Mũndũ Mũka Mũyuti Aielesya Kĩla Kyatumie Enda Kũĩkĩĩthya Maũndũ Ala Waĩkĩĩaa

Tũelesye ĩũlũ wa kwĩana kwaku.

Nasyaĩwe nthĩ ya Amelika mwakanĩ wa 1979. Nĩ na myaka ĩtatũ, asyai makwa nĩmathaisye mũtwaano. Inyia wakwa andeie kwosana na syĩthĩo sya Ayuti na andwaa sukulu sya Kĩyuti syĩtawa yeshivas. Nĩ na myaka mũonza, nĩtwaendie nthĩ ya Israel vandũ va mwaka ũmwe na nathi sukulu kĩsionĩ kyeetawa kibbutz. Na ĩndĩ ĩtina wa vau, nĩtwaendie Mexico nĩ na inyia wakwa.

O na kau vayaĩ ĩsinakoke vala twekalaa, naendeeie kwĩkala kwosana na syĩthĩo sya Kĩyuti. Nĩnakwatasya kendoo mũthenya wa Savato, ngasoma maandĩko matheu ma Kĩyuti, na ngavoya nditũmĩa ĩvuku ya mboya yĩtawa siddur. Nĩ sukulu, mavinda maingĩ natavasya ala nasomaa namo kana ndĩni yakwa nĩyo ya wʼo. Ndyaĩ naasoma mavuku ala metawa ma Ũtianĩo Mweũ, ala maneeneete momanyĩsyo na ũtavanyʼa wa Yesũ Klĩsto. Inyia wakwa nĩwanganasya mũno ĩũlũ wa kũsoma mavuku asu nũndũ onaa ndonya kwanangwa nĩ momanyĩsyo mamo.

Nĩkĩ watwie kũsoma mavuku ma Ũtianĩo Mweũ?

Yĩla navikisye myaka 17, nĩnasyokie ĩngĩ nthĩ ya Amelika nĩ kana nĩminĩĩe masomo makwa. Nĩ kũu, ve mũnyanyawa wasyaa kana we nĩ Mũklĩsto na andavisye kana thayũ wakwa ndwĩsa kwĩthĩwa wĩ mũseo vyũ nde na Yesũ.

Namũsũngĩie namwĩa, “Andũ ala maĩkĩĩaa Yesũ methĩawa mekĩte kwaa.”

Nake angũlya, “Waasoma mavuku ma Ũtianĩo Mweũ?”

Namũsũngĩie namwĩa “Aiee.”

Namũsũngĩa ũu, angũlilye, “Na we ndũkwona nĩ ũndũ ũtosanĩte na kĩlĩko kũneenea ũndũ ũtambĩte kũũmanya?”

Ndeto syake syanũmĩisye mũno nũndũ nyie mwene nonaa ne ũndũ wa ũtumanu kũneenea ũndũ na ndũwĩsĩ nesa. Nũndũ wa ũu, nĩnoosie Mbivilia yake nenũka nayo mũsyĩ na nambĩĩa kũsoma mavuku ma Ũtianĩo Mweũ.

Woonie ata maũndũ ala wasomie?

Nasengʼie mũno kũmanya kana ala maandĩkie mavuku ma Ũtianĩo Mweũ maĩ Ayuti. O na ĩngĩ, o ũndũ naendeeie kũsoma mavuku asu, nĩnamanyie kana Yesũ aĩ Mũyuti waĩ na tei na wĩnyivyo, na endaa kũtetheesya andũ ĩndĩ ti kũmatũmĩa naĩ. O na nĩnaendie kũla kũiawa mavuku na neetya ala maneeneaa ĩũlũ wa Yesũ. Ĩndĩ vaiĩ ĩvuku o na yĩmwe katĩ wa asu yaambĩkĩĩthya kana Yesũ nĩwe Masia. O na mavuku amwe masyaa kana Yesũ nĩ Ngai, na nyie nonaa ũndũ ũsu ũtosanĩte na kĩlĩko. Ũu nĩwʼo nũndũ ethĩwa Yesũ nĩ Ngai, we avoyaa ũũ? Evoyaa we mwene? O na eka ũu, Yesũ nĩwakwie. Ĩndĩ Mbivilia yaĩtye ũũ ĩũlũ wa Ngai: “We ndũkusaa.”a

Wakwatie ata mosũngĩo ma makũlyo asu?

