BIBLIOTÉKA NA INTERNET di Tori di Vijia
BIBLIOTÉKA NA INTERNET
di Tori di Vijia
Kabuverdianu
  • BÍBLIA
  • PUBLIKASONS
  • RUNIONS
  • mwbr18 febreru pp. 1-7
  • Matéria pa studa na runion Vida i pregason

Ka ten vídiu na kel párti li.

Diskulpa, tevi un éru na abri vídiu.

  • Matéria pa studa na runion Vida i pregason
  • Matéria pa studa pa runion Vida i pregason — 2018
  • Subtémas
  • 5 TI 11 DI FEBRERU
  • 12 TI 18 DI FEBRERU
  • 19 TI 25 DI FEBRERU
  • 26 DI FEBRERU TI 4 DI MARSU
Matéria pa studa pa runion Vida i pregason — 2018
mwbr18 febreru pp. 1-7

Matéria pa studa na runion Vida i pregason

5 TI 11 DI FEBRERU

TIZORUS DI PALAVRA DI DEUS | MATEUS 12-13

“Ilustrason di trigu ku joiu”

(Mateus 13:24-26 ) El konta-s otu ilustrason i el fla: “Reinu di Séu pode konparadu ku un ómi ki símia bons simenti na se txon. 25 Timenti kes ómi staba ta durmi, se inimigu ben, símia joiu na meiu di trigu i el bai. 26 Kantu planta kria i da frutu, joiu parse tanbê.

w13 15/7 pp. 9-10 pars. 2-3

‘I nhos lenbra ma N ta sta ku nhos tudu dia’

2 Jizus uza trigu ku joiu pa mostra modi i na ki ténpu ki el ta ben djuntaba kes kriston skodjedu ku spritu santu, ki ta faze párti di grupu di trigu. Simentera kumesa na Pentikósti di anu 33. Óras ki kes kriston skodjedu ku spritu santu ki ta vive na ténpu di fin di es sistéma, resebe ses sélu final i es bai pa Séu, kel ténpu di djunta-s ta kaba. (Mat. 24:31; Apo. 7:1-4) Sima óras ki un algen sta riba di un monti altu el ta konsigi odja txeu kuza na se vólta, asi tanbê kel ilustrason li ta djuda-nu ntende midjór kuzas ki staba pa kontise duránti uns 2 mil anu. Ki kontisimentu ki ten aver ku Reinu dja nu ntende? Kel ilustrason li ta pâpia sobri ténpu di simentera, ténpu ki trigu ku joiu kria djuntu i ténpu di kodjéta. Kel artigu li ta ben pâpia más di ténpu di kodjéta.

BAXU PROTESON DI JIZUS

3 Dipôs di anu 100 D.J., parse joiu ki é kristons falsu. (Mat. 13:26) Pur vólta di anu 300 D.J. tinha más kristons sima joiu di ki kristons skodjedu ku spritu santu. Na ilustrason, skravus pergunta dónu di kaza si es pode rinka joiu. (Mat. 13:28) Modi ki dónu di kaza responde?

(Mateus 13:27-29 ) Nton, kes skravu di dónu di kaza ben i es pergunta-l: ‘Nho ka símia bons simenti na txon di nho? Nton, di undi ki joiu ben?’ 28 El responde-s: ‘Un inimigu, un ómi, faze kel-li.’ Kes skravu fla-l: ‘Nho krê nton pa nu panha joiu?’ 29 El fla: ‘Nau, pamodi, na ba panha joiu, nhos pode rinka trigu tanbê.

w13 15/7 p. 10 par. 4

‘I nhos lenbra ma N ta sta ku nhos tudu dia’

4 Kantu Jizus staba ta pâpia di trigu ku joiu, el fla: ‘Nhos dexa tudu dôs kria djuntu ti kodjéta’. Kel órdi li ta mostra ma désdi ténpu di apóstlus ti nos ténpu, sénpri tinha alguns kriston skodjedu ku spritu santu na Téra. Kel-li ta prova ma kel ki Jizus fla más tardi pa se disiplus é simé: ‘N ta sta ku nhos tudu dia, ti fin di es sistéma.’ (Mat. 28:20) Nton, kristons skodjedu ku spritu santu ta tinha proteson di Jizus ti fin di sistéma. Má, dja ki kristons falsu éra más txeu, nu ka ten sertéza kenha ki ta fazeba párti di grupu di trigu duránti tudu kel ténpu li. Uns 40 anu antis di ténpu di kodjéta, algen dja ta konsigiba ntende ken ki ta fazeba párti di grupu di trigu. Modi ki kel-li kontise?

