Mars

Sɔɔlɩm mbʋ ɖɩsɔɔlɩnɩ Ɛsɔ nɛ ɛ-tɔm ndʋ tɩwɛ Bibl taa yɔ, piseɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩña Yehowa, halɩ pɩkpɛndɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖɔ-hɔʋ taa ñɩma yaa ɖa-taabalaa ñɩnɩɣ se pañɩɣ ɖɔ-yɔɔ nɛ ɖɩla sɔnzɩ nzɩ sɩkaɖɩɣnɩ Bibl paɣtʋ, kɔzɩ kɔzɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ sɩkɩ yɔ. Papɩzɩɣ nɛ patɩŋnɩ pɔ-yɔɔdaɣ yɔɔ se paɖʋ-ɖʋ fɛyɛ nɛ peheyi-ɖʋ se ɖɩtɩsɔɔlɩ yaa ɖɩɩñaŋ weyi ɛsɩba yɔ. Yaa papɩzɩɣ nɛ pɔyɔɔdɩ se ɖa-lakasɩ yeki nɛ ɛyʋ weyi ɛsɩba yɔ, ɛtɩŋnɩ nʋmɔʋ nakʋyʋ yɔɔ nɛ ɛla kɩdɛkɛdɩm mba pɛwɛ wezuu yɔ. Kaarayiibi ɛjaɖɛ naɖɩyɛ taa ñɩma sakɩyɛ maɣzɩɣ se ɛyʋ sɩm wayɩ lɛ, “ɛ-kalɩzaɣ” wɛɣ nɛ kɔhɔŋ mba panazaɣ-ɩ yɔ pa-nɩŋgbaaŋ. Takayaɣ nakɛyɛ yɔɔdaa se halɩ “kalɩzaɣ pɩzɩɣ nɛ kɔkɔnɩ tayʋʋ ɛyaa hɛkʋ taa.” Afrika hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ taa lɛ, pohuuzuu ñɩnɩŋ weyi ɩwɛ ɖɩɣa ŋga ka-taa ɛyʋ sɩba yɔ ɩ-yɔɔ, nɛ pɛkɛzɩ kɩlɛmɩŋ weyi ɩwɛ ɖɩɣa taa yɔ nɛ ɩpamnɩ koloŋa. Ɛbɛ yɔɔ palakɩ mbʋ? Palakɩ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pamaɣzɩɣ se pɩtɩpɔzɩ se sɩɖaa ɩna pa-tɩ. Ða Yehowa sɛyaa lɛ, ɖiitisiɣ cɛtɩm tɔm ndʋ Sataŋ susuu yɔ nɛ ɖɩɩlakɩ ɖɔɖɔ sɔnzɩ nzɩ sɩwɩlɩɣ se ɖɩɖʋʋ-tʋ nesi yɔ.—1 Kɔr. 10:21, 22. w19.04 16 §11-12

Yesu wɩlɩ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa paɣtʋ kila wena asɩɣnɩ-wɛ se pala lalaa mbʋ pɩwɛ siɣsiɣ yɔ. Tɩ-taa natʋyʋ lɛ paɣtʋ ndʋ payaɣ se Sika Paɣtʋ yɔ. Ða-tɩŋa payɩ ɖɩsɔɔlaa se palabɩ-ɖʋ mbʋ pɩwɛ siɣsiɣ yɔ. Pʋyɔɔ lɛ, pɩcɛyaa se ɖɩla lalaa ɖɔɖɔ mbʋ pɩwɛ siɣsiɣ yɔ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, piseɣtiɣ paba ɖɔɖɔ se palabɩ-ɖʋ mbʋ pɩwɛ siɣsiɣ yɔ. Ɛlɛ ye pomuli-ɖʋ, ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩla? Yesu heyi ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa se pataa Yehowa liu se ɛkaɣ ‘ɖezuu mba pamakɩ kubusi nɛ ɛ-cɔlɔ kiŋ wɩsɩ nɛ ɖoo yɔ pɔ-tɔm.’ (Luka 18:6, 7) Tɔm tʋnɛ tɩhaɣ-ɖʋ lidaʋ se ɖɛ-Ɛsɔ siɣsiɣ tʋ sɩm kala wena ɖɩkatɩɣ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ ɩnɛ ɩ-taa yɔ, nɛ ɛkaɣ ɖezuu ɖɔ-tɔm alɩwaatʋ kɩbandʋ yɔɔ. (2 Tes. 1:6) Ye ɖɩɖɔŋ paɣtʋ kila wena Yesu wɩlɩ-ɖʋ yɔ a-yɔɔ yɔ, ɖɩkaɣ labʋ lalaa mbʋ pɩwɛ siɣsiɣ yɔ. Nɛ ye pomuli-ɖʋ Sataŋ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa yɔ, ɛzɩma ɖɩnawa se Yehowa kaɣ ɖɔ-tɔm ɖezuu yɔ, pɩhɛzɩɣ ɖa-laŋa. w19.05 5 §18-19

Ŋkɛ sukulibɩɣa na? Pɩtɩla ño-sukuli taa ñɩma wɛɛ nɛ panazɩɣ-ŋ yaa pɛwɛɛ nɛ pohoŋuu-ŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋŋteɣ kɩɖaʋ kɛdɛɛka hendu. Ŋsɔɔlaa se ŋlʋ tɔm ndʋ Bibl wɩlɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ, ɛlɛ ŋŋsɩŋ mbʋ ŋla yɔ. Ye mbʋ, pɩcɛyaa se ŋñɩnɩ tɔm ndʋ ɛgbɛyɛ takayɩsɩ taa. Wɛɛnɩ lɩmaɣza sɔsɔna naalɛ alɩwaatʋ ndʋ ŋlakɩ mbʋ yɔ: Kajalaɣ lɛ, cɛyɩsɩ lɩmaɣza wena ŋkpaɣaa se ŋŋɖʋʋ ñɔ-nɔɔ ɛjaɖɛ sɔnzɩ nasɩyɩ taa kaaʋ yɔ; nɛ nabʋlɛ lɛ, ñaɣ pana nɛ ŋwɛɛ niye ñe-tisuu yɔɔ lʋbʋ taa nɛ pɩkɩlɩ. (Yoh. 17:16) Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋpɔzɩ ña-tɩ tɔm tʋnɛ: ‘Tɔm ndʋ mon-sukuli taa taabalaa yɔɔdʋʋ se pawɩlɩna se pɩcɛyaa se petee kɩɖaʋ kɛdɛɛka hendu?’ Pʋwayɩ lɛ, ŋñɩnɩ tɔm ndʋ ɛgbɛyɛ takayɩsɩ taa. Ye ŋlabɩ mbʋ yɔ, ñe-tisuu yɔɔ lʋbʋ ɛɛtasɩɣ-ŋ labʋ kaɖɛ. Ɛyaa sakɩyɛ maɣzɩɣ se pɩcɛyaa se petee kɩɖaʋ kɛdɛɛka hendu mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛyʋ weyi pa-maɣmaɣ pañaŋɩ-ɩ siŋŋ yɔ, ɛnʋ heyini-wɛ se pɩcɛyaa se pala mbʋ. Ye ŋlabɩnɩ tʋmɩyɛ lɩmaɣzɩyɛ kʋɖʋmɖɩyɛ yaa naalɛ nɛ ŋcosini mba pɔpɔzʋʋ-ŋ tɔm yɔ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ weyi ɛwɛnɩ laŋɩyɛ kɩbanɖɛ yɔ, ɛtɩlɩ toovenim.—Kol. 4:6. w19.05 29 §13

Alɩwaatʋ ndʋ nayʋ Eliya seɣaɣ se mba pañɩnaɣ se pakʋ-ɩ yɔ pataahiɣ-i lɛ, piitibi-i yɔɔɔ kpem nɛ ɛɛsɔɔlaa se ɛsɩ. Peeɖe Yehowa tiyi tiyiyu ɖoŋ tʋ nɔɔyʋ ɛ-cɔlɔ. Tiyiyu ɛnʋ, ɛɛha Eliya mbʋ ɖeyi ɖeyi pɩɩpɔzɩ-ɩ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa yɔ. Ɛɛkɔnɩ Eliya tɔɔnaɣ ŋga kɛwɛ miŋ yɔ nɛ eheyi-i nɛ nɔɔ kɩbaŋa se ɛtɔɔ. (1 Aw. 19:5-8) Kɛdaɣ kanɛ, kawɩlɩɣ-ɖʋ toovenim tɔm kɩbandʋ natʋyʋ. Ndʋ lɛ se nabʋyʋ taa, pʋyʋ cikpem mbʋ ɖɩlakɩ nɔɔyʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkpazɩ-ɩ ɖoŋ siŋŋ. Pɩtɩla, tɔɔnaɣ ŋga ɖɩhaɣ ɛyʋ weyi ɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ, kʋjɔʋ cikpeluu ŋgʋ ɖɩlakɩ-ɩ yɔ, yaa takayaɣ ŋga ɖɩmaɣ-ɩ yɔ, kapɩzɩɣ kasɩnɩ-ɩ nɛ eɖiɣzina se ɖɩsɔɔlɩ-ɩ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ ɛ-yɔɔ siŋŋ. Ye pɩwɛ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩyɔɔdɩnɩ ɛyʋ weyi ɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ, pɩtɩla ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋnɩ nʋmɔŋ kɩbaŋ ɛnɩ ɩ-yɔɔ nɛ ɖɩsɩnɩ-ɩ. Yehowa tɩŋnɩ piti lakasɩ yɔɔ nɛ ɛsɩnɩ Eliya se ɛpɩzɩ nɛ ɛɖɔ nɛ ɛtalɩ Orɛɛbʋ pʋʋ cɔlɔ. Pɩtɩla, pɩɩkɛdɩnɩ-ɩ se lɛɛlɛɛyɔ, eposini mba pañɩnaɣ se pakʋ-ɩ yɔ. Lɔŋ weyi tɔm tʋnɛ tɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩñɩnɩɣ se ɖɩhɛzɩ ɛyʋ weyi palabɩ-ɩ kañatʋ lakasɩ yɔ ɛ-laŋɩyɛ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ se ɖɩsɩnɩ-ɩ kajalaɣ taa nɛ sɔɔndʋ ɛtaakpa-ɩ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɩnɩ-wɛ pɛ-tɛ yaa Kewiyaɣ Kpaaŋ taa. w19.05 16 §11; 17 §13-14

