Novembre

Sɔnɔ, ɛyaa mba pamaɣzɩɣ se pasɩm lɔŋ yɔ, peniŋ tɔm ndʋ Bibl wɩlɩɣ tɩ kpazʋʋ yɔɔ yɔ. Pɩtɩla pɔyɔɔdʋʋ se ye ŋkpakɩɣ lalaa ɛzɩ pakɩlɩ-ŋ yɔ, pɩwɛɣ ɛzɩ ŋtɩlɩɩ pʋyʋ yɔ nɛ lalaa muluu-ŋ falaa. Ɛlɛ, tɩ kpazʋʋ lɩmaɣza wena Sataŋ seɣtiɣ ɛyaa se pɛwɛɛna yɔ, ɛbɛ lɩɣ a-taa? Tɩ kpazɩyaa wɛ koboyaɣ taa? Pɔ-hɔŋ wɛ koboyaɣ taa nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛ pa nɛ lalaa pɛ-hɛkʋ taa? Taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛ pa nɛ Ɛsɔ pɛ-hɛkʋ taa? Ña-naʋ taa lɛ, ɛbɛ wɛ wazaɣ nɛ pɩkɩlɩ? Ɛjaɖɛ lɔŋsɩnɖɛ yaa lɔŋsɩnɖɛ nɖɩ ɖɩwɛ Bibl taa yɔ? (1 Kɔr. 3:19) Ɛyaa mba pɔɖɔŋ ɛyaa lalaa mba ɛjaɖɛ maɣzɩɣ se pɛwɛ lɔŋ yɔ pɔ-lɔŋ tasʋʋ yɔɔ yɔ, pɛwɛ ɛzɩ nʋmɔɖɔnʋ weyi ɛpɔzʋʋ ɛ-taabalʋ se ɛlɛ ɛwɩlɩ-ɩ nʋmɔʋ yɔ, ŋgʋ pa-naalɛ peleba. Yesu yɔɔdɩ “lɔŋsɩnɖaa” mba paawɛ ɛ-alɩwaatʋ taa yɔ, pɔ-tɔm se: “Nʋmɔʋ wɩlɩyaa yʋlʋmaa pɛkɛnaa. Ye yʋlʋm ɛwɩlɩɣ yʋlʋm nʋmɔʋ yɔ, pa-naalɛ pakaɣ tɔlʋʋ pɔʋ taa.” (Mat. 15:14) Toovenim taa lɛ, ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-lɔŋsɩnɖɛ kɛ kɩmɛlɛndʋ Ɛsɔ ɛsɩndaa. w19.05 24-25 §14-16

Pɩnzɩ nzɩ sɩɖɛwa nɛ pitileɖita yɔ sɩ-taa, ɛyaa mba pɔtɔkaɣ kpɔnɔ nɛ pɔñɔʋ vɛɛ Krɩstʋ sɩm yɔɔ tɔzʋʋ sɔnzɩ wiye yɔ, paawɛɛ nɛ pɔɖɔʋ. Ɛzɩ pɩwɛɛ se ɖɩnɩɣzɩ pɩ-yɔɔ? Aayɩ. “Yehowa sɩm mba pɛkɛ ɛ-ñɩma yɔ.” (2 Tim. 2:19) Koobiya mba pakalɩɣ ɛyaa mba pɔtɔkɩ kpɔnʋ nɛ pɔñɔʋ vɛɛ Krɩstʋ sɩm yɔɔ tɔzʋʋ sɔnzɩ wiye yɔ, paasɩŋ mba pɛkɛ patam numwaa toovenim taa yɔ, ɛlɛ Yehowa ñasɩma. Ye mbʋ, pakalɩɣ nɛ pɛkpɛndɩɣnɩ ɛyaa mba pamaɣzɩɣ se pɛkɛ patam numwaa, ɛlɛ patɩkɛ yɔ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ. Mba pɔtɔkaɣ kpɔnʋ nɛ pɔñɔʋ vɛɛ yɔ, pa-taa nabɛyɛ yebi pʋwayɩ. Pɩtɩla maɣzɩm taa kʋdɔŋ yebina nɛ nabɛyɛ maɣzɩ se pa nɛ Krɩstʋ pakaɣ tɔɔʋ kewiyitu ɛsɔdaa. Toovenim taa lɛ, ɖɩɩsɩŋ patam numwaa ɛzɩma ɖeyi ɖeyi pɩkazɩ tɛtʋ yɔɔ yɔ. Patam numwaa kaɣ wɛʋ tɛtʋ hɔɔlɩŋ ndɩ ndɩ taa alɩwaatʋ ndʋ Yesu kɔŋ se ɛkpaɣ-wɛ nɛ ɛkpanɩ ɛsɔdaa yɔ. Bibl yɔɔdaa se kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa lɛ, pɩkaɣ kazʋʋ patam numwaa pazɩ tɛtʋ yɔɔ. (Natʋ 12:17) Ɛlɛ, kɩtɩyɔɔdɩ pa-taa ɛzɩma pɩkaɣ kazʋʋ tɛtʋ yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ kʋñɔŋ sɔsɔʋ paɣzɩɣ yɔ. w20.01 29-30 §11-13

Yesu tɩŋnɩ pɩɣa ŋga keleba yɔ kɛ-kɛdaɣ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ ɛzɩma Yehowa sɔɔlɩ e-piya siŋŋ yɔ. (Luka 15:11-32) Caja weyi ɛ-tɔm pɔyɔɔdɩ kɛdaɣ ŋga ka-taa yɔ, ɛtɩlɔ lidaʋ kpa se ɛ-pɩyalʋ ɛɛkaɣ pɩsʋʋ. Alɩwaatʋ ndʋ pɩyalʋ pɩsɩ ɖɩɣa yɔ, caja mʋ-ɩ nɛ taa leleŋ sɔsɔŋ. Ye ɖiiposini Yehowa ɛlɛ ɖikpiɖi yɔ, ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ɖa-Caa kʋsɔɔlʋ sɔɔlɩ faaa se ɛmʋ-ɖʋ. Ða-Caa kaɣ ñɔɔzʋʋ mbʋ payɩ Aɖam wɛɛkaa yɔ. Aɖam kaañamtʋ wayɩ lɛ, Yehowa labɩ tamaɣ se ɛlɩzɩɣ ɛyaa 144000 tɛtʋ yɔɔ, mba pa nɛ ɛ-Pɩyalʋ pakaɣ kɛʋ awiya nɛ cɔjɔnaa ɛsɔdaa yɔ. Yesu nɛ mba ɛ nɛ wɛ pɔtɔkɩ kewiyitu yɔ, pakaɣ sɩnʋʋ ɛyaa mba pañaŋ yɔ se patalɩ pilim ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ taa. Pɔɖɔkʋʋ pa-tɩ kɛdɛzaɣ takɩm taa nɛ pɩtɛ lɛ, Ɛsɔ kaɣ-wɛ haʋ tamtam wezuu. Pʋbʋ taa lɛ, ɖa-Caa taa kaɣ labʋ leleŋ, alɩwaatʋ ndʋ ɛnaɣ tɛtʋ suni ɛ-pɩyalaa nɛ ɛ-pɛlaa mba patalɩ pilim yɔ. Pɩkaɣ kɛʋ alɩwaatʋ kɩbandʋ siŋŋ! w20.02 6-7 §17-19

Pɩcɛyaa se ɖa-taa paa anɩ ɛpɔzɩ ɛ-tɩ se: “Lɛɣzɩtʋ ndʋ mɛwɛɛ nɛ malakɩ se manpɩsɩ Krɩstʋ tʋ yɔ, tɩnaɣ ɛsa yɔɔ yem yaa toovenim taa lɛ, mɛwɛɛ nɛ manpɩsɩɣ Krɩstʋ tʋ ɖooo ma-laŋɩyɛ nɛ ma-maɣzɩm taa? Tɔm ndʋ Yesu yɔɔdɩ Maatiyee 12:43-45 taa yɔ tɩ-taa, ɛñɩɣ niye mbʋ pɩcɛyaa se ɖɩla yɔ pɩ-yɔɔ. Tɔm ndʋ tɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ lɔŋ kɩbaŋ nɩɩyɩ. Lɔŋ ɛnɩ yɔ: Pɩtasɩnɩ se pɩwɛɛ se ɖɩlɔ lɩmaɣza kɩdɛkɛda lɛ, pɩcɛyaa ɖɔɖɔ se ɖɩlɛɣzɩ a-lone taa lɩmaɣza wena akɛdɩɣnɩ Ɛsɔ yɔ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlɛɣzɩ ɛyʋ weyi ɖɩkɛnɩ ɖooo ɖa-taa yɔ? Masɩ wɩlɩɣ se ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ. Sɩyɔɔdʋʋ se: “Isuu ɛyʋtʋ kɩfatʋ ndʋ palɩzɩ-tʋ siɣsiɣ wɛtʋ toovenim ñɩndʋ nɛ Ɛsɔ ñɔnʋʋ siŋŋ pa-taa ɛzɩ Ɛsɔ sɔɔlʋʋ yɔ.” (Efɛz. 4: 24) Toovenim taa lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlɛɣzɩ ɛyʋ weyi ɖɩkɛnɩ ɖooo ɖa-taa yɔ, ɛlɛ pɩ-labʋ fɛyɩ kɛlɛʋ. Lɩmaɣza kɩdɛkɛda lʋbɩnʋʋ nɛ lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ yebu ɖeke tɩmaɣ. Pɩwɛɛ se ɖɩlɛɣzɩ ‘maɣzɩm mbʋ piɖiyiɣ-ɖʋ yɔ.’ Pɩ-taa nabʋyʋ lɛ mbʋ ɖɩsɔɔlaa yɔ, ɖɛ-wɛtʋ nɛ mbʋ pituzuu-ɖʋ nɛ ɖɩlakɩ nabʋyʋ yɔ. Pɩsa nɛ ɖɩla mbʋ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩñakɩ pana siŋŋ. w19.06 9-10 §6-7

