Mavuku Ala Monanĩtwʼe Nthĩnĩ wa Kavuku ka Ũmbano wa Mwĩkalĩle wa Aklĩsto
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
MATUKŨ 2-8, MWEI WA 9
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI SAVULI 79-81
Onanyʼa Kana Nĩwendete Ĩsyĩtwa Ĩtheu ya Yeova
Ũthwii wa Kĩ-veva
it-2 111
Yosevu
Ĩsyĩtwa ya Yosevu Nĩyanengiwe Ndaĩa. Nũndũ wa kĩanda kya mwanya kĩla Yosevu wanengetwe e ũmwe katĩ wa ana ma Yakovo, nĩ ũndũ waaĩlĩte vyũ kana ĩsyĩtwa yake mavinda amwe nĩyatũmĩawa kwonanyʼa mbaĩ syonthe sya Isilaeli, (Sav 80:1) kana ala mesie kwĩthĩwa ũsumbĩnĩ wa mbaĩ ĩkũmi wa Isilaeli. (Sav 78:67; Amo 5:6, 15; 6:6) O na ĩngĩ ĩsyĩtwa yake nĩyĩtũmĩĩtwe nthĩnĩ wa wathani wa Mbivilia. Woninĩ ũla Esekieli wooniwʼe, Yosevu anengetwe ilungu ilĩ sya ũtiĩwa (Esek 47:13), mbingĩlo ĩmwe ya ndũa ĩla yĩtĩtwe “Yeova e Vo” yĩ na ĩsyĩtwa Yosevu (Esek 48:32, 35), na nthĩnĩ wa wathani wa kũtũngĩanĩwa kwa andũ ma Yeova, Yosevu nĩwe ũũngamĩe kĩlungu kya mbee kya mbaĩ ya Isilaeli, nake Yuta akaũngamĩa kĩlungu kĩla kĩngĩ. (Esek 37:15-26) Wathani wa Ovatia woonanisye kana “nyũmba ya Yosevu” yaĩ yanange “nyũmba ya Esau” (Ova 18), nawʼo wathani wa Nzekalia woonanisye kana Yeova akatangĩĩa “nyũmba ya Yosevu.” (Nzek 10:6) Vandũ va Evalaimu, Yosevu atalĩtwe ta ũmwe katĩ wa ala mbaĩ ya Isilaeli ma kĩ-veva yaumĩte.—Ũvu 7:8.
Yosevu kwĩthĩwa awetetwe nthĩnĩ wa Ũvuanyʼo 7:8 kwĩonanyʼa kana wathani ũla Yakovo wawetie akilyĩ kũkwʼa waĩ wĩanĩe kwa Isilaeli ma kĩ-veva. Kwoou nĩ ũndũ waĩle vyũ kana, Ũla Mwene Vinya wa Yakovo, Yeova Ngai, nĩwanenganie Klĩsto Yesũ ethĩwe Mũĩthi Ũla Mũseo, ũla waumisye thayũ wake kwondũ wa “malondu.” (Yoa 10:11-16) O na ĩngĩ, Klĩsto Yesũ nĩwe ĩvia ya mũsingi ya kĩkotonĩ, vala ĩkalũ ya Ngai yĩla yĩseũvĩtwʼe nĩ Aisilaeli ma kĩ-veva yĩkalaa. (Aev 2:20-22; 1Vt 2:4-6) Na Mũĩthi ũsu na Ĩvia e vamwe na Ngai Mwene Vinya Wʼonthe.—Yoa 1:1-3; Mek 7:56; Avl 10:12; sianĩsya na Mwa 49:24, 25.
