Kʼaru li chaabʼil naʼlebʼ naqataw saʼ li wiibʼ chi esilhu li kixtzʼiibʼa laj Pedro?

1. Kʼaru li kʼanjel kikʼeheʼk re li apóstol Pedro xbʼaan li Jehobʼa naq ak kamk re?

CHIRU naabʼal chihabʼ li apóstol Pedro kikʼanjelak chiru li Jehobʼa. Kirochbʼeeni li Jesús saʼ li xkʼanjel, kikʼamok bʼe saʼ jalan jalanq li naʼlebʼ saʼ li puktesink ut kiwank joʼ jun rehebʼ li nekeʼjolomink re xmolam li Jehobʼa. Saʼ xraqik li xyuʼam naq yook chi wulak xkutankil li xkamik kixkʼul jun chik li kʼanjel li kikʼeheʼk re xbʼaan li Jehobʼa. Chiru li chihabʼ 62 ut 64 re li qakutan, kimusiqʼaak xbʼaan li Yos re naq tixtzʼiibʼa wiibʼ li esilhu: li xbʼeen ut li xkabʼ hu Pedro. Li apóstol kiraj naq ebʼ laj paabʼanel teʼxtaw xtenqʼ rikʼin ebʼ li esilhu aʼin naq ak xkamk (2 Ped. 1:12-15).

2. Kʼaʼut jwal kitenqʼank ebʼ li esilhu li kixtzʼiibʼa laj Pedro?

² Laj Pedro kixtzʼiibʼa ebʼ li esilhu aʼin saʼ jun li qʼehil bʼarwiʼ yookebʼ chi rahobʼtesiik «rikʼin kʼiila paay» chi yalbʼaʼix (1 Ped. 1:6). Wankebʼ li winq maaʼusebʼ xnaʼlebʼ li nekeʼxjekʼi tikʼtiʼ saʼ xyanqebʼ li hermaan ut nekeʼraj xtzʼajninkil li chʼuut (2 Ped. 2:1, 2, 14). Ebʼ laj paabʼanel li wankebʼ aran Jerusalén chi seebʼ teʼril «li rosoʼjik chixjunil li kʼaʼaq re ru», li naraj xyeebʼal li rosoʼjik li tenamit ut li rochoch li Yos saʼ ruqʼebʼ laj puubʼ re Roma (1 Ped. 4:7). Chʼolchʼo naq ebʼ li esilhu li kixtzʼiibʼa laj Pedro kixtenqʼahebʼ li hermaan re xqʼaxbʼal ru li yalbʼaʼix li yookebʼ chi xnumsinkil ut re naq teʼxkawresi ribʼ re xnumsinkil li toj chalkebʼ re.b

3. Kʼaʼut tento tqatzol ebʼ li esilhu li kixtzʼiibʼa laj Pedro?

³ Yaal naq ebʼ li esilhu aʼin keʼtzʼiibʼamank choʼq rehebʼ li hermaan li wankebʼ chaq saʼ xkutankil li apóstol, abʼan li Jehobʼa kiraj naq tkanaaq saʼ li Santil Hu re naq laaʼo tqataw qanaʼlebʼ chisaʼ (Rom. 15:4). Wanko saʼ jun li qʼehil bʼarwiʼ ebʼ li qas qiitzʼin inkʼaʼ nekeʼroxloqʼi li naxye li Santil Hu ut naqanumsi ajwiʼ li chʼaʼajkilal li naxchʼaʼajki li qakʼanjel chiru li Jehobʼa. Joʼkan ajwiʼ chi seebʼ tqanumsi jun li nimla rahilal li jwal nim wiʼ chik chiru li kixsach li tenamit Jerusalén ut li rochoch li Yos. Joʼkan naq saʼ li wiibʼ chi esilhu li kixtzʼiibʼa laj Pedro naqataw qanaʼlebʼ re naq ajʼajaq qu chi roybʼeninkil li xkutankil li Jehobʼa, re xqʼaxbʼal ru xxuwankil ruhebʼ li junchʼol ut re naq qʼaxal tqarahebʼ li qechpaabʼanel. Li naʼlebʼ aʼin tixtenqʼahebʼ li cheekel winq re naq teʼxchʼolani chiʼus li xkarneer li Yos.