Kpaɣ se ŋwɛɛ nɛ ŋkalɩɣ Zakarii natʋ tɔm ndʋ tɩwɛ ɛ-takayaɣ ñʋʋ 12 ñɩŋgʋ taa yɔ. Ñʋʋ ŋgʋ kɩyɔɔdʋʋ Mesiya sɩm tɔm. (Zek. 12:10) Ŋwɛɛ nɛ ŋkalɩɣ ñʋʋ ŋgʋ nɛ ŋtalɩ kalɩtʋ 12 taa lɛ, ŋyʋsɩ se paayɔɔdaa se “Naataanɩ ɖɩɣa wɔʋ” kaɣ wiu nɛ kɩwɛɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa alɩwaatʋ ndʋ Mesiya sɩkɩ yɔ. Pɩwɛɣ ɖeu se ŋtaaɖɛɛ lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ lɛɛ lɛɛ. Ɛlɛ sɩŋ pazɩ nɛ ŋpɔzɩ ña-tɩ tɔm tʋnɛ: ‘Ɛzɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ ŋga wɛ Naataanɩ ɖɩɣa nɛ Mesiya pɛ-hɛkʋ taa? Pɩwɛɛ se ŋtazɩ tɔm ndʋ tɩ-taa. Yʋsaɣ nakɛyɛ wɛ hɩɖɛ Naataanɩ cɔlɔ (Référence marginale) nɛ kawɩlɩɣ se ŋpɩzɩɣ nɛ ŋkalɩ 2 Samɩyɛɛlɩ 5:13, 14, nɛ peeɖe pɔyɔɔdʋʋ se Naataanɩ kaakɛ Wiyaʋ Daviid pɩyalʋ nɔɔyʋ. Mayaɣ naalɛ ñɩŋga ŋga kɛwɛ yʋsaɣ ŋga ka-taa yɔ, ŋga lɛ Luka 3:23, 31, nɛ peeɖe pɔyɔɔdʋʋ se Maarɩɩ weyi ɛlʋlɩ Yesu yɔ, ɛlɩnɩ Naataanɩ liɖe taa. Pɩtʋʋ fɛyɩ se lɛɛlɛɛyɔ, ña-taa lakɩ leleŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋnɩ tɔm ndʋ tɩ-taa camɩyɛ! Ŋŋtɛm sɩm se Masɩ yɔɔdaa se Daviid liɖe taa Yesu kaɣ lɩnʋʋ. (Mat. 22:42) Ɛlɛ Daviid pɩyalaa cɛzɩ 20. Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛzɩma Zakarii yɔɔdɩ kpayɩ se Naataanɩ ɖɩɣa taa ñɩma kaɣ wiu Mesiya sɩm yɔ, pɩɖɩɣzɩ-ŋ pɩdɩɩfɛyɩ! w19.05 30 §17

Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla? Ye ɖɩkpɛlɩkɩɣ ɖoŋ ɖoŋ yɔ, piyeki nɛ ɖa-maɣmaɣ ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩtɩlɩ se tɔm ndʋ ɖɩkpɛlɩkɩ Bibl taa yɔ tɩkɛ toovenim. Ða-taa kaɣ tɛm se Yehowa paɣtʋ tʋʋzaa. Piyeki nɛ ɖɩka camɩyɛ nɛ ‘ɖɩcɛyɩsɩ tisuu taa,’ ɛzɩ tɩʋ ŋgʋ ki-lila kam camɩyɛ yɔ. (Kol. 2:6, 7) Ɩtɔzɩ se ɖa-maɣmaɣ pɩwɛɛ se ɖɩcɛyɩsɩ ɖe-tisuu. Pʋyɔɔ lɛ, wolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋpɩsɩɣ ɛyʋ kɩfalʋ maɣzɩm mbʋ piɖiyiɣ-ŋ yɔ pɩ-taa. Tɩmɩɣ kaahɛzaɣ. Tendi Yehowa se ɛha-ŋ e-fezuu kiɖeɖeu nɛ kɩsɩnɩ-ŋ. Maɣzɩɣ ndʋ ŋkpɛlɩkɩɣ yɔ, tɩ-yɔɔ siŋŋ. Tazɩɣ ña-maɣzɩm nɛ mbʋ piseɣtiɣ-ŋ se ŋla nabʋyʋ yɔ pɩ-taa camɩyɛ. Ñɩnɩ taabalaa kɩbama. Ðʋ taabalɩyɛ nɛ ɛyaa mba pasɩɣnɩ-ŋ se ŋlɛɣzɩ ña-maɣzɩm camɩyɛ yɔ. Ye ŋlakɩ mbʋ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋkaɖɩnɩ Sataŋ ɛjaɖɛ yɔɔ lakasɩ nzɩ sɩwɛ ɛzɩ sɔtʋ yɔ nɛ ŋwa “lɩmaɣza nɛ wondu kʋkʋyɩtʋ tɩŋa ndʋ tɩkaɖɩɣnɩ Ɛsɔ sɩmtʋ yɔ.”—2 Kɔr. 10:5. w19.06 13 §17-18

Ɛzɩ Ruti kaañɔnʋʋ lelu Nawomii yɔ, pɩwɛɛ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖʋʋ nesi mba sɩm kpaɣ pɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ yɔ. (Ruti 1:16, 17) Paula yɔɔdaa se: “Ma-walʋ sɩba lɛ, ɛyaa paɣzɩ-m sɩnʋʋ kpaagbaa. Alɩwaatʋ wɛɛ nɛ tɩɖɛɣ lɛ, paa weyi ɛ-ɛsɩyɛ paɣzɩ sɛnʋʋ ɛ-tʋmɩyɛ. Ɛlɛ me-wezuu lɛɣzɩ kpem. Alɩwaatʋ ndʋ weyi elesi ɛ-ɛyʋ nɛ pɩla fenasɩ yaa pɩnzɩ sakɩyɛ yɔ, ɛnaɣ se lalaa wɛɛ nɛ powoki pɩ-yɔɔ nɛ paɖʋʋ-ɩ nesi tam yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɩ siŋŋ.” Toovenim se ɛyaa wɛ ndɩ ndɩ. Nabɛyɛ lɛ, pɩtɩkɩlɩ-wɛ kaɖɛ se pɛlɛɣzɩ nɛ pɛ-wɛtʋ mʋnɩ wɛtʋ kɩfatʋ ndʋ tɩ-taa pɛwɛɛ yɔ. Lalaa lɛ, pɔtɔzʋʋ tʋma wena pa nɛ pɛ-ɛyʋ weyi ɛfɛyɩ yɔ, palakaɣ yɔ a-yɔɔ lɛ pɩhaɣ-wɛ laŋwɛɛkɩyɛ siŋŋ. Ɛzɩma nɔɔyʋ cakɩ kʋñɔwiye yɔ, pɩwɛ ndɩ nɛ lɛlʋ. Ðɩtaasɔɔ se hɩɖɛ Yehowa ɖʋ-ɖʋ nɛ ɛpɔzʋʋ-ɖʋ se ɖɩɖʋʋ nesi weyi elesi ɛ-tɛŋga yɔ. w19.06 24 §16

Ye paɖɩɣ nʋmɔʋ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋma yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩtɩlɩ alɩwaatʋ ndʋ pɩwɛɛ se ‘ɖisu’ yɔ. (Ekl. 3:7) Pɩtɩmʋna se ɖiheyiɣ lalaa mɛsaɣ tɛɛ tɔm ɛzɩ ɖo-koobiya hɩla, lona wena a-taa ɖikpeɣliɣ yɔ, ɛzɩma ɖisusuu tɔm yɔ, nɛ ɛzɩma ɖɩmʋʋ fezuu taa tɔɔnaɣ yɔ. Pɩtɩmʋna se ɖiheyi tɔm ndʋ komina ñʋndɩnaa, ɖa-taabalaa yaa ɖɔ-hɔʋ taa ñɩma mba pɛwɛ ɖɛ-ɛjaɖɛ taa yaa ajɛɛ lɛɛna taa yɔ. Ye ɖɩtɔlɩ kpaca ŋgʋ kɩ-taa yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ kaɖɛ ɖo-koobiya. Taayele nɛ tɔm cikpetu ndʋ tɩkɔŋ yɔ, tɩtayɩ ɖɛ-hɛkʋ taa. Sataŋ nawa se ɖɩɣa nakɛyɛ taa ɛtayaa yɔ, kaakaɣ pɩzʋʋ nɛ kaka camɩyɛ. (Mark. 3:24, 25) Pʋyɔɔ lɛ, ɛkaɣ ñaɣʋ pana paa ɛzɩmtaa se ɛtayɩ ɖɛ-hɛkʋ taa. Ɛñɩnɩɣ se ɖɩpaɣzɩ ɖama yonuu nɛ ɖiyebi-i yonuu. Halɩ Krɩstʋ ñɩma mba papɩ fezuu taa yɔ, pɩwɛɛ se pakpa pa-tɩ nɛ pataatɔlɩ kpaca ŋgʋ kɩ-taa. Ye ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩwa kala cikpena wena akɔŋ ɖa nɛ ɖo-koobiya ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ, piyeki nɛ nabʋyʋ ɛtaakɔnɩ tayʋʋ ɖɛ-hɛkʋ taa.—Kol. 3:13, 14. w19.07 11-12 §14-16

