Ðe-wezuu caɣʋ nɛ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ kpɛlɩkʋʋ takayaɣ taa tɔm kɩñɩnɩtʋ
2-8 MAI
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | 1 SAMƖYƐƐLƖ 27-29
“Lɛɣtʋ ndʋ Daviid lakaɣnɩ you yɔ”
it-1 72
Akis
Daviid seɣaɣ Sɔɔlɩ lɛ ɛmɛlɩ Wiyaʋ Akis tɛ tam naalɛ. Kajalaɣ ɖeɖe pacaɣaɣ-ɩ kpaʋ se ɛkɛ po-koyindu lɛ, ɛla ɛzɩ ɛfɛyɩ ɖeyi ɖeyi yɔ. Piyeba nɛ Akis yebi-i mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛmaɣzaɣ se ɛsʋ kpaaŋ. (1Sam 21:10-15) Nabʋlɛ ɖeɖe lɛ, Daviid nɛ you laɖaa 600 nɛ pɔ-hɔŋ paawobina. Piyeba nɛ Akis ha-wɛ ɖɩjaɣyɛ Zikɩlaagɩ. Paacaɣ peeɖe pɩnaɣ nɛ fenasɩ naanza nɛ alɩwaatʋ ndʋ ti-kpeekpe tɩ-taa lɛ, Akis maɣzaɣ se Daviid nɛ ɛ-sɔɔjanaa palazaɣ tɛtʋ ndɩ ndɩ ndʋ tɩɩwɛ Yuudee yɔ tɩ-taa ɛyaa wondu; ŋgʋ toovenim taa lɛ, Gesuur mba, Girzɩ mba nɛ Amalɛɛkɩ mba wondu Daviid lazaɣ. (1Sam 27:1-12) Akis maɣzaɣ se toovenim lɛ, Daviid nɛ ɛ-ɛyaa palazaɣ Yuudee tɛtʋ taa wondu; pʋyɔɔ ɛkpaɣ-ɩ se ɛkɛ ɛ-yɔɔ kandɩyʋ alɩwaatʋ ndʋ Filistii mba ñɔɔzaɣ pa-tɩ se powolo poyooni Wiyaʋ Sɔɔlɩ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ pekpeɣlaa se palakɩ you yɔ, “Filistii sɔɔjanaa” lakasɩ yeba nɛ Akis heyi Daviid nɛ ɛ-ɛyaa se papɩsɩ Zikɩlaagɩ. (1Sam 28:2; 29:1-11) Daviid pɩsɩ wiyaʋ nɛ eyooni Gaadɩ lɛ, pɩwɛ ɛzɩ patɩkʋ Akis yɔ. Ɛɛwɛ wezuu Salomɔɔ kewiyitu tɔɔʋ alɩwaatʋ taa.—1Aw 2:39-41; kalɩ GATH.
Piya evelisi: Ɛbɛ ɩpɩzɩɣ ɩla nɛ ɛyaa lalaa taa-mɩ liu?
8 Iyele nɛ ɖɩyɔɔdɩ kaɖɛ lɛɛɖɛ nɖɩ Daviid kataa yɔ ɖɩ-tɔm. Pata Daviid num se ɛpɩsɩ wiyaʋ nɛ pɩtɛ lɛ, pɩɩwɛɛ se ɛɖaŋ pɩnzɩ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ ɛpɩsɩ Yuuda wiyaʋ. (1 Sam. 16:13; 2 Sam. 2:3, 4) Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa, ɛbɛ kaasɩnɩ-ɩ nɛ ɛɖaŋnɩ suuɖu? Mbʋ ɛzɩ Daviid kaayeba nɛ pitibi-i yɔɔɔ lɛ, ɛɛkam ñʋʋ nɛ mbʋ ɛpɩzaɣ labʋ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ Daviid kaasewa nɛ ɛmɛlɩ Filistii mba tɛtʋ taa yɔ, ɛɛtɩŋnɩ waɖɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ nɛ eyooni Izrayɛɛlɩ koyindinaa. Ɛlabɩ mbʋ nɛ ɛkandɩyɩ Yuuda tɛtʋ kamasɩ yɔɔ.—1 Sam. 27:1-12.
it-2 255 § 6
Cɛtɩm
Paa Bibl ɛyɔɔdʋʋ se cɛtɩm tɔm ndʋ tɩkɔŋnɩ kaɖɛ lalaa yɔɔ yɔ tɩfɛyɩ ɖeu yɔ, pɩɩwɩlɩɣ se pɩwɛɛ se peheyi toovenim tɔm natʋyʋ mba pɩtɩmʋna se panɩɩ-tʋ yɔ. Yesu Krɩstʋ yɔɔdaa se: “Ɩtaaɖʋ hasɩ mbʋ pɩwɛ kele kele yɔ, nɛ ɩtaapɛɖɩ mi-kijisi afanaa ɛsɩndaa, se pɩtaala nɛ pamɩtɩ sɩ-yɔɔ nɛ papɩsɩnɩ mɩ-yɔɔ nɛ pacɩyɩ-mɩ.” (Mt 7:6) Pʋyɔɔ lɛ, nabʋyʋ taa Yesu ɖɔkaɣ ɛ-tɩ nɛ ɛɛyɔɔdʋʋ tɔm kpeekpe yaa eecosuu tɔm ndʋ pɔpɔzɩ-ɩ yɔ tɩ-yɔɔ, ye ɛnawa se pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ kaɖɛ naɖɩyɛ falaa yem yɔ. (Mt 15:1-6; 21:23-27; Yoh 7:3-10) Pɩwɛɛ se ɖɩwɛɛnɩ lɩmaɣza kʋɖʋma ana Abraham, Izaakɩ, Rahaabɩ nɛ Eliizee pa-lakasɩ yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ patɩwɩlɩ nʋmɔʋ kɩbaŋʋ yaa patiheyi toovenim tɔm kpeekpe mba pataasɛɣ Yehowa yɔ.—Kiɖe 12:10-19; ñʋʋ 20; 26:1-10; Yoz 2:1-6; Yak 2:25; 2Aw 6:11-23.
Fezuu taa ñɩm
w10 1/1 20 § 5-6
Ɛzɩ sɩɖaa pɩzɩɣ nɛ pasɩnɩ ɛsadɩnaa na?
Maɣzɩ tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ nɛ ŋna. Bibl yɔɔdʋʋ se ɛyʋ sɩkɩ lɛ, ‘ɛsʋʋ tɛtʋ’ nɛ ‘ɛ-lɩmaɣza ɖʋ lɩm.’ (Keɣa 145:4) Sɔɔlɩ nɛ Samɩyɛɛlɩ pa-naalɛ paanawa se Ɛsɔ tɩsɔɔlɩ se powolo mba pɔyɔɔdʋʋnɩ sɩɖaa yɔ pɔ-cɔlɔ. Halɩ, Sɔɔlɩ kaaɖɛ nɔɔ nɛ palɩzɩ feziŋ kɩdɛkɛdɩŋ yaʋ lakasɩ ɛjaɖɛ taa!—Levitiki 19:31.
Ðɩtazɩ tɔm taa pazɩ. Ye ɛyʋ siɣsiɣ tʋ Samɩyɛɛlɩ kaawɛnɩ ɛ-ɛsa, ɛzɩ eetisaa nɛ ewolo weyi ɛyɔɔdʋʋnɩ sɩɖaa yɔ ɛ-cɔlɔ se ɛlɛ ɛsɩnɩ-ɩ nɛ ɛkatɩ Sɔɔlɩ? Yehowa kaakizaa se ɛɛyɔɔdʋʋnɩ Sɔɔlɩ. Ɛzɩ pazɩyʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛtɩŋnɩ Samɩyɛɛlɩ weyi ɛsɩba yɔ ɛ-yɔɔ nɛ ɛñɩɣ Ɛsɔ Ðoŋ Tɩŋa tʋ yɔɔ se ɛyɔɔdɩnɩ Sɔɔlɩ? Aayɩ. Pɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se “Samɩyɛɛlɩ” ɛnɛ ɛwɛ ndɩ nɛ Ɛsɔ nayʋ siɣsiɣ tʋ Samɩyɛɛlɩ. Fezuu kɩdɛkɛdʋʋ nakʋyʋ lakaɣnaɣ ɛzɩ Samɩyɛɛlɩ weyi ɛsɩba yɔ.
