Août

Ðɩtɩmɩɣ se ɛyaa sakɩyɛ iwelisi tɔm ndʋ ɖisusuu-wɛ yɔ nɛ pɛkpɛndɩ ɖɔ-yɔɔ nɛ ɖɩsɛɛ Yehowa lɛɛlɛɛyɔ. Ɛlɛ ɛbɛ kaɣ talʋʋ ɛyaa mba pekiziɣ se paawelisiɣni-ɖʋ lɛɛlɛɛyɔ yɔ? Pʋtɔma yɔ, Yehowa kaɣ yabʋ ɛyaa mba panaɣ se paɖɩzɩ Babilɔɔnɩ Sɔsɔʋ nɛ petisi ɛ-yɔɔ yɔ pa-ñʋʋ. Ye mbʋ yɔ, pɩcɛyaa kpem se ɖiwolo pɩ-yɔɔ lɛɛlɛɛyɔ nɛ ɖisusuu ɛyaa Babilɔɔnɩ Sɔsɔʋ ɖɩzʋʋ tɔm. Tɔm ndʋ ɖiheyiɣ-wɛ lɛɛlɛɛyɔ yɔ, pʋtɔma yɔ pakaɣ tɩ-yɔɔ tɔzʋʋ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa. (Kpaɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ Ezekɩyɛɛlɩ 33:33.) Pɩtɩla yɔ, pakaɣ tɔzʋʋ tɔm ndʋ ɖisusi-wɛ yɔ tɩ-yɔɔ nɛ piseɣti-wɛ nɛ pɛkpɛndɩ ɖɔ-yɔɔ nɛ ɖɩsɛɛ Yehowa pʋcɔ nɛ tɔm hʋʋ alɩwaatʋ talɩ. Pɩtɩla yɔ, paɖɩzɩɣ Babilɔɔnɩ Sɔsɔʋ nɛ pɩtɛ lɛ, ɛyaa mba paawelisiɣni-ɖʋ lɛɛlɛɛyɔ yɔ, pakaɣ lɛɣzʋʋ lɩmaɣza ɛzɩ salaka yɔɔ cɔnɩyʋ kaalabʋ Filiipi tɛtʋ taa alɩwaatʋ ndʋ «tɛtʋ ñamsɩ siŋŋ» yɔ.—Tʋma 16:​25-34. w24.05 17 § 9-10

Ðɩkpɛlɩkɩɣ lɔŋ kɩbaŋ nɩɩyɩ tɔm ndʋ apostoloo Pɔɔlɩ ma Ebree Krɩstʋ mba yɔ tɩ-taa. Pa-taa nabɛyɛ taañakɩ pana se powolo pɩ-yɔɔ nɛ papɩɩ fezuu taa. ‘Mbʋ ɛzɩ paatɔɔ fezuu taa tɔɔnaɣ yuŋ ñɩŋga lɛ, paɖaɣnɩ pɩsʋʋ naalɩm wayɩ.’ (Ebr. 5:12) Pataakpɛlɩkɩɣ tɔm kɩfatʋ ndʋ Yehowa tɩŋaɣnɩ ɛgbɛyɛ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩɣ-wɛ yɔ nɛ pataatisiɣ tɩ-yɔɔ ɖɔɖɔ. (Adu. 4:18) Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Yuuda ñɩma mba paatisi Yesu yɔɔ yɔ, pa-taa sakɩyɛ kaawɛɛ nɛ peseɣtiɣ ɛyaa se pɔɖɔ Moyizi Paɣtʋ yɔɔ, ŋgʋ Yesu kɩlaʋ yeba nɛ tɩsɩɩ tɩnaɣ pɩlakɩ pɩnzɩ 30. (Tiiti 1:10) Mba payɩ pakalɩ takayaɣ ŋga Pɔɔlɩ ma Ebree mba yɔ, papɩzɩɣ nɛ pɔyɔɔdɩ se toovenim taa lɛ, ka-taa tɔm kɛ fezuu taa tɔɔnaɣ yuŋ ñɩŋga. Ɛ-takayaɣ sɩɣaɣnɩ-wɛ se pana se nʋmɔʋ kɩfalʋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ patɩŋaɣna nɛ pɛsɛɣ Yehowa yɔ kɩɩkpaɖɩ ɖeu. Nɛ pɩhaɣaɣ-wɛ ɖɔɖɔ abalɩtʋ se powolo pɩ-yɔɔ nɛ posusuu tɔm.—Ebr. 10:​19-23. w24.04 6 § 15

Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ Aɖam nɛ Ɛva patɩnɩ Sataŋ yɔɔ nɛ pakaɖɩnɩ Ɛsɔ yɔ, ɛyaa miiliyaarɩwaa sakɩyɛ sɩba. Ɛbɛ ɖaŋ ɛyaa mba nɛ ɛsɩndaa? Pakaɣ fezuu pa-taa nabɛyɛ pazɩ nɛ pakpa ɛsɔdaa nɛ pacaɣ wezuu tam. Pɛkpɛndɩ ɛyaa 144000 nɛ pa-tɩŋa pɛkɛ Krɩstʋ wayɩ tɩŋɩyaa siɣsiɣ tɩnaa. (Natʋ 14:1) Pɩtasɩnɩ-wɛ lɛ, pakaɣ «Ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa» sakɩyɛ fezuu ɖɔɖɔ, mba lɛ abalaa nɛ halaa siɣsiɣ tɩnaa mba pɔsɔɔlɩ Yehowa yɔ. Ye powobi pɩ-yɔɔ nɛ pɛwɛɛ siɣsiɣ Krɩstʋ Pɩnzɩ kudoku kewiyitu tɔɔʋ taa nɛ kɛdɛzaɣ takɩm taa yɔ, pakaɣ caɣʋ wezuu tɛtʋ yɔɔ tam tam. (Dan. 12:13; Ebr. 12:1) Pɩtasɩ lɛ, Pɩnzɩ kudoku kewiyitu tɔɔʋ alɩwaatʋ taa, «mba pɛfɛyɩ siɣsiɣ yɔ» pʋ-tɔbʋʋ se mba pataasɛɛ Yehowa wiɖiyi nɛ pana yɔ yaa ɛyaa mba «palabɩ lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ yɔ,» pakaɣ-wɛ haʋ waɖɛ se pɛlɛɣzɩ pe-wezuu caɣʋ nɛ papɩsɩ Yehowa sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa. (Yoh. 5:29; Luka 23:​42, 43) Ɛlɛ ɛyaa nabɛyɛ kaakɛ ɛyaa kɩdɛkɛdaa kpem, pʋyɔɔ lɛ Yehowa kpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se ɛɛkaɣ-wɛ fezuu.—Luka 12:​4, 5. w24.05 2 § 3; 5 §15; 6 § 17

Ɛyʋ weyi ɛsɔɔlaa se ɛ-tɔm ɛkɛdɩnɩ Yehowa yɔ, pɩpɔzʋʋ se «ɛyɔɔdʋʋ toovenim ɛ-laŋɩyɛ taa.» (Keɣ. 15:2) Tɔm ndʋ, tɩɩwɩlɩɣ se ye ɖɩɩcɛtɩɣ yɔ pɩmaɣaa. Yehowa sɔɔlaa se ɖɩwɛɛ toovenim tɔm ndʋ payɩ ɖɩyɔɔdʋʋ nɛ mbʋ payɩ ɖɩlakɩ yɔ pɩ-taa. (Ebr. 13:18) Pɩ-tɔm cɛyɩ kpem, «mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa paɖɩɣ pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tʋ, ɛlɛ ɛɖʋʋ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ nɛ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ.» (Adu. 3:32) Mba «[pɔyɔɔdʋʋ] toovenim pa-laŋɩyɛ taa» yɔ, ɛyaa ɛsɩndaa lɛ, paacɛtɩɣ nɛ palakɩ ɛzɩ pañaŋ Ɛsɔ yɔ; ɛlɛ pamaɣnɩ ɛ-paɣtʋ yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ pɛwɛɣ pe-ɖeke yɔ. Pekiziɣ pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ lakasɩ. Pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tʋ pɩzɩɣ nɛ ɛpaɣzɩ maɣzʋʋ se Yehowa paɣtʋ ɛɛwazɩɣ paa ɛzɩmtaa. (Yak. 1:​5-8) Ɛpɩzɩɣ nɛ ɛmaanɩ Yehowa paɣtʋ natʋyʋ yɔɔ hɔɔlɩŋ weyi ɛmaɣzɩɣ se ɩ-tɔm tɩcɛyɩ yɔ ɩ-taa. Pʋwayɩ, ɛkɔŋ nɛ ɛna se pɩwɛ ɛzɩ ɛ-kaañamtʋ lakasɩ nzɩ sɩtɩkɔnɩ-ɩ kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ lɛ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛpaɣzɩ labʋ kɩdɛkɛdɩm mbʋ pɩkɩlɩ mbʋ yɔ; ɖɩnɛ ɛlɛ ɛ-Ɛsɔ sɛtʋ pɩsɩɣ pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ lakasɩ. (Ekl. 8:11) Ɛlɛ ɖa lɛ, ɖɩsɔɔlaa se ɖɩwɛɛ toovenim pɩtɩŋa pɩ-taa. w24.06 10 § 7-8