(Mateus 13:30 ) Nhos dexa tudu dôs kria djuntu ti kodjéta, i na ténpu di kodjéta N ta fla kes algen ki ta faze kodjéta: Nhos panha joiu primeru i nhos mara-l fexu-fexu, pa ba kema; dipôs, nhos djunta trigu na nha armazén.’”

w13 15/7 p. 12 pars. 10-12

‘I nhos lenbra ma N ta sta ku nhos tudu dia’

10 Primeru, panha joiu. Jizus fla: ‘Na ténpu di kodjéta N ta fla kes algen ki ta faze kodjéta: Nhos panha joiu primeru i nhos mara-l fexu-fexu.’ Dipôs di 1914, anjus kumesa ta ‘panha joiu’ ô ta sipara kes kriston falsu di kes kriston skodjedu ku spritu santu, ki é ‘fidjus di Reinu’. — Mat. 13:30, 38, 41.

11 Sima kodjéta ba ta kontinua, diferénsa entre kes dôs grupu fika más klaru. (Ap 18:1, 4) Na 1919, fika klaru ma Babilónia, kel Grandi, dja kaíba. Kuzê ki más ta mostraba diferénsa entri kristons verdaderu i kristons falsu? Trabadju di pregason. Kes irmon ki tinha responsabilidadi, kumesa ta splika ma tudu algen na kongregason di Studantis di Bíblia debe prega. Pur izénplu, na 1919 un publikason ki txoma To Whom the Work Is Entrusted (Pa kenha ki dadu trabadju), insentiva tudu kristons skodjedu ku spritu santu pa prega di kaza en kaza. El ta splikaba ma nbóra ta parse difísil dimás faze kel grandi trabadju di pregason, Sinhor ta daba se povu forsa pa faze-l. El ta flaba tanbê: “Bu ten priviléjiu di partisipa na es trabadju.” Kuzê ki kontise? The Watch Tower (Sentinéla) di 1922 fla ma désdi kel ténpu Studantis di Bíblia bira ta partisipa más txeu na trabadju di pregason. Na poku ténpu kristons bira konxedu pa trabadju di pregason di kaza en kaza, i oji tanbê é si.

12 Sugundu, djunta trigu. Jizus manda se anjus: ‘Nhos djunta trigu na nha armazén.’ (Mat. 13:30) Désdi 1919, kristons skodjedu ku spritu santu sta ta djuntadu na kongregason ki linpadu. Kes kriston skodjedu ki ta vive na ténpu di fin ta djuntadu na Séu óras ki es resebe ses rekonpénsa pa ba vive la. — Dan. 7:18, 22, 27.

Djobe jóias ki sta na Bíblia

(Mateus 12:20 ) El ka ta pila ninhun kana kebradu, nen el ka ta paga un pabiu ki inda sta ta bota fumu, ti ki el traze justisa ku bon rezultadu.

Bíblia di studu, nóta na Mt 12:20

un pabiu ki inda sta ta bota fumu: Lánpida ki pesoas ta uzaba na kaza éra un vazu pikinoti di baru. Es ta poba azeti déntu di el i un pabiu fetu di linhu ta txupaba kel azeti pa lumi ka paga. Na língua gregu palavra “pabiu ki inda sta ta bota fumu”, pode ser un lánpida ki sta kuazi ta paga ô ki dja paga, má ki inda sta bota fumu pamodi kel pabiu inda sta ta kema. Profesia di Isa. 42:3 flaba ma Jizus ta ben xintiba péna di algen. Nunka el ka ta pagaba kel últimu speransa di un algen umildi i di kes oprimidu.

