Mo Mathĩna Nĩ Ũsilĩlo Kuma kwa Ngai?

MŨNDŨ MŨKA WĨTAWA LUZIA NŨTHUAA NA KŨŨ KWAKE KWA AKA. E kana kanini nĩwawaie ũwau wa volio, ũla ũkwatanawʼa mũno na wanangaa ũtonyi wa mwĩĩ wa kwĩwʼa, kwĩmanya, na kwĩka maũndũ (nervous system). Yĩla Luzia waĩ na ũkũũ wa myaka 16, ataviwʼe ndeto ii nĩ mũndũ mũka ũla wamũandĩkĩte: “Ũwaĩte ũwau wa kũkwʼa mamutha nũndũ ndwĩwʼaa inyia waku na ndũmũnengae ndaĩa.” O na kau nĩvavĩtĩte myaka ĩana ũndũ mũna, Luzia no ũlilikanaa ũndũ weewʼaa akwʼĩte ngoo.

YĨLA DAMARIS WAMANYIE KANA AĨ NA KANZA YA WʼONGO, ĩthe wake amũkũlilye atĩĩ: “Wĩkie ata nĩ kana ũkwatwe nĩ ũndũ ũũ? No nginya vethĩwe ve ũndũ mũthũku mũno wĩkĩte. Na kĩu nĩkyo kĩtumi Ngai ũkũũsilĩla.” Damaris eewie aũmĩa mũno.

Vandũ va myaka ngili mbingĩ andũ maĩkĩĩaa kana mũndũ awaa ethĩawa aisilĩlwa nĩ Ngai. Ĩvuku yĩtawa Manners and Customs of Bible Lands yaasya kana andũ aingĩ ĩvindanĩ ya Klĩsto maĩkĩĩaa kana “mũndũ awaaa nũndũ wa naĩ wĩkĩte kana yĩkĩtwe nĩ mũndũ wa mũsyĩ, na kwoou ũsu weethĩawa ne ũsilĩlo nũndũ wa naĩ ĩsu.” Ĩvuku yĩmwe yĩtawa Medieval Medicine and the Plague yaĩtye kana myaka ta 700 mĩvĩtu (Middle Ages), “andũ amwe maĩkĩĩaa kana Ngai aeteae andũ maũndũ mathũku mũno nĩ kana amasilĩle nũndũ wa naĩ syoo.” Kwoou, no twĩkũlye-ĩ, Yĩla andũ milioni mbingĩ kuma Europe makwie nũndũ wa mowau mathũku mũno myakanĩ ya 1300 na kĩndũ, ũu woonanasya kana Ngai asilĩlaa andũ ala athũku? Kana mowau asu maumanĩte na tũsamũ tũla tũetae mowau o tondũ asomi mawetete? Andũ amwe no mekũlye-ĩ, We Ngai atũmĩaa mowau kũsilĩla andũ nũndũ wa naĩ syoo?a

KWASŨANĨA ŨNDŨ ŨŨ: Ethĩwa mowau na mathĩna nĩ ũsilĩlo kuma kwa Ngai, nĩkĩ Yesũ wavoisye andũ ala maĩ awau? Ũu ti kwonanyʼa kana Ngai ndasilaa katĩ na ndaatĩĩaa ũlũngalu? (Mathayo 4:23, 24) Yesũ ndesa kũsiĩĩa maũndũ ala Ngai wĩkaa. Aisye atĩĩ: “Mavinda onthe nĩkaa maũndũ ala mamwendeeasya,” na “ũndũ Asa wendaĩe, nĩwʼo nĩkaa.”—Yoana 8:29; 14:31.

