LISHOMO 3
Mwaa Shani Nnungu Andyumba Shilambo Shapai Na Kuvaumba Vanu?
1. Nnungu ashilota nyamani wakati pavaumbile Adamu namu Eva?
MUWAKATI Nnungu pavaumbile Adamu namu Eva, nae ashilota vanavo vavenavo shingumi shambone. Yeova andívapa ipalaishu pakulota vaname mwanavo nayadavo vavenavo vana na vavashunge vanyama. Vanavo vakanditandedya shilambo uti mpaka ndava palaishu kenga momo mwalivalalele alilá liteka lya ku Edeni. Amu ni mwashilotela Nnungu na ni momo mwalotela kwaupande wetu.—Kutunduvanga 1:28; 2:8, 9, 15; lola imbande Igwa Shana 6.
2. (a) Mwaa shani tunkwamini kenga vanu vandanama mu palaishu? (b) Nyani alota kunama mu palaishu, na myaka mingapi?
2 Wako unkwamini kenga muliduva limo tundanama mu palaishu? Elo, mwaa Yeova ankutwaulila, ngwengwe ánatandedya ashilá shanatangola. (Ishaiya 46:9-11; 55:11) Shalivikidile Nnungu anatandedya hashipali shilota kundingadinga. Yeova anditangola kenga andyumba shilambo kwa ishabaa. Nae ‘haumbile shilambo kwabila ishabaa.’ (Ishaiya 45:18) Nae andyumba shilambo pakulota vanu vaname mwanavo. Kanji vanu shani valota kunama mwanavo, na kwa myaka mingapi? Ibibiliya inkushidoni: ‘Vanu vadishaliya [au vakwigwilila] vandapata shilambo na vandanama mwanavo mu myaka víkamalilika.’—Dimu 37:29; Maono 21:3, 4.
3. Shakudya shani shilota kujang’ula Ibibiliya tu bai?
3 Mumaduva anelo wetu tunkuula na tunkupela. Mumautu oe vanu vankukanyalana na vankubyananga. Kwaumwiu, alo hanava shinu malotelo a Nnungu. Napanelo, mwaa shani vinu havinatandeka shinu kenga mwashilotela Nnungu? Ibibiliya tu bai ni ilota kujang’ula shakudya kenga ashi.
MMONGO WAKE NNUNGU
4, 5. (a) Kuliteka lya ku Edeni, nyani antumidile nyoka pakulota kutangola namu Eva? (b) Munu wambone adyuka dashi kuva nkwíva?
4 Ibibiliya inkutangola kenga Nnungu ankuvanavo mmongo “wavanshema Ndamoni na shatwani.” Mmongo ajo aníntumila nyoka pakulota kutangola namu Eva kuliteka lya ku Edeni. (Maono 12:9; Kutunduvanga 3:1) Shatwani aníntadya Eva akumbukile kenga nyoka ni ashitangola.—Lola imbande Igwa Shana 7.
5 Da Nnungu ni amumbile shatwani, Ndamoni? Mene! Njelo jumo wambone ashinama kuwa muwakati Nnungu paumbile shilambo shapai kumupa Adamu namu Eva, andilivika kuva Ndamoni. (Jobi 38:4, 7) Shinu kenga ashi shululike dashi kuntandeka njelo? Kumbukila doni: Munu wambone adyuka dashi kuva nkwíva? Hapali anammaleka nkwíva. Kanji munu shikanagwela shinu shikave shake na muntima aikala akumbukila shosho, malotelo anakulumuka. Baada yaapo likapagwa litala, nae ankuulula kwiva shinu asho. Amu ni mwanadyukila munu wambone kuva nkwíva.—Shomya Tiyagu 1:13-15; lola imbande Igwa Shana 8.
6. Njelo jumo aukile ndadyuka dashi kuva mmango wa Nnungu?
6 Amu ni mwadyukidile njelo wambone kuva wakunyata. Yeova andívaumba Adamu namu Eva na andívaulila pakulota vavalakanange na “vaumbale mushilambo.” (Kutunduvanga 1:27, 28) Njelo ajo akumbukidile doni: ‘Vanu ava kudyanga valipudye kwangu nangu, kuliko kulipudya kwake Yeova!’ Kanji njelo andyúka mushu àkumbukila shosho. Kula wakati nae ashinalota vanu valipudye kwake nae kuliko kulipudya kumwe Yeova. Ndyomana nae anínduwanga Eva. (Shomya Kutunduvanga 3:1-5.) Patandile davo, njelo ajo andídyuka kuva Shatwani, Ndamoni mmongo wa Nnungu.