9-15 MAI
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | 1 SAMƖYƐƐLƖ 30-31
“Tɩŋnɩ ñɛ-Ɛsɔ Yehowa yɔɔ nɛ ŋkpazɩ ña-tɩ ɖoŋ”
w06 1/8 28 § 12
Ɩña Yehowa nɛ ɩnɩɩ leleŋ!
12 Ñamtʋ ndʋ Daviid kaawɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ tɩtɩsɩɩnɩ ɛzɩma ɛɖɔkɩ ɛ-tɩ se ɛɛlakɩ kɩdɛkɛdɩm yɔ pi-ɖeke. Tɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛkpaɣ lɩmaɣza nɛ lɔŋsɩnɖɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛwɛ kala taa yɔ. Ɛ nɛ ɛ-ɛyaa pehiɣ ɖɩjɔzɩyɛ Filistii mba ɛjaɖɛ taa Zikɩlaagɩ, pɩnaɣ nɛ fenasɩ naanza. (1 Samɩyɛɛlɩ 27:5-7) Kɩyakʋ nakʋyʋ Daviid nɛ ɛ-sɔɔjanaa pɛfɛyɩ lɛ, Amalɛɛkɩ mba wolo nɛ pañaɣzɩ pɛ-tɛtʋ miŋ nɛ pakpaɣ pa-halaa, pe-piya nɛ pa-kpɩna tɩŋa nɛ pɛɖɛna. Papɩsaa pɔkɔɔ nɛ pana mbʋ pɩlaba lɛ, ɛ nɛ ɛ-sɔɔjanaa pewii. Pitileɖi lɛ, kʋñɔŋ ŋgʋ kɩ-taa paawɛɛ yɔ, kɩpɩsɩ pana nɛ sɔɔjanaa tɔ se payakɩ Daviid pɛɛ. Paa Daviid kaawɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ, ɛtɩlɔ lidaʋ. (Aduwa 24:10) Ñamtʋ ndʋ Daviid kaawɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ tiseɣti-i nɛ ɛpɩsɩnɩ ɛ-yɔɔ “nɛ ɛɖaɣnɩ hiɣu ɖoŋ [Yehowa] Ɛsɔ cɔlɔ.” Ɛsɔ sɩnɩ Daviid nɛ ɛ-ɛyaa nɛ paɖʋ Amalɛɛkɩ mba wayɩ nɛ pamʋ mbʋ payɩ paakpaɣaa yɔ.—1 Samɩyɛɛlɩ 30:1-20.
w12 15/4 30 § 14
Yehowa kandɩyɩɣ ɖɔ-yɔɔ se ɖihiɣ ñʋʋ yabʋ
14 Daviid katɩ kala ndɩ ndɩ e-wezuu caɣʋ taa. (1 Sam. 30:3-6) Tɔm ndʋ fezuu kiɖeɖeu sɩnɩ-ɩ nɛ ɛma yɔ, tɩwɩlɩɣ se Yehowa kaasɩm ɛzɩma pɩlakaɣ-ɩ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa yɔ. (Kalɩ Keɣa 33:19; 55:9) Ɛsɔ sɩm ɛzɩma pɩlakɩ ɖa ɖɔɖɔ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ‘ɖa-laŋa pɛlaa’ yaa ‘pɩɖɛ-ɖʋ’ yɔ, ɛñɔtʋʋnɩ-ɖʋ. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩhɛzɩ ɖa-laŋɩyɛ ɛzɩ pɩɩwɛʋ Daviid hɔɔlʋʋ taa yɔ, ɛnʋ weyi ete hendu se: “La nɛ mɛmɛyɩ ñɔ-sɔɔlɩm yɔɔ. Ña weyi ŋna man-kʋñɔŋ nɛ ŋtɩlɩ pʋtɔdɩyɛ nɖɩ ɖɩ-taa mɛwɛɛ yɔ.” (Keɣa 30:8) Ɛlɛ ɛɛcɔŋnɩ-ɖʋ yem alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ. Ɛsɩɣnɩ-ɖʋ pɩtɩŋnɩ ɛzɩma ɛhɛzɩɣ ɖa-laŋɩyɛ nɛ ɛkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ yɔ pɩ-yɔɔ. Nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɛtɩŋɩɣna yɔ ɩ-taa nakʋyʋ lɛ, Krɩstʋ ñɩma kediɣzisi.
Fezuu taa ñɩm
w05 15/3 24 § 8
Samɩyɛɛlɩ takayaɣ kajalaɣ ñɩŋga taa lɩmaɣza sɔsɔna
30:23, 24. Ɛzɩma palabɩnɩ tʋmɩyɛ Kɩgalʋʋ 31:27 nɛ pakpaɣ lɩmaɣza anɛ yɔ, pɩwɩlɩɣ se Yehowa ɖʋʋ hɩɖɛ mba pɛwɛnɩ sʋʋtʋ ɛgbɛyɛ taa se paɖʋʋ nesi lalaa yɔ. Pʋyɔɔ lɛ, ‘paa ɛbɛ ɖɩlakɩ yɔ, ɖɩlabɩ-pʋ nɛ ɖa-kalɩzaɣ pilim ɛzɩ Yehowa ɖɩlakɩ-pʋ yɔ, nɛ pɩtaawɛɛ ɛzɩ ɛyaa ɖɩlakɩ-pʋ yɔ.’—Koloosi mba 3:23.
16-22 MAI
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | 2 SAMƖYƐƐLƖ 1-3
“Kʋñɔwiye hendu ndʋ Daviid te Sɔɔlɩ nɛ Yonataanɩ pɔ-yɔɔ nɛ payaɣ-tʋ se Tɔʋ yɔ, ɛbɛ tɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ?”
w00 15/6 13 § 9
Ɩɖʋ hɩɖɛ mba pɛkɛ mɩ-ñʋndɩnaa yɔ
9 Ɛzɩ piitibi Daviid yɔɔɔ alɩwaatʋ ndʋ palabɩ-ɩ mbʋ pɩtɩtʋʋzɩ yɔ? Daviid kowa nɛ ɛyaa Yehowa nɛ eheyi-i se: “Nabɛyɛ kʋyɩ mɔ-yɔɔ . . . se pakʋʋ-m.” (Keɣa 53:5). Eheyi Yehowa ɛ-laŋɩyɛ taa tɔm nɛ ɛtɔ se: “Lɩzɩ-m mon-koyindinaa nee tɛɛ, Caa Ɛsɔ, . . . mba pakʋyʋʋ mɔ-yɔɔ yɔ pɛwɛ ɖoŋ. [Yehowa], ŋgʋ mantɩla nabʋyʋ; mantɩwɛɛkɩ nabʋyʋ pɩtɛ lɛ pɔñɔɔzʋʋ pa-tɩ se palɩɩ ma-wayɩ. Kʋyɩ ŋkɔɔ mɔn-cɔlɔ nɛ ŋna.” (Keɣa 58:2-5) Wiɖiyi pɩtɛmɩ-ŋ talʋʋ se ŋtɩla ñʋʋdʋ nɔɔyʋ kɩdɛkɛdɩm, ɛlɛ ɛwɛɛ nɛ ɛnazɩɣ-ŋ? Daviid ñam Sɔɔlɩ paa ɛzɩmtaa. Mbʋ ɛzɩ Daviid taa kaalabɩ leleŋ nɛ Sɔɔlɩ sɩm lɛ, ɛnɩ siziŋ nɛ halɩ etee-i kʋñɔwiye hendu: “Sɔɔlɩ nɛ Yonataanɩ pamʋnɩ sɔɔlʋʋ nɛ peɖe pe-wezuu caɣʋ taa, . . . pakɩlɩɣ seu kpeliŋ, paakpaɖɩ ɖoŋ mʋʋzɩŋ. Izrayɛɛlɩ pɛlaa, iwii Sɔɔlɩ.” (2 Samɩyɛɛlɩ 1:23, 24) Daviid ha-ɖʋ ñamtʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ siŋŋ, ɛñam Ɛsɔ tɛ patam num Sɔɔlɩ, paa ɛlɛ kaawɩlɩ-ɩ ñaŋ yɔ!
w12 15/4 10 § 8
Ɛyʋ wayɩ lɩʋ kɛ kɛdɛzaɣ alɩwaatʋ yʋsaɣ!
