Kuzê ki bíblia ta fla

Nu debe faze kes disportu prigozu i kóre risku di vida?

“NA NOS TÉNPU KADA BÊS MÁS ALGEN KA KRÊ SÔ ODJA, MÁ ES KRÊ FAZE KES DISPORTU PRIGOZU SIMA BUA DI AVION KU PARA-KÉDA, SUBI MONTANHAS PRIGOZU, ANDA DI KANOA NA LUGARIS KI TEN KÉDA D’AGU I MURGUDJA NA KES LUGAR KI TEN TUBARON.” — JORNAL WILLOW GLEN RESIDENT.

KES palavra li ta mostra un kuza ki sta kontise kada bês más txeu na disportu. Gósi ten txeu algen ki ta faze disportus prigozu i kel-li ta mostra ma txeu algen gosta di kuzas prigozu. Alguns algen ta uza kes pranxa di jélu, bisikléta di montanhas i skeite ku patins pa tenta faze kuzas kada bês más prigozu. Un revistaa fla ma kada bês más algen krê faze kes disportu prigozu pamodi es ta krê xinti prigu, vense medu i mostra kapasidadi ki es ten, asi pa es pode xinti sábi ku kuzê ki es konsigi faze.

Dja ki kada bês más algen sta ta krê faze kes disportu prigozu i ti mésmu kes disportu suguru tanbê sta ta fazedu kada bês más txeu di manera prigozu, txeu algen sta ta panha pankada. Duránti anu di 1997 na Mérka, nunbru di kes algen ki bai pa ospital ku pankada pamodi uza skeite di manera prigozu omenta 33 pursentu, di kes algen ki ta dixi montanhas di jélu na pranxa omenta 31 pursentu i di kes algen ki ta subi montanhas prigozu omenta 20 pursentu. Kes mau rezultadu di otus disportu sima kes-li inda é más gravi. I próva di kel-li, é ki kada bês más algen sta ta móre pamodi disportus prigozu. Kes algen ki ta faze kes disportu li sabe dretu ma es é prigozu. Un mudjer ki ta faze un disportu prigozu fla: “N ta sta sénpri ku ideia na mórti.” Un ómi ki ta dixi montanhas di jélu na pranxa fla: “Si bu ka da pankada é pamodi bu ka sta sforsa txeu.”

Gósi ki dja nu sabe prublémas ki kes disportu prigozu ta traze, nu ta pergunta: ‘Kes algen ki ta sirbi Deus debe partisipa na es? Modi ki Bíblia pode djuda-nu disidi si nu debe partisipa na es ô nau?’ Pa responde kes pergunta li, nu ta ben pâpia di valor ki Deus ta da pa vida.

Modi ki Deus ta nkara vida

Bíblia ta fla-nu ma Jeová é ‘fonti di vida’. (Salmo 36:9) El ka sô da-nu vida, má el da-nu tudu kel ki nu meste pa nu gosta di vive. (Salmo 139:14; Atos 14:16, 17; 17:24-28) Pur isu, el ta spéra ma nu ta kuida dretu di vida ki el da-nu ku amor. Kes lei i prinsípius ki el da nason di Israel ta djuda-nu ntende valor ki el ta da pa vida.

Kel Lei ki Deus da Muizés ta izijiba pa pesoas tomaba alguns medida pa protejeba vida di otus algen. Si un israelita ka obiba ku kes lei li i un algen moreba pamodi kel-li, el ta sérba kastigadu. Pur izénplu, kes algen ki tinha un kaza, tinha ki fazeba un parapetu na terasu. Si dónu di un kaza ka fazeba kel-la i un algen kaíba di kel kaza i el moreba, kel dónu di kaza ta fikaba ku kulpa di sangi. (Deuteronómio 22:8) Si un toru da un algen ku txifri dirapenti i kel algen móre, se dónu ka éra kulpadu. Má si pesoas dja sabia ma kel toru éra prigozu i es fla se dónu kel-li, má simé el ka faze nada pa prende-l i kel toru da un algen ku txifri, se dónu ta fikaba ku kulpa di sangi i el podia ti sérba mortu. (Êxodo 21:28, 29) Jeová da kes israelita kes lei li pamodi el ta da txeu valor pa vida i el krê pa nu proteje-l.

Mésmu na situasons ki ka tinha un lei klaru, povu di Jeová ta ntendeba ma éra eradu poi ses vida ô vida di otus algen na prigu. Un stória di Bíblia ta fla ma Davidi mostra dizeju di ‘bebe agu di kel sistérna ki ta fikaba pértu di porton di Belen’. Na kel ténpu éra filisteus ki ta kontrolaba Belen. Kantu três trópa di Davidi obi-l ta fla kel-li, es bai ti kanpamentu di filisteus, es tra agu di kel sistérna i es leba Davidi el. Modi ki Davidi reaji? El ka bebe kel agu. Envês di kel-li, el baza-l na txon i el fla: ‘Nunka N ka ta fazeba kel-li pamodi ruspetu ki N ten pa Deus! Modi ki N ta bebeba sangi di kes ómi li ki poi ses vida na prigu? Pamodi es poi ses vida na prigu pa traze-l.’ (1 Crónicas 11:17-19) Nunka ka pasa-l pa kabésa, poi vida di se ómis na prigu sô pa es satisfaze-l un dizeju.

Jizus tanbê reaji di mésmu manera. Kantu Satanás tenta-l pa el bua di ténplu pa odja si anjus ta protejeba el, Jizus nega poi se vida na prigu. El fla: ‘Ka bu poi Jeová bu Deus na próva.’ (Mateus 4:5-7) Davidi i Jizus rekonhese ma pa Deus é mariadu poi nos vida na prigu sen nisisidadi.

Dipôs di odja kes izénplu li, talvês bu pode sta ta pergunta: ‘Modi ki nu pode sabe si un disportu é prigozu? Dja ki ti mésmu kes disportu normal alvês ta fazedu di manera prigozu, modi ki N pode sabe kal ki é manera suguru di faze-s?’

Bale péna poi nos vida na prigu?

Pa nu toma un bon disizon, nu meste pensa dretu na kes disportu ki nu krê faze. Pur izénplu, nu pode pergunta nos kabésa: ‘Txeu algen ta panha pankada na faze kel disportu li? N sta priparadu pa faze kel disportu li i N tene kes ekipamentu di proteson pa N ivita panha pankada? Kuzê ki pode kontise si N kai ô nha ekipamentu di proteson straga? N ta panha sô un pankada pikinoti ô ten xansi di N panha un pankada gravi ô ti móre?’

Si un sérvu di Deus ta faze kes disportu ki ta poi se vida na prigu, el ta prujudika se amizadi ku Jeová i tanbê kel-la pode inpidi-l di ten priviléjius na kongregason. (1 Timóteo 3:2, 8-10; 4:12; Tito 2:6-8) Kel-li ta mostra klaru ma mésmu óras ki nu ta divirti, nu meste pensa na nos Kriador i na modi ki vida é inportanti pa el.

[Nóta di rodapé]