Maũndũ Ala “Mũmanyĩwʼa Ũla Wendetwe Nĩ Yesũ” Ũtũmanyĩasya

1. Wendo wa Ngai ũtumaa wĩwʼa ata?

ĨVINDA yĩmwe mũtũmwa Yoana aandĩkie atĩĩ: “Ngai nĩ wendo.” (1 Yoa. 4:8) Ndeto isu mbũthũ itũlilikanasya ũwʼo ũũ wa vata: Ngai, ũla nĩwe Mwambĩlĩlya wa thayũ, no we Mwambĩlĩlya wa wendo. Yeova nũtwendete mũno! Wendo wake ũtumaa twĩwʼa twĩ asũvĩĩku, twĩ atanu, na twĩ eanĩe.

2. Kwosana na Mathayo 22:37-40, nĩ mĩao yĩva ĩlĩ mĩnene tũnengetwe, na nĩkĩ mavinda amwe tũemawa nĩ kũkwata ũla wa kelĩ?

² No nginya Aklĩsto mendane. Ũsu nĩ mwĩao. (Soma Mathayo 22:37-40.) Twamũmanya Yeova nesa, wĩthĩawa wĩ ũndũ wĩ laisi kũkwata mwĩao ũla wa mbee. Na ũu wĩthĩawa nũndũ Yeova nde naĩ; nũtũthĩnĩkĩaa mũno na atũkuaa nesa. Ĩndĩ no tũemwe nĩ kũkwata mwĩao ũla wa kelĩ. Nĩkĩ? Nũndũ atũi ala me ũkuvĩnĩ vyũ nĩ ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ, namo nĩ ene naĩ. Mavinda amwe no matũkue naĩ, kana makaneena ndeto ikatũũmĩsya. Yeova nĩweesĩ thĩna ũsu no ũtũkwate, na nĩkyo kĩtumi waveveeie aandĩki amwe ma Mbivilia maandĩka ũtao wĩ ũtheinĩ wonanĩtye nĩkĩ twaĩle kwendana, na ũndũ tũtonya kwĩka ũu. Ũmwe wa aandĩki asu nĩ Yoana.—1 Yoa. 3:11, 12.

3. Yoana akindĩlĩĩile ũndũ wĩva?

³ Yoana nũkindĩlĩĩle mũno vata wa Aklĩsto kwendana. Na ũu nĩ wʼo nũndũ ĩvukunĩ yĩla ũandĩkĩte ĩũlũ wa Yesũ, aneeneete wendo mavinda maingĩ mũno kũvĩtũka aandĩki ala angĩ onthe ma Mavuku ma Ũvoo Mũseo. Yoana aĩ na ũkũũ wa myaka ta ĩana yĩla waandĩkie ĩvuku yĩu na ila valũa ingĩ itatũ. Maũndũ ala waveveewe kũandĩka monanĩtye nesa kana maũndũ onthe ala Mũklĩsto ũkwĩka maĩle kũtongoewʼa nĩ wendo. (1 Yoa. 4:10, 11) O na ũu wĩ o vo, Yoana nĩwakuie ĩvinda ayĩsa kwĩmanyĩsya kwendana.

4. Nĩ mavinda onthe Yoana wendete ala angĩ?

⁴ Ti mavinda onthe Yoana e wa mũika woonasya andũ nũmendete. Kwa ngelekanyʼo, ĩvinda yĩmwe Yesũ na amanyĩwʼa make nĩmatwie kũthi Yelusaleme mesĩlĩte Samalia. Mavika Samalia, andũ ma ũtũi ũmwe nĩmaleile kũmathokya. We Yoana oona ũu eekie ata? Atĩ e na mwana-a-inyia Yakovo makũlilye Yesũ amanenge mwanya mete mwaki ũtheee kuma ĩtunĩ wanange andũ asu onthe! (Luka 9:52-56) O na ve ĩvinda yĩngĩ Yoana waemiwe nĩ kwonanyʼa kana nĩwendete atũmwa ala angĩ. E na mwana-a-inyia Yakovo masesengie inyia woo akũlye Yesũ amanenge ivĩla ila sya mwanya ũtee wake Ũsumbĩnĩ. Yĩla atũmwa ala angĩ mamanyie kĩla Yakovo na Yoana meekie, mathatie mũno! (Mt. 20:20, 21, 24) Ĩndĩ o na kau Yoana aĩ na mawonzu asu onthe, Yesũ nĩwamwendete mũno.—Yoa. 21:7.

