KĨLUNGU KYA KWĨMANYĨSYA KYA 34
WATHI 3 Yeova Nĩwe Vinya Witũ na Wĩkwatyo Witũ
Ĩkĩĩa Kana Yeova Nũkũekeete
‘Nĩwandekeie ũthũku wa naĩ yakwa.’—SAV. 32:5, BK.
KĨLA KĨNEENEWE
Nĩtũkwona nĩkĩ twaĩle kũĩkĩĩa kana Yeova nũtũekeete na ũndũ Mbivilia ĩtũĩkĩĩthĩtye kana nũekeaa eki ma naĩ ala meelila.
1-2. Eki ma naĩ ala melilĩte matonya kwĩwʼa ata? (O na ĩngĩ, sisya visa .)
MŨSUMBĨ Ndaviti nĩweesĩ ũndũ mũndũ wĩwʼaa yĩla ũkũandũĩka nũndũ wa naĩ weekie tene. (Sav. 40:12; 51:3; maelesyo ala me mwambĩĩonĩ wa kĩlungu) Nĩweekie naĩ imwe ngito thayũnĩ wake. O na vailye ũu, nĩwoonanisye kana nĩweelilĩte kuma ngoonĩ na Yeova amũekea. (2 Sam. 12:13) Kĩu nĩkyatumie aelewa ũndũ mũndũ wĩwʼaa aekewa nĩ Yeova.—Sav. 32:1.
2 O ta Ndaviti, no tũkwate ũtanu ũla mũndũ ũkwataa ewʼĩwa tei nĩ Yeova. Nĩ ũndũ wa kũkiakisya ta kĩ kũmanya kana Yeova nĩwĩthĩawa eyũmbanĩtye kũtũekea naĩ sitũ, o na ila ngito, o ethĩwa nĩtũkwĩlila kuma ngoonĩ, tumbũle naĩ sitũ, na tũyĩka kyonthe kĩla tũtonya tũikasyokee mavĩtyo maitũ! (Nth. 28:13; Meko 26:20; 1 Yoa. 1:9) Na mwa tũtanaa ta kĩ kũmanya kana atũekeaa vyũ nginya ũkethĩa ti ta twaaĩka naĩ!—Esek. 33:16.
Mũsumbĩ Ndaviti nĩwatilile savulĩ mbingĩ ieleetye ũekeo wa Yeova (Sisya kalungu ka 1-2)
3-4. Mwĩĩtu-a-asa ũmwe eewie ata ĩtina wa kũvatiswa, na twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?
3 Ĩndĩ mavinda amwe, andũ amwe no mewʼe ve vinya kũĩkĩĩa kana Yeova nũmaekeete. Kwasũanĩa ngewa ya Jennifer, ũla waeewe ũwʼonĩ. E wa mũika, nĩweelikilye mwĩkalĩlenĩ mũthũku na nĩweekaa maũndũ mathũku evithĩte. Ĩtina wa myaka kauta, nĩwamũsyokeie Yeova, eeyumya amũthũkũme, na avatiswa. Aĩtye: “Tene nasembanasya na syĩndũ sya kĩ-mwĩĩ, naĩ na mwĩkalĩle mũvuku wa ũlaalai, naĩ mũthengi, na nĩnathataa mũno. Kĩlĩkonĩ kyakwa, nĩneesĩ nesa kana ĩtina wa kwĩlila na kũmwĩtya Yeova ũekeo, nthembo ya Klĩsto nĩyesaa kũtuma ambekea. Ĩndĩ ndyaĩ ndonya kũĩkĩĩthya ngoo yakwa kana kwa wʼo Yeova nĩwambekeete.”
4 Mavinda amwe we nĩwĩwʼaa ve vinya kũĩkĩĩthya ngoo yaku kana Yeova nĩwakũekeie naĩ ila weekie tene? Yeova endaa twĩthĩwe tũte na nzika na tei wake, o ta Ndaviti. Ĩsomonĩ yĩĩ, nĩtũkwona nĩkĩ twaĩle kũĩkĩĩa kana Yeova nũtũekeete na kĩla kĩtonya kũtũtetheesya twĩke ũu.
NĨKĨ TWAĨLE KŨĨKĨĨA KANA YEOVA NŨTŨEKEETE?
