Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋhiɣ taa leleŋ ñɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ taa?

Nicolas nɛ Céline pakatɩ kaɖɛ nɖɩ yɔ ɖɩwɛ ndɩ. Fransɩɩ ɛgbɛyɛ piliŋa pɔzɩ-wɛ se pakʋyɩ nɛ powolo ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ naɖɩyɛ taa, nɛ petisi nɛ powolo. Pɛkɛdaa se: «Kiɖe tɛɛ lɛ, ɖa-taa kaawɛ leleŋ siŋŋ ɛlɛ pʋwayɩ lɛ, pɩpaɣzɩ-ɖʋ labʋ kaɖɛ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖe-liu kaawɛɛ se ɖɩna ɖa-taabalaa. Ða nɛ ɖɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ taa koobiya ɖɩtaamalɩnɩ ɖama.»a Paa pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ kaɖɛ yɔ, ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋhiɣ taa leleŋ nɛ piɖeni-ŋ ñɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ taa? Ɛbɛ ɛyaa lalaa pɩzɩɣ pala nɛ pasɩnɩ-ŋ? Fezuu taa wazasɩ nzɩ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋhiɣ ñɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ taa? Nɛ ɛzɩma ña ɖɔɖɔ ŋpɩzɩɣ ŋyele nɛ ñɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ taa koobiya hiɣ wazasɩ nzɩ?

PAƔTƲ KILA NAANZA KAƔ-Ŋ SƖNƲƲ NƐ ŊLƲBƖNƖ KALA WENA ŊKATƖƔ YƆ

1. Taa Yehowa liu. (Keɣ. 37:5) Payaɣ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Kazumi, ɛwɛ Japɔŋ ɛjaɖɛ taa. Ɛɛlabɩ pɩnzɩ 20 ɛgbɛyɛ naɖɩyɛ taa, nɛ pʋwayɩ pakʋsɩ ɛ-walʋ ɛ-tʋmɩyɛ taa nɛ pɛlɛɣzɩ-ɩ lone lɛ, Kazumi kʋyɩ ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩ-taa. Ɛzɩma ‘ɛɖʋzɩ ɛ-nʋmɔʋ Yehowa nesi tɛɛ’? Ɛyɔɔdaa se: «Meheyi Yehowa tɔm ndʋ payɩ tɩɩwɛ ma-laŋɩyɛ taa yɔ. Meheyi-i sɔɔndʋ ndʋ tɩkpaɣaɣ-m yɔ tɩ-tɔm, ɛzɩma pɩlakaɣ-m ɛzɩ mɛwɛ men-ɖeke yɔ pɩ-tɔm nɛ nɩɣzɛ wena maawɛna yɔ a-tɔm. Alɩwaatʋ ndʋ payɩ mantɩmaɣnɩ-ɩ yɔ, ɛhaɣaɣ-m ɖoŋ weyi pɩpɔzʋʋ-m yɔ.»

Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋtaa Yehowa liu nɛ pɩkɩlɩ? Pʋcɔ nɛ tɩʋ nakʋyʋ paɣlɩ lɛ, pɩpɔzʋʋ se pamɩzɩ-kʋ lɩm nɛ paɖʋ-kʋ huɖe; mbʋ ɖɔɖɔ pʋcɔ nɛ ɖe-tisuu kpa ɖoŋ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩcalɩ-pʋ. Nicolas weyi ɛ-tɔm ɖɩyɔɔdaa nɛ pɩɖɛɛ yɔ, ɛkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɛmaɣzɩ Abraham, Yesu nɛ Pɔɔlɩ pa-kɩɖaŋ yɔɔ lɛ, pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛtaa Yehowa liu nɛ pɩkɩlɩ se ɛkaɣ-ɩ sɩnʋʋ. Abalaa mba paala kɩlaŋ sakɩyɛ se pɩsa nɛ pala Ɛsɔ sɔɔlɩm. Ye ŋkpɛlɩkɩɣ Bibl ɖoŋ ɖoŋ yɔ, pɩkaɣ-ŋ sɩnʋʋ nɛ ŋlʋbɩnɩ kala wena payɩ ŋkatɩɣ ñe-wezuu caɣʋ taa yɔ, nɛ pɩkaɣ-ŋ sɩnʋʋ ɖɔɖɔ nɛ ŋkpɛlɩkɩ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ŋpɩzɩɣ ŋtɩŋna nɛ ŋkpazɩ ñɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ taa koobiya ɖoŋ yɔ.

