TAKAYAƔ HUYUU YƆƆ TƆM | ƐBƐ YƆƆ YESU TƆƆ KƲÑƆŊ NƐ ƐSƖ?
Pɩlabɩ Mbʋ Toovenim Na?
Pakʋ Yesu Nazarɛɛtɩ tʋ pɩnaɣ 33 taa. Pɛcɛtɩnɩ ɛ-taa se eseɣtiɣ ɛyaa se pakaɖɩnɩ komina, pamabɩ-ɩ kadadayaɣ nɛ pakamɩ-ɩ nazɩm sizika yɔɔ. Ɛnɩ siziŋ siŋŋ pʋcɔ nɛ ɛsɩkɩ. Ɛlɛ Ɛsɔ fezi-i, nɛ pɩlabɩ kɩyakɩŋ 40 lɛ, ɛkpa ɛsɔdaa.
Grɛɛkɩ Masɩ taa takayɩsɩ naanza nzɩ payaɣ se Evaŋgilimwaa yɔ, nzɩ kɛdɩnɩ-ɖʋ tɔm ndʋ. Tɔm ndʋ, tɩlabɩ mbʋ toovenim na? Pɩcɛyaa se ɖicosi tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ. Ye tɔm ndʋ tɩtɩla yɔ, pɩwɩlɩɣ se Krɩstʋ mba tisuu kɛ falaa nɛ lidaʋ ŋgʋ pɛwɛna se pakaɣ caɣʋ paradisuu taa yɔ kɩkɛ ɖoziye yem na, nɛ pɩɩkaɣ labʋ mbʋ wiɖiyi. (1 Kɔrɛntɩ 15:14) Ɛlɛ ye toovenim tɩlaba yɔ, pʋbʋ lɛ pɩwɩlɩɣ se ɛyaa wɛnɩ lidaʋ kɩbaŋʋ cee wayɩ yɔɔ, nɛ ña ɖɔɖɔ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋwɛɛnɩ lidaʋ ŋgʋ. Ye mbʋ, tɔm ndʋ Evaŋgilimwaa kɛdɩɣ yɔ tɩkɛ toovenim yaa mʋya yem tɩkɛnaa?
MBƲ PƖWƖLƖƔ SE EVAŊGILIMWAA TAA TƆM KƐ TOOVENIM YƆ
Tɔm ndʋ Evaŋgilimwaa kɛdɩɣ yɔ tɩtɩkɛ mʋya, ɛlɛ tɩtʋʋzaa nɛ tɩkɛ toovenim tɔm. Pama lona ndɩ ndɩ hɩla Evaŋgilimwaa taa, nɛ sɔnɔ ɛyʋ pɩzɩɣ nɛ ewolo a-taa sakɩyɛ taa. Pɛkɛdɩ ɛyaa sakɩyɛ tɔm, nɛ tɔm ndʋ caanaʋ taa tɔm taa tazɩyaa mawa yɔ, tɩwɩlɩɣ se toovenim taa lɛ ɛyaa mba paacaɣ wezuu nɛ pana.—Luka 3:1, 2, 23.
Caanaʋ taa tɔm taa tazɩyaa mba paacaɣ wezuu kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa nɛ pɩnzɩ mɩnʋʋ naalɛ ñɩŋgʋ taa yɔ, pama Yesu yɔɔ tɔm pa-takayɩsɩ taa.a Ɛzɩma Roma mba kʋwaɣ ɛyaa alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa yɔ, mbʋ ɖeyi ɖeyi Evaŋgilimwaa kɛdaa se pakʋ Yesu. Pɩtasɩ lɛ, ɛzɩma pɛkɛdɩ Evaŋgilimwaa taa tɔm yɔ, pɩtʋʋzaa nɛ patihuuzi ɛyaa ɛjandʋ yɔɔ; halɩ pɛkɛdɩ Yesu wayɩ tɩŋɩyaa nabɛyɛ ɛjandʋ tɔm. (Maatiyee 26:56; Luka 22:24-26; Yohanɛɛsɩ 18:10, 11) Pɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se ɛyaa mba pama Evaŋgilimwaa yɔ, paawɛ toovenim nɛ tɔm ndʋ pama Yesu yɔɔ yɔ tɩkɛ toovenim tɔm.
