LISHOMO 6
Munu Akapela Shintandeka Nyamani?
1-3. a) Akapela munu watunnagwaledya tulyudya dashi? b) Didini dyoe dijang’ula dashi kwa vyakudya avi?
IBIBILIYA inkutwaulila kenga muwakati wamushu “kupela hakupagwa shinu kavili.” (Maono 21:4) Mu Lishomo lya 5, tundilipundisha kenga lyambolelo linkuulula kutupwashela kupata shingumi shíkamalilika. Kanji tunkuka mushu tupela. (Nkúvalanga 9:5) Napanelo, tunalyudya doni: Munu akapela shintandeka nyamani?
2 Lijibu lya shakudya ashi live na mana namene, kupunda namene akapela munu watunnagwaledya. Na tunalyudya doni: ‘aukile kwashi? Da ankutwona? Ankuulula kutupwashela? Da tunamwona kavili?’
3 Didini dyoe dinkuvanavo majibu akuvilingananga a vyakudya avi. Didini dinji dinkupundisha kenga ukatenda vinu vyambone unauka kuwa, na ukatenda vinu vyakunyata vanakutaa moto. Dinji dipundisha kenga ukapela undadyuka kuva imumu kuka ndanama kavili na valikola vako vapalenge. Na dinji dipundisha kenga munu akapela anaukumigwa, kuka navalekwa kavili au kuvanavo mili unji au kuva nkoko.
4. Didini dyoe dinkupundisha nyamani kwaupande wa kupela?
4 Didini dyoe dinkupundisha vinu vyakuvilingananga kwaupande wakupela. Kanji kwa didini adi uti dinkunganila shinu shimo. Dinkupundisha kenga munu akapela imumu inauma kuka ndanama kushinu kunji. Napanelo, au ni umwiu?
MUNU AKAPELA SHINTANDEKA NYAMANI?
5, 6. Munu akapela shintandeka nyamani?
5 Yeova ankumanya nyamani shinantandeka munu akapela, nae ankutwaulila kenga munu akapela shingumi shake, shindamalilika. Kupela kundivilingananga na shingumi. Napavedoni munu akapela hanauka shinu ndanama kushinu kunji, makumbukililo na ding’ano dyake dinamalilika.a Tukapela hatunalola, hatunaigwa na hatunakumbukila.
6 Umu Shalomoni andyandika kenga ‘vapadile hashipali shoeshoe shavamanya.’ Vapadile havananagwaledya au havananyatila, ‘halapali madengo, ata mipango, haupali umanyimanyi, ata limanyilo mulikabuli.’ (Shomya Nkúvalanga 9:5, 6, 10.) Na Dimu 146:4, Ibibiliya inkutwaulila kenga munu akapela ‘makumbukililo ake’ lanamalilika.
YESU ATANGWELE NYAMANI KWAUPANDE WA KUPELA?
Yeova andituumba pakulota tuname myaka víkamalilika
7. Yesu atangwele nyamani kwaupande wa kupela?
7 Lashalu muje Yesu wakunagwaleka akapele, Yesu andívaulila vakwoda vake: “Njetu Lashalu andilala.” Kanji Yesu hashivalanga kenga Lashalu alele lwono. Yesu andyúka mushu atangola: “Lashalu andipela.” (Nshuwau 11:11-14) Napavedoni Yesu andilinganianga kupela na lwono. Nae hatangwele kenga Lashalu avele kuwa au avele pamo na valikola vake vapalenge kala. Na ata havalenge kenga nae ankuvauvanga kumoto wakushena au andivalekwa kavili kuva munu au nkoko. Kwaumwiu, nae ashivalanga kenga Lashalu ave mu lwono lukumene. Maandiko lanji yadavo landilinganianga kupela na lwono lukumene. Ibibiliya inkuvalanga kenga Shiteva pavamyee, ‘andilala lwono lwakupela.’ (Vitendo 7:60) Myombe paulu andyaandika kenga vaklistu vanji ‘vandilala mu lwono lwakupela.’—1 Vakolintu 15:6.
8. Tunkumanya dashi kenga Yeova havaumbile vanu pakulota vapele?
8 Da Nnungu amumbile Adamu namu Eva pakulota vaname wakati padyoko na vapele? Mene! Yeova anímumba Adamu namu Eva pakulota vavenavo lipuwilo na shingumi shíkamalilika. Yeova andivaumba vanu na lilotelo lyakunama myaka víkamalilika. (Nkúvalanga 3:11) Hapali tatamunu analota vanavake vakangapale na vapele na Yeova yadavo hanalota shinu kuvona vanu vapela. Ikava kenga Yeova andituumba pakulota tuname myaka víkamalilika, napanelo mwaa shani tunkupela?
