1925​—Myaka Ĩana Mĩvĩtu

KĨLA TWEEKWATĨTYE KĨKĨKE KĨYAAĨKĨKA

Amanyĩwʼa aingĩ ma Mbivilia maĩkĩĩaa kana mwaka wa 1925 nĩwʼo maũndũ maĩ matwʼĩkĩthwʼe meũ ĩtunĩ na kũũ nthĩ. Nĩkĩ masũanĩaa ũu? Mwana-a-asa Albert Schroeder, ũla wesie kwĩthĩwa Nzamanĩ Ĩla Ĩtongoesye, aisye, “Twasũanĩaa kana mwakanĩ ũsu, aatĩĩi ma Klĩsto etĩkĩwʼa mauta ala matiele ĩũlũ wa nthĩ nĩmeũthi ĩtunĩ makasumbĩke Ũsumbĩnĩ wake, na aũme aĩkĩĩku ma tene ta Avalaamu, Ndaviti, na angĩ maithayũũkwʼa nĩ kana matongoesye maũndũ vaa ĩũlũ wa nthĩ.” Yĩla kĩu meekwatĩtye kyaemie kwĩanĩa, Aklĩsto amwe nĩmakwie ngoo mũno.—Nth. 13:12.

O na kau ũndũ ũsu waĩ wa kũtũla ngoo, Amanyĩwʼa aingĩ ma Mbivilia nĩmaendeeie kwĩkĩa kĩthito wĩanĩ wa kũtavanyʼa na maendeea kũelewa nesanga kĩanda kyoo kya kwĩthĩwa me Ngũsĩ sya Yeova. Kwa ngelekanyʼo, kwasũanĩa wĩa ũla matethisye nĩ kana manyaĩĩkĩsye andũ aingĩ ma isio sya vaasa ũwʼo.

KWAKA ISESE INGĨ SYA LETIŨ

Nũndũ kĩsese kya letiũ kya WBBR kyaendeee nesa, Amanyĩwʼa ma Mbivilia nĩmaakie kĩsese kĩngĩ kyaĩ na vinya mwingangĩ vakuvĩ na Chicago, Illinois. Kĩsese kĩu kyeũ kyeetawa WORD (Ndeto). Ingyinia wa letiũ weetawa Ralph Leffler, ũla watetheeisye wĩanĩ wa kwaka kĩsese kĩu, aisye, “Mavindanĩ ala kweethĩawa mbevo mbingĩ ũtukũ, andũ aingĩ ma isio sya vaasa nĩmeethukĩĩasya kĩsese kĩu.” Kwa ngelekanyʼo, andũ ma mũsyĩ ũmwe mekalaa taoninĩ ya Pilot Station, Alaska, ĩla yaĩ kĩlomita mbee wa 5,000 (maili 3,000) nĩmeethukĩĩisye vulongulamu ĩmwe katĩ wa ila twathaũkie kĩsesenĩ kĩu ya mbee. Ĩtina wa kwĩthukĩĩsya, nĩmaandĩkĩie valũa ala mathũkũmaa kĩsesenĩ kĩu mamatũngĩĩte mũvea nũndũ wa vulongulamu ĩsu ya kĩ-veva ĩla yamekĩie vinya mũno.

Ĩkaseti ya The Watch Tower ya Ĩtukũ 1, Mwei wa 12, 1925, yaisye ũũ yĩyĩelesya ũndũ kĩsese kĩu kyakwataa kũndũ kwingĩvĩte: “Kĩsese kĩĩ kya letiũ nĩ kĩmwe katĩ wa ĩla syĩ vinya vyũ Amelika. Mĩtambo ya kĩsese kĩĩ yĩthĩawa ĩtonya kwĩwʼĩka nesa isionĩ syonthe sya Amelika, Cuba, na isionĩ ila syĩ ngalĩko ya ĩũlũ vyũ ya Alaska. Andũ aingĩ ala mataaĩwʼa ũwʼo nĩmekwendeewʼa nũndũ wa kwĩthukĩĩsya kĩsese kĩĩ.”

