Ðe-wezuu caɣʋ nɛ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ kpɛlɩkʋʋ takayaɣ taa tɔm kɩñɩnɩtʋ
1-7 JUIN
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | KIÐE TƐƐ TƆM 44-45
“Yosɛɛfʋ kpaɣ nɛ ekpeɣu ɛ-ɖalaa”
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 44:1, 2) Pʋwayɩ lɛ Yosɛɛfʋ ɖʋ paɣtʋ tʋnɛ yɔ ɛ-lɩmɖʋyʋ se: “Suu ɛyaa panɛ yɔ pɔ-fɔlɔtɔnaa taa tɔɔnaɣ ɛzɩ papɩzɩɣ pakpaɣ yɔ, nɛ ŋɖʋ paa weyi lɛ e-liidiye ɛ-fɔlɔtɔ taa. 2 Ma-ñɩɣlɩm caɖaɣ yɔ ŋŋɖʋ-kɛ pa-tɩnʋʋ tɛ fɔlɔtɔ taa, pɩ nɛ ɛ-mɩla liidiye.” Nɛ ɛla ɖɔɖɔ ɛzɩ Yosɛɛfʋ tɔm yɔ.
w15 1/5 14-15
“Ɛzɩ mɛkɛnɩ Ɛsɔ?”
Lɛɛlɛɛyɔ Yosɛɛfʋ ñɩbɩ-wɛ kpaca. Eyeba nɛ paɖʋ ɛ-ɖalaa wayɩ nɛ pakpa-wɛ se pamɩlɩ kɔpʋ. Pana kɔpʋ ŋgʋ Bɛnjamɛɛ fɔlɔtɔ taa lɛ, papɩsɩnɩ pa-tɩŋa Yosɛɛfʋ cɔlɔ. Lɛɛlɛɛyɔ Yosɛɛfʋ hiɣ waɖɛ se ɛtɩlɩ se ɛ-ɖalaa lɛɣzaa yaa we. Yuuda kaaɖɛnɩ-wɛ nɔɔ nɛ ɛyɔɔdʋʋ. Etendaa se pana Bɛnjamɛɛ pʋtɔdɩyɛ nɛ halɩ ɛyɔɔdɩ se pa-tɩŋa papɩzɩɣ nɛ papɩsɩ yomaa Ejipiti, paakpɛndɩ 11. Yosɛɛfʋ kizi nɛ ɛtɔ se Bɛnjamɛɛ ɖeke kɛɣnɩ yom Ejipiti, ɛlɛ lalaa lɛ peyeki-wɛ nɛ pekpe.—Kiɖe Tɛɛ Tɔm 44:2-17.
Pɩɩcɛyɩ Yuuda siŋŋ nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Pɩkazɩ e-yeke e-ɖoo cɔlɔ nɛ ɖa-caa sɔɔlɩ-ɩ.” Tɔm ndʋ tiitukuni Yosɛɛfʋ siŋŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛnʋ kɛnɩnɩ Yakɔɔb halʋ kʋsɔɔlʋ Rasɛɛlɩ kajalaɣ pɩɣa, nɛ alɩwaatʋ ndʋ Rasɛɛlɩ lʋlaɣ Bɛnjamɛɛ yɔ ɛsɩba. Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛzɩ ɛ-caa yɔ, Yosɛɛfʋ kaawɛɛ nɛ ɛtɔzʋʋ Rasɛɛlɩ yɔɔ. Pɩtɩla Yosɛɛfʋ kaasɔɔlɩ Bɛnjamɛɛ tɔm siŋŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛ nɛ ɩ pɛkpɛndɩ ɖoo.—Kiɖe Tɛɛ Tɔm 35:18-20; 44:20.
Yuuda wolo pɩ-yɔɔ nɛ etendi Yosɛɛfʋ se eyele Bɛnjamɛɛ. Halɩ ɛtɔm se ɛnʋ pɩsɩɣ yom Bɛnjamɛɛ lone taa. Pʋwayɩ lɛ, ɛtɛzɩnɩ tɔm ndʋ titukuuni laŋɩyɛ siŋŋ yɔ. Ɛyɔɔdaa se: “Malakɩ ɛzɩma nɛ mankpa man-caa cɔlɔ nɛ pɩɣa fɛyɩ mɔn-cɔlɔ? Mantɩsɔɔlɩ mana kʋñɔŋ lɩ man-caa yɔɔ.” (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 44:18-34) Lɛɛlɛɛyɔ pɩnaɣ se ɛlɛɣzaa. Pɩtasɩna se ekpiɖi ɛ-lakasɩ yɔɔ lɛ, pɩnaɣ se ɛtɩtasɩ kɛʋ piɖeni men-ɖeke tʋ, ɛnɩɣ lalaa siziŋ, nɛ ɛnaɣ pa-pʋtɔdɩyɛ.
Yosɛɛfʋ taapɩzɩɣ se ɛtasɩ ɛ-tɩ ɖɔkʋʋ. Ɛtaapɩzɩɣ se ɛtasɩ mɛsʋʋ ɛ-ɖalaa ɛzɩma pɩlakaɣ-ɩ yɔ. Ɛlɩzɩ ɛ-lɩmɖʋyaa kpeekpe nɛ ɛma kubuka ɖoŋ nɛ halɩ panɩɩ ɛ-taŋ Farawɔɔ Kewiyaɣ ɖɩɣa taa. Pʋwayɩ lɛ, eheyi ɛ-ɖalaa se: “Ma yɔ Yosɛɛfʋ.” Ekpi ɛ-ɖalaa atuuu nɛ ekpeɣ-wɛ mbʋ payɩ palabɩ-ɩ yɔ nɛ laŋɩyɛ pilim. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 45:1-15) Ɛwɩlaa se ɛmaɣzɩɣnɩ Yehowa, kpaɣʋ nɛ kpeɣu nʋmɔʋ taa. (Keɣa 85:5) Nɛ ɖa yɔ, ɖɩlakɩ mbʋ ɖɔɖɔ?
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 44:33, 34) Lɛɛlɛɛyɔ ña-lɩmɖʋyʋ ɛpɩsɩ man-tʋ yom nɛ ɛcaɣ pɩɣa ɖeɖe nɛ ka nɛ ka-ɖalaa pakpa. 34 Malakɩ ɛzɩma nɛ mankpa man-caa cɔlɔ nɛ pɩɣa fɛyɩ mɔn-cɔlɔ? Mantɩsɔɔlɩ mana kʋñɔŋ lɩ man-ca yɔɔ.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 45:4, 5) Ðɩnɛ lɛ Yosɛɛfʋ tɔ ɛ-ɖalaa se: “Ɩñɔtɩnɩ-m.” Nɛ pɔñɔtɩnɩ-ɩ. Ɛtɔ se: “Ma yɔ Yosɛɛfʋ, mi-neu, weyi ɩpɛdɩ-ɩ nɛ Ejipiti yɔ. 5 Lɛɛlɛɛyɔ yɔ sɔɔndʋ ɛtaakpa-mɩ nɛ pɩtaawɩzɩ-mɩ se ɩpɛdɩ-m cɩnɛ, mbʋ yɔ mi-weziŋ ñʋʋ yabʋ yɔɔ Ɛsɔ ɖɛzɩ-m mɩ-nɔɔ.
Ðɩñɩnɩ fezuu taa ñɩm
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 44:13) Pacɩyɩ po-tokonaa nɛ paa weyi lɛ ɛsʋʋ ɛ-kpaŋaɣ nɛ papɩsɩ tɛtʋ taa.
it-1 606
Tokonaa cɩyʋʋ
Caanaʋ taa Yuuda mba nɛ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ ageeta hɔɔlɩŋ sakɩyɛ taa lɛ, ɖoŋ ɖoŋ lɛ ɛyʋ cɩyɩɣ e-toko se ɛwɩlɩ se ɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa, kɔzɩ kɔzɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ sɩkɩ yɔ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ paacɩyɩɣ toko tɩŋa, ɛlɛ pacɩyɩɣ kɩ-ɛsɩndaa pazɩ se pɩna laŋɩyɛ. Ye mbʋ papɩzɩɣ nɛ patasɩ-kʋ suu pʋwayɩ.
Yakɔɔb kajalaɣ pɩyalʋ Rubɛɛnɩ tɔm pacalɩ yɔɔdʋʋ Bibl taa se ɛcɩyɩ e-tokonaa. Alɩwaatʋ ndʋ ɛpɩsɩ lɔkɔ ŋgʋ kɩ-taa lɩm fɛyɩ yɔ nɛ ɛtɩna Yosɛɛfʋ yɔ, ɛcɩyɩ e-tokonaa nɛ ɛma kubuka se: “Pɩɣa tɩtasɩ wɛʋ peeɖeyɔ! Nɛ ma yɔ le mɔnkɔŋ wobu?” Ɛnʋ kaakɛnɩ kajalaɣ pɩɣa nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɛnʋ pɩɩwɛɛ se ɛkandɩyɩ e-neu yɔɔ. Peheyi ɛ-caa Yakɔɔb se Yosɛɛfʋ sɩba lɛ, ɛlɛ ɖɔɖɔ cɩyɩ e-tokonaa nɛ ɛtɔɔlɩ fɔlɔtɔnaa nɛ ɛcaɣ kʋñɔwiye. (Kiɖe 37:29, 30, 34) Nɛ alɩwaatʋ ndʋ peheyi Yosɛɛfʋ ɖalaa Ejipiti se Bɛnjamɛɛ mɩlɩ kɔpʋ nɛ papɩsɩɣ-ɩ yom yɔ, pacɩyɩ po-tokonaa nɛ pawɩlɩ se tɔm ndʋ tɩcɛyɩ-wɛ siŋŋ.—Kiɖe 44:13.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 45:5-8) Lɛɛlɛɛyɔ yɔ sɔɔndʋ ɛtaakpa-mɩ nɛ pɩtaawɩzɩ-mɩ se ɩpɛdɩ-m cɩnɛ, mbʋ yɔ mi-weziŋ ñʋʋ yabʋ yɔɔ Ɛsɔ ɖɛzɩ-m mɩ-nɔɔ. 6 Pɩnzɩ naalɛ yɔ ñɔɔsɩ lɩʋ ɛjaɖɛ yɔɔ yɔ, nɛ pɩkazɩ pɩnzɩ naanʋwa ɖɔɖɔ, haɖaʋ fɛyɩ nɛ paakaɣ kʋm. 7 Ɛsɔ ɖɛzɩ-m mɩ-nɔɔ se mi-liɖe ɛwɛɛ nɛ ɖɩtaamʋʋ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ yɔ ɖɩ-taa nɛ maya mɩ-taa sakɩyɛ wezuu ñʋʋ. 8 Mbʋ lɛ pɩtɩkɛ mitiyini-m cɩnɛ, ɛlɛ Ɛsɔ, nɛ ɛsɩm se mɛnkɛ ɛzɩ Farawɔɔ caa yɔ, ɛ-ɖɩɣa kpeekpe tʋ, Ejipiti ɛjaɖɛ kpeekpe komina.
w04 15/8 15 § 15
Ɛtɩla nabʋyʋ, ɛlɛ pasʋsʋʋ-ɩ
15 Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtaacaɣnɩ mba papaɖɩɣ-ɖʋ ŋgʋ ɖɩtɩlabɩ-wɛ nabʋyʋ yɔ? Ðɩtɔzɩ se ɖo-koyindinaa sɔsaa lɛ Sataŋ nɛ aleewaa. (Efɛɛzɩ mba 6:12) Pɩkɛ toovenim se ɛyaa nabɛyɛ ɖʋʋ pa-taa nɛ panazɩɣ-ɖʋ, ɛlɛ ɖo-koyindinaa sakɩyɛ ɩɩsɩŋ mbʋ palakɩ yɔ yaa nabɛyɛ tuyuuni-wɛ nɛ panazɩɣ-ɖʋ. (Danɩyɛɛlɩ 6:4-16; 1 Timootee 1:12, 13) Yehowa sɔɔlaa se “ɛyaa ndɩ ndɩ ihiɣ ñʋʋ yabʋ nɛ pɛwɛɛnɩ toovenim tɛ sɩmtʋ siŋŋ.” (1 Timootee 2:4) Toovenim taa lɛ, ɖo-koyindinaa taa nabɛyɛ pɩsɩ ɖo-koobiya sɔnɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, payʋsaa se ɖɩcakɩ wezuu kɩbaŋʋ. (1 Pɩyɛɛrɩ 2:12) Pɩtasɩ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ lɔŋ kɩbaŋ nɩɩyɩ Yakɔɔb pɩyalʋ Yosɛɛfʋ cɔlɔ. Paa ɛ-ɖalaa kaayeba nɛ ɛla kʋñɔŋ siŋŋ yɔ, ɛtɩcaɣnɩ-wɛ. Ɛbɛ yɔɔ? Ɛnawa se Yehowa tɩŋnɩ mbʋ payɩ pɩɩtalɩ-ɩ yɔ pɩ-yɔɔ nɛ eyele nɛ ɛ-tamaɣ la. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 45:4-8) Yehowa pɩzɩɣ ɖɔɖɔ ɛtɩŋnɩ kʋñɔmɩŋ weyi ɖɩlakɩ ɖulum yɔ ɩ-yɔɔ nɛ eyele nɛ ɛ-hɩɖɛ sɛɛ.—1 Pɩyɛɛrɩ 4:16.