5. Nĩ maũndũ meva tũũneenea ĩsomonĩ yĩĩ?

⁵ Ĩsomonĩ yĩĩ twĩneenea ngelekanyʼo ya Yoana, na tũyona maũndũ amwe waandĩkie ĩũlũ wa wendo. Kwĩka ũu nĩkũũtũtetheesya kũmanya ũndũ tũtonya kwenda ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ. O na nĩtũkwĩmanyĩsya ũndũ ũmwe wa vata mũno mwene mũsyĩ waĩle kwĩka nĩ kana onanyʼe nĩwendete andũ make.

WENDO WONANAWʼA NESA VYŨ NA MEKO

6. Yeova eekie ũndũ wĩva wonanĩtye nũtwendete?

⁶ Kaingĩ andũ monaa mũndũ wendete angĩ no ũla ũmasũanĩaa nesa, kana ũmatavasya ndeto nzeo. Ĩndĩ ethĩwa nĩtwendete ala angĩ kuma ngoonĩ, nĩtwaĩle kwonanyʼa kĩu na meko. (Sianĩsya na Yakovo 2:17, 26.) Kwa ngelekanyʼo, Yeova nũtwendete. (1 Yoa. 4:19) Na atũmĩĩte ndeto nzeo syĩ Mbivilianĩ kũtũtavya kana nũtwendete. (Sav. 25:10; Alo. 8:38, 39) Ĩndĩ kĩla kĩtũĩkĩĩthasya vyũ kana Ngai nũtwendete ti o ndeto nzeo ila ũtũtavasya, ĩndĩ nĩ maũndũ ala ũtwĩkĩte. Yoana aandĩkie atĩĩ: “Kwa nzĩa ĩno wendo wa Ngai nĩwavuaniwʼe kwitũ, kana Ngai nĩwatũmie Mwana wake e ũmwe ĩũlũ wa nthĩ nĩ kana tũtonye kũkwata thayũ kwĩsĩla kwake.” (1 Yoa. 4:9) Yeova nĩweetĩkĩlilye Mwana wake mwendwa athĩnwʼe, na aikwʼa kwondũ witũ. (Yoa. 3:16) Kũsũanĩa ũndũ ũsu kũtumaa tũĩkĩĩa vyũ kana Yeova atwendete mũno, kana ti wʼo?

7. Yesũ eekie ũndũ wĩva atũĩkĩĩthye nũtwendete?

⁷ O nake Yesũ nĩwatavisye amanyĩwʼa make kana nũmendete mũno. (Yoa. 13:1; 15:15) Ĩndĩ ndaaĩanĩwa nĩ kũmatavya nũmendete. Nĩwamonisye na meko kana nũmendete mũno, na kana o naitũ nũtwendete vyũ. Aisye atĩĩ: “Vaiĩ mũndũ wĩ wendo mwingĩ kwĩ ũũ, mũndũ kwĩyumya akwʼe kwondũ wa anyanyae.” (Yoa. 15:13) Kũsũanĩa kĩla Yeova na Yesũ meekie kwondũ witũ kwaĩle kũtuma twĩka ata?