(Mateus 13:25 ) Timenti kes ómi staba ta durmi, se inimigu ben, símia joiu na meiu di trigu i el bai.

w16.10 p. 32

Bu sabia?

Na ténpu ki Bíblia skrebedu algen ta simiaba joiu na txon di otu algen?

NA MATEUS 13:24-26, Jizus fla: ‘Reinu di Séu pode konparadu ku un ómi ki símia bons simenti na se txon. Timenti kes ómi staba ta durmi, se inimigu ben, símia joiu na meiu di trigu i el bai. Kantu planta kria i da frutu, joiu parse tanbê.’ Alguns skritor ta duvida si kel-li ta kontiseba mê. Má ten dukumentus na lei di romanus ki ta prova má kel-li ta kontiseba.

Un disionáriu di Bíblia ta fla: “Símia joiu na txon ku intenson di vinga... éra un krimi na lei di romanus.” Tanbê el ta splika ma si tinha nisisidadi di faze un lei sobri kel asuntu li é pamodi éra un kuza ki ta kontiseba. Alastair Kerr, un algen ki ta ntende leis antigu, splika ma na anu 533 D.J., inperador di Roma Justinianu, publika un rezumu di lei di romanus, ki tinha kuzas ki kes algen ki ta ntendeba lei fla. Kes algen li ki ta ntendeba lei vive entri anu 100 i 250 D.J. Un di es éra Ulpianu, ki konta ma dipôs di anu 100 D.J. un algen símia joiu na txon di otu algen i kel-la straga se plantason. (Digesto, 9.2.27.14) Kel rezumu di lei ta flaba kuzê ki kel dónu di txon pode fazeba pa poi kel algen ki símia joiu ta paga pa stragu ki el faze.

Kel-li ta mostra ma kuza ki Jizus fla na se ilustrason ta kontiseba mê.

12 TI 18 DI FEBRERU

TIZORUS DI PALAVRA DI DEUS | MATEUS 14-15

“Ta uza poku algen pa da txeu algen kumida”

(Mateus 14:16, 17 ) Má, Jizus fla-s: “Es ka meste bai; nhos da-s algun kuza pa es kume.” 17 Es responde-l: “Fóra sinku pon ku dôs pexi, nu ka tene más nada li.”

w13 15/7 p. 15 par. 2

Ta uza poku algen pa da txeu algen kumida

2 Kantu Jizus odja kes monti di algen el xinti péna di es. Pur isu el kura kes algen ki staba duenti i el inxina-s txeu kuza sobri Reinu di Deus. Kantu fika tardi, disiplus fla Jizus pa el dexa kes algen bai pa kes zóna más pértu pa es kunpra kumida. Má Jizus fla se disiplus: “Nhos da-s algun kuza pa es kume.” Talvês kes disiplu fika dimiradu pamodi es tinha sô sinku pon i dôs pexi.

(Mateus 14:18, 19 ) El fla: “Nhos traze-m es li.” 19 I el manda kes monti di algen pa xinta na rélva. Nton, el panha sinku pon i kes dôs pexi, el djobe pa séu i el faze un orason. I dipôs di parti kes pon, el da-s pa se disiplus i disiplus da-s pa kes monti di algen.

w13 15/7 p. 15 par. 3

Ta uza poku algen pa da txeu algen kumida

3 Jizus faze un milagri pamodi el xinti péna di kes algen. Kel-li é úniku milagri ki nu ta atxa na tudu kes kuatu Ivanjélhu. (Marcos 6:35-44; Lucas 9:10-17; João 6:1-13 ) Jizus fla se disiplus pa pidi kes monti di algen pa xinta na rélva na grupu di 50 i di 100. Dipôs di faze un orason el parti pon i el dividi kes pexi. Má envês di el da-s lógu pa kes algen, Jizus da-s ‘pa se disiplus i disiplus da-s pa kes monti di algen.’ Ku es milagri tudu algen kume ti ki resta! Pensa na kel-li: Jizus uza poku algen, ki éra se disiplus, pa da txeu algen kumida.