7. (a) Mwaa shani Adamu namu Eva vandipela? (b) Mwaa shani wetu tunkukangapala na tunkupela?
7 Adamu namu Eva vandita kumwigwilila Nnungu kwa kulya shepo shavalaidye. (Kutunduvanga 2:17; 3:6) Pakuntagela, Yeova vanavo vandyúka ndapela, kenga momo mwatangaladíle Yeova. (Kutunduvanga 3:17-19) Kwamwaa awo vana vamwe Adamu namu Eva vandyámbukishigwa lidambi, ndyomana navanavo vandipela. (Shomya Valoma 5:12.) Pakulota twigwe shana kwaing’ano yakwambukishigwa lidambi vana vamwe Adamu, tuke tukumbukile mpano au. Kumbukila shombo shavanakandyangidya ligung’u shanavo shikabandeka. Kula ligung’u, lilota kuma mu shombo asho lindatavakela. Adamu papujungwile andíva nkútega, na andívanavo kasholo. Wetu uti twalakadile kumwe Adamu, ndyomana tunkuvalekwa na “kasholo” yalidambi. Kwamwaa walidambi, tunkukangapala na tunkupela.—Valoma 3:23; lola Imbande Igwa Shana 9.
8, 9. (a) Shatwani ashilota Adamu namu Eva vamini nyamani? (b) Mwaa shani Yeova havabyenge muwakati wowo vammongo vake?
8 Shatwani ashilota Adamu namu Eva vamini kenga Nnungu ashinashang’apa. Nayadavo, ashilota vanavo vamini kenga Nnungu hanava shinu nanangalaledi wambone na hanalota shinu vanu vavenavo shinamilo shambone. Nae andítangola kenga vanu haivavaikidíle valangalalegwe na Nnungu, Adamu namu Eva vakandyúlula kumya wamushi vovene wakumanya wambone na wakunyata. Yeova atandile nyamani? Nae akandyúlula kuvabyaa vammongo vake uti muwakati wowo, kanji nae hatandile davo. Mwaa wa nyamani? Mwaa kuleka avabyenge ikanamanyike kenga Shatwani ashinashang’apa.
9 Yeova havabyaíte muwakati wowo baada yakutega. Nae andyamuwa kuleka wakati upita pakulota vanu vaone shakwashi shinatandeka vakanalota Utawala wake. Apo ni pavakamanyíte shana kenga Shatwani ni nshwang’a na Yeova ankumanya shakwashi shambone kwetu. Tunauka namanya vyoe mu lishomo lya 11. Napanelo wako wona dashi kwa shitendo shatandile Adamu namu Eva? Da indipagwa shaliya yakumweludyanga Nnungu kumwigwilila Shatwani? Yeova andívapa Adamu namu Eva vinu uti vyavashilota. Nae yadavo andívapa shingumi shambone, lyutu lyambone lyakunama na vashindakola madengo alipuwilo. Kanji Shatwani havapele shinu shoeshoe. Kuleka uve wako, ukatandile nyamani?
10. Wamushi shani uvaikidile wetu uti tutende?
10 Nelo, wetu tunkuvanavo ulu wakwamuwa kutenda shinu shoeshoe, na shinamilo shetu shindaodedya wamushi wowo. Uti wetu inkutuvaikila kwamuwa kumwigwilila Yeova kuva ntawala wetu na kwamini kenga Shatwani ni nshwang’a. Tunkuulula kuntandola kuva ntawala wetu Yeova au shatwani. (Dimu 73:28; Shomya Mikong’o 27:11.) Nelo, vanu padiki vapagwite mushilambo ni vamuwa kumwigwilila Nnungu. Ashi shinkulilodya kenga Nnungu hanava shinu atawala shilambo shapai. Ikava kenga Nnungu hanava shinu ntawala wa shilambo shapai, napanelo ni nyani atawala shilambo?