MATUKŨ 9-15, MWEI WA 9
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI SAVULI 82-84
Tũngaa Mũvea Nũndũ wa Ianda Ila wĩ Nasyo
w08 7/15 30 ¶3-4
Ĩthĩwa na Woni Waĩle Ĩũlũ wa Maũndũ ala Weteele Meanĩe, na Ũyĩkala wĩ Mũtanu
Ũkũũ kana mathĩna ma mwĩĩ no itume tũteanĩsya maũndũ maingĩ ũthũkũminĩ wa Yeova. Ethĩwa wĩ mũsyai, noĩthwa ũsũanĩaa kana ndũtethekaa mũno yĩla ũkwĩmanyĩsya we mwene kana wĩ maũmbanonĩ ma Kĩklĩsto nũndũ ũtũmĩaa vinya na ĩvinda yingĩ kũsũvĩa syana syaku. Ĩndĩ, nĩvatonyeka kũsũanĩa wonzu waku kũkethĩwa mavinda angĩ kũũsiĩĩaa kũmanya maũndũ ala ũtonya kwĩanĩsya?
Myaka ngili mbingĩ mĩvĩtu, Mũlivai ũmwe nĩwaeleisye wendi waĩ nawʼo ũtaĩ atonya kũwĩanĩsya. Aĩ na kĩanda kya kũthũkũma ĩkalũnĩ syumwa ilĩ kĩla mwaka. Ĩndĩ, nĩwaeleisye ũndũ waĩ na mea maingĩ ma kwĩkala ĩvinda yonthe vakuvĩ na kĩthembeo. (Sav. 84:1-3) Nĩ kyaũ kyatetheeisye mũndũũme ũsu waĩ mũĩkĩĩku ekale e mwĩanĩe? Nĩwamanyie kana o na kwĩkala mũthenya o ũmwe nthĩnĩ wa iwanza sya ĩkalũ kyaĩ kĩanda kya mwanya. (Sav. 84:4, 5, 10) O ta ũu, vandũ va kũsũanĩa mũno mawonzu maitũ, twaĩlĩte kũtata kũmanya nĩ maũndũ meva tũtonya kwĩanĩsya na tũitũngaa mũvea nũndũ wamo.
Ũthwii wa Kĩ-veva
it-1 816
Ala Makwʼĩĩwe Nĩ Aaĩthe
Nũndũ yaĩ laisi kũlea kũlũngana na ala makwʼĩĩwe na mataĩ matonya kwĩtetea, Yeova atũmĩie ndeto “ala makwʼĩĩwe nĩ aaĩthe” aielesya ũndũ Aisilaeli mamonasya ũlũngalu kana makalea kũlũngana namo. Yĩla mbaĩ ĩsu yaendeea nesa kĩ-veva, ala makwʼĩĩwe nĩ aaĩthe nĩmathĩnĩkĩawa. Ĩndĩ yĩla ũsili wa katĩ walea kũatĩĩwa, ala makwʼĩĩwe nĩ aaĩthe nĩmalekeleelawʼa, na ũsu waĩ wonanyʼo wa kana mbaĩ ĩsu yĩendeee naĩ. (Sav 82:3; 94:6; Isa 1:17, 23; Yel 7:5-7; 22:3; Esek 22:7; Nzek 7:9-11; Mal 3:5) Yeova nĩwamaumanĩaa ala mathĩnasya ala makwʼĩĩwe nĩ aaĩthe. (Kũt 27:19; Isa 10:1, 2) Yeova eyĩeleetye ta Mwovosya (Nth 23:10, 11), Mũtetheesya (Sav 10:14), na Ĩthe (Sav 68:5) wa ala makwʼĩĩwe nĩ aaĩthe. Nĩwe ũsilaa katĩ kwondũ woo (Kũt 10:17, 18, 18), akamewʼĩa tei (Osea 14:3), akamakiakisya (Sav 146:9), na akamasũvĩa.—Yel 49:11.
Ũmwe katĩ wa maũndũ ala mamanyĩthanasya Aklĩsto ma wʼo nĩ kũmona me ma vata ala makwʼĩĩwe nĩ aũme moo kana asyai moo. Mũmanyĩwʼa Yakovo aandĩkĩie Aklĩsto atĩĩ: “Ũthaithi ũla mũtheu na ũte mũvuku methonĩ ma Ngai waitũ na Asa waitũ nĩwʼo ũũ: kũsũvĩa syana ndiwa na aka ndiwa thĩnanĩ woo, na mũndũ kwĩsũvĩa mwene ndakavukwʼe nĩ maũndũ ma nthĩ ĩno.”—Yak 1:27.