AJʼAJAQ QU

4. Kʼaru truuq xchʼinankil qachʼool saʼ li qapaabʼal? (2 Pedro 3:3, 4).

⁴ Li xkʼihalil li poyanam inkʼaʼ naxpaabʼ li naxye li Santil Hu chirixebʼ li kutan li chalkebʼ re. Saʼ xkʼabʼaʼ naq ak naabʼal chihabʼ qokik chi xyeebʼal naq tchalq li rosoʼjik, maare ebʼ li xikʼ nekeʼilok qe tooʼeʼreetzʼu ut teʼxye qe naq maajunwa tchalq li rosoʼjik (taayaabʼasi 2 Pedro 3:3, 4). Maare tchʼinaaq qachʼool wi teʼxye qe aʼin saʼ li puktesink, saʼ li qakʼanjel malaj junaq li qech-alal. Kʼaru tooxtenqʼa? Qilaq li kixchʼolobʼ laj Pedro.

5. Kʼaru tooxtenqʼa re roybʼeninkil rikʼin kuyum li rosoʼjik? (2 Pedro 3:8, 9).

⁵ Maare naabʼalebʼ nekeʼxkʼoxla naq li Jehobʼa yook chi bʼayk re xkʼambʼal chaq li rosoʼjik. Abʼanan naru tqakʼoxla rix jun li naʼlebʼ li kixye laj Pedro. Naxjultika qe naq li Jehobʼa moko juntaqʼeet ta naril li hoonal joʼ naqil laaʼo (taayaabʼasi 2 Pedro 3:8, 9). Choʼq re aʼan jun mil chihabʼ chanchan jun kutan. Joʼkan ajwiʼ nim xkuyum ut inkʼaʼ naraj naq maaʼani t-osoʼq. Abʼan chʼolchʼo naq tkʼulunq li xkutankil. . . ut li maaʼusilal t-osoʼq. Peʼyaal naq oxloqʼ chiqu roksinkil li qahoonal re xyeebʼal li esil re chixjunil li tenamit?

6. Chanru tqakʼutbʼesi naq yoʼon wanko chi roybʼeninkil xkutankil li Jehobʼa? (2 Pedro 3:11, 12).

⁶ Laj Pedro naxjultika qe naq ajʼajaq qu chi roybʼeninkil li xkutankil li Jehobʼa (taayaabʼasi 2 Pedro 3:11, 12). Chanru tqabʼaanu? Wi naxkʼe ribʼ chiqu tqakʼoxla rajlal kutan chanruhaq li qayuʼam saʼ li akʼ ruuchichʼochʼ. Ma nakaakʼoxla li kutan bʼarwiʼ taaket li sahil tzekemq ut taamusiqʼa li iqʼ li nakeenak? Ma nakaakʼoxla li kutan bʼarwiʼ taawil wiʼ chik chi yoʼyo ebʼ laakomon ut naq taachʼolobʼ chiruhebʼ li kristiʼaan li xeʼwank chaq najter chanru xeʼtzʼaqlok ru ebʼ li propesiiy? Naʼlebʼak chirix aʼin tatxtenqʼa re naq ajʼajaq aawu ut tixjultika aawe naq chi seebʼ tchalq li rosoʼjik. Saʼ xkʼabʼaʼ naq naqanaw kʼaru tkʼulmanq chiruhebʼ li kutan li chalkebʼ re inkʼaʼ naqakanabʼ naq ebʼ li nekeʼxjekʼi li tikʼtiʼ tooʼeʼxbʼalaqʼi (2 Ped. 3:17).

XQʼAXBʼAL RU XXUWANKIL RUHEBʼ LI JUNCHʼOL

7. Chanru tooxkʼe saʼ chʼaʼajkilal xxuwankil ruhebʼ li junchʼol?

⁷ Naqanaw naq nachʼ wank chaq li xkutankil li Jehobʼa. Joʼkan naq chi anchal qachʼool naqapuktesi li chaabʼil esil chirix li Xʼawabʼejilal li Yos. Abʼan maare wank sut nokooxuwak chi puktesink. Kʼaʼut? Xbʼaan naq naqaxuwa ruhebʼ li junchʼol. Joʼkan kixkʼul laj Pedro chiru li qʼoqyink naq xeʼraqok aatin saʼ xbʼeen li Jesús. Moko kixye ta naq aʼan jun rehebʼ li xtzolom li Jesús ut naabʼal sut kixye naq inkʼaʼ naxnaw ru (Mat. 26:69-75). Abʼan kixqʼax ru li xxiw ut kiruuk xyeebʼal moqon: «Meexiwa ru anihaq ut inkʼaʼ chiʼok leekʼaʼuxl» (1 Ped. 3:14). Li kixye naxjultika chiqu naq tooruuq xqʼaxbʼal ru xxuwankil ruhebʼ li junchʼol.