Yehowa sɛyaa sɔɔlɩ toovenim tɔm ndʋ tɩwɛ Ɛsɔtɔm taa yɔ. Ndʋ kɛnɩ ɖe-tisuu tigiɖe. (Roma 10:17) Ða-taa tɛma se Yehowa sɩ Krɩstʋ ɛgbɛyɛ se ɖɩkɛ «toovenim tɛ tilimiye nɛ mbʋ pɩɖɔkʋʋ-pʋ yɔ.» (1 Tim. 3:15) Sataŋ sɔɔlɩ siŋŋ se ɖiyele Bibl yaa lɔŋ weyi Yehowa ɛgbɛyɛ tasɩɣ-ɖʋ yɔ liu taʋ. (Efɛz. 4:14) Pɩkazɩ pazɩ lɛ, Eleeu kaɣ tɩŋnʋʋ cɛtɩm tɔm ndʋ tipeɣziɣ siŋŋ yɔ tɩ-yɔɔ nɛ eseɣti ajɛɛ kpeekpe se akaɖɩnɩ Yehowa. (Natʋ 16:​13, 14) Ðɩnawa ɖɔɖɔ se Sataŋ kaɣ ñaɣʋ pana siŋŋ se epeɣzi Ɛsɔ sɛyaa. (Natʋ 12:9) Pʋyɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩfalɩsɩ ɖa-tɩ nɛ ɖɩtɩlɩ tʋkaɣ ŋga kɛwɛ toovenim tɔm nɛ cɛtɩm pɛ-hɛkʋ taa yɔ nɛ ɖɩɖɔ toovenim tɔm yɔɔ. (Roma 6:17; 1 Pɩy. 1:22) Mbʋ kaɣnɩ yebu nɛ ɖihiɣ ñʋʋ yabʋ kʋñɔŋ sɔsɔʋ taa. w24.07 8 § 1-3

Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa cɛlɩ Izrayɛɛlɩ mba ɛ-paɣtʋ yɔ, pɔyɔɔdaa se pakaɣ ɖɔm tɩ-yɔɔ. Yehowa labɩ-wɛ tamaɣ se ye pɔɖɔm paɣtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ yɔ ɛkaɣ pɔ-yɔɔ kandɩyʋʋ nɛ ɛwazɩ-wɛ. Ɛlɛ ye pamanɩ ɛ-paɣtʋ yɔɔ yaa ye palɩzaa se pɛsɛɣ ɛsɔnaa lalaa yɔ, ɛɛkaɣ tasʋʋ kandɩyʋʋ pɔ-yɔɔ nɛ pakaɣ tɔɔʋ kʋñɔŋ. Ɛlɛ paa pɩlabɩ mbʋ yɔ, Yehowa ɛɛkaɣ-wɛ lɔʋ tam. Papɩzɩɣ nɛ ‘papɩsɩnɩ pɛ-Ɛsɔ Yehowa yɔɔ nɛ pewelisi ɛ-nɔɔ taa tɔm.’ (Wp. 30:​1-3, 17-20) Pʋ-tɔbʋʋ lɛ se papɩzɩɣ nɛ pekpiɖi pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ. Ye palabɩ mbʋ yɔ, Yehowa kaɣ-wɛ ñɔtɩnʋʋ nɛ ɛɖaɣnɩ-wɛ wazʋʋ. Yehowa samaɣ manɩ ɛ-paɣtʋ yɔɔ tam sakɩyɛ. Piyeba nɛ pɔtɔɔ kʋñɔŋ. Ɛlɛ Yehowa wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛsɩnɩ ɛ-samaɣ se kaɖaɣnɩ-ɩ paɣzʋʋ sɛʋ. Etiyi nayaa tam sakɩyɛ se peseɣti ɛ-samaɣ nɛ kekpiɖi nɛ kapɩsɩnɩ ɛ-yɔɔ.—2 Awi. 17:​13, 14. w24.08 9 § 4-5

Ebree Krɩstʋ ñɩma mba paawɛ Yeruzalɛm nɛ Yuudee yɔ, paakatɩ kala sakɩyɛ pɩnzɩ nzɩ sɩtɩŋ Yesu sɩm wayɩ yɔ sɩ-taa. Krɩstʋ ɛgbɛyɛ ñɔwa nɛ pitileɖi lɛ, papaɣzɩ nazʋʋ Krɩstʋ mba siŋŋ. Pɩlabɩ pɩnzɩ 20 pʋwayɩ lɛ, Krɩstʋ wayɩ tɩŋɩyaa sʋʋ liidiye kʋñɔŋ sɔsɔʋ taa. Pɩtɩla, ñɔɔsɩ nzɩ sɩɩlɩ ɛjaɖɛ taa yɔ nzɩ yebina nɛ pakatɩ kaɖɛ nɖɩ. (Tʋma 11:​27-30) Ɛlɛ pɩtalɩ ɛzɩ pɩnaɣ 61 taa mbʋ yɔ lɛ, Krɩstʋ mba hiɣ laŋhɛzɩyɛ pazɩ ye pakpaɣ-ɖɩ nɛ pamaɣzɩnɩ wɛtʋ ndʋ pɔkɔm nɛ pakatɩ pʋwayɩ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa apostoloo Pɔɔlɩ tiyini-wɛ takayaɣ ŋga fezuu kiɖeɖeu seɣti-i nɛ ɛma yɔ. Nɛ takayaɣ ŋga kaakɔm alɩwaatʋ kɩbandʋ yɔɔ ɖeyi ɖeyi. Ebree mba takayaɣ kaakɔm alɩwaatʋ kɩbandʋ yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɖɩ-taa Krɩstʋ mba kaawɛɛ yɔ ɖɩɩkaɣ leɖuu. Pɩkazɩ pazɩ lɛ, Krɩstʋ ñɩma mba pakaɣ katʋʋ kʋñɔŋ nakʋyʋ. Pɔɔlɩ tasɩ-wɛ lɔŋ kɩbaŋ weyi ɩkaɣ-wɛ sɩnʋʋ nɛ pɔɖɔkɩ pa-laŋa kʋñɔŋ ŋgʋ kɩ-taa yɔ. w24.09 8 § 1-2

Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɛɣ kʋñɔŋ taa yɔ, nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ Yehowa tɩŋɩɣna nɛ ɛwɩlɩɣ-ɖʋ sɔɔlɩm yɔ, ɩ-taa nakʋyʋ lɛ ɖo-koobiya. Ðo-koobiya pɩzɩɣ nɛ pɛhɛzɩ ɖa-laŋɩyɛ alɩwaatʋ ndʋ pakpakɩɣ pa-alɩwaatʋ nɛ pacakɩ ɖɔ-cɔlɔ yɔ. Nɛ alɩwaatʋ ndʋ ɖiheyiɣ-wɛ ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ nɛ pewelisiɣni-ɖʋ yɔ, pɩhɛzɩɣ ɖa-laŋɩyɛ ɖɔɖɔ. Papɩzɩɣ nɛ pakalɩ-ɖʋ Bibl mayaɣ nakɛyɛ nɛ pɩhɛzɩ ɖa-laŋɩyɛ, yaa papɩzɩɣ pɔkɔɔ nɛ ɖa nɛ wɛ ɖɩkpɛndɩ nɛ ɖɩtɩmɩ. (Roma 15:4) Nabʋyʋ taa, koobu nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛtɔzɩ-ɖʋ Yehowa lɩmaɣzɩyɛ naɖɩyɛ yɔɔ, nɛ pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-laŋɩyɛ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɛɣ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ, ɖo-koobiya Krɩstʋ ñɩma pɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ pala nabʋyʋ ɖeyi ɖeyi nɛ pasɩnɩ-ɖʋ; papɩzɩɣ nɛ paha-ɖʋ tɔɔnaɣ. Pɩsa nɛ lalaa sɩnɩ-ɖʋ lɛ, nabʋyʋ taa pɩpɔzʋʋ se ɖɩpɔzɩ-wɛ. (Adu. 17:17) Pɩtɩla, paasɩŋ ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ yaa mbʋ pɩpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ. (Adu. 14:10) Ye mbʋ, yɔɔdɩnɩ ña-taabalaa kɩbama nɛ ŋheyi-wɛ ɛzɩma pɩlakɩ-ŋ yɔ. Yele nɛ patɩlɩ mbʋ papɩzɩɣ pala nɛ pasɩnɩ-ŋ yɔ. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋlɩzɩ se ŋheyiɣ ña-taa tɔm ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ nɔɔyʋ yaa ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa 2 mba ña nɛ wɛ ɩmalɩnɩ ɖama yɔ. Koobiya halɩñɩma nabɛyɛ ɖiɣzinaa se alɩwaatʋ ndʋ pɔyɔɔdʋʋnɩ koobu halɩñɩnʋ weyi ɛpɩ fezuu taa yɔ, pɩhɛzɩɣ pa-laŋa. w24.10 10 § 15-16