8. Kwosana na 1 Yoana 3:18, twaĩlĩte kwĩka ata?

⁸ Twonanasya kana nĩtũmwendete Yeova na Yesũ kwa kũmewʼa. (Yoa. 14:15; 1 Yoa. 5:3) Na Yesũ nĩwatũnengie mwĩao wĩ ũtheinĩ asya kana twaĩle kwendana. (Yoa. 13:34, 35) Ĩndĩ tũyaĩle o kũtavasya ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ kana nĩtũmendete; nĩtwaĩle kũmeka maũndũ mekwonanyʼa nĩtũmendete. (Soma 1 Yoana 3:18.) Kwoou nĩ maũndũ meva twaĩle kwĩka twonanyʼe nĩtũmendete?

ONANYʼA NĨWENDETE ANA-A-ASA NA EĨTU-A-ASA

9. Wendo watumie Yoana eka ata?

⁹ Yoana aĩ o atonya kũtwʼa kũendeea kũseũvya mbesa aithũkũma na ĩthe wĩanĩ ũla mũsyĩ woo wathũkũmaa wa kũtea makũyũ. Ĩndĩ vandũ va kwĩka ũu, anyuvie kũtũmĩa thayũ wake kũmanyĩsya andũ ũwʼo ĩũlũ wa Yeova na Yesũ. Ĩndĩ kĩu wanyuvie kwĩka kĩyaĩ laisi. Na kĩtumi nũndũ nĩkyatumie athĩnwʼa, na mũthyanĩ wa ĩvinda ya atũmwa, yĩla waĩ mũtumĩa mũkũũ, nĩwathamĩĩiwʼe kũngĩ. (Meko 3:1; 4:1-3; 5:18; Ũvu. 1:9) Ĩndĩ o na yĩla Yoana wekiwʼe kolokolonĩ nũndũ wa kũtavanyʼa ĩũlũ wa Yesũ, nĩwaendeeie kũĩkĩĩthya andũ angĩ kana nũmendete. Kwa ngelekanyʼo, yĩla waĩ kĩthamanĩ kya Vatimo, nĩwaandĩkie ũvuanyʼo ũla wanengiwe, na atũmana ũtwaĩwe ikundi nĩ kana imanye “maũndũ ala matalea kwĩkĩka o mĩtũkĩ.” (Ũvu. 1:1) Na nĩvatonyeka ũkethĩa aandĩkie yĩla Ĩvuku ya Ũvoo Mũseo ĩũlũ wa Yesũ auma kĩthamanĩ kya Vatimo. O na nĩwaandĩkie valũa itatũ nĩ kana athangaasye ana-a-asa na eĩtu-a-asa make na aimekĩa vinya. Ũtonya kũatĩĩa ata ngelekanyʼo ya Yoana ya kwĩyumya?

10. Ũtonya kwonanyʼa ata kana nĩwendete andũ ala angĩ?

¹⁰ No ũĩkĩĩthye kana nĩwendete andũ ala angĩ kwa kũtũmĩa thayũ waku nesa. Nthĩ ĩno ya Satani yendaa ũtũmĩe ĩvinda yaku yonthe na vinya waku wʼonthe kwĩyendeesya we mwene, kwa kũmantha mbesa kana kwĩmanthĩa nguma. Kĩvathũkanyʼo na ũu, atavanyʼa ma ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ matũmĩaa ĩvinda yingĩ ũndũ matonya maitavanyʼa, na maitetheesya andũ ĩũlũ wa nthĩ yonthe mamũthengeee Yeova. O na amwe meyumĩtye matavanyʼe ĩvinda yonthe.