Yehowa na Lɔɔtɩ pʋtɔdɩyɛ nɛ etiyi tiyiyaa se paya ɛ nɛ ɛ-hɔʋ pa-ñʋʋ. Ɛlɛ, Lɔɔtɩ wɛɛ nɛ ‘ɛcɔʋ ɛ-taa kiii.’ Piyeba nɛ pɩpɔzɩ se tiyiyaa ɩɖɔkɩ e-nesi tɛɛ nɛ pasɩnɩ ɛ nɛ ɛ-hɔʋ nɛ palɩɩ tɛtʋ taa. (Kiɖe 19:15, 16) Ðɩnɛ ɛlɛ, tiyiyaa heyi-i se ɛ nɛ ɛ-hɔʋ pese nɛ pakpa pʋʋ taa. Ɛlɛ, mbʋ ɛzɩ Lɔɔtɩ kaañam Yehowa lɛ, ɛpɔzɩ-ɩ se ɛha-ɩ nʋmɔʋ nɛ ewolo tɛtʋ ndʋ tɩwɛ pɩ-cɔlɔ kpam yɔ tɩ-taa. (Kiɖe 19:17-20) Yehowa welisini Lɔɔtɩ nɛ suuɖu nɛ ɛha-ɩ nʋmɔʋ se ewolo tɛtʋ ndʋ tɩ-taa. Pʋwayɩ sɔɔndʋ kpa Lɔɔtɩ se ɛcaɣ tɛtʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, ɛkʋyɩ nɛ ɛkpa pʋʋ taa, ɖenɖe ɖeyi ɖeyi Yehowa kaaheyi-i se ewolo yɔ. (Kiɖe 19:30) Yehowa kaawɩlɩ Lɔɔtɩ suuɖu pɩdɩɩfɛyɩ! Ɛzɩ Lɔɔtɩ yɔ, ɖo-koobu Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛkpaɣ lɩmaɣza wena atɩtʋʋzɩ yɔ nɛ pɩkɔnɩ-ɩ kala sakɩyɛ. Ye pɩtalɩ ɖo-koobu nɔɔyʋ mbʋ, ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩla? Ðɩtɩtɩlɩ labʋ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖiheyi-i se mbʋ ɛ-maɣmaɣ eɖuwa yɔ mbʋ eɖiɣni kʋm; nɛ ye ɖɩyɔɔdɩ mbʋ yɔ, ɖɩtɩcɛtɩ. (Gal. 6:7) Ɛlɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ pɩwɛ ɖeu nɛ pɩkpaɖɩ yɔ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɩnɩ-ɩ ɛzɩ Yehowa kaasɩnʋʋ Lɔɔtɩ yɔ. w19.06 20 21 §3-5

Mba papaɖɩɣ-ɖʋ yɔ, pamaɣzɩɣ se ye paɖɩɣ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋma nʋmɔʋ yɔ, piyeki nɛ sɔɔndʋ kpa-ɖʋ nɛ ɖiyele Yehowa sɛʋ. Pɩtasɩnɩ se paɖɩkɩ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋma nʋmɔʋ lɛ, papɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ pɛcɛtɩ ɖɔ-yɔɔ tɔm, petiyi sɔɔjanaa se pewili ɖa-ɖɩsɩ taa, pakpa-ɖʋ nɛ powoni tɔm hʋyaa ɛsɩndaa, yaa halɩ papɩzɩɣ nɛ paɖʋ ɖa-taa nabɛyɛ salaka. Pamaɣzɩɣ se ɛzɩma paɖʋ ɖa-taa nabɛyɛ salaka yɔ, piyeki nɛ sɔɔndʋ kpa-ɖʋ. Ye ɖiseɣ-wɛ sɔɔndʋ nɛ ye sɔɔndʋ ɛkpaɣ-ɖʋ ɖɔɖɔ nɛ mbʋ papɩzɩɣ nɛ palabɩ-ɖʋ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpaɣzɩ hɛʋ, nɛ halɩ ɖiyele Yehowa sɛʋ. Ðɩtɩsɔɔlɩ se ɖɩmaɣzɩnɩ mba pɔ-tɔm pɔyɔɔdɩ Levitiki 26:36, 37 taa yɔ. Ðɩɩkaɣ yebu nɛ sɔɔndʋ yɔɔ lɛ, ɖɩpasɩ fezuu taa tʋma wena ɖɩlakaɣ yɔ yaa ɖiyele a-labʋ. Ðɩtaɣ Yehowa liu siŋŋ, nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɖiiseliɣ. (Iza. 28:16) Ðɩtɩŋɩɣnɩ adɩma yɔɔ nɛ ɖɩpɔzɩ Yehowa se eɖiyi-ɖʋ. Ðɩnawa se pɩtɩŋnɩ ɛ-sɩnʋʋ yɔɔ lɛ, ɛyaa komina nakʋyʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ kɩɖɩɣ-ɖʋ nʋmɔʋ se ɖɩtaaɖɔkɩ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ taa. Ðenɖe ɛzɩ nazɩm kaayeba nɛ ɖɩpɩsɩnɩ wayɩ lɛ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ ɖɩtɛ ɖa-taa se ɖɩsɛɣ Yehowa nɛ kpekpeka nɛ pɩkpaɖɩ. w19.07 9-10 §6-7

Paa ŋwɛɛ nɛ ŋsusuu tɔm alɩwaatʋ sakɩyɛ, ɛlɛ ña nɛ nɔɔyʋ ɩtɩpaɣzɩtɩ Bibl kpɛlɩkʋʋ yɔ, wolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋñɩnɩɣ laŋa kɩbana tɩnaa. Tɔzɩ se Yesu kpaɣ tɔmkpɛlɩkɩyaa labʋ tʋmɩyɛ nɛ ɛmaɣzɩnɩ kpakpasɩ kpaʋ tʋmɩyɛ. Nabʋyʋ taa, kpakpasɩ kpayaa kpakɩɣ ñɩɣtʋ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ papɩzɩ nɛ pakpa kpakpasɩ pazɩ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, palakɩ tʋmɩyɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ ɖoo cɩjɩka, yaa palɩɣ lɔŋ tanaŋ tɛɛ pala nɛ nabʋyʋ taa ɖɔɖɔ lɛ, pɛɖɛɣ ɖooo poliŋ pʋcɔ nɛ pehiɣ kpakpasɩ nɛ pakpa. (Luka 5:5) Mbʋ ɖɔɖɔ pɩwɛ tɔmkpɛlɩkɩyaa labʋ tʋmɩyɛ taa. Nabɛyɛ kpakɩɣ ñɩɣtʋ sakɩyɛ nɛ palakɩ fezuu taa kpakpasɩ kpaʋ tʋmɩyɛ lona ndɩ ndɩ taa nɛ alɩwaatʋ ndɩ ndɩ yɔɔ nɛ suuɖu. Ɛbɛ yɔɔ? Palakɩ mbʋ se papɩzɩ nɛ pakatɩ ɛyaa sakɩyɛ. Mba pañakɩ pana siŋŋ mbʋ yɔ, ɖoŋ ɖoŋ lɛ Yehowa wazɩɣ pa-pana ñaɣʋ yɔɔ nɛ pakatɩɣ laŋa kɩbana tɩnaa. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla ɖʋtʋ nɛ ŋsusuu tɔm evemiye alɩwaatʋ ndʋ tɩ-yɔɔ yaa lone nɖɩ ɖɩ-taa pɩwɛ kɛlɛʋ se ŋkatɩ ɛyaa yɔ? Ɛbɛ yɔɔ pɩpɔzʋʋ se ɖɩwɛɛ suuɖu alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkpɛlɩkɩɣnɩ nɔɔyʋ Bibl yɔ? Lɩmaɣza wena a-yɔɔ pɩpɔzʋʋ se ɖɩla mbʋ yɔ, a-taa naɖɩyɛ lɛ se pɩtasɩnɩ se ɖɩsɩɣnɩ Bibl kpɛlɩkɩyʋ se ɛtɩlɩ Bibl wɩlɩtʋ nɛ ɛsɔɔlɩ-tʋ lɛ, ɖɩsɔɔlaa se ɖɩsɩnɩ-ɩ ɖɔɖɔ nɛ ɛtɩlɩ Yehowa weyi ɛ-cɔlɔ Bibl lɩnaa yɔ nɛ ɛsɔɔlɩ-ɩ. w19.07 18-19 §14-15