Ũwʼo ndwĩvĩngaa na kwoou nĩnatwʼĩte kũũmantha. Kwoou, kwa ĩvinda ya mbee nĩnamũvoyie Ngai kuma ngoonĩ nĩĩĩte ndeũtũmĩa yĩla ĩvuku ya mboya yĩtawa siddur. Nakililye ndimina kũvoya oou neewʼa mũomo wakũnangwa. Ala makũnangie maĩ aka elĩ na maĩ Ngũsĩ sya Yeova. Nĩmanengie ĩvuku yĩmwe katĩ wa mavuku ala matũmĩaa kũmanyĩsya andũ Mbivilia. Ũvoo ũla wĩ ĩvukunĩ yĩu vamwe na ũneenanyʼa ũla twaendeeie kwĩthĩwa nawʼo, nĩsyambĩkĩĩthisye kana maũndũ ala Ngũsĩ iĩkĩĩaa maumĩte Mbivilianĩ. Kwa ngelekanyʼo, Ngũsĩ iĩkĩĩaa kana Yesũ nĩ “Mwana wa Ngai”b na nĩwe “waĩ wa mbee kũmbwa nĩ Ngai,”c nawe ti kĩlungu kya Ũtatũ.

Ĩvinda ĩkuvĩ ĩtina wa vau, nĩnasyokie Mexico na naendeea kwĩmanyĩsya na Ngũsĩ mawathani ala maneeneete ĩũlũ wa Masia. Nĩnasengʼie mũno kũmanya kana ve na wathani mwingĩ ũla ũneneete ĩũlũ wa Masia! Ĩndĩ o na vailyĩ ũu, neewʼaa nĩ o na nzika. Neekũlasya: ‘No Yesũ e weka weanĩisye maũndũ ala mathanĩtwe ĩũlũ wa Masia?’ nao ‘Nata akethĩwa atũmĩaa maũĩ nĩ kana etwʼĩkĩthye kana nĩwe Masia?’

Nĩ maũndũ meva makũĩkĩĩthisye kana nĩwe Masia?

Ngũsĩ nĩsyambonisye mawathani amwe, ala vate mwanganganyʼa waĩ atonya kũmeanĩsya. Kwa ngelekanyʼo, myaka mbee wa 700 Masia atambĩte kũsyawa, mwathani Mika nĩwathanĩte kana Masia aĩ asyaĩwe Mbetheleemu ya Yutia.d Yo ve mũndũ ũtonya kũweta vala ũkasyaĩwa? Nake mwathani Isaia aandĩkie kana Masia aĩ oawe ta kĩngʼendilĩ, ĩndĩ aithikwa vamwe na andũ athwii.e Yesũ nĩweanĩisye mawathani asu onthe.

Ũĩkĩĩthyo wa mũthya ũkonetye ũko wa Yesũ. Mbivilia yaĩtye kana Masia aĩ ethĩwe e wa ũko wa Mũsumbĩ Ndaviti.f Nũndũ Ayuti ma tene nĩmethĩawa na masyĩtwa ma nzyawa sya mũndũ, keka Yesũ ndaumĩte mũsyĩnĩ wa Ndaviti, amaitha make methĩwa mawetie kĩu ũtheinĩ! Ĩndĩ mayaĩ matonya kwĩka ũu nũndũ vayaĩ nzika o na vanini kana Yesũ aĩ nzyawa ya Ndaviti. O nayo ĩkomano ya andũ yamwĩtie “Mwana wa Ndaviti.”g

Mwakanĩ wa 70 ĩtina wa Klĩsto, myaka 37 kuma Yesũ akwʼa, ita sya Alomi nĩsyaanangie mũsyĩ wa Yelusaleme na mavuku ala maĩ na masyĩtwa ma nzyawa sya andũ nĩmaaie kana maanangwa. Kwondũ wa ũu, nĩ kana Masia amanyĩke kwĩsĩla masyĩtwa ma nzyawa ala maandĩkawa, aaĩle kumĩla mwaka wa 70 ĩtina wa Klĩsto ũte mũviku.

Kũmanya ũndũ ũsu kwaũtethisye ata?

Ĩvukunĩ ya Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 18:18, 19, nĩvathanĩtwe kana Ngai akookĩlya mwathani mbaĩnĩ ya Isilaeli ũilye ta Mose. Ngai aisye mũndũ o na wĩva “ũla ũtakethukĩĩsya ndeto syakwa ila ũkaneena syĩtwanĩ yakwa, ngaandũa ũndũ ũsu kwake.” Nũndũ wa kwĩmanyĩsya Mbivilia yonthe kwa ũliku, ũndũ ũsu nĩwambĩkĩĩthisye kana Yesũ wa Nasaleti nĩwe waĩ mwathani ũsu.