5. Satani endaa tũĩkĩĩe ũndũ wĩva? Nengane ngelekanyʼo.
5 Twaĩkĩĩa kana Yeova nũtũekeete, no twĩvathane na kĩtei kĩmwe Satani ũtũmĩaa. Lilikana kana Satani ekaa kyonthe kĩla ũtonya nĩ kana atume tũeka kũmũthũkũma Yeova. Nĩ kana eanĩsye kĩu, no atume twambĩĩa kũĩkĩĩa kana naĩ sitũ nĩ ngito mũno nginya ũkethĩa Yeova ndesa kũtũekea. Kwasũanĩa ngewa ya ũla mũndũũme wa Kolintho wavetiwe kĩkundinĩ nũndũ wa mwĩkalĩle mũvuku wa ũlaalai. (1 Ako. 5:1, 5, 13) Yĩla wesie kwĩlila, Satani eendaa ala angĩ maikamũekee o na maikamũthokye ĩngĩ kĩkundinĩ. O na ĩngĩ, eendaa mũndũũme ũsu weelilĩte ewʼe atesa kũekewa na ‘aiemeewa nĩ kyeva’ mũno nginya aieka kũmũthũkũma Yeova. O na ũmũnthĩ, Satani ekaa oou. Ĩndĩ ithyĩ “nĩtwĩsĩ maũĩ make.”—2 Ako. 2:5-11.
6. Nĩ kana tũeke kũandũĩka mũno nũndũ wa mavĩtyo maitũ, twaĩle kwĩka ata?
6 Twaĩkĩĩa kana Yeova nũtũekeete, tũikaandũĩkaa mũno nĩ naĩ ila tweekie tene. Yĩla tweeka naĩ, nĩtwĩwʼaa tũiandũĩka. (Sav. 51:17) Na ũsu nĩ ũndũ mũseo. Twĩasya ũu nũndũ wasya witũ wa ngoo no ũtume twosa matambya ala maĩle nĩ kana tũlũnge mwĩkalĩle witũ. (2 Ako. 7:10, 11) O na vailye ũu, no tũkwʼe ngoo twaendeea kũandũĩka mũno, o na ĩtina wa kwĩlila, nginya tũkaeka kũmũthũkũma Yeova. Ĩndĩ yĩla twaĩkĩĩa kana Yeova nũtũekeete, nĩtũekaa kũandũĩka. Na ĩndĩ no tũendeee kũmũthũkũma Yeova ũndũ we wendaa, na ũu nĩ kwasya, twĩ na wasya mũtheu wa ngoo na ũtanu mwingĩ. (Ako. 1:10, 11; 2 Tim. 1:3) Ĩndĩ yo-ĩ, tũtonya ata kũĩkĩĩthya ngoo sitũ kana Yeova nũtũekeete?
KĨLA KĨTONYA KŨTŨTETHEESYA TŨĨKĨĨE KANA YEOVA NŨTŨEKEETE
7-8. Yeova atavisye Mose ũndũ wĩva ĩũlũ wake mwene, na kĩu kĩtũĩkĩĩthya kyaũ? (Kuma 34:6, 7)
7 Sũanĩa kĩla Yeova ũwetete ĩũlũ wake mwene. Kwa ngelekanyʼo, kwoona kĩla watavisye Mose Kĩĩmanĩ kya Sinaĩ.a (Soma Kuma 34:6, 7.) Katĩ wa nguma syonthe sya mwanya ila waĩ atonya kũmũtavya, oonie wĩ ũndũ mũseo ambĩĩe na kwasya kana we nĩ “Ngai wĩ tei na ĩnee.” We Ngai ũilye ũu no alee kũekea mũthũkũmi wake ũla wĩlilĩte kuma ngoonĩ? Vaitonyeka! Akeka ũu ethĩwa ayonanyʼa kana we nde tei na e ngoo mbũmũ.
8 No twĩkale tũte na nzika kana yĩla Yeova ũkwasya e tei, ethĩawa aineena wʼo nũndũ we ndakenganaa. (Sav. 31:5) Kwoou no tũmũĩkĩĩe. Ethĩwa nĩwĩwʼaa wĩ ũndũ wĩ vinya kũeka kũandũĩka nũndũ wa naĩ weekie tene, ĩkũlye-ĩ: ‘Nĩnĩĩkĩĩe kana kwa wʼo Yeova e tei na ĩnee na ndesa kũema kũekea mwĩki wa naĩ o na wĩva ũla wĩlilĩte? O nakwa mwene tyo naĩle kwĩtĩkĩla kana nũmbekeete?’
9. Ĩandĩko ya Savuli 32:5 yĩtũmanyĩsya kyaũ ĩũlũ wa ũndũ Yeova ũtũekeaa?
