Li chʼaʼajkilal li yook chi kʼulmank rikʼinebʼ li awabʼej naxkʼe chi tzʼaqlok ru jun xpropesiiy li Santil Hu

Saʼebʼ li qakutan, jachjookebʼ ru li kristiʼaan xbʼaan li xnaʼlebʼebʼ li nekeʼawabʼejink. Jalan jalanq nekeʼxkʼoxla chirixebʼ li chaqʼrabʼ li naxchʼaʼajki li xwanjikebʼ rajlal kutan ut saʼ josqʼil nekeʼxkʼutbʼesi li nekeʼxkʼoxla. Ut, ebʼ li yookebʼ chi awabʼejink, li nekeʼxbʼaanu li chaqʼrabʼ malaj jalan chik li xkʼanjelebʼ, inkʼaʼ  nekeʼxkʼe ribʼ saʼ aatin ut maakʼaʼ nekeʼxkʼulubʼa. Saʼ xkʼabʼaʼ li chʼaʼajkilal aʼin moko kawebʼ ta chik li awabʼejilal ut aʼin naxbʼaanu naq inkʼaʼ nekeʼkʼanjelak chiʼus.

Abʼan qʼaxal wank xwankil li chʼaʼajkilal li wank saʼebʼ li awabʼejilal re Estados Unidos ut Gran Bretaña. Kʼaʼut naqaye aʼin? Xbʼaan naq ak yeebʼil saʼ li Santil Hu naq twanq li chʼaʼajkilal saʼebʼ li tenamit aʼin tzʼaqal saʼ xqʼehil naq jun li awabʼejilal li xaqabʼanbʼil xbʼaan li Yos tixjal chijunajwa li yook chi kʼulmank saʼ ruuchichʼochʼ.

Li chʼaʼajkilal saʼ xyanqebʼ li nekeʼawabʼejink «saʼ rosoʼjikebʼ li kutan»

Saʼ li hu Daniel li wank saʼ li Santil Hu natawmank jun xnimal ru propesiiy. Saʼ li propesiiy aʼin, li Yos kixkʼutbʼesi li tkʼulmanq «saʼ rosoʼjikebʼ li kutan». Naq kitzʼiibʼamank li aatin aʼin, yook chi aatinak chirix li kutan chalk re, jun li qʼehil bʼarwiʼ qʼaxal wanq xwankil li tkʼulmanq saʼ xyanqebʼ li poyanam (Daniel 2:28, Li Santil Hu, Sociedad Bíblica de Guatemala, SBG).

Li Yos kixkʼutbʼesi li propesiiy aʼin saʼ jun li matkʼ re laj Nabucodonosor li awabʼej re Babilonia. Saʼ li matkʼ aʼan, kiril jun li nimla jalam uli yiibʼanbʼil rikʼin jalan jalanq li kʼanjelobʼaal. Moqon li propeet Daniel kixchʼolobʼ chiru naq li junjunq xchaʼal li jalam u aʼan reetalil ebʼ li nimla awabʼejilal li teʼtaqlanq ut teʼjukʼmanq saʼ li ruuchichʼochʼ.aUt saʼ xnumikebʼ li kutan, jun li nimla pek ttolkoq chaq ut tixputzʼi chi junajwa li nimla jalam u aʼin. Li nimla pek aʼan reetalil jun awabʼejilal, li xaqabʼanbʼil xbʼaan li Yos (Daniel 2:36-45, SBG).

Joʼ naxye li propesiiy aʼin, li Xʼawabʼejilal li Yos tkanaaq choʼq reqʼaj li xʼawabʼejilal li winq. Li Jesús kixkʼut chiruhebʼ li xtzolom naq teʼxpatzʼ chirix li Awabʼejilal aʼin naq kixye: «Chi chalk ta Laaʼawabʼejilal» (Mateo 6:10).

Bʼar naxye li propesiiy naq twanq li chʼaʼajkilal saʼ xyankebʼ li nekeʼawabʼejink? Kʼe reetal naq naxye naq li roq li nimla jalam u «yiijach chʼiichʼ ut yiijach sebʼ yiibʼanbʼil wiʼ» (Daniel 2:33, SBG). Jalan wiʼ chiruhebʼ li junchʼol xchaʼal li nimla jalam u li kaw li kʼanjelobʼaal li kiyiibʼaak wiʼ. Aʼin naraj xyeebʼal naq li junjunq rehebʼ li nimla awabʼejilal jalanaq chiruhebʼ li junchʼol. Chanru tkʼulmanq aʼin? Li xpropesiiy laj Daniel naxchʼolobʼ chi joʼkaʼin:

Joʼ naxye li propesiiy, li nimla awabʼejilal aʼin reetalil li roq li nimla jalam u tixtaw naabʼal li chʼaʼajkilal. Moko qʼaxal ta kawaq ribʼ, xbʼaan naq ebʼ li kristiʼaan li wankebʼ rubʼel xwankil teʼxyal ajwiʼ xjukʼbʼal.

