Qapaabʼaq li naxyeechiʼi qe li Jehobʼa
«Li paabʼaal [...]; aʼan xkawubʼ li inkʼaʼ naʼilmank ru» (HEB. 11:1, LI SANTIL HU, SOCIEDAD BÍBLICA DE GUATEMALA, SBG).
BʼICH 54 UT 125
1. Kʼaru naru naqaye chirix li paabʼank?
LI xpaabʼankil li Yos aʼan qʼaxal wank xwankil, abʼan moko chixjunilebʼ ta nekeʼpaabʼank (2 Tes. 3:2). Li Santil Hu naxye naq li Jehobʼa naxkʼe rehebʼ laj kʼanjel chiru «aʼ yaal chanru [...] li xpaabʼaal» (Rom. 12:3, SBG; Gál. 5:22). Chiqajunilo li nokoopaabʼank tento raj naq tqabʼanyoxi.
2, 3. a) Kʼaru li osobʼtesihom naru naxkʼul li napaabʼank? b) Kʼaru ebʼ li patzʼom tqasume?
2 Li Jehobʼa naroksi li Ralal re naq toojiloq chixkʼatq (Juan 6:44, 65). Wi naqapaabʼ li xkamik li Jesús naru nakuymank nasachmank li qamaak ut aʼin naxbʼaanu naq toowanq saʼ tzʼaqal amiiwil rikʼin li Jehobʼa (Rom. 6:23). Kʼaru xqabʼaanu re xkʼulbʼal li osobʼtesihom aʼin? Laaʼo aj maak ut li qakʼulubʼ aʼan li kamk (Sal. 103:10). Abʼan saʼ xkʼabʼaʼ li ruxtaan li Yos kiril naq chaabʼil li qachʼool ut naqaj xbʼaanunkil li us. Saʼ xkʼabʼaʼ li rosobʼtesihom li Jehobʼa kixbʼaanu naq tqabʼi li chaabʼil esil ut chi joʼkan tooʼoq xpaabʼankil li Jesús re naq tqakʼul li junelik yuʼam ( taayaabʼasi 1 Juan 4:9, 10).
3 Kʼaru li tzʼaqal paabʼank? Ma tzʼaqal rikʼin xnawbʼal li osobʼtesihom li naxyeechiʼi qe li Jehobʼa? Ut li qʼaxal wank xwankil, chanru tqakʼutbʼesi naq nokoopaabʼank?
LI PAABʼANK CHALENAQ SAʼ LI QACHʼOOL
4. Chʼolobʼ kʼaru naraj xyeebʼal xkʼutbʼesinkil naq nakatpaabʼank?
4 Li paabʼank moko kaʼaj tawiʼ naraj xyeebʼal naq naqanaw li tixbʼaanu li Yos ut li naxyeechiʼi qe. Li paabʼank narekʼasi qachʼool re abʼink chiru li Jehobʼa. Xpaabʼankil li Jehobʼa ut li Jesús nokooxtenqʼa re xkʼebʼal chi naweʼk li chaabʼil esil rehebʼ li junchʼol. Li apóstol Pablo kixye aʼin: «Wi nakachʼolobʼ rikʼin xtzʼuumal aawe naq li Jesus aʼan li Qaawaʼ ut nakapaabʼ saʼ laachʼool naq li Yos kiwaklesink re chi yoʼyo saʼ xyanqebʼ li kamenaq, tatkoleʼq. Xbʼaan naq ani naxpaabʼ chi anchal xchʼool, taatiikobʼresiiq li xyuʼam, ut li nachʼolobʼank xyaalal rikʼin xtzʼuumal re, aʼan taakoleʼq» (Rom. 10:9, 10, SBG; 2 Cor. 4:13).
5. a) Kʼaʼut wank xwankil li paabʼank? b) Chanru tqakawresi? Kʼe jun eetalil.
5 Wi naqaj wank chi junelik saʼ li chʼinaʼusil naʼajej aajel ru naq kawaq li qapaabʼal. Li qapaabʼal naru najuntaqʼeetamank rikʼin jun li awimq. Wi naqaj naq t-uuchinq aajel ru naq tqatʼaqresi, wi moko tzʼaqal ta li haʼ naxkʼul jun li awimq tkamq. Joʼkan ajwiʼ tkʼulmanq rikʼin li qapaabʼal. Wi inkʼaʼ naqakawresi, t-osoʼq (Luc. 22:32; Heb. 3:12). Abʼan wi naqakawresi junelik yoʼyooq, tkʼiiq ut chaabʼilaqo «saʼ li paabʼaal» (2 Tes. 1:3, SBG; Tito 2:2).