Pɩtɩla pɩwɛɛ se ɖa-taa nabɛyɛ ɩñaɣ pana nɛ peyele kɩdɛkɛdɩm mbʋ palaba nɛ pɩɖɛɛ yɔ, pɩ-yɔɔ nɩɣzʋʋ. Ye ŋwɛ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa yɔ, pɩɩwɛɣ ɖeu se ña-tɩ yɔɔ kpɛlɩkʋʋ alɩwaatʋ taa lɛ, ŋtazɩ Krɩstʋ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ tɔm taa nɛ pɩkpaɖɩ yaa we? Ye ɖɩkpɛlɩkɩɣ, ɖɩmaɣzɩɣ tɔm ndʋ ɖɩkpɛlɩkɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ nɛ ɖɩtɩmɩɣ pɩ-yɔɔ ɖɔɖɔ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖiyele nɩɣzʋʋ mbʋ pɩ-tɔm tɩcɛyɩ yɔ pɩ-yɔɔ. Halɩ pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖiyele nɩɣzʋʋ kɩdɛkɛdɩm mbʋ Yehowa tɛm-ɖʋ kpeɣu yɔ pɩ-yɔɔ ɖɔɖɔ. Iyele nɛ ɖɩna lɔŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtasɩ kpɛlɩkʋʋ Pɔɔlɩ kɩɖaʋ taa yɔ. Pɩtɩla, ɖa-taa nabɛyɛ kizi tʋma wena apɩzaɣ se ayele nɛ papɩsɩ ñɩm tɩnaa yɔ a-labʋ nɛ pɛɖɛzɩ Kewiyaɣ tʋma nɔɔ. Ye ŋwɛ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa yɔ, pɩɩwɛɣ ɖeu se ŋsɔɔ mbʋ pɩwɛnɩ wayɩ yɔ nɛ ŋyele maɣzʋʋ se ŋlesi wala wena apɩzaɣ se ayele nɛ ŋpɩsɩ ñɩm tʋ yɔ a-yɔɔ? (Kɩg. 11:4-6; Ekl. 7:10) Halɩ “mbʋ pɩwɛnɩ wayɩ yɔ,” pɩpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ pɩkɛnɩ tʋma kɩbana wena ɖɩtɛm labʋ Yehowa sɛtʋ taa yɔ yaa kala wena ɖɩlʋbɩnaa nɛ pɩɖɛɛ yɔ. Pɩkɛ toovenim se ye ɖɩtɔzʋʋ ɛzɩma Yehowa wazɩ-ɖʋ nɛ ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ pɩɖɛɛ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, piyeki nɛ ɖɩñɔtɩnɩ ɖa-Caa nɛ pɩkpaɖɩ. Paa mbʋ yɔ, ɖɩtɩsɔɔlɩ kpa se ɖɩmaɣzɩ se mbʋ ɖɩtɛm labʋ Yehowa sɛtʋ taa yɔ pɩmaɣaa.—1 Kɔr. 15:58. w19.08 3 §5-6

Paa le ɖɩtɩɩwɛɛ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩñɔtɩnɩ ɖɛ-Ɛsɔ nɛ ñamtʋ paa alɩwaatʋ ndʋ. Pɩtɩkɩlɩ-ɩ ɖɔkɩnʋʋ kpa se etaawelisini-ɖʋ, ɛlɛ ewelisiɣ ɖa-adɩma paa ɛzɩmtaa. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnaɣ se Yehowa welisiɣ ɖa-adɩma yɔ, ɖɩsɔɔlʋʋ-ɩ nɛ pɩkpaɖɩ. Keɣa maɖʋ yɔɔdaa se: “[Yehowa] mʋ ma-adɩma, mɔnsɔɔlɩ-ɩ pɩŋŋ.” (Keɣa 114:1) Pɩtasɩna se ɖa-Caa welisiɣ ɖa-adɩma lɛ, ecosuu a-yɔɔ ɖɔɖɔ. Apostoloo Yohanɛɛsɩ heyiɣ-ɖʋ lidaʋ tɔm tʋnɛ: “Paa ɛbɛ ɖɩpɔzʋʋ nɛ pɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ [Ɛsɔ] sɔɔlɩm yɔ, ewelisiɣni-ɖʋ.” (1 Yoh. 5:14, 15) Pɩkɛ toovenim se pɩtɩla Yehowa eecosuu ɖa-adɩma yɔɔ ɛzɩ ɖɩɩɖaŋʋʋ yɔ. Ɛsɩm mbʋ pɩwazɩɣ-ɖʋ nɛ pɩkɩlɩ yɔ; pʋyɔɔ lɛ, nabʋyʋ taa ecosuu se aayɩ yaa ɛñɩnɩɣ se ɖɩɖaŋ. (2 Kɔr. 12:7-9) Yehowa cɔŋnɩ ɖa-kɩcɛyɩm ɖeɖe. Ɛlakɩ mbʋ ɛpɔzʋʋ cajanaa tɩŋa se pala yɔ. (1 Tim. 5:8) Ɛcɔŋnɩ e-piya tomnaɣ yɔɔ kɩcɛyɩm ɖeɖe. Ɛtɩsɔɔlɩ se ɖɩnɩɣzɩ tɔɔnaɣ, wondu kususutu yaa ɖɩzʋyɛ yɔɔ. (Mat. 6:32, 33; 7:11) Ɛzɩ lʋlɩyʋ kʋsɔɔlʋ yɔ, halɩ Yehowa labɩ ɖʋtʋ se ɛcɔŋnɩ ɖa-kɩcɛyɩm tɩŋa ɖeɖe cee wayɩ. w20.02 5 §10-12

Mba pɛwɛnɩ ɛsɔdaa kpaʋ lidaʋ yɔ, pɩtɩkɛ pa-tɩŋa pɛkɛnɩ “yom siɣsiɣ tʋ nɛ lɔŋsɩnɖʋ.” (Mat. 24:45-47) Ɛzɩ pɩɩwɛʋ kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa yɔ, sɔnɔ Yehowa nɛ Yesu patɩŋɩɣnɩ koobiya abalaa cabɩ yɔɔ na nɛ pacalɩɣ, yaa pawɩlɩɣ tɔm ɛyaa sakɩyɛ. Krɩstʋ ñɩma patam numwaa pazɩ ɖeke yɔɔ patɩŋnɩ kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa nɛ pama Krɩstʋ Mba Grɛɛkɩ Masɩ. Sɔnɔ, Krɩstʋ ñɩma patam numwaa pazɩ ɖeke wɛnɩnɩ waɖɛ se paha Ɛsɔ samaɣ “tɔɔnaɣ alɩwaatʋ ndʋ tɩmʋnaa yɔ tɩ-yɔɔ.” Yehowa kpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se ɛhaɣ ɛ-samaɣ hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ wezuu maatɛŋ tɛtʋ yɔɔ, nɛ ɛha ɛyaa pazɩ mba pa nɛ Yesu pakaɣ kewiyitu tɔɔʋ yɔ wezuu ɛsɔdaa. Yehowa wazɩɣ ɛ-sɛyaa tɩŋa, pʋ-tɔbʋʋ se “Yuuda tʋ” nɛ “ɛyaa hiu,” nɛ ɛñɩnɩɣ se paña paɣtʋ kʋɖʋmtʋ nɛ pɔɖɔkɩ pe-siɣsiɣ wɛtʋ. (Zak. 8:23) Pɩwɛɛ se pa-tɩŋa pɛwɛɛnɩ tɩ luzuu. Pɩwɛɛ se pa-tɩŋa pɛkpɛndɩ nɛ pɛsɛɛ-ɩ, nɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ wɛɛ pɛ-hɛkʋ taa. Nɛ pɩwɛɛ se pa-tɩŋa pañaɣ pana nɛ peyele nɛ laŋhɛzɩyɛ wɛɛ ɛgbɛyɛ taa. Ðɩwɛɛ nɛ ɖɩñɔtʋʋnɩ ɛjaɖɛ tɛm nɛ pʋyɔɔ lɛ, iyele nɛ ɖa-tɩŋa ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩsɛɣ Yehowa nɛ ɖɩtɩŋɩɣ Krɩstʋ wayɩ ɛzɩ “ewiɖe kʋɖʋmɖɩyɛ” yɔ. w20.01 31 §15-16

Ðɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpa ɖɔ-hɔʋ taa ñɩma nɛ ɖoŋ se petisi tɔm kɩbandʋ yɔɔ, ɛlɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖiseɣti-wɛ nɛ pokuli pa-maɣzɩm nɛ pa-laŋa se panɩɩ Bibl taa tɔm. (2 Tim. 3:14, 15) Ha kɩɖaʋ kɩbaŋʋ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, mbʋ ɖɩlakɩ yɔ pɩwɛnɩ ɖoŋ ɖɔ-hɔʋ taa ñɩma yɔɔ nɛ pɩkpaɖɩ ndʋ ɖɩyɔɔdʋʋ yɔ. Wolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋsɩɣnɩ ñɔ-hɔʋ taa ñɩma. Yehowa haɣ-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa. “Paa kɩyakʋ ŋgʋ” ɛhaɣ ɛyaa waɖɛ se petisi tɔm kɩbandʋ yɔɔ nɛ pehiɣ wezuu. (Yer. 7:25) Nɛ apostoloo Pɔɔlɩ heyi Timootee se ewolo pɩ-yɔɔ nɛ ɛsɩɣnɩ lalaa. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, alɩwaatʋ ndʋ ɛlakɩ mbʋ yɔ, ɛyakɩ ɛ-maɣmaɣ ɛ-ñʋʋ nɛ mba pewelisiɣni-i yɔ pa-ñɩŋgʋ. (1 Tim. 4:16) Ðɩsɔɔlɩ ɖɔ-hɔʋ taa ñɩma nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɖɩsɔɔlaa se patɩlɩ toovenim tɔm ndʋ tɩwɛ Bibl taa yɔ. w19.08 14 §2; 16-17 §8-9