Ɛyaa sakɩyɛ ñakɩ pana se pɔtɔɔ tɔɔnaɣ kɩbaŋa nɛ palakɩ hola aleɣya se pɩsa nɛ pɛwɛɛnɩ tɔnʋʋ taa alaafɩya. Ɛlɛ panawa se piiyeki se pacaɣ wezuu tam. Pɩtɩla pamaɣzɩɣ se ɛyʋ ɛɛpɩzɩɣ kpa nɛ ɛcaɣ wezuu tam, yaa tɩlasɩ nzɩ akpadɩyɩtʋ kɔŋna yɔ sɩ-yɔɔ lɛ, patɩsɔɔlɩ se pacaɣ wezuu tam. Ɛlɛ Yesu yɔɔdɩ tɔm kɩbandʋ natʋyʋ «wezuu maatɛŋ» yɔɔ, nɛ tɩ-taa natʋyʋ wɛ Yohanɛɛsɩ 3:16 nɛ 5:24 taa. Kɩyakʋ nakʋyʋ, Yesu labɩ maamaaci lakasɩ nɛ kpɔnɔnaa nɛ kpakpasɩ pohuu nɛ ɛyaa kudokiŋ sakɩyɛ tɔɔ. Pɩɩɖɩɣzɩ ɛyaa kpem, ɛlɛ tɔm ndʋ ɛyɔɔdɩ tɛʋ kifemuu yɔ, tɩɩɖɩɣzɩ-wɛ nɛ pɩkɩlɩ. Ɛyaa mba, paatɩŋɩ-ɩ nɛ powolo Kapɛrɩnawum, Galilee teŋgu kidiiliŋ cɔlɔ, nɛ eheyi-wɛ peeɖe se pakaɣ fezuu sɩɖaa nɛ pacaɣ wezuu maatɛŋ. (Yoh. 6:​39, 40) Tɔm ndʋ Yesu yɔɔdaa yɔ tɩwɩlɩɣ se ɛyaa mba pasɩba yɔ, pakaɣ fezuu pa-taa sakɩyɛ nɛ tɩwɩlɩɣ ɖɔɖɔ se ña nɛ ñɛ-ɛyaa kʋsɔɔlaa ɩpɩzɩɣ nɛ ɩcaɣ wezuu tam. w24.12 8 § 1-2

Pitileɖi yɔ, ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ tɔnʋʋ taa alaafɩya ɛgbɛyɛ (OMS) labɩ akɔnta nakʋyʋ nɛ kɩna se walaa sakɩyɛ makɩ pa-halaa, patʋʋ-wɛ yaa palakɩ-wɛ kañatʋ hɔɔlɩŋ lɛɛŋ taa. Abalaa mba palakɩ mbʋ yɔ, nabʋyʋ taa palakɩ ɛzɩ pɛkɛ walaa kɩbama yɔ ɛyaa ɛsɩndaa, ɛlɛ ɖɩɣa lɛ pawɩlɩɣ pa-halaa ñaŋ. Ɛbɛ pɩzɩɣ piyele nɛ walaa nabɛyɛ la pa-halaa mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ? Pɩtɩla yɔ, pa-caanaa kaawɛ puuyaɣ, piyeba nɛ pamaɣzɩɣ se wɛtʋ ndʋ, tɩtɩwɛɛkɩ pʋyʋ. Lalaa lɛ, ɖenɖe pacaɣaa nɛ papaɣlɩ yɔ, peeɖe sɔnzɩ wɛnɩ ɖoŋ pɔ-yɔɔ. Papɩzɩɣ nɛ pamaɣzɩ se pɩwɛɛ se abalʋ ɛwɩlɩ e-ɖoŋ nɛ ɛ-halʋ na se ɛnʋ lɛ ñʋʋdʋ. Abalaa lalaa lɛ, patɩkpɛlɩkɩ ɛzɩma pɔɖɔkɩ pa-tɩ yɔ, piyeba nɛ paapɩzɩɣ ɖɔkʋʋ pa-pana. Abalaa nabɛyɛ cɔŋnɩ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ ɖoŋ ɖoŋ, piyeba nɛ pɛwɛɣnɩ lɩmaɣza wena atɩtʋʋzɩ yɔ halaa nɛ kʋzʋʋ yɔɔ. Pɩtasɩ lɛ, akɔnta nakʋyʋ wɩlaa se kala ana atɛzɩ kpaʋ ɖoŋ COVID-19 kʋdɔŋ alɩwaatʋ taa. Paa mbʋ yɔ, pɩtɩpɔzɩ se walaa ɩwaanɩ wɛtʋ ndʋ nɛ pala pa-halaa mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ. w25.01 8 § 2-3

«Sɔɔlɩ ñɛ-Ɛsɔ Yehowa nɛ ña-laŋɩyɛ pilim nɛ ña-kalɩzaɣ pilim nɛ ño-ɖoŋ pilim nɛ ña-maɣzɩm pilim.» (Luka 10:27) Yesu wɩlɩ kpayɩ kpayɩ se Moyizi Paɣtʋ taa lɛ, paɣtʋ ndʋ tɩkpaɖɩna. Ye pɔtɔm se ɖɩsɔɔlɩ Yehowa yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ɖɩsɔɔlɩ-ɩ nɛ ɖa-laŋɩyɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ laŋɩyɛ taa mbʋ ɖe-liu wɛɛ yɔ nɛ ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ pɩlɩɣna. Pʋ-tɔbʋʋ ɖɔɖɔ lɛ se ɖɩsɔɔlɩ-ɩ nɛ ɖa-kalɩzaɣ pilim nɛ ɖo-ɖoŋ. Ɛlɛ pɩpɔzʋʋ ɖɔɖɔ se ɖɩsɔɔlɩ-ɩ nɛ ɖa-maɣzɩm, pʋ-tɔbʋʋ se ɖɩlabɩnɩ ɖa-maɣzɩm tʋmɩyɛ camɩyɛ. Pɩkɛ toovenim se ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩnɩɩ Yehowa maɣzɩm tɩŋa taa camɩyɛ kpa. Ɛlɛ ye ɖɩkpɛlɩkaa nɛ ɖɩtɩlɩ «Krɩstʋ maɣzɩm» yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩnɩɩ Ɛsɔ maɣzɩm taa nɛ pɩkɩlɩ.—1 Kɔr. 2:16. w25.03 8 § 1

Yesu talɩ pilim ɛzɩ kajalaɣ abalʋ Aɖam kaatalʋʋ pilim pʋcɔ nɛ ɛla kɩwɛɛkɩm yɔ. (1 Kɔr. 15:45) Ye mbʋ, Yesu sɩbʋ ɖɔ-yɔɔ yɔ, ɛpɩzaa nɛ ɛhɛyɩ mbʋ pɩɩpɔzaa se pɛhɛyɩ Aɖam kɩwɛɛkɩm yɔɔ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ se ɛpɩzaa nɛ ɛpɩsɩnɩ mbʋ Aɖam kaalesaa yɔ. (Roma 5:19) Pʋyɔɔ Yesu pɩsɩ «kɛdɛzaɣ Aɖam.» Pɩtɩtasɩ cɛyʋʋ se ɛyʋ pilim tʋ nɔɔyʋ ɛkɔɔ nɛ ɛhɛyɩ mbʋ Aɖam kaalesaa yɔ. Yesu sɩbɩ «tam kʋɖʋm nɛ pɩkpaɣ pɩɖɛɛ.» (Ebr. 7:27; 10:12) Ɛbɛ yeki se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ ɛwɛɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa? Yehowa tɩŋnɩ nʋmɔʋ nakʋyʋ yɔɔ se pɩsa nɛ ekpeɣ-ɖʋ ɖa-kɩwɛɛkɩm. Yesu la e-wezuu ŋgʋ kɩtalɩ pilim yɔ se pɩsa nɛ ɛhɛyɩ mbʋ pɩpɔzʋʋ ɖeyi ɖeyi yɔ ɖa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ.—Ebr. 9:14. w25.02 5 § 12-13

