Li Santil Hu kixjalebʼ xyuʼam
KʼARU kiʼekʼasink re jun li winq yibʼru xnaʼlebʼ chi xraabʼalebʼ li kristiʼaan ut xkʼebʼal xchʼool chirixebʼ? Kʼaru kibʼaanunk re naq jun li saaj al li wank México kixkanabʼ wank rikʼin rechwinqilal? Kʼaʼut naq kixkanabʼ aanilak chirix bʼisikleet jun li winq li nawbʼil ru chiʼus aran Japón? Chaawil chanru kikʼulmank.
«Nawulak chiwu hobʼok, xnimobʼresinkil wibʼ ut pleetik» (DENNIS OʼBEIRNE)
KIYOʼLAAK SAʼ LI CHIHABʼ: 1958
TENAMIT: INGLATERRA
XTZʼAQOBʼ LI NAʼLEBʼ: YIBʼ CHAQ RU LI XYUʼAM
LI XINKʼUL CHAQ: Xbʼaan naq linyuwaʼ chalenaq saʼ li tenamit Irlanda xinkʼiik joʼ aj katoolk saʼ li tenamit aʼan. Abʼan, naabʼal sut xineʼxtaqla injunes saʼ iklees ut aʼin inkʼaʼ nawulak chiwu. Usta joʼkan ninkʼul, wank li naʼlebʼ li nawulak chiwu chirix li Yos. Joʼkan naq rajlal qʼoqyink naq yokyookin chiru linchʼaat, nintijoni li at qayuwaʼ li wankat saʼ choxa, ninye chi raqal li tij aʼin re xtawbʼal ru chiʼus kʼaru naraj xyeebʼal.
Naq wank chaq 16 chihabʼ we ninʼokenk chaq saʼ jalan jalanq li chʼuut li nekeʼxqʼet ribʼ chiru li tenamit. Naabʼal kutan chiru li xamaan ninket li bʼan li nakanobʼresink u, abʼan li jwal nawoksi aʼan li mariwaan. Nawulak chiwu kalaak, ninbʼaanu li naʼlebʼ li naxkʼe saʼ xiwxiwal linyuʼam ut maakʼaʼ nawaj re ebʼ li junchʼol. Inkʼaʼ nawulak chiwu wank saʼ komonil, xikʼ nawil naq nekeʼrisi injalam u ut inkʼaʼ nawulak chiwu aatinak rikʼin anihaq, kaʼajwiʼ ninʼaatinak wi nawulak chiwu li nekeʼxye. Naq ninjultika chixjunil aʼin ninkʼe reetal naq nawulak chiwu hobʼok, xnimobʼresinkil wibʼ ut pleetik. Kaʼajwiʼ ebʼ li wamiiw sa nawilebʼ ut ninrahebʼ.
Naq wank 20 chihabʼ we xwaj xnawbʼal chirix li Santil Hu. Jun li wamiiw li naxkʼayi li bʼan li nakanobʼresink u, xʼok rilbʼal xsaʼ li Santil Hu naq wank saʼ tzʼalam ut saʼ jun kutan najt xooseeraqʼik chirix li Yos, li iklees ut li naxbʼaanu laj Tza saʼ ruuchichʼochʼ. Xinloqʼ jun li Santil Hu ut xinʼok rilbʼal xsaʼ. Laaʼin ut li wamiiw chi qajunjunqal naqil xsaʼ li Santil Hu, naqachʼutubʼ qibʼ re xtzʼilbʼal rix li naqatzol ut naqasikʼ qanaʼlebʼ chirix aʼin. Kamaʼin xqabʼaanu chiru naabʼal po.
Aʼin wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ li xqataw: wanko saʼ rosoʼjikebʼ li kutan; ebʼ laj paabʼanel tento naq teʼxpuktesi li chaabʼil esil chirix li Xʼawabʼejilal li Yos; inkʼaʼ teʼokenq saʼ xnaʼlebʼ li ruuchichʼochʼ chi moko chirixebʼ li awabʼej ut naq li Santil Hu naxkʼe chaabʼil naʼlebʼ choʼq re li qawanjik. Xchʼolaak chiqu naq li Santil Hu naxye li yaal ut naq wank jun li tzʼaqal paabʼal. Abʼan, bʼar wank? Xqatzʼil rix ebʼ li xninqal ru paabʼal li nekeʼokenk chirix li awabʼej joʼ ajwiʼ ebʼ li xninqal ru ochoch li nekeʼroksi ut chixjunil li nekeʼxbʼaanu ut xqakʼe reetal naq aʼin inkʼaʼ naxchap ribʼ rikʼin li kixbʼaanu li Jesús. Chʼolchʼo naq li Yos inkʼaʼ naxkʼulubʼa joʼkan naq xooʼok xtzʼilbʼal rix ebʼ li paabʼal li moko nawbʼilebʼ ta ru chiʼus re rilbʼal kʼaru tqataw.
