Li tuqtuukilal: chanru tooruuq xtawbʼal?

CHʼAʼAJ wank saʼ tuqtuukilal saʼ li ruuchichʼochʼ aʼin li nujenaq chi maaʼusilal. Usta wank bʼayaq qatuqtuukilal, moko junelik ta nokooruuk chi wank chi joʼkan. Kʼaru ebʼ li naʼlebʼ li naxkʼe li Santil Hu naru nokooxtenqʼa chi xtawbʼal li tzʼaqal tuqtuukilal ut re naq inkʼaʼ tqasach? Ut chanru tooruuq xtenqʼankilebʼ li junchʼol re naq teʼxtaw aʼin?

KʼARU NAʼAJMANK RE XTAWBʼAL LI TZʼAQAL TUQTUUKILAL?

Re naq tqataw li tzʼaqal tuqtuukilal, aajel ru naq sa tqekʼa qibʼ ut maakʼaʼ tqaxuwa. Aajel ajwiʼ ru naq chaabʼilaq ebʼ li qamiiw. Abʼan, jwal us naq tqatzol wank choʼq ramiiw li Yos re naq inkʼaʼ tqasach li qatuqtuukilal. Qilaq chanru tooruuq xbʼaanunkil aʼin.

Wi naqapaabʼ li naxye qe li Jehobʼa ut li nokooxtaqla xbʼaanunkil, naqakʼutbʼesi naq kʼojkʼo qachʼool rikʼin ut naqaj wank saʼ tuqtuukilal rikʼin (Jer. 17:7, 8; Sant. 2:22, 23). Tojaʼ naq, li Yos najilok chiqakʼatq ut nokoorosobʼtesi rikʼin xtuqubʼankil ru li qachʼool. Saʼ Isaias 32:17 naxye: «Li xkʼanjel li tiikilal aʼan li wank saʼ tuqtuukilal, ut li naruuchin li kʼulubʼej aʼan li sahil wank ut li kawil chʼoolej chi junajwa». Joʼkan bʼiʼ, wi naqapaabʼ li Jehobʼa chi anchal qachʼool, tqataw li tuqtuukilal (Is. 48:18, 19).

Re naq tqataw li tzʼaqal tuqtuukilal, li Jehobʼa naxyeechiʼi ajwiʼ qe jun li nimla maatan: li santil musiqʼej (Hech. 9:31).

LI SANTIL MUSIQʼEJ NATENQʼANK

Naq li Apostol Pablo kiʼaatinak chirix «li naruuchin li Musiqʼej», kixkʼe li tuqtuukilal saʼ roxil naʼaj (Gal. 5:22, 23). Joʼkan bʼiʼ, wi naqaj xtawbʼal li tzʼaqal tuqtuukilal, tento tqakanabʼ naq li santil musiqʼej tixbʼeresi li qayuʼam. Qilaq wiibʼ li naʼlebʼ li tooruuq xbʼaanunkil re naq li santil musiqʼej tooxtenqʼa.

Xbʼeen, tento naq junelik tqil li Raatin li Yos (Sal. 1:2, 3). Naq naqakʼe qachʼool chi xkʼoxlankil li naxye li Santil Hu, li santil musiqʼej nokooxtenqʼa chi xtawbʼal ru chanru naril li Jehobʼa li jalan jalanq chi naʼlebʼ. Jun eetalil, naqatzol kʼaru naxbʼaanu re naq wanq li tuqtuukilal ut kʼaʼut naq aʼin wank xwankil choʼq re. Wi naqayuʼami li naqatzol saʼ li Raatin, tqataw xkomon li tuqtuukilal (Prov. 3:1, 2).

Xkabʼ, tento tootijoq chiru li Jehobʼa ut tqatzʼaama re, naq tixkʼe qe li xsantil musiqʼej (Luc. 11:13). Li nekeʼxsikʼ xtenqʼankil rikʼin, li Jehobʼa naxye rehebʼ: «Li tuqtuukil usilal li nachalk rikʼin li Yos ut naxqʼax ru chixjunil li naʼlebʼ, tixkʼuula leechʼool ut leekʼaʼuxl rikʼin li Kristo Jesus» (Filip. 4:6, 7). Wi rajlal yooko xpatzʼbʼal li xsantil musiqʼej, li Jehobʼa tixnujobʼresi li qachʼool rikʼin li xtuqtuukilal ut aʼin nekeʼxtaw li wankebʼ choʼq tzʼaqal ramiiw (Rom. 15:13).

