Mbivilia Yaĩtye Ata Ĩũlũ wa Kwĩyanakavya na Kwĩkĩa Syĩndũ ta Masoa Kana Mbangili?
Ũndũ Mbivilia ĩsũngĩĩte
O na kau Mbivilia ndĩeleetye kwa ũliku ĩũlũ wa ũndũ ũsu, ndĩvatanĩte kwĩyanakavya kana kwĩkĩa syĩndũ ta mbete, masoa, mbangili, kana syĩndũ ingĩ sya kwĩyanakavya. Ĩndĩ, vandũ va kũneenea mũno ĩũlũ wa kwĩyanakavya kũla kwonekaa, Mbivilia nĩwetete ĩũlũ wa “kwĩyanakavya kũla kũtanangĩkaa kwa veva wa wĩnyivyo na ũuu.”—1 Vetelo 3:3, 4.
Ti ũthũku kwĩyanakavya
Aka aĩkĩĩku ala mawetetwe Mbivilianĩ nĩmeeyanakavasya. Leveka, ũla watwaĩtwe nĩ Isaka mwana wa Avalaamu, nĩweekĩaa mbete ya ĩnyiũũ ya thaavu, mbangili sya thaavu, na syĩndũ ingĩ sya kwĩyanakavya sya thooa mũnene ila wanengetwe ta mũthĩnzĩo nĩ ĩthe wa mũũme. (Mwambĩlĩĩlyo 24:22, 30, 53) O ta ũu, Esita nĩweetĩkĩlile “ambĩĩe kwanakavwʼa mwĩĩ wake na mauta me mũuke mũseo” nĩ kana eyũmbanĩsye kĩanda kyake kya kũtwʼĩka mũsumbĩ mũndũ mũka wa ũsumbĩ wa Velisia. (Esita 2:7, 9, 12) Nĩ kana anakavwʼe vatũmĩawa syĩndũ syĩ kĩvathũkanyʼo sya kwĩyanavya.
Mbivilia nĩyĩelekanĩtye maũndũ mana na syĩndũ sya kwĩyanakavya. Kwa ngelekanyʼo, mũndũ ũla ũnenganae ũtao mũseo aelekanĩtwʼe na “ngome ya kũtũ ya thaavu . . . kũtũnĩ kũla kwĩwʼaa.” (Nthimo 25:12) O ta ũu, Ngai mwene aelekanilye ũndũ wakuaa mbaĩ ya Isilaeli na mũndũũme ũla wanakavasya kĩveti kyake na itangʼa kana mbangili, ĩsoa, na ngome sya matũ. Kwanakavwʼa kũũ kwatumaa mbai ĩsu yoneka yĩ ‘mbanake mũno.’—Esekieli 16:11-13.
Maũndũ mate ma wʼo ĩũlũ wa kwĩyanakavya na kwĩkĩa syĩndũ ta mbangili kana masoa
Ũmanyĩsyo wa ũvũngũ: Nthĩnĩ wa 1 Vetelo 3:3, Mbivilia nĩvatanĩte “kũsuka nzwʼĩĩ na kwĩkĩa syĩndũ sya kwĩyanakavya sya thaavu.”
Kĩla Mbivilia ĩmanyĩasya: Mĩsoa ĩla ĩthyũlũlũkĩte mũsoa ũsu yonanĩtye kana Mbivilia ĩneeneete ũndũ kwĩyanakavya kwa mũndũ wa nthĩnĩ ũla ũtonekaa, ne kwa vata mũno kwĩ kwĩyanakavya kũla kwonekaa ũtheinĩ. (1 Vetelo 3:3-6) Ũndũ ũngĩ ta ũsu nũwetetwe mĩsoanĩ ĩngĩ Mbivilianĩ.—1 Samueli 16:7; Nthimo 11:22; 31:30; 1 Timotheo 2:9, 10.
Ũmanyĩsyo wa ũvũngũ: “Langi” ũla weevakĩtwe metho nĩ Yeseveli mũka wa mũsumbĩ, ũla waĩ mũndũ mũka mũthũku, ũĩkĩĩthasya kana kwĩvaka syĩndũ sya kwĩyanakavya nĩ kũthũku.—2 Asumbĩ 9:30.
Kĩla Mbivilia ĩmanyĩasya: Yeseveli, ũla weekaa maũndũ ma ũoi na ũaani, asilĩilwe nũndũ wa meko make mathũku, ĩndĩ ti mũvwʼanĩle wake.—2 Asumbĩ 9:7, 22, 36, 37.