9 Vindĩĩsya kĩla Yeova waveveeie aandĩki ma Mbivilia kũweta ĩũlũ wa ũekeo wake. Kwa ngelekanyʼo, kwasũanĩa kĩla Ndaviti wawetie ĩũlũ wa ũekeo wa Yeova. (Soma Savuli 32:5, BK.) Aisye atĩĩ: ‘Nĩwambekeie ũthũku wa naĩ yakwa.’ Ndeto ya Kĩevelania ĩla ĩalyũlĩtwe ‘ekea,’ no yonanyʼe “kũkĩlya,” “kũvetanga,” kana “kũkua” kĩndũ. Yĩla Yeova wamũekeie Ndaviti, no ta wookĩlilye naĩ syake na aikua aitwaa kũasa nake. Ĩtina wa ũu, Ndaviti nĩweewie ausya nũndũ nĩwaekie kũandũĩka mũno nĩ naĩ ila weekĩte. (Sav. 32:2-4) O naitũ no twĩwʼe twausya o take. Yĩla tweelila kuma ngoonĩ, tũyĩthĩawa na vata wa kũendeea kũandũĩka nũndũ wa naĩ ila Yeova ũkĩlĩtye na akaikua akaitwaa kũasa naitũ.
10-11. Ndeto “nĩwĩyũmbanĩtye kũekea” syĩtũmanyĩsya kyaũ ĩũlũ wa Yeova? (Savuli 86:5, BK)
10 Soma Savuli 86:5, BK. Ĩandĩkonĩ yĩĩ, Ndaviti aĩtye kana Yeova ‘nĩwĩyũmbanĩtye kũekea.’ Ĩvuku yĩmwe yĩeleetye Mbivilia yĩyĩelesya ndeto isu yaĩtye ũũ ĩũlũ wa Yeova: “We nũekeaa, ũu nĩwʼo ũilye.” Nĩkĩ Yeova wĩsĩkĩe ta Ngai ũekeaa? Kĩlungu kĩla kĩatĩĩe kya mũsoa ũsu kyaĩtye: “Wĩ na ũseo mwingĩ wĩ wendo [kana, wendo ũtathelaa] kwa onthe ala mekwĩkaĩlaa.” O tondũ ĩsomo ĩvĩtu yonanĩtye, wendo ũtathelaa wa Yeova nĩwʼo ũtumaa alũmanyʼa vyũ na athaithi make ala aĩkĩĩku. O na wendo ũsu nĩwʼo ũtumaa ‘aekea vyũ’ na ngenda eki onthe ma naĩ ala melilĩte. (Isa. 55:7) Ethĩwa nĩwĩwʼaa wĩ ũndũ wĩ vinya kũĩkĩĩa kana Ngai nũkũekeete, no wĩkũlye-ĩ: ‘Nyie nĩnĩĩkĩĩe kana Yeova nĩwĩyũmbanĩtye kũekea onthe ala meelila na mamwĩsũva amewʼĩe tei? Na ethĩwa ũu nĩ wʼo, nyie tyo naĩle kũĩkĩĩa kana nĩwambekeie yĩla namwĩsũvie ambĩwʼĩe tei?’
11 No tũkiakiwʼe twamanya kana Yeova nũeleawa vyũ kana ithyĩ twĩ o andũ me na naĩ. (Sav. 139:1, 2) Ũndũ ũsu nĩwonanĩtwʼe nesa vyũ nthĩnĩ wa savulĩ ingĩ sya Ndaviti, ila itonya kũtũtetheesya tũĩkĩĩe kana Yeova nũtũekeete.
NDŨKOLWE NĨ KĨLA YEOVA ŨLILIKANAA
12-13. Kwosana na Savuli 103:14, nĩ kyaũ Yeova ũlilikanaa ĩũlũ witũ, na kĩu kĩtumaa eka ata?
12 Soma Savuli 103:14, BK. Ndaviti aisye kana Yeova ‘nũlilikanaa kana twĩ kĩtoo.’ Ndetonĩ isu, Ndaviti nĩwaeleisye kĩla kĩtumaa Yeova ethĩwa eyũmbanĩtye kũekea athũkũmi make ala meelila. We ndesa kũlwa kana twĩ ene naĩ. Nĩ kana tũelewe ũndũ ũsu nesa, ekai tũneenee ndeto isu sya Ndaviti.