11. Aklĩsto aingĩ monanasya ata kana nĩmamwendete Yeova na Aklĩsto ala angĩ?

¹¹ Aklĩsto aingĩ no nginya mathũkũme ĩvinda yonthe nĩ kana meanĩsye mavata moo na ma mĩsyĩ yoo. Ĩndĩ o na vailye ũu, atavanyʼa asu matataa ũndũ matonya makwate mbau vyũ ũseũvyo wa Ngai. Kwa ngelekanyʼo, amwe nĩmeyumasya manengane ũtethyo ĩvindanĩ ya mĩisyo, kana matetheesye myakonĩ ĩkonetye maũndũ ma Ũsumbĩ. O na ĩngĩ, kĩla ũmwe witũ ethĩawa na mwanya wa kumya mĩvothi ya kũtetheesya wĩa wa nthĩ yonthe. Aklĩsto asu mekaa maũndũ asu onthe nũndũ nĩmamwendete Ngai na ana-a-asa. Ũndũ ũngĩ tũtonya kwĩka kĩla kyumwa tũkonanyʼa kana nĩtwendete ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ, nĩ kũthi maũmbanonĩ ma kĩkundi na kumya maelesyo. O na kau no twĩthĩwe twĩ anou, nĩtwĩkĩaa kĩthito tũthi maũmbanonĩ asu. Na nĩtumasya maelesyo o na ethĩwa twĩ na wia. Ũndũ ũngĩ nĩ kana, o na kau kĩla ũmwe witũ ethĩawa na mathĩna make, nĩtũthangaasya ana-a-asa maitũ maũmbano matanambĩĩa na mathela. (Aevl. 10:24, 25) Vate nzika, nĩtũtanaa mũno twasũanĩa maũndũ ala ana-a-asa na eĩtu-a-asa mekaa.

12. Nĩ ũndũ ũngĩ wĩva Yoana weekie oonanyʼa nĩwendete ana-a-asa na eĩtu-a-asa make?

¹² Yoana oonanisye kana nĩwendete ana-a-asa na eĩtu-a-asa make kwa kũmakatha na kũmakanyʼa. Kwa ngelekanyʼo, valũanĩ syake nĩwamakathie nũndũ wa mũĩkĩĩo woo na maũndũ maseo ala meekaa, na asyoka amakanyʼa ũtheinĩ mevathane na naĩ. (1 Yoa. 1:8–2:1, 13, 14) O naitũ nĩtwaĩle kũkatha ana-a-asa na eĩtu-a-asa nũndũ wa maũndũ maseo ala mekaa. Ĩndĩ yĩla mwana-a-asa wambĩĩa kwĩthĩwa na woni ũtaĩle kana wambĩĩa kwĩka ũndũ ũtaĩle, no tũmwonyʼe nĩtũmwendete kwa kũmũnenga ũtao kwa ũĩ. No nginya wĩthĩwe na ũkũmbaũ nĩ kana wĩke ũu, ĩndĩ Mbivilia yaĩtye kana mũnyanya wa wʼo nĩ ũla ũnoaa ũngĩ, kana kwa ndeto ingĩ, nĩ ũla ũmũlũngaa.—Nth. 27:17.

13. Twaĩle kwĩsiĩĩa tũikekae ata?

¹³ Mavinda angĩ twonanasya nĩtwendete ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ kwa kũlea kwĩka maũndũ mana. Kwa ngelekanyʼo, tũithatawʼa mĩtũkĩ nĩ ndeto syoo. Kwasũanĩa ũndũ ũmwe weekĩkie Yesũ e kũũ nthĩ. Eeie amanyĩwʼa make kana mayĩsa kũkwata thayũ mataĩte mwĩĩ wake na matanywʼĩte nthakame yake. (Yoa. 6:53-57) Ũneeni ũsu watelemilye mũno amanyĩwʼa aingĩ nginya mamũtia, ĩndĩ ala mamwendete, ta Yoana, mayaamũtia. Matwie kũlũmanyʼa nake. Nĩ wʼo kana mayaaelewa ndeto sya Yesũ, na nitonya kwĩthĩwa syamasengʼisye. Ĩndĩ nũndũ nĩmalũmanĩtye nake, mayaathata na kũtwʼa mĩtũkĩ kana amatavya ũndũ ũtaĩle. Vandũ va ũu, nĩmamũĩkĩĩe nũndũ nĩmeesĩ aneenaa ũla wʼo. (Yoa. 6:60, 66-69) Nĩ ũndũ wa vata ta kĩ tũkesiĩĩaa tũikathatwʼe mĩtũkĩ nĩ ndeto sya anyanya maitũ! Kĩla twaĩle kwĩka nĩ kũmakũlasya matũelesye vala tũtanaelewa.—Nth. 18:13; Mũta. 7:9.