Xqabʼaanu naabʼal li patzʼom chirix li Santil Hu re wiibʼ oxibʼ li kristiʼaan li wankebʼ saʼ li paabʼal aʼan. Saʼ xkʼabʼaʼ naq laaʼo ak naqanaw li xsumenkil, saʼ junpaat naqakʼe reetal ma naxchap ribʼ li nekeʼxye rikʼin li naxye li Raatin li Yos malaj inkʼaʼ. Rajlal naq naqabʼaanu aʼin, ninpatzʼ re li Yos naq wi wank li tzʼaqal paabʼal rikʼinebʼ li kristiʼaan aʼan chixbʼaanuhaq taxaq naq qʼaxal twaj wiʼ chik rilbʼalebʼ. Abʼan naq xnumeʼk naabʼal po toj maajiʼ naqataw junaq li chʼuut li tixsume li qapatzʼom rikʼin li Santil Hu chi moko nawaj chik aatinak rikʼinebʼ.
Moqon chik xqabʼaanu ajwiʼ ebʼ li patzʼom aʼin rehebʼ laj testiiw re li Jehobʼa ut keʼxsume rikʼin li Santil Hu. Li nekeʼxye naxchap ribʼ rikʼin li ak naqanaw. Chirix chik aʼin xqabʼaanu ajwiʼ ebʼ li patzʼom li inkʼaʼ raj naqanaw xsumenkil joʼ, chanru naril li Yos li bʼan li nakanobʼresink u ut li mayibʼk. Xeʼroksi wiʼ chik li Santil Hu re xsumenkil li qapatzʼom. Joʼkan naq xookanaak naq tooxik saʼebʼ li chʼutam.
Aʼin kichʼaʼajkoʼk chiwu. Saʼ xkʼabʼaʼ naq inkʼaʼ nawulak chiwu wank saʼ komonil, inkʼaʼ xwulak chiwu naq ebʼ li qas qiitzʼin aʼin li jwal nekeʼrahok ut tiqtokebʼ chiʼus teʼxkʼe xsahil inchʼool. Inkʼaʼ xwulak chiwu kʼaʼut nekeʼxbʼaanu aʼin ut inkʼaʼ chik xwaj xik saʼ li chʼutam. Abʼan, saʼ xkʼabʼaʼ naq junelik nintzʼaama re li Yos naq tixbʼaanu naq twaj tzʼaqonk rikʼinebʼ li kristiʼaan wi wank li tzʼaqal paabʼal rikʼinebʼ. Moqon chik xwekʼa naq qʼaxal nawaj xtzolbʼal li Santil Hu rikʼinebʼ laj Testiiw.
CHANRU KIXJAL LINYUʼAM LI SANTIL HU: Saʼ xkʼabʼaʼ naq ninnaw naq tento tinkanabʼ roksinkil li bʼan li nakanobʼresink u saʼ junpaat xinkanabʼ. Abʼan li qʼaxal kichʼaʼajkoʼk chiwu xkanabʼankil aʼan li mayibʼk. Naabʼal sut xinyal inqʼe chi xkanabʼankil abʼan inkʼaʼ xinruuk. Naq xwabʼi resil naq wankebʼ xeʼxtzʼeqtaana li may ut inkʼaʼ chik xeʼroksi, xintzʼaama re li Yos naq tinxtenqʼa ajwiʼ laaʼin. Chalen aran maajunwa chik xinmayibʼk. Xintzol naq wank xwankil tijok chi anchal inchʼool chiru li Jehobʼa.