Ye ɖɩkpakɩɣ Yehowa se ɛkɛ Ɛsɔ ɛsadʋ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ lɩmaɣza kɩbana ɖa-kʋñɔmɩŋ yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ kʋñɔmɩŋ yɔ, pɩcɛyaa se ɖɩka ɖa-lɩmaɣza mbʋ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ yɔ pɩ-yɔɔ. Eleeu yɔɔdaa se ye ɖɩkatɩɣ kala yɔ ɖɩkaɣ yebu Yehowa sɛʋ. Ye mbʋ, ɛzɩma ɖɩlakɩ kʋñɔmɩŋ alɩwaatʋ taa yɔ, mbʋ yekina nɛ Yehowa taa la leleŋ yaa pɩha-ɩ laŋwɛɛkɩyɛ. (Yɔɔb 1:​10, 11; Adu. 27:11) Ye ɖɩɖɔkʋʋ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ kala yɔ, ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩsɔɔlɩ Yehowa nɛ ɖɩwɩlɩɣ se Eleeu kɛ cɛtɩyʋ. Pʋtɔma komina wɛɛ nɛ kɩnazɩɣ-ŋ, yaa ŋwɛɛ nɛ ŋlakɩ liidiye kʋñɔŋ, yaa ɛyaa iiwelisiɣni-ŋ tɔm susuu taa, yaa ŋwɛɛ nɛ ŋkatɩɣ kala lɛɛna. Ye pɩkɛ mbʋ yɔ, tɔzɩ se wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ŋwɛɛ yɔ tɩhaɣ-ŋ waɖɛ se ŋla nɛ Yehowa taa la leleŋ. Tɔzɩ ɖɔɖɔ se ɛɛkaɣ yebu nɛ pɩtakɩ-ŋ nɛ pɩcɛzɩ ño-ɖoŋ kamaɣ. Ɛkaɣ-ŋ haʋ ɖoŋ nɛ ŋpɩzɩ ŋɖɔkɩ ña-laŋɩyɛ. w24.06 22 § 9

Ŋsɩm hɔɔlɩŋ weyi ɩ-taa pɩtakɩɣ-ŋ kɛlɛʋ nɛ pɩkɩlɩ yɔ? Ye ɖihuuzuu ɛsa ɖɛ-ɛjandʋ yɔɔ yaa ɖɩmaɣzɩɣ se ɖɩwɛ ɖoŋ nɛ pʋyɔɔ lɛ ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla kɩwɛɛkɩm yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ-ɖʋ kaɖɛ. (1 Yoh. 1:8) Tɔzɩ se Pɔɔlɩ yɔɔdaa se halɩ ‘mba papɩ fezuu taa yɔ,’ ye patɩcaɣnɩ pɛ-ɛsa yɔ papɩzɩɣ nɛ pɔtɔlɩ takɩm taa. (Gal. 6:1) Pɩwɛɛ se ɖiheyi ɖa-tɩ toovenim nɛ ɖɩñɩnɩ nɛ ɖɩna hɔɔlɩŋ weyi ɩ-taa ɖɩwɛnɩ ɛjandʋ yɔ. (2 Kɔr. 13:5) Ye ɖiɖiɣzini hɔɔlɩŋ weyi ɩ-taa pɩkɩlɩɣ-ɖʋ takʋʋ yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla? Ðɩñaɣ pana nɛ ɖɩkpa ɖoŋ nɛ pɩkɩlɩ nɛ ɖɩpɩzɩ ɖɩkaɖɩnɩ takɩm mbʋ. Ðɩkpaɣ kɩɖaʋ kʋnɛ: Bibl alɩwaatʋ taa, tɛtʋ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩkɩlɩ wɛnʋʋ ɛjandʋ yɔ, ŋgʋ lɛ tɛtʋ ndʋ tɩ-nɔnɔsɩ. Pʋyɔɔ pasɩɣaɣ ɖaŋɩyaa sakɩyɛ nɔnɔsɩ taa se pɩsa nɛ pakandɩyɩ tɛtʋ yɔɔ. Mbʋ ɖɔɖɔ, pɩcɛyaa se ɖɩcɔnɩ hɔɔlɩŋ weyi ɩ-taa ɖɩnawa se ɖɩkɩlɩ wɛnʋʋ ɛjandʋ yɔ i-ɖeɖe camɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ.—1 Kɔr. 9:27. w24.07 15 § 5-7

Tʋmɩyɛ kɩbanɖɛ nɖɩ ɖɩ-tɔm pɔyɔɔdɩ sɔnɔ evemiye mayaɣ taa yɔ, ɖɩ-hɔɔlʋʋ nakʋyʋ lɛ tɔm kɩbandʋ susuu. Ye mbʋ, ɖɩkalɩɣ Ɛsɔtɔm nɛ ɖɩmaɣzɩɣ tɩ-yɔɔ lɛ, tisuu mbʋ ɖɩwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ pɩkpaɣ ɖoŋ nɛ ɖɩnaɣ mbʋ pʋyɔɔ pɩcɛyaa se ɖisusi Kewiyaɣ tɔm yɔ kpayɩ kpayɩ. Pɩsa nɛ Ɛsɔtɔm wazɩ-ŋ camɩyɛ lɛ, pɩfɛyɩ se ŋkpedesi alɩwaatʋ ndʋ ŋkalɩɣ-tʋ, yaa alɩwaatʋ ndʋ ŋkpɛlɩkɩɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩɣ tɩ-yɔɔ yɔ. Kpaɣ ña-alɩwaatʋ. Ye ŋkalɩ Bibl mayaɣ nakɛyɛ nɛ ŋtɩnɩɩ ka-taa yɔ, taamaa kɔ-yɔɔ nɛ ŋɖɛɛ. Ɛlɛ labɩnɩ tʋmɩyɛ Index des publications des Témoins de Jéhovah nɛ Guide de recherche pour les Témoins de Jéhovah nɛ ŋna ɛzɩma palɩzɩ mayaɣ ŋga ka-taa yɔ. Ŋŋkpɛlɩkɩɣ Bibl lɛ, ye ŋkpakɩɣ ña-alɩwaatʋ yɔ, ña-taa kaɣ tɛm nɛ pɩkɩlɩ se tɔm ndʋ kɩyɔɔdʋʋ yɔ tɩkɛ toovenim. (1 Tes. 5:21) Ña-taa tɛŋnɩ tɔm ndʋ nɛ pɩkɩlɩ lɛ, pɩkaɣ-ŋ seɣtuu siŋŋ se ŋheyi lalaa tɔm ndʋ ŋkpɛlɩkaa yɔ. w24.04 15 § 4-5

Daviid yɔɔdaa se: ‘Ɛwɛ ɖeu nɛ ɛsɔɔlɩ kpeɣu.’ (Keɣ. 86:5) Mikee mawa se: «Akɛ Ɛsɔ ɛzɩ ña yɔ, nɛ ekpeɣu kɩdɛkɛdɩm nɛ ɛɛkpakɩɣ . . . paɣtʋ yɔɔ maʋ nɛ ɛlakɩnɩ tʋmɩyɛ?» (Mik. 7:18) Nɛ Izaayii yɔɔdaa se:«Kañatʋ tʋ eyele ɛ-nʋmɔʋ, ɛyʋ kɩdɛkɛdʋ eyele ɛ-lɩmaɣza, ɛpɩsɩ Yehowa cɔlɔ, nɛ ɛlɛ kaɣ naʋ ɛ-pʋtɔdɩyɛ, ɛpɩsɩ ɖɛ-Ɛsɔ cɔlɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkaɣ kpeɣu pɩdɩɩfɛyɩ.» (Iza. 55:7) Pɩsa nɛ Kɔrɛntɩ koobiya maɣzɩnɩ Yehowa lɛ, peseɣti-wɛ se pakpaɣ nɛ pekpeɣ kɩwɛɛkɩm laɖʋ weyi ekpiɖaa yɔ nɛ peyele nɛ ɛ-taa tɛ se pɔsɔɔlɩ-ɩ. Alɩwaatʋ ndʋ palabɩ mbʋ yɔ, pawɩlaa se ‘pɛwɛnɩ ñamtʋ pɩtɩŋa pɩ-taa.’ Toovenim se palɩzʋʋ kɩwɛɛkɩm laɖʋ ɛnʋ ɛgbɛyɛ taa yɔ pɩlabɩ fenasɩ pazɩ na, ɛlɛ ɛzɩma pasɩɣzɩ-ɩ lɔŋ yɔ, piyeba nɛ ekpiɖi ɛ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ. Pʋyɔɔ lɛ, pɩtɩcɛyɩ se patasɩ yebu nɛ alɩwaatʋ ɖɛɛ pʋcɔ nɛ papɩsɩnɩ-ɩ ɛgbɛyɛ taa. w24.08 17-18 § 12-13

Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa ɖɩwɛɛ yɔ, lɛɣzɩtʋ sɔsɔtʋ kaɣ kɔm tɩ-taa. Pɩkazɩ pazɩ lɛ, Yesu kaɣ hʋnʋʋ ɛyaa mba payɩ pɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ tɔm. Yesu yeba nɛ ɖɩtɩlɩ mbʋ pɩkaɣ labʋ ɛjaɖɛ yɔɔ pʋcɔ nɛ ɛhʋʋnɩ ɛyaa tɔm yɔ. Ɛcɛlɩ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa ɛ-wɛʋ alɩwaatʋ nɛ «ɛjaɖɛ tɛm alɩwaatʋ yʋsaɣ.» (Mat. 24:3) Pɔyɔɔdɩ yʋsaɣ ŋga kɔ-tɔm Maatiyee ñʋŋ 24 nɛ 25 taa, Maarɩkɩ ñʋʋ 13 taa nɛ Luka ñʋʋ 21 taa. Yesu tɩŋnɩ aduwa 3 yɔɔ nɛ ɛpaɣ-ɖʋ. Aduwa ana yɔ: Heŋ nɛ pʋŋ eduuye, pɛlaa lɔŋsɩnɖaa nɛ pɛlaa kɩmɛlɛmɩŋ eduuye nɛ talaŋwaa eduuye. Paa eduuye nɖɩ lɛ, ɖɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩna se ɛyʋ lakasɩ Yesu kaɣ cɔnʋʋ nɛ ɛhʋʋnɩ-ɩ tɔm. w24.09 20 § 1-2

Maɣzɩ Yesu kɩɖaʋ yɔɔ nɛ ŋna. Sɔɔlɩm mbʋ ɛɛwɛnɩ ɛ-Caa nɛ ɛyaa lalaa yɔɔ yɔ, mbʋ kaaseɣtini-i nɛ ɛla mbʋ payɩ ɛlaba yɔ. Sɔɔlɩm mbʋ piituyini-i nɛ ɛla tʋmɩyɛ nɛ kpekpeka nɛ halɩ pɩkpɛndɩnɩ tʋma wena lalaa maɣzɩɣ se akɛ ɛyaa yemwaa tʋma yɔ. (Mat. 20:28; Yoh. 13:​5, 14, 15) Ye sɔɔlɩm eseɣtiɣni-ŋ nɛ ŋɖʋʋ ña-tɩ fezuu taa kaɖʋsɩ, ɛzɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ pɩsʋʋ kaɖʋwa mbʋ yɔ yɔ, Yehowa kaɣ-ŋ wazʋʋ nɛ ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋtalɩ kaɖʋsɩ nzɩ. (1 Pɩy. 5:5) Ɛjaɖɛ yɔɔ, ɖoŋ ɖoŋ lɛ, ɛyaa ɖʋʋ hɩɖɛ mba pɔsɔɔlaa se pɩna-wɛ yɔ. Ɛlɛ pɩfɛyɩ mbʋ Yehowa ɛgbɛyɛ taa. Ɛzɩ Yesu yɔ, koobu abalɩñɩnʋ weyi ɛsɔɔlɩ lalaa yɔ, ɛɛñazɩɣ lalaa yaa eeyeki se lalaa ɩmaɣzɩ se ɛ-tɔm cɛyaa nɛ pɩkɩlɩ-wɛ. Ye palɩzɩ ɛyʋ weyi ɛwɛnɩ lɩmaɣza ana yɔ se ɛkɛ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ yɔ, pɩtɩla ɛɛkaɣ tisuu nɛ ɛla ɛgbɛyɛ taa tʋma wena apɔzʋʋ tɩ luzuu yɔ yaa tʋma lɛɛna wena pɩpɔzʋʋ se pala nɛ pɔcɔnɩ Yehowa heɣsi yɔɔ yɔ. Ɛpɩzɩɣ nɛ ɛmaɣzɩ se tʋma ana atɩmʋnɩ-ɩ.—Yoh. 10:12. w24.11 15 § 6-7

Ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ, pɩpɔzʋʋ koobiya abalɩñɩma sakɩyɛ se pɛkɛ ‘ɛyaa kʋjɔŋ.’ (Efɛz. 4:8) Ye ŋkɛ koobu abalɩñɩnʋ nɛ pamɩyɩsɩ-ŋ lɩm yɔ, ña ɖɔɖɔ ‘ŋpɩzɩɣ nɛ ŋsɩna’? (Adu. 3:27) Ŋsɔɔlɩ faaa se ŋñaɣ pana nɛ ŋpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ na? Ye ŋtɛm kɛʋ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ yɔ, ŋsɔɔlɩ faaa se ŋpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ nɛ ŋsɩnɩ ño-koobiya na? Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla lɛɣzɩtʋ ñe-wezuu caɣʋ taa se pɩsa nɛ ŋwolo Kewiyaɣ tɔm susuyaa sukuli? Pakaɣ-ŋ falɩsʋʋ sukuli ŋgʋ kɩ-taa se pɩsa nɛ Yesu tɩŋnɩ ñɔ-yɔɔ nɛ ɛla tʋma sakɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ. Ye ŋmaɣzɩɣ se ŋŋpɩzɩɣ nɛ ŋla tʋma ana yɔ tɩmnɩ Yehowa. Pɔzɩ-ɩ se ɛha-ŋ e-fezuu kiɖeɖeu nɛ ŋpɩzɩ nɛ ŋla tʋma wena payɩ ɛɖʋʋ-ŋ yɔ camɩyɛ. (Luka 11:13) Koobiya mba Yesu lɩzaa se pɛkɛ ‘ɛyaa kʋjɔŋ’ yɔ, pɛkɛnɩ yʋsaɣ ŋga kawɩlɩɣ se Yesu wɛɛ nɛ eɖiyiɣ-ɖʋ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ ɩnɛ ɩ-taa yɔ. (Mat. 28:20) Ða-taa wɛ leleŋ siŋŋ se ɖɩwɛnɩ Wiyaʋ sɔɔlɩm tʋ, kʋjɔʋ tʋ weyi ɛsɩm mbʋ pɩpɔzʋʋ-ɖʋ nɛ ɛhaɣ-ɖʋ abalaa mba pɛwɛ niye se pɔcɔnɩ ɖa-kɩcɛyɩm ɖeɖe yɔ. w24.10 23 § 16-17

Ɛbɛ pɩkaɣ tɛmnʋʋ mbʋ payɩ piyeba nɛ Ɛsɔ samaɣ nɩɩ siziŋ nɛ mbʋ payɩ pɩkɔnɩ-kɛ laŋwɛɛkɩyɛ yɔ? ‘Pakaɣ sɔʋ pɩ-yɔɔ nɛ pɩkaɣ mʋʋʋ Ɛsɔ ɛsɩndaa.’ (Iza. 65:16) Yehowa kaɣ yebu nɛ ɖa-kʋñɔmɩŋ sɩɩ tɩnaɣ nɛ alɩwaatʋ kaaɖɛɣ lɛ, ɖɩɩkaɣ tɔzʋʋ mbʋ kʋñɔmɩŋ ɛnɩ ɩkɔnɩ-ɖʋ yɔ pɩ-yɔɔ paa ññɩɩ. Halɩ lɛɛlɛɛyɔ, alɩwaatʋ ndʋ ɖiwoki ɛgbɛyɛ taa kediɣzisi yɔ, ɖa-laŋa hɛɣ mbʋ pʋyɔɔ yɔ sɔɔndʋ ɛɛkpaɣ-ɖʋ sɩ-taa nɛ ɖɩɩkaŋ ɖa-lɩmaɣza mbʋ pɩhaɣ-ɖʋ nɩɣzɛ ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa yɔ pɩ-yɔɔ. Ðɩsɩɣnɩ ɖo-koobiya se pa-laŋa ɩhɛɛ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɛɣnɩ wɛtʋ kɩbandʋ ɛzɩ sɔɔlɩm, taa leleŋ, laŋhɛzɩyɛ, camɩyɛ lakasɩ nɛ hɛɛɛ wɛtʋ mbʋ yɔ. Nɛ wɛtʋ ndʋ tɩkɛ piye nɖɩ fezuu lʋlʋʋ yɔ ɖɩ-hɔɔlʋʋ nakʋyʋ. (Gal. 5:​22, 23) Ða-taa wɛ leleŋ siŋŋ se ɖɩwɛ Yehowa ɛgbɛyɛ taa. Mba pɛwɛɣ fezuu taa paradisuu taa tam yɔ, pakaɣ naʋ alɩwaatʋ ndʋ Ɛsɔ kaɣ yebu nɛ tamaɣ ŋga ɛlaba se ɛlɩzɩɣ «ɛsɔdaa kɩfalʋʋ nɛ tɛtʋ kɩfatʋ» yɔ kɛtɛzɩ labʋ yɔ. w24.04 22 § 9-10