MATUKŨ 16-22, MWEI WA 9
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI SAVULI 85-87
Mboya Nĩtũtetheeasya Kũmĩĩsya
w12 5/15 25 ¶10
We Nũvindĩĩasya Ũtheu wa Yeova?
O na ĩngĩ, nĩ kana tũvindĩĩsye ũtheu wa Ngai, nĩtwaĩle ‘kũvoyaa na kĩthingʼĩĩsyo.ʼ (Alo. 12:12) Twaĩle kũmũvoya Yeova atũtetheesye tũmũthũkũme kwa nzĩa ĩla yaĩlĩte. Nĩ kana twĩke ũu, no tũmũkũlye atũtetheesye na veva wake mũtheu, atwongeleele mũĩkĩĩo, atũnenge vinya wa kũsinda matatwa, na aitũnenga ũtonyi wa ‘kũtũmĩa ndeto ya ũla wʼo nesa.’ (2 Tim. 2:15; Mt. 6:13; Luka 11:13; 17:5) O tondũ kana kekwatasya ĩthe wako, nowʼo o naitũ twaĩle kũmwĩkwatya Ĩthe witũ wa ĩtunĩ, Yeova. Twamũkũlya atũtetheesye tũmũthũkũme nesa vyũ, twaĩle kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo kana akeeka ũu. Tũikaaĩse kwĩwʼa ta tũũmũthĩnyʼa o na vanini! Vandũ va ũu, kwĩsĩla mboya ekai tũmũtaĩe, tũmũtũngĩe mũvea, tũmũkũlye atũtongoesye na mũno mũno yĩla twakwatwa nĩ matatwa, na tũimũkũlya atũtetheesye tũmũthũkũme kwa nzĩa ĩla ĩkũtaĩa ĩsyĩtwa yake ĩtheu.—Sav. 86:12; Yak. 1:5-7.
Ũthwii wa Kĩ-veva
it-1 1058 ¶5
Ngoo
Kũthũkũma na “Ngoo Mbĩanĩu.” No nginya ngoo yĩthĩwe ĩte na mathĩna nĩ kana ĩthũkũme nesa, ĩndĩ ngoo ya ngelekanyʼo no ĩaanĩke. Ndaviti avoyie asya: “Ũmbanʼya ngoo yakwa ĩkĩae syĩtwa yaku,” kwonanyʼa kana ngoo ya mũndũ no ĩaanĩke kwosana na maũndũ ala wendete na ala ũkĩaa. (Sav 86:11) Mũndũ ta ũsu no ethĩwe na “mĩtwe ĩlĩ,” kana ngoo ĩaanĩkĩte ũkethĩa no ta ũkwenda, na ti ta ũkwenda kũmũthaitha Ngai. (Sav 119:113; Ũvu 3:16) O na ĩngĩ, mũndũ no ethĩwe na “ngoo ilĩ” kwa kũtata kũthũkũma mavwana elĩ kwa ĩvinda yĩmwe, kana kwĩkenga kwa kũweta ũndũ ũmwe, na asũanĩĩte ũndũ ũngĩ. (1Mav 12:33; Sav 12:2) Yesũ nĩwamakanisye vyũ ala maĩ na wanganganyʼa wa mũthemba ũsu.—Mt 15:7, 8.
MATUKŨ 7-13, MWEI WA 10
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI SAVULI 92-95
Kũmũthũkũma Yeova Nĩwʼo Ũndũ Ũla wa Vata Vyũ Thayũnĩ!
Ũthwii wa Kĩ-veva
cl 176 ¶18
‘Ũĩ wa Ngai Nĩ Mũliku ta Kĩ!’