Ðoŋ ɖoŋ lɛ, pɩtɩkɛ tɔm ndʋ ɖɩyɔɔdʋʋ yɔ, ndʋ yekina nɛ ɛyaa welisiɣni-ɖʋ, ɛlɛ ɛzɩma ɖɩyɔɔdʋʋ-tʋ yɔ mbʋ yekina nɛ pewelisiɣni-ɖʋ. Pɩkɛdɩɣnɩ-wɛ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɛɣnɩ camɩyɛ lakasɩ, ɖɩyɔɔdʋʋnɩ lɛɣtʋ, nɛ ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩmaɣzɩɣ pɔ-yɔɔ yɔ. Ðɩɩkpaɣ-wɛ nɛ ɖoŋ se pewelisini-ɖʋ. Ɛlɛ ɖɩñakɩ pana se ɖɩtɩlɩ mbʋ pʋyɔɔ pɛwɛnɩ lɩmaɣza naayɛ Ɛsɔ sɛtʋ agbaa yɔɔ yɔ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ ɛzɩma pɩlakɩ-wɛ yɔ pɩ-yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ Pɔɔlɩ yɔɔdaɣnɩ Yuuda mba yɔ, ɛlakaɣnɩ tʋmɩyɛ Masɩ. Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛyɔɔdɩnɩ lɔŋsɩnɖaa mba paakɛ Grɛɛkɩ ñɩma nɛ pɛwɛɛ Areyoopaajɩ yɔ, ɛtɩyɔɔdɩ kpayɩ se Masɩ taa ɛlɩzɩ ɛ-tɔm. (Tʋma 17:2, 3, 22-31) Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Pɔɔlɩ? Ye ŋkatɩ nɔɔyʋ nɛ eetisiɣ Bibl yɔɔ yɔ, ŋŋyɔɔdʋʋnɩ-ɩ lɛ, pʋtɔma pɩwɛɣ ɖeu se ŋtaayɔɔdɩ se Bibl taa ŋlɩzɩ tɔm ndʋ ŋɖiɣni yɔɔdʋʋ yɔ. Ye ŋnawa se fɛyɛ kpaɣ nɔɔyʋ se ɛyaa ɩna se ña nɛ ɩ iɖiɣni kalʋʋ Bibl yɔ, ñaɣ pana nɛ ŋwɩlɩ-ɩ masɩ nɛ ɛyaa itaaɖiɣzina. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋkalɩ-ɩ sɩ pɔrtaabɩlɩ yaa taabɩlɛɛtɩ yɔɔ mbʋ yɔ. w19.07 21 §5-6

Sataŋ tɩŋnɩ ajitu yɔɔ nɛ ɛtakɩ Izrayɛɛlɩ piya se sɩlaa sɩɩnaa. Ɛɛnawa se pɩpɔzʋʋ-sɩ tɔɔnaɣ, pʋyɔɔ ɛtɩŋnɩ sɩ-kɩcɛyɩm mbʋ pɩ-yɔɔ se eyele nɛ sɩla ɛ-sɔɔlɩm. Alɩwaatʋ ndʋ Izrayɛɛlɩ piya sʋ Lidaʋ Tɛtʋ taa yɔ, pɩɩwɛɛ se sɩkpɛlɩkɩ haɖaʋ lɛɣtʋ kɩfatʋ. Sɩɩwɛ Ejipiti lɛ, sɩlakaɣnɩ tʋmɩyɛ Niili Pɔɔ taa lɩm nɛ sɩhayɩɣna. Lidaʋ Tɛtʋ taa lɛ, sɩtaalakɩnɩ tʋmɩyɛ pɔɔ nakɛyɛ taa lɩm pʋcɔ nɛ sɩhayɩɣ, ɛlɛ tɛʋ nɩɣaɣ kɩ-alɩwaatʋ yɔɔ nɛ ɖoluu lakɩ ɖɔɖɔ nɛ tɔɔnasɩ paɣlɩɣ. (Wp. 11:10-15; Iza. 18:4, 5) Pʋyɔɔ pɩɩwɛɛ se Izrayɛɛlɩ piya ɩkpɛlɩkɩ haɖaʋ lɛɣtʋ kɩfatʋ. Ɛlɛ Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa yɔɔdaɣ haɖaʋ tɔm yɔ, ɛbɛ yɔɔ eheyi Izrayɛɛlɩ piya se sɩkpa sɩ-tɩ nɛ cɛtɩm ɛsɔnaa sɛʋ? Yehowa kaanawa se pɩpɩzɩɣ nɛ pɩtakɩ ɛ-samaɣ se kɛkpɛlɩkɩ sɩɩnaa layaa mba pɔcɔ-kɛ nɛ pata yɔ pɛ-lɛɣtʋ. Ɛɛnawa ɖɔɖɔ se Kanaŋ tɛtʋ taa haɖaa mba, pɛsɛɣaɣ Baalɩ; nɛ pɛ-Ɛsɔ sɛtʋ ndʋ tɩɩwɛnɩ ɖoŋ siŋŋ pe-wezuu caɣʋ yɔɔ. —Kɩg. 25:3, 5; Th. 2:13; 1 Aw. 18:18. w19.06 3 §4-6

Ɛyaa sakɩyɛ welisi Kewiyaɣ tɔm camɩyɛ alɩwaatʋ ndʋ apostoloo Pɔɔlɩ, Silaasɩ, Luka nɛ Timootee patalɩ Filiipi tɛtʋ taa nɛ posusuu tɔm yɔ. Koobiya kpekpeka tɩnaa naanza mba paɖʋnɩ nesi nɛ ɛgbɛyɛ ñɔ, nɛ tɔmkpɛlɩkɩyaa paɣzɩ ɖama kpeɣluu. Nɛ pɩtɩla yɔ, tɔm kpɛlɩkɩyʋ Liidii weyi ɛɛsɔɔlɩ ɛgɔndʋ mʋʋ yɔ, ɛ-ɖɩɣa taa pekpeɣlaɣ. (Tʋma 16:40) Pitileɖi lɛ, ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ nɖɩ ɖɩkatɩ kaɖɛ naɖɩyɛ. Sataŋ seɣti toovenim koyindinaa nɛ pakaɖɩnɩ tɔm susuu tʋmɩyɛ nɖɩ Pɔɔlɩ nɛ ɛ-taabalaa palakaɣ yɔ siŋŋ. Pakpa Pɔɔlɩ nɛ Silaasɩ, polu-wɛ ɖaŋ nɛ paɖʋ-wɛ salaka. Palɩzɩ-wɛ salaka taa lɛ, powolo nɛ pekilimi tɔmkpɛlɩkɩyaa kɩfama yɔɔ nɛ pakpazɩ-wɛ ɖoŋ. Pʋwayɩ lɛ, Pɔɔlɩ, Silaasɩ nɛ Timootee pɛɖɛɛ nɛ pɩtɩla Luka ñaacaɣ peeɖe. Ɛzɩma ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa ñɩma laba? Yehowa tɩŋnɩ e-fezuu kiɖeɖeu yɔɔ nɛ ɛsɩnɩ-wɛ nɛ powolo pɩ-yɔɔ nɛ pɛwɛɛ kpekpeka ɛ-sɛtʋ taa. (Fil. 2:12) Pɔɔlɩ kaawɛnɩ toovenim se ɛ-taa ɛlabɩnɩ-wɛ leleŋ! w19.08 8 §1-2

Ŋkʋyaa nɛ ŋwolo lone naɖɩyɛ taa pitileɖita yaa we? Alɩwaatʋ ndʋ ɛyʋ kʋyʋʋ lone naɖɩyɛ taa se ewolo lɛɛɖɛ taa yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ-ɩ liidiye sakɩyɛ nɛ pɩwɛ kɛlɛʋ se ɛtɔɔ kɩmɩyɛ. Pɩsa nɛ ŋtaakɩlɩ kɩma tɔɔʋ lɛ, kpa ña-tɩ nɛ taakɩndɩ liidiye se ŋya wondu ndʋ tɩ-tɔm tɩcɛyɩ yɔ. (Adu. 22:3) Ye ɖɩwɛ kaɖɛ naɖɩyɛ taa, pɩtɩla ɖɔ-hɔʋ taa tʋ nɔɔyʋ hɩnɩ kʋdɔŋ nɛ pɩpɔzʋʋ se ɖɩcɔnɩ ɛ-yɔɔ, pɩpɩzɩɣ pɩwɛɛ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩtɩlɩ liidiye ɛzɩma pɩpɔzʋʋ se ɖɩkɩndɩ yɔ. Ye ŋwɛ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa yɔ, tɔzɩ se “adɩma nɛ tenduu” pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋkpaɣ lɩmaɣza kɩbana. Yehowa pɩzɩɣ nɛ ecosi ña-adɩma yɔɔ; ɛhaɣ-ŋ laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ‘ɖɩkaɣ ɖaŋʋʋ ña-laŋɩyɛ nɛ ña-maɣzɩm pɔ-yɔɔ’ yɔ. Pɩkaɣ-ŋ sɩnʋʋ nɛ ŋtɩlɩ mbʋ ɖeyi ɖeyi pɩwɛɛ se ŋla yɔ. (Fil. 4:6, 7; 1 Pɩy. 5:7) Wɛɛnɩ taabalaa kɩbama. Heyi ña-taabalaa ɛzɩma pɩlakɩ-ŋ nɛ kala wena ŋkatɩɣ yɔ a-tɔm, kɔzɩ kɔzɩ mba pɩtɩla paakatɩ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ŋwɛɛ yɔ. Ye ŋlakɩ mbʋ yɔ, piyeki nɛ ña-nɩɣzɛ pasɩ. (Ekl. 4:9, 10) Taabalaa mba ŋŋwɛna nɛ pʋcɔ ŋkʋyʋʋ yɔ, pakaɣ kɛʋ ña-taabalaa mbʋ. w19.08 22 §9-10