Jun chik li xinjal saʼ linyuʼam aʼan chanru nintiqibʼ ut ninyiibʼ wibʼ. Li xbʼeen sut naq xinwulak saʼ li Chʼutlebʼaal Kabʼl xaqxo ut bʼonbʼil li wismal chi rax muyink ut moqon chik xinbʼon ajwiʼ chi qʼan. Nawoksi li wex loon ut li chakeet re tzʼuum li tzʼiibʼanbʼil ru. Ninye naq moko aajel ta ru naq tinjal linnaʼlebʼ usta ebʼ laj Testiiw naabʼal sut nekeʼxye we. Abʼan moqon xinnaʼlebʼa rix li naxye 1 Juan 2:15-17, Li Santil Hu, Sociedad Bíblica de Guatemala, SBG: «Meera li ruuchichʼochʼ chi moko li kʼaʼaq re ru wank saʼ ruuchichʼochʼ. Wi wank junaq naxra li ruuchichʼochʼ, moko wank ta li xrahom li Yuwaʼbʼej rikʼin». Xinkʼe reetal naq chanru nintiqibʼ wibʼ ninkʼutbʼesi naq rehin li ruuchichʼochʼ abʼan re xkʼutbʼesinkil naq ninra li Yos tento naq tinjal linnaʼlebʼ. Ut joʼkan xinbʼaanu.
Saʼ xnumikebʼ li kutan xinkʼe reetal naq maawaʼ ebʼ laj Testiiw li nekeʼyehok re naq tento tinxik saʼ li chʼutam aʼ bʼan li Yos joʼ naxye Hebreos 10:24, 25. Naq xintikibʼ xik saʼebʼ li chʼutam ut xnawbʼalebʼ ru li hermaan kixbʼaanu naq twaj xqʼaxtesinkil linyuʼam re li Jehobʼa ut naq tkubʼeeq inhaʼ.
KʼARU RUSILAL XINTAW: Nasach inchʼool rilbʼal chanru li Jehobʼa naxkanabʼ naq toowanq saʼ amiiwil rikʼin. Li ruxtaan ut li xrahom kixbʼaanu naq twaj xkʼambʼal we rikʼin ut rikʼin li ralal (1 Pedro 2:21). Xintzol naq toj naru tinyal xsahil xbʼaanunkil naabʼal li naʼlebʼ naq yooqin xkʼebʼal inchʼool chi wank joʼ tzʼaqal aj paabʼanel. Xinkʼe inqʼe chi rahok, xchaabʼilobresinkil linnaʼlebʼ ut chi xkʼambʼal we rikʼin li Kriist rikʼin xraabʼal li wixaqil ut li walal. Ninkʼe ajwiʼ inchʼool chirixebʼ li hermaan. Xkʼambʼal we rikʼin li Kriist kixbʼaanu naq tinra ut twoxloqʼi wibʼ joʼ ajwiʼ xraabʼalebʼ li junchʼol.
«Inkʼaʼ xineʼxtzʼeqtaana» (GUADALUPE VILLARREAL)
KIYOʼLAAK SAʼ LI CHIHABʼ: 1964
TENAMIT: MÉXICO
XTZʼAQOBʼ LI NAʼLEBʼ: NAXYUʼAMI CHAQ LI TZʼAJ AJ NAʼLEBʼ
LI XINKʼUL CHAQ: Xinkʼiik saʼ li tenamit Hermosillo (Sonora, México) bʼarwiʼ numtajenaq li nebʼaʼil. Laaʼin li xwuq rehebʼ li was ut li wiitzʼin. Linyuwaʼ kikamk naq toj kachʼinin chaq joʼkan naq linnaʼ kikanaak xwenteninkil li qajunkabʼal. Xinʼok chi kʼanjelak naq toj saajin chaq re naq tintenqʼanq chi xwenteninkil linjunkabʼal ut rajlal ninxik chi maakʼaʼ inxaabʼ xbʼaan naq maakʼaʼ qatumin re xloqʼbʼal. Wanko chaq saʼ jun li chʼina ochoch joʼ nakʼulmank rikʼin naabʼal li junkabʼal.
Saʼ xkʼabʼaʼ naq linnaʼ junelik yook chi kʼanjelak inkʼaʼ naru qakolbʼal chiruhebʼ li yibʼru xnaʼlebʼebʼ. Naq wank waqibʼ chihabʼ we jun li chʼajom li wank 15 chihabʼ re kixmux wu ut aʼin kixbʼaanu chiru naabʼal chihabʼ. Aʼin kixbʼaanu naq tinkʼoxla naq maakʼaʼ reekʼ naq tinwanq rikʼinebʼ li wechwinqilal. Naq xinʼaatinak rikʼinebʼ laj bʼanonel ut ebʼ laj kʼamolbʼe saʼ li paabʼal xeʼxye we naq maakʼaʼ inyajel ut naq ak re li nawekʼa.