8. Kʼaru tooxtenqʼa re xqʼaxbʼal ru xxuwankil ruhebʼ li junchʼol? (1 Pedro 3:15).

⁸ Kʼaru tooxtenqʼa re xqʼaxbʼal ru xxuwankil ruhebʼ li junchʼol? Laj Pedro naxye: «Teeroxloqʼi bʼan li Kriist joʼ Qaawaʼ saʼ leechʼool» (taayaabʼasi 1 Pedro 3:15, TNM. Taawil taqʼa).c Re xbʼaanunkil aʼin tento tqanaʼlebʼa rix li xwankilal li Jesús li xaqabʼanbʼil choʼq Qaʼawabʼej. Wi nachalk aaxiw chi puktesink naq naxkʼe ribʼ chaawu, kʼoxla rix li Qaʼawabʼej. Jun eetalil, kʼoxla naq yook chi awabʼejink saʼ choxa ut saʼ xsutam wankebʼ miyon chi ánjel. Ut jultika naq kʼebʼil re «chixjunil li wankilal, joʼ saʼ choxa joʼ ajwiʼ saʼ ruuchichʼochʼ» ut naq aʼan wank aawikʼin «chixjunil li kutan toj saʼ rosoʼjik li ruuchichʼochʼ» (Mat. 28:18-20). Laj Pedro naxye naq yoʼon wanqo re xkolbʼal rix li qapaabʼal. Ma twulaq raj chaawu puktesink saʼ laakʼanjel, saʼ laatzolebʼaal malaj aʼ yaal bʼar tixkʼe ribʼ chaawu? Wi joʼkan, kʼoxla chiʼus chanru taabʼaanu ut kʼaru taaye. Tzʼaama laatenqʼ chiru li Jehobʼa re naq inkʼaʼ tatxuwaq, kʼojobʼ aachʼool naq aʼan tatxtenqʼa re naq inkʼaʼ taaxuwa ruhebʼ li junchʼol (Hech. 4:29).

«QʼAXAL CHERAHAQ EERIBʼ»

9. Joqʼe inkʼaʼ kixkʼutbʼesi li rahok laj Pedro? (Chaawil li jalam u).

⁹ Laj Pedro kixtzol li naraj xyeebʼal xkʼutbʼesinkil li rahok. Aʼan kirabʼi li kixye li Jesús: «Jun akʼ chaqʼrabʼ ninkʼe eere: naq chera eeribʼ cheribʼil eeribʼ. Joʼ naq xexinra laaʼin, joʼkan ajwiʼ naq chera eeribʼ cheribʼil eeribʼ» (Juan 13:34). Abʼanan saʼ xnumikebʼ li kutan laj Pedro kixuwak chiruhebʼ li winq ut inkʼaʼ chik kiraj waʼak rikʼinebʼ li maawaʼebʼ aj judiiy. Li apóstol Pablo kixye naq laj Pedro kinaʼlebʼak saʼ kaʼpakʼal u (Gál. 2:11-14). Laj Pedro kixkʼulubʼa li xtijbʼal ut kixjal li xnaʼlebʼ. Saʼ li wiibʼ chi esilhu li kixtzʼiibʼa kixkanabʼ chi chʼolchʼo ru naq moko kaʼaj tawiʼ tqekʼa li rahok chirixebʼ li qahermaan, tqakʼutbʼesi ajwiʼ.