Ɛbɛ yɔɔ Yehowa yeba nɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nakɛyɛ wɛɛ kɛdɛzaɣ you sɔsɔʋ nɛ Megiidoo pɛ-hɛkʋ taa? Megiidoo nɛ Yizreyɛɛlɩ fɛɛʋ ŋgʋ kɩɩñɔtɩnɩ peeɖe yɔ, pɛkɛ lona wena a-taa palabɩ yoŋ sakɩyɛ yɔ. Nabʋyʋ taa, Yehowa kaasɩnɩ ɛ-samaɣ nɛ kawa yoŋ ɛnɩ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Ɛsɔ sɩnɩ Izrayɛɛlɩ tɔm hʋyʋ Baaraakɩ “Megiidoo pɔɔ cɔlɔ” nɛ ɛwa Kanaŋ sɔɔjanaa pɩlʋʋ ŋgʋ Sisera kaakɛ ki-wiyaʋ yɔ. Baaraakɩ nɛ nayʋ halɩñɩnʋ Debora pɛsɛ Yehowa ɛzɩma ɛlɛ labɩ maamaaci nɛ ɛsɩnɩ-wɛ nɛ pawa you ŋgʋ yɔ pɩ-yɔɔ. Pete hendu se: “Tɩɩnzɩ yo ɖooo ɛsɔdaa . . . sɩ nɛ Sisera poyoo. . . . Mbʋ ɖɔɖɔ ño-koyindinaa kpeekpe ile, [Yehowa! Mba pɔsɔɔlʋʋ-ŋ] yɔ, pañɩlɩsɩ ɛzɩ wɩsɩ lɩɣʋ nɛ sɩñɩlɩsɩɣ yɔ.” (Th. 5:19-21, 31) Pakaɣ ɖɩzʋʋ Ɛsɔ koyindinaa Armaagedɔɔ you taa nɛ paya mba pɔsɔɔlɩ Ɛsɔ yɔ pa-ñʋʋ. Ɛlɛ tʋkaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ wɛ yoŋ ɛnɩ ɩ-naalɛ ɩ-hɛkʋ taa. Yehowa samaɣ ɩɩkaɣ you Armaagedɔɔ you taa. Halɩ paakaɣ wɛnʋʋ you wondu. Po-ɖoŋ kaɣ lɩnʋʋ ɛzɩma ‘posuŋ tamɩyɛ nɛ pɛwɛɛnɩ lidaʋ’ Yehowa nɛ ɛ-sɔɔjanaa mba pɛwɛ ɛsɔdaa yɔ pɔ-yɔɔ yɔ pɩ-cɔlɔ.—Iza. 30:15; Natʋ 19:11-15. w19.09 9 §4-5

Nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩtɩŋɩɣna nɛ ɖiwolo Yesu cɔlɔ yɔ, ɩ-taa nakʋyʋ lɛ se ɖɩla mbʋ payɩ ɖɩpɩzɩɣ yɔ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ tɔm ndʋ ɛyɔɔdaa nɛ mbʋ ɛlaba yɔ. (Luka 1:1-4) Nɔɔyʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛla mbʋ ɖo-lone taa. Ða-maɣmaɣ ɖa-sʋʋtʋ pɩkɛnaa se ɖɩkpɛlɩkɩ Yesu yɔɔ tɔm Bibl taa. Ðiwoki Yesu cɔlɔ ɖɔɖɔ ye ɖɩkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se pamɩyɩsɩ-ɖʋ lɩm nɛ ɖɩpɩsɩ Krɩstʋ tɔmkpɛlɩkɩyʋ yɔ. Nʋmɔʋ lɛɛkʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɖɩtɩŋɩɣna nɛ ɖiwolo Yesu cɔlɔ yɔ, ŋgʋ lɛ ɛzɩma ɖiwoki ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa cɔlɔ alɩwaatʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ-ɖʋ sɩnʋʋ yɔ. Yesu tɩŋɩɣnɩ ɛyaa mba ɛhawa se pɛkɛ “kʋjɔŋ” yɔ pɔ-yɔɔ nɛ ɛcɔŋnɩ e-heŋ yɔɔ. (Efɛz. 4:7, 8, 11; Yoh. 21:16; 1 Pɩy. 5:1-3) Ða pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩpɔzɩ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa se pasɩnɩ-ɖʋ. Ðɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩɖaŋ se ɛzʋtʋyaa iwili ɖa-maɣzɩm taa nɛ patɩlɩ mbʋ pɩcɛyɩɣ-ɖʋ yɔ. Payaɣ koobu abalɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Julian. Ɛyɔɔdaa se: “Mɔnpɔzɩ sɩnʋʋ, nɛ ɛzɩma ɛzʋtʋyaa kɔma nɛ pakpazɩ-m ɖoŋ yɔ, pɩɩkɛnɩ-m haɖɛ nɖɩ ɖɩ-wayɩ fɛyɩ yɔ.” Ɛzɩ ɛzʋtʋyaa naalɛ mba pakpazɩ ɖoŋ Julian yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ ɛzʋtʋyaa siɣsiɣ ñɩma pɩzɩɣ pasɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɩlɩ “Krɩstʋ maɣzɩm,” pʋ-tɔbʋʋ se ɖɩnɩɩ ɛ-maɣzɩm taa nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ ɛ-wɛtʋ. (1 Kɔr. 2:16; 1 Pɩy. 2:21) Kʋjɔŋ sɔsɔŋ weyi papɩzɩɣ nɛ palabɩ-ɖʋ yɔ, ɩ-taa nakʋyʋ lɛ sɩnʋʋ mbʋ pahaɣ-ɖʋ yɔ. w19.09 21 §4-5

Pɔyɔɔdɩ halaa nɛ abalaa mba paawɛnɩ tisuu nɛ fezuu kiɖeɖeu wɛɛnɩ ɖoŋ pɔ-yɔɔ, ɛlɛ pɛfɛyɩ ɛyaa 144 000 waa taa yɔ pɔ-tɔm Bibl taa. Pa-taa nɔɔyʋ lɛ, Yohanɛɛsɩ lɩm mɩyɩsɩyʋ. (Mat. 11:11) Lɛlʋ lɛ Daviid. (Tʋma 2:34) Pakaɣ pa nɛ ɛyaa lalaa sakɩyɛ fezuu nɛ pacaɣ wezuu paradisuu taa tɛtʋ yɔɔ. Pa nɛ samaɣ sɔsɔɔ, pakaɣ wɛnʋʋ waɖɛ se pawɩlɩ se pɛwɛ siɣsiɣ Yehowa ɛsɩndaa nɛ petisiɣ e-kewiyitu tɔɔʋ yɔɔ. Kajalaɣ ɖeɖe lɛ Ɛsɔ kpeɣliɣ ɛyaa miiliyɔɔwaa sakɩyɛ se pɛsɛɛ-ɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ taa yɔ. Paa ɖɩwɛnɩ lidaʋ se ɖɩkpaɣ ɛsɔdaa yaa ɖɩcakɩ tɛtʋ yɔɔ yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩla ɖo-ɖoŋ ɖeɖe nɛ ɖɩsɩnɩ ɛyaa nɛ pɔkɔɔ “heŋ lɛɛŋ” samaɣ sɔsɔɔ taa. Piileɖiɣ lɛ, Yehowa kaɣ yebu nɛ kʋñɔŋ sɔsɔʋ ŋgʋ paayɔɔdɩ kɩ-tɔm yɔ kɩpaɣzɩ. Kɩkaɣ ɖɩzʋʋ kominawaa nɛ Ɛsɔ sɛtʋ agbaa wena ayeba nɛ ɛyaa tɔkɩ kʋñɔŋ yɔ. Samaɣ sɔsɔɔ taa mba kpeekpe wɛnɩ waɖɛ sɔsɔɖɛ. Nɖɩ lɛ se pakaɣ pɩzʋʋ nɛ pɛsɛɛ Yehowa tam tɛtʋ yɔɔ!—Natʋ 7:14. w19.09 31 §18-19

Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkatɩ kala sɔsɔna wena atakɩɣ siɣsiɣ wɛtʋ ndʋ ɖɩwɛnɩ Ɛsɔ ɛsɩndaa nɛ e-Kewiyaɣ yɔɔ yɔ nɛ pɩkpaɖɩ, alɩwaatʋ ndʋ Sataŋ ɛjaɖɛ wɛɣ nɛ ɖɩñɔtʋʋnɩ ɖɩ-ɖɩdɛnɖɛ yɔ. Pɩtɩla ɛyaa kaɣ wobu pɩ-yɔɔ nɛ pohoŋuu-ɖʋ. Lɩmaɣza wena a-yɔɔ pakaɣ-ɖʋ hoŋuu yɔ, a-taa naɖɩyɛ lɛ ɛzɩma ɖɩɩɖʋʋ nesi Sataŋ ɛjaɖɛ hɔɔlʋʋ nakʋyʋ yɔ. Pɩwɛɛ se ɖɩwɛɛnɩ siɣsiɣ wɛtʋ lɛɛlɛɛyɔ nɛ pɩkpaɖɩ nɛ pɩsa nɛ ɖɩɖɔkɩ-tʋ kʋñɔŋ sɔsɔʋ alɩwaatʋ taa. Kʋñɔŋ sɔsɔʋ alɩwaatʋ taa, lɛɣzɩtʋ natʋyʋ kaɣ kɔm koobiya mba peɖiyiɣ-ɖʋ tɛtʋ yɔɔ yɔ pɔ-hɔɔlʋʋ taa. Alɩwaatʋ natʋyʋ talɩɣ lɛ, pakaɣ kpeɣluu patam numwaa mba pakazɩ tɛtʋ yɔɔ yɔ ɛsɔdaa se paɖʋ nesi Armaagedɔɔ you. (Mat. 24:31; Natʋ 2:26, 27) Pɩwɩlɩɣ se Nɔɔɖɛyaa ɛgbɛyɛ ɛɛtasɩɣ wɛʋ ɖɔ-cɔlɔ tɛtʋ yɔɔ. Paa mbʋ yɔ, pɩtɩŋa pɩkaɣ ɖɔm cɔlɩɩɩ samaɣ sɔsɔɔ taa. Heŋ lɛɛŋ taa Koobiya abalɩñɩma mba pɛwɛ niye yɔ, mba kaɣnɩ ɖiyuu Ɛsɔ samaɣ. Pɩkaɣ pɔzʋʋ se ɖɩwɩlɩ se ɖɩwɛ siɣsiɣ Yehowa ɛsɩndaa nɛ ɖɩɖʋʋ nesi koobiya mba, nɛ ɖɩɖɔŋ nʋmɔʋ ŋgʋ Yehowa tɩŋɩɣnɩ pɔ-yɔɔ nɛ ɛwɩlɩɣ-ɖʋ yɔ, kɩ-taa. Ye ɖɩsɔɔlaa se ɖihiɣ wezuu yɔ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩɖɔ nʋmɔʋ ŋgʋ pawɩlɩɣ-ɖʋ yɔ kɩ-taa! w19.10 17 §13-14

Nawomii kaakɛ halʋ siɣsiɣ tʋ weyi ɛɛsɔɔlɩ Yehowa pɩdɩɩfɛyɩ yɔ. Ɛlɛ pʋwayɩ, ɛ-walʋ nɛ ɛ-pɩyalaa naalɛ pasɩba lɛ, ɛyɔɔdɩ se pataatasɩ-ɩ yaʋ se Nawomii ɛlɛ payaa-ɩ se “Mara” pʋ-tɔbʋʋ se ‘siziŋ’ yaa ñaŋ. (Ruti 1:3, 5, 20, 21) Ruti kaañɔnɩ ɛ-waŋ Nawomii kpam kala wena ɛlɛ kataa yɔ a-taa. Pɩtasɩnɩ se Ruti ɖʋwaɣ nesi Nawomii lɛ, ɛyɔɔdaɣnɩ-ɩ nɛ nɔɔ kɩbaŋa. Ruti tɩŋaɣnɩ tɔm pee wena awɛ kɛlɛʋ nɛ alɩɣnɩ ɖooo ɛ-laŋɩyɛ taa yɔ a-yɔɔ nɛ ɛwɩlɩɣ Nawomii ɛ-sɔɔlɩm nɛ ɛkpazɩɣ-ɩ ɖoŋ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖo-koobu nɔɔyʋ lesiɣ ɛ-tɛŋga yɔ, pɩcɛyaa se ɖɩɖʋ-ɩ nesi. Halʋ nɛ ɛ-walʋ pɛwɛ ɛzɩ tɩŋ naalɛ weyi ɩpaɣlɩ ɖama cɔlɔ yɔ. Pɩnzɩ wɛɣ nɛ sɩɖɛɣ lɛ, i-lila lɛɣtɩɣ ɖama taa. Alɩwaatʋ ndʋ kʋɖʋmʋʋ kpɛzɩɣ yaa kɩsɩkɩ yɔ, pɩkɔŋnɩ lɛɛkʋ kaɖɛ siŋŋ. Mbʋ ɖɔɖɔ, alɩwaatʋ ndʋ ɖo-koyindu sɩm kpakɩɣ ɛyʋ nɔɔyʋ tɛŋga yɔ, ɛyʋ ɛnʋ ɛwɛɣ wɩzasɩ taa siŋŋ alɩwaatʋ sakɩyɛ. w19.06 23 §12-13

Pɩtasɩna se pɩwɛɛ se ɖɩlɩzɩ aleɣya wena ɖɩlakɩ yɔ camɩyɛ lɛ, pɩwɛɛ ɖɔɖɔ se ɖɩtɩlɩ alɩwaatʋ ɛzɩma ɖɩkpakɩɣ nɛ ɖɩlakɩnɩ aleɣya ana yɔ. Ye ɖɩtɩla mbʋ yɔ, alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkpakɩɣ nɛ ɖileɣyiɣna yɔ, tɩpɩzɩɣ nɛ tɩkɩlɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkpakɩɣ nɛ ɖɩlakɩnɩ Yehowa tʋma yɔ. Kajalaɣ lɛ, pɩwɛɛ ŋtɩlɩ alɩwaatʋ ɛzɩma ŋkpakɩɣ nɛ ŋlakɩnɩ-yɛ yɔ. Pɩɩwɛɣ ɖeu se ŋma alɩwaatʋ ɛzɩma pɩkpakɩɣ-ŋ kpɩtaʋ taa yɔ? Ma takayaɣ nakɛyɛ yɔɔ ñɩɣtʋ ɛzɩma ŋkpakɩɣ nɛ ŋcɔŋnɩ teelee, ŋwoki intɛrnɛɛtɩ yɔɔ nɛ ŋlakɩ aleɣya ñɔ-pɔrtaabɩlɩ yɔɔ yaa ña-taabɩlɛɛtɩ yɔɔ yɔ. Ye ŋyʋsaa se pɩkpakɩɣ-ŋ alɩwaatʋ sakɩyɛ yɔ, pɩwɛɛ se ŋla ɖʋtʋ. Kajalaɣ lɛ, ɖʋ se ŋkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ŋlabɩnɩ mbʋ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ yɔ nɛ pʋwayɩ lɛ, ŋɖʋ ɖɔɖɔ ndʋ ŋkaɣ kpaɣʋ nɛ ŋlabɩnɩ aleɣya yɔ. Pʋwayɩ lɛ, ŋpɔzɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋɖɔ ña-ɖʋtʋ yɔɔ. Ye ŋlabɩ mbʋ yɔ, ŋkaɣ hiɣu alɩwaatʋ nɛ ɖoŋ weyi pɩpɔzʋʋ-ŋ yɔ nɛ ŋkpɛlɩkɩ ña-tɩ yɔɔ, ŋla hɔʋ taa Ɛsɔ sɛtʋ, ŋwolo ɛgbɛyɛ taa kediɣzisi nɛ ŋla tɔm susuu nɛ tɔm wɩlʋʋ tʋmɩyɛ nɖɩ Yehowa ɖʋ-ɖʋ yɔ. Pɩpɩzɩɣ piyele nɛ ŋhiɣ taa leleŋ aleɣya wena ŋlakɩ yɔ a-taa nɛ pɩkɩlɩ; mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ŋsɩ Yehowa tʋma kajalaɣ ɖeɖe. w19.10 30 §14, 16; 31 §17

Pɩtalaɣ pɩnaɣ 55 taa mbʋ yɔ lɛ, Kɔrɛntɩ mba kpaɣ lɩmaɣzɩyɛ naɖɩyɛ nɛ ɖɩ-tɔm cɛyaa. Panɩwa se po-koobiya mba pɛwɛ Yeruzalɛm nɛ Yuudee yɔ paawɛ kɩcɛyɩm nabʋyʋ taa lɛ, pa nɛ lalaa pañaɣ pana pasɩnɩ po-koobiya. (1 Kɔr. 16:1; 2 Kɔr. 8:6) Ɛlɛ fenasɩ pazɩ wayɩ lɛ, apostoloo Pɔɔlɩ nɩɩ se Kɔrɛntɩ koobiya tɩla haɖɛ ɛzɩ paayɔɔdʋʋ yɔ. Mbʋ pɩlɩ pɩ-taa yɔ lɛ se pataapɩzɩɣ se pɛcɛlɩ pa-haɖɛ alɩwaatʋ yɔɔ se pɩsa nɛ pɛkpɛndɩ mbʋ agbaa lɛɛna hawa yɔ pɩ-yɔɔ nɛ powoni Yeruzalɛm. (2 Kɔr. 9:4, 5) Kɔrɛntɩ mba kaakpaɣ lɩmaɣzɩyɛ kɩbanɖɛ, nɛ Pɔɔlɩ sam-wɛ tisuu sɔsɔm mbʋ pɛwɛna yɔ, nɛ ɛzɩma paasɔɔlɩ siŋŋ se pɛkɛ kʋjɔŋ laɖaa yɔ pʋyɔɔ. Ɛlɛ pɩɩwɛ ɖɔɖɔ se Pɔɔlɩ eseɣti-wɛ se pɛtɛzɩ mbʋ papaɣzaa yɔ. (2 Kɔr. 8:7, 10, 11) Mbʋ pɩtalɩ-wɛ yɔ, pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ se halɩ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ kaɖɛ Krɩstʋ mba siɣsiɣ ñɩma se pɔɖɔ lɩmaɣzɩyɛ kɩbanɖɛ nɖɩ pakpaɣaa yɔ ɖɩ-yɔɔ. Ɛbɛ yɔɔ? Ɛzɩma ɖɩtɩtalɩ pilim yɔ pʋyɔɔ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖituzuu mbʋ ɖɩɖʋwa se ɖɩlakɩ yɔ nɛ ɛsɩndaa. Yaa mbʋ ɖɩtaaɖʋna yɔ pɩpɩzɩɣ piyele nɛ pɩwɛɛ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩla mbʋ ɖɩɖʋwa se ɖɩlakɩ yɔ.—Ekl. 9:11. w19.11 26-27 §3-5

