Kĩla Kĩtongoeasya Aingĩ Kũtwʼa Ũla Ũseo na Ũla Ũthũku

Vakuvĩ andũ onthe nĩmetĩkĩlaa kana meko amwe methĩawa me maseo mũno namo angĩ me mathũku vyũ. Kwa ngelekanyʼo, ũaani, kũkwata angĩ kya vinya, na kũtũmĩa syana naĩ maũndũnĩ makonetye kũmanyana kĩ-mwĩĩ nĩ maũndũ monekaa nĩ andũ onthe me mathũku vyũ, ĩndĩ kũatĩĩa ũsili wa katĩ, kũkua angĩ nesa, na kũmewʼĩa tei nĩ maũndũ makathawa mũno. Kĩvathũkanyʼo na ũu, andũ amwe masũanĩaa kana vai ũtwi mũseo kana mũthũku yĩla meũnyuva maũndũ makonetye thayũ, ta ũla meũmanyana kĩ-mwĩĩ nake, nĩmeũneena ũwʼo kana maineena, kana ũndũ mekũea syana. Monaa vakuvĩ motwi onthe ala makonetye maũndũ asu maĩlĩte. Kaingĩ, andũ mekaa motwi masũanĩĩte ũndũ mo ene mekwĩwʼa na ũndũ ala mamathyũlũlũkĩte mekwĩwʼa. Kyo kĩu nĩkyaĩlĩte?

ŨNDŨ TŨKWĨWʼA

Kaingĩ, kĩla kĩtũtongoeasya kwĩka motwi nĩ ũndũ tũkwĩwʼa ĩũlũ wa ũla ũseo na ũla ũthũku, na kĩu nĩkyo kĩtawa wasya wa ngoo. (Alomi 2:​14, 15) O na syana nini nĩsyĩthĩawa syĩsĩ kĩvathũkanyʼo kya ũndũ mũseo na ũndũ mũthũku, o na niandũawa nĩ wasya wa ngoo. O ũndũ tũendeee kwĩana, nĩtwĩmanyĩasya kĩla kĩseo na kĩla kĩthũku kuma kwa andũ ma mũsyĩ, andũ ala twĩ ĩika, alimũ, andũ kĩsionĩ, ndĩninĩ, na kĩthĩonĩ kitũ. Yĩla tweeka motwi, wasya witũ wa ngoo nĩwĩthĩawa ũtonya kũtũtavya ethĩwa tweeka kwosana na kĩla twĩsĩ nĩ kĩseo kana nĩ kĩthũku.

Kwĩthĩwa twĩsĩ kĩla kĩseo na kĩla kĩthũku no kũtũtetheesye tũkewʼĩa angĩ tei, tũkamatũngĩa mũvea, tũkamakua nesa, na tũkamewʼĩa ĩnee. O na no kũtũtetheesye tũikeke maũndũ matonya kũũmĩsya ala twendete, kana matonya kũtwĩkĩĩthya nthoni na makatũtia tũiandũĩka.

Mavinda onthe no tũtongoewʼe nesa nĩ ũndũ tũkwĩwʼa? Yĩla Garrick waĩ wa mũika, nĩwatwie ũndũ ũkwenda kwĩkala. Aĩtye, “Naĩ ndonya kwĩka kyonthe kĩla ngwenda.” Ĩndĩ esie kũmanya kana kwĩka o kĩla weewʼaa kĩ kĩseo kũyamũeteae mosyao maseo. Esie kwasya ndaĩ na ũtanu o na vanini nũndũ thayũ wake “wausĩe maũndũ ta ũlaalai, kũtũmĩa ndawa sya kũmila, kũnywʼa ũkĩ mũno, na ũngʼendu mwingĩ.”

ŨNDŨ ANGĨ MEKWĨWʼA

Eka o kũatĩĩa kĩla tũkwĩwʼa, kaingĩ kĩla kĩtũtongoeasya kwĩka motwi nĩ ũndũ angĩ mekwona motwi asu. Kĩu no kĩtume tũtetheka nĩ ũmanyi na ũĩ woo. Eka ũu, andũ ma mũsyĩ, anyanya, na andũ kĩsionĩ nĩmatũnengae ndaĩa moona tũyĩka motwi kwosana na kĩla monaa kyaĩlĩte.

Mavinda onthe no tũtongoewʼe nesa nĩ ũndũ ala angĩ mekwĩwʼa? Yĩla Priscila waĩ wa mũika, nĩweekaa kĩla anyanyae aingĩ meekaa. Nũndũ wa ũu, nĩwakomaa na aũme me kĩvathũkanyʼo. Ĩndĩ esie kwĩthĩa kana kwĩka kĩla angĩ moonaa kyaĩlĩte kũyamũeteae ũtanu. Aisye: “Kwĩka kĩla anyanyawa moonaa kyaĩle kũyaandethya o na vanini. Kwatumie nĩka maũndũ ma ũtumanu na matonya kũndikya mũisyonĩ.”

VE KĨNDŨ KĨTONYA KŨTŨTHETHEESYA TWĨKE MOTWI MASEO?

Yĩla tũũtwʼa kĩla kĩseo na kĩla kĩthũku, no tũtetheke twasũanĩa ũndũ ithyĩ ene tũkwĩwʼa na ũndũ ala angĩ mekwĩwʼa. Ĩndĩ kũatĩĩa maũndũ asu kwĩ kwʼoka kũyĩsa kũtũtetheesya mavinda onthe tũkwatae mosyao maseo. Mavinda amwe, no twĩyĩũmĩsye kana tũkaũmĩsya angĩ nũndũ tũyĩsĩ kĩla motwi maitũ matonya kumĩlya. (Nthimo 14:12) O na ethĩwa ithyĩ ene kana angĩ meona ũndũ mũna waĩlĩte, ũu ti kwonanyʼa kana ndwĩsa kũtũetee mũisyo kana ndwĩ na vata wa kwĩsa kũalyũka. Twĩasya ũu nũndũ maũndũ amwe moonekaa me mathũku tene, matukũnĩ nĩmetĩkĩlawa nĩ andũ aingĩ, na mwĩkalĩle woonekaa tene wĩ mũseo oyu wonekaa ũtaĩlĩte.

Ve kĩndũ kĩtonya kũtũtetheesya tũtwʼe kĩla kĩseo na kĩla kĩthũku? Ũmũnthĩ ve myolooto ya mwĩkalĩle tũtonya kũatĩĩa ĩkatũtetheesya tũikaaĩse kwĩlila ĩvinda yũkĩte?

Ũndũ wa kũtanĩthya nĩ kana ve vandũ tũtonya kũkwata myolooto mĩseo na ĩtonya kũtongoesya kĩla ũmwe witũ, o na ethĩwe ekalaa va. Kĩlungunĩ kĩla kĩatĩĩe, nĩtũũneenea vala tũtonya kũkwata myolooto ĩla mĩseo vyũ ĩtonya kũtũtongoesya tũmanye ũla ũseo na ũla ũthũku.