2. Taakpaɣ ñɛ-ɛgbɛyɛ kɩbɩnɖɛ nɛ ŋmaɣzɩnɩ ñɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ. (Ekl. 7:10) Alɩwaatʋ ndʋ Jules kʋyɩ Peenɛɛ nɛ ewolo Etaazuunii yɔ, pɩɩpɔzaa se eyele nɛ sɔnzɩ nzɩ sɩɩwɛ ndɩ kpem nɛ ɛ-ñɩnzɩ yɔ sɩmalɩnɩ-ɩ. Ɛyɔɔdaa se: «Pɩlakaɣ-m ɛzɩ pɩɩpɔzaa se mɛnkɛdɩ ɛyaa kɩfama mba payɩ mankatɩɣ yɔ me-wezuu caɣʋ tɔm yɔ.» Wɛtʋ ndʋ tɩɩwɛ ndɩ kpem nɛ ɖenɖe ɛlɩnaa yɔ, pʋyɔɔ ɛpaɣzɩ ɛ-tɩ posinuu ɛgbɛyɛ taa koobiya. Ɛlɛ pʋwayɩ ɛñaɣ pana nɛ ɛtɩlɩ koobiya camɩyɛ lɛ, ɛ-lɩmaɣza lɛɣzɩ. Ɛyɔɔdaa se: «Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, menɖiɣzinaa se paa ɛjaɖɛ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa ɖɩtɩɩwɛɛ yɔ, ɖɩkɛ ɛyaa kʋɖʋmaa. Ðɔ-yɔɔdaɣ nɛ ɖa-lakasɩ wɛnɩ ndɩ. Pɩcɛyaa se ɖiyele nɛ paa weyi lɛ ɛwɛɛ ɛzɩ ɛwɛʋ yɔ.» Pʋyɔɔ lɛ, taakpaɣ ñɛ-ɛgbɛyɛ kɩbɩnɖɛ nɛ ŋmaɣzɩnɩ ñɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ. Payaɣ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Anne-Lise, ɛkɛ nʋmɔʋ lɩzɩyʋ. Ɛyɔɔdaa se: «Mantiwolo ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ taa se mehiɣ mbʋ meyebini wayɩ yɔ. Mowoba se mehiɣ wondu kɩfatʋ.»

Pɩcɛyaa ɖɔɖɔ se ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa ɩtaakpaɣ pɛ-ɛgbɛyɛ kɩbɩnɖɛ nɛ pamaɣzɩnɩ pɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ. Nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ñɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ taa koobiya tɩŋɩɣna nɛ palakɩ nabʋyʋ yɔ, paa ɩwɛ ndɩ nɛ ñɛ-ɛgbɛyɛ kɩbɩnɖɛ taa ñɩŋ yɔ, pɩtɩwɩlɩ se ɩfɛyɩ ɖeu. Pʋcɔ nɛ ŋkɔnɩ ña-lɩmaɣza tɔm natʋyʋ yɔɔ lɛ, pɩwɛɣ ɖeu se ŋñaɣ pana nɛ ŋtɩlɩ egeetiye taa wɛtʋ camɩyɛ. (Ekl. 3:​1, 7b) Pɩɩwɛɣ ɖeu se ŋñɩɣ koobiya yɔɔ nɛ petisi ña-lɩmaɣza yɔɔ, ɛlɛ tɩŋnɩ ña-kɩɖaʋ kɩbaŋʋ yɔɔ nɛ ŋsɩnɩ-wɛ.—2 Kɔr. 1:24.