MWAA SHANI TUNKUPELA?
9. Mwaa shani lilamulo lyaumidye Yeova halikamadyenge Adamu namu Eva kwigwilila?
9 Muliteka lya ku Edeni, Yeova anímwaulila Adamu doni: “Milandi uti vipagwite muliteka amu vyepo vyake lyaa, haunajope. Kanji nnandi walimanyilo lyakupambula wambone na wakunyata, vyepo vyake haunalye mwaa muliduva lyaulota kulya vyepo vyake vyo, mwiu undapela.” (Kutunduvanga 2:9, 16, 17) Lilamulo ali halikamadyenge kwigwilila, mwaa live ngala na Yeova andivanavo aki yakuvaulila Adamu namu Eva vinu vyambone na vyakunyata. Kuleka vakamwigwilidile Yeova, vakandililodya kenga vankwishimu unanangalaledi wake. Nayadavo vakandililodya kenga vankunnambwalela Nnungu kwavinu uti vyavapele.
10, 11. a) Shatwani avaduwenge dashi Adamu namu Eva? b) Mwaa shani Nnungu havalivalidile makosha lavo?
10 Shitendo shashididi ni doni: Adamu namu Eva havamwigwilidile Yeova. Shatwani andímudya Eva doni: “Ashii Nnungu até dashi, atédoni, Milandi uti vipagwíte muliteka amu, vyepo vyake hamunalye?” Eva akajang’ula: “Mene, milandi uti vipagwíte muliteka amu, vyepo vyake tunkuulula kulya. Kanji Nnungu atédoni, ‘Nnandi uvéle pakatipakati liteka, vyepo vyake vyo hamunalye na ata hamunakumbe kwambangidya hamunapele.’”—Kutunduvanga 3:1-3.
11 Shatwani kushidoni: “Umm hamupela. Ivé doni, Nnungu mwaa andimanya doni, muliduva lyamulota kulya mwenu mundang’amukanga kuva kenga jo mwene Nnungu, mundamanya wambone na wakunyata.” (Kutunduvanga 3:4-6) Shatwani ashilota Eva akumbukile kenga ankuulula kulilamulila jo mwene kumanya wambone na wakunyata. Nayadavo, anínshang’apila kwa avila vishilota vintandeke kwamwaa mene kumwigwilila Nnungu. Shatwani anímwaulila Eva kenga haupela, nae akalya shepo ashilá na akamupa ntwagwe. Adamu namu Eva vandímanya kenga Nnungu andívaleya kulya shepo asho. Pamo na davo, vakalye shepo vandíkosha pakati paunanangalaledi. Pavalile shepo, vanavo vandílilodya kumweludyanga Tatagwavo wakunagwaleka Yeova. Pavalakile kumwigwilila Nnungu vandyúka napela!
12. Mwaa shani Yeova inínyatila namene, kwa kupujungula kumwe Adamu namu Eva?
12 Ni shinu shashididi kumanya kenga vatatavetu vatandi havamwigwilidile Nnungu! Kumbukila doni, wako utatamunu undilikanyalidya namene kuvashunga shana vanavako, kanji vanavo vakaleka kutenda vinu vyauvapundishidye wako, ulota kuligwa dashi? Aikunyatila?
Adamu alakadilé mu litutunga na andyujila kuva litutunga
13. Manaake nyamani Yeova patangwele ‘undau jila kavili kuva litutunga’?
13 Adamu namu Eva pavapujungwile, vandikatoka litala lyakupata shingumi shíkamalilika. Yeova anímwaulila Adamu: ‘Kwodamwaa wako ni litutunga, bai undaujila kavili kuva litutunga.’ (Shomya Kutunduvanga 3:19.) Manaake, Adamu akandyujila kuva litutunga, kenga momo mwavaladile hakanava kumbigwa. (Kutunduvanga 2:7) Adamu patagile andipela na andileka kupagwa.