Li Santil Hu ak xtenqʼa naabʼalebʼ li poyanam chi xjalbʼal li xyuʼamebʼ ut chi wank junelik saʼ tuqtuukilal rikʼin li Jehobʼa, xtawbʼal xtuqtuukilal xchʼoolebʼ ut rikʼinebʼ li junchʼol. Qilaq wiibʼ li eetalil.

CHANRU KEʼXTAW LI TZʼAQAL TUQTUUKILAL

Saʼebʼ li qakutan, saʼebʼ li xchʼuut ebʼ laj paabʼanel, wankebʼ li poyanam junxil saʼ junpaat nekeʼjosqʼoʼk, abʼan anaqwan nekeʼtoqʼobʼank u, wankebʼ xkuyum, tuulanebʼ ut chaabʼilebʼa (Prov. 29:22). Qilaq jun li eetalil chirix wiibʼ laj Testiiw li keʼxkʼul xtenqʼankil re naq teʼxkuy li xjosqʼil ut teʼxtzol aatinak saʼ tuulanil rikʼinebʼ li junchʼol.

Li xyiibʼ aj naʼlebʼ laj David nakʼutunk saʼ li raatin. Naq toj maajiʼ naxqʼaxtesi li xyuʼam re li Yos, junelik naxwechʼ rix ebʼ li poyanam ut inkʼaʼ naroxloqʼi li xjunkabʼal. Saʼ jun kutan kixkʼe reetal naq tento tixjal xnaʼlebʼ. Kʼaru kitenqʼank re chi wank saʼ tuqtuukilal? Laj David kixye: «Xinʼok xyuʼaminkil li naʼlebʼ li naxkʼe li Santil Hu. Saʼ xkʼabʼaʼ aʼin, linjunkabʼal ut laaʼin xooʼok roxloqʼinkil qibʼ».

Li xRachel kixyuʼami li kixtzol saʼ li xkachʼinal. Aʼan naxye: «Saʼebʼ li qakutan, toj nachʼaʼajkoʼk chiwu xkuybʼal linjosqʼil xbʼaan naq xinkʼiik saʼ jun li junkabʼal bʼarwiʼ junes pleetik nekeʼxnumsi li kutan». Kʼaru kitenqʼank re chi wank saʼ tuqtuukilal? Aʼan naxye: «Junelik ninpatzʼ re li Jehobʼa naq tinxtenqʼa».

Laj David ut li xRachel yal wiibʼ rehebʼ li eetalil chirix li nakʼulmank naq naʼuxk xyuʼaminkil li naʼlebʼ li naxkʼe li Santil Hu ut naq li santil musiqʼej nokooxtenqʼa. Usta wank li maaʼusilal, chʼolchʼo naq tooruuq xtawbʼal xtuqtuukilal qachʼool ut naq ebʼ li junkabʼal ut ebʼ li chʼuut teʼwanq saʼ junajil. Abʼanan, li Jehobʼa naxye qe naq toowanq «saʼ usilal rikʼinebʼ chixjunil» (Rom. 12:18). Chanru tooruuq xbʼaanunkil aʼin? Ut kʼaru rusilal tqataw wi tqakʼe qaqʼe chi xsikʼbʼal li tuqtuukilal?

MIQAKANABʼ XSIKʼBʼAL LI TUQTUUKILAL

Naq nokoopuktesink, naqabʼoqebʼ li poyanam chi rabʼinkil li esil chirix li Xʼawabʼejilal li Yos (Is. 9:6, 7; Mat. 24:14). Ut nasahoʼk qachʼool naq naabʼalebʼ nekeʼxkʼulubʼa li esil aʼin chirix li tuqtuukilal. Saʼ xkʼabʼaʼ aʼin, inkʼaʼ chik nekeʼlubʼtaak xchʼool malaj inkʼaʼ chik nekeʼjosqʼoʼk xbʼaan chixjunil li nakʼulmank saʼ xsutamebʼ. Anaqwan, chʼolchʼo chiruhebʼ li roybʼenihom li tchalq saʼ li kutan chaalel ut nekeʼxpaabʼ li naʼlebʼ aʼin: «Chasikʼ li tuqtuukilal ut chakʼe aachʼool chirix aʼan» (Sal. 34:15).