Naq wank kaalaju chihabʼ we xinʼok chi naʼlebʼak ut xtiqibʼankil wibʼ joʼ ixqiwinq. Numenaq junlaju chihabʼ xinbʼaanu aʼin ut xwank naabʼal insum. Xintzolok chirix xsetbʼal li ismal ut moqon xinʼok chi kʼanjelak chirix aʼin. Usta joʼkan moko sa ta inchʼool ra bʼan ut maaʼani ninkʼojobʼ wi inchʼool. Nawekʼa naq inkʼaʼ us li yookin xbʼaanunkil ut ninkʼoxla naq ma wankebʼ tawiʼ li chaabʼil kristiʼaan ut qʼunebʼ xchʼool li naru tinkʼojobʼ wi inchʼool.
Xinjultika li wanabʼ li kixsubʼ ribʼ saʼ haʼ joʼ aj testiiw re li Jehobʼa naq ak xtzol li Santil Hu. Aʼan rajlal naxseeraqʼi we li naxtzol abʼan laaʼin maakʼaʼ nawaj re. Usta joʼkan nawulak chiwu naq us wank saʼ li xyuʼam ut saʼ li xsumlajik. Linbʼalk ut li wanabʼ nekeʼxra ribʼ, nekeʼraatina ribʼ saʼ usilal ut nekeʼroxloqʼi ribʼ. Saʼ xnumikebʼ li kutan xinʼok xtzolbʼal li Santil Hu rikʼin jun aj Testiiw ixq. Saʼ xtiklajik ninbʼaanu xbʼaan naq yal nekeʼxye we ut moko sa ta inchʼool rikʼin aʼin abʼan moqon xinjal linnaʼlebʼ.
CHANRU KIXJAL LINYUʼAM LI SANTIL HU: Xinwulak saʼebʼ li xchʼutam laj Testiiw ut kisach inchʼool rilbʼal chanru li xnaʼlebʼebʼ. Ebʼ li junchʼol chik li kristiʼaan nikineʼxseʼe aʼut ebʼ laj Testiiw inkʼaʼ. Sa bʼan xineʼraatina ut xineʼroxloqʼi. Ut aʼin kixbʼaanu naq sa twekʼa wibʼ.
Kutan saqenk xkʼutunk aʼin naq xinwulak saʼ jun li nimla chʼutam, usta naabʼalebʼ li kristiʼaan chixjunilebʼ chanchanebʼ li wanabʼ: chaabʼilebʼ ut maawaʼebʼ aj kaʼpakʼal u. Xinkʼoxla: «Ma aʼanebʼ tawiʼ aʼin li kristiʼaan li chaabʼilebʼ ut qʼunebʼ xchʼool li yookin chaq xsikʼbʼalebʼ junxil?». Nasach inchʼool rilbʼal li xrahomebʼ ut naq wankebʼ saʼ junajil, joʼ ajwiʼ naq nekeʼroksi li Santil Hu re xsumenkil chixjunil li patzʼom. Xinkʼe reetal naq li Raatin li Yos naxbʼaanu naq chaabʼilaqebʼ xnaʼlebʼ. Ut xchʼolaak chiwu naq tento tinjal naabʼal saʼ linyuʼam wi nawaj wank saʼ xyanqebʼ.
Chixjunil xinjal saʼ linyuʼam xbʼaan naq wankin raj chaq joʼ ixq. Tento naq tinjal chi junajwa chanru ninʼaatinak, nawekʼasi wibʼ, li waqʼ, li wismal, ebʼ li wamiiw ut chixjunil. Ebʼ li xeʼwank chaq joʼ wamiiw xeʼok inchʼiʼchʼiʼinkil rikʼin xyeebʼal: «Kʼaʼut naq yookat xbʼaanunkil? Us raj wankat chaq junxil. Maatzol li Santil Hu. Maakʼaʼ napaltoʼk aawe». Xtzʼeqtaanankil li tzʼaj aj naʼlebʼ qʼaxal xchʼaʼajkoʼk chiwu.