3. Yele nɛ pɩɖɔkɩnɩ-ŋ ñɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ taa. (Filp. 1:27) Pʋcɔ nɛ ɛyʋ kʋyɩ nɛ ewolo ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ taa lɛ, pɩpɔzʋʋ alɩwaatʋ nɛ ɖoŋ, paa mbʋ yɔ alɩwaatʋ ndʋ ŋtalɩɣ ñɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ taa kpaagbaa yɔ, ñaɣ pana nɛ ŋwoki kediɣzisi, ye pɩsaŋ yɔ wolo Kewiyaɣ kpaaŋ taa. Ye ñɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ taa koobiya ɩɩtɩɩnaɣ-ŋ kediɣzisi taa yaa ye wiɖii wiɖii panaɣ-ŋ yɔ, ɛzɩma papɩzɩɣ nɛ pasɩnɩ-ŋ? Lucinda nɛ ɛ-pɛlaa 2 pakʋyaa nɛ powolo tɛtʋ sɔsɔtʋ natʋyʋ taa Afrika Hadɛ Kiŋ ɛjaɖɛ taa. Ɛyɔɔdaa se: «Paatasɩ-m lɔŋ se manka ma-lɩmaɣza ɛzɩma mala nɛ mɔñɔɔnɩ mɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ taa koobiya yɔ pɩ-yɔɔ, pɩɩwɛɛ se ma nɛ wɛ ɖɩlɩɣ tɔm susuu nɛ moncosuu tɔm kediɣzisi taa. Ðɩɩha ɖɔɖɔ ɖa-ɖɩɣa se palakɩ tɔm susuu kediɣzisi ka-taa.»

Ye ña nɛ ñɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ taa koobiya ‘ɩkpɛndɩɣ’ nɛ ɩlakɩ fezuu taa tʋma yɔ, pɩkaɣ-ŋ sɩnʋʋ nɛ ŋkpazɩ ñe-tisuu ɖoŋ nɛ ŋkpazɩ lalaa tisuu ɖoŋ ɖɔɖɔ. Anne-Lise weyi ɛ-tɔm ɖɩyɔɔdaa nɛ pɩɖɛɛ yɔ, ɛ-ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa kaatasɩ-ɩ lɔŋ se ɛñaɣ pana nɛ ɛ nɛ koobiya tɩŋa posusi tɔm. Ɛbɛ lɩ pɩ-taa? Ɛyɔɔdaa se: «Pitileɖi lɛ, menɖiɣzina se pɩɩkɛ nʋmɔʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ kɩsɩɣaɣnɩ-m se ma nɛ koobiya ɖɩmalɩnɩ ɖama yɔ.» Pɩtasɩ lɛ, ye ŋhaɣ ña-tɩ faaa nɛ ŋlakɩ tʋma naayɛ ɛzɩ Kewiyaɣ kpaaŋ ñɔɔzʋʋ tʋmɩyɛ mbʋ yɔ yɔ, pɩwɩlɩɣ se lɛɛlɛɛyɔ lɛ ŋkpaɣ ɛgbɛyɛ nɖɩ se ɖɩkɛ ñɛ-ɛgbɛyɛ. Ye ŋyeba nɛ pɩɖɔkɩnɩ-ŋ ñɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ taa nɛ pɩkɩlɩ yɔ, piileɖiɣ lɛ, ña nɛ koobiya ɩkaɣ ɖama malɩnʋʋ, nɛ ŋkaɣ naʋ se lɛɛlɛɛyɔ lɛ mba kɛnɩ ñɔ-hɔʋ kɩfalʋʋ taa mba.

4. Ñɩnɩ taabalaa kɩfama. (2 Kɔr. 6:​11-13) Ye koobiya ɩnaɣ se ŋmaɣzɩɣ pɔ-yɔɔ yɔ, pɩwɛɣ kɛlɛʋ se pɛkɛ ña-taabalaa. Pʋyɔɔ lɛ, ñɩnɩ alɩwaatʋ nɛ ña nɛ wɛ ɩyɔɔdʋʋnɩ ɖama pʋcɔ nɛ kediɣzisi paɣzɩ nɛ alɩwaatʋ ndʋ sɩtɛŋ yɔ se pɩsa nɛ ŋtɩlɩ-wɛ camɩyɛ. Ñaɣ pana nɛ ŋtɩlɩ pa-hɩla. Ye ŋtɔzʋʋ ɛyaa hɩla yɔɔ, nɛ ŋmʋʋyʋʋnɩ-wɛ camɩyɛ nɛ ye ŋkɛ weyi pɩwɛ kɛlɛʋ se pɔyɔɔdɩnɩ-ɩ yɔ, pɩkaɣ ɛyaa lalaa seɣtuu se pɔñɔtɩnɩ-ŋ, nɛ pɩkaɣ yebu nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛɛ ña nɛ wɛ mɩ-hɛkʋ taa.