(Mateus 14:20, 21 ) Asi, tudu algen kume i es fika satisfetu; i es djunta kes padás ki resta, 12 balai xeiu. 21 Kes ki kume éra uns 5 mil ómi, fóra mudjeris ku kriansas.

Bíblia di studu, nóta na Mt 14:21

fóra mudjeris ku kriansas: Sô Mateus ki ta pâpia na mudjeris ku kriansas na kel milagri li. Talvês nunbru di pesoas ki dadu kumida é más di 15 mil.

w13 15/7 p. 15 par. 1

Ta uza poku algen pa da txeu algen kumida

IMAJINA kel situason li. (Lé Mateus 14:14-21.) É poku antis di Páskua di anu 32. Un monti di algen, talvês uns 5 mil ómi, fóra mudjeris i kriansas sta ku Jizus i se disiplus. Es sta na un lugar dizértu pértu di Betisaida, un sidadi pértu di Mar di Galilea.

Djobe jóias ki sta na Bíblia

(Mateus 15:7-9 ) Anhos é finjidus! Izaías profetiza dretu sobri nhos, kantu el fla: 8 ‘Kel povu li ta da-m ónra ku bóka, má ses korason sta txeu lonji di mi. 9 É atoa ki es ta kontinua ta adora-m, pamodi es ta inxina leis di ómi kómu dotrina.’”

Bíblia di studu, nóta na Mt 15:7

finjidus: Na língua gregu palavra hypokrités éra uzadu pa pâpia di atoris di Grésia (i más tardi di Roma), ki ta uzaba maskras grandi fazedu pa poi vós ta sai más altu. Kel palavra li bira ta uzadu pa konpara un algen ki ta sukundi ses intenson ô se manera di ser pa finji ser kel ki el ka é. Li Jizus txoma kes xéfi di relijion di judeus di “finjidus.” — Mt 6:5, 16.

(Mateus 15:26 ) El responde i el fla: “É ka dretu tra pon di fidjus i da-l pa katxorinhus.”

Bíblia di studu, nóta na Mt 15:26

fidjus... katxorinhus: Lei di Muizes ta fla ma katxor ka éra un animal linpu. Nton txeu bês ki Bíblia ta pâpia di katxor é ka pa distaka kuzas bon. (Le 11:27; Mt 7:6; Fil. 3:2; Ap 22:15) Má na Marcos 7:27 i na livru di Mateus Jizus uza palavra “katxorinhu” ô “katxor di kaza” ki ka ta ofendeba ningen. Talvês Jizus sta pensaba na palavra ki kes algen ki ka éra judeu ta uzaba pa pâpia di ses katxor di kaza. Kantu el konpara israelitas ku “fidjus” i kes ki ka éra judeu ku “katxorinhus”, Jizus krê mostraba kal di es ki staba primeru. Na un kaza ki tinha fidju ku katxor, fidju ta dada kumida primeru.

19 TI 25 DI FEBRERU

TIZORUS DI PALAVRA DI DEUS | MATEUS 16-17

“Pensamentus di kenha ki bu ten?”

(Mateus 16:21, 22 ) Di kel ténpu pa frenti, Jizus kumesa ta splika ses disiplu ma el tinha ki bai pa Jiruzalen i sufri txeu kuza di ansions, di kes saserdóti prinsipal i di instrutoris di lei, i ma el tinha ki matadu i, na tirseru dia, ser labantadu. 22 Nton, Pedru leba-l apárti i el kumesa ta da-l reprenson, ta fla-l: “Ten péna di bu kabésa, Sinhor! Kel-li ka ta kontise ku bo.”

w07 15/2 p. 16 par. 17

Maridus, nhos rekonhise ma Kristu é nhos kabésa

17 Na un otu óra, Jizus splika se apóstlus ma el tinha ki bai Jiruzalen i sufri pirsigison di ‘ansions, di kes saserdóti prinsipal i di instrutoris di lei, i ma el tinha ki matadu i, na tirseru dia, ser labantadu.’ Nton Pedru kumesa ta da Jizus reprenson: ‘Ten péna di bu kabésa, Sinhor! Kel-li ka ta kontise ku bo.’ Pedru dexa se sentimentu kontrola se manera di pensa. El mesteba koreson. Nton Jizus fla-l: ‘Sai di nha frenti Satanás! Bo é un pédra di tropesu pa mi, pamodi bu ka ten pensamentus di Deus, má kes di ómi.’ — Mateus 16:21-23.

