Tũyĩsa Kwĩvathana na Kĩkwʼũ

KWASŨANĨA ũyĩloela vitio ya mũndũ wĩ nguma, ta kwa ngelekanyʼo, vitio ya mwini wĩsĩkĩe mũno na ũmwendete. Vitio ĩsu ĩyambĩĩa, yĩonanyʼa myaka ĩla mwini ũsu waĩ kana kanini, na ĩiendeea kwonanyʼa ĩvinda yĩla wambĩĩie kũmanyĩwʼa kwina nesa, na ũndũ waĩ na kĩthito kingĩ kya kwĩmanyĩsya kwina. Ĩtina ũyona vitio ĩsu ĩyonanyʼa ũndũ mwini ũsu wesie kũmesya nguma na ambĩĩa kwinĩaa andũ nthĩ mbingĩ. Vitio ĩsu yĩ vakuvĩ kũthela, ũyona ĩyonanyʼa visa nzeo na sya kwendeesya syĩkwonanyʼa aitanĩa thayũ e mũndũ mũima. Na mũthya mwini ũsu aikwʼa na vitio ĩsu ĩithela.

Vitio ĩsu yonanĩtye ngewa ya wʼo ya mũndũ waĩ thayũ na akwʼa. O na ethĩwa mũndũ nĩ mwini, kana nĩ mũndũ ũsomeete maũndũ ma saenzi, kana mũthaũki, kana o mũndũ ũngĩ wĩ nguma, andũ asu onthe makwatawa nĩ maũndũ mavwʼanene. Mũndũ nũtonya kwĩthĩwa eanĩisye maũndũ maingĩ maseo, ĩndĩ kwasũanĩa ũndũ wĩthĩwa eekie maũndũ maingĩvĩte keka ndaakũa na akakwʼa?

Nĩtũkwatawa nĩ kyeva yĩla twasũanĩa ĩũlũ wa kũkũa na kũkwʼa, ĩndĩ o na ũu wĩ o vo ithyonthe nĩtwĩsĩ kana tũkakwatwa nĩ maũndũ asu. (Mũtavanʼya 9:5) O na tweekĩa kĩthito ata, tũitonya kwĩvathana na ũkũũ na kĩkwʼũ. Na eka ũu, no tũkwatwe nĩ kĩkwʼũ tũtataĩĩe nũndũ wa mũisyo mũthũku wa lelũnĩ kana tũkakwatwa nĩ ũwau mũthũku na tũikwʼa. O tondũ Mbivilia ĩeleetye, tũilye ta mũumbĩ ũla “wumĩlaa o kwa ĩvinda ĩnini na ũisyoka ũyaa.”—Yakovo 4:14.

Nũndũ nĩtwĩsĩ kana no tũkwatwe nĩ kĩkwʼũ tũtataĩĩe, andũ amwe maasya “ekai tũye na tũinywʼa, nũndũ ũnĩ tũkakwʼa.” (1 Akolintho 15:32) Andũ mavangaa kwĩthĩwa na mwĩkalo ũsu nũndũ nĩmesĩ kana no makwatwe nĩ kĩkwʼũ matataĩĩe na nũndũ mayĩthĩawa na wĩkwatyo wa ĩvinda yũkĩte. Mavinda amwe na mũno mũno yĩla mũndũ wakwatwa nĩ mathĩna maito mũno no ekũlye-ĩ, ‘Yo ve ĩvinda andũ makekalaa mate kũkwʼa?’ Nĩ va tũtonya kũkwata ũsũngĩo wa ĩkũlyo yĩu?

Andũ aingĩ ũmũnthĩ masũanĩaa kana andũ ma saenzi no masũngĩe ĩkũlyo yĩu. Maendeeo maũndũnĩ ma saenzi na ũiiti nĩmatumĩte andũ mekala thayũ myaka mingĩ. Na o na andũ amwe ma saenzi nĩmaendeee kwĩkĩa kĩthito nĩ kana matetheesye andũ kwĩkala thayũ myaka mingĩ mũnango. Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, andũ maendeeaa kwĩkũlya atĩĩ: ‘Nĩkĩ tũkũaa na tũkakwʼa? Twĩ na wĩkwatyo wa kwĩsa kwona mũmaitha witũ ũla nĩ kĩkwʼũ aisindwa?’ Ilungu ila iatĩĩe niũneenea maũndũ asu na iisũngĩa ĩkũlyo, Yo ve ĩvinda andũ makekalaa mate kũkwʼa?