Ĩvindanĩ o yĩu, Amanyĩwʼa ma Mbivilia nĩmendaa kũtũmĩa letiũ kũtavanyʼa ũvoo mũseo Canada. Nũndũ wa ũu, twĩ 1924, kĩsese kya letiũ kyeetawa CHUC nĩkyaakiwe taoninĩ ya Saskatoon, Saskatchewan. Kĩsese kĩu kyaĩ kĩmwe katĩ wa ila syaĩ sya mbee syatangaasaa maũndũ ma ndĩni. Na nũndũ kĩsese kĩu kyaĩ o kĩnini, twĩ 1925 kyaĩ na vata wa kũthamĩĩwʼa vandũ vangĩ vanenange. Kwoou ũseũvyo nĩwathooie na waseũvya nyũmba nene na ngũũ ya mathaũ yeetawa Regent Building, ĩla yaĩ Saskatoon, na wathamĩĩsya kĩsese kĩu kya letiũ kũu.

Nũndũ wa kĩsese kĩu, andũ aingĩ ala mekalaa taoninĩ nini na isionĩ syĩ vaasa vyũ na taoni kũu Saskatchewan nĩmeewie ũvoo mũseo ya mbee. Kwa ngelekanyʼo, kĩsionĩ kĩmwe kĩ vaasa na taoni, ve mũndũ mũka waandĩkie valũa akũlĩtye atũmĩwe mavuku ma Mbivilia ĩtina wa kwĩthukĩĩsya vulongulamu ĩmwe. Mwana-a-asa George Naish aisye, “Ndeto sya mũndũ mũka ũsu syoonanisye kana nĩwendaa mũno kũmanyĩwʼa na mĩtũkĩ, na kwoou nĩtwamũtũmĩie mavuku onthe ma Studies in the Scriptures.” Ĩtina wa ĩvinda ĩkuvĩ, mũndũ mũka ũsu nĩwambĩĩie kũnyaĩĩkya ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ isionĩ sya vaasa.

NĨTWAKWATIE ŨMANYI MWEŨ

Ĩkaseti ya The Watch Tower ya Ĩtukũ 1, Mwei wa 3, 1925, yaĩ na kĩlungu kya vata kyaĩ na kyongo “Kũsyawa kwa Mbaĩ.” Nĩkĩ kĩlungu kĩu kyaĩ kya vata mũno? Kwa ĩvinda, Amanyĩwʼa ma Mbivilia nĩmeethĩĩtwe mesĩ kana Satani nĩwĩthĩawa na ũseũvyo, ũla wĩthĩawa na maveva mavuku matonekaa me ĩtunĩ, ndĩni sya ũvũngũ, silikalĩ, na ngwatanĩo sya viasala ila syĩthĩawa vaa ĩũlũ wa nthĩ. Ĩndĩ nthĩnĩ wa kĩlungu kĩu, “ngombo ndĩkĩĩku na mbũĩ” nĩyatetheeisye ana-a-asa ĩũlũ wa nthĩ kũmanya kana o nake Yeova nĩwĩthĩawa na ũseũvyo wake, ũla wĩ kĩvathũkanyʼo vyũ na wa Satani. Na moseũvyo asu elĩ mayĩwʼanaa. (Mt. 24:45) O na ĩngĩ, ngombo ĩsu nĩyaeleisye kana Ũsumbĩ wa Ngai waĩ wambĩĩie kũsumbĩka mwakanĩ wa 1914, na kana nũndũ wa “kaũ [ũla waĩ] ĩtunĩ” mwakanĩ o ũsu, Satani na ndaimoni syake nĩmekiwʼe kuma ĩtunĩ na mayĩsa kũsyoka kũu ĩngĩ.—Ũvu. 12:​7-9.

Amwe nĩmeewie ve vinya kwĩtĩkĩlana na ũmanyi ũsu mweũ. Nũndũ wa ũu, kĩlungu kĩu kyawetete ũũ: “Ethĩwa ve asomi ma ĩkaseti ya The Watch Tower matekwĩtĩkĩlana na kĩla kĩwetetwe vaa, maĩle kũusya na maiendeea kũmweteela Mwĩai, o maendeee kũmũthũkũma me aĩkĩĩku.”