(Mateus 16:23 ) Má, el da Pedru kósta i el fla-l: “Sai di nha frenti Satanás! Bo é un pédra di tropesu pa mi, pamodi bu ka ten pensamentus di Deus, má kes di ómi.”

w15 15/5 p. 13 pars. 16-17

Fika sienti pamodi Satanás krê kaba ku bo!

16 Satanás pode disvia ti kes algen ki ta sirbi Jeová ku zelu. Pur izénplu, pensa na kuzê ki kontise kantu Jizus fla se disiplus ma el staba kuazi ta matadu. Pedru tinha bon intenson, nton el txoma Jizus apárti i el fla-l: ‘Ten péna di bu kabésa, Sinhor! Kel-li ka ta kontise ku bo.’ Jizus da Pedru un respósta firmi: ‘Sai di nha frenti Satanás!’ (Mat 16:22, 23) Pamodi ki Jizus txoma Pedru di “Satanás”? Pamodi Jizus ntende kuzê ki staba pa kontise. Staba ta txiga óra ki el ta moreba kómu sakrifisiu di resgati i prova ma Diabu é mintirozu. Kel-li éra un momentu rei di inportanti na stória di ómi na mundu, ka éra óra pa Jizus xintiba ‘péna’ di se kabésa. Satanás ka kreba pa Jizus fikaba sienti.

17 Fin di sistéma sta ta txiga i nos tanbê nu sta ta vive na un ténpu difísil. Satanás ka krê pa nu mante sienti. El krê pa nu xinti ‘péna’ di nos kabésa i pa nu djobe kel ki mundu ta atxa ma é bon vida. Má kel-li pode ka dexa-nu mante sienti. Ka bu dexa kel-li kontise ku bo! ‘Mante sienti.’ (Mat. 24:42) Nunka ka bu kridita na mintira di Satanás ma fin di mundu sta lonji ô ma el ka sta ben.

(Mateus 16:24 ) Nton Jizus fla se disiplus: “Si algen krê ser nha sigidor, el debe nega se kabésa, panha se staka di tortura i sigi-m sénpri.

w06 1/4 p. 23 par. 9

‘Nhos bai i nhos faze disiplus, nhos batiza-s’

9 Sigi izénplu di Jizus na faze vontadi di Deus ta nvolve kuzê? Jizus fla se disiplus: ‘Si algen krê ser nha sigidor, el debe nega se kabésa, panha se staka di tortura i sigi-m sénpri.’ (Mateus 16:24 ) Na kel testu li Jizus fla três kuza ki nu debe faze. Primeru, ‘nega’ nos kabésa. Kel-li krê fla ma nu ten ki fla nau pa nos dizeju di faze pekadu i fla sin pa konsedju i orientason ki Deus ta da-nu. Sugundu, ‘panha se staka di tortura’. Na ténpu di Jizus un staka di tortura ta reprizentaba vergónha i sufrimentu. Dja ki nu ta sigi Jizus, nu ta seta sufri pamodi notísias sábi di Reinu. (2 Timóteo 1:8 ) Nbóra mundu ta faze-nu trósa ô ta konta mintira kóntra nos, nu ta dispreza vergónha i nu ta fika kontenti di sabe ma nu sta agrada Deus. (Hebreus 12:2 ) I nu ta sigi Jizus ‘sénpri.’ — Salmos 73:26; 119:44; 145:2.

Djobe jóias ki sta na Bíblia

(Mateus 16:18 ) N ta fla-u, tanbê: Bo é Pedru, i riba di es rótxa N ta faze nha kongregason, i kes porton di Sipultura ka ta ganha-l.