NYANI ATAWALA SHILAMBO?
Kuleka utawala hukavé umwe Shatwani nae akandijaula kumupa Yesu?
11, 12. (a) Mwaa shani Shatwani ashinalota amupe Yesu utawala wa mushiambo? (b) Ibibiliya inkulodya dashi kenga Shatwani ni ntawala wa shilambo ashi?
11 Yesu anímmanya ntawala wamushilambo ashi. Mwanda umo, Shatwani “anínnodya Yesu utawala uti wamushilambo na lishangelo lyake.” Shatwani akamwaulila Yesu: “Ukanguguguvalila na kulipudya kwangu nangu, uti avi ndakupa.” (Mateu 4:8, 9; Lukashi 4:5, 6) Kuleka utawala hukave umwe Shatwani nae akandijaula kumupa Yesu? Mene. Shatwani akandíjaula utawala awo uti mwaa dishilikali uti dyake nae.
12 Wako unkuulula kukumbukila doni: Yululika dashi Shatwani kuva nkútawala washilambo ashi? ‘Hanava shinu Yeova Wadimogo-uti aijá aumbile vinu uti?’ (Maono 4:11) Elo, Nnungu ni aumbile vinu uti, Kanji Yesu anditangola kenga Shatwani ni “nkútawala washilambo ashi.” (Nshuwau 12:31; 14:30; 16:11) Myombe Paulu anínshema Shatwani, Ndamoni kuva “nnungu wawakati au.” (2 Vakolintu 4:3, 4) Na myombe Nshuwau anditangola kenga “shilambo uti shivele mwina mwankalau.”—1 Nshuwau 5:19.
SHILAMBO SHIMWE SHATWANI SHILOTA KUBAMOLEGWA DASHI?
13. Mwaa shani tunkulota shilambo shaambi?
13 Tunkunama mushilmbo shaukalau na shakujowa. Tunkwona ding’ondo, ushaka, ushwang’a na ukalau mushilambo uti. Vanu voe havanakulupilika shinu. Hata ikava kenga vanu vanji vankulikanyalidya pakulota kumalidya matatisho, hapali haulula kumalidya. Kanji Nnungu andauka ndamalidya ukalau uti ku ing’ondo yavashema Alimagedoni. Baada ya apo shilambo shindava ipalaishu.—Maono 16:14-16; lola Imbande Igwa shana 10.
14. Yeova antandwele nyani pakulota kuva Nanangalaledi wa Utawala wake? Ibibiliya itangola nyamani kwaupande umwe Yesu?
14 Yeova anintandola Yesu Klistu pakulota kuva Nanangalaledi wa utawala wa kuwa. Muwakati wakunyuma Ibibiliya indítangola kenga Yesu anatawala kenga ‘Nanangalaledi ntandi wa Amani’ na utawala wake, mwiko hauvana mwisho. (Ishaiya 9:6, 7) Yesu andivapundisha vakwoda vake vajugwe utawala nkati mukushwali váshidoni: Atata wetu “utawala wako wide. Malotelo ako atandeke mushilambo shapai kenga kuwa.” (Mateu 6:10) Mu lishomo lya 8 tunauka nalipundisha kenga utawala wa Nnungu undauka nava ishilikali imo tu bai mushilamo shapai. (Shomya Daniyele 2:44.) Utawala awo undauka natadya shilambo kuva ipalaishu yambone.—Lola imbande Igwa Shana 11.
SHILAMBO SHINDAVA PALAISHU!
15. “Shilambo shaambi” ni nyamani?
15 Ibibiliya itedoni: “Tunkulindila kuwa kwaambi na shilambo shaambi kwailota kupagwa ishaliya.” (2 Patulu 3:13; Ishaiya 65:17) Kwa myanda vinji Ibibiliya ikatangola shilambo ivamba vanu vanama mushilambo. (Kutunduvanga 11:1) Napavedoni “shilambo shaambi” ni avalá vanu vamwigwilila Nnungu vakwalaligwa valota kunama ku palaishu.
