Ũndũ Ũtonya Kũthĩnĩkĩa Thĩna wa Kwĩthĩwa Ũvathĩtwe na Ala Angĩ

We nĩwĩthĩwa ũyĩwʼa ũvathĩtwe na ta wĩ weka? Ethĩwa ũu nĩwʼo vailye, noĩthwa ũyĩwʼa o ta mũandĩki wa Savuli ũla waisye atĩĩ: “Nĩtwʼĩkĩte ta mũthoonzwe wĩ wʼoka ĩũlũ wa nyũmba.” (Savuli 102:7) Ũĩ ũla wĩ Mbivilianĩ no ũũtetheesye ũkathĩnĩkĩa mathĩna ala maumanaa na kũvathwa.

• Aĩlangya ngwatanĩo yaku vamwe na Ngai

• Soma ilungu sya Mbivilia ila itonya kũũkiakisya

• Elewa nĩkĩ maũndũ mathũku maendeee ĩũlũ wa nthĩ

• Ndũkemakĩe ũndũ vataĩle

• Mantha anyanya

• Ĩkaa masoesi

Aĩlangya ngwatanĩo yaku vamwe na Ngai

O na ethĩwa nũvathĩtwe na ala angĩ, no ũkwate ũtanu weethĩwa na ngwatanĩo nzeo na Ngai, na weekĩa kĩthito ũmĩseũvĩĩsye. (Mathayo 5:3, 6) No ũkwate vate ndĩvi maũndũ aa maatĩĩe ala matonya kũũtetheesya kwĩka ũu.

• Mbivilia yĩ kĩsesenĩ ĩalyũlĩtwe nesa na yĩ laisi kũsoma

• Vitio nguvĩ ĩũlũ wa momanyĩsyo amwe ma vata ma Mbivilia

• Kĩlungu, “Mosũngĩo ma Makũlyo ma Mbivilia” kĩla kĩthĩawa na mosũngĩo ma ĩmwe kwa ĩmwe ma makũlyo makũlawʼa mavinda maingĩ

• Kĩlungu, “Ĩthĩwa na Mũĩkĩĩo ta Woo” kĩla kĩeleasya nesa ngewa sya aũme na aka aĩkĩĩku mawetetwe Mbivilianĩ

• Kĩlungu, “Ve Ũla Woombie?” kĩla kĩeleasya ũndũ wũmbi wanakavĩte, na ũndũ ne wa kũsengyʼa mũno

Soma ilungu sya Mbivilia ila itonya kũũkiakisya

Maandĩko aa nĩmatetheesye andũ aingĩ makakwata ũkiakisyo. Yĩla wĩ weka, vandũ va kũsoma ilungu iana ũna ĩvindanĩ yĩmwe, tataa kũtũmĩa ĩvinda yĩu kũvindĩĩsya ilungu syonthe na kũvoya.—Maliko 1:35.

• Savuli 23:1-6

• Savuli 34:1-22

• Savuli 46:1-11

• Savuli 63:6-8

• Savuli 91:1-6

• Mathayo 6:25-34

• 2 Akolintho 1:3, 4

• Avilivi 4:6, 7

• 1 Vetelo 5:6, 7

Elewa nĩkĩ maũndũ mathũku maendeee ĩũlũ wa nthĩ

No ũmĩanĩsye nesa na thĩna o na wĩva waelewa nĩkĩ maũndũ mathũku mekĩkaa na ũndũ Ngai ũvangĩte kũmamina.—Isaia 65:17.

• Nĩkĩ Ngai ũekete mathĩna maendeee?

• Mbivilia yaĩtye ata ĩũlũ wa mowau na ũima wa mwĩĩ?

• Nĩ maũndũ meva monanasya kana tũtwĩe mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo?

• Ala aũme ana makuĩtwe nĩ mbalasi ĩvukunĩ ya Ũvuanyʼo naaũ?

• Ũsumbĩ wa Ngai ũkeanĩsya kyaũ?

Ndũkemakĩe ũndũ vataĩle

Ilungu ila ineeneete maũndũ aa maatĩĩe no iũtetheesye kũmĩĩsya mathĩna ala maumanaa na kwĩthĩwa ũvathĩtwe na ʼũieka kwĩmakĩa.ʼ—Mathayo 6:25

• Jinsi ya kukabiliana na mkazo

• Kwĩthĩwa na woni mũseo

• Kwĩmakĩa nũndũ wa mũisyo

• Kwĩmakĩa nũndũ wa mbesa

• Mawĩmakĩo ala makwataa andũ ma mũika

Mantha anyanya

Anyanya nĩmaũtetheeasya kũsũanĩa maũndũ nesanga na kwĩwʼaa wĩ mũtanu. O na nĩ ma vata mũnango yĩla weethĩa ti laisi kwonana metho kwa metho. Ethĩwa ndũtonya kuma mũsyĩ, no ũtũmĩe vulongulamu sya kũneena mwenene kũea ngewa na anyanyau, kana ũkamakũnĩa simũ nĩ kana mũlũlũmĩĩlye ũnyanya wenyu na ũimantha anyanya angĩ eũ. Ilungu ii iatĩĩe no iũtetheesye kũkwata anyanya, na ũyĩthĩwa ʼmũnyanya wa wʼo.ʼ—Nthimo 17:17.

• Unawezaje kuwa rafiki mzuri?

• Nĩwaĩle kũmantha anyanya aingangĩ?

• Nata ethĩwa wĩĩwʼa ta ũte na anyanya?

• Ĩthĩwa wĩ mũnyanya mũseo kwa kwĩthĩawa wĩ mũlaũ

• Ĩthĩwa wĩ mũnyanya kwa kũtũngaa mũvea

Ĩkaa masoesi

Mbivilia yaĩtye kana ‘masoesi nĩmatethasya.’ (1 Timotheo 4:8, maelesyo ma kwongeleela) Nĩmatetheeasya mũndũ kũsũanĩa nesa na ayĩkala e mũtanu, na mũno mũno yĩla ũvathĩtwe na ala angĩ. O na yĩla ũtatonya kuma mũsyĩ, nĩvatonyeka ũkethĩa ve maũndũ ũtonya kwĩka nĩ kana wĩkale wĩ mũthangaau.

• Fanya mazoezi

• Ũima wa mwĩĩ na kĩlĩko