Pɩwɛɛ se ɖɩtɔzɩ se ye nɔɔyʋ ɛñaɣ pana se ɛtasɩ-ɖʋ lɔŋ yɔ, pɩtɩla pɩwɩlɩɣ se mbʋ ɖɩlaba yɔ, pɩfɛyɩ ɖeu. Alɩwaatʋ ndʋ nɔɔyʋ tasɩɣ-ɖʋ lɔŋ yɔ, pɩtɩla ɖikiziɣ lɔŋ tasʋʋ mbʋ. Pɩtɩla ɖɔɖɔ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkʋ weyi ɛtasɩ-ɖʋ lɔŋ yɔ ɛ-tɔm yaa ɖɩmaɣzɩ se pɩtɩkɛ mbʋ pɩɩwɛɛ se ɛyɔɔdɩnɩ-ɖʋ. Ɛlɛ ye ɖɩwɛnɩ tɩ luzuu yɔ, ɖɩkaɣ ñaɣʋ pana nɛ ɖɩwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ. Ɛyʋ weyi eluzuu ɛ-tɩ yɔ, ɛmʋʋ lɔŋ tasʋʋ. Ðɩkpaɣ kɩɖaʋ kʋnɛ: Maɣzɩ se ŋwɛ kediɣzaɣ nakɛyɛ taa. Ña nɛ koobiya sakɩyɛ ɩtɛm yɔɔdʋʋ lɛ, pa-taa nɔɔyʋ ya-ŋ hɔɔlʋʋ nɛ eheyi-ŋ se tɔɔnaɣ sɔɖɩ ñe-kela taa. Pɩtʋʋ fɛyɩ se pɩkaɣ-ŋ cɛyʋʋ siŋŋ. Ɛlɛ, pɩkɛdɩɣnɩ-ŋ se eheyi-ŋ tɔm ndʋ. Halɩ pɩlakɩ-ŋ ɛzɩ ye nɔɔyʋ kaaheyi-ŋ tʋ lɔŋ yɔ, pɩɩwɛ ɖeu nɛ pɩkɩlɩ! Mbʋ ɖeyi ɖeyi pɩwɛɛ se tɩ luzuu eyele nɛ alɩwaatʋ ndʋ koobu nɔɔyʋ lakɩ abalɩtʋ nɛ ɛtasɩ-ɖʋ lɔŋ yɔ, ɖitisi nɛ ɖɩmʋ lɔŋ tasʋʋ mbʋ camɩyɛ. Ðɩkpakɩɣ-ɩ se ɛkɛ ɖɛ-ɛgbaɣdʋ, ɛlɛ ɛtɩkɛ ɖo-koyindu.—Adu. 27:6; Gal. 4:16. w19.09 5 §11-12

Yehowa ɖʋ paa ɖoyo weyi tʋmɩyɛ kɩcɛyɩyɛ naɖɩyɛ hɔʋ taa, nɛ ɛha-ɩ ɖɔɖɔ wala naayɛ e-piya yɔɔ. Mbʋ ɖoyo lakɩ, nɛ tɔm ndʋ ɛyɔɔdʋʋ yɔ, tɩpɩzɩɣ nɛ tɩwɛɛnɩ ɖoŋ e-piya yɔɔ si-wezuu caɣʋ kpeekpe taa. (Adu. 22:6) Iyele nɛ ɖɩna mbʋ ɖoonaa pɩzɩɣ nɛ pɛkpɛlɩkɩ Yesu ɖoo Maarɩɩ cɔlɔ yɔ. Maarɩɩ kaasɩm Masɩ camɩyɛ siŋŋ. Ɛñaŋaɣ Yehowa camɩyɛ, nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ kaawɛ ɛ nɛ ɩ pɛ-hɛkʋ taa. Ɛɛsɔɔlɩ faaa se ɛɖɔ nʋmɔʋ ŋgʋ Yehowa wɩlɩɣ-ɩ yɔ kɩ-taa, paa piyekaɣ se e-wezuu caɣʋ ɛlɛɣzɩ yɔ. (Luka 1:35-38, 46-55) Ðoonaa, ɩpɩzɩɣ nɛ ɩmaɣzɩnɩ Maarɩɩ hɔɔlɩŋ sakɩyɛ taa. Ɛzɩma tɩyɛ? Kajalaɣ lɛ, ɩtɩŋnɩ mɩ-tɩ yɔɔ kpɛlɩkʋʋ nɛ adɩma wena ɩlakɩ mi-ɖeke yɔ a-yɔɔ nɛ iyele nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛɛ mɩ nɛ Yehowa mɩ-hɛkʋ taa. Nabʋlɛ lɛ, ɩsɔɔlɩ faaa se ɩla lɛɣzɩtʋ mi-wezuu caɣʋ taa nɛ pɩkɛdɩnɩ Yehowa. w19.09 18 §17-19

Ɛsɔ yeba nɛ apostoloo na natʋ kɩbandʋ natʋyʋ. Natʋ ndʋ tɩ-taa, peheyi tiyiyaa se pakpa kʋñɔŋ sɔsɔʋ helim nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ yomaa samaɣ mʋʋ kɛ-kɛdɛzaɣ mayaɣ yɔ. (Natʋ 7:1-3) Samaɣ ŋga lɛ ɛyaa 144 000 mba pa nɛ Yesu pakaɣ tɔɔʋ kewiyitu ɛsɔdaa yɔ. (Luka 12:32; Natʋ 7:4) Pʋwayɩ Yohanɛɛsɩ yɔɔdɩ samaɣ lɛɛka tɔm ɖɔɖɔ; kɔɖɔ siŋŋ nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɛyɔɔdɩ se: “Na.” Tɔm piye nɖɩ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se pɩɖɩɣzɩ-ɩ se ɛna mbʋ ɛtaamaɣzɩ pɩ-yɔɔ yɔ. Ɛbɛ Yohanɛɛsɩ nawa? “Samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ, ŋga ɛyʋ nɔɔyʋ taapɩzɩɣ-kɛ kalʋʋ yɔ, kalɩnɩ ajɛɛ kpeekpe nɛ cejewe kpeekpe nɛ samasɩ kpeekpe nɛ kʋnʋmɩŋ kpeekpe taa, kasɩŋ kewiyaɣ kpelaɣ ɛsɩndaa nɛ Heɣa ɛsɩndaa.” (Natʋ 7:9-14) Pɩtʋʋ fɛyɩ se Yohanɛɛsɩ taa kaalabɩ leleŋ siŋŋ se pɩɖɛɣnɩ ɛsɩndaa lɛ, ɛyaa sakɩyɛ kaɣ sɛʋ Ɛsɔ ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ! Pɩtʋʋ fɛyɩ se natʋ ndʋ, tɩɩkpazɩ Yohanɛɛsɩ tisuu ɖoŋ. Nɛ pɩwɛɛ se tɩkpazɩ ɖe-tisuu ɖoŋ nɛ pɩkpaɖɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩwɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa natʋ ndʋ tɩwɛɛ nɛ tɩlakɩ yɔ! Ða-alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-taa, ɛyaa miiliyɔɔwaa sakɩyɛ paɣzɩ sɛʋ Yehowa nɛ pɛwɛnɩ lidaʋ se pakaɣ hiɣu ñʋʋ yabʋ kʋñɔŋ sɔsɔʋ alɩwaatʋ taa, nɛ pacaɣ wezuu maatɛŋ tɛtʋ yɔɔ. w19.09 26 §2-3

Maɣzɩ se ajɛɛ susi “laŋhɛzɩyɛ nɛ pɛɛyɛ” tɔm ndʋ paaɖaŋaa yɔ pitileɖita. Papɩzɩɣ nɛ pamaɣzɩ se laŋhɛzɩyɛ wɛ ɛjaɖɛ yɔɔ siŋŋ. Ajɛɛ kaɣ ñɩnʋʋ se ɖɩmaɣzɩ se apɩzɩɣ ayele nɛ kʋñɔmɩŋ tɩŋa sɩɩ tɩnaɣ ɛjaɖɛ yɔɔ. Ɛlɛ toovenim taa lɛ, aapɩzɩɣ nɛ aɖɩɣ nʋmɔʋ mbʋ pɩkaɣ labʋ pʋwayɩ yɔ! Pakaɣ ɖɩzʋʋ “Babilɔɔnɩ Sɔsɔʋ”! (Natʋ 17:5, 15-18) “Ɛsɔ [kaɣ ɖʋʋ] pa-laŋa taa se pala ɛ-lɩmaɣzɩyɛ yɔɔ.” Ɛbɛ kɛnɩ Ɛsɔ lɩmaɣzɩyɛ? Nɖɩ lɛ se paɖɩzɩ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ tɩŋa pɩkpɛndɩnɩ mba payaɣ pa-tɩ se Krɩstʋ ñɩma yɔ. Ɛsɔ kaɣ ɖʋʋ ɛ-lɩmaɣzɩyɛ ‘tɛtɛgbɩnɛ nɖɩ ɖɩsɛ cɩɩɩ’ yɔ ‘ɖɩ-hɩŋ hiu’ laŋa taa. Hɩŋ hiu sɩŋnɩ kominawaa mba payɩ paɖʋʋ nesi “tɛtɛgbɩnɛ” yɔ, pʋ-tɔbʋʋ se ajɛɛ kɩgbɛndʋʋ ɛgbɛyɛ nɖɩ payaɣ se ONU yɔ. (Natʋ 17:3, 11-13; 18:8) Kʋñɔŋ sɔsɔʋ kaɣ paɣzʋʋ alɩwaatʋ ndʋ kominawaa kʋyʋʋ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ agbaa yɔɔ yɔ. Pɩkaɣ labʋ kaɖɛ siŋŋ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ. w19.10 14 §1, 3

Kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa, Diyotrefɛɛsɩ sʋsaɣ mba pɛɖɛɣaɣ nɔɔ Krɩstʋ ɛgbɛyɛ taa yɔ. Ɛɛsɔɔlaa se ɛwɛɛnɩ “kajalaɣ lone” ɛgbɛyɛ taa ñɩma hɛkʋ taa nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɛyɛlɩnɩ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ apostoloo Yohanɛɛsɩ nɛ koobiya lalaa mba paawɛnɩ wala yɔ pɔ-yɔɔ se ɛwɛɛkɩ pa-hɩla. (3 Yoh. 10) Paa ɖɩɩkaɣ labʋ mbʋ Diyotrefɛɛsɩ laba yɔ kpa yɔ, ɖa ɖɔɖɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpaɣzɩ sʋsʋʋ ɖo-koobu Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ, weyi paha-ɩ waɖɛ nɖɩ ɖɩɩsɔɔlaa yɔ, kɔzɩ kɔzɩ ye pɩlakɩ-ɖʋ ɛzɩ ɖɩwɛ niye hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa nɛ pɩkpaɖɩ-ɩ yɔ. Ɛsɩsɛmɩyɛ wɛ ɛzɩ sɔtʋ ñɩyʋʋ nakʋyʋ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɛsɩsɛmɩyɛ ɖomaɣ ñɔʋ ɖa-laŋɩyɛ taa yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ kaɖɛ se ɖɩkʋ-kɛ. Lɩmaɣza kɩdɛkɛda ɛzɩ sʋsɩ, tɩ kpazʋʋ, nɛ piɖeni men-ɖeke pɩzɩɣ piyele nɛ ɛsɩsɛmɩyɛ paɣlɩ. Ɛzɩ ñɩyʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ ɖɩkʋʋ hɛɖʋʋ nakʋyʋ nʋmɔʋ se kɩtaapaɣlɩ yɔ, ɛsɩsɛmɩyɛ pɩzɩɣ nɛ pɩɖɩɣ-ɖʋ nʋmɔʋ se ɖɩtaawɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ ɛzɩ sɔɔlɩm, pʋtɔdɩyɛ naʋ, nɛ camɩyɛ lakasɩ mbʋ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnaɣ se ɛsɩsɛmɩyɛ paɣzɩ ñɔʋ ɖa-laŋɩyɛ taa yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩkpɛzɩ-ɖɩ kpaagbaa. w20.02 15 §6-7

Apostoloo Pɔɔlɩ ñɩnaɣ ɛyɔɔdɩ se ɛwɛɛ nɛ ɛkatɩɣ kaɖɛ naɖɩyɛ, nɖɩ ɖiyeki nɛ ɛnɩɣ siziŋ siŋŋ yɔ. Ɛya kaɖɛ nɖɩ se “Sataŋ tiyiyu nɔɔyʋ,” nɛ ɖɩwɛɛ nɛ ‘ɖɩcɛkɩ-ɩ kadanzɩ’ (yaa ‘ɖɩmakɩ-ɩ,’ pɩ-tɛɛ tɔm.) Pɩtɩla, Sataŋ nɛ ɛ-aleewaa patɩkɔnɩ kaɖɛ naɖɩyɛ kaɣlaa, nɖɩ ɖɩwɛ ɛzɩ sɔɔyɛ yɔ Pɔɔlɩ tomnaɣ taa. Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ feziŋ kɩdɛkɛdɩŋ ɛnɩ ɩyʋsaa se “sɔɔyɛ” naɖɩyɛ wɛ Pɔɔlɩ yɔɔ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se pɩtɩla ɩɩsɔɔlɩ kpem se ɩñɩɣ-ɖɩ nɛ ɖɩtɛzɩ sʋʋ e-tomnaɣ taa, nɛ piyele ɛnɩɩ siziŋ nɛ pɩkpaɖɩ. Ɛbɛ Pɔɔlɩ laba? Kajalaɣ lɛ, Pɔɔlɩ kaasɔɔlaa se Yehowa ɛlɩzɩ “sɔɔyɛ” nɖɩ. Ɛyɔɔdaa se “Mentendi Kɩbaɣlʋ [Yehowa] tam nabudozo . . . se eposini-m ɖɩ.” Ɛlɛ paa Pɔɔlɩ kaatɩmaa yɔ, sɔɔyɛ nɖɩ ɖɩtɩlɩɩ e-tomnaɣ taa. Ɛzɩ pɩwɩlɩɣ se Yehowa ticosi Pɔɔlɩ adɩma yɔɔ? Pɩtɩkɛ mbʋ. Ecosi ɛ-adɩma yɔɔ. Yehowa tiyele nɛ kaɖɛ nɖɩ Pɔɔlɩ kataɣ yɔ ɖɩsɩɩ tɩnaɣ, ɛlɛ ɛha-ɩ ɖoŋ se ɛpɩzɩ nɛ ɛɖɔkɩ ɛ-tɩ. Yehowa yɔɔdaa se: “Mon-ɖoŋ wɛɛ nɛ ɩlakɩ tʋmɩyɛ pilim ɛjandʋ taa.” (2 Kɔr. 12:8, 9) Nɛ pɩtɩŋnɩ Ɛsɔ sɩnʋʋ yɔɔ lɛ, Pɔɔlɩ tilesi taa leleŋ nɛ laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɛɛwɛna yɔ!—Fil. 4:4-7. w19.11 9 §4-5

Pɩwɛɛ se ɖɩsɛɛ Yehowa ɖeke, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛlɩzɩ-ɖʋ nɛ ɛha-ɖʋ wezuu. (Natʋ 4:11) Ɛlɛ kaɖɛ naɖɩyɛ wɛɛ. Paa ɖɩsɔɔlɩ Yehowa nɛ ɖɩñaŋɩ-ɩ yɔ, wondu natʋyʋ pɩzɩɣ nɛ tɩpaɣzɩ mʋʋ ñɩm siŋŋ ɖe-wezuu caɣʋ taa nɛ tiyele nɛ ɖɩɩtasɩɣ Yehowa sɔɔlʋʋ nɛ ɖɩsɛɣ e-ɖeke ɛzɩ pɩmʋnaʋ yɔ. Bibl taa lɛ, ye pɔtɔm se ɖɩwɛɛnɩ sɔɔlɩm sɔsɔm Yehowa yɔɔ yɔ, pɩwɩlɩɣ se pɩwɛɛ se ɖɩsɛɛ e-ɖeke. Ðɩɩkaɣ nɔɔyʋ yaa nabʋyʋ haʋ nʋmɔʋ se pɩmʋ e-lone ɖa-laŋɩyɛ taa. (Ejl. 34:14) Ðɩɩsɛɣ Yehowa yem se pɔtɔm se pɛsɛɛ-ɩ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, mbʋ ɖɩkpɛlɩkaa nɛ ɖɩtɩlɩ ɛ-yɔɔ yɔ, mbʋ yebina nɛ ɖɩsɛɣ-ɩ. Ðɩkpɛlɩkaa nɛ ɖɩsɔɔlɩ ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ. Ðɩsɩm mbʋ Yehowa sɔɔlaa nɛ mbʋ ɛtɩsɔɔlɩ yɔ nɛ ɖitisiɣ pɩ-yɔɔ. Ðɩsɩm tamaɣ ŋga ɛwɛnɩ ɛyaa yɔɔ yɔ nɛ ɖɩɖʋʋ-kɛ nesi. Pɩkɛnɩ-ɖʋ hɩɖɛ ɖʋʋ se ɛha-ɖʋ waɖɛ se ɖɩkɛ ɛ-taabalaa. (Keɣa 24:14) Mbʋ payɩ ɖɩkpɛlɩkɩɣ ɖa-Lɩzɩyʋ yɔɔ yɔ, piyeki se ɖɩñɔtɩnɩ-ɩ nɛ pɩkɩlɩ.—Yak. 4:8. w19.10 26 §1-3

Sɔnɔ ɖo-koobiya katɩɣ tɩlasɩ ndɩ ndɩ. Nabɛyɛ lʋkɩnɩ kɛgbɛdɩsasɩ ɛzɩ tɛtʋ ñamsʋʋ yaa yoŋ mbʋ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ pɩtalɩɣ mbʋ yɔ, ɖa-taa nabɛyɛ pɩzɩɣ nɛ pamʋ koobiya mba pa-ɖɩsɩ taa. Nabɛyɛ pɩzɩɣ nɛ paha-wɛ liidiye. Ɛlɛ ɖa-tɩŋa payɩ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ Yehowa se ɛsɩnɩ ɖo-koobiya. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩla se ɖɩɩsɩŋ ndʋ ɖɩyɔɔdɩ yaa ɛzɩma ɖɩla alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnɩɣ se pitibi ɖo-koobu nɔɔyʋ yɔɔɔ yɔ. Ɛlɛ ɖa-tɩŋa payɩ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɩnɩ-wɛ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɖa nɛ ɖa-taabalʋ nɔɔyʋ ɖɩcaɣ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖiwelisini-i camɩyɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛyɔɔdʋʋ yɔ. Nɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖiheyi-i mayaɣ ŋga kɛhɛzɩɣ ɖa-laŋɩyɛ yɔ kɔ-tɔm. (Iza. 50:4) Mbʋ ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ ŋsɩnɩ ña-taabalaa yɔ, pɩ-taa mbʋ pɩkɩlɩ cɛyʋʋ yɔ lɛ se ŋwɛɛ pɔ-cɔlɔ alɩwaatʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ yɔ. Pɩwɛɛ se ɖɩtɛ ɖa-taa se ɖɩɖʋʋ taabalɩyɛ nɛ ɖo-koobiya nɛ ɖɩcɛyɩsɩ-ɖɩ lɛɛlɛɛyɔ. Taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ, ɖɩɩsɩɣ tɩnaɣ ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ tʋnɛ tɩ-ɖɩdɛnɖɛ, ɛlɛ ɖɩwɛɣ mbʋ tam! w19.11 7 §18-19