KʼARU LI PAABʼANK
6. Joʼ naxye Hebreos 11:1, kʼaru wiibʼ li naʼlebʼ naxchap wiʼ ribʼ li paabʼank?
6 Saʼ Hebreos 11:1, SBG ( taayaabʼasi), li Santil Hu naxye kʼaru li paabʼank. Aran naxye naq naxchap ribʼ rikʼin wiibʼ li naʼlebʼ li inkʼaʼ naʼilmank ru. 1) «Li kʼaru naʼoybʼenimank» joʼ chixjunil li naxye naq tkʼulmanq abʼan toj maajiʼ natzʼaqlok ru, jun eetalil, li xraqik li maaʼusilal ut li akʼ ruuchichʼochʼ. 2) Li «xkawubʼ li inkʼaʼ naʼilmank ru» aʼin naraj xyeebʼal naq naqapaabʼ li inkʼaʼ naqil ru, joʼ li Jehobʼa, li Jesús, ebʼ li ánjel ut li Xʼawabʼejilal (Heb. 11:3). Wi kaw li qoybʼenihom ut naqapaabʼ li inkʼaʼ naʼilmank ru li naʼaatinak wiʼ li Santil Hu, tqakʼutbʼesi rikʼin li qaatin ut li qabʼaanuhom, wi inkʼaʼ naqabʼaanu moko tzʼaqlojenaq ta li qapaabʼal.
7. Chanru naxkʼut chiqu li xbʼaanuhom laj Noé li naraj xyeebʼal li paabʼank? (Taawil li jalam u saʼ xtiklajik).
7 Saʼ Hebreos 11:7, SBG, naxye chanru kixkʼutbʼesi laj Noé naq napaabʼank. Naxye: «Kirabʼi resil li kʼaru toj majiʼ naʼilmank ru; kixxiwa ru li Yos ut kixyiibʼ li jukubʼ kabʼl re xkolbʼal li xjunkabʼal». Laj Noé kixkʼutbʼesi naq napaabʼank naq kixyiibʼ li nimla jukubʼ kabʼl. Ebʼ li rechkabʼal maare keʼxpatzʼ re kʼaʼut yook xbʼaanunkil aʼin. Ma kixsumehebʼ malaj kixye rehebʼ naq kʼaʼ xkʼasebʼ chirix? Moko joʼkan ta kinaʼlebʼak. Saʼ xkʼabʼaʼ naq napaabʼank, chi kaw xchʼool kixpuktesi resil li tojbʼamaak li tixkʼam chaq li Jehobʼa saʼ xbʼeenebʼ. Maare kixye rehebʼ li aatin li kixye li Jehobʼa: «Twaj tinsach ruhebʼ chixjunilebʼ: xmaakebʼ aʼan naq li ruuchichʼochʼ xnujak chi raaxiikʼ. [...] Laaʼin tinkʼe jun nimla bʼutʼihaʼ saʼ xbʼeen li ruuchichʼochʼ re xsachbʼalebʼ chixjunil li wankebʼ xmusiqʼ junsut junrubʼel choxa: chixjunilebʼ li wankebʼ saʼ ruuchichʼochʼ teʼosoʼq». Maare kixye ajwiʼ rehebʼ naq li Yos kixye naq kaʼajwiʼ teʼkoleʼq li teʼoq saʼ li jukubʼ kabʼl. Aʼan «laj yehol resil li tiikilal» ut chi joʼkaʼin kixkʼutbʼesi naq napaabʼank (Gén. 6:13, 17, 18, SBG; 2 Ped. 2:5, SBG).