Yaal, maare saʼ xtiklajik moko chixjunilebʼ ta nekeʼxkʼulubʼa chiʼus li puktesink (Juan 3:19). Usta joʼkan, li xsantil musiqʼej li Yos nokooxtenqʼa chi raatinankilebʼ saʼ tuqtuukilal ut rikʼin oxloqʼink. Chi joʼkaʼin, naqayuʼami li naʼlebʼ li kixye chaq li Jesus chirix li puktesink: «Naq toxexʼokaq saʼ li kabʼl, chekʼe xsahilalebʼ xchʼool. Wi li junkabʼal xkʼulubʼ ulaʼaniik, chikubʼeeq saʼ xbʼeen leetuqtuukil usilal; abʼan, wi inkʼaʼ xkʼulubʼ ulaʼaniik, leetuqtuukil usilal taasutqʼiiq chaq eerikʼin» (Mat. 10:11-13). Xbʼaanunkil li kixye li Jesus nokooxtenqʼa re naq tqakanabʼ li ochoch saʼ tuqtuukilal ut maare moqon chik tqatenqʼa li poyanam.

Joʼ tzʼaqal aj paabʼanel, nokootzʼaqonk ajwiʼ chirix li tuqtuukilal naq naqaatinahebʼ saʼ tuulanil ebʼ li nekeʼkʼanjelak sa ʼ li awabʼejilal, joʼkan ajwiʼ, naqoxloqʼihebʼ li nekeʼxram chiqu li qakʼanjel. Qilaq jun li eetalil. Saʼ jun li tenamit re Africa jun li awabʼej nokooxtzʼeqtaana ut inkʼaʼ naxkʼe qaleseens chi xkabʼlankil ebʼ li Chʼutlebʼaal Kabʼl. Re xtuqubʼankil li chʼaʼajkilal, kitaqlamank jun li qech aj paabʼanel li xpuktesink chaq junxil saʼ li naʼaj aʼin re naq tixchʼolobʼ li xchaabʼilal ru li qakʼanjel chiru jun li winq re Africa li wank xwankil saʼ li tenamit Londres (Inglaterra). Kʼaru xkʼulmank?

Li qech aj paabʼanel aʼin, naxye: «Naq xinwulak, xinkʼe reetal li xtʼikr li ixqaʼal li xkʼuluk we ut xwil ajwiʼ naq chalenaq saʼ jun li teep li naʼaatinak saʼ jun li aatinobʼaal li xintzol chaq. Joʼkan naq, xinkʼe xsahil xchʼool saʼ li raatinobʼaal. Xsach xchʼool chi wabʼinkil ut xpatzʼ we kʼaru wajom. Saʼ tuulanil xinye re, naq nawaj aatinak rikʼin li wank xwankil. Li ixqaʼal kixbʼoq li winq aʼin saʼ li aatinobʼaal chʼiichʼ, tojaʼ naq li winq aʼin kiʼelk chaq ut xkʼe xsahil inchʼool saʼ li raatinobʼaal. Chirix chik aʼan, kixkʼe xchʼool chi rabʼinkil li xinchʼolobʼ chiru chirix li kʼanjel li nekeʼxbʼaanu ebʼ laj Testiiw re li Jehobʼa».

Li winq li wank xwankil kixjal xkʼaʼuxl chiqix naq li qech aj paabʼanel kixchʼolobʼ saʼ tuulanil li qakʼanjel. Moqon chik, saʼ li tenamit aʼin, li awabʼej kixkʼe chik qaleseens re naq tqakabʼla ebʼ li Chʼutlebʼaal Kabʼl. Kʼajoʼ keʼsahoʼk saʼ xchʼool ebʼ li qech aj paabʼanel! Joʼ naqakʼe reetal, raatinankilebʼ saʼ tuulanil ebʼ li junchʼol naxbʼaanu naq sahaq saʼ qachʼool ut naq toowanq saʼ tuqtuukilal.

CHOOWANQ JUNELIK SAʼ TUQTUUKILAL

Saʼebʼ li qakutan, ebʼ laj kʼanjel chiru li Yos wanko saʼ jun li chaabʼil naʼaj bʼarwiʼ wank li tuqtuukilal. Ut tooruuq xtawbʼal, wi naqakʼe qaqʼe chi xyuʼaminkil li tuqtuukilal li naruuchi li musiqʼej. Abʼan, li jwal us chiru aʼin naq li Jehobʼa toorosobʼtesi ut toowanq junelik saʼ tuqtuukilal saʼ li akʼ Ruuchichʼochʼ (2 Ped. 3:13, 14).