Laŋhɛzɩyɛ kɩlaʋ kaakɛ sɔɔlɩm kɩlaʋ ŋgʋ nɔɔyʋ lakaɣ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛsɔɔlɩ ɛ-Ɛsɔ Yehowa yɔ. Weyi ɛlakɩ kɩlaʋ yɔ, ɛ nɛ ɛ-hɔʋ taa ñɩma nɛ layaa pɔtɔkɩ kpɩnɛ nɖɩ palawa yɔ ɖɩ-nandʋ. Ɛlɛ kpɩnɛ nɖɩ palawa yɔ, ɖɩ-hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ wɛɛ lɛ, Yehowa ɖeke pɛcɛlaɣ-ɩ. Hɔɔlɩŋ ɛnɩ lɛ weyi? Yehowa ɛsɩndaa lɛ, num kɛ kpɩnɛ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩkpaɖɩ ɖeu yɔ. Ɛyɔɔdaa ɖɔɖɔ se kpɩnɛ hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ, pɩkpɛndɩnɩ kataŋgayɩsɩ kɛ mbʋ pɩmʋ ñɩm siŋŋ yɔ. (Lev. 3:6, 12, 14-16) Ye mbʋ, alɩwaatʋ ndʋ Izrayɛɛlɩ pɩɣa nakɛyɛ haɣ Yehowa faaa kpɩnɛ hɔɔlɩŋ weyi ɩmʋ ñɩm siŋŋ yɔ nɛ num lɛ, pɩkɛdɩɣnɩ-ɩ nɛ pɩkpaɖɩ. Izrayɛɛlɩ pɩɣa ŋga kalakɩ Yehowa haɖɛ nɖɩ yɔ, kawɩlɩɣ-ɩ se kɔsɔɔlaa se kaha-ɩ mbʋ kɛwɛna nɛ pɩkpaɖɩ ɖeu yɔ. Mbʋ ɖɔɖɔ Yesu kaasɔɔlɩ faaa nɛ ɛha Yehowa mbʋ ɛɛwɛna nɛ pɩkpaɖɩ ɖeu yɔ, pɩtɩŋnɩ ɛzɩma ɛlabɩ mbʋ payɩ ɛpɩzaɣ yɔ se ɛsɛɛ-ɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛsɔɔlɩ-ɩ yɔ. (Yoh. 14:31) Yesu ɛsɩndaa lɛ, Ɛsɔ sɔɔlɩm labʋ kaakɛnɩ-ɩ taa leleŋ pʋyʋ. (Keɣa 39:9) Maɣzɩ ɛzɩma pɩɩkɛdɩnɩ Yehowa se Yesu sɛɣaɣ-ɩ nɛ sɔɔlɩm faaa yɔ pɩ-yɔɔ nɛ ŋna! w19.11 22-23 §9-10

Ɛsɔtɔm yɔɔdʋʋ se Ɛsɔ kpaɣ “kɩyakɩŋ” loɖo nɛ ɛlɩzɩnɩ wondu lɛ, ɛhɛzɩ nɛ ɛsɩnzɩ tʋma wena ɛlakaɣ tɛtʋ yɔɔ yɔ. (Kiɖe 2:2) Ɛlɛ, Yehowa sɔɔlɩ tʋmɩyɛ labʋ, nɛ hɔɔlɩŋ lɛɛŋ taa lɛ ‘ɛwɛɛ nɛ ɛlakɩ tʋmɩyɛ.’ (Yoh. 5:17) Kpɩtaʋ taa Sabaatɩ paɣtʋ labɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Yehowa hɛzʋʋ kɩyakʋ ŋgʋ kɩ-tɔm pɔyɔɔdɩ Kiɖe Tɛɛ Tɔm takayaɣ taa yɔ. Ɛsɔ yɔɔdaa se Sabaatɩ kaakɛ yʋsaɣ ɛ nɛ Izrayɛɛlɩ pɛ-hɛkʋ taa. (Ejl. 31:12-14) Paɣtʋ ndʋ paaɖʋwa se nɔɔyʋ ɛtaala tʋmɩyɛ yɔ, titukaɣni paa weyi nɛ pɩkpɛndɩnɩ piya, yomaa nɛ halɩ kpɩna wena awɛ ɖɩsɩ yɔ. (Ejl. 20:10) Pɩhaɣaɣ samaɣ waɖɛ se kaka ka-lɩmaɣza fezuu taa tɔm yɔɔ nɛ pɩkpaɖɩ. Yesu alɩwaatʋ taa Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa sakɩyɛ ɖʋwaɣ paɣtʋ nɛ pɛɖɛlɛsɩɣ niye ɛzɩma pɔɖɔ Sabaatɩ paɣtʋ yɔɔ yɔ pɩ-yɔɔ. Pɔyɔɔdaɣ se pɩkɛnɩ kɩwɛɛkɩm se ɛyʋ eloyi nabʋyʋ pee nɛ ɛtɔɔ, yaa ɛwaa kʋdɔndʋ nɔɔyʋ Sabaatɩ wiye. (Mark. 2:23-27; 3:2-5) Ɛlɛ, pɩtaakɛ mbʋ Ɛsɔ kaasɔɔlaa, nɛ Yesu lɩzɩ mba paasɔɔlaa se pewelisini-i yɔ tɔm ndʋ tɩ-taa kpayɩ kpayɩ. w19.12 3-4 §8-9

Ðɩwɛɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩɣ nɛ ɖɩtɩlɩɣ Yehowa wɛtʋ nɛ pɩkpaɖɩɣ lɛ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩmaɣzɩɣnɩ-ɩ nɛ pɩkɩlɩ. Daviid pɩzaa nɛ ɛtɩlɩ ɛ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ camɩyɛ, piyeba nɛ ɛmaɣzɩnɩ-ɩ nɛ ɛwɩlɩ lalaa wɛtʋ kɩbandʋ. Taabalɩyɛ kɩbanɖɛ kaawɛ Daviid nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa nɛ pʋyɔɔ Izrayɛɛlɩ piya kaasɔɔlɩ-ɩ siŋŋ, nɛ Yehowa yɔɔdaa se ɛkɛ wiyaʋ kɩbanʋ weyi pɩwɛɛ se Izrayɛɛlɩ awiya lɛɛna ɩmaɣzɩna yɔ. (1 Aw. 15:11; 2 Aw. 14:1-3) Lɔŋ weyi pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Pɩwɛɛ se ɖɩkɛ “mba pamaɣzɩɣnɩ Ɛsɔ yɔ.” Ye ɖɩmaɣzɩɣnɩ Ɛsɔ wɛtʋ yɔ, ɖa ɖɔɖɔ ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩkɛ Ɛsɔ piya. (Efɛz. 4:24) Ðɩɩkaɣ yebu Yehowa yɔɔ tɔm kpɛlɩkʋʋ kpa. (Ekl. 3:11) Pɩtɩkɛ tɔm sakɩyɛ ndʋ ɖɩsɩm Yehowa yɔɔ yɔ tɩ-tɔm cɛyɩna, ɛlɛ mbʋ ɖɩlakɩnɩ ndʋ ɖɩkpɛlɩkaa yɔ, pɩ-tɔm cɛyɩna. Ye ɖɩlakɩnɩ tʋmɩyɛ ndʋ ɖɩkpɛlɩkɩɣ yɔ, nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖɩmaɣzɩnɩ ɖa-Caa kʋsɔɔlʋ yɔ, ɛkaɣ wobu pɩ-yɔɔ nɛ ɛñɔtʋʋnɩ-ɖʋ. (Yak. 4:8) Ɛtɩŋɩɣnɩ ɛ-Tɔm yɔɔ nɛ eheyiɣ-ɖʋ se ɛnʋ ɛɛkaɣ lɔʋ mba pañɩnɩɣ-ɩ yɔ kpa. w19.12 20 §20; 21 §21, 23

Yakɔɔb kaasɔɔlɩ e-piya tɩŋa, ɛlɛ sɔɔlɩm mbʋ ɛɛwɛnɩ Yosɛɛfʋ weyi ɛwɛnɩ pɩnzɩ 17 yɔ ɛ-yɔɔ yɔ, pɩɩwɛ ŋgee. Ɛzɩma Yosɛɛfʋ ɖalaa laba? Papaɣzɩ-ɩ sʋsʋʋ, nɛ sʋsɩ nzɩ siyele nɛ papaɣzɩ-ɩ paɖʋʋ. Paa mbʋ yɔ, pɛpɛdɩ Yosɛɛfʋ nɛ ɛpɩsɩ yom, nɛ pɛcɛtɩ pa-caa se tɛtɛgbɩnɛ naɖɩyɛ kʋnɩ ɛ-pɩyalʋ weyi ɛkɩlɩ sɔɔlʋʋ yɔ. Ɛsɩsɛmɩyɛ yeba nɛ pɛwɛɛkɩ laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɖɩɩwɛ hɔʋ taa yɔ, nɛ pɩkɔnɩ pa-caa laŋwɛɛkɩyɛ siŋŋ. (Kiɖe 37:3, 4, 27-34) Masɩ taa lɛ, ɛsɩsɛmɩyɛ kɛ “tomnaɣ lakasɩ” nzɩ sɩkɔŋnɩ ɛyʋ sɩm nɛ sɩpɩzɩɣ sɩɖɩɣ ɛyʋ nɔɔyʋ nʋmɔʋ se ɛtaasʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ taa yɔ sɩ-taa nakɛyɛ. (Gal. 5:19-21) Ɛsɩsɛmɩyɛ yekina nɛ ɖoŋ ɖoŋ lɛ, wɛtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ ɛzɩ koyindiye, you nɛ pana kadadayaɣ pɛwɛɣ. Yosɛɛfʋ ɖalaa kɩɖaʋ wɩlɩɣ ɛzɩma ɛsɩsɛmɩyɛ pɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛkɩ taabalɩyɛ nɛ laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɖɩɩwɛ hɔʋ nakʋyʋ taa yɔ. Paa ɖɩɩkaɣ labʋ mbʋ Yosɛɛfʋ ɖalaa laba yɔ kpa yɔ, ɖa-tɩŋa ɖɩwɛnɩ laŋɩyɛ nɖɩ ɖɩtɩtalɩ pilim nɛ ɖipeɣziɣ yɔ. Pʋyɔɔ nabʋyʋ taa, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpaɣzɩ wɛnʋʋ ɛsɩsɛmɩyɛ lalaa yɔɔ. w20.02 14 §1-3