Chanru yook chi tzʼaqlok ru li xpropesiiy laj Daniel

Li roq li nimla jalam u, aʼan reetalil li nimla awabʼejilal re Estados Unidos ut Gran Bretaña li yookebʼ chi taqlank saʼ li qakutan. Kʼaru li naʼlebʼ li yook chi kʼulmank anaqwan naxkʼut chiqu naq yaal aʼin?

Joʼ ak xqaye, li roq li nimla jalam u yiibʼanbʼil rikʼin «yiijach chʼiichʼ ut yiijach sebʼ», li moko kaw ta ribʼ naq nekeʼjunaji (Daniel 2:42, SBG). Saʼebʼ li qakutan, li xwankil re Estados Unidos ut Gran Bretaña moko kaw ta chik xbʼaan li jachok ibʼ li wank saʼ xyankebʼ li xtenamit. Jun eetalil, saʼ li wiibʼ chi tenamit wank li pleet saʼ xyankebʼ li kristiʼaan. Joʼkan ajwiʼ ebʼ li kristiʼaan nekeʼpleetik naq nekeʼraj naq teʼabʼiiq. Ut, ebʼ li nekeʼxaqabʼ rehebʼ re naq teʼjolominq, moko nekeʼxkʼe ribʼ saʼ aatin. Usta wank naabʼal li nekeʼraj raj xbʼaanunkil ebʼ li awabʼej inkʼaʼ nekeʼruuk xbʼaan naq jachjook li xtenamit.

Qatzʼilaq rix wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ chirix li xpropesiiy laj Daniel, kʼaru xyaalalil ut chanru yook chi tzʼaqlok ru saʼebʼ li qakutan:

Li propesiiy: «Li awabʼejilal jachjooq chiribʼil, us ta kawaq bʼayaq ribʼ, xbʼaan naq xakʼe reetal naq ebʼ li roq yiibʼanbʼil rikʼin chʼiichʼ ut sebʼ» (Daniel 2:41, SBG).

Xyaalalil: Usta jachjookebʼ li kristiʼaan saʼ li tenamit Estados Unidos ut Gran Bretaña, abʼan qʼaxal kawebʼ ebʼ laj puubʼ saʼ li tenamit aʼin. Joʼkan naq, naq nekeʼtaqlank nekeʼxbʼaanu saʼ kawilal joʼ li chʼiichʼ.

Xtzaʼqlojik

Naq xeʼxtzʼil rix ebʼ li tenamit li naabʼal xeʼsachok chirixebʼ laj puubʼ saʼ 2023, xʼilmank naq Estados Unidos ut Gran Bretaña xeʼkanaak chi ubʼej chiruhebʼ li kabʼlaju chik chi tenamit li xtzʼileʼk rix (Stockholm International Peace Research Institute [Instituto Internacional de Estudios para la Paz de Estocolmo]).

«Li kʼanjel re xkolbʼal rix li tenamit Gran Bretaña ut Estados Unidos [...] timil timil xʼusaʼk toj reetal xkawuuk, xchʼolaak ut xchaabʼiloʼk saʼ xyankebʼ li wiibʼ chi tenamit aʼin [...] nokokʼanjelak saʼ wiibʼal, naqakol qibʼ saʼ wiibʼal, ut nokoyalok saʼ wiibʼal» (Comando Estratégico, Ministerio de Defensa del Reino Unido, abril de 2024).

Li propesiiy: «Ebʼ li ruʼuj roq yiijach chʼiichʼ ut yiijach sebʼ, aʼan reetalil naq li awabʼejihom aʼan yiijach kawaq ribʼ ut yiijach inkʼaʼ» (Daniel 2:42, SBG).

Xyaalalil: Usta qʼaxal kawebʼ laj puubʼ saʼ Estados Unidos ut Gran Bretaña, ebʼ li tenamit inkʼaʼ nekeruuk xbʼaanunkil li nekeʼraj xbʼaan li chaqʼrabʼ li nekeʼxaqabʼ li nekeʼawabʼejink. Wi moko chixjunilebʼ ta nekeʼokenk chirix junaq li naʼlebʼ, nachʼaʼajkoʼk chiruhebʼ xbʼaanunkil li nekeʼraj.

