BIBLIOTÉKA NA INTERNET di Tori di Vijia
BIBLIOTÉKA NA INTERNET
di Tori di Vijia
Kabuverdianu
  • BÍBLIA
  • PUBLIKASONS
  • RUNIONS
  • g23 nunbru 1 pp. 3-5
  • Agu

Ka ten vídiu na kel párti li.

Diskulpa, tevi un éru na abri vídiu.

  • Agu
  • Nhos korda! — 2023
  • Subtémas
  • Mésmu asuntu
  • Pamodi ki nu meste proteje agu
  • Nos planéta fazedu pa kontinua ta izisti
  • Kuzê ki ómis sta ta faze
  • Ki speransa Bíblia ta da-nu
  • Kuzê ki Bíblia ta fla sobri falta di agu na mundu?
    Otus asuntu
Nhos korda! — 2023
g23 nunbru 1 pp. 3-5
Un mudjer sta panha agu linpu di un riu ku mô.

NOS PLANÉTA TA SER DISTRUÍDU?

AGU

VIDA na téra ka ta izistiba si ka tinha agu dósi. Na verdadi, kuzê ki tudu kes kuza bibu ten más txeu na el é agu. Lagu, riu, kes lagu ki ta sta na floréstas i rótxas baxu txon ki ta guarda agu, ta da agu pa animal i pa algen bebe i tanbê agu pa rega plantas.

Pamodi ki nu meste proteje agu

Agu ta kubri maior párti di nos planéta. Di akordu ku Organizason Mundial di Meterolojia, é “sô 0,5 pursentu di agu dósi na téra interu ki sta disponível i ki algen pode uza.” Enbóra kel kuantidadi poku di agu li ta txiga pa sustenta vida na téra, un bon párti di el sta ta bira suju ô sta ta fika poku pamodi sta ta mestedu más txeu i pamodi mudansas di klima. Spesialistas ta fla ma di li uns 30 anu, pode ser ki sinku bilhon di algen ka ta ten agu dósi ki ta txiga-s pa es uza na ses dia-dia.

Nos planéta fazedu pa kontinua ta izisti

Téra fazedu di un manera ki sénpri ta ten agu na el. Tanbê, txon, kes vida ki ten na mar i ti mésmu lus di sól ta trabadja tudu djuntu pa mante nos agu linpu. Odja alguns próva ki ta mostra ma nos planéta fazedu di un manera ki el ta kontinua ta izisti.

  • Próvas ta mostra ma txon ten kapasidadi di kaba ku txeu di kes kuza ki ta poi nos agu ta bira suju. Na lagus ki ta sta na floréstas, alguns planta ta konsigi tra nitrojéniu, fósforu i otus produtu prigozu di agu.

  • Sientistas prende modi ki naturéza ta konsigi mante agu linpu. Kel agu ki sta kóre, ta disfaze kes kuza prigozu i dipôs kes bakitéria ta kaba ku es.

  • Ten marisku ki na poku dia, ta pode tra di agu kes produtu kímiku ki pode ser prigozu i talvês es ta faze kel-li midjór di ki kes lugar di faze tratamentu di agu.

  • Nos planéta ta guarda agu através di un sistéma ki é konxedu pa siklu di agu. Kel sistéma li, djuntu ku otus kuza ki ta kontise na naturéza ka ta dexa agu sai di nos atimosféra ô dizaparse.

    BU SABIA?

    Txon é un filtru di agu natural

    Próvas ta mostra ma txon pode tra metal, produtus kímiku prigozu i otus kuza ki ta kontamina agu. Sima agu ta ba ta entra na txon, txon ta bira sima un filtru pa el. I óras ki kes agu txiga na kes rótxa baxu txon, kes agu pode ti sirbi pa bebe.

    Un dizenhu sta mostra modi ki txon ta filtra agu kontaminadu. Agu di txuba ta kai na txon, el ta pasa pa kes rótxa i arjila ki ta fika baxu txon ti txiga na kes rótxa ki ta guarda agu baxu txon.

    Filtru fíziku

    Areia i kes padás di rótxa pikinoti é sima un pinera finu ki ka ta dexa pasa kes kuza ki ta kontamina agu.

    Filtru biolójiku

    Alguns bakitéria ki ta vive na txon pode neutraliza kes kuza prigozu ki ta prujudika algen. Alguns bakitéria pode ti transforma kes óliu prigozu na dióksidu di karbonu i agu.

    Filtru kímiku

    Alguns txon ki ten karga ilétriku lébi ta atrai pa es produtus kímiku prigozu ki ten karga diferenti. Pur izénplu, kes padás di arjila ki ten karga negativu, pode tra di agu uns tipu di amóniu ki é prigozu i ki ten karga puzitivu.

Kuzê ki ómis sta ta faze

Fotus: 1. Un ómi sta konpo se karu ki sta baza óliu. El sta uza un bandeja pa kel óliu ki sta baza ka kai na txon. 2. Un ómi sta leba kes garafa ki tinha produtu kímiku na el, pa lugar ki es ta ba uza-s otu bês.

Óras ki nu ta konpo algun kuza ki sta perde óliu i ivita uza kes kuza ki ten produtu kímiku prigozu, nu sta ta djuda pa kes fonti di agu fika linpu

Spesialistas ta fla pa popa agu sénpri ki ta da. Pa ivita pa agu fika kontaminadu, es ta insentiva-nu pa nu konpo nos karu i otus transpórti, asi pa ka perde óliu i pa nu ka bota ramedi nen otus produtu prigozu na algun lugar ki ta bai pa esgotu.

Enjinherus kria novus manera di tra sal di agu di mar. Obijetivu é pa ten más agu dósi.

Má, nu meste faze más. Tra sal di agu di mar é ka un bon soluson pamodi ta kusta txeu dinheru i ta gasta txeu inerjia. Un rilatóriu ki fazedu pa Nasons Unidu na 2021 sobri modi ki nu ta proteje agu ki ta sirbi pa bebe, fla: “Na mundu interu, meste fazedu dôs bês más sforsu pa proteje agu ki nu ta uza.”

Ki speransa Bíblia ta da-nu

‘Deus ta puxa pa riba kes góta di agu; kel vapor ta bira agu pa forma txuba. Nton, kes núven ta baza-l, es ta dispija-l riba di tudu algen.’ — Jó 36:26-28.

Deus kria siklus natural pa proteje kes agu di téra. — Eclesiastes 1:7.

Pensa na kel-li: Dja ki nos Kriador faze téra di un manera ki el ta purifika agu, é normal bu kridita ma el tene gana i el ten puder di kaba ku kes prubléma di poluison i di falta di agu ki ómi kria. Odja artigu “Deus promete ma nos planéta ka ta ser distruídu”, na pájina 15.

SABE MÁS

Molékula di agu ki es omenta di tamanhu.

Agu ten kes kuza ki nu ta atxa sô na el i ki nu meste pa nu vive. Odja vídiu Nu ta odja glória di Deus na kuzas bunitu ki el kria — Agu, na jw.org.

    Publikasons na kabuverdianu (1993 ti 2025)
    Sai di bu kónta
    Entra ku bu kónta
    • Kabuverdianu
    • Manda pa otu algen
    • Konfigurasons
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Régras di uzu
    • Régras di privasidadi
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Entra ku bu kónta
    Manda pa otu algen