Ebʼ li aatin li natawmank saʼ 1 Corintios 6:9-11, SBG, qʼaxal xtochʼ inchʼool ut xintaw ru naq naru tinjal linnaʼlebʼ. Aran naxye: «Ma inkʼaʼ nekenaw naq li inkʼaʼ tiikebʼ xchʼool inkʼaʼ teʼreechani li xnimajwal awabʼejihom li Yos? Meebʼalaqʼi eeribʼ! Ebʼ laj koʼbʼeet aj yumbʼeet, ebʼ laj loqʼoninel li yal kʼoxlanbʼil yos, ebʼ laj muxul sumlaak, ebʼ li ixqiwinq, ebʼ li nekeʼxbʼaanu li maaʼusilal rikʼinebʼ li rech winqilal rech ixqilal, [...] inkʼaʼ teʼreechani li xnimajwal awabʼejihom li Yos. Joʼkaʼin naq xeʼwank junjunq saʼ eeyanq. Abʼanan xexchʼajobʼresiik». Li Jehobʼa kixtenqʼahebʼ li qas qiitzʼin junxil qʼe kutan re naq teʼxjal xnaʼlebʼ, xinxtenqʼa ajwiʼ laaʼin. Xnumeʼk naabʼal chihabʼ re naq tinjal linnaʼlebʼ ut tento xinyal inqʼe chi xbʼaanunkil abʼan li rahom ut li naʼlebʼ li xeʼxkʼe we laj Testiiw qʼaxal xinxtenqʼa.
KʼARU RUSILAL XINTAW: Anaqwan sumsukin chik ut wochbʼeen li wixaqil naqakʼut chiru li qalal chanru tixbʼeres li xyuʼam rikʼin li naʼlebʼ li naxkʼe li Santil Hu. Xjalaak chi junajwa linyuʼam, anaqwan wankin saʼ amiiwil rikʼin li Jehobʼa ut ninyal xsahil kʼanjelak chiru. Wankin joʼ cheekel winq saʼ jun li chʼuut ut ak xintenqʼa naabʼalebʼ li kristiʼaan chi xtzolbʼal li yaal li wank saʼ li Santil Hu. Li xinbʼaanu saʼ linyuʼam kixtenqʼa linnaʼ re naq traj xtzolbʼal li Santil Hu ut moqon kikubʼeek xhaʼ. Jun rehebʼ li wanabʼ li naxyuʼami ajwiʼ li koʼbʼeetak yumbʼeetak kixjal ajwiʼ xnaʼlebʼ ut kiʼok joʼ aj testiiw re li Jehobʼa.
Wankebʼ ajwiʼ wiibʼ oxibʼ li qas qiitzʼin li nekeʼyehok we junxil naq inkʼaʼ tinjal linnaʼlebʼ, nekeʼxkʼe reetal naq us chik wankin. Ninnaw kʼaru kitenqʼank we. Junxil xinsikʼ intenqʼ rikʼinebʼ li wankebʼ xtzolbʼal abʼan moko us ta li naʼlebʼ xeʼxkʼe we; kaʼajwiʼ li Jehobʼa kiruuk intenqʼankil. Usta nawekʼa chaq naq maakʼaʼ ninʼok wiʼ, li Jehobʼa kixkʼe xchʼool chiwix rikʼin xkuyum ut xrahom. Li xjalanil aʼan naq li Yos wank xnaʼlebʼ ut narahok, kixkʼe xchʼool chiwix ut kixyeechiʼi inchaabʼil yuʼam.