Bibl kalʋʋ
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 45:1-15) Ðɩnɛ lɛ pɩtɩsa Yosɛɛfʋ se ɛɖɔkɩ ɛ-tɩ ɛ-cɔlɔ mba ɛsɩndaa nɛ ɛma kubuka se: “Ɩlɩzɩ mɔn-cɔlɔ ɛyaa kpeekpe awayɩ.” Nɛ nɔɔyʋ taafɛyɩ ɛ-cɔlɔ, ɛwɩlaɣ ɛ-tɩ ɛ-ɖalaa lɛ, 2 ɛlɛ ewii ɖoŋ nɛ Ejipiti mba kpeekpe nɩɩ, nɛ tɔm talɩ Farawɔɔ ɖɩɣa taa. 3 Yosɛɛfʋ heyi ɛ-ɖalaa se: “Ma yɔ Yosɛɛfʋ! Man-caa kpɛndɩ ɛwɛɛ?” Nɛ ɛ-ɖalaa tɩpɩzɩ pocosi, mbʋ yɔ ɛ-naʋ sidi pa-maɣzɩm nɛ pɩkpa-wɛ sɔɔndʋ. 4 Ðɩnɛ lɛ Yosɛɛfʋ tɔ ɛ-ɖalaa se: “Ɩñɔtɩnɩ-m.” Nɛ pɔñɔtɩnɩ-ɩ. Ɛtɔ se: “Ma yɔ Yosɛɛfʋ, mi-neu, weyi ɩpɛdɩ-ɩ nɛ Ejipiti yɔ. 5 Lɛɛlɛɛyɔ yɔ sɔɔndʋ ɛtaakpa-mɩ nɛ pɩtaawɩzɩ-mɩ se ɩpɛdɩ-m cɩnɛ, mbʋ yɔ mi-weziŋ ñʋʋ yabʋ yɔɔ Ɛsɔ ɖɛzɩ-m mɩ-nɔɔ. 6 Pɩnzɩ naalɛ yɔ ñɔɔsɩ lɩʋ ɛjaɖɛ yɔɔ yɔ, nɛ pɩkazɩ pɩnzɩ naanʋwa ɖɔɖɔ, haɖaʋ fɛyɩ nɛ paakaɣ kʋm. 7 Ɛsɔ ɖɛzɩ-m mɩ-nɔɔ se mi-liɖe ɛwɛɛ nɛ ɖɩtaamʋʋ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ yɔ ɖɩ-taa nɛ maya mɩ-taa sakɩyɛ wezuu ñʋʋ. 8 Mbʋ lɛ pɩtɩkɛ mitiyini-m cɩnɛ, ɛlɛ Ɛsɔ, nɛ ɛsɩm se mɛnkɛ ɛzɩ Farawɔɔ caa yɔ, ɛ-ɖɩɣa kpeekpe tʋ, Ejipiti ɛjaɖɛ kpeekpe komina. 9 Ɩpɩsɩ ɩkpa lɛɛ lɛɛ man-caa cɔlɔ nɛ iheyi-i se: Ña-pɩyalʋ Yosɛɛfʋ se: Ɛsɔ sɩ-m Ejipiti kpeekpe tʋ. Tii mɔn-cɔlɔ lɔŋ, taacaɣ wayɩ. 10 Ŋkɔŋ caɣʋ Gosɛɛnɩ ɖoŋiye taa, nɛ ŋwɛɛ mɔn-cɔlɔ, ña-maɣmaɣ nɛ ñe-piya nɛ ña-sayɩnaa, ño-wondu cikpetu nɛ sɔsɔtʋ nɛ mbʋ mbʋ ñatɩna yɔ. 11 Peeɖe mɔncɔŋnɩ ñɔ-yɔɔ, mbʋ yɔ ñɔɔsɩ kaɣ wɛʋ pɩnzɩ nasʋnʋwa nɛ ŋtaawɛɛ tanɩm taa, ña, ñɔ-hɔʋ nɛ mbʋ mbʋ ñatɩna yɔ. 12 Ɩnaɣnɩ mɩ-ɛsa pee nɛ me-neu Bɛnjamɛɛ naɣ se mɔ-nɔɔ yɔɔdʋʋnɩnɩ-mɩ. 13 Ɩkɛdɩ man-caa ɖoŋ kpeekpe weyi mɛwɛnɩ Ejipiti yɔ, nɛ mbʋ ɩnawa yɔ pi-kpeekpe nɛ itini lɛɛ lɛɛ man-caa cɩnɛ.” 14 Ðɩnɛ ɛlɛ ɛsʋ sa e-neu Bɛnjamɛɛ nɛ ewii. Bɛnjamɛɛ ñewii ɖɔɖɔ e-pondone yɔɔ. 15 Nɛ ɛla atuu ɛ-ɖalaa kpeekpe nɛ ɛkpɛlɩ pɔ-yɔɔ nɛ ɛɖɔŋ wiu. Pʋwayɩ lɛ, ɛ nɛ e-koobiya pɔyɔɔdɩ.
8-14 JUIN
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | KIÐE TƐƐ TƆM 46-47
“Tɔɔnaɣ ñɔɔsɩ alɩwaatʋ taa”
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 47:13) Tɔɔnaɣ taafɛyɩ ɛjaɖɛ tɩŋa, mbʋ yɔ ñɔɔsɩ kaakpa ɖoŋ kpaʋ nabʋyʋ nɛ Ejipiti ɛjaɖɛ nɛ Kanaŋ ɛjaɖɛ pasɩkɩ ñɔɔsɩ.
w87 1/5 15 § 2
Ɛzɩma pakandɩyɩ ɛyaa wezuu yɔɔ ñɔɔsɩ alɩwaatʋ taa yɔ
2 Pɩnzɩ lʋbɛ nzɩ sɩ-taa tɔɔnaɣ kaatɔyaa yɔ sɩtɛma, nɛ ñɔɔsɩ nzɩ sɩ-tɔm Yehowa kaayɔɔdaa yɔ sɩpaɣzɩ, ɛlɛ pɩtɩkɛ Ejipiti ɛjaɖɛ taa ɖeke, mbʋ pʋyɔɔ yɔ “ñɔɔsɩ kaawɛ tɛtʋ kpeekpe” yɔɔ. Ñɔɔsɩ paɣzɩ kʋʋ Ejipiti ɛjaɖɛ taa mba nɛ powolo Farawɔɔ cɔlɔ nɛ pewiɣ nɛ pɔpɔzʋʋ-ɩ se ɛha-wɛ tɔɔnaɣ lɛ, ɛlɛ heyi-wɛ se: “Iwolo Yosɛɛfʋ cɔlɔ nɛ ɩla ndʋ eheyiɣ-mɩ yɔ.” Yosɛɛfʋ pɛdɩnɩ Ejipiti mba tɔɔnaɣ halɩ pe-liidiye kɔɔ nɛ ɖɩtɛ. Pʋyɔɔ etisaa se pɛhɛyɩ-ɩ nɛ pa-kpɩna. Pɩtɛzɩnaa se samaɣ kɔm Yosɛɛfʋ cɔlɔ nɛ keheyi-i se: “Ya ɖa-maɣmaɣ nɛ ɖɛ-tɛtʋ nɛ ɖa nɛ ɖɛ-tɛtʋ ɖɩpɩsɩ Farawɔɔ yomaa.” Pɩ-yɔɔ pɩtɩŋnaa nɛ Yosɛɛfʋ ya Ejipiti tɛtʋ kpeekpe nɛ ɛcɛlɩ Farawɔɔ.—Kiɖe Tɛɛ Tɔm 41:53-57; 47:13-20.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 47:16) Ðɩnɛ ɛlɛ Yosɛɛfʋ heyi-wɛ se: “Ɩcɛlɩ mɩ-kpɩna nɛ mɛncɛlɩ-mɩ tɔɔnaɣ mɩ-kpɩna ɖeɖe, ye liidiye ɛtɛma yɔ.”
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 47:19, 20) Pɩlabɩ ɛzɩma nɛ pɩwɛɛ se ɖɩsɩ ñɛ-ɛsɩndaa ɖa nɛ ɖɛ-tɛtʋ? Yaa ɖa-maɣmaɣ nɛ ɖɛ-tɛtʋ nɛ tɔɔnaɣ, nɛ ɖa nɛ ɖɛ-tɛtʋ ɖɩpɩsɩ Farawɔɔ yomaa. Ɛlɛ cɛlɩ-ɖʋ mbʋ ɖiiɖuu nɛ ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩtaasɩ nɛ ɖɛ-tɛtʋ pɩsɩ lakʋ.” 20 Mbʋ yɔ pɩlaba nɛ ɛmʋ nɛ ɛcɛlɩ Farawɔɔ Ejipiti tɛtʋ kpeekpe, mbʋ pʋyɔɔ yɔ paa Ejipiti tʋ weyi lɛ ɛpɛdɩ ɛ-hayɩm, ñɔɔsɩ kaakɩlɩ-wɛ cɛyʋʋ lɛ, nɛ ɛjaɖɛ ɖʋ Farawɔɔ nee tɛɛ.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 47:23-25) Nɛ Yosɛɛfʋ heyi ɛyaa samaɣ se: “Mayabɩ-mɩ nɛ mɩ-tɛtʋ Farawɔɔ. Ɩna ɖomaɣ kɔyɔ se iɖuu mɩ-tɛtʋ taa. 24 Ɛlɛ ɩkakʋŋ lɛ, pɩwɛnɩ-mɩ se ɩcɛlɩ Farawɔɔ hɔɔlʋʋ nʋwa ŋgʋ kʋyʋmʋʋ, nɛ ɩsɩɩ mɩ-tɩ hɔɔlɩŋ nɩɩnsa lɛɛŋ, nɛ ikiɖuu hayɩm mɩ-taa nɛ ɩkɔtɔɔ nɛ ɩkacalɩnɩ mɩ-waʋ, nɛ ɛyaa mba pɛkɛ mɩ-sʋʋtʋ yɔ paatɔɔ.” 25 Pocosi se: “Ŋyabɩ ɖa-ñʋʋ! Tɛtɛ nɛ ɖa-tʋ mʋ-ɖʋ, ɖɩnɛ ɛlɛ ɖɩkaɣ kɛʋ Farawɔɔ yomaa nɛ ɖa-taa leleŋ.”