Bíblia di studu, nóta na Mt 16:18

Bo é Pedru, i riba di es rótxa: Na língua gregu palavra pétros siginifika “un padás di rótxa; un pédra.” Nton li Jizus sta ta uzaba un nómi (Pedru), kel nómi na língua gregu ki el poi Simon. (Jo 1:42) Un otu palavra kuazi igual é pétra ki ta traduzidu “rótxa”, ki ta signifika un rótxa grandi i nau un padás di rótxa. Kel palavra gregu li ta parse tanbê na Mt 7:24, 25; 27:60; Lu 6:48; 8:6; Ro 9:33; 1Co 10:4 i na 1Pe 2:8. Pedru ka ta atxaba ma el éra kel rótxa ki Jizus ta ben fazeba se kongregason riba di el. Na 1Pe 2:4-8 el skrebe ma Jizus éra kel ‘pédra prinsipal di kantu di lisérsi’, ki Deus skodje, ki dja tinha monti ténpu ki prometedu. Apóstlu Polu fla tanbê ma Jizus é ‘lisérsi’ i ‘rótxa spritual’. (1Co 3:11; 10:4) Nton Jizus krê flaba: ‘Abo, ki N poi nómi di Pedru, un Padás di Rótxa, bu konsigi ntende ken ki é Kristu, “kel rótxa,” kel ki ta ben sirbi di lisérsi di kongregason.’

kongregason: Kel-li é primeru bês ki palavra gregu ekklesía ta parse. El ta ben di dôs palavra gregu, ek ki siginifika “pa fóra” i kaléo, ki siginifika “txoma.” El krê fla un grupu di pesoas ki ta txomadu ô djuntadu pa un obijetivu ô atividadi. (Djobe Glossário) Na kel kazu li, Jizus staba ta fla modi ki kongregason ta ben fazedu. Kel kongregason tinha sô kristons skodjedu ku spritu santu, ki éra ‘pédras bibu’ ki uzadu pa faze ‘un kaza spritual.’ (1Pe 2:4, 5) Kel palavra gregu li uzadu txeu bês na Septuaginta na lugar di un palavra ebraiku ki traduzidu pa “kongregason”. Txeu bês el krê fla nason di Israel interu. (De 23:3; 31:30) Na At 7:38, kes israelita ki sai di Ijitu ta txomadu ‘kongregason’. Tanbê, kristons ki ‘txomadu pa sai di sukuru’ i ki ‘skodjedu di mundu’ bira ‘kongregason di Deus’. — 1Pe 2:9; Jo 15:19; 1Co 1:2.

(Mateus 16:19 ) N ta ben da-u txabis di Reinu di Séu, i tudu kuza ki bu mara na Téra dja ta sta maradu na Séu, i tudu kuza ki bu dismara na Téra dja ta sta dismaradu na Séu.”

Bíblia di studu, nóta na Mt 16:19

txabis di Reinu di Séu: Na Bíblia un algen ki dadu algun txabi krê fla ma el resebe algun tipu di autoridadi. (1Cr 9:26, 27; Isa. 22:20-22) Nton kel palavra ‘txabi’ bira ta reprizenta autoridadi i responsabilidadi. Pedru uza kes ‘txabi’ ki el dadu pa abri oportunidadi di resebe spritu santu di Deus i speransa di entra na Reinu di Séu pa: (1) judeus (At 2:22-41), (2) gentis di Samaria (At 8:14-17) i (3) pa kes algen ki ka éra judeu (At 10:34-38).

26 DI FEBRERU TI 4 DI MARSU

TIZORUS DI PALAVRA DI DEUS | MATEUS 18-19

“Toma kuidadu pa bu ka tropesa i pa bu ka faze otus algen tropesa”

(Mateus 18:6, 7 ) Má ken ki faze un di kes pikinoti ki ten fé na mi tropesa, éra midjór pa el ki es prindaba el un pédra di muinhu na piskós, sima kes ki buru ta poi ta da vólta i ki es botaba el na fundu mar. 7 “Ai di mundu pamodi ses pédra di tropesu! Klaru ki ka ta da pa tadja pa ka ben pédras di tropesu, má ai di kel ómi ki pédra di tropesu ta ben através di el!