14. Mwaa shani tunkupela?
14 Kuleka Adamu namu Eva vamwigwilidile Nnungu vakandipagwa mpaka nelo. Kanji pavalakile kumwigwilila Nnungu, vandítenda lidambi na vandipela. Lidambi ni kenga shilwele shakujowa shatwambukishigwe na vanyakala vetu vatandi. Wetu uti tunkuvalekwa na lidambi ndyomana tunkupela. (Valoma 5:12) Kanji ala hanava shinu malotelo a Nnungu pameo pavanu. Nnungu havaumbile vanu pakulota vapele, ndyomana Ibibiliya inkushema kupela kuva “Mmongo.”—1 Vakolintu 15:26.
UMWIU UNKUTWAMBOLA NKATI MU USHWANG’A
15. Mwaa shani kumanya umwiu kwaupande wa vakupela ni shinu shambone?
15 Kumanya umwiu kwaupande wa vakupela unkutwaambola mu mapundisho akushang’apa. Ibibiliya inkutupundisha kenga vapadile havanaona kupwateka na havave shipalodi. Hatulula kutangola na vanavo. Hatulula kuvapwashela na vanavo havanatupwashela shinu, havaulula kutupa shaushanga ndyomana haituvaikidile tuvajope. Nayadavo, didini dyoe dinkupundisha kenga munu akapela andauka ndanama kushinu kunji na tunkuulula kuvapwashela kwa kuvalipa vananangalaledi va didini pakulota kuvashwalidya avala vapadile. Kanji tukamanya umwiu kwaupande wa vakupela hatuduwangika.
16. Didini dyoe dinkupundisha ushwang’a shani kwaupande wa vakupela?
16 Shatwani ankutumila didini dyakushang’apa pakulota tukumbukile kenga vanu vapadile vapali vangumi. Kwampano, didini dinji dinkupundisha kenga munu akapela imumu inauma ndanama kushinu kunji. Kushi wako idini yako ikupundishidye yadavo, au ikupundisha ashilá shitangaleka mu Ibibiliya kwaupande wa vakupela? Shatwani ankutumila kushang’apa pakulota kuvapukanianga vanu namu Yeova.
17. Mwaa shani lipundisho lya kuvataja vanu moto linkunyatiyanga lina limwe Yeova?
17 Didini dyoe dinkupundisha vinu vyakujowa namene. Kwampano dyanavo dinkupundisha kenga vanu vakalau vakapela Nnungu anavataja moto úkamalilika. Lipundisho alyo linkunyatyanga lina limwe Yeova. Nae haulula mwiko kuvauvyanga vanu davo! (Shomya 1 Nshuwau 4:8.) Ukangwene dashi tatamunu au jujumunu antaja mwanagwe moto makono? Kwaumwiu ulota kumwona kuva nkalau namene. Na ata haikunagwela kutenda imbodi na munu ajo. Kanji Shatwani alota wetu tukumbukile kenga Yeova ankuvauvyanga vanu.
18. Mwaa shani hainatuvaikila shinu kuvajopa vanu vapadile?
18 Didini dinji dipundisha kenga munu akapela, anabadilika kuva imumu yadimongo. Didini adyo dipundisha kenga indivavaikila vavaishimu na vavajope, mwaa vanavo vankuulula kuva vambodi au vammongo. Vanu voe vankwamini ushwang’a awo. Vankuvajopa vakupela, ndyomana vankulipudya kwavo vanavo kuleka kulipudya kwake Yeova. Manya kenga vapadile hashipali shoeshoe shavamanya na hainavaikila shinu kuvajopa. Yeova ni namalunda wetu. Nae ni Nnungu wa umwiu na indituvaikila tulipudye kwake nae bai.—Maono 4:11.
19. Kumanya umwiu kwaupande wa kupela tunkupata paida shani?
19 Kumanya umwiu kwaupande wa vakupela, unkutwambola mu mapundisho akushang’apa. Umwiu awo, unkutupwashela kumanya shana vyakulivikila vyake Yeova kwaupande washingumi muwakati wamushu.
20. Tulota kulipundisha nyamani mu lishomo lyaatika?
20 Myaka vyoe vipitile kunyuma, ntumika jumo wa Nnungu walina Jobi andyúdya doni: ‘Munu akapela ankuulula kuja ndanama kavili?’ (Jobi 14:14) Da mwiu munu akapela inkuululika kudyuka ndanama kavili? Nnungu ankutupa lijibu lyambone mu Ibibiliya. Tunalipundisha ing’ano ayo mu lishomo lyaatika.
a Vanu vanji vona kenga munu akapela imumu yake inauma ndanama kushinu kunji. Ukalota kumanya vyoe lola imbande Igwa Shana 17 na 18.