Kewiyaɣ yeki se Ɛsɔ sɔɔlɩm ɛla tɛtʋ yɔɔ
11 Paakaɣ nabʋyʋ tɛɖʋʋ. Fezuu taa ñɔɔsɩ wɛɛ nɛ sɩkʋʋ ɛjaɖɛ yɔɔ ɛyaa. Bibl kaatɔm se: “‘Ɩna kɩyakɩŋ kɔŋ, Yehowa yɔɔdʋʋna, nɛ mankaɣ tiyuu ñɔɔsɩ tɛtʋ yɔɔ; pɩɩkɛɣnɩ tɔɔnaɣ ñɔɔsɩ nɛ lɩm lɔkɔtʋ, ɛlɛ Yehowa tɔm welisuu’” ñɔɔsɩ. (Amosi 8:11) Ñɔɔsɩ kʋʋ ɖɔɖɔ mba patɩnɩɣ Ɛsɔ Kewiyaɣ yɔɔ yɔ? Yehowa kaayɔɔdaa se tʋkaɣ kaɣ wɛʋ ɛ-samaɣ nɛ e-koyindinaa pɛ-hɛkʋ taa. Ɛtɔm se: “Ma-lɩmɖʋyaa kaɣ tɔɔʋ, nɛ mɩ yɔ, ɩkaɣ ñɔɔsɩ sɩbʋ; ɩna ma-lɩmɖʋyaa kaɣ ñɔʋ, nɛ mɩ yɔ, lɔkɔtʋ kaɣ-mɩ kʋʋ; ɩna ma-lɩmɖʋyaa taa kaɣ labʋ leleŋ, nɛ mɩ yɔ, fɛyɛ kaɣ-mɩ kpaʋ.” (Iz. 65:13) Ña-maɣmaɣ ŋpɩzaa nɛ ŋna se tɔm tʋnɛ tɩwɛɛ nɛ tɩlakɩ?
12 Fezuu taa tɔɔnaɣ ŋga pɔñɔɔzʋʋ se kawazɩ-ɖʋ yɔ, kɛwɛ ɛzɩ pɔɔ ŋga ka-taa lɩm wɛɛ nɛ pisuu kaahɛzaɣ yɔ. Takayɩsɩ, tatasɩ kɩnɩnɩsɩ, videowaa, kediɣzisi, kigbeɣliŋ nɛ ɖɛ-tɛ intɛrnɛɛtɩ lone kɛ fezuu taa tɔɔnaɣ ŋga kɔtɔyɩnɩ-ɖʋ yɔ, ŋgʋ fezuu taa ñɔɔsɩ ñɛwɛɛ nɛ sɩkʋʋ ɛyaa sakɩyɛ ɛjaɖɛ yɔɔ. (Ezekɩyɛɛlɩ 47:1-12; Yowɛɛlɩ 4:18) Yehowa kaayɔɔdaa se nabʋyʋ ɛɛtɛɖɩɣ-ɖʋ fezuu taa nɛ ɖa-taa wɛ leleŋ se tɔm ndʋ tiɖiɣni labʋ sɔnɔ nɛ ɖɩnaɣ-tʋ nɛ ɖɛ-ɛsa paa evemiye nɖɩ. Ŋñakɩ pana nɛ ŋtɔkɩ Yehowa taabɩlɩ yɔɔ fezuu taa tɔɔnaɣ ŋga ɖoŋ ɖoŋ?
Ðɩñɩnɩ fezuu taa ñɩm
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 46:4) Ma nɩ-ŋ ɖɩkaɣnɩ tibu Ejipiti, ma ɖɔɖɔ makaɣnɩ-ŋ labʋ nɛ ŋkʋyɩ peeɖe nɛ ŋkpa, nɛ Yosɛɛfʋ kaɣ ñɛ-ɛsa yɔɔ huuzuu.”
it-1 227
Wɛtʋ nɛ lakasɩ
Sɩɖʋ ɛsa yɔɔ huuzuu. Yehowa heyuu Yakɔɔb se “Yosɛɛfʋ kaɣ ñɛ-ɛsa yɔɔ huzuu” yɔ, (Kiɖe 46:4) pɩwɩlɩɣ se Yosɛɛfʋ huuzuuni Yakɔɔb ɛsa yɔɔ ɛlɛ sɩm wayɩ, nɛ pɩɩkɛ kajalaɣ pɩɣa tʋmɩyɛ. Ye mbʋ, pɩwɛ ɛzɩ Yehowa heyaɣ Yakɔɔb se Yosɛɛfʋ mʋʋnɩ kajalaɣ pɩɣa waɖɛ yɔ.—3Aw 5:2.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 46:26, 27) Yakɔɔb wɔʋ taa mba kpeekpe, mba palɩnɩ ɛ-taa nɛ powoba Ejipiti yɔ, pɛkpɛndɩ [66; nwt], patɩkalɩ Yakɔɔb pɩyalaa halaa. 27 Yosɛɛfʋ pɩyalaa mba palʋlɩ-wɛ Ejipiti yɔ, pɛkɛ naalɛ. Yakɔɔb wɔʋ taa ɛyaa mba pɔkɔm Ejipiti yɔ: pɛkɛ hiŋ lʋbɛ.
nwtsty Tʋma 7:14 yɔɔ kpɛlɩkʋʋ tɔm
Ɛyaa mba pɛkpɛndɩ 75: Tɔm ndʋ Etiyɛɛnɩ yɔɔdaa se Yakɔɔb hɔʋ taa ñɩma mba powobi Ejipiti yɔ, pɛkpɛndɩ 75 yɔ, ɛtɩlɩzɩ-tʋ nɛ Ebree Masɩ taa mayaɣ nakɛyɛ taa. Tɔm ndʋ tɩfɛyɩ Ebree Masɩ kɩbɩnzɩ nzɩ payaɣ se Masɔrɛɛtɩwaa masɩ yɔ sɩ-taa. Kiɖe 46:26 yɔɔdaa se: “Yakɔɔb wɔʋ taa mba kpeekpe, mba palɩnɩ ɛ-taa nɛ powoba Ejipiti yɔ, pɛkpɛndɩ [66; nwt], patɩkalɩ Yakɔɔb pɩyalaa halaa.” Ɛlɛ kalɩtʋ 27 ñɔyɔɔdaa se: “Yosɛɛfʋ pɩyalaa mba palʋlɩ-wɛ Ejipiti yɔ, pɛkɛ naalɛ. Yakɔɔb wɔʋ taa ɛyaa mba pɔkɔm Ejipiti yɔ: pɛkɛ hiŋ lʋbɛ.” Patɩŋnɩ nʋmɔŋ ndɩ ndɩ naalɛ yɔɔ nɛ pakalɩ ɛyaa mba pɔ-tɔm pɔyɔɔdɩ cɩnɛ yɔ. Kalɩtʋ 26 taa lɛ pakalɩ Yakɔɔb lʋlʋʋ taa piya yeke, ɛlɛ kalɩtʋ 27 taa lɛ pakalɩ mba pa-tɩŋa payɩ powobi Ejipiti yɔ. Pɔyɔɔdɩ ɖɔɖɔ Yakɔɔb liɖe taa mba tɔm Ejl 1:5 nɛ Wp 10:22 taa se pɛkpɛndɩ “70.” Pɩtɩla Etiyɛɛnɩ kalaa nɛ ɛkpɛndɩnɩ Yakɔɔb hɔʋ taa mba lalaa mba paawɛ Ejipiti yɔ. Nabɛyɛ maɣzɩɣ se ɛkalaa nɛ ɛkpɛndɩnɩ Yosɛɛfʋ sayɩnaa, pʋ-tɔbʋʋ se Manaasee nɛ Efrayim mba pɔ-tɔm pɔyɔɔdɩ Septante Masɩ taa Kiɖe 46:20 taa yɔ pa-pɩyalaa. Lalaa ñamaɣzɩɣ se pɩkpɛndɩnɩ Yakɔɔb pɩyalaa halaa mba pataakalɩ-wɛ kiɖe 46:26 taa yɔ. Ye mbʋ, pa-tɩŋa papɩzɩɣ pɛkpɛndɩ ɛyaa “75.” Nɛ pɩtɩla yɔ, Ebree Masɩ nzɩ sɩtɔyɩ kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa yɔ sɩ-taa pɔyɔɔdɩ ɛyaa “75” waa mba pɔ-tɔm. Bibl taa tazɩyaa nawa se Septante taa lɛ, ɛyaa 75 wɛnɩ Kiɖe 46:27 nɛ Ejl 1:5 taa. Pɩtasɩ lɛ pɩnzɩ 1900 waa taa, palɩ Ebree kʋnʋŋ taa takayɩsɩ kikpiyisi hɔɔlasɩ nasɩyɩ yɔɔ Teŋgu Kɩsɩbʋʋ taa, nɛ takayɩsɩ nzɩ sɩ-taa lɛ ɛyaa “75” tɔm pɔyɔɔdɩ Ejl 1:5 taa. Pɩtɩla Etiyɛɛnɩ labɩnɩ tʋmɩyɛ caanaʋ taa takayɩsɩ nzɩ sɩ-taa nakɛyɛ. Paa pɩtɩɩkɛ suwe yɔ ɛzɩma Etiyɛɛnɩ kalɩ ɛyaa ñʋŋ yɔ pɩwɩlɩɣ se papɩzɩɣ patɩŋnɩ nʋmʋŋ ndɩ ndɩ yɔɔ nɛ pakalɩ Yakɔɔb lʋlʋʋ taa piya.