Paa ɖanɩyɛ ɛkɛ taa leleŋ alɩwaatʋ yɔ, pɩkɛ ɖɔɖɔ nɩŋgbaŋaɣ ŋga pɩcɛyaa se abalʋ nɛ halʋ pɛkpɛzɩ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋga pɩzɩɣna nɛ keyele nɛ pɔɖɔkɩ nesi. Nesi ɖɔkʋʋ wiye, abalʋ nɛ halʋ poɖuki Yehowa ɛsɩndaa se pɔsɔɔlʋʋ ɖama nɛ paña ɖama alɩwaatʋ ndʋ payɩ pɛwɛɣ wezuu yɔ. Pʋcɔ nɛ ɖiɖuu ɖuutu natʋyʋ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩmaɣzɩ mbʋ pɩ-yɔɔ ɖɩcaɣ ɖuuu yɔ pɩ-yɔɔ camɩyɛ. Mbʋ ɖɔɖɔ pɩwɛ nesi ɖɔkʋʋ ɖuutu hɔɔlʋʋ taa. Ðanɩyɛ sɩɣnɩ abalʋ nɛ halʋ se patɩlɩ ɖama camɩyɛ nɛ pakpaɣ lɩmaɣzɩyɛ kɩbanɖɛ. Nabʋyʋ taa papɩzɩɣ pakpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se pɔɖɔkʋʋ nesi, nabʋyʋ taa lɛ papɩzɩɣ nɛ pakpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se peyeki ɖama ɖanʋʋ. Ye nabɛyɛ iyebi ɖama ɖanʋʋ yɔ, pɩtɩwɩlɩ se pakpaɣ lɩmaɣzɩyɛ kɩdɛkɛdɩyɛ. Ɛlɛ pɩwɩlɩɣ se pa-ɖanɩyɛ talɩ ɖɩ-kaɖʋwa, pʋ-tɔbʋʋ se ɖɩsɩnɩ-wɛ nɛ pakpaɣ lɩmaɣzɩyɛ kɩbanɖɛ. Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩwɛɛnɩ lɩmaɣza kɩbana ɖanɩyɛ yɔɔ? Ye mba pɛkɛ aɖamɛɛ yɔ, pɛwɛnɩ lɩmaɣza kɩbana ɖanɩyɛ yɔɔ yɔ, paakaɣ ɖanʋʋ weyi panawa se pa nɛ ɩ paakaɣ ɖɔkʋʋ nesi yɔ. w24.05 26-27 § 3-4

Nabʋyʋ taa, sɔɔndʋ kpaɣ piya evelisi se sɩlʋ si-tisuu yɔɔ. Pɩtɩla, sɔɔndʋ kpaɣ-sɩ alɩwaatʋ ndʋ pɔyɔɔdʋʋ évolution tɔm sukuli taa yɔ. Ɛbɛ yɔɔ? Pɩtɩla, sɩ-wɩlɩyaa heyiɣ-sɩ se évolution wɩlɩtʋ kɛ toovenim. Ye ŋkɛ lʋlɩyʋ yɔ, ɛzɩma ŋpɩzɩɣ ŋsɩnɩ ña-pɩɣa nɛ ka-taa tɛ se tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ ketisiɣ yɔ tɩkɛ toovenim? Sɩnɩ ña-pɩɣa nɛ ka-taa tɛ se pɩfɛyɩ se fɛyɛ ɛkpa-kɛ se ketisiɣ se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ halɩ lɛɣtʋ ñɩnɩyaa sakɩyɛ ɖɔɖɔ nawa se wondu tɩlɩɩ tɩ-tɩ yɔɔ yem. Panaɣ kpayɩ kpayɩ se lɔŋsɩnɖʋ nɔɔyʋ lɩzɩnɩ kedeŋa yɔɔ wondu, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɩwɛ piti kpem. Piyeba nɛ lɛɣtʋ ñɩnɩyaa mba, paatisiɣ évolution wɩlɩtʋ ndʋ pawɩlɩɣ sukulinaa taa ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ yɔ tɩ-yɔɔ. Ye ña-pɩɣa ɛmaɣzɩɣ mbʋ pɩsɩnɩ koobiya lalaa nɛ petisi se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, ka-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛmnɩ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ ketisiɣ yɔ nɛ pɩkɩlɩ. w24.12 18 § 14-15

Yesu kaawɛnɩ lidaʋ se ɛyaa nabɛyɛ kaɣ welisuu tɔm kɩbandʋ. Pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ehiɣ taa leleŋ nɛ ewolo pɩ-yɔɔ ɖɔɖɔ nɛ esusi tɔm nɛ kpekpeka. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Pɩnaɣ 30 taa, Yesu kaanawa se ɛyaa sakɩyɛ kaasɔɔlaa se pewelisi tɔm kɩbandʋ, nɛ ɛkpaɣ-wɛ nɛ ɛmaɣzɩnɩ hayɩm mbʋ pɩ-taa tɔɔnaɣ pɩwa nɛ pɩpɔzɩ se pakʋm-kɛ yɔ. (Yoh. 4:35) Pɩlabɩ pɩnaɣ kʋɖʋmaɣ mbʋ yɔ pʋwayɩ lɛ, eheyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se: «Kʋmtʋ ɖɔwa.» (Mat. 9:​37, 38) Pʋwayɩ ɛtasɩ ñɩɣʋ niye tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ; ɛyɔɔdaa se: «Kʋmtʋ ɖɔwa . . . Itendi hayɩm Tʋ se etiyini tʋmlaɖaa ɛ-hayɩm taa.» (Luka 10:2) Yesu kaawɛnɩ lidaʋ se ɛyaa nabɛyɛ kaɣ welisuu tɔm kɩbandʋ; nɛ pewelisi tɔm ndʋ lɛ, ɛ-taa labɩ leleŋ. Yesu wɩlɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se ye pɔtɔzʋʋ se tɔm ndʋ posusuu yɔ tɩlʋlʋʋ pee kɩbana yɔ, pɩsɩɣnɩ-wɛ nɛ pɛwɛɛ kpekpeka tɔm susuu taa. w25.03 18-19 § 15-16