Ɛzɩ kpayʋʋ kandɩyʋʋ tomnaɣ hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ yɔɔ yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ ñe-tisuu kandɩyɩɣ ñɔ-yɔɔ se ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-yɔɔ wɛtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ, ɛzɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ, puuyaɣ lakasɩ nɛ mbʋ payɩ pɩɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Ɛsɔ paɣtʋ kila yɔ, pɩtaawɛɛnɩ ɖoŋ ñɔ-yɔɔ. Ða Krɩstʋ ñɩma lɛ, ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩlakɩ fezuu taa you, nɛ ɖo-koyindinaa taa nabɛyɛ lɛ feziŋ kɩdɛkɛdɩŋ. (Efɛz. 6:10-12) Ɛbɛ ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ ŋna se ŋñɔɔzɩ ña-tɩ camɩyɛ se ŋpɩzɩ nɛ ŋla you? Kajalaɣ lɛ, pɩwɛɛ se ŋtɩmnɩ Ɛsɔ se ɛsɩnɩ-ŋ. Pʋwayɩ lɛ, pɩwɛɛ se ŋlabɩnɩ tʋmɩyɛ Ɛsɔtɔm nɛ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋna ña-tɩ ɛzɩ Ɛsɔ naɣʋ-ŋ yɔ. (Ebr. 4:12) Bibl yɔɔdaa se: “Taa [Yehowa] liu nɛ ña-laŋɩyɛ pilim nɛ taataa ña-maɣmaɣ ñɔ-lɔŋ liu.” (Adu. 3:5, 6) Pʋyɔɔ lɛ, pɩɩwɛɣ ɖeu se ŋɖaɣnɩ maɣzʋʋ lɩmaɣza wena ŋkpaɣaa pitileɖita yɔ a-taa naayɛ yɔɔ nɛ ŋna? Pʋtɔma liidiye tɔm kaalabɩ-ŋ kaɖɛ siŋŋ. Ŋtɔzɩ lidaʋ tɔm ndʋ Yehowa yeba nɛ pama Ebree mba 13:5 taa se: “Maakaɣ-ŋ yebu kaaʋ, nɛ maakaɣ-ŋ siɣye haʋ kaaʋ” yɔ tɩ-yɔɔ? Lidaʋ tɔm ndʋ, tiyeba nɛ ña-taa tɛ se Yehowa kaɣ-ŋ sɩnʋʋ na? Ye ɛɛɛ yɔ, pɩwɩlɩɣ se ŋwɛɛ nɛ ŋcɔŋnɩ ñe-tisuu kpayʋʋ yɔɔ se kɩwɛɛ wɛtʋ kɩbandʋ taa. w19.11 14 §1, 4

Pɩpɔzaa se pɩɣa lʋlɩyaa mba pa-naalɛ pakpaɣ po-ɖoŋ nɛ pa-alɩwaatʋ sakɩyɛ nɛ pɔcɔnɩ ke-ɖeɖe. Ye mbʋ, ye nesi ɖɔkɩyaa nabɛyɛ ɩlʋlʋʋ piya ɖama yɔɔ ɖama yɔɔ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ kaɖɛ paa lʋlɩyʋ weyi lɛ se ɛcɔnɩ paa pɩɣa ŋga lɛ, ke-ɖeɖe ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ. Nesi ɖɔkɩyaa nabɛyɛ, mba paawɛnɩ piya cikpesi sakɩyɛ yɔ pɔtɔm se pɩɩlabɩ-wɛ kaɖɛ. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩnɩɣ ɖoyo nɔɔyʋ paa ɛzɩmtaa. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩnɩɣ-ɩ siŋŋ nɛ ɛɛtasɩɣ wɛnʋʋ ɖoŋ se ɛkpɛlɩkɩ, ɛtɩmɩ nɛ esusi tɔm ɖoŋ ɖoŋ. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ-ɩ kaɖɛ se ewelisi camɩyɛ kediɣzisi taa nɛ pɩwazɩ-ɩ. Ɛlɛ, walʋ weyi ɛwɛnɩ sɔɔlɩm yɔ, ɛkaɣ labʋ mbʋ ɛpɩzɩɣ yɔ nɛ ɛsɩnɩ ɛ-halʋ alɩwaatʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ se pɔcɔnɩ pe-piya ɖeɖe kediɣzisi taa nɛ ɖɩɣa yɔ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ. Ɛpɩzɩɣ nɛ ɛsɩnɩ ɛ-halʋ ɖɩɣa tʋma labʋ. Ɛkaɣ ñaɣʋ pana se hɔʋ taa Ɛsɔ sɛtʋ ndʋ palakɩ ɖoŋ ɖoŋ yɔ, tɩwazɩ paa weyi. Nɛ ɛkaɣ ñaɣʋ pana ɖoŋ ɖoŋ ɖɔɖɔ se ɛ nɛ ɛ-hɔʋ palɩɣ tɔm susuu. w19.12 24 §8

Ɛzɩma ahɛnɛɛ pɩnaɣ wazɩ Izrayɛɛlɩ piya? Ðɩkpaɣ se Izrayɛɛlɩ abalʋ nɔɔyʋ tɔɔ kɩmɩyɛ sɔsɔyɛ naɖɩyɛ nɛ pɩpɔzʋʋ se ɛpɛdɩ ɛ-tɛtʋ nɛ pɩsa nɛ ɛhɛyɩ kɩmɩyɛ nɖɩ. Pɩtalɩɣ ahɛnɛɛ pɩnaɣ taa lɛ, pɩɩwɛ se papɩsɩnɩ-ɩ ɛ-tɛtʋ. Ye mbʋ, Izrayɛɛlɩ abalʋ ɛnʋ ɛpɩzaɣ se ‘ekpe ɛ-kamaɣ taa’ nɛ pʋwayɩ lɛ, tɛtʋ ndʋ tɩpɩsɩ e-piya ñɩm. Yaa pɩtɩla, abalʋ nɔɔyʋ tɔɔ kɩmɩyɛ sɔsɔyɛ nɛ pɩpɔzʋʋ se ɛpɛdɩ ɛ-maɣmaɣ yaa ɛ-pɩɣa nakɛyɛ nɛ kapɩsɩ yom se pɩsa nɛ ɛhɛyɩ kɩmɩyɛ nɖɩ. Pɩtalɩɣ ahɛnɛɛ pɩnaɣ taa lɛ, pɩpɔzaɣ se yom ɛnʋ ‘ɛpɩsɩ e-cejewiye taa.’ (Lev. 25:10) Ye mbʋ, nɔɔyʋ taapɩsɩɣ yom tam nɛ ɛfɛyɩnɩ lidaʋ nakʋyʋ! Pɩtasɩ lɛ, Yehowa kaayɔɔdaa se: “Kʋñɔndʋ ɛɛkaɣ wɛʋ ñɛ-tɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ [Yehowa] ñɛ-Ɛsɔ kaɣ ñɔ-yɔɔ wazʋʋ tɛtʋ ndʋ ɛkɔŋ ñɛ-cɛlʋʋ se tɩkɛ ña-ñɩm yɔ, tɩ-taa.” (Wp. 15:4) Pɩwɛ ndɩ kpem nɛ mbʋ ɖɩnaɣ ɛjaɖɛ yɔɔ sɔnɔ yɔ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, ɖɩnaɣ se ɛyaa mba pɛkɛ ñɩm tɩnaa yɔ papɩsɩɣ ñɩm tɩnaa nɛ pɩkɩlɩɣ, nɛ kʋñɔndɩnaa ñapɩsɩɣ kʋñɔndɩnaa nɛ pɩkɩlɩɣ. w19.12 8-9 §3-4