Bibl kalʋʋ
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 47:1-17) Mbʋ Yosɛɛfʋ woba nɛ eheyi Farawɔɔ se: “Man-caa nɛ mon-koobiya palɩnɩ Kanaŋ nɛ patalɩ, pa nɛ pa-kpɩna cikpena nɛ sɔsɔna, nɛ mbʋ pɛwɛna yɔ, pi-kpeekpe; mba ɛ Gosɛɛnɩ tɛtʋ taa.” 2 Ɛkɛkpɛdɩnɩ e-koobiya naanʋwa nɛ ɛwɩlɩ-wɛ Farawɔɔ. 3 Ɛlɛ pɔzɩ e-koobiya se: “Mʋ-tʋmɩyɛ yɔ nɖɩ?” Nɛ pocosi se: “Ña-lɩmɖʋyaa kɛ ninɖiɣyaa ɖa-maɣmaɣ ɖɔɖɔ ɛzɩ ɖa-caanaa yɔ ”4 Peheyi ɖɔɖɔ Farawɔɔ se: “Ðɩkɔm caɣʋ cɩnɛ ɛjaɖɛ taa, mbʋ yɔ ña-lɩmɖʋyaa kpɩna fɛyɩnɩ ñɩtʋ se atɔɔ: ñɔɔsɩ cɛyɩ Kanaŋ ɛjaɖɛ. Lɛɛlɛɛyɔ ha nɔɔ nɛ ña-lɩmɖʋyaa caɣ Gosɛɛnɩ tɛtʋ taa.” 5 Ðɩnɛ ɛlɛ Farawɔɔ heyi Yosɛɛfʋ se: Ña-caa nɛ ño-koobiya pɔkɔm mɔn-cɔlɔ 6 Ejipiti ɛjaɖɛ wɛ ñe-nee tɛɛ: Sɩɩ ña-caa nɛ ño-koobiya hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩkpaɖɩ ɖe yɔ kɩ-taa pacaɣ Gosɛɛnɩ tɛtʋ taa nɛ, ye ŋnaɣ se pa-taa nabɛyɛ ɩpɩzɩɣ kɔyɔ, pɩsɩ-wɛ ma-maɣmaɣ mo-wondu yɔɔ cɔnɩyaa.” 7 Ðɩnɛ ɛlɛ Yosɛɛfʋ sʋnɩ ɛ-caa Yakɔɔb nɛ ɛwɩlɩ-ɩ Farawɔɔ nɛ Yakɔɔb sɛɛ Farawɔɔ. 8 Farawɔɔ pɔzɩ Yakɔɔb se: “Ña-pɩnzɩ wɛ ɛzɩma? ” 9 Nɛ Yakɔɔb cosi Farawɔɔ sise: “Me-wezuu kɛ yotuu pɩnzɩ mɩnʋʋ ɛ niidozo, man-pɩnzɩ wɛ tobi nɛ sɩkɛ kʋñɔŋ pɩnzɩ, nɛ sɩtɩtalɩ man-caanaa kaakɩŋ weyi ɩ-taa poyotaa yɔ. ” 10 Yakɔɔb sɛɛ Farawɔɔ nɛ ɛɖɛɛ ɛ-yɔɔ. 11 Yosɛɛfʋ sɩɩ ɛ-caa nɛ e-koobiya nɛ ɛha-wɛ tɛtʋ Ejipiti ɛjaɖɛ taa, hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩkpaɖɩ ɖeu yɔ, kɩ-taa Raamsɛɛsɩ tɛtʋ taa, ɛzɩ Farawɔɔ kɔtɔm yɔ. 12 Yosɛɛfʋ ha kpɔnʋ ɛ-caa, e-koobiya nɛ ɛ-caa waʋ kpeekpe, ɛzɩ ɛyaa mba pɛkɛ ɛ-sʋʋtʋ yɔ, pɔɖɔ ɖɔʋ mbʋ yɔ. 13 Tɔɔnaɣ taafɛyɩ ɛjaɖɛ tɩŋa, mbʋ yɔ ñɔɔsɩ kaakpa ɖoŋ kpaʋ nabʋyʋ nɛ Ejipiti ɛjaɖɛ nɛ Kanaŋ ɛjaɖɛ pasɩkɩ ñɔɔsɩ. 14 Yosɛɛfʋ kuu liidiye kpeekpe nɖɩ ɖɩɩwɛ Ejipiti nɛ Kaananɩ yɔ nɛ mɩla wena payakaɣ yɔ a-lɛɣzʋʋ, nɛ ɛcɛlɩ liidiye nɖɩ Farawɔɔ ɖɩɣa. 15 Ejipiti ɛjaɖɛ nɛ Kanaŋ ɛjaɖɛ pe-liidiye tɛma lɛ, Ejipiti mba kpeekpe kɔɔ pana Yosɛɛfʋ mbʋ yɔ sise: “Ha-ɖʋ tɔɔnaɣ! Pɩlaba ɛzɩma nɛ pɩwɛɛ se ɖɩsɩ ñɛ-ɛsɩndaa? Mbʋ yɔ liidiye tɛma.” 16 Ðɩnɛ ɛlɛ Yosɛɛfʋ heyi-wɛ se: “Ɩcɛlɩ mɩ-kpɩna nɛ mɛncɛlɩ-mɩ tɔɔnaɣ mɩ-kpɩna ɖeɖe, ye liidiye ɛtɛma yɔ.” 17 Patɩkɔnʋʋ pa-kpɩna Yosɛɛfʋ nɛ ɛlɛ cɛlɩ-wɛ tɔɔnaɣ kpaŋnaŋ ɖeɖe, kpɩna cikpena nɛ sɔsɔna nɛ kpaŋasɩ pe-ɖeɖe; ɛcɛlɩ-wɛ tɔɔnaɣ, pɩnaɣ ŋga nɛ ɛlɛɣzɩna pa-kpɩna.
15-21 JUIN
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | KIÐE TƐƐ TƆM 48-50
“Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ tɔm sakɩyɛ koobiya mba pasʋtʋyaa yɔ pɔ-cɔlɔ”
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 48:21, 22) Nɛ Izrayɛɛlɩ tɔ Yosɛɛfʋ se: “Na, mɔnkɔŋ sɩbʋ, ɛlɛ Ɛsɔ kaɣ wɛʋ mɩ-cɔlɔ nɛ ɛpɩsɩnɩ-mɩ mɩ-caanaa tɛ ɛjaɖɛ taa. 22 Piyele ma yɔ, mɔnsɔzʋʋ-ŋ tɛtʋ hɔɔlaɣ nakɛyɛ nɛ pɩkɩlɩ ño-koobiya, mbʋ mawaba nɛ mɛlɛɣ nɛ ma-laɣɖɛ nɛ mɔn-tɔʋ Amoori mba yɔ.”
it-1 1228
Yakɔɔb
Pʋcɔ nɛ Yakɔɔb sɩ lɛ, ɛwazɩ ɛ-sayɩnaa Yosɛɛfʋ pɩyalaa. Nɛ paa Manaasee ɛkɛnɩ sɔsɔ yɔ, Ɛsɔ ɖiyi-i nɛ ɛɖɛzɩ Efrayim nɔɔ. Pʋwayɩ lɛ, eheyi Yosɛɛfʋ weyi paha-ɩ kajalaɣ pɩɣa kɛʋ waɖɛ nɛ pɩwɛɛ se ɛmʋʋ ɛ-caa ñɩm tam nabʋlɛ taa yɔ, se: “Mɔnsɔzʋʋ-ŋ tɛtʋ hɔɔlaɣ nakɛyɛ nɛ pɩkɩlɩ ño-koobiya, mbʋ mawaba nɛ mɛlɛɣ nɛ ma-laɣɖɛ nɛ mɔn-tɔʋ Amoori mba yɔ.” (Kiɖe 48:1-22; 3 Aw 5:1) Yakɔɔb kaayabɩ tɛtʋ natʋyʋ Amoori pɩyalaa cɔlɔ laŋhɛzɩyɛ taa, nɛ tɩɩñɔtɩnɩ Siikɛm. (Kiɖe 33:19, 20) Ye mbʋ pɩtʋʋ fɛyɩ se tamaɣ ŋga ɛlabɩ Yosɛɛfʋ yɔ, kawɩlaɣ se ɛɛwɛnɩ tisuu se natʋ ndʋ tɩtɔŋ se e-liɖe taa piya kaɣ mʋʋ Kanaŋ tɛtʋ yɔ, tɩkaɣ labʋ. Pʋyɔɔ ɛyɔɔdaa ɛzɩ tɩtɛm labʋ pɩtɩŋnɩ ɛ-laɣɖɛ nɛ ɛ-tɔʋ pɔ-yɔɔ yɔ. (Kalɩ AMORITE.) Yosɛɛfʋ mʋ ɛ-caa ñɩm tam nabʋlɛ, alɩwaatʋ ndʋ pamʋ Kanaŋ tɛtʋ nɛ pɛcɛlɩ tɛtʋ hɔɔlɩŋ ndɩ ndɩ naalɛ Efrayim nɛ Manaasee cejewe yɔ.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 49:1) Nɛ Yakɔɔb yaa ɛ-pɩyalaa nɛ ɛtɔ se: “Ikpeɣli nɛ meheyi-mɩ ndʋ tɩkaɣ-mɩ talʋʋ cee wayɩ wɛɛ taa yɔ.”
it-1 623
Kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ
Natʋ tɔm ndʋ Yakɔɔb yɔɔdɩ sɩm ñalʋʋ yɔɔ yɔ. Yakɔɔb heyi ɛ-pɩyalaa se: “Ikpeɣli nɛ meheyi-mɩ ndʋ tɩkaɣ-mɩ talʋʋ cee wayɩ wɛɛ taa yɔ” yaa “kɩyakɩŋ weyi ɩkɔŋ yɔ ɩ-taa yɔ.” (AT) Tɔm ndʋ ɛyɔɔdaa yɔ, alɩwaatʋ ndʋ tɩkaɣ labʋ yɔ, ndʋ ɛyawa se cee wayɩ wɛɛ. (Kiɖe 49:1) Pɩnzɩ nasɩlɛ pʋcɔ nɛ Yakɔɔb yɔɔdʋʋ tɔm ndʋ lɛ, Yehowa kaaheyi ɛ-cɔzɔ Abram (Abraham) se ɛ-sayɩnaa kaɣ labʋ kʋñɔŋ pɩnzɩ 400. (Kiɖe 15:13) Pʋyɔɔ lɛ, kʋñɔŋ labʋ pɩnzɩ 400 sɩɣ tɩnaɣ pʋcɔ nɛ “cee wayɩ wɛɛ” paɣzɩ. (Ye ŋsɔɔlaa se ŋnɩɩ Kiɖe 49 taa camɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ lɛ, kalɩ tɔm ñʋŋ weyi ɩyɔɔdʋʋ Yakɔɔb pɩyalaa tɔm yɔ.) Natʋ tɔm ndʋ tɩkaɣ labʋ ɖɔɖɔ “Ɛsɔ tɛ Izrayɛɛlɩ” yɔɔ.—Gal. 6:16; Roma 9:6.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 50:24, 25) Nɛ Yosɛɛfʋ heyi e-koobiya se: “Mɔnkɔŋ sɩbʋ, ɛlɛ Ɛsɔ kaɣ kɔm se ɛna-mɩ nɛ ɛkaɣ-mɩ labʋ nɛ ɩlɩɩ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ yɔ ɖɩ-taa nɛ ɩkpa ɛjaɖɛ nɖɩ eɖuwaa se ɛcɛlɩɣ-mɩ Abraham, Izaakɩ nɛ Yakɔɔb yɔ ɖɩ-taa.” 25 Nɛ Yosɛɛfʋ la nɛ Izrayɛɛlɩ piya ɖuu ɖuutu tʋnɛ yɔ se: “Ɛsɔ kɔkɔɔ mɩ-naʋ lɛ, ɩkɛkpɛndɩnɩ mɔ-mɔɔ.”
w07 1/6 28 § 10
Ɛyaa mba pasʋtʋyaa yɔ pɛkɛ wazaɣ piya evelisi
10 Koobiya mba pasʋtʋyaa yɔ, papɩzɩɣ pɛwɛɛnɩ ɖoŋ kɩbaŋ koobiya lalaa yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ Yakɔɔb pɩyalʋ Yosɛɛfʋ kpadɩyaa yɔ, ɛɛlabɩ tisuu lakasɩ nasɩyɩ, nɛ sɩwɛɛnɩ ɖoŋ kɩbaŋ ɛyaa miiliyɔɔwaa sakɩyɛ mba pɛsɛɣaɣ Yehowa pʋwayɩ yɔ pɔ-yɔɔ. Ɛɛwɛnɩ pɩnzɩ 110 lɛ, ɛyɔɔdɩnɩ Izrayɛɛlɩ ñɩma nɛ “ɛɖʋ-wɛ paɣtʋ se pɛkpɛndɩnɩ ɛ-mɔɔ” paalɩɣ Ejipiti ɛjaɖɛ taa lɛ. (Ebree mba 11:22; Kiɖe Tɛɛ Tɔm 50:25) Paɣtʋ ndʋ tɩɩkpazɩ Izrayɛɛlɩ piya tisuu ɖoŋ alɩwaatʋ ndʋ sɩɩwɛ yomiye taa Yosɛɛfʋ sɩm wayɩ yɔ. Tɩhaɣaɣ-wɛ lidaʋ se pakaɣ hiɣu ñʋʋ yabʋ nɛ palɩɩ Ejipiti ɛjaɖɛ taa.