Sisya wone ũndũ mũtũmwa Vaũlo waeleisye ĩũlũ wa ũĩ wa Yeova wa mwanya yĩla waisye: “Ũthwii wa Ngai na ũĩ wake na ũmanyi nĩ mũliku ta kĩ! Motwʼĩo make maitonya kũmanyĩka, o na nzĩa syake iitonya kũmanthĩka!” (Alomi 11:33) Ndeto “ta kĩ” ila Vaũlo wawetie mũsoanĩ ũũ syĩonanyʼa ũndũ wasengʼete mũno wĩana na ũndũ weewʼaa. Ndeto ya Kĩkiliki ĩla watũmĩie kũelesya ‘ũliku’ nĩkonanĩtye mũno na ndeto “ĩima yĩte kĩtulu.” Kwoou ndeto syake syĩtuma tũkũna visa nzeo kĩlĩkonĩ. Yĩla twavindĩĩsya ũĩ wa Yeova, wĩthĩaa no ta tũũkunĩkĩla ĩima ĩliku mũno ũkethĩa tũyamba kũmanya ũliku wayo, o na tũitonya kũmanya mĩvaka yayo kana kũsola nesa mevu ya ĩima yĩu. (Savuli 92:5) Kyo kĩu kĩyaĩlĩte kũtuma twĩnyivya mũno?
MATUKŨ 14-20, MWEI WA 10
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI SAVULI 96-99
“Tavanyʼai Ũvoo Mũseo”! NWT
w11 3/1 6 ¶1-2
Ũvoo Mũseo Nĩ Kyaũ?
AKLĨSTO nĩmaĩlĩte kũtavanyʼa ‘ũvoo mũseo wa Ũsumbĩʼ kwa kũtavya angĩ ĩũlũ wawʼo, kũmaelesya kana Ũsumbĩ nĩ silikalĩ ya nthĩ yonthe ĩla ĩkasumbĩka nthĩ kwa ũlũngalu ĩvinda yũkĩte. Ĩndĩ, ndeto “ũvoo mũseo” nitũmĩĩtwe kwa nzĩa ingĩ Mbivilianĩ. Kwa ngelekanyʼo, nĩtũsomaa ĩũlũ wa ‘ũvoo mũseo wa ũtangĩĩo’ (Savuli 96:2); “ũvoo mũseo wa Ngai” (Alomi 15:16); na “ũvoo mũseo ĩũlũ wa Yesũ Klĩsto.”—Maliko 1:1.
Kwa ũkuvĩ, ũvoo mũseo ũkonetye ũwʼo wʼonthe ũla Yesũ wamanyĩisye na ũla amanyĩwʼa make maandĩkie. Atanamba kwambata ĩtunĩ, Yesũ atavisye aatĩĩi make atĩĩ: “Endai ĩndĩ mũkatwʼĩkĩthye andũ ma mbaĩ syonthe amanyĩwʼa, na kũmavatisa ĩsyĩtwanĩ ya Asa na ya Mwana na ya veva mũtheu, na mũimamanyĩsya kũkwata maũndũ onthe ala namwĩaĩe.” (Mathayo 28:19, 20) Kwoou wĩa wa Aklĩsto ma wʼo ti o kũtavya angĩ ĩũlũ wa Ũsumbĩ, ĩndĩ no nginya mekĩe kĩthito kya kũtwʼĩkĩthya andũ amanyĩwʼa.
w12 9/1 16 ¶1
Nĩ Kyaũ Kĩkekĩka Mũthenyanĩ wa Sila?
O tondũ visa ũla wĩ kwʼokonĩ kwa aũme wonanĩtye, andũ aingĩ masũanĩaa kana Mũthenyanĩ wa Sila andũ mbilioni mbingĩ makaetwe mbee wa kĩvĩla kya Ngai kya Ũsumbĩ masilĩlwe kwosana na meko moo ala meekie, amwe manengwe thayũ ĩtunĩ, na ala angĩ maithĩnĩwʼa ĩianĩ ya mwaki. Ĩndĩ, Mbivilia yonanĩtye kana kĩeleelo kya Mũthenya wa Sila nĩ kũtangĩĩa andũ kumana na ũsili ũte wa katĩ. (Savuli 96:13) Ngai nũmũnyuvĩte Yesũ ethĩwe Mũsili, ũla ũkaĩkĩĩthya kana andũ nĩmakwata ũsili wa katĩ.—Soma Isaia 11:1-5; Meko ma Atũmwa 17:31.
w12 9/15 12 ¶18-19
Mũuo wa Ĩvinda ya Myaka Ngili na Kũendeea!