Bíblia di studu, nóta na Mt 18:6, 7

un pédra di muinhu sima kes ki buru ta poi ta da vólta: Tanbê pode fladu “un pédra di muinhu grandi” ô “un pédra di muinhu pa un buru”. Kel tipu di muinhu li, talvês tinha 1,2 ti 1,5 métru di un ladu pa kel otu i el éra pizadu di tal manera ki mesteba un buru pa pô-l ta da vólta.

pédras di tropesu: Palavra gregu skándalon, ki ta traduzidu “pédra di tropesu”, éra un armadilha ô sima alguns algen ta fla, kel párti di armadilha ki ta podu iska na el. Nton el pasa ta siginifika kalker kuza ki pode poi algen ta tropesa ô kai. Óras ki el ta uzadu na un ilustrason, el ta siginifika un situason ô un kuza ki un algen ta faze ki pode leba otu algen sigi un kaminhu mariadu, tropesa ô kai na konportamentu mariadu, ô kai na pekadu. Na Mt 18:8, 9, vérbu skandalízo, ki traduzidu “faze tropesa”, pode siginifika “bira un armadilha; poi ta peka”.

Bíblia di studu, dizenhu i fotu

Pédra di muinhu

Pédras di muinhu ta uzada pa mui trigu i pa tra azeti di azeitóna. Alguns di es éra pikinoti ki ta daba pa un algen da-l vólta ku mô, má otus éra grandi di tal manera ki éra un animal ki ta daba el vólta. Talvês kel pédra di muinhu ki filisteus poi Sanson ta da vólta, éra grandi sima kes ki animal ta poi ta da vólta. (Jz 16:21) Muinhus ki animal ta puxaba ka tinha sô na Israel má tanbê na txeu párti di inpériu di Roma.

Pédras di muinhu di riba i dibaxu

Un pédra di muinhu grandi sima kel-li éra puxadu pa un animal di kaza, sima un buru i éra uzadu pa mui trigu ô tra azeti di azeitóna. Un pédra di muinhu ki ta fikaba di riba pode midiba ti 1,5 métru di un ladu pa kel otu. El ta rodaba riba di un otu pédra di muinhu ki ta fikaba dibaxu i ki éra más grandi.

(Mateus 18:8, 9 ) Nton, si bu mô ô bu pé ta faze-u tropesa, korta-l i bota-l lonji di bo. É midjór pa bu entra na vida alejadu ô manku di ki bu botadu na lumi pa tudu ténpu ku dôs mô ô ku dôs pé. 9 Tanbê, si bu odju ta faze-u tropesa, rinka-l i bota-l pa lonji di bo. É midjór pa bu entra na vida sô ku un odju di ki ser botadu ku dôs odju na Jiena ki ta kema.

Bíblia di studu, nóta na Mt 18:9

Jiena: Kel palavra li ben di ge hinnóm na língua ebraiku i el siginifika “vali di Inon” ki ta fikaba na oésti i sul di Jiruzalen na ténpu antigu. (Djobe Apêndice B12, mapa “Jerusalém e Proximidades). Na ténpu di Jizus, kel vali li éra un lugar ki ta kemadu lixu. Nton palavra “Jiena” fika ta reprizenta distruison konplétu.

Bíblia di studu, Disionáriu di Bíblia

Jiena

Nómi di Vali di Inon na língua gregu, ki ta fikaba na oésti i sul di Jiruzalen na ténpu antigu. (Jer. 7:31) Profesia ta papiaba di el kómu un lugar undi mortus ta botadu. (Jer. 7:32; 19:6) Ka ten ninhun próva ma animal ô algen ta botada na Jiena pa kemadu bibu ô pa tormentadu. Nton, Jiena ka pode reprizenta un lugar ki nu ka ta odja, undi ki alma di algen ta tormentadu pa tudu ténpu na lumi. Má Jizus ku se disiplus pâpia di Jiena pa reprizenta ‘sugundu mórti’ ki é distruison pa tudu ténpu. — Ap 20:14; Mt 5:22; 10:28.

(Mateus 18:10 ) Nhos toma kuidadu pa nhos ka dispreza un di kes pikinoti li, pamodi N ta fla nhos ma ses anju na Séu sta sénpri ta odja róstu di nha Pai, ki sta na Séu.