Ðɩñɩnɩ fezuu taa ñɩm
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 49:19) Gaadɩ yɔ, lazɩyaa lazɩɣ-ɩ nɛ ɛnʋ yɔ, ɛlazɩɣ-wɛ nɛ ɛfɛyɩɣ naataŋ.
w04 1/6 15 § 4-5
Mba pahaɣ samtʋ Ɛsɔ yɔ, pehikiɣ wazasɩ
4 Pʋcɔ nɛ Izrayɛɛlɩ piya sʋʋ Lidaʋ Tɛtʋ taa lɛ, Gaadɩ cejewiye taa ñɩma pɔzaa se paha-wɛ tɛtʋ ndʋ tɩwɛ Yɔɔrdaŋ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa kiŋ yɔ. (Kɩgalʋʋ 32:1-5) Ye pɛwɛ peeɖe yɔ, pakaɣ katʋʋ kala sɔsɔna sakɩyɛ. Wɩsɩ ɖɩɖʋyɛ taa cejewe lɛ, Yɔɔrdaŋ pɔɔ kandɩyɩɣ a-yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩkaɣ wɛʋ koyindinaa kaɖɛ se pɛtɛzɩ-kɛ nɛ pɔkɔɔ poyooni-yɛ. (Yozuwee 3:13-17) Ɛlɛ, George Adam Smith yɔɔdɩ tɛtʋ ndʋ tɩwɛ Yɔɔrdaŋ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa kiŋ yɔ tɩ-tɔm ɛ-takayaɣ Géographie historique de la Terre sainte taa se: “Tɛtʋ ndʋ tɩwɛ lemm Arabii piyaɣ sɔsɔɔ yɔɔ nɛ nabʋyʋ taacɔɔ-tʋ nɛ pɩta se pihuuzi tɩ-yɔɔ. Piyeba nɛ ɖoŋ ɖoŋ lɛ, yɛlɩyaa mba ñɔɔsɩ wɩɣ-wɛ yɔ powoki peeɖe, pa-taa nabɛyɛ woki peeɖe paa pɩnaɣ ŋga nɛ pañɩnɩɣ ñɩtʋ pa-kpɩna.”
5 Ɛbɛ kaɣ sɩnʋʋ Gaadɩ cejewiye taa mba nɛ palʋbɩnɩ kala ana? Pɩlakɩ ɛzɩ pɩnzɩ mɩnɩŋ sakɩyɛ mbʋ yɔ, Yakɔɔb kaawɛ ɛ-sɩm ñalʋʋ yɔɔ lɛ, ɛyɔɔdɩ natʋ tɔm tʋnɛ: “Gaadɩ yɔ, lazɩyaa lazɩɣ-ɩ nɛ ɛnʋ yɔ, ɛlazɩɣ-wɛ nɛ ɛfɛyɩɣ naataŋ.” (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 49:19) Tɔm tʋnɛ, tɩpɩzɩɣ tiyele nɛ ɛyʋ maɣzɩ se Gaadɩ cejewiye taa mba kaɣ labʋ kʋñɔŋ siŋŋ, ɛlɛ toovenim taa lɛ, tiseɣtiɣ-wɛ se palʋbɩnɩ po-koyindinaa. Yakɔɔb tɔm ha-wɛ lidaʋ se palabɩ mbʋ yɔ, lazɩyaa seɣ nɛ pɛɖɛɛnɩ fɛyɛ.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 49:27) “Bɛnjamɛɛ kɛ kpou laɣzaɣ tʋ, tanaŋ tɛɛ ɛsalɩɣ ɛ-nam, ɛtayɩɣ mbʋ ɛkʋwa yɔ piwolo pɩtalɩ ɖanaɣ.”
it-1 299 § 7
Bɛnjamɛɛ
Bɛnjamɛɛ sayɩnaa kaawɛ niye you labʋ taa, nɛ Yakɔɔb kaayɔɔdɩ pɩ-tɔm natʋ tɔm ndʋ ɛyɔɔdɩ ɛ-sɩm ñalʋʋ yɔɔ yɔ tɩ-taa. Ɛyɔɔdaa se: “Bɛnjamɛɛ kɛ kpou laɣzaɣ tʋ, tanaŋ tɛɛ ɛsalɩɣ ɛ-nam, ɛtayɩɣ mbʋ ɛkʋwa yɔ piwolo pɩtalɩ ɖanaɣ.” (Kiɖe 49:27) Bɛnjamɛɛ sayɩnaa kaawɛ niye you labʋ taa nɛ pʋyɔɔ lɛ, papɩzaɣ se pɔtɔ pɩyɛ nɛ pʋtɔɖɛ nɛ nɩmɩyɛ yaa nesi kɩbanzɩ nɛ halɩ pɩyaɣ “ñʋʋ taa ñɔyaɣ kʋɖʋmaɣ” nɛ piicoɖuu-wɛ. (Th 20:16; 3Aw 12:2) Tɔm hʋyʋ nɩmɩyɛ tʋ Ewuudi weyi ɛkʋ wiyaʋ kañatʋ tʋ Egɩlɔɔnɩ yɔ, ɛkɛ Bɛnjamɛɛ cejewiye taa tʋ. (Th 3:15-21) Ðɩpɩzɩɣ ɖɩyʋsɩ ɖɔɖɔ se alɩwaatʋ ndʋ Izrayɛɛlɩ Kewiyaɣ ñɔwa yɔ, yaa Izrayɛɛlɩ kewiyaɣ “tanaŋ tɛɛ,” Bɛnjamɛɛ cejewiye nɖɩ ɖɩwɛ ‘Izrayɛɛlɩ cejewe taa, nɛ pɩtɔyɩnɩ-ɖɩ yɔ,’ ɖɩ-taa palɩzɩ Izrayɛɛlɩ kajalaɣ wiyaʋ, Kiisi pɩyalʋ Sɔɔlɩ weyi ɛkɔma nɛ eyooni Filistii mba siŋŋ pʋwayɩ yɔ. (1Sam 9:15-17, 21) Mbʋ ɖɔɖɔ Izrayɛɛlɩ Kewiyaɣ kɛdɛzaɣ alɩwaatʋ taa (yaa “ɖanaɣ yɔɔ”) abiɖe Ɛstɛɛrɩ nɛ ɛjaɖɛ yɔɔ cɔnɩyʋ Mɔrɩdekayɩ mba paaɖɩɣ nʋmɔʋ Pɛrɩsɩ mba se pataaɖɩzɩ Izrayɛɛlɩ piya yɔ, Bɛnjamɛɛ cejewiye taa palɩnaa.—Ɛst 2:5-7.
Bibl kalʋʋ
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 49:8-26) Yuuda ñɛ yɔ, ño-koobiya kaɣ-ŋ ñɔkʋʋ; ñe-nee wɛ ño-koyindinaa nimaɣ yɔɔ; nɛ ña-caa pɩyalaa kaɣ pa-ñʋŋ luzuu ñɛ-tɛɛ. 9 Yuuda kɛ pɩja-mʋʋzʋʋ, man-pɩyalʋ ŋlɩnɩ mbʋ ŋkʋwa pi-ɖeɖe nɛ ŋɖaɣnɩ kpaʋ; esoba, ɛhɩnɩ ɛzɩ mʋʋzʋʋ yɔ,ɛzɩ mʋʋzʋʋ kɩnɛʋ yɔ:alakɩ-ɩ nɛ ɛkʋ-ɩ? 10 Kewiyaɣ ɖooka ɛɛkaɣ lɩʋ Yuuda nee tɛɛ nɛ ñʋʋdʋ ɖaʋ ɛɛlɩɣ ɛ-naataŋ tɛɛ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ weyi ɛtɩna-kʋ yɔ ɛ-kɔmtʋ, weyi ɛyaa kaɣ-ɩ ñam yɔ. 11 Ɛɖɩ ɛ-kpaŋaɣ nɛ viiñi, kpaŋaɣ kɩnɛʋ nɛ viiñi piliŋa, ɛkaɣ cɔtʋʋ e-ekusuye sʋlʋm taa, ɛcɔtʋʋ e-toko sʋlʋm pee calɩm taa, 12 sʋlʋm caɣ ɛ-ɛsɩndaa, e-kela hʋlʋmɩ ɛzɩ naalɩm yɔ. 13 Zebulɔɔnɩ ɖɩjaɣyɛ kaɣ wɛʋ lɩm nɔɔ yɔɔ, ɛkɛ mɛlɛ sayʋ mɛlɛnaa taa. Sidɔɔ wɛɛ ɛ-taɖɩyɛ taa. 14 Isakaarɩ kɛ kpaŋaɣ ŋga kɛwɛ fefeka yɔ, ŋka kahɩnɩ kalakɩŋ hɛkʋ taa yɔ. 15 Ɛnawa se hɛzʋʋ wɛ camɩyɛ, sise ɛjaɖɛ kɛdaa, eluzi e-siɣye se pasʋʋ-ɖɩ sʋʋtʋ, ɛpɩsɩ tʋmɩyɛ yom. 16 Daanɩ kaɣ hʋnaʋ ɛ-samaɣ, ɛzɩ Izrayɛɛlɩ taa cejewiye naɖɩyɛ yɔ. 17 Daanɩ ɛkɛ ɖʋm nʋmɔʋ taa, wɩsɩkegbeŋa nʋmɔsɔka taa ŋga kañasɩɣ kpaŋnʋ naakoɖuu taa nɛ ɛ-yɔɔ caɣyʋ tɔlʋʋ yayaɖɛ yɔ! 18 Ña-ñʋʋ yabɩtʋ mantaɣ liu, Kɩbaɣlʋ 19 Gaadɩ yɔ, lazɩyaa laɣzɩɣ-ɩ nɛ ɛnʋ yɔ, ɛlaɣzɩɣ-wɛ nɛ ɛfɛyɩɣ naataŋ. 20 Asɛɛrɩ yɔ, ɛ-tɔɔnaɣ wɛ num cɔɔɔ, ɛcɛlɩɣ kewiyaɣ tɔɔnaɣ. 21 Naftalii kɛ kpeleɣye nɖɩ ɖiseɣ lɛɛ lɛɛ yɔ, nɖɩ ɖɩ-tɔm nɛ leleŋ kɔŋgɔ yɔ. 22 Yosɛɛfʋ kɛ tɩʋ kɩlʋlʋʋ lɩm hiɖe cɔlɔ, ŋgʋ ki-lila yazɩɣ koloŋa yɔ 23 Tɔŋ tɔyaa fɛsɩ ɛ-ɛsa, pɔtɔɔ nɛ pɔɖɔɔnʋʋ-ɩ. 24 Ɛlɛ ɖoŋ tʋ nɔɔyʋ pɛlɩ pɔ-tɔʋ, Yakɔɔb tɛ Ðoŋ tʋ cɛbɩ pɛ-nɩŋgbɛɛnzɩ hola, Izrayɛɛlɩ tɛ Kaaʋ hɩɖɛ taa, 25 ña-caa tɛ Ɛsɔ yɔɔ, weyi ɛsɩɣnɩ-ŋ yɔ, Ɛsɔ Ðoŋ tɩŋa tʋ yɔɔ, weyi ɛwazɩɣ ñɔ-yɔɔ yɔ, wazaɣ nɛ ɛsɔdaa kiŋ, wazaɣ nɛ haɖɛ kiŋ, hɩla nɛ lʋlʋʋ pa-wazaɣ, 26 lɔtʋ nɛ hɛtʋ pa-wazaɣ, pʋŋ kɩpɩŋ wazaɣ, tamtam piyisi hɔmtʋ ɛkɔɔ Yosɛɛfʋ ñʋʋ yɔɔ, weyi ɛkɛ Ɛsɔ pʋyʋ e-koobiya taa yɔ, e-kiɖe taa!
