ŨNDŨ MĨVOTHI YAKU ĨTŨMĨAWA
Mbathi Itũtetheeasya Kũmũthengeea Ngai
ĨTUKŨ 1, MWEI WA 11, 2021
Mbathi nĩ mũthĩnzĩo mũseo mũno Yeova ũtũnengete. No ivĩndũe mesilya maitũ, ũndũ tũkwĩwʼa, na ikatwĩkĩa vinya. Na ũu nĩwʼo mbathi sitũ ila ite ĩvukunĩ ya mbathi syĩkaa. Ĩndĩ ve ũndũ ũngĩ mũnene mbathi isu syĩkaa; no itume tũmũthengeea Yeova.
Kuma mwaka wa 2014, mbathi ite ĩvukunĩ ya mbathi mbee wa 70 nĩsyumĩtwʼe, na kũvika yu, ndũkosa ũmwe katĩ wa isu nthĩnĩ wa ithyomo mbee wa 500! Ĩndĩ no kwĩthwa ũsengʼaa, ‘Naaũ maseũvasya mbathi isu, na iseũvawʼa ata?’
Ũndũ Iseũvawʼa
Mbathi isu syumĩthawʼa nĩ kĩkundi kya ana-a-asa na eĩtu-a-asa ala mathũkũmanaa na mbathi Mũvĩanĩ wa Kũlekoti Vitio na Syĩndũ sya Kwĩthukĩĩsya. Mũvĩa ũsu ũthũkũmaa ungu wa Kamitii ya Ũmanyĩsya ya Nzama Ĩla Ĩtongoesye. Kĩkundi kĩu kĩthĩawa na ana-a-asa na eĩtu-a-asa 13, ala matetheeasya kũtunga mbathi, kwosa mawasya na kũmaseũvya, kũvangĩthya maũndũ, na kwĩka maũndũ angĩ ma vata. O na ĩngĩ, Kamitii ya Ũmanyĩsya nĩyĩtĩkĩlĩthĩtye ana-a-asa na eĩtu-a-asa kuma ngalĩko syonthe matetheesye me o mũsyĩ kwoo. Amwe nĩmatungaa mbathi, angĩ nĩmaisomeete, na angĩ nĩ aini. Ana-a-asa na eĩtu-a-asa asu nĩmenyivĩtye, na matũmĩaa inengo syoo mate kwĩmanthĩa nguma.
Wʼo wathi wa mũthemba ũũ ũseũvawʼa ata? Mbee, Kamitii ya Ũmanyĩsya nĩsũanĩaa wathi ũsu wĩĩthĩwa na mũsingi wĩva wa Maandĩko na ũndũ andũ maĩlĩte kwĩwʼa mawĩthukĩĩsya. Ĩtina wa ũu, kĩkundi kya ana-a-asa na eĩtu-a-asa ala mathũkũmanaa na mbathi nĩkĩnengawe wĩa wa kũtunga wathi ũsu na kĩiandĩka ndeto syawʼo. Mamina nĩmambaa kũũlekoti ya mbee wĩthukĩĩwʼe ũndũ ũilye. Maũlekoti manengae Kamitii ya Ũmanyĩsya yĩthukĩĩsye na ĩyumya mawoni. Na ĩndĩ kĩkundi kĩu kĩiũseũvĩĩsya na kĩiũlekoti ya mũthya. Andũ malekotiaa mbathi isu kũndũ kwĩ kĩvathũkanyʼo, ta movisinĩ ma ũvonge kana mĩsyĩ, ethĩwa me na mĩio ya kũlekoti.
Ana-a-asa matũmĩaa vulongulamu syĩ kĩvathũkanyʼo sya kombiũta kũtunga na kũlekoti mbathi isu (ta digital audio workstations, music notation program, na audio libraries). O na ĩngĩ, nĩvendekaa syĩndũ ta mĩio ya wathi, syĩndũ sya kũvulanyʼa mawasya na kũmaseũvĩĩsya, sya kũnenevya wasya, na maikulovoni. Maikulovoni ĩmwe no yume katĩkatĩ wa ndola 100 na mbee wa ndola 1,000 sya Amelika. Mwakanĩ wa 2020, tũnatũmĩie ndola 116,000 sya Amelika kũthooa mĩio ya kũlekoti mbathi.