Taanɩɣzɩ se ñɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ taa koobiya ɩɩkaɣ-ŋ mʋʋ, ɛlɛ ha-wɛ waɖɛ se pɛkpɛlɩkɩ nɛ patɩlɩ ɛyʋ weyi ŋkɛnaa ɖeyi ɖeyi yɔ. Kpɛlɩkɩ lɔŋ mbʋ Lucinda laba yɔ pɩ-taa. Ɛyɔɔdaa se: «Ðɩwɛnɩ taabalaa kɩbama lɛɛlɛɛyɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩyaɣaɣ ɛyaa lalaa nɛ pɔkɔŋ ɖɛ-tɛ.»

«ƖMƲ ÐAMA CAMƖYƐ»

Sɔɔndʋ kpaɣ nabɛyɛ alɩwaatʋ ndʋ pasʋʋ Kewiyaɣ kpaaŋ taa nɛ paasɩŋ nɔɔyʋ yɔ. Ye mbʋ, ɛbɛ ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ ŋsɩnɩ ɛyaa kɩfama mba pɔkɔm ñɛ-ɛgbɛyɛ taa yɔ? Apostoloo Pɔɔlɩ seɣti-ɖʋ se: «Ɩmʋ ɖama camɩyɛ ɛzɩ Krɩstʋ ɖɔɖɔ mʋʋ-mɩ yɔ.» (Roma 15:7) Ye ɛzʋtʋyaa ɩmaɣzɩɣnɩ Krɩstʋ yɔ, papɩzɩɣ nɛ pasɩnɩ ɛyaa kɩfama se sɔɔndʋ ɛtaakpa-wɛ. (Kalɩ aɖakaɣ «Ye ŋkʋyaa nɛ ŋwolo ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ naɖɩyɛ taa yɔ, ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ŋ?») Ɛlɛ, ɛgbɛyɛ taa mba tɩŋa pɩzɩɣ nɛ pasɩnɩ ɛyaa kɩfama nɛ pehiɣ taabalaa kɩfama nɛ halɩ piya ɖɔɖɔ pɩzɩɣ nɛ pasɩnɩ-wɛ.

Ye pɔtɔm se ɖɩmʋ lalaa camɩyɛ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɩlɩ se ɖɩyaa-wɛ nɛ pɔkɔɔ ɖɛ-tɛ. Ɛlɛ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɩlɩ ɖɔɖɔ se ɖɩla nabʋyʋ keekee nɛ ɖɩsɩnɩ-wɛ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ kpaɣ ɛ-alɩwaatʋ nɛ ɛyɛlɩnɩ koobu halɩñɩnʋ lɛlʋ weyi ɛkɛ ɛgɔm yɔ tɛtʋ taa, nɛ ɛwɩlɩ-ɩ ɛzɩma ɛla nɛ ɛsʋʋ suluku yaa lɔɔɖɩyɛ nɛ ewolo ɖoli yɔ. Mbʋ koobu halɩñɩnʋ ɛnʋ ɛlaba yɔ, piitukuni koobu weyi ɛɛkɛ ɛgɔm yɔ nɛ pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ehiɣ taa leleŋ ɛ-ɖɩɣa kɩfalaɣ taa.

PƖHAƔ-Ŋ WAÐƐ SE ŊPƖƖ FEZUU TAA

Nakaʋ wɛɣ nɛ kɩpaɣlɩɣ lɛ, kɩlɛɣzɩɣ tɔnʋʋ tam sakɩyɛ pʋcɔ nɛ ki-keŋ kpa ɖoŋ nɛ kɩpɩzɩ nɛ kɩkʋyɩ. Mbʋ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ ŋkʋyʋʋ se ŋwoki ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ naɖɩyɛ taa yɔ, pɩwɛɛ se ŋlɔ nɩɣzɛ wena payɩ aɖɩkɩ-ŋ nʋmɔʋ se ŋtaaɖɛɛnɩ ɛsɩndaa Yehowa sɛtʋ taa yɔ. Nicolas nɛ Céline pɔyɔɔdaa se: «Ye ɛyʋ ɛkʋyaa nɛ ewolo ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ naɖɩyɛ taa yɔ, pɩkɛnɩ-ɩ falɩsʋʋ kɩbam. Pɩɩcɛyaa se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ kɩfatʋ se pɩsa nɛ ɖa nɛ ɛyaa kɩfama mba ɖɩkatɩɣ yɔ ɖɩmalɩnɩ ɖama, nɛ lone kɩfaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa ɖiwoba yɔ ɖɩmalɩnɩ-ɖʋ ɖɔɖɔ.» Jean-Charles weyi ɖɩɩyɔɔdɩ ɛ-tɔm kiɖe tɛɛ yɔ, ɛyɔɔdɩ wazasɩ nzɩ ɛ-hɔʋ hiɣaa yɔ sɩ-tɔm. Ɛyɔɔdaa se: «Ðɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ taa, ɖe-piya wɛɛ nɛ sɩpɩɣ fezuu taa nɛ pɩkɩlɩɣ nɛ sɩñɔtʋʋnɩ Yehowa ɖɔɖɔ nɛ pɩkɩlɩɣ. Fenasɩ pazɩ ɖeke wayɩ lɛ, ɖɛ-pɛlɛ paɣzɩ labʋ tʋmɩyɛ kpɩtaʋ hɛkʋ taa kediɣzaɣ taa nɛ ɖa-pɩyalʋ ñapɩsɩ tɔm susuyu patɩmɩyɩsɩtɩ-m lɩm.»