«Moko sa ta inchʼool ut nawekʼa wibʼ injunes» (KAZUHIRO KUNIMOCHI)
KIYOʼLAAK SAʼ LI CHIHABʼ: 1951
TENAMIT: JAPÓN
XTZʼAQOBʼ LI NAʼLEBʼ: NAXIK XCHʼOOL AANILAK CHIRIX BʼISIKLEET
LI XINKʼUL CHAQ: Xinkʼiik chire haʼ saʼ jun li chʼinaʼusil naʼajej re li teep Shizuoka re li tenamit (Japón) ut waqxaqibʼo saʼ jun li chʼina ochoch. Linyuwaʼ wank jun xnaʼaj bʼarwiʼ nakʼayink ut nayiibʼank bʼisikleet, naq toj kachʼinin chaq nikinxkʼam chirix bʼarwiʼ nekeʼaanilak chirix bʼisikleet ut aʼin kixbʼaanu naq twulaq chiwu. Li kiraj aʼan naq tinwanq joʼ jun chaabʼil aj aanilanel chirix bʼisikleet joʼkan naq xʼok inkawresinkil chiʼus naq wank 14 chihabʼ we. Naq wank 16 malaj 18 chihabʼ we xinqʼaxok u oxibʼ chihabʼ saʼ reqaj ribʼ. Jun li nimla tzolebʼaal kixyeechiʼi intenqʼ abʼan li xwaj xbʼaanunkil aʼan xtzolbʼal chiʼus aanilak chirix bʼisikleet. Naq wank 19 chihabʼ we ak ninnaw chik chiʼus xbʼaanunkil aʼin.
Saʼebʼ li kutan aʼan, li qʼaxal nawaj aʼan wank joʼ jun chaabʼil aj aanilanel chirix bʼisikleet re li tenamit Japón. Xwaj xtawbʼal naabʼal li tumin re xtenqʼankil linjunkabʼal re naq sa wanqebʼ joʼkan naq xinkʼe inqʼe xkawresinkil wibʼ. Naq nawekʼa naq jwal chʼaʼaj xkawresinkil wibʼ aanilak chirix bʼisikleet junelik ninjultika naq xinyoʼlaak choʼq re aʼin ut naq maajunwa tinkanabʼ. Moqon xwil rusilal li ninbʼaanu. Saʼ li xbʼeen sut naq xinʼaanilak chirix bʼisikleet, xinʼelk chi ubʼej saʼ xyanqebʼ li tojaʼ xbʼeen sut xeʼaanilak ut saʼ li xkabʼ sut xeʼxsikʼ wu re naq tinʼaanilaq chirix bʼisikleet bʼarwiʼ nasikʼmank ru li qʼaxal naxnaw saʼ li tenamit Japón. Waqibʼ sut xinkanaak saʼ xkabʼil.
Jwal kaw wibʼ chi aanilak saʼ bʼisikleet ut laaʼin jun rehebʼ li qʼaxal naqʼaxok u joʼkan naq xineʼxkʼabʼaʼi li bʼelebʼaal chʼiichʼ li qʼaxal kaw naʼaanilak re Tokai, jun xteepal li tenamit Japón. Saʼ xkʼabʼaʼ naq qʼaxal ninrahi ru elk chi ubʼej ebʼ li junchʼol nikineʼxxuwa xbʼaan naq maaʼani nintoqʼobʼa ru. Saʼ xkʼabʼaʼ naq rajlal nekeʼxterqʼus intojbʼal ninloqʼ chixjunil li nawaj. Xinloqʼ jun li ochoch bʼarwiʼ wank chixjunil li kʼanjelobʼaal li naʼajmank chiwu re xkawresinkil li junxaqalil, xinloqʼ ajwiʼ jun li chʼinaʼusil bʼelebʼaal chʼiichʼ li qʼaxal terto xtzʼaq joʼ li ochoch. Re xkʼulankil lintumin xinʼok xloqʼbʼal ebʼ li ochoch ut li kʼaʼaq re ru, xinkʼula ajwiʼ lintumin saʼ bʼanko.
Usta wank chixjunil li kʼaru we nawekʼa naq wankin injunes ut moko sa ta inchʼool. Saʼebʼ li kutan aʼan ak sumsukin chik ut wank oxibʼ linkokʼal. Rajlal moko sa ta nawekʼa wibʼ, ninjosqʼoʼk rikʼin li wixaqil ut rikʼinebʼ linkokʼal chi maakʼaʼ xyaalal joʼkan naq xeʼxtzol xkʼebʼal reetal chiwu joqʼe sa inchʼool ut joqʼe yook injosqʼil.
Saʼ jun kutan, li wixaqil xtikibʼ xtzolbʼal li Santil Hu rikʼinebʼ laj testiiw re li Jehobʼa joʼkan naq aran tiklaak xjalbʼal li qayuʼam. Naq aʼan kixye naq naraj xik saʼ li chʼutam, xinye naq tooxik chiqajunilo. Inkʼaʼ nasach saʼ inchʼool naq jun li cheekel winq xkʼulunk saʼ jun li ewu xyeechiʼinkil intzolbʼal chirix li Santil Hu. Xtochʼ tzʼaqal inchʼool li xintzol.
