Kwĩthukĩĩsya Nĩkwavonokisye Mathayũ Moo

YESŨ KLĨSTO nĩwatavanĩtye ĩũlũ wa mũminũkĩlyo wa walanyʼo wa Ayuti ũla watongoeawʼa kuma ĩkalũnĩ yĩla yaĩ Yelusaleme. Ndaaweta mũthenya wa mũminũkĩlyo ũsu. Ĩndĩ nĩwaeleisye maũndũ ala maĩ monanyʼe kũka kwa wanangĩko wawʼo. Nĩwathingʼĩĩisye amanyĩwʼa make maendee na ũsyaĩĩsya na mayuma mũisyonĩ.

Yesũ athanie: “Ĩndĩ yĩla mwĩona Yelusaleme yeelingĩlwa nĩ ita, manyai kana wanangĩko wayo wĩ vakuvĩ.” Ĩngĩ nĩwaisye: “Yĩla ĩndĩ mwĩona ũthatyʼo ũla wanangaa . . . ũũngeme vala vandũ vatheu, . . . nĩvo ala me Yutia makĩe mathi iĩmanĩ.” Yesũ nĩwamathingʼĩĩisye amanyĩwʼa make maikasyokee syĩndũ sya kĩmwĩĩ. Nĩ kana mavonokye mathayũ moo nĩmaaĩlĩte ũkĩa kwa mĩtũkĩ.—Luka 21:20, 21; Mathayo 24:15, 16.

Nĩ kana amine andũ ala mavĩngaa silikalĩ, Cestius Gallus nĩwatongoeisye asikalĩ ma Alomi makokite na Yelusaleme mwaka wa 66 Ĩ.Y. Nĩwalikile ĩ ndũanĩ na athyulũlũkĩlya ĩkalũ ita sya kaũ. Ndũa ĩsu nĩyausũiwe nĩ kĩthokoo. Ala mekalaa masyaĩĩsye maĩ matonya kwona kana ũthũku nũthengee. Nĩ kwaĩ kũtonyeka mũndũ asembe akĩe? Cestius Gallus nĩwavetangie ita syake sya asikalĩ atataĩĩwe. Na Ayuti ala mavĩngaa Silikalĩ mamaatĩĩa. Yĩu nĩyo yaĩ ĩvinda ya kũsemba kuma Yelusaleme na Yutia yonthe!

Mwaka ũla waatĩĩe asikalĩ ma Alomi nĩmookie maũngamĩwe nĩ Vespasian na mwana wake Tito na nthĩ yonthe yalika kaũnĩ. Mwaka wa 70 Ĩ.Y. ũyambĩĩa, Alomi maakie wiio wa mĩtĩ myasũvye kũthyũlũlũka Yelusaleme. Yu vaiaĩ mũndũ waĩ atonya kũsemba na kũkĩa. (Luka 19:43, 44) Ikundi iaanĩkĩte sya andũ nthĩnĩ wa ĩ ndũa nĩsyambĩĩie kũaana ene kwa ene. Andũ ala matialile nĩmooaiwe kana matavwa nĩ Alomi. Ĩ ndũa na ĩkalũ yayo syaanangiwe vyũ. Kwĩanana na mũandĩki wa isitoli ya Ayuti wa ĩvinda yĩu wĩtawa Josephus, Ayuti mbee wa milioni nĩmathĩnie na makwʼa. Ĩkalũ yĩu ĩyaakwa ĩngĩ.

Kethĩwa Aklĩsto maĩ Yelusaleme mwaka wa 70 Ĩ.Y., methĩwa mooaiwe kana makatavwa vamwe na andũ ala angĩ maĩ vo. Ĩndĩ andũ ma isitoli maasya kana Aklĩsto nĩmeewie ũkanyʼo ũsu wa Ngai na makĩa mauma Yelusaleme na Yutia yonthe mathi iĩmanĩ ila syaĩ mũingo wa Ũsĩ wa Yolotani. Na amwe mekala Vela, kĩvalonĩ kya Velia. Nĩ maumĩe Yutia na mayaasyoka. Kwĩthukĩĩsya ũkanyʼo wa Yesũ nĩkwavonokisye mathayũ moo.

We Nĩwosaa Ũkanyʼo Kuma Vandũ Vaĩkĩĩku kwa Ũito?

Ĩtina wa kwĩwʼa mokanyʼo maingĩ na makalea kwĩanĩa, andũ aingĩ nĩmavũthasya mokanyʼo onthe. Ĩndĩ, kwĩwʼa ũkanyʼo nĩkũtonya ũvonokya thayũ waku.

Kũya Kyaina mwaka wa 1975, ũkanyʼo nĩwaumiwʼe kana kĩtetemo kya nthĩ nĩkĩkũka. Athukũmi ma silikalĩ nĩmoosie ĩtambya. Andũ nĩmeethũkĩĩsye. Mathayũ ngili mbingĩ nĩmavonokiwʼe.

Mwai wa kana mwaka wa 1991 kũya Vilivino andũ ma ndũa syĩ nguumo wa Kĩĩma kya Vinatuvo, maisye kana vena syũki na mũu kuma kĩĩmanĩ kĩu. Ĩtina wa kũkunĩkĩla ũndũ ũsu nesa kwa myei ĩlĩ, Ngwatanĩo ya Kũsisya Maũndũ ma Iĩma na Itetemo sya Nthĩ nĩmaisye kana vena mũisyo ũkĩte. Kwa mĩtũkĩ ngili mbingĩ sya andũ nĩsyavetangiwe kĩsionĩ kĩu. Kwakya tene mwei wa 6 matũkũ 15, kĩĩma kĩu kyavũlĩkile kyekya mũtondo mwingĩ mũvyũ mũno wavikĩa isio ila syaĩ vakũvĩ na kĩĩma kĩu. Kwĩthukĩĩsya ũkanyʼo nĩkwavonokisye mathayũ ma andũ aingĩ.

Mbivilia nĩtũkanasya ĩũlũ wa mũminũkĩlyo wa walanyʼo ũũ wa maũndũ. Yu twĩkalĩte mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo. O ũndũ mũminũkĩlyo ũthengee, we nũendee na kũsyaĩĩsya? Nũendee kwosa ĩtambya kwĩkala vaasa na mũisyo? Vate kweteela nũendee na ũmakanyʼa angĩ meke taku?

[Visa ĩthangũnĩ ya 20]

Kwĩwʼa ũkanyʼo nĩkwavonokisye mathayũ ma andũ aingĩ ĩla Kĩĩma kya Vinatuvo kyekisye mũu mũvyũ

[Visa ĩthangũnĩ ya 21]

Mathayũ ma Aklĩsto ala meethukĩĩisye ũkanyʼo wa Yesũ nĩmavonokiwʼe ĩla Yelusaleme yaanangiwe mwaka wa 70 Ĩ.Y.