8. Kʼaru kixye laj Santiago chirix li tzʼaqal paabʼank?
8 Laj Santiago kixtzʼiibʼa li xhu naq laj Pablo ak kixchʼolobʼ kʼaru li paabʼank. Laj Santiago kixye naq moko tzʼaqal ta rikʼin xyeebʼal naq naqapaabʼ li Yos tento bʼan xkʼutbʼesinkil rikʼin li qabʼaanuhom. Laj Santiago kixtzʼiibʼa: «Kʼut chiwu laapaabʼaal li maakʼaʼ xbʼaanuhom, ut laaʼin tinkʼut chawu linpaabʼaal rikʼin linbʼaanuhom» (Sant. 2:18, SBG). Re xkʼutbʼal naq jalan wiʼ xpaabʼankil jun li naʼlebʼ ut xkʼutbʼesinkil naq nokoopaabʼank, kiʼaatinak chirixebʼ li maaʼus aj musiqʼej. Ebʼ aʼan nekeʼxnaw naq wank li Yos abʼan moko nekeʼpaabʼank ta, nekeʼxkʼutbʼesi aʼin naq nekeʼxqʼet ribʼ chiru li Yos (Sant. 2:19, 20). Kixkʼut xjalanil li xpaabʼal jun li winq li kiwank chaq najter q’e kutan ut kixye: «Ma inkʼaʼ kixtaw xtiikilal xchʼool laj Abrahán, li qayuwaʼ, rikʼin li xbʼaanuhom naq kixkʼe laj Isahak, li ralal, choʼq xmayej saʼ xbʼeen li artal? Kʼe reetal naq li xpaabʼaal laj Abrahán yo chaq chi kʼanjelak rochbʼeen li xbʼaanuhom, ut saʼ xkʼabʼaʼ li xchaabʼil bʼaanuhom kitzʼaqlok ru li xpaabʼaal». Moqon, re xkanabʼankil chi chʼolchʼo ru naq li paabʼank tkʼutbʼesimanq rikʼin li bʼaanuhom, kixye: «Joʼ naq li tzʼejwalej chi maakʼaʼ xmusiqʼ, aʼan kamenaq, joʼkan ajwiʼ li paabʼaal chi maakʼaʼ xbʼaanuhom kamenaq» (Sant. 2:21-23, 26, SBG).
9, 10. Chanru nokooxtenqʼa li kixtzʼiibʼa laj Juan re xnawbʼal naq aajel ru xkʼutbʼesinkil li tzʼaqal paabʼank?
9 Numenaq 30 chihabʼ chirix aʼin, li apóstol Juan kixtzʼiibʼa li hu Juan ut oxibʼ chik li xhu. Laj Juan kixtaw ru chi tzʼaqal re ru kʼaru naraj xyeebʼal li paabʼank. Laj Juan kixtzʼiibʼa naabʼal sut li aatin saʼ griego li najalmank joʼ paabʼank.
10 Jun eetalil, aʼan kixye: «Ani napaabʼank re li Kʼajolbʼej, wank xyuʼam chi junelik; aʼut li inkʼaʼ napaabʼank re li Kʼajolbʼej inkʼaʼ taaril li yuʼam, aʼ chik li xjosqʼil li Yos tenebʼanbʼil saʼ xbʼeen» (Juan 3:36, SBG). Saʼ li tzʼaqal paabʼank naʼokenk naq tqapaabʼ li xchaqʼrabʼ li Kriist. Laj Juan naabʼal sut kixjultika li kixye li Jesús naq inkʼaʼ tqakanabʼ xkʼutbʼesinkil li tzʼaqal paabʼank (Juan 3:16; 6:29, 40; 11:25, 26; 14:1, 12).
11. Chanru naqabʼanyoxi naq naqanaw li yaal?
11 Peʼyaal naq jwal naqabʼanyoxi naq li Jehobʼa naroksi li xsantil musiqʼej re xkʼutbʼal chiqu li yaal ut re naq tqapaabʼ li chaabʼil esil? (Taayaabʼasi Lucas 10:21). Maajunwa tqakanabʼ xbʼanyoxinkil re, naq nokooxkanabʼ naq toojiloq chixkʼatq saʼ xkʼabʼaʼ li Ralal «li nayoobʼank ut nabʼeresink re li qapaabʼaal toj reetal toxtzʼaqloq ru» (Heb. 12:2, SBG). Re xkʼutbʼesinkil naq naqabʼanyoxi li xnimal rusilal li Yos, tento tqakawresi li qapaabʼal rikʼin li tijok ut xtzʼilbʼal rix li Raatin (Efes. 6:18; 1 Ped. 2:2).
Naq nakatpuktesink yalaq joqʼe nakaakʼutbʼesi naq nakatpaabʼank. (Chaawil li raqal 12).