13 Ndaviti aisye kana Yeova “nĩwĩsĩ wũmbe witũ.” Oombie Atamu “atũmĩĩte kĩtoo kya nthĩ” na kwoou nĩwĩsĩ nesa kana o na andũ mate na naĩ nĩmethĩawa na vata wa kũya, kũkoma, na kũveva. (Mwa. 2:7) Ĩndĩ yĩla Atamu na Eva mavĩtisye, nĩmeethĩiwe me kĩtoo kwa nzĩa ĩngĩ. Na nũndũ twĩ nzyawa syoo, tũsyaawa twĩ na naĩ ĩsu na nĩyo ĩtumaa tũtatĩka kwĩka maũndũ mathũku. Kwoou Yeova ndethĩawa o esĩ tũ kana twĩ ene naĩ; ĩndĩ o tondũ Ndaviti waisye, ‘nũlilikanaa’ ũndũ ũsu. Ndeto ya Kĩevelania ĩla ĩtũmĩĩtwe vaa no yonanyʼe kwosa ĩtambya ya kwĩka ũndũ mũna mũseo. Kwoou no twasye ndeto sya Ndaviti syonanasya kana Yeova nũeleawa mavinda amwe tũkavĩtasya, na yĩla vathi ũu, nũtwĩwʼĩaa tei na aitũekea twoonanyʼa kana nĩtwĩlilĩte kuma ngoonĩ.—Sav. 78:38, 39.
14. (a) Ndaviti aeleisye ata ũndũ Yeova ũekeaa mũno wĩana? (Savuli 103:12) (b) Tũtonya kwĩmanyĩsya kyaũ twasũanĩa ũndũ Yeova wamũekeie Ndaviti? (Sisya ĩsandũkũ “Ũndũ Yeova Ũekeaa na Ayũlwa.”)
14 Yeova aekeaa mũno wĩana ata? (Soma Savuli 103:12, BK.) Ndaviti aisye kana yĩla Yeova watũekea, avetaa naĩ sitũ vyũ “o tondũ kũasavĩte kuma wumĩlonĩ wa [sua] kũvika ũthũĩlonĩ wayo.” Kũneena ũwʼo, vala sua yumĩlĩĩlaa vethĩawa ve vaasa vyũ na vala yĩthũĩlaa Na ngalĩko isu syelĩ iyĩsaa kũkomana. Ũndũ ũsu wĩtũmanyĩsya kyaũ ĩũlũ wa naĩ ila Yeova waekea? Ĩvuku yĩmwe yĩeleetye Mbivilia yĩnenganĩte ngelekanyʼo ĩno: “Naĩ ĩkavetwa kũasa ũu, no twĩthĩwe tũte na nzika kana mũuke, kĩndũ o na kĩva kĩkonanĩtye na naĩ ĩsu, o na kĩlilikano kyayo kyũlaa vyũ.” Kwasũanĩa ũndũ ũũ, mũuke mũna no ũlilikanyʼe mũndũ kĩndũ kyeekĩkie. Ĩndĩ yĩla Yeova watũekea, wĩthĩaa o na vai kamũuke o na kamwe ka naĩ ĩla twĩkĩte katialaa ũndũ ũlilikana naĩ ĩsu na kĩu kĩituma atũtalĩla mavĩtyo.—Esek. 18:21, 22; Meko 3:19.
15. Tũtonya kwĩka ata ethĩwa nĩtũendeee kũandũĩka nũndũ wa mavĩtyo tweekie tene?
15 Ndeto sya Ndaviti ila syĩ nthĩnĩ wa Savuli ya 103 itonya kũtũtetheesya ata tũĩkĩĩe kana Yeova nũtũekeete? Ethĩwa nĩtũendeee kũandũĩka nũndũ wa naĩ tweekie tene, no twĩkũlye-ĩ: ‘Nĩnĩthĩwa ndyũlwa nĩ kĩla Yeova ũlilikanaa, na ũu nĩ kwasya, nĩnĩthĩwa ndyũlwa kana we nũlilikanaa nĩ mwene naĩ na kana nũekeaa mwĩki wa naĩ takwa ũla weelila? Yo nĩngũlilikana kĩla Yeova ũtwʼĩte kũlwa nĩkyo, na ũu nĩ kwasya, no nĩthĩwe ndililikana naĩ ila Yeova ũminĩte kũmbekea na ũtesa kũndalĩla ĩngĩ?’ Yeova ndatindaa asũanĩĩte ĩũlũ wa naĩ ila tweekie tene. Na o naitũ tũyaĩle kwĩka ũu. (Sav. 130:3) Yĩla twaĩkĩĩa kana Yeova nũtũekeete, tũkeethĩawa tũtonya kwĩyĩekea ithyĩ ene nũndũ wa mavĩtyo ala tweekie na tũiendeea kũmũthũkũma twĩ atanu.
16. Nengane ngelekanyʼo ĩkwonanyʼa mũisyo ũla ũtonya kumĩla twaendeea kwĩyĩandũa nũndũ wa naĩ ila tweekie tene. (O na ĩngĩ, sisya visa.)