22-28 JUIN
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | EJIPITI LƖƲ 1-3
“Mankaɣ pɩsʋʋ mbʋ mɔnsɔɔlaa se manpɩsɩ yɔ”
(Ejipiti Lɩʋ 3:13) Ɛlɛ Moyizi kitini Ɛsɔ toovenim tʋ se: “Ðɩkpaɣ se mowobi Izrayɛɛlɩ piya cɔlɔ nɛ meheyi-sɩ se: ‘Mɩ-cɔzɔnaa tɛ Ɛsɔ tiyi-m mɩ-cɔlɔ,’ nɛ pɔpɔzɩ-m se: ‘Payaɣ-ɩ suwe?’ Suwe pɩwɛɛ se moncosi-wɛ?”
w13 15/3 25 § 4
Wɛɛnɩ ñamtʋ Yehowa hɩɖɛ sɔsɔɖɛ yɔɔ
4 Kalɩ Ejipiti Lɩʋ 3:10-15. Alɩwaatʋ ndʋ Moyizi wɛnɩ pɩnzɩ 80 yɔ, Ɛsɔ ɖʋ-ɩ paɣtʋ se: “Lɩzɩ man-samaɣ Izrayɛɛlɩ Ejipiti taa.” Moyizi kaatɩŋnɩ tɔm pɔzʋʋ yɔɔ nɛ ecosi Ɛsɔ nɛ ñamtʋ. Moyizi pɔzaa se: ‘Payaɣ-ŋ suwe?’ Toovenim taa lɛ, paatɩlɩ Ɛsɔ hɩɖɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa. Ye mbʋ, ɛbɛ yɔɔ Moyizi pɔzɩ tɔm ndʋ? Ɛɛsɔɔlaa se ɛtɩlɩ Ɛsɔ weyi payaɣ hɩɖɛ nɖɩ yɔ camɩyɛ nɛ pɩkpaɖɩ. Ɛɛsɔɔlaa se ɛtɩlɩ tɔm ndʋ ɛpɩzɩɣ eheyi Ɛsɔ samaɣ nɛ ka-taa tɛ se ɛkaɣ yabʋ ka-ñʋʋ toovenim yɔ. Moyizi kaawɛnɩ toovenim mbʋ pʋyɔɔ yɔ Izrayɛɛlɩ piya kaawɛ yomiye taa pɩnzɩ sakɩyɛ. Nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se sɩɩwɛɛ nɛ sɩpɔzʋʋ sɩ-tɩ se sɩ-cɔzɔnaa tɛ Ɛsɔ kaɣ sɩ-ñʋʋ yabʋ wiɖiyi? Halɩ Izrayɛɛlɩ piya nasɩyɩ kaapaɣzɩ sɛʋ Ejipiti ɛsɔnaa.—Ezek. 20:7, 8.
(Ejipiti Lɩʋ 3:14) Ɛsɔ cosi Moyizi se: “Ma lɛ ma.” Eheyi-i se: Ŋŋheyi mbʋ Izrayɛɛlɩ piya: “Ma lɛ ma” tiyi-m mɩ-cɔlɔ.”
kr 43, aɖakaɣ
ƐSƆ HƖÐƐ TƆBƲƲ
ƐSƆ hɩɖɛ Yehowa lɩnɩ Ebree tɔm piye naɖɩyɛ taa na. Tɔm piye nɖɩ ɖɩ-tɔbʋʋ lɛ se “labʋ.” Bibl taa tazɩyaa nabɛyɛ maɣzɩɣ se hɔɔlʋʋ kʋnɛ kɩ-taa lɛ, ɛzɩma palabɩnɩ tɔm piye nɖɩ tʋmɩyɛ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se mbʋ piyeki nɛ pɩlakɩ yɔ. Ye mbʋ Ɛsɔ hɩɖɛ tɔbʋʋ lɛ se “eyeki nɛ pɩlakɩ.” Hɩɖɛ nɖɩ ɖɩmʋnɩ ɖa-Lɩzɩyʋ Yehowa camɩyɛ. Eyeba se kedeŋa kpeekpe nɛ ɛyaa pɛwɛɛ, nɛ ɛwɛɛ eyeki se tamaɣ ŋga ɛlaba yɔ, kala.
Ye mbʋ ɛzɩma Yehowa cosi Moyizi tɔm pɔzʋʋ yɔɔ Ejipiti Lɩʋ 3:13, 14 taa yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? Moyizi pɔzaa se: “Mbʋ lɛ mɔnkɔŋ wobu Izrayɛɛlɩ piya cɔlɔ nɛ meheyi-sɩ se: Mɩ-caanaa tɛ Ɛsɔ tiyini-m mɩ-cɔlɔ. Ye sɩpɔzɩ-m se: ‘Ɛ-hɩɖɛ lɛ suwe?’” Peeɖe Yehowa cosi Moyizi se: “Ma lɛ ma” yaa “mankaɣ pɩsʋʋ mbʋ mɔnsɔɔlaa se manpɩsɩ yɔ, nwt.”
Moyizi taapɔzʋʋ Yehowa se eheyi-i ɛ-hɩɖɛ na. Moyizi nɛ Izrayɛɛlɩ piya paatɛm sɩm Ɛsɔ hɩɖɛ camɩyɛ. Moyizi ñɩnaɣ se eheyi Izrayɛɛlɩ piya tɔm natʋyʋ Yehowa yɔɔ nɛ tɩkpazɩ si-tisuu ɖoŋ. Ɛñɩnaɣ se eheyi-sɩ Ɛsɔ weyi Yehowa kɛnaa yɔ. Ye mbʋ, Yehowa cosuu se: “Mankaɣ pɩsʋʋ mbʋ mɔnsɔɔlaa se manpɩsɩ” yɔ, ɛñɩnaɣ se ɛwɩlɩ ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ natʋyʋ na: Paa wɛtʋ ndʋ taa, ɛpɩsɩɣ mbʋ pɩpɔzaa yɔ se pɩsa nɛ ɛ-tamaɣ la. Yehowa pɩsɩ Moyizi nɛ Izrayɛɛlɩ piya ñʋʋ yaɖʋ, pa-paɣtʋ ɖʋyʋ nɛ pɔ-yɔɔ kandɩyʋ. Halɩ ɛlaba nɛ pɩcɛzɩ mbʋ. Pɩwɩlɩɣ se Yehowa maɣmaɣ sɔɔlaa se ɛpɩsɩ mbʋ pɩpɔzaa yɔ nɛ ɛla ɛ-samaɣ mbʋ ɛɛɖʋwa se ɛlakɩ yɔ. Paa Yehowa hɩɖɛ tɔbʋʋ ɛkɛ mbʋ yɔ, pɩɩsɩɣna se Ɛsɔ pɩsɩɣ mbʋ ɛsɔɔlaa yɔ se ɛ-tamaɣ ɛla; ɛlɛ eyeki ɖɔɖɔ se e-wondu kɩlɩzɩtʋ ɩpɩsɩ mbʋ ɛsɔɔlaa yɔ nɛ ɛ-tamaɣ ŋga kala.
Ðɩñɩnɩ fezuu taa ñɩm
(Ejipiti Lɩʋ 2:10) Ɛlɛ mʋyʋsɩ-kɛ se ɛ-pɩɣa lɛ nɛ ɛyaa-kɛ hɩɖɛ se Moyizi, pʋ-tɔbʋʋ se: “Lɩm taa mehiɣ-i.”
g04 8/4 6 § 5
Moyizi tɔm kɛ mʋɖɛ na?
Ɛlɛ ɛzɩ pɩtɩla piti se Ejipiti wiyaʋ pɛlɛ nɔɔyʋ kpaɣ Moyizi ɛzɩ ɛ-pɩɣa yɔ? Aayɩ, Ejipiti mba Ɛsɔ sɛtʋ taa lɛ, pawɩlɩɣ se pɩpɔzʋʋ se ɛyʋ ɛla camɩyɛ lakasɩ pʋcɔ nɛ ɛpɩzɩ ɛkpa ɛsɔdaa. Tɛtɛɛ ñɩm ñɩnɩyʋ Joyce Tyldesley yɔɔdaa pɩlɩɩnɩ ɛzɩma ɛyʋ kpakɩɣ pɩɣa nakɛyɛ ɛzɩ ɛ-maɣmaɣ ɛ-pɩɣa yɔ pɩ-yɔɔ se: “Ejipiti ɛjaɖɛ taa lɛ, halaa kaawɛnɩ wala wena abalaa wɛna yɔ. Paɣtʋ haɣaɣ nʋmɔʋ se pa nɛ abalaa patayɩ ñɩm ɖeyi ɖeyi . . . Pʋyɔɔ lɛ, halʋ pɩzɩɣ nɛ ɛkpaɣ pɩɣa ŋga katɩkɛ ɛ-ñɩŋga yɔ ɛzɩ ɛ-maɣmaɣ ɛ-pɩɣa yɔ.” Caanaʋ taa Ejipiti mba takayaɣ nakɛyɛ yɔɔ, pɔyɔɔdɩ Ejipiti halʋ nɔɔyʋ tɔm se ɛkpaɣ e-yomaa ɛzɩ ɛ-maɣmaɣ e-piya yɔ. Bibl taa tazʋʋ takayaɣ nakɛyɛ (The Anchor Bible Dictionary) yɔɔdɩ ɛzɩma paya Moyizi ɖoo se ɛkɔɔ nɛ ɛcɔnɩ pɩɣa yɔɔ yɔ, pɩ-tɔm se: “Pamʋʋ Moyizi maɣmaɣ ɖoo se ɛcɔnɩ pɩɣa yɔɔ yɔ, . . . pɩlabɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɖʋtʋ ndʋ tɩɩwɛ Mezoopotamii egeetiye taa pɩlɩɩnɩ piya ɖɔkʋʋ yɔɔ yɔ.”
(Ejipiti Lɩʋ 3:1) Moyizi tɩŋaɣ ɛ-yɩtɩ Yetro wondu, Madiyaanɩ layʋ; ɛtalɩ wondu nɛ ɛtɛzɩ lakʋ nɛ kɩ-wayɩ nɛ ewolo ɛtalɩ Ɛsɔ pʋʋ Orɛɛbʋ cɔlɔ.
w04 15/3 24 § 4
Ejipiti Lɩʋ takayaɣ taa lɩmaɣza sɔsɔna
3:1—Cɔjɔ weyi Yetro kaakɛnaa? Caanaʋ taa cajanaa alɩwaatʋ taa, paa hɔʋ ñʋʋdʋ weyi lɛ, ɛkɛ cɔjɔ ɛ-hɔʋ taa. Pɩtʋʋ fɛyɩ se Yetro kaakɛ Madiyaanɩ mba cejewiye ñʋʋdʋ. Nɛ Madiyaanɩ mba kaawɛnɩ waɖɛ se pɛsɛɛ Yehowa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɛkɛ Abraham sayɩnaa pɩtɩŋnɩ Ketura yɔɔ.—Kiɖe Tɛɛ Tɔm 25:1, 2.