16. Nnungu alota kuvapa shawadi shani kwa avalá valota kunama mu palaishu, na Ituvaikidile tutende nyamani?
16 Yesu andilivikila kenga Nnungu andavapa shingumi shíkamalilika avalá valota kuka nanama ku palaishu. (Malukushi 10:30) kenga indyandikigwa mu libuku limwe Shomya Nshuwau 3:16 na 17:3. Tuke tulole shitangaleka mu Ibibiliya mwashilota kuvalela shinamilo ku palaishu.
17, 18. Ibibiliya inkuvalanga nyamani kwaupande wa amani na lishililidyo mu palaishu?
17 Mwisho wa ding’ondo, ukalau na vinu vyakunyata. Ibibiliya inkushidoni: ‘Vakalau havapagwa shinu.’ (Dimu 37:10, 11) Nnungu anamalidya ‘ding’ondo uti mushilambo.’ (Dimu 46:9; Ishaiya 2:4) Mu palaishu vanu uti vanannagwaledya Nnungu na kumwigwilila. Ngwengwe tunavanavo amani.—Dimu 72:7.
18 Venentete vake Yeova havajopa. Kala Nnungu ashinavashililidya venentete vake vashimwigwilila, vanavo havashijopa. (Valawi 25:18, 19) Mu palaishu hatunjopa munu na hatujopa shinu shoeshoe. Tunapagwa ngwengwe mu lishililidyo!—Shomya Ishaiya 32:18; Mikeya 4:4.
19. Tunkumanya dashi kenga vanu uti vandavanavo shakulya shoe mu palaishu?
19 Vanu uti vandavanavo shakulya shoe. Ibibiliya inkuvalanga kenga ‘shilambo uti shindalagwedya shakulya shoe mpaka kushanya mashinga.’ (Dimu 72:16) Yeova ‘Nnungu wetu, andatwalaliya na shilambo uti shindalagwedya.’—Dimu 67:6.
20. Tunkumanya dashi kenga shilambo shindava ipalaishu?
20 Shilambo uti shindava ipalaishu. Vanu uti vandavanavo ding’ande dyambone na havapagwa shinu vanu valota kutimbanga au kubamola shilambo. (Shomya Ishaiya 65:21-24; Maono 11:18.) Shilambo uti shindava shambone kenga momo mwashivaladíle kunantandi muliteka lya ku Edeni. Yeova ngwengwe andatupa uti vyatulota. Ibibiliya inkutangola kwaupande wake nae doni: ‘Wako unanyalodya nkono wako na unatandedya malotelo kwa kula shinu shinama.’—Dimu 145:16.
21. Tunkumanya dashi kenga inapagwa amani pakati pavanu na vanyama?
21 Inapagwa amani pakati pavanu na vanyama. Vanyama havajowa kwaupande wavanu. Vadyoko vandanama shana, ata vakava pakati pavanyama vakujowa.—Shomya Ishaiya 11:6-9; 65:25.
22. Yesu alota kutenda nyamani kwa avalá valwele?
22 Halapagwa shinu malwele. Wakati Yesu papagwíte mushilambo nae andívaponia vanu voe. (Mateu 9:35; Malukushi 1:40-42; Nshuwau 5:5-9) Kenga Nanangalaledi wa Utawala wa Nnungu, Yesu anauka navaponia vanu uti. Hapagwa alota kushidoni: ‘Ninnwele’—Ishaiya 33:24; 35:5, 6.
23. Nnungu alota kutenda nyamani kwa avalá vapadile?
23 Vapadile vandauja ndanama kavili. Nnungu andilivikila kudyuwa dimiliyoni dyavanu voe vapadile. Ibibiliya inkushidoni: “Kunapagwa kudyuka kwavaishaliya na vaungave-ishaliya.”—Shomya Nshuwau 5:28, 29; Vitendo 24:15.
24. Wako wona dashi manamilo laku palaishu?
24 Wetu uti tunkuvanavo ulu wakutandola. Tunkuulula kutandola kuntumikila Yeova au mene. Tukatandola kuntumikila Yeova tunapuwangila vinu vyambone vilota kutandeka muwakati wamushu. Munu jumo anínjugwa Yesu pakulota hananivalive, Yesu kushidoni: “Wako unapagwa namu nangu ku palaishu.” (Lukashi 23:43) Tuke mushu tulipundisha vinu vyoe kwaupande wake Yesu Klistu na mwavilota kutandakela vyambone vyalivikidile Nnungu.