Alɩwaatʋ natʋyʋ taa, Yehowa lɩzɩ e-fezuu kiɖeɖeu hɔɔlʋʋ nakʋyʋ Moyizi yɔɔ nɛ ɛha-kʋ Izrayɛɛlɩ ɛzʋtʋyaa samaɣ ŋga kaasɩŋ kediɣzaɣ kizinziku cɔlɔ yɔ. Pɩlabɩ pazɩ pʋwayɩ lɛ, Moyizi nɩɩ se ɛzʋtʋyaa lalaa naalɛ mba pataawɛɛ kediɣzaɣ kizinziku cɔlɔ yɔ, pamʋ ɖɔɖɔ fezuu kiɖeɖeu nɛ papaɣzɩ yɔɔdʋʋ ɛzɩ nayaa yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ Yozuwee heyi-i se ekizini ɛzʋtʋyaa naalɛ mba yɔ, ɛbɛ ɛlaba? Moyizi tɩpaɣzɩ sʋsʋʋ abalaa mba pa-naalɛ, lɩmaɣza wena Yehowa wɛnɩ pɔ-yɔɔ yɔ, a-yɔɔ. Ɛlɛ eluzi ɛ-tɩ nɛ ɛ nɛ wɛ panɩɩ leleŋ waɖɛ nɖɩ pɛwɛna yɔ ɖɩ-yɔɔ. (Kɩg. 11:24-29) Lɔŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ Moyizi cɔlɔ? Ye ŋkɛ ɛzʋtʋyʋ, wiɖiyi pɛtɛmɩ-ŋ pɔzʋʋ se ŋfalɩsɩ nɔɔyʋ nɛ ɛla ɛgbɛyɛ taa tʋmɩyɛ naɖɩyɛ, nɖɩ ŋlakaɣ nɛ ŋsɔɔlɩ siŋŋ yɔ? Ye ŋluzuu ña-tɩ ɛzɩ Moyizi yɔ, pɩɩkaɣ-ŋ labʋ se ŋtisaa nɛ ŋfalɩsɩ koobu ɛnʋ yɔ, piyeki koobiya ɩɩtasɩɣ-ŋ ñam. Ɛlɛ ña-taa kaɣ labʋ leleŋ se ŋsɩnɩ ño-koobu ɛnʋ. w20.02 15 §9; 17 §10-11

Kʋdɔŋ pɩzɩɣ nɛ kɩwɛɛnɩ ɖoŋ ɖa-maɣzɩm yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnaɣ se ɛyaa yʋsʋʋ se ɖɩɩtasɩɣ pɩzʋʋ nɛ ɖɩlakɩ mbʋ ɖɩlakaɣ yɔ, yaa alɩwaatʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ se ɖɩtaa lalaa liu se pasɩnɩ-ɖʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩcɛyɩ-ɖʋ siŋŋ. Halɩ paa lalaa itiɖiɣzina se pɩwɩɣ-ɖʋ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlʋkɩnɩ fɛyɛ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɖɩɩtasɩɣ pɩzʋʋ nɛ ɖɩlakɩ mbʋ ɖɩlakaɣ ɖooo lɛ yɔ. Alɩwaatʋ kaɖɛ ñɩndʋ ndʋ tɩ-taa, Yehowa kpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ. Ɛzɩma tɩyɛ? Yehowa yeba nɛ pama tɔm kɩbandʋ sakɩyɛ Bibl taa, nɛ tɩtɔzʋʋ-ɖʋ se paa pɩwɩɣ-ɖʋ yɔ, ɖɩmʋ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa. (Keɣa 30:20; 40:4) Ɛsɔ tɩŋnɩ e-fezuu kiɖeɖeu yɔɔ nɛ eyele nɛ pama tɔm tʋnɛ yɔ, nɛ Yehowa kaɣ tɩ-yɔɔ nɛ ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ lɩmaɣza kɩdɛkɛda wena kʋdɔŋ yeba nɛ ɖɩwɛɛna yɔ. Ña-taa ɛtɛ se Yehowa sɩm mbʋ pɩ-taa ŋwɛɛ yɔ. Tendi-i se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ pɩsa nɛ ŋwɛɛnɩ lɩmaɣza wena amʋnaa yɔ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ŋwɛɛ yɔ tɩ-yɔɔ. Pʋwayɩ lɛ, ñɩnɩ Bibl taa tɔm ndʋ tɩhɛzɩɣ laŋa yɔ, ndʋ Yehowa yeba nɛ pama se tɩwazɩ-ŋ yɔ. Ka ña-lɩmaɣza masɩ nzɩ sɩwɩlɩɣ ɛzɩma Yehowa sɛyaa mʋ ñɩm siŋŋ ɛ-ɛsɩndaa yɔ sɩ-yɔɔ. Ye ŋlabɩ mbʋ yɔ, ŋkaɣ naʋ se Yehowa lakɩ camɩyɛ mba payɩ pɛsɛɣ-ɩ nɛ siɣsiɣ wɛtʋ yɔ.—Keɣa 83:12. w20.01 15-16 §9-10; 17 §12

Izaakɩ kaawɛnɩ tomnaɣ yɔɔ ñɩm sakɩyɛ, nɛ Filistii ñɩma paɣzɩ ɖʋʋ ɛsɩyɛ Izaakɩ ñɩm yɔɔ. (Kiɖe 26:12-14) Halɩ pakpaɣ tɛtʋ nɛ posuyi lɔkɔnaa mba pa-taa Yosɛɛfʋ luwaɣ lɩm nɛ ɛ-kpɩna ñɔʋ yɔ. (Kiɖe 26:15, 16, 27) Ɛzɩ Filistii ñɩma yɔ, sɔnɔ ɛyaa sakɩyɛ sʋsʋʋ mba pɛwɛnɩ tomnaɣ yɔɔ ñɩm nɛ pɩkɩlɩ-wɛ yɔ. Pɩtasɩnɩ se pɔsɔɔlʋʋ wondu ndʋ lalaa wɛna yɔ lɛ, pañɩnɩɣ ɖɔɖɔ se patɩŋnɩ nʋmɔʋ nakʋyʋ yɔɔ se peyele nɛ paba ɩtaatasɩ-tʋ wɛnʋʋ. Yuuda Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa sʋsaɣ Yesu mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛyaa sakɩyɛ kaasɔɔlɩ-ɩ siŋŋ. (Mat. 7:28, 29) Yesu kaakɛ Ɛsɔ lone taa caɣyʋ nɛ ɛwɩlaɣ toovenim. Paa mbʋ yɔ, Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa mba, posusi Yesu yɔɔ cɛtɩm tɔm se pɩsa nɛ pɛwɛɛkɩ ɛ-hɩɖɛ. (Mark. 15:10; Yoh. 11:47, 48; 12:12, 13, 19) Ɛbɛ kɛdaɣ kanɛ kapɩzɩɣ nɛ kɛkpɛlɩkɩ-ɖʋ? Pɩwɛɛ se ɖɩlʋbɩnɩ lɩmaɣza wena payɩ ayeki se ɖɩwɛɛnɩ ɛsɩsɛmɩyɛ ɛyaa mba pɛwɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ, nɛ ɛgbɛyɛ taa koobiya sɔɔlʋʋ-wɛ yɔ. Ɛlɛ, pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ pɛ-wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ.—1 Kɔr. 11:1. w20.02 15 §4-5