Bíblia di studu, nóta na Mt 18:10

ta odja róstu di nha Pai: Ô “pode txiga na nha Pai”. Dja ki é sô anjus ki pode txiga na prezénsa di Deus é sô es ki pode odja se róstu. — Êx 33:20.

w10 1/11 p. 16

Modi ki anjus ta djuda-nu

Jizus mostra ma anjus dadu responsabilidadi di proteje amizadi ki tudu sérvus di Deus ten ku El. Kantu Jizus aviza se disiplus pa ka faze otus algen tropesa, el fla: ‘Nhos toma kuidadu pa nhos ka dispreza un di kes pikinoti li, pamodi N ta fla nhos ma ses anju na Séu sta sénpri ta odja róstu di nha Pai, ki sta na Séu.’ (Mateus 18:10 ) Jizus ka staba ta fla ma kada un di se sigidor ten un anju di guarda. Má Jizus mostra ma anjus ta trabadja djuntu ku Deus i es ten txeu interesi na kes algen ki ta faze párti di kongregason.

Djobe jóias ki sta na Bíblia

(Mateus 18:21, 22 ) Pedru txiga más pértu i el pergunta-l: “Sinhor, kantu bês N debe púrdua nha irmon si el peka kóntra mi? Ti 7 bês?” 22 Jizus responde: “N ka ta fla-u ti 7 bês, má ti 77 bês.

Bíblia di studu, nóta na Mt 18:22

77 bês: Ô “seténta vês séti.” Na língua gregu kel-li pode ntendedu kómu “70 más 7” (77 bês) ô “70 vês 7” (490 bês). Na Gén. 4:24 Septuaginta uza kes mésmu palavra li pa traduzi “77 bês” di ebraiku pa gregu. Pamodi kel-li traduzidu “77 bês” ki sta na Mt 18:22 di mésmu manera. Ka ta nporta modi ki kel-li ta ntendedu, kel ripitison di nunbru 7 ta siginifika “sen fin” ô “sen limiti.” Kantu Jizus fla Pedru 77 bês envês di 7 bês, el sta inxinaba se sigidoris ma ka debe ten limiti pa púrdua. Má, un livru di judeus ki txoma Talmude de Babilónia (Yoma 86b) ta fla: “Si un ómi faze un éru, el ta purduadu na primeru, sugundu i tirseru bês. Má na kuartu bês, el ka ta purduadu.”

(Mateus 19:7 ) Es pergunta-l: “Nton, pamodi ki Muizes manda pa ómi da-l un sertidon di divórsiu i manda-l se kaminhu?”

Bíblia di studu, nóta na Mt 19:7

sertidon di divórsiu: Si un ómi krê divorsiaba, Lei ta fla ma el tinha ki fazeba un dukumentu legal i pâpia ku ansions. Kel-li ta daba el ténpu pa pensa dretu na es disizon sériu. Obijetivu di Lei éra inpidi algen di divôrsia faxi i daba mudjeris proteson legal. (De 24:1) Má na ténpu di Jizus kes xéfi di relijion poi divórsiu bira un kuza faxi di faze. Un storiador ki ta viveba na ténpu di apóstlus, ki tanbê éra un farizeu divorsiadu i ki txomaba Juzefu, fla ma un algen pode divorsiaba “pa kalker kuza (i éra ómis ki ta ranjaba txeu di kes kuza).”

Bíblia di studu, fotu

Sertidon di divórsiu

Kel sertidon di divórsiu li, é di anu 71 ô 72 D.J. i el skrebedu na língua aramaiku. El atxadu na ladu nórti di vali Murabbaat na dizértu di Judea, na un lugar ki tinha un riu. El ta fla ma na sestu anu di revólta di judeus, Juzé fidju di Naksan, divôrsia di Mirian, ki éra fidju di Jonatan ki ta moraba na sidadi di Masada.

    Publikasons na kabuverdianu (1993 ti 2025)
    Sai di bu kónta
    Entra ku bu kónta
    • Kabuverdianu
    • Manda pa otu algen
    • Konfigurasons
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Régras di uzu
    • Régras di privasidadi
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Entra ku bu kónta
    Manda pa otu algen