twĩke ũtwi mũseo, nĩtwaĩlĩte kũsũanĩa nesa ĩũlũ wa ĩthaũ yĩla tũũnyuva kũthaũka. Kwa ngelekanyʼo, no twĩkũlye-ĩ, ‘Nĩ mavinda meana ata andũ maũmĩaa yĩla meũthaũka ĩthaũ yĩĩ? Nĩnĩsĩ ĩthaũ yĩu nesa na nĩ na syĩndũ ila syendekaa sya kũsiĩĩa mũndũ ndakaũmĩe? Vatonya kũthi ata ngatulwʼa kana ngavĩtũũkanyʼa matambya kana kĩndũ kĩla nĩkĩĩte kya kũnziĩĩa ndĩkaũmĩe kĩkaema kũthũkũma? Yo nĩũmĩa o vanini-ĩ, kana nĩvatonyeka ngaũmĩa mũno kana o na ngakwʼa?’

Mũklĩsto akathaũka ĩthaũ ĩtonya kũmũlikya mũisyonĩ o esĩ, no anange ngwatanĩo yake vamwe na Yeova na ayĩthĩwa ataĩlĩte kũnengwa ianda kĩkundinĩ. (1 Timotheo 3:2, 8-10; 4:12; Tito 2:6-8) Kwa wʼo, o na yĩla tũũthaũka nĩ kana twĩtanĩthye, nĩtwaĩlĩte kũsũanĩa ũndũ Mũmbi waitũ wonaa thayũ wĩ mũtheu.