10. Kʼaru tooxtenqʼa re xkʼutbʼesinkil li rahok chi anchal qachʼool ut inkʼaʼ saʼ kaʼpakʼal u? (1 Pedro 1:22).

¹⁰ Laj Pedro kixye naq tqarahebʼ li hermaan chi anchal qachʼool ut inkʼaʼ saʼ kaʼpakʼal u (taayaabʼasi 1 Pedro 1:22). Li rahok aʼin naxkʼam ribʼ rikʼin «xpaabʼankil li yaal» ut saʼ li yaal aʼin wank li naʼlebʼ li naxkʼut naq «li Yos juntaqʼeet narilebʼ chixjunil» (Hech. 10:34, 35). Wi kaʼajwiʼ tqarahebʼ wiibʼ oxibʼ li qahermaan li wankebʼ saʼ li qachʼuut, moko yooko ta xpaabʼankil li xtaql li Jesús chirix li rahok. Yaal, maare wank sut us naqakʼam qibʼ rikʼin wiibʼ oxibʼ li hermaan joʼ kixkʼul li Jesús rikʼinebʼ li xtzolom (Juan 13:23; 20:2). Abʼan laj Pedro naxjultika naq tento tqara chi anchal qachʼool chixjunilebʼ li hermaan, naraj xyeebʼal li rahok li naqakʼutbʼesi rikʼin li qajunkabʼal (1 Ped. 2:17).

11. Kʼaru naraj xyeebʼal naq qʼaxal toorahoq?

¹¹ Laj Pedro kixkʼe li naʼlebʼ aʼin: «Qʼaxal bʼiʼ naq cherahaq eeribʼ chi saqaq ru leechʼool». Saʼ li raqal aʼin li aatin «qʼaxal bʼiʼ» naraj xyeebʼal naq tento tqarahebʼ li qas qiitzʼin usta tchʼaʼajkoʼq chiqu xraabʼalebʼ. Jun eetalil, chan raj ru toonaʼlebʼaq wi jun li hermaan naxtochʼ qachʼool? Maare inkʼaʼ chik tqara, ut tqakʼe reqaj li xbʼaanu qe. Abʼan aʼin inkʼaʼ tixsahobʼresi xchʼool li Jehobʼa, joʼ kixkʼut li Jesús re laj Pedro (Juan 18:10, 11). Li apóstol kixtzʼiibʼa: «Mexʼeeqajunk maaʼusilal rikʼin maaʼusilal, chi moko hobʼeʼk rikʼin hobʼok; chexʼusilaatinanq bʼan» (1 Ped. 3:9). Wi qʼaxal nakatrahok, chaabʼilaqat ut taataw ruhebʼ li kristiʼaan usta tateʼxrahobʼtesi.

12. a) Wi qʼaxal naqara ebʼ li qahermaan, kʼaru chik tqabʼaanu? b) Kʼaru nakatrekʼasi chi xbʼaanunkil li xaawil saʼ li bʼideo Qakolaq li qajunajil, li jwal loqʼ?

¹² Saʼ li xbʼeen esilhu laj Pedro kiroksi ajwiʼ li aatin «qʼaxal cherahaq eeribʼ». Li rahok aʼin moko kaʼaj tawiʼ naxtzʼap ru junjunq chi maak, «kʼajoʼ xkʼihal li maak» naxtzʼap bʼan (1 Ped. 4:8). Naq kixtzʼiibʼa aʼin maare kijultikoʼk re laj Pedro jun li naʼlebʼ chirix li kuyuk maak li kixkʼut chiru li Jesús wiibʼ oxibʼ chihabʼ rubʼelaj. Naq laj Pedro kixye naq truuq kuyuk maak «wuqubʼ sut» maare kixkʼoxla naq jwal nim li xrahom. Abʼan li Jesús kixkʼut chiru naq tento tkuyuq maak «lajeebʼ xkaakʼaal sut bʼan chi wuqutq», naraj xyeebʼal naq inkʼaʼ yooq rajlankil ut aʼin jun ajwiʼ chaabʼil naʼlebʼ choʼq qe (Mat. 18:21, 22). Ma nachʼaʼajkoʼk chaawu xyuʼaminkil li naʼlebʼ aʼin? Michʼinaak aachʼool. Saʼ xkʼabʼaʼ naq laaʼo aj maak, wank sut nachʼaʼajkoʼk chiqu kuyuk maak usta laaʼo xmoos li Jehobʼa. Joʼkan naq kʼaru taabʼaanu? Li wank xwankil aʼan naq taayal aaqʼe re xkuybʼal xmaak li hermaan ut taakʼam aawibʼ saʼ usilal rikʼin.d