14. Nĩkĩ tũtaĩle kwĩtĩkĩlya kĩmena ngoonĩ sitũ?

¹⁴ O na ĩngĩ, Yoana nĩwatũkanisye tũikamene ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ. Twaema kwĩwʼa ũtao ũsu, tũmũnengae Satani ũthei wa kũtũtongoesya ũndũ ũkwenda. (1 Yoa. 2:11; 3:15) Ũndũ ta ũsu nĩwakwatie Aklĩsto amwe mũthyanĩ wa ĩvinda ya atũmwa. Myakanĩ ĩsu, Satani atatie kyonthe kĩla ũtonya atume andũ ma Ngai mamenana na maiaanĩka. Yoana aitwʼĩka nĩwaandĩka valũa syake, aũme me na veva ta ũsu wa Satani maĩ manalika kĩkundinĩ. Ũmwe woo aĩ Ndioteleve, na nĩwatumĩte kĩkundi kĩmwe kĩaanĩka vyũ. (3 Yoa. 9, 10) Mũndũũme ũsu ndanengae ndaĩa ala matũmwa nĩ nzama ĩla ĩtongoesye. O na nĩwalũngasya kĩkundinĩ ala mathokya andũ ala wamenete. Mũndũ ũsu ko ũtaĩ ngũlũ! O na ũmũnthĩ, Satani nĩwĩkaa kyonthe kĩla ũtonya nĩ kana aanyʼe vyũ andũ ma Ngai na aituma mamenana. Mwa tũikaaĩse kwĩtĩkĩlya kĩmena kĩtũaanyʼe.

ONANYʼA NĨWENDETE ANDŨ MAKU

15. Nĩ ũndũ wĩva mwene mũsyĩ waĩle kũlilikana?

¹⁵ Ũndũ ũmwe wa vata mwene mũsyĩ waĩle kwĩka nĩ kana aĩkĩĩthye nĩwendete andũ make, nĩ kũthũkũma nĩ kana amamanthĩe kĩla me na vata nakyo. (1 Tim. 5:8) Ĩndĩ o na vailye ũu, nĩwaĩle kũlilikana kana syĩndũ sya kĩ-mwĩĩ iyĩsa kũtuma methĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova. (Mt. 5:3) Kwa ekai twone ngelekanyʼo ĩla Yesũ watiĩe ala me na mĩsyĩ. Kwosana na Ĩvuku ya Ũvoo Mũseo ya Yoana, o na yĩla Yesũ waĩ mũtĩnĩ wa mathĩna akilyĩ kũkwʼa, nĩwasũanĩaa andũ make ma mũsyĩ. Ĩvindanĩ yĩu, Yoana aũngamĩte o vau vakuvĩ e na Meli, inyia wa Yesũ. O na kau Yesũ aĩ na kyalya kingĩ mũno, nĩwaneenie na Yoana na amũkũlya asũvĩe Meli. (Yoa. 19:26, 27) Yesũ aĩ na ainae maĩ matonya kũsũvĩa inyia woo, ĩndĩ veonekana mayaĩ manamba kũtwʼĩka amanyĩwʼa make. Kwoou Yesũ endaa kũĩkĩĩthya kana ve mũndũ ũkũsũvĩa Meli, na aimũtetheesya aendeee kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova.