Bibl kalʋʋ
(Ejipiti Lɩʋ 2:11-25) Wɛɛ ana a-taa, Moyizi paɣlaa lɛ, ewolo se ɛna e-koobiya. Ɛna nɛ ɛ-ɛsa tʋma ɖoŋ ñɩna wena pɛcɛyaɣ-wɛ se pala yɔ, nɛ ɛ-ɛsɩyɛ puu Ejipiti tʋ nɔɔyʋ, ɛmakaɣ ŋgulumee Ebree tʋ nɔɔyʋ, e-koobiya taa nɔɔyʋ. 12 Ɛcaa ɛsa ɛ-cɔlɔ kpɛɛɛ nɛ ɛna se nɔɔyʋ fɛyɩ lɛ, ɛkʋ Ejipiti tʋ nɛ epi kañɩŋa tɛɛ. 13 Ɛpɩsɩ tɛʋ kifemuu lɛ, ɛmaɣnɩ Ebree mba naalɛ, poyowaɣ nɛ ɛpɔzɩ weyi ɛca tɔm yɔ se: “Pɩlabɩ ɛzɩma nɛ ŋmakɩ ño-koobu?” 14 Ɛlɛ cosi se: “Akpa-ŋ ɖe-wiyaʋ nɛ ɖɔ-tɔm hʋyʋ? Yaa ŋsɔɔlɩ man-kʋʋ ɛzɩ ŋŋkʋʋ Ejipiti tʋ yɔ?” Sɔɔndʋ kpa Moyizi nɛ ɛtɔ se: “Ñazɩ tɔm ndʋ tɩnɩwa!” 15 Farawɔɔ nɩɩ-tʋ nɛ ɛñɩnɩɣ se ɛkʋ Moyizi, ɛlɛ se ɛ-ɛsɩndaa nɛ ewolo ɖooo poliŋ, Madiyaanɩ ɛjaɖɛ taa nɛ ɛcaɣ peeɖe lɔkɔ nakʋyʋ cɔlɔ. 16 Madiyaanɩ layʋ kaawɛnɩ pɛlaa lʋbɛ nɛ paba kɔɔ lɩm luu se powoni pɔñɔzɩ pa-caa heŋ. 17 Ninɖiɣyaa kɔɔ pɔɖɔɔnɩ-wɛ. Ðɩnɛ ɛlɛ Moyizi kʋyɩ ɛɖaŋ pɔ-yɔɔ nɛ ɛñɔzɩ pe-heŋ lɩm. 18 Papɩsɩ pa-caa Rewuwɛɛlɩ cɔlɔ, ɛlɛ tɔm-wɛ se: “Ɩpɩsaa ɩkɔɔ lɔŋ sɔnɔ!” 19 Palɩzɩ-ɩ pʋ-tɔbʋʋ se: “Mbʋ pʋyɔɔ yɔ abalʋ nɔɔyʋ, Ejipiti tʋ, ɛlɩzɩ-ɖʋ ninɖiɣyaa nesi tɛɛ. Elu lɩm ɖe-ɖeɖe nɛ ɛñɔzɩ kpɩna”. 20 Ɛpɔzɩ ɛ-pɛlaa se: “Nɛ ɛwɛ le yɔ? Pɩlabɩ ɛzɩma nɛ iyele ɛyʋ ɛnʋ peeɖe? Ɩyaa-ɩ nɛ ɛkɔɔ ɛtɔɔ!” 21 Moyizi caɣ ɛyʋ ɛnʋ ɛ-cɔlɔ nɛ ɛkpaɣ ɛ-pɛlɛ Zipora halʋ. 22 Ɛlɛ lʋlɩ pɩɣa evelaɣ nɛ ɛyaa-kɛ se Gɛrɩsɔɔm, pʋ-tɔbʋʋ se: “Mɛnkɛ ɛgɔm tɛtʋ taa.” 23 Piwobi poliŋ lɛ, Ejipiti wiyaʋ sɩ; Izrayɛɛlɩ piya wɛɛ sɩmɔlʋʋ si-yomiye taa, sɩma kubusi nɛ si-kubusi kpa Ɛsɔ cɔlɔ, sɩ-tʋma taa. 24 Ɛsɔ welisi sɩ-mɔla nɛ ɛtɔzɩ ɛgbɛyɛ nɖɩ ɛ nɛ Abraham, Izaakɩ nɛ Yakɔɔb paaɖʋwa yɔ, ɖɩ-yɔɔ; 25 nɛ Kɩbaɣlʋ cɔnɩ Izrayɛɛlɩ piya nɛ ɛwɩlɩ-sɩ ɛ-tɩ.
29 JUIN–5 JUILLET
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | EJIPITI LƖƲ 4-5
“Mankaɣ-ŋ wɩlʋʋ ndʋ ŋkaɣ yɔɔdʋʋ yɔ”
(Ejipiti Lɩʋ 4:10) Moyizi tɔ se: “Pɩtaawɩzɩ-ŋ man-Kɩbaɣlʋ, halɩ nɛ sɔnɔ maasɩŋ yɔɔdʋʋ, pɩkɔɔ pɩtalɩ ŋyɔɔdʋʋnɩ ña-lɩmɖʋyʋ yɔ. Mɔmɔtʋʋ nɛ ma-nzʋlʋmɩyɛ wɛ yuŋ!”
(Ejipiti Lɩʋ 4:13) Ɛlɛ ɛnʋ se: “Pɩtaawɩzɩ-ŋ, Kɩbaɣlʋ, tiyi weyi ŋsɔɔlaa yɔ?”
w10 15/10 13-14
Kawanaɣ tɔm—Suwe Yehowa maɣzɩ tɩ-yɔɔ?
“Mantɩmʋna.” Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋmaɣzɩ se ŋtɩmʋna se ŋsusi laŋhɛzɩyɛ tɔm. Bibl alɩwaatʋ taa, Yehowa sɛyaa nabɛyɛ kaamaɣzaɣ se pataamʋna se pala tʋma wena ɛɖʋwaɣ-wɛ yɔ. Ðɩkpaɣ Moyizi kɩɖaʋ. Yehowa ɖʋ-ɩ ŋgee tʋmɩyɛ naɖɩyɛ lɛ, eheyi Yehowa se: “Pɩtaawɩzɩ-ŋ man-Kɩbaɣlʋ, halɩ nɛ sɔnɔ maasɩŋ yɔɔdʋʋ, pɩkɔɔ pɩtalɩ ŋyɔɔdʋʋnɩ ña-lɩmɖʋyʋ yɔ. Mɔmɔtʋʋ nɛ ma-nzʋlʋmɩyɛ wɛ yuŋ!” Paa Yehowa kaahɛzɩ ɛ-laŋɩyɛ se ɛsɩɣnɩ-ɩ yɔ, Moyizi wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Pɩtaawɩzɩ-ŋ, Kɩbaɣlʋ, tiyi weyi ŋsɔɔlaa yɔ.” (Ejipiti Lɩʋ 4:10-13) Suwe Yehowa cosi-i?
(Ejipiti Lɩʋ 4:11, 12) Kɩbaɣlʋ kitini-i se: “Alabɩ ɛyʋ nɔɔ? Yaa alɩzɩ kaayɔɔdaɣ, yaa ndam, yaa weyi ɛnaɣ yɔ, yaa yʋlʋm? Ɛzɩ pɩtɩkɛ ma? 12 Mbʋ lɛ wolo, mankaɣ wɛʋ ñɔ-nɔɔ taa; mankaɣ-ŋ wɩlʋʋ ndʋ ŋŋyɔɔdɩ yɔ.”
w14 15/4 9 § 5-6
Ŋnaɣ “weyi paanaɣ-ɩ yɔ”?
5 Pʋcɔ nɛ Moyizi pɩsɩɣ Egipiti lɛ, Ɛsɔ wɩlɩ-ɩ paɣtʋ kiɖe sɔsɔɖɛ naɖɩyɛ; nɛ pʋwayɩ Moyizi maɣaɣ Yɔɔb takayaɣ lɛ, ɛyɔɔdɩ ɖɩ-tɔm. Ɛyɔɔdaa se: “[Yehowa] sɔɔndʋ seu kɛnɩ lɔŋ.” (Yɔb 28:28) Yehowa wɩlɩ Moyizi tʋkaɣ ŋga kɛwɛ ɛyaa nɛ Ɛsɔ Ðoŋ Tɩŋa Tʋ pɛ-hɛkʋ taa yɔ se pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛwɛɛnɩ Yehowa sɔɔndʋ seu nɛ lɔŋsɩnɖɛ. Ɛpɔzɩ-ɩ se: “Alabɩ ɛyʋ nɔɔ? Yaa alɩzɩ kaayɔɔdaɣ, yaa tandam, yaa weyi ɛnaɣ yɔ, yaa yʋlʋm? Ɛzɩ pɩtɩkɛ ma?”—Egl. 4:11.
6 Lɔŋ weyi pɩkpɛlɩkɩ Moyizi? Pɩkpɛlɩkɩ-ɩ se pɩtɩpɔzɩ se ese sɔɔndʋ. Yehowa kaatiyini Moyizi, nɛ ɛkaɣ-ɩ sɩnʋʋ nɛ eheyi Farawɔɔ tɔm ndʋ etiyini-i yɔ. Pɩtasɩ lɛ, Farawɔɔ taalɩɩ pʋyʋ Yehowa ɛsɩndaa. Pɩtɩkɛ kajalaɣ ɖeɖe lɛ Ɛsɔ sɛyaa wɛʋ kaɖɛ taa Ejipiti awiya nesi tɛɛ yɔ. Pɩtɩla, Moyizi maɣzɩ ɛzɩma Yehowa kaakandɩyɩ Abraham yɔɔ, Yosɛɛfʋ yɔɔ, nɛ halɩ Moyizi ɛnʋ ɛ-maɣmaɣ ɛ-yɔɔ Farawɔɔwaa lalaa kewiyitu tɔɔʋ tɛɛ yɔ pɩ-yɔɔ. (Kiɖe 12:17-19; 41:14, 39-41; Ejl. 1:22–2:10) Moyizi kaawɛnɩ tisuu Yehowa ‘weyi paanaɣ-ɩ’ yɔ ɛ-yɔɔ, pʋyɔɔ ewobi Farawɔɔ ɛsɩndaa nɛ abalɩtʋ nɛ eheyi-i tɔm ndʋ payɩ Yehowa ɖʋ-ɩ se ɛyɔɔdɩ yɔ.
(Ejipiti Lɩʋ 4:14, 15) “Ðɩnɛ ɛlɛ Kɩbaɣlʋ hɔyɛ taa wɩɩnɩ Moyizi nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: “Ɛzɩ ña-ɖalʋ Aarɔɔnɩ Leevi tʋ fɛyɩ? Manawa se ɛlɛ yɔ, ɛyɔɔdʋʋ ɖeu! Ðakpaɖɛlɛ ɛnʋ kɔŋnɩ ña-katɩnʋʋ yɔ. Ɛnaɣ-ŋ lɛ, ɛ-taa kaɣ labʋ leleŋ. 15 Ŋŋyɔɔdɩnɩ-ɩ, ŋŋɖʋ ɛ-nɔɔ taa tɔm. Ma-maɣmaɣ mankaɣ-mɩ sɩnʋʋ yɔɔdʋʋ, ña nɛ ɩ, nɛ mankaɣ-mɩ wɛɛtʋʋ mbʋ pɩwɛnɩ-mɩ se ɩla yɔ.”
w10 15/10 14
Kawanaɣ tɔm—Suwe Yehowa maɣzɩ tɩ-yɔɔ?
Yehowa taaheyi Moyizi se eyele tʋmɩyɛ nɖɩ ɛɖʋ-ɩ yɔ. Ɛlɛ eheyi Aarɔɔnɩ se ɛlɛ ɛsɩnɩ-ɩ nɛ ɛla tʋmɩyɛ nɖɩ. (Ejl. 4:14-17) Pɩtasɩ lɛ, pɩnzɩ nzɩ sɩtɩŋ pʋwayɩ yɔ sɩ-taa, Yehowa kaawɛ Moyizi cɔlɔ kpam nɛ ɛhaɣ-ɩ mbʋ payɩ pɩpɔzʋʋ yɔ se pɩsa nɛ ɛla ɛ-tʋmɩyɛ camɩyɛ. Sɔnɔ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋtaa Yehowa liu se ɛkaɣ tɩŋnʋʋ koobiya mba papɩ fezuu taa yɔ pɔ-yɔɔ nɛ ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋla ñɔ-tɔm susuu tʋmɩyɛ camɩyɛ. Kɔzɩ kɔzɩ lɛ, Ɛsɔtɔm haɣ-ɖʋ lidaʋ se Yehowa kaɣ-ɖʋ sɩnaʋ nɛ ɖɩwɛɛ niye tʋmɩyɛ nɖɩ ɛɖʋ-ɖʋ yɔ ɖɩ-labʋ taa.—2 Kɔr. 3:5; kalɩ aɖakaɣ “Me-wezuu caɣʋ taa pɩnzɩ nzɩ sɩkɩlɩ-m haʋ taa leleŋ yɔ.”