Alɩwaatʋ ndʋ Yesu katɩ tɩlasɩ yɔ, ɛtɩmnɩ “kubusi sɔsɔsɩ nɛ ɛsɩtɛɣlɩm.” (Ebr. 5:7) Ɛzɩma ɛtɩmaɣnɩ ɛ-laŋɩyɛ pilim yɔ, pɩwɩlaɣ se ɛɛwɛ siɣsiɣ Yehowa ɛsɩndaa nɛ halɩ piiyeba nɛ ɛtɛzɩ tɛm ɛ-taa se ɛñaŋ Yehowa. Yehowa ɛsɩndaa lɛ, Yesu adɩma kaawɛ ɛzɩ tɩlaaɖɩ ŋgʋ kɩñɛyɩ sɔzɩŋ yɔ. Yesu wezuu caɣʋ kpeekpe kaakɛdɩnɩ ɛ-Caa siŋŋ nɛ kɩwɩlaɣ se ɛnʋ pɩmʋnaa se ɛtɔɔ kewiyitu kɩkɩlɩtʋ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yesu pɩtɩŋnɩ ɛzɩma ɖɩñakɩ pana se ɖɩña Yehowa nɛ ɖɩwɛɛ siɣsiɣ ɛ-ɛsɩndaa yɔ pɩ-yɔɔ. Ðɩkatɩɣ tɩlasɩ lɛ, ɖɩtɩmɩɣnɩ Yehowa nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim se ɛsɩnɩ-ɖʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɖɩsɔɔlaa se ɖɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ-ɩ. Ðɩnɩɣ pɩ-taa se ye ɖɩlakɩ mbʋ Yehowa paɖɩɣ yɔ, eewelisiɣ ɖa-adɩma. Ɛlɛ ye ɖɩɖɔŋ Yehowa paɣtʋ kila yɔɔ ɖe-wezuu caɣʋ taa yɔ, ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se adɩma wena ɖɩlakɩnɩ ɖa-laŋɩyɛ pilim yɔ, awɛɣ ɛzɩ tɩlaaɖɩ ŋgʋ kɩñɛyɩ sɔzɩŋ yɔ ɛ-ɛsɩndaa. Nɛ ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ɖa-cɩŋgɩlɩm wɛtʋ nɛ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ kɛdɩɣnɩ ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ. w19.11 21-22 §7-8

Pɩnaɣ 1919 taa, Yesu lɩzɩ koobiya patam numwaa nabɛyɛ cabɩ se pɛkɛ “yom siɣsiɣ tʋ nɛ lɔŋsɩnɖʋ.” Yom ɛnʋ ɛɖɛɣ nɔɔ tɔm susuu tʋmɩyɛ taa nɛ ɛhaɣ Krɩstʋ wayɩ tɩŋɩyaa “tɔɔnaɣ alɩwaatʋ ndʋ tɩmʋnaa yɔ tɩ-yɔɔ.” Sataŋ nɛ mba paɖʋʋ-ɩ nesi yɔ pɛwɛɛ nɛ pañakɩ pana se pasɩnzɩ yom siɣsiɣ tʋ tʋmɩyɛ. Pɩtaakɛ Yehowa sɩnʋʋ yɔɔ yɔ, yom ɛnʋ ɛtaapɩzɩɣ nɛ ɛlakɩ ɛ-tʋmɩyɛ. Yoŋ sɔsɔŋ naalɛ nɛ liidiye kʋñɔmɩŋ ndɩ ndɩ kaatukuni ɛjaɖɛ kpeekpe. Pɩtasɩ lɛ, Pomuli Ɛsɔ samaɣ nɛ panazɩ-kɛ. Paa mbʋ yɔ, yom siɣsiɣ tʋ nɛ lɔŋsɩnɖʋ wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛhaɣ fezuu taa tɔɔnaɣ Krɩstʋ wayɩ tɩŋɩyaa mba pɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ. Maɣzɩ ɛzɩma fezuu taa tɔɔnaɣ tɔyɩ sɔnɔ nɛ patayɩɣ-kɛ falaa kʋnʋmɩŋ weyi ɩcɛzɩ 900 taa mbʋ yɔ, pɩ-yɔɔ nɛ ŋna! Pɩnaɣ kpayɩ kpayɩ se Yehowa sɩɣnɩ yom ɛnʋ. Ɛzɩma tɔm susuu tʋmɩyɛ wɛɛ nɛ pɩɖɔŋ yɔ, pɩwɩlɩɣ se Yehowa wɛɛ nɛ ɛwazɩɣ tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ. Toovenim, pɛwɛɛ nɛ posusuu tɔm kɩbandʋ “tɛtʋ kpeekpe yɔɔ.”—Mat. 24:14. w19.11 24 §15-16

Pɩnaɣ taa kɩwɛɛkɩm hɩzʋʋ evemiye wiye, pɩɩwɛɛ se cɔjɔ sɔsɔ ɛɖʋ tɩlaaɖɩ miŋ nɛ pʋcɔ ɛpɩzɩ nɛ ɛlaa kɩlaŋ. Ɛzɩma ɛɖʋʋ tɩlaaɖɩ miŋ kajalaɣ ɖeɖe yɔ, piyeki nɛ ɛ-taa tɛ se Yehowa taa kaɣ labʋ leleŋ nɛ kɩlaŋ weyi ɛlaɣ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ Yesu kaawɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, pɩɩwɛɛ se ɛla nabʋyʋ, nɛ pɩ-tɔm cɛyaa nɛ pɩkɩlɩ ɛyaa ñʋʋ yabʋ, pʋcɔ nɛ ɛpɩzɩ ɛkpaɣ e-wezuu nɛ ɛlaa kɩlaʋ. Ɛbɛ pɩɩwɛɛ se ɛla? Alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, pɩɩwɛɛ se ɛña Yehowa e-wezuu caɣʋ kpeekpe pʋcɔ nɛ Yehowa mʋ ɛ-kɩlaʋ. Pɩtɩŋnɩ pʋyɔɔ lɛ, Yesu pɩzaɣ se ɛwɩlɩ se Yehowa sɔɔlɩm labʋ kɛnɩnɩ wezuu kɩbaŋʋ caɣʋ. Yesu pɩzaɣ se ɛlʋ nɛ ɛwɩlɩ se ɛ-Caa kewiyitu tɔɔʋ wɛ siɣsiɣ nɛ ɛnʋ pɩmʋnaa se ɛtɔɔ kewiyitu kɩkɩlɩtʋ. Alɩwaatʋ ndʋ Yesu kaacaɣ wezuu tɛtʋ yɔɔ yɔ, ɛɖɔm Yehowa paɣtʋ kila wena awɛ siɣsiɣ yɔ a-yɔɔ hɔɔlɩŋ tɩŋa taa. Takɩm yaa nazɩm nabʋyʋ tɩcamɩ sɔɔlɩm mbʋ ɛɛwɛna se ɛlʋ nɛ ɛwɩlɩ se ɛ-Caa pɩmʋnaa se ɛtɔɔ kewiyitu yɔ.—Fil. 2:8. w19.11 21 §6-7

Alɩwaatʋ ndʋ Yesu susaɣ tɔm yɔ, ɛ-apostoloowaa siɣsiɣ ñɩma wɩlaa se pɛkɛ ɛ-taabalaa kɩbama. (Adu. 18:24) Taabalaa mba, pamʋ ñɩm Yesu ɛsɩndaa. Alɩwaatʋ ndʋ ɛlabɩ ɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ yɔ, e-newaa taa nɔɔyʋ titisi ɛ-yɔɔ. (Yoh. 7:3-5) Alɩwaatʋ natʋyʋ taa, halɩ ɛ-hɔʋ taa ñɩma maɣmaɣ maɣzaɣ se ɛsʋ kpaaŋ. (Mark. 3:21) Ɛlɛ apostoloowaa siɣsiɣ ñɩma ñaawɛ ndɩ kpem. Ðoo kɛdɛzaɣ ñɩna wena Yesu caɣ wezuu tɛtʋ yɔɔ yɔ a-taa, eheyi-wɛ tɔm ndʋ tɩwɛ sɔnɔ evemiye mayaɣ taa yɔ. Nabʋyʋ taa, apostoloowaa ɖʋwaɣ Yesu ɖɩwɩzɩyɛ; paa mbʋ yɔ, ɛtɩka ɛ-lɩmaɣza pɛ-ɛjandʋ yɔɔ ɛlɛ eɖiɣzinaa se pɛwɛnɩ tisuu ɛ-yɔɔ. (Mat. 26:40; Mark. 10:13, 14; Yoh. 6:66-69) Ðoo kɛdɛzaɣ ñɩna wena Yesu caɣ wezuu tɛtʋ yɔɔ yɔ a-taa, eheyi ɛyaa siɣsiɣ ñɩma mba se: “Maya-mɩ se taabalaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mawɩlɩ-mɩ tɔm ndʋ payɩ manɩ man-Caa cɔlɔ yɔ.” (Yoh. 15:15) Pɩtʋʋ fɛyɩ se Yesu taabalaa kaakpazɩ-ɩ ɖoŋ siŋŋ. w19.04 11 §11-12

Ɛzɩma nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛtɩlɩ se ɛwɛnɩ lidaʋ se ɛkpaɣ ɛsɔdaa? Ðɩnaɣ tɔm pɔzʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ cosuu kpayɩ kpayɩ, tɔm ndʋ apostoloo Pɔɔlɩ ma mba paawɛ Room nɛ “paya-wɛ se pɛkɛ ɛyaa kiɖeɖema yɔ,” tɩ-taa. Pɩtasɩnɩ tɔm ndʋ pɔyɔɔdɩ sɔnɔ evemiye mayaɣ taa yɔ lɛ, eheyi-wɛ se: “Pɩtɩkɛ yomiye fezuu ɩmʋwa se sɔɔndʋ ɛtasɩ-mɩ kpaʋ, ɛlɛ ɩmʋ fezuu ŋgʋ Ɛsɔ haɣ se ɛkpaɣ-mɩ ɛzɩ ɛ-pɩyalaa yɔ, nɛ fezuu ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɖɩtɩŋɩɣna nɛ ɖɩmakɩ kubusi se: ‘Aba, Caa!’ (Roma 1:7; 8:15) Ye mbʋ, pɩtɩŋnɩ fezuu kiɖeɖeu yɔɔ lɛ, Ɛsɔ yeki se pɩtʋ patam numwaa lɩmaɣza taa kpayɩ kpayɩ se pɛwɛnɩ ɛsɔdaa kpaʋ lidaʋ ŋgʋ. (1 Tes. 2:12) Yehowa eeyeki nɛ abʋta wɛɣ mba ɛlɩzɩɣ-wɛ se pakpa ɛsɔdaa yɔ pa-lɩmaɣza nɛ pa-laŋa taa. (1 Yoh. 2:20, 27) Pɩtɩkɛ nɔɔyʋ heyiɣni-wɛ se pɛkɛ patam numwaa toovenim taa. w20.01 22 §7-8