8 Bibl yɔɔdʋʋ ɖɔɖɔ ɛyaa mba paawɛ siɣsiɣ yɔ pɔ-tɔm. Iyele nɛ ɖɩyɔɔdɩ pa-taa naalɛ tɔm nɛ ɖɩna lɔŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ pɔ-cɔlɔ yɔ. Ðɩpaɣzɩnɩ abalʋ weyi ɛɛwɩlɩ Daviid e-siɣsiɣ wɛtʋ yɔ. Yonataanɩ kɛ Wiyaʋ Sɔɔlɩ pɩyalʋ sɔsɔ weyi pɩɩwɛɛ se ɛlɛɣzɩ ɛ-caa lone taa nɛ ɛkɛ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ yɔ. Ɛlɛ Daviid Yehowa lɩzaa se ɛkɛ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Sɔɔlɩ lone taa. Yonataanɩ ñam lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ Ɛsɔ kpaɣaa yɔ. Ɛtɩɖʋ ɛsɩyɛ Daviid yɔɔ yaa ɛtɩkpaɣ-ɩ ɛzɩ ɛ-paɖa yɔ. Pi-lone taa lɛ, “Yonataanɩ kalɩzaɣ sʋ Daviid nɛ ɛsɔɔlɩ-ɩ ɛzɩ ɛ-maɣmaɣ e-wezuu yɔ” nɛ ɛñɔɔnɩ-ɩ. Halɩ ɛcɛlɩ Daviid e-tokonaa, ɛ-laɣɖɛ, ɛ-tɔʋ nɛ ɛ-tambaɖɛ nɛ pɩwɩlɩ se ɛcɛlɩ-ɩ kewiyitu tɛ hɩɖɛ ɖʋʋ. (1 Sam. 18:1-4) Yonataanɩ labɩ mbʋ payɩ ‘ɛpɩzaɣ yɔ nɛ ɛkpazɩ Daviid ɖoŋ’ nɛ halɩ ɛlabɩ mbʋ nɛ ɛlʋ Daviid yɔɔ ɛ-caa ɛsɩndaa, paa pɩɩɖʋ e-wezuu kaɖɛ taa yɔ. Yonataanɩ heyi Daviid se: “Ŋkaɣ Izrayɛɛlɩ kewiyaɣ tɔɔʋ, nɛ mankaɣ kɛʋ ña-wayɩ tʋ.” (1 Sam. 20:30-34; 23:16, 17) Ðɩnɩɣ pɩ-taa camɩyɛ mbʋ pʋyɔɔ Daviid wi Yonataanɩ ɛ-sɩm wayɩ nɛ etee-i kʋñɔwiye hendu yɔ.—2 Sam. 1:17, 26.
Fezuu taa ñɩm
it-1 928 § 2)
Koobu
Palakɩnɩ tɔm piye “koobu” tʋmɩyɛ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ pɔyɔɔdʋʋ mba pɛwɛnɩ kaɖʋwa kʋyʋmaɣ nɛ tamaɣ kʋyʋmaɣ yɔ pɔ-tɔm yɔ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Tiirɩ wiyaʋ Hiram ya wiyaʋ Salomɔɔ se e-koobu mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɩtasɩnɩ se pɛkɛ pa-tɩŋa awiya lɛ, pɩtɩla ɛya-ɩ mbʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa-naalɛ palabɩ nɔɔ kʋyʋmaɣ se pɔkɔŋnɩ wondu ndʋ pɩmʋnaa yɔ ɛzɩ ɖasɩ mbʋ yɔ nɛ pamanɩ templo. (1Aw 9:13; 5:1-12) Daviid mawa se: “Toovenim, laŋhɛzɩyɛ nɛ laŋhʋlʋmɩyɛ pɩkɛnaa, ɛyaa wɛʋ ɖama cɔlɔ ɛzɩ koobiya yɔ!” Tɔm tʋnɛ tɩwɩlɩɣ se mba pɛkɛ lʋlʋʋ kʋyʋmʋʋ taa mba yɔ, pɩtɩkɛ ɛzɩma palɩnɩ hɔʋ kʋyʋmʋʋ taa yɔ pi-ɖeke pɩ-cɔlɔ laŋhɛzɩyɛ nɛ nɔɔ kʋyʋmaɣ ŋga kɛwɛ pɛ-hɛkʋ taa yɔ, pɩlɩɣna. (Keɣa 132:1) Daviid nɛ Yonataanɩ patɩkɛ hɔʋ kʋyʋmʋʋ taa ñɩma, ɛlɛ ɛ nɛ Yonataanɩ paasɔɔlɩ ɖama tɔm nɛ paa weyi ɛñɩnɩɣ se piɖeni lɛlʋ; pʋyɔɔ Daviid ya Yonataanɩ se e-koobu. (2Sam 1:26) Taabalaa mba pɛwɛnɩ wɛtʋ kʋyʋmtʋ yɔ, paa pɛ-wɛtʋ ndʋ tɩfɛyɩ ɖeu yɔ, pɩmʋnɩ mbʋ se payaa-wɛ ɖɔɖɔ se koobiya.—Adu 18:9.
23-29 MAI
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | 2 SAMƖYƐƐLƖ 4-6
“Wolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋwɛɣnɩ Yehowa sɔɔndʋ seu mbʋ piyeki se ŋtaala mbʋ pɩɩkɛdɩɣnɩ-ɩ yɔ”
w05 15/5 17 § 8
Samɩyɛɛlɩ takayaɣ naalɛ ñɩŋga taa lɩmaɣza sɔsɔna
6:1-7. Paa Daviid kaawɛnɩ lɩmaɣza kɩbana yɔ, ɛmanɩ Yehowa paɣtʋ yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se pakpaɣ Yehowa aɖakaɣ kɛɛkɛɛ yɔɔ yɔ; pʋyɔɔ pɩtɩɖɔ camɩyɛ ɛzɩ ɛsɔɔlʋʋ yɔ. (Ejipiti Lɩʋ 25:13, 14; Kɩgalʋʋ 4:15, 19; 7:7-9) Mbʋ pɩlaba alɩwaatʋ ndʋ Uuza tukuni aɖakaɣ yɔ, pɩwɩlɩɣ se paa ɛyʋ ɛwɛnɩ lɩmaɣza kɩbana yɔ, piiyeki nɛ Yehowa lɛɣzɩ ɛ-paɣtʋ.
w05 1/2 27 § 20
Yehowa lakɩ mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ paa ɛzɩmtaa
20 Tɔzɩ se Uuza kaasɩm paɣtʋ camɩyɛ kpayɩ kpayɩ. Ɛgbɛyɛ aɖakaɣ wɩlɩɣ se Yehowa wɛ pɛ-hɛkʋ taa. Pɔyɔɔdɩ paɣtʋ taa se mba palɩzaa yɔ, mba tukuunini aɖakaɣ nɛ ye nɔɔyʋ ɛmanɩ paɣtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ yɔ, sɩm pɩtɛŋnɩ-ɩ. (Kɩgalʋʋ 4:18-20; 7:89) Pʋyɔɔ lɛ pɩtaawɛɛ se pala kaakendu ɛzɩma pakpakɩɣ aɖakaɣ ŋga yɔ pɩ-yɔɔ. Uuza kaakɛ Leevi tʋ, (ɛlɛ ɛtaakɛ cɔjɔ) ye mbʋ ɛɛsɩm paɣtʋ. Pɩtasɩ lɛ, pɩnzɩ nzɩ sɩɖɛwa pʋcɔ nɛ pɩtalɩɣ mbʋ yɔ sɩ-taa, ɛgbɛyɛ aɖakaɣ kaawɛ Uuza caa ɖɩɣa taa. (1 Samɩyɛɛlɩ 6:20–7:1) Kaacaɣ peeɖe pɩnzɩ 70 pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ Daviid kpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se ɛlɛɣzɩɣ-kɛ lone yɔ. Ye mbʋ Uuza kaasɩm paɣtʋ ndʋ tɩwɛ aɖakaɣ ŋga kɔ-yɔɔ yɔ ɖooo ɛ-pɩjatʋ taa.