Ðɩñɩnɩ fezuu taa ñɩm
(Ejipiti Lɩʋ 4:24-26) Moyizi ɖɔŋaɣ nʋmɔʋ nɛ ɛsɩŋ se ɛsʋʋ ɖoo taa ɖoli lɛ, Kɩbaɣlʋ katɩnɩ-ɩ nɛ ɛcaɣaɣ se ɛkʋ-ɩ. 25 Ðɩnɛ ɛlɛ Zipora kpaɣ pɩyɛ lɔŋ ñɩnɖɛ nɛ ɛpɛlɩ ɛ-pɩyalʋ; nɛ etukuni Moyizi abalɩtʋ mbʋ yɔ se: “Ŋkɛ-m calɩm walʋ.” 26 Nɛ Kɩbaɣlʋ yebi-i. Ðɩnɛ ɛlɛ halʋ tɔm se: ‘Calɩm walʋ,’ pɛlʋʋ yɔɔ.”
w04 15/3 28 § 4
Tɔm ndʋ ɖa-takayɩsɩ kalɩyaa pɔzʋʋ yɔ
Tɔm ndʋ Zipora yɔɔdaa se “ŋkɛ-m calɩm walʋ” yɔ tɩwɛ piti. Suwe ɛcaɣaɣ yɔɔdʋʋ? Zipora ɖɔm pɛlʋʋ ɛgbɛyɛ ɖʋtʋ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ se ɛgbɛyɛ naɖɩyɛ wɛ ɛ nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa. Paɣtʋ ɛgbɛyɛ nɖɩ pɔkɔm nɛ paɖʋ pʋwayɩ yɔ, ɖɩwɩlaa se ye ɛgbɛyɛ ɛwɛ Yehowa nɛ nɔɔyʋ pɛ-hɛkʋ taa yɔ, pakpakɩɣ Yehowa ɛzɩ walʋ yɔ nɛ weyi ɛ nɛ ɩ paɖʋ ɛgbɛyɛ yɔ, ɛlɛ ñɛwɛɛ ɛzɩ ɛ-halʋ yɔ. (Yereemii 31:32) Ye mbʋ ɛzɩma Zipora tɩŋnɩ Ɛsɔ tiyiyu nɔɔyʋ yɔɔ nɛ eheyi Yehowa se “ŋkɛ-m calɩm walʋ” yɔ, pɩwɩlɩɣ se etisaa se eluzuu ɛ-tɩ nɛ ɛña ɛgbɛyɛ nɖɩ paɖʋwa yɔ ɖɩ-paɣtʋ. Pɩwɛ ɛzɩ etisaa se ɛkɛ halʋ ɛzɩ ɛgbɛyɛ nɖɩ paɖʋwa yɔ ɖɩ-paɣtʋ pɔzʋʋ yɔ nɛ Yehowa ñɛkɛ walʋ. Ɛzɩma ɛñam Ɛsɔ paɣtʋ kpɛdɛyɛ yɔ, pɩyabɩ ɛ-pɩyalʋ ñʋʋ.
(Ejipiti Lɩʋ 5:2) Ɛlɛ cosi se: “Anɩ yɔ Kɩbaɣlʋ, nɛ mañaŋɩ-ɩ nɛ meyeki Izrayɛɛlɩ? Maasɩŋ Kɩbaɣlʋ nɛ maayeki Izrayɛɛlɩ.”
it-1 1257 § 3
Yehowa
Nɔɔyʋ “tɩlʋʋ” ɛɛwɩlɩɣ se: pasɩmɩ-ɩ yem yaa patɩlɩ yem se ɛwɛɛ. Abalʋ kɩmɛlɛŋ Naabaalɩ kaasɩm Daviid. Paa mbʋ yɔ ɛpɔzaa se: “Anɩ yɔ Daviid?” Ɛ-tɔm pɔzʋʋ mbʋ pʋ-tɔbʋʋ lɛ se “Anɩ Daviid kɛnaa?” (1Sam 25:9-11; kpaɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ 2Sam 8:13.) Mbʋ ɖɔɖɔ Farawɔɔ pɔzɩ Moyizi se: “Anɩ yɔ [Yehowa], nɛ mañaŋɩ-ɩ nɛ meyeki Izrayɛɛlɩ? Maasɩŋ [Yehowa] nɛ maayeki Izrayɛɛlɩ.” (Ejl 5:1, 2) Farawɔɔ tɔm ndʋ tɩwɩlɩɣ se etaatisiɣ se Yehowa kɛnɩ Ɛsɔ toovenim tʋ yaa se ɛwɛnɩ ɖoŋ Ejipiti wiyaʋ yɔɔ, nɛ pʋyɔɔ lɛ ɛɛkaɣ labʋ mbʋ Moyizi nɛ Aarɔɔnɩ pañɩnaɣ se ɛla yɔ. Ɛlɛ Farawɔɔ, Ejipiti mba kpeekpe nɛ Izrayɛɛlɩ mba pakaɣ tɩlʋʋ Yehowa hɩɖɛ tɔbʋʋ, pakaɣ tɩlʋʋ weyi payaɣ-ɩ mbʋ yɔ. Ɛzɩ Yehowa kaaheyuu Moyizi yɔ, ɛkaɣ yabʋ Izrayɛɛlɩ piya ñʋʋ nɛ ewoni-sɩ Lidaʋ Tɛtʋ taa ɛzɩ ɛɛlabʋ-sɩ tamaɣ yɔ, nɛ ɛzɩ ɛɛɖʋʋ ɛgbɛyɛ nɛ sɩ-cɔzɔnaa yɔ. “Ðɩnɛ ɛlɛ ɩkaɣ ɖiɣzinuu se ma [Yehowa], mɛkɛnɩ mɩ-Ɛsɔ.”—Ejl 6:4-8; kalɩ TOUT-PUISSANT.
Bibl kalʋʋ
(Ejipiti Lɩʋ 4:1-17) Moyizi cosi se: “Ye paatisiɣ nɛ paamʋʋ mɔn-tɔm, ɛlɛ pɔtɔŋ se: ‘Kɩbaɣlʋ tɩlɩɩ ñɔ-yɔɔ,’ ‘malakɩ we?’” 2 Ɛpɔzɩ-ɩ se: “Ɛbɛ ŋɖɔkɩ ñe-nesi tɛɛ?” Ecosi se: “Ðaʋ”. 3 Kɩbaɣlʋ se: “Pɛɖɩ-kʋ tataa!” Ɛpɛɖɩ, nɛ kɩpɩsɩ ɖʋm, nɛ Moyizi seɣ. 4 Nɛ Kɩbaɣlʋ se: “Sezi ñe-nesi nɛ ŋkpi e-suu!” Esezi nɛ ekpi, nɛ ɛpɩsɩ ɖaʋ. 5 Ɛtɔ se: “Nɛ petisi se pa-caanaa tɛ Kɩbaɣlʋ Ɛsɔ lɩ ñɔ-yɔɔ, Abraham tɛ Ɛsɔ, Izaakɩ tɛ Ɛsɔ, nɛ Yakɔɔb tɛ Ɛsɔ.” 6 Kɩbaɣlʋ tasɩ tɔm se: “Lɛkɩ ñe-nesi ña-hamʋʋ tɛɛ!” Ɛlɛkɩ ɖɔɖɔ. Ɛlɩzɩ-sɩ lɛ, sɩpɩsɩ canaɣ nɛ sɩhʋlʋmɩ ɛzɩ ɖɔmbɩyɛ yɔ. 7 Kɩbaɣlʋ tasɩ tɔm se: “Ðaɣnɩ lɛkʋʋ ñe-nesi ña-hamʋʋ tɛɛ!” Ɛɖaɣnɩ lɛkʋʋ, ɛlɩzɩ-sɩ ɛlɛ, sɩwɛ ɖeu ɛzɩ e-tomnaɣ kpeekpe yɔ. 8 Kɩbaɣlʋ se: “Ŋŋla mbʋ nɛ ye patɩsɔɔlɩ tisuu ñɔ-yɔɔ nɛ kɔɔnɔɔ peɣtu ɛtɩwabɩ-wɛ yɔ, peɣtu naalɛ ndʋ kaɣ-wɛ wabʋ. 9 Ye paatisiɣ peɣtu naalɛ ndʋ tʋnɛ yɔ tɩ-yɔɔ nɛ paawelisiɣni-ŋ kɔyɔ, ŋcozi pɔɔ taa lɩm nɛ ŋpɩyɩ tataa. Ðɩnɛ ɛlɛ lɩm mbʋ ŋcozi pɔɔ taa yɔ, pɩpɩsɩɣ calɩm tataa.” 10 Moyizi tɔ se: “Pɩtaawɩzɩ-ŋ man-Kɩbaɣlʋ, halɩ nɛ sɔnɔ maasɩŋ yɔɔdʋʋ, pɩkɔɔ pɩtalɩ ŋyɔɔdʋʋnɩ ña-lɩmɖʋyʋ yɔ. Mɔmɔtʋʋ nɛ ma-nzʋlʋmɩyɛ wɛ yuŋ!” 11 Kɩbaɣlʋ kitini-i se: “Alabɩ ɛyʋ nɔɔ? Yaa alɩzɩ kaayɔɔdaɣ, yaa ndam, yaa weyi ɛnaɣ yɔ, yaa yʋlʋm? Ɛzɩ pɩtɩkɛ ma? 12 Mbʋ lɛ wolo, mankaɣ wɛʋ ñɔ-nɔɔ taa; mankaɣ-ŋ wɩlʋʋ ndʋ ŋŋyɔɔdɩ yɔ.” 13 Ɛlɛ ɛnʋ se: “Pɩtaawɩzɩ-ŋ, Kɩbaɣlʋ, tiyi weyi ŋsɔɔlaa yɔ?” 14 Ðɩnɛ ɛlɛ Kɩbaɣlʋ hɔyɛ taa wɩɩnɩ Moyizi nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: “Ɛzɩ ña-ɖalʋ Aarɔɔnɩ Leevi tʋ fɛyɩ? Manawa se ɛlɛ yɔ, ɛyɔɔdʋʋ ɖeu! Ðakpaɖɛlɛ ɛnʋ kɔŋnɩ ña-katɩnʋʋ yɔ. Ɛnaɣ-ŋ lɛ, ɛ-taa kaɣ labʋ leleŋ. 15 Ŋŋyɔɔdɩnɩ-ɩ, ŋŋɖʋ ɛ-nɔɔ taa tɔm. Ma-maɣmaɣ mankaɣ-mɩ sɩnʋʋ yɔɔdʋʋ, ña nɛ ɩ, nɛ mankaɣ-mɩ wɛɛtʋʋ mbʋ pɩwɛnɩ-mɩ se ɩla yɔ. 16 Ɛkaɣ samaɣ yɔɔdɩnʋʋ ña-hɩɖɛ taa, nɛ pɩwɛɛ ɛzɩ ɛkɛ ñɔ-nɔɔ nɛ ñɛkɛ e-loyisi nzɩ sɩwɛɛtɩɣ-ɩ yɔ. 17 Piyele ɖaʋ ŋgʋ yɔ yɔ, kpaɣ-kʋ ñe-nesi tɛɛ. Ŋgʋ ŋkaɣnɩ labʋ peɣtu.”