Mwana-a-asa Tom Eyre ũla waĩ kolovota (oyu metawa mavainia) kuma Britain, nĩwawetie ũndũ amanyĩwʼa aingĩ ma Mbivilia meewie ĩũlũ wa kĩlungu kĩu. Aisye: “Ana-a-asa nĩmatanie mũno nĩ kũelewa nesanga Ũvuanyʼo kĩlungu kya 12. Yĩla twamanyie kana Ũsumbĩ waĩ ũnambĩĩa kũsumbĩka ĩtunĩ, kĩu nĩkyatũthangaaisye mũno tũtavye angĩ ũvoo ũsu. Ũndũ ũsu nĩwatumie twongelanga kĩthito kitũ ũtavanyʼanĩ na watũtetheesya kwona ũndũ Yeova wavangĩte kwĩka maũndũ ma mwanya ĩvinda yũkĩte.”

KUMYA ŨKŨSĨ KWONDŨ WA YEOVA

Ũmũnthĩ, Ngũsĩ sya Yeova nineeneaa mũno ĩandĩko ya Isaia 43:10 (BK) yĩla yaĩtye: “Inywʼĩ mwĩ ngũsĩ syakwa, easya ũu Yeova, na mũthũkũmi wakwa ũla namũnyuvie.” Ĩndĩ tũtavikĩte mwaka wa 1925, ĩandĩko yĩu yĩyaneenewe mũno mavukunĩ maitũ. O na vailye ũu, maũndũ nĩmavĩndũkie. Mwakanĩ o ũsu, ĩkaseti ya The Watch Tower yaĩ na ilungu 11 syaneeneete ĩandĩko ya Isaia 43:10 na 12.

Mũthyanĩ wa Mwei wa 8, 1925, Amanyĩwʼa ma Mbivilia nĩmoombanie ũmbanonĩ mũnene ũla weekĩiwe Indianapolis, Indiana. Walanyʼonĩ wa ũmbano ũsu vaĩ na ndeto sya Joseph F. Rutherford syatumbĩthĩtwʼe kwondũ wa kũthokya ala mookĩte. Ndeto isu syaĩtye, “Twooka ũmbanonĩ ũũ nĩ kana . . . Mwĩai atwongele vinya na tũisyoka isionĩ sitũ tũtwʼĩte vyũ kumya ũkũsĩ ĩũlũ wake.” Mĩthenya yonthe 8 ya ũmbano ũsu, ala maĩ vo nĩmeekĩiwe vinya maumasye ũkũsĩ ĩũlũ wa Yeova yĩla kamwanya kaumĩla.

Twĩ Wathanthatũ, Matukũ 29, Mwei wa 8, Mwana-a-asa Rutherford nĩwaumisye ũvoo waĩ na kyongo kyaĩtye, “Wĩtano wa Kwĩkĩa Kĩthito.” Ũvoonĩ wake, nĩwakindĩlĩĩile vata wa kũtavanyʼa kwa kwasya: “Ũũ nĩwʼo Yeova ũtavĩtye andũ make . . . : ‘Mwĩ ngũsĩ syakwa . . . na ninyie Ngai.’ Ĩtina wa ũu, amanengete mwĩao ũũ ũte wa kũvũĩwa ngũĩ: ‘Ũkĩlyai kĩvevelo ũndũ wa ngo sya andũ.’ Vai andũ angĩ ĩũlũ wa nthĩ matonya kũkĩlya kĩvevelo kana kumya ũkũsĩ kwondũ wa Yeova ate o [andũ make] ala nĩmo ngũsĩ syake nũndũ me na veva wa Mwĩai.”—Isa. 43:12; 62:​10, BK.

Ĩtina wa Mwana-a-asa Rutherford kumya ũvoo wake, nĩwasomie kathangũ kaĩ na kyongo, “Ũvoo wa wĩkwatyo.” Na onthe ala maĩ ũmbanonĩ ũsu nĩmeetĩkĩlanile na kĩla kyawetetwe kathangũnĩ kau kana no Ũsumbĩ wa Ngai wĩ wʼoka ũnengae andũ wĩkwatyo wa wʼo wa kwĩsa kũkwata “moathimo ma mũuo, kũendeea nesa, ũima wa mwĩĩ, thayũ wa tene na tene, ũthasyo, na ũtanu wa tene na tene.” Ĩtina, kathangũ kau nĩkaalyũlilwe kwa ithyomo kauta na katumbĩthwʼa ta tulakiti. Na kovi ta milioni 40 sya tulakiti ĩsu nĩsyanyaĩĩkiwʼe.