w05 1/2 27 § 21
Yehowa lakɩ mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ paa ɛzɩmtaa
21 Ɛzɩ ɖɩnaʋ nɛ pɩɖɛɛ yɔ, Yehowa cɔŋnɩ mbʋ pɩwɛ laŋa taa yɔ. Masɩ yɔɔdaa se Uuza ‘kataa nɛ etukuna,’ ye mbʋ pɩwɩlɩɣ se pɩtɩla Yehowa na piɖeni men-ɖeke wɛtʋ natʋyʋ Uuza lakasɩ taa nɛ kɛdaɣ tɩyɔɔdɩ pɩ-tɔm. Ɛzɩ Uuza kaakɛ tɩ kpazɩyʋ weyi ɛɛñaŋ tʋmɩyɛ nɖɩ paɖʋʋ-ɩ yɔ tɩ-kamasɩ yɔ? (Aduwa 11:2) Ɛzɩ ɛzɩma paha-ɩ waɖɛ se eɖiyi ɛgbɛyɛ aɖakaɣ ŋga kaacaɣ ɛ-hɔʋ taa yɔ, piyeba nɛ ɛmaɣzɩ se ɛmʋ ñɩm na? (Aduwa 8:13) Ɛzɩ e-tisuu taacɛyɩsɩ nɛ piyele nɛ ɛmaɣzɩ se Yehowa ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛkandɩyɩ aɖakaɣ ŋga kawɩlɩɣ ɛ-samaɣ se ɛwɛ kɛ-hɛkʋ taa yɔ kɔ-yɔɔ? Paa pɩtɩɩkɛ suwe yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖitisi se paa ɛzɩmtaa lɛ, Yehowa lakɩ mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛna nabʋyʋ Uuza laŋɩyɛ taa nɛ pʋyɔɔ ɛhɔm ɛ-nɩŋgbaaŋ.—Aduwa 21:2.
Fezuu taa ñɩm
w96 1/4 29 § 1
Sʋʋ ña-sʋʋtʋ Yehowa paa ɛzɩmtaa
Daviid kaakɛ wiyaʋ; pʋyɔɔ lɛ, mbʋ pɩlaba yɔ pɩ-hɔɔlʋʋ nakʋyʋ lɩnɩ ɛ-cɔlɔ na. Mbʋ ɛlaba yɔ pɩwɩlɩɣ se ɛyaa mba taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛ pa nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa yɔ, nabʋyʋ taa papɩzɩɣ nɛ pala mbʋ pɩtɩtʋʋzɩ yɔ alɩwaatʋ ndʋ pɛwɛɣ wɛtʋ kaɖɛ ñɩndʋ natʋyʋ taa yɔ. Kiɖe tɛɛ lɛ, Daviid kɔ pana. Pʋwayɩ lɛ sɔɔndʋ kpa-ɩ. (2 Samɩyɛɛlɩ 6:8, 9) Pɩɩtakɩ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɛ nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa yɔ. Pɩtɩla wɛtʋ tʋnɛ tɩ-taa lɛ, ɛzɩma ɛtɩɖɔ Yehowa paɣtʋ yɔɔ yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɛtɩsʋʋ-ɩ ɛ-sʋʋtʋ. Ɛzɩ pɩlakɩ-ɖʋ mbʋ nabʋyʋ taa? Ɛzɩ ɖɩkʋʋ Yehowa tɔm alɩwaatʋ ndʋ ɖɩmaɣnɩ paɣtʋ natʋyʋ yɔɔ nɛ ɖɩsʋʋ kaɖɛ naɖɩyɛ taa yɔ?—Aduwa 19:3.
30 MAI–5 JUIN
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | 2 SAMƖYƐƐLƖ 7-8
“Yehowa ɖʋ ɛgbɛyɛ nɛ Daviid”
w10 1/4 20 § 3
“Ñe-kewiyaɣ [kaɣ] kam tam”
Yehowa taa labɩ leleŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ Daviid kaasɔɔlɩ siŋŋ se ɛla ɛ-sɔɔlɩm. Pɩsa pɩla nɔɔ kʋyʋmaɣ nɛ Daviid sɔɔlɩm mbʋ nɛ natʋ tɔm ɖɔɖɔ lɛ, Yehowa ɖʋ ɛgbɛyɛ nɛ Daviid se ɛkaɣ yebu nɛ Daviid lʋlʋʋ taa tʋ nɔɔyʋ tɔɔ kewiyitu tam tam. Naataanɩ heyi Daviid tamaɣ ŋga Ɛsɔ labɩ Daviid yɔ kɔ-tɔm. Ɛyɔɔdaa se: “Ñe-kewiyaɣ [kaɣ] kam tam mɛ-ɛsɩndaa, nɛ ñe-kewiyaɣ kpelaɣ kaɣ wɛʋ ɖoŋ tam.” (Kalɩtʋ 16) A-tɔm pɔyɔɔdɩ tamaɣ kanɛ ka-taa se ɛkaɣ tɔɔʋ kewiyitu tam tam?—Keɣa 88:21, 30, 35-37.
w10 1/4 20 § 4
“Ñe-kewiyaɣ [kaɣ] kam tam”
Yesu weyi ɛlɩnɩ Nazarɛɛtɩ yɔ, ɛɛkɛnɩ Daviid lʋlʋʋ taa tʋ. Tiyiyu nɔɔyʋ yɔɔdaɣ Yesu lʋlʋʋ tɔm lɛ ɛtɔm se: “Kakaɣ kɛʋ sɔsɔ nɛ pakaɣ-kɛ yaʋ se Kɩlɩm Pɩyalʋ, nɛ Yehowa Ɛsɔ kaɣ-kɛ cɛlʋʋ ka-caa Daviid kewiyaɣ kpelaɣ, nɛ kakaɣ tɔɔʋ kewiyitu Yakɔɔb ɖɩɣa yɔɔ tamtam, nɛ ke-Kewiyaɣ ɛɛkaɣ sɩʋ tɩnaɣ.” (Luka 1:32, 33) Ye mbʋ tamaɣ ŋga Ɛsɔ kaalabɩ Daviid yɔ, kalakɩ pɩtɩŋnɩ Yesu yɔɔ. Pʋyɔɔ lɛ, pɩtɩkɛ ɛyaa yɔɔ pɩtɩŋnaa nɛ ɛtɔkɩ kewiyitu, ɛlɛ tamaɣ ŋga Ɛsɔ laba yɔ ŋga haɣnɩ waɖɛ se ɛtɔɔ kewiyitu tam tam. Ðɩtaasɔɔ se tɔm ndʋ payɩ Ɛsɔ yɔɔdʋʋ yɔ tɩlakɩ.—Izaayii 55:10, 11.