EX CHEEKEL WINQ CHEEKʼAAKʼALE LI KARNEER

13. Kʼaʼut nachʼaʼajkoʼk chiruhebʼ li cheekel winq xchʼolaninkilebʼ saʼ xpaabʼal ebʼ li hermaan?

¹³ Chʼolchʼo naq laj Pedro maajunwa kisach saʼ xchʼool li kixye li Jesús re, naq ak kiwakliik chi yoʼyo: «Chabʼeresihebʼ linkarneer» (Juan 21:16). Wi laaʼat cheekel winq tento taabʼaanu li kʼanjel aʼin. Abʼan chʼaʼaj risinkil laahoonal re xbʼaanunkil li loqʼlaj kʼanjel aʼin. Xbʼeen, textenqʼa li xjunkabʼal rikʼin li naʼajmank chiruhebʼ, re naq sahaqebʼ saʼ xchʼool ut re naq kawaqebʼ saʼ li xpaabʼal. Joʼkan ajwiʼ teʼxkʼe jun chaabʼil eetalil saʼ li puktesink ut teʼxkawresi ribʼ re kʼutuk chiʼus saʼ li chʼutam ut kʼehok seeraqʼ saʼ li nimla chʼutam. Wankebʼ ajwiʼ nekeʼkʼanjelak saʼ li chʼuut li naʼulaʼanink bʼanlebʼaal malaj li nekeʼril li kabʼlak ut li xyiibʼankil. Chʼolchʼo naq li cheekel winq jwal laatzʼebʼ ru.

14. Kʼaʼut nekeʼraj ebʼ li cheekel winq xchʼolaninkilebʼ saʼ xpaabʼal ebʼ li hermaan ut kʼaru ttenqʼanq rehebʼ? (1 Pedro 5:1-4).

¹⁴ Laj Pedro kixye rehebʼ li junchʼol chi cheekel winq: «Cheberesihebʼ li xkarneer li Yos» (taayaabʼasi 1 Pedro 5:1-4). Li cheekel winq nekeʼxra ebʼ li rechpaabʼanelil ut nekeʼraj chʼolaninkilebʼ saʼ li xpaabʼal. Abʼan maare teerekʼa naq inkʼaʼ teʼruuq xbʼaanunkil li kʼanjel aʼin xbʼaan naq jwal laatzʼebʼ ru malaj lubʼlukebʼ. Wi joʼkan nakaawekʼa aawibʼ, kʼaru tatruuq xbʼaanunkil? Ye re li Jehobʼa li nakaawekʼa. Laj Pedro kixtzʼiibʼa: «Wi wank ani xkʼulum junaq kʼanjel, chixbʼaanuuq rikʼin li xwankilal nakʼeheʼk re xbʼaan li Yos» (1 Ped. 4:11). Maare ebʼ laawechpaabʼanel yookebʼ xnumsinkil junaq li chʼaʼajkilal li inkʼaʼ naru xtuqubʼankil ru saʼ li qakutan. Abʼan jultika naq li Jesukriist aʼan «tzʼaqal laj ilol qe», qʼaxal truuq xtenqʼankilebʼ chaawu laaʼat, anaqwan ut saʼ li akʼ ruuchichʼochʼ. Li naraj li Jehobʼa naq teʼxbʼaanu ebʼ li cheekel winq aʼan naq teʼxra li rechpaabʼanel, teʼxkʼaakʼale saʼ li xpaabʼal ut teʼxkʼe jun chaabʼil eetalil saʼ li chʼuut.

15. Kʼaru naxbʼaanu jun li cheekel winq re xchʼolaninkil saʼ xpaabʼal ebʼ li hermaan? (Chaawil li jalam u).

¹⁵ Laj William li naabʼal chihabʼ rokik joʼ cheekel winq naxkʼe xchʼool chi xchʼolaninkilebʼ li hermaan saʼ li xpaabʼal. Naq kitiklaak li COVID-19, aʼan ut ebʼ li junchʼol chi cheekel winq saʼ li xchʼuut xeʼxye naq qʼaxal wank xwankil raatinankilebʼ rajlal xamaan ebʼ li hermaan li wankebʼ saʼ li xchʼuut re puktesink. Kʼaʼut? Aʼan naxchʼolobʼ: «Naabʼalebʼ li hermaan wankebʼ xjunesebʼ saʼ rochochebʼ ut maaʼani aj ikʼin nekeʼaatinak ut saʼ junpaat nekeʼchʼinaak xchʼool». Naq jun li hermaan wank xchʼaʼajkilal, laj William naxkʼe xchʼool chi rabʼinkil re xnawbʼal kʼaru naʼajmank saʼ li xyuʼam ut bʼar naxik li xkʼaʼuxl. Joʼkan naq naxsikʼ jun li naʼlebʼ re xtenqʼankil, naroksi jun li bʼideo li wank saʼ jw.org. Laj William naxye: «Li kʼanjel re xchʼolaninkilebʼ li hermaan saʼ xpaabʼal qʼaxal wank xwankil anaqwan. Naqakʼe qachʼool chi xtenqʼankilebʼ li kristiʼaan re xnawbʼal ru li Jehobʼa. Joʼkan ajwiʼ tqabʼaanu re xchʼolaninkilebʼ li hermaan re naq inkʼaʼ teʼxkanabʼ li yaal».

KANABʼ NAQ LI JEHOBʼA TIXCHOY XTZʼAQOBʼRESINKIL RU LAATZOLBʼAL

16. Chanru tooruuq xyuʼaminkil li ak xqatzol saʼebʼ li esilhu li kixtzʼiibʼa laj Pedro?

¹⁶ Saʼ li tzolom aʼin xooʼaatinak chirix junjunq li chaabʼil naʼlebʼ li naqataw saʼ li esilhu re laj Pedro. Maare xaakʼe reetal naq wank junjunq li naʼlebʼ li naru taachaabʼilobʼresi. Jun eetalil, ma twulaq raj chaawu xkʼoxlankil rix li chʼinaʼusil yuʼam li twanq saʼ li akʼ ruuchichʼochʼ? Ma taakʼe aachʼool chi puktesink saʼ laakʼanjel, saʼ laatzolbʼal malaj saʼ jalan chik naʼajej? Ma xaakʼoxla chanru tatruuq xkʼutbʼesinkil li tzʼaqal rahok chirixebʼ li hermaan? Ut wi laaʼat cheekel winq, ma chi anchal aachʼool taawaj xchʼolaninkilebʼ li hermaan saʼ li xpaabʼal? Wi xaatzʼil rix laayuʼam ut xaakʼe reetal naq wank bʼarwiʼ yookat chi paltoʼk michʼinaak laachʼool. Jultika naq «chaabʼil li Qaawaʼ» ut aʼan tatxtenqʼa re naq taachaabʼilobʼresi laanaʼlebʼ (1 Ped. 2:3). Laj Pedro naxye: «Li Yos taatzʼaqobʼresinq eere eeru, tixkʼe xkawubʼ eechʼool, taawaklesinq ut taaxaqabʼanq eere» (1 Ped. 5:10).

17. Kʼaru maatan tqakʼul wi inkʼaʼ nokoolubʼk ut tqakanabʼ naq li Jehobʼa tixtzʼaqobʼresi qe qu?

¹⁷ Saʼ jun kutan laj Pedro kirekʼa naq moko xkʼulubʼ ta wank chiru li Ralal li Yos (Luc. 5:8). Abʼan rikʼin xtenqʼ ut xrahom li Jehobʼa ut li Jesús, laj Pedro inkʼaʼ kixkanabʼ xtaqenkil li Jesús. Chi joʼkan, kiruuk chi ok saʼ li «xʼawabʼejihom li Jesukriist, aʼ li Qaawaʼ ut aj Kolol qe» (2 Ped. 1:11). Kʼajoʼ xchʼinaʼusal li maatan aʼin! Wi taakʼam aawe rikʼin laj Pedro ut taakanabʼ naq li Jehobʼa tixtzʼaqobʼresi laatzolbʼal, taakʼul ajwiʼ li maatan re li junelik yuʼam. Taataw xqʼajkamunkil laapaabʼal: li kolbʼa ibʼ (1 Ped. 1:9).