Tigiɖe nɖɩ ɖɩ-wayɩ fɛyɩ yɔ, ɖɩ-yɔɔ pasɩ “Krɩstʋ paɣtʋ”; nɛ nɖɩ lɛ sɔɔlɩm. Sɔɔlɩm seɣtini Yesu ɛ-lakasɩ kpeekpe taa. (Gal. 6:2) Nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩwɩlɩ sɔɔlɩm yɔ, ɩ-taa nakʋyʋ lɛ pʋtɔdɩyɛ naʋ. Pʋtɔdɩyɛ naʋ mbʋ piseɣtini Yesu nɛ ɛwɩlɩ tɔm samaɣ, ɛwaa kʋdɔndɩnaa, ɛcalɩ mba ñɔɔsɩ wɩɣaɣ-wɛ yɔ nɛ efezi sɩɖaa. (Mat. 14:14; 15:32-38; Mark. 6:34; Luka 7:11-15) Yesu tisi faaa nɛ ɛsɩɩ lalaa kɩcɛyɩm kajalaɣ lone taa. Kɔzɩ kɔzɩ lɛ, ɛwɩlɩ sɔɔlɩm sɔsɔm pɩtɩŋnɩ ɛzɩma ɛkpaɣ e-wezuu nɛ ɛlaa se pɩwazɩ lalaa yɔ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yesu ye ɖɩsɩɣ lalaa kɩcɛyɩm kajalaɣ lone taa yɔ. Ðɩpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ-ɩ ye ɖɩnaɣ ɖe-egeetiye taa mba pʋtɔdɩyɛ yɔ. Ye pʋtɔdɩyɛ naʋ mbʋ, mbʋ eseɣtiɣni-ɖʋ se ɖisusuu ɛyaa tɔm kɩbandʋ nɛ ɖɩwɩlɩɣ-wɛ tʋ yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩñaŋ Krɩstʋ paɣtʋ. w19.05 4 §8-10

Yesu sɩnɩ ɛyaa se palɩɩ Ɛsɔ sɛtʋ agbaa ñʋndɩnaa cɛtɩm wɩlɩtʋ yomiye taa. Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa, pañɩkaɣ Yuuda ñɩma sakɩyɛ yɔɔ se pɔñɔɔnɩ ɛyaa sɔnzɩ nɛ petisi cɛtɩm tɔm yɔɔ. (Mat. 5:31-37; 15:1-11) Ɛyaa mba pɔyɔɔdaɣ se pɛwɛɛ nɛ pasɩɣnɩ ɛyaa se pɛsɛɛ Ɛsɔ yɔ, pa-maɣmaɣ pataasɛɣ Ɛsɔ ɛzɩ pɩmʋnaʋ yɔ nɛ pʋyɔɔ lɛ, paawɛ ɛzɩ yʋlʋmaa yɔ. Pekizi Mesiya nɛ toovenim tɔm ndʋ ɛwɩlaɣ yɔ; pʋyɔɔ lɛ, patɩpɩzɩ nɛ patɩlɩ Ɛsɔ, nɛ paawɛ ɛzɩ yʋlʋmaa yɔ nɛ patikpeɣ-wɛ pa-kɩwɛɛkɩm. (Yoh. 9:1, 14-16, 35-41) Yesu tɩŋnɩ ɛ-wɩlɩtʋ kɩbandʋ nɛ ɛ-kɩɖaʋ kɩbaŋʋ yɔɔ nɛ eyele nɛ mba paawɛnɩ tɩ luzuu yɔ pɛwɛɛ pa-tɩ yɔɔ fezuu taa. (Mark. 1:22; 2:23–3:5) Pɩtasɩ lɛ, Yesu yeba nɛ ɛyaa wɛɛ pa-tɩ yɔɔ yɔ, ŋgʋ lɛ se ɛlɩzɩ-wɛ kɩwɛɛkɩm yomiye taa. Pɩtɩŋnɩ Yesu kɩlaʋ yɔɔ lɛ, Ɛsɔ pɩzɩɣ nɛ ekpeɣ mba pɛwɛnɩ tisuu nɛ petisiɣ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ yɔɔ yɔ pa-kɩwɛɛkɩm.—Ebr. 10:12-18. w19.12 10 §8; 11 §10-11

Yehowa tɩŋnɩ e-fezuu kiɖeɖeu yɔɔ, nɛ eyele nɛ pɩtʋ Krɩstʋ ñɩma mba pata-wɛ num yɔ pa-lɩmaɣza taa kpayɩ kpayɩ se ɛlɩzɩ-wɛ. Pɩtɩŋnɩ pɩ-yɔɔ lɛ, fezuu kiɖeɖeu kɛ “yʋsaɣ” ŋga paha-wɛ nɛ piyeki se pa-taa ɛtɛ se ɛsɔdaa pakaɣ caɣʋ wezuu tam, nɛ pɩtɩkɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ. (2 Kɔr. 1:21, 22) Ye pata Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ num yɔ, pɩwɩlɩɣ se paa pɩɩla ɛzɩma yɔ ɛkaɣ mʋʋ ɛsɔdaa kpaʋ kɩhɛyʋʋ na? Aayɩ. Ɛɛpɩtɩɣ se palɩzɩ-ɩ se ɛkpa ɛsɔdaa. Paa mbʋ yɔ, pɩwɛɛ se ɛtɔzɩ paɣʋ pʋnɛ pɩ-yɔɔ: “Koobiya, ɩñaɣ pana siŋŋ nɛ pɩkɩlɩ nɛ ɩɖɔkɩ mɩ-yatʋ nɛ mɩ-lɩzʋʋ kpam, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ye iwoki pɩ-yɔɔ nɛ ɩlakɩ mbʋ yɔ, ɩɩkaɣ tɔlʋʋ wiɖiyi kaaʋ.” (2 Pɩy. 1:10) Ye mbʋ, paa palɩzɩ Krɩstʋ tʋ patam num nɔɔyʋ se ɛkpaɣ ɛsɔdaa yɔ, mbʋ pi-ɖeke piyeki nɛ ɛmʋ ɛ-kɩhɛyʋʋ yɔ lɛ se ɛɖɔkɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ.—Fil. 3:12-14; Ebr. 3:1; Natʋ 2:10. w20.01 21-22 §5-6

Lɩmaɣza wena a-yɔɔ Yɔɔb taabalaa mba pa-naadozo patɩpɩzɩ nɛ pawɩlɩ se panɩɣ e-siziŋ yɔ, a-taa naɖɩyɛ lɛ se patɩñaɣ pana se patazɩ nɛ panɩɩ mbʋ ɖeyi ɖeyi pɩtalaɣ Yɔɔb yɔ pʋ-tɔbʋʋ. Piyeba nɛ pɛwɛɛnɩ ɛ-yɔɔ lɩmaɣza wena atɩmʋna yɔ, nɛ pɔyɔɔdɩ ɛ-yɔɔ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ. Ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtaatɔlɩ kpaca ŋgʋ kɩ-taa? Tɔzɩ se Yehowa ɖeke sɩmnɩ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ɖeyi ɖeyi ɛyʋ nɔɔyʋ wɛɛ yɔ. Welisi camɩyɛ tɔm ndʋ weyi ɛwɛ wɩzasɩ taa yɔ, eheyiɣ-ŋ yɔ. Tɔm ndʋ eɖiɣni yɔɔdʋʋ yɔ, taawelisiɣ-tʋ yem, ɛlɛ ñaɣ pana nɛ ŋnɩɩ ɖɔɖɔ ɛ-wɩzasɩ. Mbʋ wɩlɩɣna se toovenim lɛ, ŋnɩɣ ño-koobu siziŋ siŋŋ. Ye ɖɩnɩɣ lalaa siziŋ yɔ, ɖɩɩyɛlɩɣnɩ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ kala wena pakatɩɣ yɔ a-yɔɔ. Kɔlɔmɔtʋ tʋ ɛɛkpazɩɣ ɛgbɛyɛ ɖoŋ, ɛlɛ ɛkɔŋnɩ tayʋʋ ɖɩ-taa na. (Adu. 20:19; Roma 14:19) Ɛpɩzɩɣ nɛ ɛwɛɛkɩ weyi ɛtɛm wɛʋ kʋñɔŋ taa yɔ, ɛ-laŋɩyɛ. (Efɛz. 4:31, 32) Ye ɖɩcɔŋnɩ lalaa wɛtʋ kɩbandʋ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɩnɩ-wɛ nɛ palʋbɩnɩ kala wena pakatɩɣ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, pɩwɛɣ ɖeu nɛ pɩkɩlɩ. w19.06 21-22 §8-9