16. Yoana aĩ na ianda syĩva ngito?

¹⁶ Yoana aĩ na ianda ngito mũno waaĩle kwĩanĩsya. Mbee, nũndũ aĩ mũtũmwa, nĩwaaĩle kũtavanyʼa na kĩthito. O na ĩngĩ, nũtonya kwĩthĩwa atwaanĩte, na kwoou nĩwaaĩle kũthũkũma amanthĩe andũ make, na aisyoka amanthe ĩvinda ya kũmatetheesya methĩwe na ngwatanĩo nzeo na Ngai. (1 Ako. 9:5) Kĩu kĩmanyĩsya ene mĩsyĩ kyaũ?

17. Nĩkĩ nĩ ũndũ wa vata mwene mũsyĩ eanĩsye mavata ma kĩ-veva ma andũ make?

¹⁷ Mwana-a-asa wĩ na mũsyĩ nũtonya kwĩthĩwa na ianda iana ũna ngito. Kwa ngelekanyʼo, no nginya athũkũme na kĩthito nĩ kana mwĩkalĩle wake ũmũetee Yeova ndaĩa. (Aev. 6:5, 6; Tito 2:9, 10) O na ĩngĩ, nũtonya kwĩthĩwa e na ianda waĩle kwĩanĩsya kĩkundinĩ, ta kũthokea ana-a-asa amekĩe vinya na kwĩthĩwa e ngelekanyʼo nzeo wĩanĩ wa kũtavanyʼa. O vamwe na maũndũ asu onthe, nĩ ũndũ wa vata amanthe ĩvinda ya kwĩmanyĩasya Mbivilia e vamwe na kĩveti kyake na syana syoo. Kwoou nĩ kĩanda kya mwene mũsyĩ kũmanthĩa andũ make kĩla me na vata nakyo, na aimatetheesya mekale me atanu, na me na ngwatanĩo nzeo na Yeova. Eeka ũu, andũ make makamũtũngĩaa mũvea mũno.—Aev. 5:28, 29; 6:4.

“ĨKALAI WENDONĨ WAKWA”

18. Nĩ ũndũ wĩva Yoana weesĩ vyũ?

¹⁸ Yoana ekalile thayũ myaka mingĩ, na nĩweeyoneie maũndũ maingĩ manene. Nĩwakomanie na mathĩna maingĩ maĩ matonya kwonzya mũĩkĩĩo wake. Ĩndĩ eekĩaa kĩthito vyũ aatĩĩe mĩao ya Yesũ, na mwĩao ũmwe nĩ ũla wa kwenda ana-a-asa na eĩtu-a-asa make. Nũndũ wa ũu, Yoana nĩweesĩ ki kana Yeova na Yesũ nĩmamwendete, na kana makamũnengae vinya wa kũmĩĩsya thĩna o na wĩva. (Yoa. 14:15-17; 15:9, 10; 1 Yoa. 4:16) Vai ũndũ Satani kana nthĩ yake maĩ matonya kwĩka makatuma Yoana asũanĩa ti ta wendetwe, kana makamũsiĩĩa kũĩkĩĩthya ana-a-asa na eĩtu-a-asa make nũmendete kwa ndeto na meko.

19. Ĩandĩko ya 1 Yoana 4:7 yĩtwĩkĩĩte vinya twĩke ata, na nĩkĩ?

¹⁹ O tondũ kwailye ĩvinda ya Yoana, ngai ya nthĩ ĩno nĩ Satani, na e kĩmena kingĩ. (1 Yoa. 3:1, 10) Ĩndĩ o na kau endaa tũmene ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ, ndesa kũtuma twĩka ũu tũtamũnengete ũthei. Ekai tũtwʼe vyũ kwenda ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ, na tũimonyʼa kana nĩtũmendete kwa ndeto ila tũũneena na maũndũ ala tũkwĩka. Tweeka ũu, tũkekalaa twĩ eanĩe na twĩ atanu vyũ nũndũ nĩtwĩsĩ twĩ andũ ma mũsyĩ wa Yeova.—Soma 1 Yoana 4:7.