Amanyĩwʼa ma Mbivilia mayaambĩĩa kwĩtwa Ngũsĩ sya Yeova vau kwa vau; myaka yĩana ũna nĩyavĩtie. Ĩndĩ nĩmaendeeie kũelewa kĩanda kyoo kya kwĩthĩwa me ngũsĩ syake.

MŨVANGO WA KŨSYOKEA ALA MEKWENDEEWʼA

O ũndũ Amanyĩwʼa ma Mbivilia maendeeie kwongeleka ĩũlũ wa nthĩ yonthe, nowʼo meekĩiwe vinya methĩwe na mũvango wa kũsyokea ala moonanĩtye kana nĩmekwendeewʼa nĩ ũvoo mũseo. Ĩtina wa kambeini ya kũnyaĩĩkya tulakiti Ũvoo wa Wĩkwatyo, valũa wa Bulletina waisye: “Ĩkai mĩvango mũsyokee andũ ala manatiĩwe tulakiti Ũvoo wa Wĩkwatyo.”

Valũa wa Bulletin wa Mwei wa 1, 1925, waĩ na ndeto ii sya Mũmanyĩwʼa ũmwe wa Mbivilia wa taoni ya Plano, Texas: “Twĩ na ũtanu nũndũ isionĩ ila tũũsyokea andũ, nĩmekwendeewʼa mũno kwĩ isio ila tũũtavanyʼa ya mbee. Taoninĩ ĩmwe nini yĩ kĩsionĩ kitũ nĩtwĩthĩĩtwe tũisyokea andũ, na kwa ĩvinda ya myaka 10 mĩvĩtu nĩtũmasyokeete mavinda 5. . . . O mĩtũkĩ, Mwĩĩtu-a-asa Hendrix na inyia wakwa nĩmanasyokie kũu na manengane mavuku maingĩ kũvĩtũka ala maanengane ĩvinda ĩvĩtu.”

Navo nthĩ ya Panama, kolovota ũmwe aandĩkie ũũ: “Andũ aingĩ ala mataaĩthukĩĩsya ya mbee namathokea, nĩmeethukĩĩisye ĩtina wa kũmasyokea ĩvinda ya kelĩ kana ya katatũ. Mwaka ũũ, nĩtũmĩĩte ĩvinda yakwa yingĩ ndisyokea andũ ala natavĩtye ũvoo navu ĩtina, na amwe moo nĩmethĩĩtwe mayendeewʼa mũno.”

KŨVANGĨĨA WĨA ŨLA WAĨ MBEE

Valũanĩ wa kĩla mwaka ũla Mwana-a-asa Rutherford waandĩkĩie makolovota onthe, nĩwawetie maũndũ ala meanĩĩtwʼe mwaka ũsu na ala maĩ meanĩsye mwaka ũla waatĩĩe. Aisye: “Mwaka ũũ, mwĩĩ na kĩanda kya kũkiakisya andũ aingĩ ala manatũlĩkĩte ngoo. Na ũndũ ũsu nũmũtanĩthisye mũno . . . Yu mwaka ũũ ũatĩĩe nĩmũkwĩthĩwa na myanya mingĩ ya kumya ũkũsĩ ĩũlũ wa Ngai na Ũsumbĩ wake na mũyonanyʼa kwa wʼo athaithi make naaũ. . . . Ekai ithyonthe tũkĩlye mawasya maitũ na kũmũtaĩa Ngai witũ na Mũsumbĩ witũ.”

Mwaka wa 1925 ũangĩĩe kũthela, ana-a-asa maĩ na mũvango wa kũthanthasya Mbetheli ya Brooklyn. Mwaka wa 1926 ũseũvyo witũ waĩ wambĩĩsye wĩa mũnene wa kwaka ũtaĩ waaĩthĩwa ĩngĩ.