w14 15/10 10 § 14
Wɛɛnɩ tisuu mbʋ pɩcɛyɩsɩ siŋŋ yɔ Kewiyaɣ yɔɔ
14 Maɣzɩ tamaɣ ŋga Ɛsɔ labɩ caanaʋ taa Izrayɛɛlɩ Wiyaʋ Daviid pɩtɩŋnɩ Daviid ɛgbɛyɛ yɔɔ yɔ kɔ-yɔɔ nɛ ŋna. (Kalɩ 2 Samɩyɛɛlɩ 7:12, 16.) Yehowa labɩ Daviid tamaɣ kanɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛlɛ tɔkaɣ Kewiyitu Yeruzalɛm yɔ, nɛ ka-taa eheyi-i se Mesiya kaɣ lɩnʋʋ ɛ-lʋlʋʋ taa. (Luka 1:30-33) Ye mbʋ Yehowa tasɩ yebu nɛ patɩlɩ weyi ɛkɔŋ kewiyitu tɔɔʋ yɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛyɔɔdaa se Daviid lʋlʋʋ taa tʋ nɔɔyʋ kaɣ wɛnʋʋ waɖɛ se ɛcaɣ Mesiya Kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ yɔ. (Eze 21:30-32) Pɩtɩŋnɩ Yesu yɔɔ lɛ, Daviid kewiyitu tɔɔʋ “kaɣ wɛʋ ɖoŋ tam.” Ye mbʋ Daviid lʋlʋʋ taa tʋ ɛnʋ ‘ɛkaɣ wɛʋ tam, nɛ Daviid kewiyaɣ kpeɖe wɛɣ tam ɛzɩ wɩsɩ yɔ’ (Keɣa 88:35-38) Toovenim taa lɛ, Mesiya Kewiyaɣ ɛɛkaɣ wɛɛkʋʋ kaaʋ nɛ tʋma wena kalakɩ yɔ akaɣ wɛʋ tam!
Fezuu taa ñɩm
it-1 622 § 2
Kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ
Baalam natʋ. Pɩɩkazɩ pazɩ se Izrayɛɛlɩ mba ɩsʋʋ Lidaʋ Tɛtʋ taa lɛ, Baalam heyi Mowaabʋ mba Wiyaʋ Balakɩ tɔm tʋnɛ se: “Mɛlɛyɩɣ heyuu mbʋ ɛyaa samaɣ kanɛ yɔ kakaɣ labʋ ñɛ-ɛyaa samaɣ cee wayɩ yɔ. . . Tɩɩŋa nakɛyɛ kaɣ lɩʋ nɛ Yakubu taa, nɛ ɛgbazɩyɛ lɩɣnɩ Izrayɛɛlɩ taa; ɖɩmakɩ Mowaabʋ taa lɩkpaɣzɩsɩ nɛ Sɛɛtɩ pɩyalaa kpeekpe ñʋʋ taa.” (Kɩg 24:14-17) Natʋ tɔm ndʋ tɩ-kajalaɣ labʋ taa lɛ, Wiyaʋ Daviid weyi ɛwabɩ Mowaabʋ mba yɔ ɛnʋ kɛnɩnɩ “tɩɩŋa” ŋga. (2Sam 8:2) Pɩnaɣ kpayɩ kpayɩ se natʋ ndʋ tɩ-labʋ taa lɛ, kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ paɣzɩ alɩwaatʋ ndʋ Daviid pɩsɩ wiyaʋ yɔ. Daviid kaasɩŋnɩ Yesu, yaa wiyaʋ Mesiya; pʋyɔɔ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɔ se natʋ tʋnɛ tɩlakɩ ɖɔɖɔ Yesu yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ eluzuu e-koyindinaa yɔ.—Iza 9:7; Keɣa 2:8, 9.
6-12 JUIN
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | 2 SAMƖYƐƐLƖ 9-10
“Daviid wɩlaa se ɛwɛnɩ sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ”
w06 15/6 14 § 6
Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋhiɣ koboyaɣ
Daviid mawa se: “Koboyaɣ tʋ lɛ weyi ɛmaɣzɩɣ kʋñɔndʋ nɛ ɛjam pɔ-yɔɔ yɔ.” Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ esuyi se: “Kɩbaɣlʋ holuu-i ɛ-kʋñɔŋ taa; ɛɖɔkʋʋ e-wezuu nɛ ɛnɩɩ leleŋ tataa.” (Keɣa 40:2, 3) Wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ Daviid kaawɛnɩ ajamaa yɔɔ yɔ, pɩ-kɩɖaʋ nakʋyʋ lɛ ɛzɩma ɛcɔnɩ Mefiibosɛɛtɩ yɔɔ yɔ. Mefiibosɛɛtɩ kaakɛ ɛ-taabalʋ kʋsɔɔlʋ Yonataanɩ pɩyalʋ.—2 Samɩyɛɛlɩ 9:1-13.
w05 15/5 17 § 12
Samɩyɛɛlɩ takayaɣ naalɛ ñɩŋga taa lɩmaɣza sɔsɔna
9:1, 6, 7. Daviid ɖɔm e-ɖuutu yɔɔ. Pɩpɔzʋʋ se ɖa-ɖɔɖɔ ɖɩñakɩ pana nɛ ɖɩɖɔŋ tɔm ndʋ ɖɩyɔɔdaa yɔ tɩ-yɔɔ.
w02 15/2 14 § 10
Paaɖɔkɩ pa-tɩ paa paawɛnɩ sɔɔ po-tomnasɩ taa yɔ
10 Pɩnzɩ nasɩyɩ wayɩ Wiyaʋ Daviid na Mefiibosɛɛtɩ pʋtɔdɩyɛ nɛ ɛlabɩ-ɩ kɩbandʋ, sɔɔlɩm mbʋ ɛɛwɛnɩ Yonataanɩ yɔɔ yɔ pɩ-yɔɔ. Daviid pɩsɩnɩ Sɔɔlɩ ñɩm kpeekpe nɛ ɛcɛlɩ Mefiibosɛɛtɩ nɛ eheyi Ziba weyi ɛkɛ Sɔɔlɩ ñɩm yɔɔ cɔnɩyʋ yɔ se ɛcɔnɩ pɩ-yɔɔ. (2 Samɩyɛɛlɩ 9:6-10) Pɩtʋʋ fɛyɩ se Daviid camɩyɛ lakasɩ sɩnɛ siyeba nɛ pɩpasɩ siziŋ weyi Mefiibosɛɛtɩ wɛɛ nɛ ɛnɩɣ ɛ-ɛjandʋ yɔɔ yɔ. Pɩkɛnɩ-ɖʋ lɔŋ kɩbaŋ kpem! Pɩwɛɛ se ɖa ɖɔɖɔ ɖɩla kɩbandʋ mba panɩɣ siziŋ tomnaɣ yɔɔ ɛjandʋ natʋyʋ yɔɔ yɔ.
Fezuu taa ñɩm
it-1 270
Tandaʋ
Caanaʋ taa ɛyaa mba paawɛ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa yɔ pɔ-cɔlɔ lɛ, tandaʋ kaakɛ mbʋ pɩmʋ ñɩm nɛ pɩɖʋʋ abalaa hɩɖɛ yɔ. Izrayɛɛlɩ mba kaawɛnɩ lɩmaɣza ana ɖɔɖɔ. Ɛsɔ paɣtʋ taa lɛ, pɩtaaha Izrayɛɛlɩ piya waɖɛ se pɛsɛtɩ pa-ñʋŋ “kpɛnzɩ” yɔɔ ñɔsɩ, pʋ-tɔbʋʋ se ñɔsɩ nzɩ sɩwɛ pa-nɩŋgbaaŋ nɛ pɛ-ɛsa hɛkʋ taa yɔ; nɛ pɩtɩha-sɩ waɖɛ ɖɔɖɔ se sɩsɛtɩ ñɔsɩ nzɩ sɩwɛ tandaʋ nɔɔ taa yɔ. (Lev 19:27; 21:5) Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se pɩɩkɛ sɩɩnaa layaa sɔnzɩ nasɩyɩ.
13-19 JUIN
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | 2 SAMƖYƐƐLƖ 11-12
“Taayele nɛ kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ wɛɛnɩ ɖoŋ ñɔ-yɔɔ”
Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋlɩɩ Sataŋ kpacanaa taa!