Yehowa kɛ ɖɩjɔzɩyɛ. Ɛzɩ ɛyʋ mɛlʋʋ kaaʋ sɔsɔʋ tɛɛ se helim sɔsɔm nabʋyʋ ɛtaakɔnɩ-ɩ kaɖɛ yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ Yehowa kandɩyɩɣ ɖɔ-yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ wɛtʋ ndʋ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩkɔnɩ-ɖʋ kaɖɛ naɖɩyɛ yɔ. Ɛsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩkandɩyɩ ɖa nɛ ɩ ɖa-taabalɩyɛ yɔɔ nɛ eyeki se ɖa-taa ɛtɛ se kala wena ɖɩkatɩɣ lɛɛlɛɛyɔ yɔ, a-taa naɖɩyɛ ɛɛkaɣ wɛʋ tam. Nɛ halɩ ɛlabɩ-ɖʋ tamaɣ se ɛkaɣ ɖɩzʋʋ mbʋ payɩ piyeki nɛ ɖɩnɩɣzɩɣ nɛ ɖɩlakɩ kʋñɔŋ yɔ. (Ezek. 34:​25, 26) Nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖiyele nɛ Yehowa pɩsɩ kaaʋ ŋgʋ kɩ-tɛɛ ɖɩmɛlɩɣ yɔ, ɩ-taa nakʋyʋ lɛ se ɖɩtɩmɩɣnɩ-ɩ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩtɩmɩɣnɩ Yehowa yɔ, ɛhaɣ-ɖʋ «Ɛsɔ tɛ laŋhɛzɩyɛ» nɖɩ ɖɩɖaŋɩɣ ɖa-laŋa yɔɔ nɛ ɖa-maɣzɩm yɔɔ yɔ. (Filp. 4:​6, 7) Yehowa wɛ paa ɛzɩmtaa se ɛsɩnɩ-ɖʋ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtaa-ɩ liu mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkɛ «tamtam Kaaʋ.» (Iza. 26:​3, 4) Ɛkaɣ wɛʋ wezuu paa ɛzɩmtaa se eyele nɛ ɛ-tamasɩ la, se ewelisi ɖa-adɩma nɛ ɛsɩnɩ-ɖʋ ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ. Ðɩpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩtaa Yehowa liu, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛlakɩ mbʋ pɩwɛ siɣsiɣ yɔ mba pɛsɛɣ-ɩ yɔ. (2 Sam. 22:26) Ɛɛkaɣ sɔʋ mbʋ ɖɩlakɩ yɔ pɩ-yɔɔ kpa, nɛ ɛkaɣ-ɖʋ hɛyʋʋ paa ɛzɩmtaa.—Ebr. 6:10; 11:6. w24.06 27 § 4-6

Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ awiya wena aawɛ siɣsiɣ yɔ nɛ ɖɩsɛɛ Yehowa nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim? Pɩwɛɛ se ɖikizi mbʋ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛnɩ ɖoŋ kɩdɛkɛdɩŋ ɖɔ-yɔɔ yɔ. Aleɣya wena atɩmʋna yɔ, apɩzɩɣ ayele nɛ ɖa-laŋɩyɛ taa tayɩ. Mbʋ ɖɔɖɔ taabalɩyɛ kɩdɛkɛdɩyɛ nɛ tomnaɣ yɔɔ ñɩm ñɩnʋʋ pɩzɩɣ piyele nɛ ɖa-laŋɩyɛ taa tayɩ. Ye ɖiɖiɣzinaa se nabʋyʋ paɣzɩ camʋʋ sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩla nabʋyʋ kpɛdɛyɛ nɛ ɖikizi-pʋ. (Mat. 5:​29, 30) Pɩtɩmʋna se ɖiyele nɛ ɖa-laŋɩyɛ taa tayɩ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖipeɣzi ɖa-tɩ nɛ ɖɩpaɣzɩ maɣzʋʋ se pɩtɩcɛyɩ se ɖikizi mbʋ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛnɩ ɖoŋ kɩdɛkɛdɩŋ ɖɔ-yɔɔ yɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩlakɩ fezuu taa tʋma sakɩyɛ. Iyele nɛ ɖɩkpaɣ kɩɖaʋ nakʋyʋ. Kpaɣ se ŋwɛ awayɩ, nikaɣ wɛɛ siŋŋ nɛ helim wɛɛ nɛ pɩmakɩ ɖoŋ. Ŋtalɩ ɖɩɣa lɛ, ŋsʋʋ kuduyuu tɛɛ nɛ kɩ-tɛɛ soŋ camɩyɛ. Ɛlɛ ye ŋtɩɖɩɣ nɔnɔɔ, ɛbɛ kaɣ labʋ? Piileɖiɣ lɛ, nikaɣ sʋʋ ñɔ-yɔɔ kuduyuu tɛɛ peeɖe. Suwe ɖɩcaɣ yɔɔdʋʋ? Pɩtasɩna se pɩwɛɛ se ɖɩtɔkɩ fezuu taa tɔɔnaɣ nɛ ɖɩcɛyɩsɩ ɖa nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩla nabʋyʋ ɖɔɖɔ. Ɛzɩ ɖɩɖɩkʋʋ nɔnɔɔ se nikaɣ ɛtaasʋʋ ɖɔ-yɔɔ yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩkpa ɖa-tɩ nɛ mbʋ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛnɩ ɖoŋ kɩdɛkɛdɩŋ ɖɔ-yɔɔ yɔ pɩtaasʋʋ ɖa-laŋɩyɛ taa nɛ pɩcamɩ sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ.—Efɛz. 2:2. w24.07 21 § 6-7

Paawɩlɩ Yesu ñaŋ kadadayaɣ nɛ ɛnɩɩ siziŋ siŋŋ. Ðɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩnɩɩ kʋñɔŋ ŋgʋ ɛtɔwaa yɔ kɩ-taa ɖeyi ɖeyi. Paa ɛɛtɔɔ kʋñɔŋ siŋŋ yɔ, ɛɖɔkɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ Yehowa ɛsɩndaa. Ɛtɩlɔ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ sɔɔjanaa mba paakamɩ-ɩ nazɩm sizika yɔɔ yɔ pɔ-yɔɔ, ɛlɛ ɛtɩmaa se: «Caa, kpeɣ-wɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ paasɩŋ mbʋ peɖiɣni labʋ yɔ.» (Luka 23:34) Ye ɖɩtɩmɩɣ mba panazɩɣ-ɖʋ yɔ pɔ-yɔɔ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖa-laŋa hɛɛ nɛ ɖa-pana pasɩ, nɛ halɩ pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlɛɣzɩ lɩmaɣza wena ɖɩwɛnɩ pɔ-yɔɔ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkpɛndɩ ɖɩwɛ ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkatɩ mulum lakasɩ. Paa ɛbɛ ɖɩtɩɩkataa yɔ, ɖitaayele Yehowa tɩmnʋʋ se ɛsɩnɩ-ɖʋ. Pɩtasɩ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩmaɣzɩnɩ ɛzɩma Yesu laba alɩwaatʋ ndʋ pawɩlɩ-ɩ ñaŋ yɔ nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔ Bibl paɣtʋ kila yɔɔ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se Yehowa kaɣ-ɖʋ wazʋʋ.—1 Pɩy. 3:​8, 9. w24.11 6 § 16; 7 § 17, 19

Yehowa tɩkɛ Ɛsɔ weyi ɛhaɣ nʋmɔʋ se paa weyi ɛla mbʋ ɛsɔɔlaa yɔ; ɛpaɖɩɣ kɩdɛkɛdɩm. (Keɣ. 5:​4-6) Yehowa sɔɔlaa se ɖɩña ɛ-paɣtʋ ndʋ tɩwɛ Bibl taa yɔ. Ɛnawa se ɖɩtɩtalɩ pilim nɛ ɛɛɖaŋɩɣ se ɖɩla mbʋ pɩtalɩ pilim yɔ. (Keɣ. 130:​3, 4) Paa mbʋ yɔ, eehuuzuu ɛsa «ɛyaa mba paañaŋ Ɛsɔ nɛ pawaɣnɩ Ɛsɔ lootiye nɛ palakɩ lakasɩ nzɩ sɩwɛ fɛyɛ yɔ» pa-lakasɩ yɔɔ. (Yud. 4) Pʋyɔɔ Bibl yɔɔdʋʋ se pakaɣ ɖɩzʋʋ «ɛyaa mba paañaŋ Ɛsɔ yɔ» Ɛsɔ you ŋgʋ payaɣ se Armaagedɔɔ yɔ kɩ-taa. (2 Pɩy. 3:7; Natʋ 16:16) Ɛlɛ, Yehowa tɩsɔɔlɩ se ɛɖɩzɩ nɔɔyʋ. Bibl yɔɔdʋʋ kpayɩ kpayɩ se «ɛsɔɔlaa se ɛyaa tɩŋa ikpiɖi pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ.» (2 Pɩy. 3:9) Ɛzɩ Yehowa yɔ, ɛzʋtʋyaa wɛ suuɖu alɩwaatʋ ndʋ pasɩɣnɩ kɩwɛɛkɩm laɖʋ se ekpiɖi ɛ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ nɛ ɛ-tɔm ɖaɣnɩ kɛdɩnʋʋ Yehowa yɔ. w24.08 26 § 1-2

