Tũmbĩtwe Twĩkalae Tene na Tene
ANDŨ onthe mendaa kwĩkala ĩvinda yĩasa na me atanu. Kwasũanĩa ũndũ tũtonya kwĩwʼa mũyo wĩana keka twĩkalaa tene na tene, twĩ atanu na tũte kũwaa! No tũtũmĩe ĩvinda yingĩ vamwe na endwa maitũ, tũkatembea kũndũ kwĩ kĩvathũkanyʼo ĩũlũ wa nthĩ, tũkemanyĩsya maũndũ meũ, na tũkeka maũndũ angĩ meũtanĩthya ngoo sitũ.
Yo nĩ ũthũku kwĩthĩwa na wendi ũsu? Aiee! Nĩkĩ tũkwasya ti ũthũku? Nũndũ Maandĩko maĩtye kana Ngai nĩwe weekĩie wendi ũsu nthĩnĩ witũ. (Mũtavanʼya 3:11) O na ĩngĩ maĩtye kana “Ngai nĩ wendo.” (1 Yoana 4:8) Ngai nũtwendete na kwoou ndaĩ atonya kũtũmba twĩ na wendi wa kwĩkala tene na tene ethĩwa vayaĩ vatonyeka kwĩanĩsya wendi ũsu.
Vaiĩ ũmwe witũ wendaa kũkwʼa. O na Mbivilia yĩtĩte kĩkwʼũ “mũmaitha.” (1 Akolintho 15:26) Andũ amwe nĩmakusaa me anini; namo angĩ nĩmekalaa myaka mingĩ mayĩsa kũkwʼa. Ĩndĩ kĩkwʼũ kĩkwataa kĩla mũndũ. Andũ aingĩ nĩmakwatawa nĩ wia masũanĩa ĩũlũ wa kĩkwʼũ. Yo ve ĩvinda kĩkwʼũ kĩtakethĩwa vo? Wʼo ũsu nĩ ũndũ ũtonyeka?
MAŨNDŨ ALA MATUMAA TWĨTHĨWA NA WĨKWATYO
Andũ nĩmasengʼaa mũno mamanya kana ndwaĩ mũvango wa Ngai andũ makusae. Ĩvuku ya Mbivilia ya Mwambĩlĩlyo nĩyĩwetete maũndũ matũĩkĩĩthasya kana Ngai endaa andũ mekalae tene na tene ĩũlũ wa nthĩ. Yeova Ngai oombie nthĩ yĩ na syĩndũ syonthe ila andũ mendaa nĩ kana mekale me atanu. Amina kũmba nthĩ, nĩwoombie mũndũ wa mbee, Atamu, na amwia mũũndanĩ mũseo wa Eteni. Ĩtina wa ũu, ‘Ngai nĩwoonie kĩla kĩndũ wombie, na, sisya, kyaĩ kĩseo mũno.’—Mwambĩlĩlyo 1:26, 31.
Ngai oombie Atamu ate na naĩ. (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 32:4) O nake Eva, mũka wa Atamu, oombĩtwe ate na naĩ. Yeova amina kũmomba ameie atĩĩ: “Ongelekai, mwingĩve, musũsye nthĩ, na kũmĩkĩlya vinya; na ĩthĩwai na ũsumbĩko ĩũlũ wa makũyũ ma ũkanga, na ĩũlũ wa nyũnyi sya yayaya, na ĩũlũ wa kĩla kĩndũ kĩ thayũ kĩendaa ĩũlũ wa nthĩ.”—Mwambĩlĩlyo 1:28.
Atamu na Eva nĩmesaa kũkua ĩvinda mayĩsa kusũsya nthĩ. Eva nĩwesaa kũsyaa syana, nasyo syana isu iisyaa syana ingĩ nginya nthĩ yĩse kusũa vyũ ũndũ Ngai wavangĩte. (Isaia 45:18) Kwoou, yo nĩ ũndũ wosanĩte na kĩlĩko kũsũanĩa kana Yeova endaa o mekale myaka matonya kwona syana syoo na vatonyeka esũkũũe moo na maiema kwona nthĩ yĩ mbusũu?
O na ĩngĩ, kwasũanĩa ũndũ Ngai wameaĩe ĩũlũ wa kũsumbĩka nyamũ. Atamu eeiwe atwʼĩĩe nyamũ masyĩtwa, na ũndũ ũsu wesaa kũkua ĩvinda yĩasa. (Mwambĩlĩlyo 2:19) Ĩndĩ, nĩ kana ethĩwe atonya kũsumbĩka nyamũ isu, aaĩle kwĩmanyĩsya ĩũlũ wasyo na aimanya ũndũ ũtonya kũisũvĩa. Ũndũ ũsu nĩwʼo waĩ ũkue ĩvinda yĩasa mũno kũvĩtũka ĩvinda yĩla waĩ akue aitwʼĩĩa nyamũ masyĩtwa.
Kwoou, mĩao ĩla Ngai wanengie Atamu na Eva ya kusũsya nthĩ na kũsumbĩka nyamũ yoonanasya kana Ngai amombĩte mekale ĩvinda yĩasa. Na vate nzika Atamu ekalile ĩvinda yĩasa mũno.
NGAI ENDAA ANDŨ MEKALAE TENE NA TENE ĨŨLŨ WA NTHĨ YĨ NZEO
MEKALILE THAYŨ MYAKA MINGĨ MŨNO
Atamu, ekalile myaka 930
Methusela, ekalile myaka 969
Noa, ekalile myaka 950
Ũmũnthĩ, myaka 70-80
Mbivilia yonanasya kana ve ĩvinda andũ mekalaa myaka mingĩ mũno kwĩ ũndũ twĩkalaa ũmũnthĩ. Yaĩtye atĩĩ: “Matukũ onthe ala Atamu wekalile maĩ myaka maana kenda na mĩongo ĩtatũ.” Mbivilia nĩsyokete ĩkaweta aũme angĩ thanthatũ mekalile mbee wa myaka 900! Aũme asu nĩ Sethi, Enosi, Kenani, Yaleti, Methusela, na Noa. Aũme asu onthe maĩ thayũ mbee wa mbua ya ĩvinda ya Noa, na Noa ekalile myaka 600 mbua ĩsu ĩtanamba kua. (Mwambĩlĩlyo 5:5-27; 7:6; 9:29) Vatonyekie ata andũ asu mekala myaka yingĩvĩte ũu?
Aũme asu onthe masyaĩtwe vakuvĩ na ĩvinda yĩla Atamu na Eva mataĩ na naĩ. Na nĩvatonyeka kĩu kĩkethĩwa nekyo kĩtumi kĩnene kya aũme asu kwĩkala thayũ myaka mingĩ. Ĩndĩ no twĩkũlye-ĩ, ‘Kwĩthĩwa mũndũ ate na naĩ kũkonanĩtye ata na kwĩkala ĩvinda yĩasa? Na kĩkwʼũ kĩkavetangwa ata?’ Nĩ kana tũkwate mosũngĩo ma makũlyo asu, mbee nĩtwaĩle kũmanya nĩkĩ tũkũaa na tũkakwʼa.