12. Chanru naqakʼutbʼesi naq nokoopaabʼank?
12 Tento naq inkʼaʼ tqakanabʼ xpaabʼankil li xyeechiʼom li Jehobʼa ut tqakʼutbʼesi aʼin chiruhebʼ li junchʼol. Jun eetalil, naqakʼe chi naweʼk li chaabʼil esil chirix li Xʼawabʼejilal li Yos ut naqatzolebʼ li qas qiitzʼin. Joʼkan ajwiʼ naqabʼaanu «li usilal rehebʼ chixjunil, abʼanan qʼaxal chik tqabʼaanu rehebʼ li qech aj paabʼanelil» (Gál. 6:10, SBG). Ut naqayal qaqʼe chi xkanabʼankil li najteril «yuʼam joʼwiʼ li xkʼanjel» re naq maakʼaʼ tmaqʼoq re li qapaabʼal (Col. 3:5, 8-10, SBG).
XPAABʼANKIL LI YOS JWAL AAJEL RU RE XSAHOBʼRESINKIL XCHʼOOL
13. a) Kʼaʼut jwal wank xwankil xpaabʼankil li Yos? b) Rikʼin kʼaru najuntaqʼeetamank li paabʼal ut kʼaʼut wank xyaalal aʼin?
13 Li Santil Hu naxye: «Abʼanan wi maakʼaʼ qapaabʼaal, inkʼaʼ naru naq li Yos taasahoʼq xchʼool qikʼin, xbʼaan naq ani najilok chi xkʼatq li Yos tento tixpaabʼ naq wank li Yos ut aʼan naxqʼajkamuhebʼ li nekeʼsikʼok re» (Heb. 11:6, SBG). Li Santil Hu naxye naq xpaabʼankil li Yos aajel ru re «rubʼelankil li qapaabʼaal» ut naʼajmank aʼin re xkʼutbʼesinkil naq laaʼo tzʼaqal aj paabʼanel (Heb. 6:1, SBG). Joʼ tzʼaqal aj paabʼanel naʼajmank naq tqayuʼami wiibʼ oxibʼ chik li chaabʼil naʼlebʼ re naq tqakʼutbʼesi naq wanko «saʼ xrahom li Yos» (taayaabʼasi 2 Pedro 1:5-7; Jud. 20, 21, SBG).
14, 15. Ma juntaqʼeet xwankil li paabʼank rikʼin li rahok?
14 Ebʼ li keʼtzʼiibʼank re li Santil Hu naabʼal sut keʼaatinak chirix li paabʼank, rikʼin aʼin keʼxkʼutbʼesi naq jwal wank xwankil. Maakʼaʼ chik jun li chaabʼil naʼlebʼ li kʼajoʼ natawmank. Ma naraj xyeebʼal aʼin naq kaʼajwiʼ li paabʼank aʼan li jwal wank xwankil choʼq re jun aj paabʼanel?
15 Laj Pablo kixjuntaqʼeeta li paabʼank rikʼin li rahok ut kixye: «Wi ta tzʼaqlojenaq ru linpaabʼaal re xjalbʼal xnaʼaj ebʼ li tzuul, abʼanan wi inkʼaʼ ninrahok, maakʼaʼ ninʼok wiʼ» (1 Cor. 13:2, SBG). Naq li Jesús kixsume li patzʼom chirix bʼar wank re li chaqʼrabʼ li jwal wank xwankil kixye naq xraabʼal li Yos aʼan li qʼaxal aajel ru (Mat. 22:35-40). Saʼ li rahok naʼokenk li paabʼal ut wiibʼ oxibʼ chik li chaabʼil naʼlebʼ. Li Santil Hu naxye naq li rahok «chixjunil naxpaabʼ» aʼin naraj xyeebʼal naq wi naqara li Yos naqapaabʼ chixjunil li wank saʼ li Santil Hu (1 Cor. 13:4, 7, SBG).
16, 17. a) Kʼaʼut naq li Santil Hu saʼ kabʼichal naʼaatinak chirix li paabʼank ut li rahok? b) Bʼar wank rehebʼ li jwal wank xwankil ut kʼaʼut?