Ɛzɩ Yehowa yɔ, ɖa ɖɔɖɔ pɩwɛɛ se sɔɔlɩm etuyi-ɖʋ nɛ ɖɩha ɛyaa lalaa mbʋ pɩpɔzʋʋ-wɛ yɔ. Ŋsɩm koobu nɔɔyʋ nɛ pɩpɔzʋʋ-ɩ tɔɔnaɣ yaa wondu kususutu na? Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛtɩŋnɩ ñɔ-yɔɔ nɛ ɛsɩnɩ-ɩ nɛ ɛcɔnɩ ɛ-kɩcɛyɩm mbʋ pi-ɖeɖe. Pasɩm Yehowa sɛyaa se pasɩɣnɩ po-koobiya lɛɛ lɛɛ alɩwaatʋ ndʋ asɛyɩŋ lakɩ yɔ. Ðɩna kɩɖaʋ nakʋyʋ. COVID-19 kʋdɔŋ alɩwaatʋ taa, koobiya ha tɔɔnasɩ, wondu kususutu nɛ wondu lɛɛtʋ se pɩsɩnɩ mba paawɛ kɩcɛyɩm taa yɔ. Koobiya sakɩyɛ labɩ ɖɔɖɔ sɔɔlɩm haɖɛ se pɩsɩnɩ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ. Pɩsɩnaa nɛ paɖʋ nesi koobiya mba asɛyɩŋ talɩ-wɛ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ yɔ. Koobiya mba paɖʋ lalaa nesi yɔ, pɔɖɔm tɔm ndʋ tɩwɛ Ebree mba 13:16 taa yɔ tɩ-yɔɔ. Pɔyɔɔdɩ peeɖe se: «Ɩtaasɔɔ kɩbandʋ labʋ yɔɔ, ɩha lalaa mbʋ ɩwɛna yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kɩlaŋ ɛnɩ ɩkɛdɩɣnɩnɩ Ɛsɔ siŋŋ.» w24.09 27 § 6-7

Maɣzɩ wɛtʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ nɛ ŋna. Ŋwɛɛ nɛ ŋñɩnɩɣ tʋmɩyɛ naɖɩyɛ se pɩsa nɛ ŋcɔnɩ ñɔ-hɔʋ yɔɔ. Ŋhiɣ tʋma 2. Ŋmaɣzɩ tɔm ndɩ ndɩ yɔɔ, ɛzɩ tʋmɩyɛ nɖɩ ɖeyi ɖeyi pɩkaɣ pɔzʋʋ se ŋla yɔ, alɩwaatʋ ndʋ tɩ-yɔɔ pɩwɛɛ se ŋlabɩ-ɖɩ yɔ, alɩwaatʋ ndʋ pɩkpakɩɣ-ŋ pʋcɔ nɛ ŋtalɩ tʋmɩyɛ taa yɔ nɛ tɔm lɛɛtʋ yɔɔ mbʋ yɔ. Tʋma ana a-naalɛ aakaɖɩɣnɩ Bibl paɣtʋ kila. Pʋtɔma yɔ, tʋma ana a-naalɛ a-taa lɛ, ŋsɔɔlɩ naɖɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ lɛɛɖɛ mbʋ pʋyɔɔ yɔ tʋmɩyɛ nɖɩ palakɩ peeɖe yɔ ɖɩkɛdɩnɩ-ŋ yaa pɛhɛyɩɣ ɖɩ-taa camɩyɛ. Ɛlɛ pɩwɛɛ se ŋmaɣzɩ tɔm lɛɛtʋ yɔɔ pʋcɔ nɛ ŋlɩzɩ tʋmɩyɛ nɖɩ ŋkaɣ labʋ yɔ. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋmaɣzɩ tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ: Tʋma ana a-taa naɖɩyɛ yeki se ŋtaawolo ɛgbɛyɛ taa kediɣzisi na? A-taa naɖɩyɛ yeki se ŋpasɩ alɩwaatʋ ndʋ ŋkpakɩɣ nɛ ña nɛ ñɔ-hɔʋ ɩcakɩ yaa alɩwaatʋ ndʋ ŋkpakɩɣ nɛ ŋsɩɣnɩ-kʋ fezuu taa yɔ? Ye ŋpɔzɩ ña-tɩ tɔm ndʋ tɩ-ɖɔndɩ yɔ, pɩkaɣ-ŋ sɩnʋʋ nɛ ŋsɩɩ «mbʋ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ yɔ» kajalaɣ ɖeɖe, pʋ-tɔbʋʋ se ñɛ-Ɛsɔ sɛtʋ nɛ ñɔ-hɔʋ kɩcɛyɩm. Ðɩnɛ ɛlɛ, ŋkaɣ kpaɣʋ lɩmaɣzɩyɛ kɩbanɖɛ nɛ Yehowa kaɣ ɖɩ-yɔɔ wazʋʋ. w25.01 17 § 11-13

Paa ɛyaa lalaa ɩwɩlɩ-ŋ ñaŋ yɔ, ña-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se Yehowa sɔɔlɩ-ŋ nɛ ŋmʋ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa. Ye ŋwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ, tɔzɩ se Yehowa na wɛtʋ kɩbandʋ ña-laŋɩyɛ taa nɛ ɛhɔmɩ-ŋ nɛ ɛkɔnɩ ɛ-cɔlɔ. (Yoh. 6:44) Ɛsɔɔlɩ paa ɛzɩmtaa se ɛsɩnɩ-ŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋmʋ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa. Ye ɖɩmaɣzɩɣ Yesu kɩɖaʋ yɔɔ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɩlɩ ɛzɩma pɩlakɩ Yehowa yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ Yesu kaawɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, ɛlakaɣ camɩyɛ lakasɩ ɛyaa mba ɛyaa lalaa maɣzaɣ se patɩlɩɩ pʋyʋ yɔ. (Mat. 9:​9-12) Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Halʋ nɔɔyʋ kaawɛnɩ kʋdɔŋ sɔsɔʋ nakʋyʋ nɛ ɛñɩnaɣ se ɛ-yɔɔ ɛcɛ. Nɛ alɩwaatʋ ndʋ ewoba nɛ etukuni Yesu toko yɔ, Yesu hɛzɩ ɛ-laŋɩyɛ nɛ ɛsamɩ-ɩ e-tisuu yɔɔ. (Mark. 5:​25-34) Yesu maɣzɩnɩ ɛ-caa wɛtʋ kɩbandʋ ɖeyi ɖeyi. (Yoh. 14:9) Ye mbʋ, ña-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ŋmʋ ñɩm Yehowa ɛsɩndaa nɛ ɛnaɣ ñɛ-wɛtʋ kɩbandʋ, pɩkpɛndɩnɩ ñe-tisuu nɛ sɔɔlɩm mbʋ ŋwɛnɩ ɛ-yɔɔ yɔ. w24.10 7 § 4-5

Daviid kaakatɩ kala sakɩyɛ e-wezuu caɣʋ taa, nɛ kala ana ayeba nɛ etisi ɛsɩtɛɣlɩm. Ɛyaa sakɩyɛ paɖaɣ-ɩ, nɛ halɩ ɛ-taabalaa nɛ ɛ-hɔʋ taa mba nabɛyɛ ñɩnaɣ se palabɩ-ɩ kɩdɛkɛdɩm. (1 Sam. 19:​10, 11; 2 Sam. 15:​10-14, 30) Alɩwaatʋ natʋyʋ taa ɛmawa se: «Amuza nɩ-m; ɖoo kpeekpe, mɛ-ɛsɩtɛɣlɩm yeba nɛ man-kaɖʋ sɩ lɩm; mewiwa nɛ mɛ-ɛsɩtɛɣlɩm wadɩ ma-ñalʋʋ yɔɔ.» (Keɣ. 6:6) Paa Daviid kaakatɩ kala yɔ, ɛ-taa kaatɛma se Yehowa sɔɔlɩ-ɩ. Ɛmawa se: «Yehowa kaɣ nɩʋ me-wiluu taŋ.» (Keɣ. 6:8) Ðɩkalɩɣ tɔm ndʋ lɛ, ɖɩnaɣ se Yehowa sɔɔlɩ-ɖʋ kpem nɛ ɛmaɣzɩɣ ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ pɩ-yɔɔ. Pɩlakaɣ Daviid ɛzɩ Yehowa teɣzi ɛ-ɛsɩtɛɣlɩm kokoɖe naɖɩyɛ taa yaa ɛma pɩ-tɔm takayaɣ nakɛyɛ taa yɔ. Daviid taa kaatɛma se Yehowa naɣ siziŋ weyi ɛnɩɣ yɔ nɛ ɛtɔzʋʋ ɩ-yɔɔ. Ɛ-taa kaatɛma ɖɔɖɔ se pɩtasɩna se ɛ-Caa sɔɔlɩm tʋ sɩm kala wena ɛkatɩɣ yɔ lɛ, ɛsɩm ɖɔɖɔ ɛzɩma pɩlakɩ-ɩ yɔ. w24.12 22 § 11-12