Ngwatanĩo ĩsu ya mwanya yaanangĩkie yĩla andũ, makengetwe nĩ Satani, maleanile na Ũsumbĩ mũnene wa Yeova. Ĩndĩ kuma mwaka wa 1914, Ũsumbĩ wa Masia nĩwĩthĩĩtwe ũyosa matambya ma kũtũngĩĩa ngwatanĩo ĩsu na mũuo. (Aev. 1:9, 10) Ĩvindanĩ ya Ũsumbĩ wa Myaka Ngili, syĩndũ sya kwendeesya mũno ila “itonekaa” ikooneka. Na ĩndĩ “mũthya” ũivika, nawʼo nĩ kũthela kwa Ũsumbĩ wa Myaka Ngili wa Klĩsto. Nĩ kyaũ kĩkekĩka ĩtina wa vau? O na kau ‘nũnengetwe ũkũmũ wʼonthe ĩtunĩ na kũũ nthĩ,’ Yesũ nde mĩtũlyo. Kwoou nde na kĩeleelo kya kwosa ũnene wa Yeova. Kwa wĩnyivyo “akanengane Ũsumbĩ kwa Ngai wake nake nĩwe Ĩthe”. Akatũmĩa kĩanda kyake kya mwanya na ũkũmũ ‘kũmũtaĩa Ngai.’—Mt. 28:18; Avi. 2:9-11.
Ĩvindanĩ yĩu, onthe ala makethĩwa ungu wa Ũsumbĩ makeethĩwa mate na naĩ. Makaatĩĩa ngelekanyʼo ya Yesũ, na menyivĩtye mayĩtĩkĩla kana Yeova nĩwe waĩlĩte kũsumbĩka. Makeethĩwa na mwanya wa kwonanyʼa wendi woo wa kwĩka ũu kwa kũvĩta yĩla ĩtatwa ya mũthya. (Ũvu. 20:7-10) Ĩtina wa ũu, alei onthe, ala nĩ andũ na ndaimoni makaanangwa tene na tene. Yĩu yĩkeethĩwa ĩvinda ya kwendeesya mũno na yĩ na ũtanu! Andũ onthe ĩũlũ wa nthĩ makamũtaĩa Yeova me atanu, ũla ũkethĩwa “syĩndũ syonthe kwa onthe.”—Soma Savuli 99:1-3.
Ũthwii wa Kĩ-veva
it-2 994
Wathi
Ndeto ‘wathi mweũ’ iyonekaa o ĩvukunĩ ya Savuli tu, ĩndĩ o na ĩngĩ nikwatĩkanaa ndetonĩ sya Isaia na sya mũtũmwa Yoana. (Sav 33:3; 40:3; 96:1; 98:1; 144:9; 149:1; Isa 42:10; Ũvu 5:9; 14:3) Ũkunĩkĩli ũmwe ĩũlũ wa kũndũ kwingĩ kũla ndeto ʼwathi mweũ’ ikwatĩkanaa wonanĩtye kana mĩsoa ĩla ĩthyũlũlũkĩte ndeto isu ĩvuanasya kana winĩtwe nũndũ wa maũndũ mana meũ makonetye Ũsumbĩ mũnene wa Yeova. Nĩkyo kĩtumi ndeto sya ũtanu ila syĩ nthĩnĩ wa Savuli 96:10 syaĩtye: “Yeova nũsumbĩkaa.” Veonekana kana kyongo kya ‘wathi ũsu mweũ’ kĩkonetye moalyũku ala makekwa ũsumbĩnĩ wa Yeova na kĩla moalyũku asu makonanyʼa ĩtunĩ na kũũ nthĩ.—Sav 96:11-13; 98:9; Isa 42:10, 13.
MATUKŨ 21-27, MWEI WA 10
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI SAVULI 100-102
Tũngaa Mũvea Nũndũ wa Wendo wa Yeova Ũtathelaa
w11 7/15 16 ¶7-8
We Ũkeevathanaa na Maũndũ Ala Yeova Ũtũkanĩtye Ũtheinĩ?