16 Kwasũanĩa ngelekanyʼo ĩno. No tũelekanyʼe kũendeea kũandũĩka nũndũ wa naĩ tweekie tene na kũtwaa ngalĩ ũsyaĩtye kĩoo kĩla kĩtetheeasya ndeleva kwona kĩla kĩ ĩtina wake. Nũseo kũsyaasya kĩoo kĩu mavinda kwa mavinda nũndũ kwĩka ũu no kũũtetheesye kwona mĩisyo ĩla yĩ ĩtina waku na ũimyathũkĩa. Ĩndĩ nĩ kana ũtwae ngalĩ nesa, no nginya wĩkale ũsyaĩĩsye mbee. O ta ũu, nũseo mavinda kwa mavinda tũkasũanĩaa mavĩtyo ala tweekie tene nũndũ no matũmanyĩsye maũndũ mana na kĩu kĩituma tũtwʼa vyũ kũendeea kwĩka kĩla kyaĩle. Ĩndĩ ethĩwa tũkatindĩaa kũmasũanĩa, kĩu no kĩtume twĩwʼa twĩ aitavĩe mũno nginya tũkaola kĩthito kitũ kya kũmũthũkũma Yeova. Vandũ va kwĩka ũu, ekai twĩkale tũsyaĩtye mbee. Twĩ nzĩanĩ ĩla ĩelete nthĩnĩ wa ĩla nthĩ nzaũ Ngai ũtwathĩte, vala maũndũ mathũku ala matũkwatie tene ‘matakalilikanwa.’—Isa. 65:17, BK; Nth. 4:25.
O tondũ ndeleva waĩle kwĩkala asyaĩtye mbee mũno kwĩ ũndũ ũkũsisya kĩoo kĩla kĩmwonasya kĩla kĩ ĩtina wake, nowʼo o naitũ twaĩle kũvindĩĩasya moathimo ala tweteelete ĩvindanĩ yũkĩte vandũ va mavĩtyo ala tweekie tene (Sisya kalungu ka 16)
ENDEEA KŨĨKĨĨTHYA NGOO YAKU
17. Nĩkĩ twaĩle kũendeea kũĩkĩĩthya ngoo sitũ kana Yeova nũtwendete na nũtũekeaa?
17 Nĩtwaĩle kũendeea kũĩkĩĩthya ngoo sitũ kana Yeova nũtwendete na nũtũekeaa. (1 Yoa. 3:19) Nĩkĩ? Nũndũ Satani ndakesa kũola kĩthito kyake kya kũtũĩkĩĩthya kana tũyĩsa kwendeka kana kũekewa. O na ethĩwa etũmĩa nzĩa yĩva kwĩka ũu, kĩeleelo kyake no kũtuma tũeka kũmũthũkũma Yeova. Na tũi na nzika kana eendeea kwongelanga kĩthito kyake nũndũ nĩwĩsĩ kana kavinda kake nĩ kanini. (Ũvu. 12:12) Mwa tũyaĩle kũmũeka o na vanini asinde!
18. Ũtonya kwĩka ata ũĩkĩĩthye ngoo yaku kana Yeova nũkwendete na nũkũekeaa?
18 Nĩ kana wĩyĩĩkĩĩthye vyũ kana Yeova nũkwendete, atĩĩa maũndũ ala mawetetwe ĩsomonĩ ĩvĩtu. Na nĩ kana ũĩkĩĩthye ngoo yaku kana Yeova nũkũekeete, sũanĩa kĩla ũwetete ĩũlũ wake mwene. Vindĩĩsya kĩla waveveeie aandĩki ma Mbivilia kũandĩka ĩũlũ wa ũekeo wake. Ndũkolwe kana we nĩwĩsĩ wĩ mwene naĩ na kana akakwĩwʼĩaa tei. Na lilikanaa kana yĩla waekea, ekaa ũu vyũ. Weeka ũu, ũkeethĩwa na mũĩkĩĩo ta ũla Ndaviti waĩ nawʼo ĩũlũ wa tei wa Yeova, na ũkeethĩwa ũtonya kwasya ũũ o take, “Nĩ mũvea Yeova nũndũ wa kũndekea ‘ũthũku wa naĩ yakwa’!”—Sav. 32:5, BK.
WATHI 1 Nguma sya Yeova
a Sisya kĩlungu, “Mkaribie Mungu—Yehova Alipofunua Sifa Zake” ĩkasetinĩ ya Mũsyaĩĩsya ya 01/05/2009.