10 Yehowa kaaha Daviid wondu sakɩyɛ. Tɩ-taa natʋyʋ lɛ ñɩm, kewiyitu nɛ eeyeba ɖɔɖɔ nɛ ɛwa yoŋ ndɩ ndɩ. Daviid kaawɛnɩ ɛsɩmɩyɛ nɛ ɛyɔɔdɩ se Ɛsɔ kʋjɔŋ kɩlɩ ɖɔʋ nɛ ye ɛtɔm se ɛkɛdɩɣ ɩ-tɔm yɔ, ɛɛnaɣ se ‘ɛpaɣzɩnɩ le.’ (Keɣa 39:6) Ɛlɛ Daviid kɔm nɛ ɛpaɣzɩ wɛnʋʋ ɛsa naɣ naɣ, nɛ ɛñɩnɩɣ se ɛwɛɛna nɛ pɩkpaɖɩ mbʋ Yehowa ha-ɩ yɔ. Paa Daviid kaawɛnɩ halaa sakɩyɛ yɔ, eyeba nɛ kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ ñɔ ɛ-laŋɩyɛ taa nɛ ɛpaɣzɩ sɔɔlʋʋ abalʋ lɛlʋ halʋ. Payaɣaɣ halʋ ɛnʋ se Batseeba nɛ ɛ-walʋ kaakɛ Hiiti tʋ; nɛ payaɣaɣ ɛlɛ se Uriya. Daviid labɩ piɖeni men-ɖeke lakasɩ nɛ ɛsʋʋnɩ Batseeba nɛ ɛlɛ haɣ hoɣa. Mbʋ Daviid kaalaba yɔ, pɩkɛ kɩdɛkɛdɩm sɔsɔm; ɛlɛ ɛɖaɣnɩ labʋ kɩdɛkɛdɩm mbʋ pɩkpaɖɩ mbʋ yɔ: Ɛlabɩ ɖʋtʋ se pakʋ Uriya! (2 Sam. 11:2-15) Suwe Daviid maɣzaɣ? Ɛzɩ ɛmaɣzaɣ se Yehowa ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛna? Paa Daviid kaasɛ Yehowa alɩwaatʋ sakɩyɛ yɔ, ɛkɔm nɛ ɛwɛɛnɩ ɛsa naɣ naɣ nɛ piyeba nɛ ɛnɩɩ siziŋ siŋŋ. Pʋwayɩ Daviid kɔm nɛ ekuli ɛ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ nɛ ekpiɖi. Ɛɛwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ siŋŋ se Yehowa kpeɣ-i.—2 Sam. 12:7-13.
Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖiluzi ɖa-tɩ faaa Yehowa tɛɛ nɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ?
15 Pɩtasɩnɩ se Yehowa ha Daviid waɖɛ se ɛkɛ ɛ-hɔʋ ñʋʋdʋ lɛ, ɛha-ɩ waɖɛ ɖɔɖɔ se ɛkɛ Izrayɛɛlɩ ɛjaɖɛ kpeekpe ñʋʋdʋ. Daviid kaakɛ wiyaʋ; ye mbʋ ɛɛwɛnɩ ɖoŋ sakɩyɛ. Nabʋyʋ taa, ɛtɩlabɩnɩ e-ɖoŋ ɛnɩ tʋmɩyɛ camɩyɛ nɛ ɛla kɩdɛkɛdɩm sɔsɔm. (2 Sam. 11:14, 15) Ɛlɛ ɛwɩlaa se eluzuu ɛ-tɩ Yehowa tɛɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ etisaa nɛ pasɩɣzɩ-ɩ lɔŋ. Ekuli ɛ-laŋɩyɛ nɛ eheyi Yehowa ɛzɩma pɩlakɩ-ɩ yɔ adɩma taa. Nɛ ɛñaɣ pana se ɛɖɔ Yehowa lɔŋ tasʋʋ yɔɔ. (Keɣa 50:3-6) Ɛwɩlaa se ɛwɛnɩ tɩ luzuu siŋŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩtasɩna se ɛmʋ abalaa lɔŋ tasʋʋ kɩbam lɛ, ɛmʋ ɖɔɖɔ halaa lɔŋ tasʋʋ. (1 Sam. 19:11, 12; 25:32, 33) Daviid kpɛlɩkɩ lɔŋ kɩwɛɛkɩm mbʋ ɛlaba yɔ pɩ-taa nɛ ɛka ñʋʋ nɛ Yehowa sɛtʋ e-wezuu caɣʋ taa.
Kpaɣ Ɛsɔ paɣtʋ nɛ ɛ-paɣtʋ kila nɛ ŋfalɩsɩnɩ ñɛ-ɛhʋyɛ
7 Toovenim lɛ, pɩtɩcɛyɩ se ɖɩsʋʋ kʋñɔmɩŋ weyi Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ maʋ kɔŋna yɔ ɩ-taa pʋcɔ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ lɔŋ. Ðɩpɩzɩɣ ɖɩkpɛlɩkɩ lɔŋ mba pamanɩ Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ nɛ pama pɔ-tɔm Bibl taa yɔ, pɔ-cɔlɔ. Aduwa 1:5 yɔɔdʋʋ se: “Lɔŋsɩnɖʋ ɛnɩɩ nɛ ɛsɔzɩ ɛ-sɩmtʋ yɔɔ.” Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɖɩkpɛlɩkɩɣ lɔŋ sakɩyɛ tɔm ndʋ Ɛsɔ wɩlɩɣ-ɖʋ yɔ tɩ-taa alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkalɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ ɛyaa wezuu caɣʋ kɛdɛsɩ nzɩ sɩwɛ Bibl taa yɔ, sɩ-tɔm yɔ. Ðɩkpaɣ kɩɖaʋ kʋnɛ: Maɣzɩ wɩzasɩ nzɩ Wiyaʋ Daviid nɩwa alɩwaatʋ ndʋ ɛmanɩ Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ yɔ, sɩ-yɔɔ nɛ ŋna. (2 Sam. 12:7-14) Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkalɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ kɛdaɣ ŋga kɔ-yɔɔ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ se: ‘Wiyaʋ Daviid manɩ Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ nɛ ɛsʋnɩ Batseeba nɛ wɩzasɩ nzɩ pɩkɔnɩ-ɩ yɔ, ɛzɩma ɛpɩzaɣ se ɛfɛɛ-sɩ? Ye mankatɩ takɩm nabʋyʋ mbʋ, mankaɣ pɩzʋʋ nɛ malɩɩ pɩ-taa? Mankaɣ pɩzʋʋ nɛ mense ɛzɩ Yosɛɛfʋ yɔ yaa mankaɣ man-tɩ yebu ɛzɩ Daviid yɔ?’ (Kiɖe 39:11-15) Ye ɖɩmaɣzɩɣ kʋñɔmɩŋ weyi kɩdɛkɛdɩm kɔŋna yɔ ɩ-yɔɔ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ‘ɖɩpaɖɩ kɩdɛkɛdɩm.’
Fezuu taa ñɩm
it-1 600 § 6
Daviid
Yehowa kaawɛɛ nɛ ɛcɔŋna nɛ ekuli kɩdɛkɛdɩm mbʋ pɩ-yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ. Ye Yehowa kaayeba se tɔm hʋyaa mba pɛkɛ ɛyaa yɔ, pakpaɣ Moyizi Paɣtʋ nɛ pɔcɔnɩ tɔm ndʋ ti-ɖeɖe yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se paakʋ kɩdɛkɛdɩm laɖaa mba, nɛ pɩɣa ŋga kɛwɛ ko-ɖoo lotu taa yɔ, paakʋ ko-ɖoo nɛ pɩkpɛndɩnɩ-kɛ. (Wp 5:18; 22:22) Ɛlɛ Yehowa maɣmaɣ cɔnɩnɩ tɔm ndʋ ti-ɖeɖe nɛ ɛna Daviid pʋtɔdɩyɛ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɖʋ-ɩ nɛ Kewiyaɣ ɛgbɛyɛ (2Sam 7:11-16), nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛtɔzɩ ɛzɩma Daviid maɣmaɣ kaalɩzɩ pʋtɔdɩyɛ naʋ wɛtʋ nɛ ɛwɩlɩ yɔ pɩ-yɔɔ (1Sam 24:4-7; kpaɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ Yak 2:13) nɛ Ɛsɔ kaanawa ɖɔɖɔ se kɩwɛɛkɩm laɖaa mba pekpiɖi pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ. (Keɣa 50:3-6) Paa mbʋ yɔ, pɔhɔm pa-nɩŋgbaaŋ. Yehowa tɩŋnɩ nayʋ Naataanɩ yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Ña-ɖɩɣa taa mankaɣ-ŋ kʋñɔŋ kɔnʋʋ.”—2Sam 12:1-12.