Nĩ kyaũ twaĩlĩte kwĩka nĩ kana twĩvathane na alimũ ma ũvũngũ? Tũimathokasya mĩsyĩ kwitũ kana kũmakethya. O na tũisomaa mavuku moo, kwĩloela ivĩndĩ sya televiseni ila imaneeneete, kũlika iseseni syoo sya Indaneti, kana kũweta mawoni maitũ isesenĩ syoo. Nĩkĩ twĩthĩawa tũtwʼĩte vyũ kwĩvathana namo? Nũndũ wa wendo. Nĩtũmwendete “Ngai wa wʼo,” kwoou tũyendeeawʼa nĩ momanyĩsyo mavĩndũĩtwe ala matosanĩte na Ndeto yake ya ũla wʼo. (Sav. 31:5; Yoa. 17:17) O na ĩngĩ, nĩtwendete ũseũvyo wa Yeova ũla ũtũmanyĩasya ũwʼo wa kũtanĩthya. Ũwʼo ũsu nĩ vamwe na ĩsyĩtwa ya Yeova na kĩla yonanasya, kĩeleelo kya Ngai ĩũlũ wa nthĩ, ũndũ akwʼũ mailyĩ, na wĩkwatyo wa ũthayũũkyo. Nũũlilikana ũndũ weewie ĩvinda ya mbee yĩla weemanyĩisye ũwʼo ũsu na maũndũ angĩ ma vata mũno? Kwoou, nĩkĩ wĩtĩkĩle kũvĩndũwa nĩ mũndũ ũkũneenea naĩ ũseũvyo ũla watumie wĩmanyĩsya ũwʼo ũsu?—Yoa. 6:66-69.
O na alimũ ma ũvũngũ masya ata, nĩtũtwʼĩte vyũ kũlea kũmethukĩĩsya! Tũyaĩlĩte kwĩthukĩĩsya alimũ asu ma ũvũngũ mate na ũmanyi nĩ kana tũikakengwe na kũtũlĩka ngoo. Vandũ va ũu, ekai tũtwʼe kũlũmanyʼa na Yeova na ũseũvyo ũla wĩthĩĩtwe na lekoti ndaasa ya kũmina waũni witũ kwĩsĩla kĩwʼũ kĩtheu kya ũla wʼo kuma Ndetonĩ ya Ngai mbeveee.—Isa. 55:1-3; Mt. 24:45-47.
MATUKŨ 28, MWEI WA 10–MATUKŨ 3, MWEI WA 11
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI SAVULI 103-104
Nũlilikanaa “Kana twĩ Kĩtoo”
Ũthwii wa Kĩ-veva
cl 55 ¶18
Ũtonyi wa Kũmba wa “Ũla Watwʼĩkĩthisye Ĩtu na Nthĩ”
Twĩĩmanyĩsya kyaũ twasũanĩa ũndũ Yeova ũtũmĩaa ũtonyi wake wa kũmba? Nĩtũsengʼawʼa nĩ syĩndũ mbingĩ syĩ kĩvathũkanyʼo ila Yeova wũmbĩte. Mũandĩki ũmwe wa Savuli aisye: “A! Yeova, mawĩa maku nĩ maingĩ! . . . Nthĩ nĩyusũĩtwe nĩ mothwii maku.” (Savuli 104:24) Ndeto isu nĩ sya wʼo vyũ! Andũ ma saenzi meeka ũkunĩkĩli nĩmonete syĩndũ syĩ thayũ mbee wa milioni ĩũlũ wa nthĩ, ĩndĩ methĩawa na mawoni me kĩvathũkanyʼo ĩũlũ wa nĩ milioni ingĩ siana ata syĩ vo. Mavinda angĩ ũtonyi wa mũndũ wa kũseũvya syĩndũ nũvikaa mũthya. Kĩvathũkanyʼo na ũu, ũtonyi wa Yeova wa kũmba syĩndũ nzaũ na syĩ kĩvathũkanyʼo ndwĩ mũthya.