CHANRU KIXJAL LINYUʼAM LI SANTIL HU: Maajunwa tsachq saʼ inchʼool naq xinyaabʼasi Efesios 5:5, SBG. Aran naxye: «Chiwanq saʼ eechʼool naq maajun aj koʼbʼeet aj yumbʼeet, aj muxul ribʼ malaj aj rahol ru bʼihomal (aʼan juntaqʼeet rikʼin li jalan loqʼonink) taatzʼaqonq saʼ li xnimajwal awabʼejihom li Kriist joʼwiʼ re li Yos». Ninnaw naq naabʼalebʼ li kristiʼaan nekeʼxbʼuuli rix li tumin naq nawank li aanilak saʼ bʼisikleet, aʼin naxbʼaanu naq teʼoq xrahinkil ru li kʼaʼaq re ru, joʼkan naq xʼok inchʼiʼchʼiʼinkil linchʼool ut linkʼaʼuxl. Xinkʼe reetal naq wi nawaj xsahobʼresinkil xchʼool li Jehobʼa, tento naq tinkanabʼ xyalbʼal wu chi aanilak chirix bʼisikleet, aʼin tzʼaqal li kichʼaʼajkoʼk chiwu.
Nawaj wiʼ chik xbʼaanunkil li xinraq xbʼaanunkil saʼ linyuʼam. Ninnaw ajwiʼ naq xtzolbʼal li Santil Hu naxkʼe xtuqtuukilal linchʼool li inkʼaʼ nintaw naq ninʼaanilak chirix bʼisikleet. Oxibʼ sut aj chik xinʼaanilak chirix bʼisikleet naq yookin xtzolbʼal li Santil Hu abʼan saʼ linchʼool inkʼaʼ naʼelk xrahinkil ru aʼin. Inkʼaʼ ajwiʼ ninnaw kʼaru chik tinbʼaanu re xwenteninkil linjunkabʼal. Inkʼaʼ ninruuk chi kʼiik saʼ linpaabʼal chi moko aanilak chirix bʼisikleet joʼ ajwiʼ linjunkabʼal inkʼaʼ nekeʼxkʼulubʼa linpaabʼal. Linyuwaʼ xrahoʼk xchʼool. Xʼok inkʼaʼuxl inkʼaʼ chik sa nawekʼa wibʼ ut xkʼe xrahil insaʼ.
Li qʼaxal kitenqʼank we saʼ li hoonal aʼan, aʼan xtzolbʼal li Santil Hu ut xik saʼebʼ li chʼutam. Timil timil, xʼok chi kʼiik linpaabʼal. Nintzʼaama re li Jehobʼa naq tinrabʼi ut naq tinxtenqʼa chi xkʼebʼal reetal naq aʼan narabʼi lintij. Li wixaqil xrisi jun li nimla iiq saʼ inbʼeen naq kixye we naq moko aajel ta chiru jun nimla ochoch re naq sahaq saʼ xchʼool. Timil timil xinʼok chi kʼiik saʼ linpaabʼal.
KʼARU RUSILAL XINTAW: Xintzol naq tzʼaqal yaal li kixye li Jesús saʼ Mateo 6:33, SBG, aran naxye: «Sikʼomaq xbʼenwa li xnimajwal awabʼejihom li Yos ut li tiikilal li nachalk rikʼin, ut chixjunil li nekeraj taakʼeemanq chaq eere choʼq xtzʼaqobʼ». Maajunwa napaltoʼk «chixjunil» li naqaj joʼ li kixye Jesús, naraj xyeebʼal chixjunil li naʼajmank saʼ li qayuʼam. Usta kachʼin ajwiʼ intojbʼal ninkʼul anaqwan chiru junxil, chiruhebʼ li junmay chihabʼ aʼin maakʼaʼ napaltoʼk qe.
Kʼanjelak chiru li Jehobʼa rochbʼeenebʼ li hermaan qʼaxal naxkʼe xsahil inchʼool ut moko nawekʼa ta naq nanumeʼk li kutan. Xʼusaak ajwiʼ linjunkabʼal. Joʼkan ajwiʼ, ebʼ li oxibʼ li walal ut ebʼ li rixaqil aj kʼanjelebʼ chiru li Jehobʼa.