Ɛlɛ ye ñɛ-wɛtʋ ɛɛhaɣ-ŋ nʋmɔʋ se ŋwolo ɖenɖe pɩpɔzʋʋ tɔm susuyaa nɛ pɩkɩlɩ yɔ, ɛbɛ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla? Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋkpaɣ ñɛ-ɛgbɛyɛ ɛzɩ ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ naɖɩyɛ yɔ nɛ ŋñaɣ pana nɛ ŋɖɔ lɔŋ weyi patasɩ tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa yɔ ɩ-yɔɔ. Taa Yehowa liu, nɛ alɩwaatʋ kʋɖʋmtʋ ndʋ tɩ-taa lɛ ŋyele nɛ pɩɖɔkɩnɩ-ŋ siŋŋ ñɛ-ɛgbɛyɛ taa. La ɖʋtʋ nɛ ña nɛ koobiya lalaa ɩkpɛndɩɣ nɛ isusuu tɔm, ñɩnɩ taabalaa kɩfama nɛ ŋcɛyɩsɩ ɖɔɖɔ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩtɛm wɛʋ ña nɛ lalaa mɩ-hɛkʋ taa yɔ. Pʋtɔma yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla nabʋyʋ keekee nɛ ŋsɩnɩ agɔma yaa koobiya mba pɛwɛ kɩcɛyɩm taa yɔ. Sɔɔlɩm patɩlɩɣnɩ toovenim Krɩstʋ ñɩma, pʋyɔɔ lɛ ye ŋsɩɣnɩ lalaa yɔ, ŋñɔtʋʋnɩ Yehowa nɛ pɩkɩlɩ. (Yoh. 13:35) Ña-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ‘kɩlaŋ ɛnɩ ɩkɛdɩɣnɩ Ɛsɔ siŋŋ.’—Ebr. 13:16.

Paa pɩwɛ kaɖɛ se ɛyʋ ɛlɛɣzɩ ɛgbɛyɛ yɔ, koobiya sakɩyɛ hiɣ taa leleŋ, nɛ pɩɖɔmnɩ-wɛ camɩyɛ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ pakʋyaa nɛ powolo ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ naɖɩyɛ taa yɔ; nɛ ña ɖɔɖɔ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋhiɣ taa leleŋ. Anne-Lise yɔɔdaa se: «Alɩwaatʋ ndʋ mɛlɛɣzɩ ɛgbɛyɛ yɔ, pɩsɩnɩ-m nɛ mawalɩsɩ man-tɩ.» Lɛɛlɛɛyɔ, Kazumi taa tɛma se ye ŋkʋyaa nɛ ŋwolo ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ naɖɩyɛ taa yɔ, «Yehowa kaɣ tɩŋnʋʋ nʋmɔŋ weyi ŋtɩɖʋna yɔ ɩ-yɔɔ nɛ ɛsɩnɩ-ŋ.» Suwe Jules ñɔyɔɔdaa? Ɛyɔɔdaa se: «Taabalaa kɩbama mba mehiɣaa yɔ, pasɩnɩ-m nɛ pɩtɩtasɩ-m labʋ ɛzɩ mɛwɛ men-ɖeke yɔ. Lɛɛlɛɛyɔ mɔñɔtɩnɩ mɛ-ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ taa koobiya nɛ pɩkɩlɩ nɛ pɩwɛɣ-m kaɖɛ se wiɖiyi mɛnɖɛɛ nɛ meyebi-wɛ.»