Maɣzɩ se pɩlakɩ pɩnzɩ 2500 yɔ, ŋwɛ Pɛrɩsɩ nɛ ŋsɔɔlɩ se ŋyɔɔdɩnɩ wiyaʋ. Ɛlɛ pʋcɔ nɛ ŋpɩzɩ nɛ ŋyɔɔdɩnɩ wiyaʋ lɛ, pɩwɛɛ se ɛha-ŋ nʋmɔʋ. Ye ɛtɩha-ŋ nʋmɔʋ, ɛlɛ ŋñaɣ pana se ŋyɔɔdɩnɩ-ɩ yɔ, papɩzɩɣ nɛ pakʋ-ŋ! Ða-taa wɛ leleŋ siŋŋ se Yehowa fɛyɩ ɛzɩ Pɛrɩsɩ wiyaʋ ɛnʋ yɔ! Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩnɩ-ɩ paa alɩwaatʋ ndʋ. Ɛsɔɔlaa se sɔɔndʋ ɛtaakpa-ɖʋ se ɖɩyɔɔdɩnɩ-ɩ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ, paa Yehowa kaawɛnɩ hɩla kɩsɛsɛna sɔsɔna ɛzɩ, Lɩzɩyʋ Sɔsɔ, Ðoŋ Tɩŋa Tʋ nɛ Kɩbaɣlʋ Kɩlɩm yɔ, ɛsɔɔlaa se ɖɩyɔɔdʋʋnɩ-ɩ lɛ, ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm piye “Caa,” tɔm piye nɖɩ ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩsɔɔlɩ-ɩ. (Mat. 6:9) Pɩlakɩ-ɖʋ leleŋ se Yehowa sɔɔlaa se ɖɩñɔtɩnɩ-ɩ kpam! Pɩmʋnaa se ɖɩyaa Yehowa se “Caa” mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛnʋ kɛnɩ ɖe-wezuu Hiɖe. (Keɣa 35:10) Ɛkɛ ɖa-Caa nɛ pʋyɔɔ lɛ, pɩkɛnɩ-ɖʋ kɩjɛyʋʋ se ɖɩñamɩ-ɩ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ ɛpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ, ɖɩkaɣ hiɣu wazasɩ nzɩ sɩ-wayɩ fɛyɩ yɔ. (Ebr. 12:9) Wazasɩ nzɩ sɩ-taa nakɛyɛ lɛ tamtam wezuu, paa pɩtɩɩkɛ ɛsɔdaa yaa tɛtʋ yɔɔ yɔ. w20.02 2 §1-3

Ða-kaɖʋwa lɛ sɛ ɖɩsɩnɩ ɖe-Bibl kpɛlɩkɩyaa nɛ pɛɖɛɛnɩ ɛsɩndaa fezuu taa. (Efɛz. 4:13) Alɩwaatʋ ndʋ nɔɔyʋ tisiɣ se ɖɩkpɛlɩkɩnɩ-ɩ Bibl yɔ, pɩtɩla ɛzɩma kpɛlɩkʋʋ kaɣ-ɩ wazʋʋ yɔ pɩ-yɔɔ ɛcalɩɣ maɣzʋʋ. Ɛlɛ sɔɔlɩm mbʋ ɛwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ, pɩwɛɣ nɛ pɩpaɣlɩɣ lɛ, pɩtɩla ɛkaɣ paɣzʋʋ maɣzʋʋ mbʋ ɛpɩzɩɣ ɛla nɛ ɛsɩnɩ lalaa, pɩkpɛndɩnɩ mba pɛtɛm wɛʋ ɛgbɛyɛ taa yɔ pɩ-yɔɔ. (Mat. 22:37-39) Ye pɩsaŋ yɔ, sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ se ŋheyi ñe-Bibl kpɛlɩkɩyʋ se ɖɩwɛnɩ waɖɛ se ɖɩla haɖɛ nɛ ɖɩɖʋ Kewiyaɣ tʋmɩyɛ nesi. Wɩlɩ ñe-Bibl kpɛlɩkɩyʋ mbʋ pɩwɛɛ se ɛla alɩwaatʋ ndʋ tɔm natʋyʋ kɔŋ yɔ. Kpaɣ se ñe-Bibl kpɛlɩkɩyʋ kɛ tɔm susuyu weyi patɩmɩyɩsɩtɩ-ɩ lɩm yɔ, nɛ eheyi-ŋ se ɛgbɛyɛ taa tʋ nɔɔyʋ ɖʋ-ɩ ɖɩwɩzɩyɛ. Mbʋ ɛzɩ ŋŋtɩnɩ pa-taa nɔɔyʋ yɔɔ lɛ, pɩɩkɩlɩɣ ɖeu se ŋsɩnɩ-ɩ nɛ ɛna ndʋ Masɩ yɔɔdʋʋ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa yɔ? Ɛpɩzɩɣ nɛ ekpeɣ koobu ɛnʋ nɛ ɛsɔɔ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ. Ye ɛɛpɩzɩɣ se ɛla mbʋ yɔ, pɩwɛɛ se ɛyɔɔdɩnɩ koobu ɛnʋ nɛ nɔɔ kɩbaŋa nɛ sɔɔlɩm. Ɛɛlakɩ mbʋ lɛ, pɩwɛɛ se ɛ-kaɖʋwa ɛkɛna se ‘ɛwa e-koobu.’ (Kpaɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ Maatiyee 18:15.) Sɩnɩ ñe-Bibl kpɛlɩkɩyʋ nɛ ɛñɔɔzɩ ndʋ ɛkaɣ yɔɔdʋʋ yɔ. w20.01 5-6 §14-15

Ðɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ Yehowa kpaɣʋ nɛ kpeɣu yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩtɩmɩɣ nɛ ɖɩpɔzʋʋ kpaɣʋ nɛ kpeɣu, ɖɩmʋʋ lɔŋ sɩɣzʋʋ nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖɩtaatasɩ labʋ kɩdɛkɛdɩm mbʋ ɖɩɩlaba yɔ. Ye ɖɩkpɛzɩ nɩŋgbanzɩ nzɩ yɔ, ɖɩɖaɣnɩɣ hiɣu laŋhɛzɩyɛ. Pɩkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ siŋŋ se ɖɩtɩlɩ se “[Yehowa] ñɔtɩnɩ laŋa wena apɛlaa yɔ, nɛ ɛyakɩ ‘pɩɖɛmwaa’ ñʋʋ”! (Keɣa 33:18) Kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ wɛɛ nɛ ɩñɔtʋʋnɩ ɩ-ɖɩdɛnɖɛ; pʋyɔɔ lɛ, pɩtʋʋ fɛyɩ se mbʋ pɩkɔŋnɩ nɩɣzɛ yɔ, pɩkaɣ kpaʋ ɖoŋ kpaʋ yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ŋwɛɣ nɩɣzɛ taa yɔ, tɩmnɩ Yehowa kpaagbaa nɛ ŋpɔzɩ-ɩ sɩnʋʋ. Kpɛlɩkɩ Bibl camɩyɛ. Kpɛlɩkɩ lɔŋ Hana, apostoloo Pɔɔlɩ, nɛ Wiyaʋ Daviid pa-kɩɖaŋ taa. Pɔzɩ ña-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋyʋsɩ mbʋ pɩkɔŋnɩ-ŋ nɩɣzɛ yɔ. (Keɣa 138:23) Yele nɛ ɛsɩɣlɩ ña-sʋʋtʋ, kɔzɩ kɔzɩ alɩwaatʋ ndʋ ŋŋsɩŋ mbʋ ɖeyi ɖeyi pɩwɛɛ se ŋla yɔ. Ye ŋlabɩ mbʋ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋwɛɛ ɛzɩ keɣa maɖʋ weyi ete Yehowa hendu yɔ. Ɛyɔɔdaa se: “Man-kʋñɔmɩŋ kɩlɩ-m nɛ pihuuzuu mɔ-yɔɔ lɛ, ñɔkɔmna nɛ ŋhɛzɩ man-laŋɩyɛ yɔɔ yɔɔ.”—Keɣa 93:19. w20.02 24 §17; 25 §20-21

Ɛsɔ tɩŋnɩ e-fezuu kiɖeɖeu yɔɔ nɛ ɛɖʋ ɛ-lɩmaɣza Bibl mayaa maɣzɩm taa. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkalɩɣ Bibl nɛ ɖɩmaɣzɩɣ ndʋ ɖɩkalɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, Ɛsɔ paɣtʋ cakɩ ɖa-maɣzɩm nɛ ɖa-laŋa taa. Paɣtʋ ndʋ, tɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩla lɛɣzɩtʋ ɖe-wezuu caɣʋ taa se pɩsa nɛ ɖɔ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa. (Ebr. 4:12) Ɛlɛ pʋcɔ nɛ fezuu kiɖeɖeu wazɩ-ɖʋ siŋŋ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩñɩnɩ alɩwaatʋ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩɣ Bibl ɖoŋ ɖoŋ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ ndʋ ɖɩkalɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ camɩyɛ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, Ɛsɔtɔm kaɣ wɛnʋʋ ɖoŋ ɖɔ-yɔɔdaɣ nɛ ɖa-lakasɩ tɩŋa yɔɔ. Pɩtasɩ lɛ, pɩwɛɛ se ɖa nɛ koobiya ɖɩkpɛndɩ nɛ ɖɩsɛɛ Ɛsɔ. (Keɣa 21:23) Hɔɔlʋʋ nakʋyʋ taa lɛ, ɖe-kediɣzisi kɛnɩ lona wena a-taa “helim makɩ” yɔ. Yehowa fezuu wɛ kediɣzisi taa. (Natʋ 2:29) Alɩwaatʋ ndʋ ɖa nɛ ɖo-koobiya ɖikpeɣliɣ se ɖɩsɛɛ Ɛsɔ yɔ, ɖɩtɩmɩɣ nɛ ɖɩpɔzʋʋ fezuu kiɖeɖeu, ɖiteɣ Kewiyaɣ hendu ndʋ palɩzɩ-tʋ nɛ Ɛsɔtɔm taa yɔ, nɛ ɖiwelisiɣ lɔŋ weyi koobiya abalɩñɩma mba fezuu kiɖeɖeu lɩzaa yɔ, patɩŋɩɣnɩ Bibl yɔɔ nɛ patasɩɣ-ɖʋ yɔ. Ɛlɛ pʋcɔ nɛ fezuu kiɖeɖeu wazɩ-ɖʋ siŋŋ lɛ, pɩcɛyaa se ɖɩñɔɔzɩ ɖa-tɩ nɛ pɩsa nɛ ɖicosi tɔm kediɣzisi taa. w19.11 11 §13-14