20-26 JUIN
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | 2 SAMƖYƐƐLƖ 13-14
“Amnɔɔnɩ tɛ piɖeni men-ɖeke wɛtʋ kɔnɩ asɛyʋʋ”
it-1 31
Absalɔm
Pakʋ Amnɔɔnɩ. Absalɔm neu Tamaarɩ keɖeɣa yeba nɛ ɛ-ɖalʋ Amnɔɔnɩ weyi ɛkɛ halʋ lɛlʋ pɩɣa yɔ ɛpaɣzɩ-ɩ sɔɔlʋʋ. Ɛcɛtaa se pɩwɩɣ-ɩ nɛ ɛtɩŋnɩ ajitu yɔɔ nɛ Tamaarɩ wolo se ɛlabɩ-ɩ tɔɔnaɣ. Peeɖe ɛkpa-ɩ nɛ ɖoŋ nɛ ɛsʋnɩ-ɩ. Nɛ pʋwayɩ lɛ, sɔɔlɩm mbʋ ɛɛwɛnɩ Tamaarɩ yɔɔ yɔ pɩpɩsɩ paɖaɣyɛ nɛ ɛɖɔɔnɩ-ɩ nɛ ɛlɩzɩ-ɩ habɩyɛ yɔɔ. Peeɖe Tamaarɩ cɩyɩ e-toko ŋgʋ eesuwa yɔ, toko kɩɖaɣlʋʋ ŋgʋ wiyaʋ pɛlaa suwaɣ nɛ pɩwɩlɩɣ se paasɩŋ abalʋ yɔ; nɛ ɛpɩyɩ ɛ-ñʋʋ taa tɔlɩma nɛ ɛɖɛɣaɣ lɛ, Absalɔm katɩ-ɩ. Absalɔm na-ɩ lɛ, ɛnɩɩ pɩ-taa se pɩkɛɣnɩ Amnɔɔnɩ labɩnɩ-ɩ kɩdɛkɛdɩm, pɩwɩlɩɣ se ɛɛtɛm naʋ se Amnɔɔnɩ sɔɔlɩ e-neu. Peeɖe eheyi e-neu se ɛtaayaa Amnɔɔnɩ tɔm; nɛ Absalɔm kpeni Tamaarɩ ɛ-tɛ nɛ ɛcaɣ ɛ-cɔlɔ.—2Sam 13:1-20.
Wɛɛnɩ tɩ ɖɔkʋʋ
11 Bibl kɛdɩɣ-ɖʋ ɖɔɖɔ ɛyaa mba patɩpɩzɩ nɛ pɔɖɔkɩ pa-tɩ nɛ pɔtɔlɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ kpaca taa yɔ pa-taa nabɛyɛ tɔm. Kiheyiɣ-ɖʋ ɖɔɖɔ kala wena a-taa ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɔlɩ ye ɖɩfɛyɩnɩ tɩ ɖɔkʋʋ yɔ, a-tɔm. Weyi ɛ-wɛtʋ nɩɣzɩnɩ Kim ñɩndʋ yɔ, pɩwɛɣ ɖeu se ɛmaɣzɩ evebu kɩmɛlɛŋ weyi ɛ-tɔm pɛkɛdɩ Aduwa ñʋʋ 7 taa yɔ ɛ-yɔɔ. Maɣzɩ ɖɔɖɔ mbʋ Amnɔɔnɩ kaalaba nɛ mbʋ pɩɩlɩ pɩ-taa yɔ pɩ-yɔɔ. (2 Sam. 13:1, 2, 10-15, 28-32) Pɩwɛɣ ɖeu se lʋlɩyaa ɩsɩnɩ pe-piya nɛ sɩpɩzɩ sɩwɛɛnɩ tɩ ɖɔkʋʋ nɛ lɛɣtʋ nɛ sɩtɩlɩ mbʋ pɩwɛɛ se sɩla alɩwaatʋ ndʋ pɩtakɩɣ-sɩ se sɩtɔlɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ kpaca taa yɔ. Papɩzɩɣ patɩŋnɩ hɔʋ taa kpɛlɩkʋʋ yɔɔ nɛ pa nɛ sɩ pala faawɩyɛ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ, yaa patɩŋnɩ Bibl hɔɔlɩŋ weyi ɩ-tɔm ɖɩtɛm yɔɔdʋʋ yɔ ɩ-yɔɔ nɛ pasɩnɩ-sɩ.
it-1 32 § 1
Absalɔm
Pɩnzɩ naalɛ ɖɛwa. Alɩwaatʋ ndʋ pahʋŋ heŋ yɔɔ hʋndʋ yɔ tɩtalaa. Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa palakaɣ kazandʋ ndɩ ndɩ; nɛ Absalɔm ñɔɔzɩ kazandʋ natʋyʋ Baalɩ-Hazɔɔrɩ. Baalɩ-Hazɔɔrɩ ŋgʋ kiiposini Yeruzalɛm ɛzɩ kilomɛtanaa 22 mbʋ yɔ nɛ hayo kiŋ. Absalɔm yaa wiyaʋ pɩyalaa tɩŋa pɩkpɛndɩnɩ Daviid maɣmaɣ. Ɛ-caa heyi-i se ɛnʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛkɔɔ lɛ, ɛñɩɣ ɛ-yɔɔ se etiyi Amnɔɔnɩ weyi ɛkɛ ɛ-kajalaɣ abalɩbɩɣa yɔ nɛ ɛlɛ kɔɔ Daviid lone taa. (Adu 10:18) Pɛwɛ kazandʋ taa nɛ ‘sʋlʋm kʋʋ Amnɔɔnɩ pɩŋŋ’ lɛ, Absalɔm heyi ɛ-lɩmɖʋyaa se pakʋ-ɩ. Piya lɛɛsɩ se nɛ sɩpɩsɩ Yeruzalɛm nɛ Absalɔm se nɛ ɛɖʋ kʋyʋʋ ɛ-cɔzɔ weyi ɛwɛ Siirii, Galilee teŋgu wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa, Gesuur kewiyaɣ taa yɔ ɛ-tɛ. (2Sam 13:23-38) “Laɣɖɛ” nɖɩ ɖɩ-tɔm Naataanɩ yɔɔdaa yɔ, ɖɩsʋ lɛɛlɛɛyɔ Daviid ɖɩɣa taa nɛ ɖɩwɛɣ peeɖe e-wezuu caɣʋ kpeekpe taa.—2Sam 12:10.
Fezuu taa ñɩm
g04 22/12 8-9
Keɖeɣa ŋga kɔ-tɔm cɛyaa nɛ pɩkpaɖɩ yɔ
Iyele nɛ ɖɩyɔɔdɩ Daviid pɩyalaa taa weyi payaɣ se Absalɔm yɔ ɛ-tɔm. Paa ɛɛtʋʋzɩ siŋŋ yɔ, ɛkɔma nɛ ɛpɩsɩ weyi ɛ-lakasɩ fɛyɩ ɖeu yɔ. Bibl yɔɔdʋʋ ɛ-tɔm se: “Izrayɛɛlɩ kpeekpe taa, ɛyʋ nɔɔyʋ ɛsɩndaa taaɖe ɛzɩ Absalɔm yɔ, weyi pɔñɔkaɣ-ɩ pɩŋŋ yɔ: Pɩkpaɣʋ nɛ ɛ-naataŋ nɛ pɩkpa pɩtʋlɩ ɛ-ñʋʋ taa yɔ, azuluma naayɛ taafɛyɩ.” (2 Samɩyɛɛlɩ 14:25) Paa mbʋ yɔ ɛɖʋ ɛsɩyɛ kewiyaɣ yɔɔ nɛ pituyi-i nɛ ɛkaɖɩnɩ ɛ-caa nɛ ɛmʋ kewiyaɣ kpelaɣ. Halɩ ɛkpa ɛ-caa halaa nɛ ɛsʋnɩ-wɛ. Piyeba nɛ Ɛsɔ pana tii ɛ-yɔɔ nɛ ɛsɩbɩnɩ siziŋ nɩʋ.—2 Samɩyɛɛlɩ 15:10-14; 16:13-22; 17:14; 18:9, 15.