16 Saʼ xkʼabʼaʼ naq li paabʼank ut li rahok qʼaxal wank xwankil, naabʼal sut natawmank ebʼ li wiibʼ chi aatin aʼin saʼ jun ajwiʼ xraqal li Santil Hu. Laj Pablo kixye rehebʼ li rech aj paabʼanel naq tento teʼxkʼam rikʼinebʼ «li kolebʼ chʼiichʼ nakʼeheʼk xbʼaan li paabʼaal ut li rahok» (1 Tes. 5:8, SBG). Laj Pedro kixye: «Laaʼex inkʼaʼ eerilom ru li Jesukriist, abʼan nekera. Us ta inkʼaʼ nekeril ru anaqwan, abʼan nekepaabʼ» (1 Ped. 1:8, SBG). Laj Santiago kixye aʼin rehebʼ li rech aj paabʼanel li yulbʼilebʼ ru: «Ma inkʼaʼ tabʼiʼ li Yos xsikʼok chaq ruhebʼ li nebʼaʼ naq naxkʼoxla li ruuchichʼochʼ aʼin, re naq bʼihomaqebʼ saʼ li paabʼaal ut teʼreechani li Nimajwal Wankilal li kixyeechiʼi chaq rehebʼ li nekeʼrahok re?» (Sant. 2:5, SBG). Laj Juan kixye: «Aʼan aʼin li xchaqʼrabʼ: naq choopaabʼanq saʼ xkʼabʼaʼ li Jesukriist li Ralal ut chiqara qibʼ chiqibʼil qibʼ, joʼ chanru naq kooxchaqʼrabʼi» (1 Juan 3:23, SBG).
17 Usta jwal wank xwankil xpaabʼankil li xyeechiʼom li Yos, naq ttzʼaqloq ru li naxyeechiʼi qe moko aajel ta chik naq toopaabʼanq chirix, abʼan li qarahom chirix li Yos ut ebʼ li qas qiitzʼin junelik yooq chi kʼiik. Joʼkan naq laj Pablo kixye: «Anaqwan junelik xaqxookebʼ li oxibʼ aʼin: li paabʼaal, li oybʼenink ut li rahok. Abʼan li qʼaxal nim xwankil saʼ xyanqebʼ, aʼan li rahok» (1 Cor. 13:13, SBG).
EBʼ LAJ KʼANJEL CHIRU LI YOS SAʼEBʼ LI QAKUTAN NEKEʼXKʼUTBʼESI LI PAABʼANK
18, 19. Chanru nakʼutbʼesiik li paabʼank anaqwan ut saʼ xkʼabʼaʼ ani nakʼulmank?
18 Li xtenamit li Jehobʼa saʼebʼ li qakutan naxkʼutbʼesi naq naxpaabʼ li Xʼawabʼejilal li Yos. Aʼin naxbʼaanu naq anaqwan wank numenaq waqxaqibʼ miyon ebʼ laj kʼanjel chiru li Yos li nekeʼkʼanjelak saʼ junajil ut saʼ tuqtuukilal. Ebʼ aʼan nekeʼxkʼutbʼesi li chaabʼil naʼlebʼ li naruuchi li musiqʼej (Gál. 5:22, 23). Kʼajoʼ xchaqʼal ru rilbʼal naq nekeʼxkʼutbʼesi li rahok ut li paabʼank chiribʼilebʼ ribʼ.
19 Chixjunil aʼin naru chi wank saʼ xkʼabʼaʼ li Yos. Li kʼanjel aʼin naxkʼe xloqʼal li Jehobʼa ut «aʼanaq jun xnimal eetalil li maajoqʼe taasachmanq» (Is. 55:13, SBG). Joʼkan ajwiʼ, kolbʼilo «saʼ xkʼabʼaʼ li paabʼaal» ut aʼin qamaatan «xbʼaan li Yos» (Efes. 2:8, SBG). Li junajil ut li tuqtuukilal li nachalk saʼ xkʼabʼaʼ li qamiiwil rikʼin li Jehobʼa junelik yooq chi kʼiik toj reetal ebʼ li qas qiitzʼin tzʼaqalaq re ru li xyuʼamebʼ naq teʼkʼanjelaq chiru li Jehobʼa chi sahebʼ saʼ xchʼool. Aʼin tixkʼe xloqʼal li Jehobʼa junqʼe junqʼe kutan. Joʼkan naq, qabʼaanuhaq chixjunil li wank saʼ quqʼ re xkʼutbʼesinkil naq naqapaabʼ li xyeechiʼom li Jehobʼa.