Kwĩkawa ata nĩ kana mbesa isũvĩĩke? Vandũ va kũete andũ aingĩ Mbetheli kwondũ wa wĩa ũsu, aingĩ matetheeasya me o mĩsyĩ kwoo. O na ĩngĩ, vandũ va ana-a-asa kwĩta akũni aingĩ ma mĩio ya wathi malekoti me vamwe, makothaa kũtunga mbathi na kũiseũvya matũmĩĩte vulongulamu ya kombiũta yĩ na mawasya me kĩvathũkanyʼo ma mĩio ya mbathi.
“Nilũlũmĩĩlasya Mũĩkĩĩo Wakwa”
Ana-a-asa na eĩtu-a-asa nĩmendete kwĩthukĩĩsya mbathi isu sitũ ite ĩvukunĩ ya mbathi. Tara, ũla wĩkalaa Germany, aĩtye: “Yĩla ngwĩwʼa ndithĩnĩka, mbathi isu nindetheeasya kũusya. Yĩla nasyĩthukĩĩsya na kĩthyomo ĩ kyakwa, nĩwʼaa ta nakumbatĩwa nĩ Yeova.” Nake mwana-a-asa wĩtawa Dmitry kuma Kazakhstan aĩtye: “Nendete kwĩthukĩĩsya mbathi isu nũndũ ndyĩthĩawa na wʼĩa wa kwĩthĩana na wathi ũtũlĩte myolooto ya Mbivilia. Na kwongela ũu, itumaa nĩkala nĩvindĩĩsye maũndũ ma kĩ-veva.”
O nake mwĩĩtu-a-asa wĩkalaa South Africa wĩtawa Delia nũwetete ũndũ wonaa mbathi isu. Aĩtye: “Mbathi isu nilũlũmĩĩlasya mũĩkĩĩo wakwa. Kĩla ĩvinda ngwĩwʼa nĩkwʼĩte ngoo kana yĩla nakomana na ĩtatwa, ndikosaa wathi ũelekanĩte nesa vyũ na kĩla kĩngwatĩte. Kaingĩ, kwĩthukĩĩsya o ũ mũkũnĩle kũvĩndũaa vyũ ũndũ ngwĩwʼa!”
Mbathi imwe nĩsyĩsĩte kwendwa mũno vyũ. Mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Lerato o nake wa South Africa easya: “Wathi ‘Nthĩ Nzaũ yĩ Vakuvĩ’ na ‘Nthĩ Nzaũ Ĩla Yũkĩte’ itumaa nĩkũna visa nĩ nthĩ nzaũ ndithokya inyia wakwa mwendwa. Kĩla ĩvinda nasyĩthukĩĩsya, nĩmwonaa asembete anthaũĩte na atambũũkĩtye moko angumbatĩe.”
Ve wathi ũmwe watethisye kamwĩlĩtu ka mũika kekalaa Sri Lanka. Keasya: “Mũthenya ũmwe mwalimũ wakwa wa saenzi nĩwambumanisye mũno mbee wa ala angĩ kĩlasinĩ nĩkwĩthĩwa nĩ Ngũsĩ ya Yeova. Nalikilwe nĩ wia mwingĩ weethĩa o na ndyĩsĩ ũndũ ndonya kũmũsũngĩa. Yĩla nenũkie, Mami nĩwambĩkĩie vinya nĩthukĩĩsye wathi ‘Study Makes You Strong.’ Wathi ũsu watumie nona vata wa kwĩyĩkĩa ũkunĩkĩli na kũmantha ũsũngĩo ũla ndonya kũnengane. Ũnĩ wake, nĩnaendie kũneena na ũla mwalimũ. Nĩwambĩthukĩĩisye na andavya kana yu nĩwaelewa nesanga maũndũ ala Ngũsĩ sya Yeova iĩkĩĩaa. Nĩtũngĩa ũseũvyo wa Yeova mũvea nũndũ wa kũtũseũvĩsya mbathi ii itwĩkĩaa vinya ũu.”
Ngalama ya kũseũvya mbathi isu ĩũngamĩawa ata? Mĩvothi ĩla yumawʼa kwondũ wa wĩa wa nthĩ yonthe nĩyo ĩĩvĩaa ngalama isu. Aingĩ maumasya mĩvothi ĩsu matũmĩĩte nzĩa ila syonanĩtwʼe nthĩnĩ wa donate.jw.org. Nĩ mũvea nũndũ wa ũlau ũla wonanasya kwa kumya mĩvothi.