ƐBƐ WƖLƖƔ SE YESU FEMA?
Ɛyaa sakɩyɛ tisiɣ se Yesu kaacaɣ wezuu nɛ ɛsɩ; paa mbʋ yɔ, pa-taa nabɛyɛ iitisiɣ se efema. Halɩ alɩwaatʋ ndʋ Yesu tɛ apostoloowaa calɩ nɩʋ se efema yɔ, petitisi. (Luka 24:11) Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ pa nɛ tɔmkpɛlɩkɩyaa lalaa pana Yesu e-femtu wayɩ lona ndɩ ndɩ taa yɔ, peeɖe petisaa se toovenim taa lɛ efema. Halɩ kɩyakʋ nakʋyʋ ɛwɩlɩ ɛ-tɩ ɛyaa mba yɔ, pɛcɛzɩ 500.—1 Kɔrɛntɩ 15:6.
Paa Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa kaanawa se e-femtu yɔɔ tɔm susuu pɩzɩɣ piyele nɛ pakpa-wɛ nɛ pakʋ-wɛ yɔ, posusi-tʋ nɛ abalɩtʋ ɛyaa tɩŋa, halɩ pɩkpɛndɩnɩ mba paakʋ Yesu yɔ. (Tʋma Labʋ 4:1-3, 10, 19, 20; 5:27-32) Ye ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa itaatisi se toovenim taa lɛ efema, paapɩzaa nɛ posusi e-femtu tɔm nɛ abalɩtʋ mbʋ? Pɩtasɩ lɛ, mbʋ pɩwɩlɩɣ se toovenim taa lɛ Yesu fema yɔ lɛ ɛzɩma Krɩstʋ ɛgbɛyɛ ɖɛnɩ ɛzɩdaa alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa nɛ ɛzɩma ɖɩwɛɛ nɛ ɖihukuu sɔnɔ yɔ.
Ɛzɩma pɛkɛdɩ Yesu sɩm nɛ e-femtu tɔm Evaŋgilimwaa taa yɔ, pɩwɩlɩɣ se pɩkɛ tɔm ndʋ tɩlabɩ toovenim taa yɔ. Ye ŋkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ŋkalɩ tɔm ndʋ yɔ, pɩkaɣ-ŋ sɩnʋʋ nɛ ŋtisi se tɔm ndʋ tɩlabɩ toovenim taa. Ye ŋnɩ mbʋ pʋyɔɔ Yesu tɔɔ kʋñɔŋ nɛ ɛsɩ yɔ pɩ-taa camɩyɛ yɔ, pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ñe-tisuu kpa ɖoŋ nɛ pɩkɩlɩ. Ñʋʋ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ kɩkaɣ tazʋʋ tɔm ndʋ tɩ-taa.
a Tacite weyi palʋlɩ-ɩ pɩnaɣ 55 taa yɔ, ɛmawa se: “Krɩstʋ weyi ɛ-hɩɖɛ yɔɔ patɩŋnaa nɛ payaa nabɛyɛ se Krɩstʋ mba yɔ, ɛtɔɔ kʋñɔŋ siŋŋ Pɔɔnsɩ Pilaatɩ nesi tɛɛ alɩwaatʋ ndʋ wiyaʋ sɔsɔ Tiibɛɛrɩ tɔkaɣ kewiyitu yɔ.” Suétone (kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ); Josèphe (kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ) nɛ Pline le Jeune weyi ɛɛkɛ Bitinii egeetiye ñʋʋdʋ yɔ (pɩnzɩ mɩnʋʋ naalɛ ñɩŋgʋ kiɖe tɛɛ) pɔyɔɔdɩ ɖɔɖɔ Yesu tɔm.