Mbivilia nĩyĩeleetye nesa kana Yeova Ngai ‘ndekaa naĩ.’ (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 32:4) Kwa ngelekanyʼo, Ngai ndetĩkĩla ndeke ĩvalũke yũae andũ maana maingĩ mate na mavĩtyo, nũndũ eendaa kũsilĩla mũndũ o ũmwe eĩ ndekenĩ ĩsu! Aielesya ĩũlũ wa ũlũngalu wa Ngai, Avalaamu, ũla waĩ mũthũkũmi mũĩkĩĩku wa Ngai, aisye kana Ngai ndesa ‘kũmina alũngalu vamwe na ala athũku.’ Aisye kana ‘ũu wĩthĩwe kũasa na Ngai.’ (Mwambĩlĩlyo 18:23, 25) O na ĩngĩ, Mbivilia yaĩtye kana “Ngai ndakeka ũthũku,” o na ‘ndekaa naĩ.’—Yovu 34:10-12.

MAŨNDŨ ALA MBIVILIA ĨTŨMANYĨASYA ĨŨLŨ WA MATHĨNA

Yĩla twakwatwa nĩ mathĩna, ti Ngai wĩthĩawa aitũsilĩla nũndũ wa naĩ twĩkĩte. Yesũ nĩwaeleisye nesa ũndũ ũsu yĩla e na amanyĩwʼa make moonie mũndũ waĩ kĩlilinda kuma kũsyawa. Mbivilia yaasya atĩĩ: ‘Amanyĩwʼa make mamũkũlilye, Lavai, ũla weekie naĩ nũũ, nĩ mũndũ ũũ, kana nĩ asyai make, [nĩ] kana asyawe kĩlilinda? Yesũ amasũngĩa, Ũũ ndaaĩka naĩ, kana asyai make: ĩndĩ nĩ kana mawĩa ma Ngai monanwʼe nthĩnĩ wake.’—Yoana 9:1-3.

No nginya amanyĩwʼa ma Yesũ methĩwe masengʼie yĩla wamatavisye kana mũndũ ũsu, kana asyai make mayaaĩka naĩ nĩ kana ethĩwe kĩlilinda. O vamwe na Yesũ kũvosya mũndũ ũsu waĩ kĩlilinda, nĩwavĩndũie mũĩkĩĩo ũte wa wʼo wa kana Ngai ethĩawa aisilĩla andũ yĩla makwatwa nĩ mathĩna. (Yoana 9:6, 7) Andũ ala methĩawa na mowau mathũku no makiakiwʼe nĩ kũmanya kana Ngai tiwe ũtumaa mathĩna.

Maandĩko nĩmatũĩkĩĩthasya ũndũ ũsu

• “Ngai ndatonya kũtatwa nĩ ũthũku, o nake mwene ndatataa mũndũ.” (YAKOVO 1:13) Kwa wʼo ‘maũndũ mathũku’ ala methĩĩtwe maithĩnyʼa andũ kwa myaka mingĩ, vamwe na mowau, mawoo, na kĩkwʼũ, o mĩtũkĩ makavetwa.

• Yesũ Klĩsto ‘nĩwavoisye onthe ala maĩ awau.’ (MATHAYO 8:16) Yĩla Mwana wa Ngai wavoisye onthe ala mookie vala waĩ, oonanasya maũndũ ala Ũsumbĩ wa Ngai ũkeanĩsya ĩũlũ wa nthĩ.

• “[Ngai] akavyaĩa methoi onthe methonĩ moo; na kĩkwʼũ kĩikethĩwa vo ĩngĩ; o na kũikethĩwa ĩngĩ kũmeta, kana kũĩa, kana woo: maũndũ ma mbee nĩ mavĩtu.”—ŨVUANʼYO 21:3-5.

NŨŨ ŨLA ŨTUMAA ANDŨ MATHĨNA?

Kwoou, nĩkĩ andũ makwatawa nĩ mathĩna maingĩ? Andũ methĩĩtwe maisũanĩa ĩkũlyo yĩu vandũ va myaka mingĩ. Ethĩwa ti Ngai ũtumaa tũthĩna, nũũ ũtũeteae mathĩna? Mosũngĩo ma makũlyo asu nĩmaneeneetwe kĩlungunĩ kĩla kĩatĩĩe.