Ɛzɩ Absalɔm tɔm kɛdɩnɩ-ŋ? Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛ-tɔm ɛɛkɛdɩɣnɩ-ŋ. Tobi lɛ, ɛɛkɛ ɛyʋ kɩdɛkɛdʋ. Pɩkɛ toovenim se eeɖewa. E-tomnaɣ yɔɔ keɖeɣa tɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛlɔ tɩ kpazʋʋ nɛ kañatʋ lakasɩ yaa ɛlɩɩ asɛyʋʋ ŋgʋ kɩtalɩ-ɩ yɔ, kɩ-taa. Ɛlɛ Bibl yɔɔdɩ ɛyaa lalaa tɔm. Ɛyaa mba patɩyɔɔdɩ po-tomnaɣ yɔɔ keɖeɣa tɔm, ɛlɛ pɛkɛ ɛyaa kɩbama nɛ paha-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ lɔŋsɩnɖɛ nʋmɔʋ taa. Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛzɩma peɖe pa-laŋa taa yɔ, pɩ-tɔm kaacɛyɩna nɛ pɩkpaɖɩ.
27 JUIN–3 JUILET
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | 2 SAMƖYƐƐLƖ 15-17
“Cajayɛ yɔɔ lɛ, Absalɔm kaɖɩnɩ ɛ-caa”
it-2 630
Seyaa mba pɛɖɛɣ wiyaʋ nɔɔ yɔ
Pɩɩkɛnɩ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa ɛyaa sɔnzɩ se seyaa nabɛyɛ ɩɖɛɛ wiyaʋ kɛɛkɛɛ nɔɔ nɛ posusi ɛ-kɔmtʋ nɛ palabɩ-ɩ mbʋ pɩpɔzʋʋ yɔ. (1Sam 8:11) Absalɔm nɛ Adoniya pɛɖɛzɩ ɛyaa 50 pɛ-kɛɛkɛɛnaa ɛsɩndaa mbʋ pʋyɔɔ yɔ pañɩnaɣ se paɖʋ pa-tɩ hɩɖɛ ɛzɩ awiya yɔ, nɛ piyele nɛ pa-hɩla sɛɛ nɛ pɩwɩlɩ se paakaɖɩɣnɩ kewiyaɣ nakɛyɛ.—2Sam 15:1; 1Aw 1:5; kalɩ COUREURS.
w12 15/7 13 § 5
Sɛɛ tɩ-yɔɔ wɛʋ tɛ Ɛsɔ
5 Bibl yɔɔdɩ ɛyaa sakɩyɛ mba paawɛnɩ ɖoŋ kɩdɛkɛdɩŋ lalaa yɔɔ yɔ pɔ-tɔm. Kɩɖaʋ nakʋyʋ lɛ Wiyaʋ Daviid pɩyalʋ Absalɔm. Absalɔm kaakɛ abalʋ weyi eeɖe pɩdɩɩfɛyɩ yɔ. Ɛzɩ Sataŋ kaalabʋ yɔ, pɩtalɩ alɩwaatʋ natʋyʋ lɛ, ɛɖʋ ɛsɩyɛ ɛ-caa kewiyaɣ yɔɔ nɛ ɛñɩnɩɣ se ɛmʋ-kɛ ɛ-caa nesi tɛɛ, ŋgʋ ɛtaawɛɛnɩ waɖɛ nɖɩ. Ɛlabɩ ajitu nɛ ɛñaɣ pana se ɛmʋ kewiyitu. Absalɔm lakaɣ ɛzɩ ekeŋaɣni Izrayɛɛlɩ mba yɔ nɛ eheyi-wɛ se wiyaʋ ɛɛcɔŋnɩ pe-ɖeɖe camɩyɛ. Ɛzɩ Eleeu kaalabʋ Edɛɛnɩ kaɖaɣ taa yɔ, Absalɔm wɩlɩ ɛ-tɩ se ɛkɛ kɩbandʋ laɖʋ nɛ episi ɛ-caa maɣmaɣ hɩɖɛ se ɛlɛ kɛ kañatʋ tʋ.—2 Sam. 15:1-5.
it-1 1100-1101
Ebrɔŋ
Pɩnzɩ nasɩyɩ wayɩ lɛ, Daviid pɩyalʋ Absalɔm pɩsɩ Ebrɔŋ nɛ ɛñaɣ pana peeɖe se ɛmʋ ɛ-caa kewiyitu, ɛlɛ ɛtɩpɩzɩ. (2Sam 15:7-10) Absalɔm lɩzɩ Ebrɔŋ se ɛpaɣzɩnɩ peeɖe mbʋ pʋyɔɔ yɔ, Ebrɔŋ kaakɛ Yuuda tɛtʋ sɔsɔtʋ nɛ peeɖe ɖɔɖɔ palʋlɩ-ɩ. Pʋwayɩ Daviid sayɩ Wiyaʋ Robowam pɩsaa nɛ ɛɖaɣnɩ maʋ Ebrɔŋ tɛtʋ. (4Aw 11:5-10) Babilɔɔnɩ mba yɔkɩ Yuuda tɛtʋ nɛ Yuuda ñɩma mba paaɖɛ yomiye taa yɔ papɩsaa lɛ, pa-taa nabɛyɛ caɣ Ebrɔŋ (Kiriyatɩ-Arba) tɛtʋ taa.—Neh 11:25.
Fezuu taa ñɩm
Ŋtazɩ camɩyɛ nɛ ŋna se pɩkɛ toovenim na?
11 Ða ɖɔɖɔ, papɩzɩɣ nɛ pɔyɔɔdɩ ɖɔ-yɔɔ tɔm ndʋ tɩtɩkɛ toovenim ɖeyi ɖeyi yɔ, nɛ pɩkɔnɩ-ɖʋ kaɖɛ. Yele nɛ ɖɩyɔɔdɩ Wiyaʋ Daviid nɛ Mefiibosɛɛtɩ kɩɖaʋ tɔm. Daviid kaalabɩ Mefiibosɛɛtɩ camɩyɛ lakasɩ nasɩyɩ. Daviid kaakpaɣ Mefiibosɛɛtɩ cɔzɔ Sɔɔlɩ tɛtʋ tɩŋa nɛ ɛha-ɩ. (2 Sam. 9:6, 7) Paa mbʋ yɔ, pʋwayɩ Daviid kɔma nɛ ɛnɩɩ Mefiibosɛɛtɩ yɔɔ tɔm ndʋ tɩtɩkɛ toovenim ɖeyi ɖeyi yɔ. Daviid tɩtazɩ tɔm ndʋ ɛnɩwa yɔ tɩ-taa, piyeba nɛ ɛkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se ɛmʋʋ ñɩm mbʋ payɩ ɛɛha Mefiibosɛɛtɩ yɔ. (2 Sam. 16:1-4) Daviid kɔm pʋwayɩ nɛ ɛyɔɔdɩnɩ Mefiibosɛɛtɩ lɛ, ɛna se lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ ɛɛkpaɣaa yɔ ɖɩtɩtʋʋzɩ nɛ ɛpɩsɩnɩ-ɩ ñɩm mbʋ. (2 Sam. 19:24-29) Ɛlɛ ye Daviid kaakpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɛtazɩ tɔm ndʋ ɛnɩwa yɔ tɩ-taa yɔ, pɩɩsɩnɩ-ɩ se ɛtaakpaɣ lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ.