Chaawil li haʼ li nakaltesink joʼ naril li Yos

LI JEHOBʼA naabʼal li maatan naxkʼe qe ut naqabʼanyoxi re naq naxkanabʼ naq tqasikʼ chanru tqayal xsahil li junjunq. Jun rehebʼ li maatan aʼan li bʼiin. Li Santil Hu naxye: «Li waʼak ut li ukʼak [bʼiin] nekeʼkʼehok sahil chʼoolej» (Ecl. 10:19; Sal. 104:15). Abʼan maare qilom naq wiibʼ oxibʼ li qas qiitzʼin wankebʼ xchʼaʼajkilal rikʼin li haʼ li nakaltesink. Joʼkan ajwiʼ, aʼ yaal bʼar wankebʼ ut li xwanjikebʼ jalan jalanq li nekeʼxkʼoxla chirix rukʼbʼal li haʼ li nakaltesink. Chanru toonaʼlebʼaq chirix aʼin joʼ aj paabʼanel?

Naq tqasikʼ kʼaru xbʼaanunkil, inkʼaʼ tqakanabʼ naq ttaqlanq saʼ qabʼeen li naʼlebʼ li nabʼaanumank saʼ li naʼajej bʼarwiʼ wanko malaj bʼarwiʼ xookʼiik, tento bʼan tqakʼe saʼ ajl chanru naril li Yos rukʼbʼal li haʼ li nakaltesink. Chi joʼkan qʼaxal sahaq saʼ qachʼool.

Chʼolchʼo naq qilom naq naabʼalebʼ li kristiʼaan rajlal nekeʼukʼak ut naabʼal li nekeʼrukʼ. Wankebʼ nekeʼukʼak re naq sa teʼrekʼa ribʼ. Junchʼol chik nekeʼukʼak re naq teʼsachq saʼ xchʼool li xchʼaʼajkilalebʼ. Ut wank naʼaj bʼarwiʼ ebʼ li kristiʼaan nekeʼrukʼ naabʼal li haʼ li nakaltesink re xkʼutbʼesinkil naq wankebʼ xnaʼlebʼ malaj kawebʼ ribʼ.

Abʼanan, joʼ aj paabʼanel li nabʼeresink qe aʼan laj Yobʼtesinel. Saʼ li Raatin naqataw resil li nakʼulmank naq naʼuxmank rukʼbʼal naabʼal li haʼ li nakaltesink. Jun eetalil, saʼ Proverbios 23:​29-35 naʼaatinak chirix jun li kristiʼaan li nakalaak ut chirix wiibʼ oxibʼ li chʼaʼajkilal li naxtaw.a Laj Daniel jun li cheekel winq re Europa naʼaatinak chirix chanru li xyuʼam naq toj maajiʼ naʼok joʼ Testiiw, naxye: «Rukʼbʼal naabʼal li haʼ li nakaltesink kixbʼaanu naq tinsikʼ xbʼaanunkil wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ li moko us ta ut xnumsinkil naabʼal li chʼaʼajkilal li kʼajoʼ kixrahobʼtesi inchʼool».

Kʼaru tooxtenqʼa re naq us li tqasikʼ xbʼaanunkil ut naq inkʼaʼ tqachʼik qibʼ saʼ chʼaʼajkilal xbʼaan naq naabʼal li haʼ li nakaltesink naqukʼ? Li tooxtenqʼa aʼan naʼlebʼak joʼ nanaʼlebʼak li Yos.

Qilaq kʼaru naxye li Santil Hu chirix li haʼ li nakaltesink ut bʼar wank wiibʼ oxibʼ li xyaalal kʼaʼut ebʼ li kristiʼaan nekeʼrukʼ.

LI NAXYE LI SANTIL HU

Li Raatin li Yos inkʼaʼ naxye naq moko us ta rukʼbʼal bʼayaq li haʼ li nakaltesink. Naxye bʼan naq rukʼbʼal li bʼiin naru nasahobʼresink chʼoolej xbʼaan naq Eclesiastés 9:7 naxye: «Waʼin ut ukʼan chi anchal aachʼool». Li Santil Hu naʼaatinak chirix wiibʼ oxibʼ sut naq li Jesús ut jalanebʼ chik aj kʼanjel chiru li Jehobʼa keʼruuk li bʼiin (Mat. 26:​27-29; Luc. 7:34; 1 Tim. 5:23).

Joʼkan bʼiʼ, moko juntaqʼeet ta rukʼbʼal bʼayaq li haʼ li nakaltesink chiru kalaak. Li Santil Hu chi chʼolchʼo ru naxye: «Mexkalaak» (Efes. 5:18). Ut naxye ajwiʼ naq «ebʼ li nekeʼkalaak […] inkʼaʼ teʼrechani li Xʼawabʼejilal li Yos» (1 Cor. 6:10). Joʼ xqil, li Jehobʼa inkʼaʼ naxkʼulubʼa naq naabʼal li haʼ li nakaltesink tqukʼ joʼ kalaak. Inkʼaʼ naqakanabʼ naq li nekeʼxkʼoxla li kristiʼaan li wankebʼ saʼ qasutam ttaqlanq saʼ qabʼeen, naqayal bʼan qaqʼe naʼlebʼak joʼ nanaʼlebʼak li Yos.

Wankebʼ nekeʼxye: «Laaʼin ninruuk rukʼbʼal naabʼal li haʼ li nakaltesink ut inkʼaʼ ninkalaak». Abʼan naʼlebʼak chi joʼkaʼin jwal xiwxiw. Li Santil Hu chi chʼolchʼo ru naxye naq ebʼ li kristiʼaan li nekeʼsemsotk «xsaʼ xbʼaan naabʼal li bʼiin» aʼ yaal ma winqebʼ malaj ixqebʼ naru teʼxbʼaanu junaq li nimla maak ut xkʼebʼal saʼ chʼaʼajkilal li ramiiwil rikʼin li Jehobʼa (Tito 2:3; Prov. 20:1). Li Jesús kixye naq wiibʼ oxibʼ inkʼaʼ teʼoq saʼ li akʼ ruuchichʼochʼ xbʼaan «li numʼukʼak» (Luc. 21:​34-36). Joʼkan bʼiʼ, kʼaru truuq xbʼaanunkil jun laj paabʼanel re naq inkʼaʼ tixchʼik ribʼ saʼ chʼaʼajkilal xbʼaan li haʼ li nakaltesink?

NAʼLEBʼA RIX KʼAʼUT, JOʼKʼIHAL UT RAJLAL JOQʼE NAKAT-UKʼAK

Joʼ xqil, xiwxiw naq tqakʼam qe rikʼin li qawanjik naq tqasikʼ kʼaru xbʼaanunkil chirix li haʼ li nakaltesink. Joʼkan naq rikʼin li tzekemq malaj li ukʼa joʼ aj paabʼanel naqayal xbʼaanunkil li nawulak chiru li Jehobʼa. Li Santil Hu naxkʼe li naʼlebʼ aʼin: «Maakʼaʼ naxye ma yookex chi waʼak, chi ukʼak malaj xbʼaanunkil junaq chik li naʼlebʼ, bʼaanumaq chixjunil re xkʼebʼal xloqʼal li Yos» (1 Cor. 10:31). Qilaq wiibʼ oxibʼ li patzʼom ut xnaʼlebʼ li Santil Hu li tento tqakʼe saʼ ajl.

Ma nawukʼ li haʼ li nakaltesink xbʼaan naq nawaj naq ebʼ li junchʼol sa tineʼril? Saʼ Éxodo 23:2 naxye: «Matxik chirixebʼ». Saʼ li raqal aʼin, li Jehobʼa yook xyeebʼal rehebʼ laj Israel naq inkʼaʼ teʼxkʼam re rikʼinebʼ li kristiʼaan li moko us ta nekeʼnaʼlebʼak. Ut li naʼlebʼ aʼin toj wank xwankil choʼq rehebʼ laj paabʼanel. Wi naqakanabʼ naq li nekeʼxye ut nekeʼxkʼoxla ebʼ li junchʼol ttaqlanq saʼ qabʼeen tooruuq xqʼetbʼal li xchaqʼrabʼ li Jehobʼa ut xnajtobʼresinkil qibʼ rikʼin (Rom. 12:2).

Ma nawukʼ li haʼ li nakaltesink re xkʼutbʼesinkil naq kaw wibʼ? Saʼ wiibʼ oxibʼ li naʼajej, rukʼbʼal rajlal ut naabʼal li haʼ li nakaltesink moko maak ta (1 Ped. 4:3). Abʼan qakʼehaq reetal li naʼlebʼ li natawmank saʼ 1 Corintios 16:13: «Junelik ajʼooq eeru, junelik kaw xaqxokex saʼ leepaabʼal, mexxuwak, kawaq eechʼool». Ma truuq li haʼ li nakaltesink xtenqʼankil junaq li kristiʼaan re naq qʼaxal kawaq ribʼ? Inkʼaʼ. Li haʼ li nakaltesink truuq xbʼaanunkil naq junaq inkʼaʼ tkʼoxlaq chiʼus ut moko us ta li tixsikʼ xbʼaanunkil. Joʼkan naq, rukʼbʼal naabʼal li haʼ li nakaltesink moko naxkʼutbʼesi ta naq junaq kaw ribʼ. Naxkʼutbʼesi bʼan naq maakʼaʼ xnaʼlebʼ. Saʼ Isaías 28:7 naxye naq li nekeʼsach xbʼaan li haʼ li nakaltesink inkʼaʼ chik nekeʼchʼolaak li nekeʼxye ut nekeʼtʼaneʼk.

Wi naqaj naq wank qametzʼew re xbʼaanunkil li us, tento tqasikʼ qatenqʼ rikʼin li Jehobʼa, xyalbʼal qaqʼe re naq ajʼooq qu ut kawaqo saʼ li qapaabʼal (Sal. 18:33). Re xbʼaanunkil aʼin tento naq ajʼajaq qu ut xtzʼeqtaanankil yalaq kʼaru li naʼlebʼ li tixkʼe saʼ xiwxiwal li qamiiwil rikʼin li Jehobʼa. Aʼin tzʼaqal li kixbʼaanu li Jesús naq kiwank saʼ Ruuchichʼochʼ ut naabʼalebʼ li kristiʼaan keʼril joʼ jun li winq li kaw ribʼ ut maakʼaʼ naxxuwa.

Ma nawukʼ li haʼ li nakaltesink re naq inkʼaʼ tinkʼoxla rix linchʼaʼajkilal? Li kitzʼiibʼank re jun li salmo kixye re li Jehobʼa: «Naq numtajenaq namayok saʼ inchʼool, laaʼat nakakʼojobʼ ut nakasahobʼresi li waanm» (Sal. 94:19). Wi wank ebʼ li kʼaʼaq re ru li naxkʼe aakʼaʼuxl, maakʼojobʼ aachʼool rikʼin li haʼ li nakaltesink, kʼojobʼ bʼan aachʼool rikʼin li Jehobʼa. Jun li naʼlebʼ li tatxtenqʼa aʼan naq rajlal tattijoq. Wankebʼ xeʼxtaw rusilal naq xeʼxpatzʼ xtenqʼ re jun li hermaan li kaw saʼ xpaabʼal saʼ li chʼuut. Li xyaalal naq li naxsikʼ xtenqʼ saʼ li haʼ li nakaltesink re xqʼaxbʼal ru li xchʼaʼajkilal moko wank ta chik xmetzʼew re xnumsinkil ebʼ li aaleek ut xbʼaanunkil li us (Os. 4:11). Laj Daniel, li xooʼaatinak chirix saʼ xtiklajik naxye: «Yookin xyalbʼal inqʼe xbʼaan naq numtajenaq inkʼaʼuxl ut xbʼaan naq ninkʼoxla naq xinmaakobʼk. Ninʼukʼak re naq inkʼaʼ tinkʼe saʼ inchʼool li yookin xnumsinkil abʼan xkomon inchʼaʼajkilal nintaw, xintzʼeq ebʼ li wamiiw ut moko us ta chik nekeʼaatinak chiwix». Abʼan, kʼaru kitenqʼank re? Aʼan naxye: «Xinkʼe reetal naq aajel ru naq tinsikʼ intenqʼ rikʼin li Jehobʼa, inkʼaʼ rikʼin li haʼ li nakaltesink. Rikʼin li xtenqʼ li Jehobʼa xinruuk xqʼaxbʼal ruhebʼ linchʼaʼajkilal ut elk chiʼubʼej». Misach saʼ qachʼool naq usta chanchan tawiʼ maakʼaʼ xtuqubʼankil ru li qachʼaʼajkilal, li Jehobʼa junelik wank aran re qatenqʼankil (Filip. 4:​6, 7; 1 Ped. 5:7).

Wi laaʼat joqʼeqil nakaawukʼ li haʼ li nakaltesink us raj naq taakʼoxla rix wiibʼ oxibʼ li patzʼom. «Ma xye we junaq linkomon malaj junaq li wamiiw naq yook xkʼaʼuxl xbʼaan joʼkʼihal li haʼ li nakaltesink nawukʼ?». Aʼin naxkʼutbʼesi naq yook xkʼaytesinkil ribʼ chi rukʼbʼal li haʼ li nakaltesink chi inkʼaʼ tixkʼe reetal. «Ma qʼaxal nawukʼ li haʼ li nakaltesink chiru junxil?». Aʼin truuq xkʼutbʼesinkil naq usta inkʼaʼ kʼaynaq rukʼbʼal maare yook xkʼaytesinkil ribʼ. «Ma nachʼaʼajkoʼk chiwu xnumsinkil ebʼ li kutan chi inkʼaʼ ta tinwukʼ li haʼ li nakaltesink?». Aʼin truuq xkʼutbʼesinkil naq ak yook chi kʼay rukʼbʼal li haʼ li nakaltesink. Ut maare t-ajmanq xtenqʼ li wankebʼ xnawom chirix aʼin re naq tixkanabʼ xbʼaanunkil.

Re naq inkʼaʼ teʼxchʼik ribʼ saʼebʼ li chʼaʼajkilal li truuq xkʼambʼal chaq, wiibʼ oxibʼ laj paabʼanel inkʼaʼ nekeʼukʼak. Wankebʼ chik li hermaan inkʼaʼ nekeʼukʼak xbʼaan naq inkʼaʼ nekeʼwulak chiru li xsahil. Wi naqanaw ru junaq li kixsikʼ xbʼaanunkil aʼin, us raj naq tqoxloqʼi li kixsikʼ xbʼaanunkil ut inkʼaʼ tqawechʼ rix.

Wankebʼ nekeʼxxaqabʼ choʼq rehebʼ wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ li ttenqʼanq rehebʼ. Maare nekeʼxxaqabʼ joʼkʼihal teʼrukʼ. Malaj nekeʼxxaqabʼ joqʼe ut nekeʼrukʼ bʼayaq kaʼajwiʼ naq nekeʼwaʼak malaj jun sut chiru li xamaan. Jun chik xsikʼbʼal kʼaru li haʼ li nakaltesink rukʼbʼal ut bʼar wank inkʼaʼ. Wankebʼ maare nekeʼrukʼ bʼayaq li bʼiin malaj serbʼees abʼan inkʼaʼ chik nekeʼruuk jalan chik li haʼ li kaw xmetzʼew chi moko saʼebʼ li coctel malaj naq nekeʼxjunaji ru. Naq chʼolchʼo chiqu joʼkʼihal tqukʼ inkʼaʼ tqakʼe xbʼeen. Jun li hermaan li kaw saʼ xpaabʼal li naxsikʼ xbʼaanunkil aʼin ut naxyuʼami inkʼaʼ naxkʼe ribʼ saʼ xutaan.

Joʼkan ajwiʼ tento tqakʼe saʼ ajl ebʼ li junchʼol. Saʼ Romanos 14:21 naxye: «Qʼaxal us naq inkʼaʼ twaʼmanq li tibʼ chi moko t-ukʼmanq li bʼiin chi moko tbʼaanumanq junaq li naʼlebʼ li tixkʼe chi tichkʼok laawas aawiitzʼin». Joʼkan bʼiʼ, chootawoq u ut qakʼutbʼesihaq naq nokoorahok. Wi naqil naq rukʼbʼal li haʼ li nakaltesink truuq xtochʼbʼal xchʼool junaq li hermaan saʼ xkʼabʼaʼ naq nokoorahok inkʼaʼ tooʼukʼaq saʼ li hoonal aʼan. Chi joʼkan tqakʼutbʼesi naq naqakʼe saʼ ajl li nekeʼrekʼa ebʼ li junchʼol ut naq inkʼaʼ naqasikʼ li us kaʼajwiʼ choʼq qe, naqasikʼ bʼan li us choʼq rehebʼ li junchʼol (1 Cor. 10:24).

Ebʼ laj paabʼanel nekeʼabʼink chiru yalaq kʼaru li chaqʼrabʼ li naxxaqabʼ li awabʼej chirix li haʼ li nakaltesink. Jun eetalil, maare nekeʼxye naq inkʼaʼ teʼruuq li haʼ li nakaltesink li toj maajiʼ nekeʼtzʼaqlok xchihabʼ, li teʼxbʼeresi junaq li bʼelebʼaal chʼiichʼ malaj junaq li kʼanjelobʼaal (Rom. 13:​1-5).

Li Jehobʼa naxkanabʼ naq tqasikʼ kʼaru xbʼaanunkil re xyalbʼal xsahil ebʼ li maatan li naxkʼe qe. Joʼkan naq chiqajunilo tooruuq xsikʼbʼal kʼaru tqatzeka ut kʼaru tqukʼ. Qakʼehaq qachʼool chi roksinkil chiʼus li maatan li xkʼe qe ut xkʼutbʼesinkil re li qachoxahil Yuwaʼ rikʼin li naqasikʼ xbʼaanunkil naq naqaj xsahobʼresinkil xchʼool.