Xtzʼaqlojik

«Li nekextzʼil rix li naʼlebʼ aʼin nekeʼxye naq saʼ xkʼabʼaʼ naq jachjookebʼ ru li nekeʼawabʼejink saʼ Estados Unidos, nachʼaʼajkoʼk chiru li tenamit okenk saʼ chixjunil li ruuchichʼochʼ joʼ nakʼulmank rikʼin xkolbʼalebʼ jalan chik li tenamit malaj li yakok» (The Wall Street Journal).

«Yook chi kʼulmank naabʼal li chʼaʼajkilal saʼ li tenamit Gran Bretaña jo maajunwa xkʼulmank chaq [...] joʼkan naq ebʼ li nekeʼawabʼejink naxik xchʼoolebʼ chirix li chʼaʼajkilal ut maawaʼ chirix xtenqʼankilebʼ li kristiʼaan» (Institute for Government [Instituto de Gobierno]).

Li propesiiy: «Ebʼ laj jolominel re li awabʼejihom aʼan teʼxkʼamatq ribʼ saʼ aatin [rikʼin li tenamit TNM]; abʼan inkʼaʼ junajaq li xchʼoolebʼ» (Daniel 2:43, SBG).

Xyaalalil: Maare ebʼ li kristiʼaan li moko nekeʼawabʼejink ta naru nekeʼokenk bʼayaq chi xyeebʼal kʼaru tixbʼaanu li awabʼej. Abʼan, saʼ xraqik, chi moko li nekeʼawabʼejink, chi moko li keʼxaqabʼank rehebʼ sahebʼ saʼ xchʼool.

Xtzʼaqlojik

«Saʼebʼ li qakutan, li xkʼihalil ebʼ laj Estados Unidos maakʼaʼ chik nekeʼraj re rikʼinebʼ li nekeʼawabʼejink re li tenamit ut li xnaʼlebʼebʼ» (centro de investigación Pew Research Center).

«Saʼebʼ li 50 chihabʼ li ak xnumeʼk maajunwa xʼilmank, naq saʼ Gran Bretaña moko paabʼajelebʼ ta chik ebʼ li nekeʼawabʼejink, joʼ naq nakʼulmank anaqwan» (National Centre for Social Research [Centro Nacional de Investigación Social]).

Chanru ttzaʼqlok ru li xpropesiiy laj Daniel

Joʼ naxye li propesiiy, li nimla awabʼejilal re Estados Unidos ut Gran Bretaña yook raj chi awabʼejink naq li Xʼawabʼejilal li Yos t-oq choʼq reqaj li xʼawabʼejilal li winq (Daniel 2:44, SBG).

Saʼ li hu Apocalipsis wank jun chik li propesiiy li naxchap ribʼ rikʼin li kixye laj Daniel; li Santil Hu naxye naq «ebʼ li awabʼej re li ruuchichʼochʼ» teʼxchʼutubʼ ribʼ re yalok rikʼin li Jehobʼab saʼ li Armagedón «li yalok li twanq saʼ xnimal xkutankil li nimajwal Yos» (Apocalipsis 16:14, 16; 19:19-21). Saʼ li yalok aʼin, li Jehobʼa tixsach chijunajwa li xʼawabʼejilal li winq, ut tixputzʼiʼebʼ li nimla awabʼejilal li kiʼilmank saʼ li nimla jalam u saʼ xpropesiiy laj Daniel.

Wi taawaj xtzolbʼal xkomon li naʼlebʼ chirix aʼin, chaawil li tzolom «Kʼaru li Armagedón?»

Kʼaʼut wank rusilal xtawbʼal ru li propesiiy aʼin

Li Santil Hu kixye chi tzʼaqal li chʼaʼajkilal li yook chi kulmank saʼebʼ li tenamit Estados Unidos ut Gran Bretaña ut xtawbʼal ru aʼin tooxtenqʼa chi naʼlebʼak chiʼus chirix li yook chi kʼulmank.

• Taataw ru kʼaʼut naq li Jesús kixye naq ebʼ li xtzolom inkʼaʼ teʼtzʼaqonk saʼ li xʼawabʼejilal li winq (Juan 17:16). Taataw ajwiʼ ru kʼaʼut naq li Jesús —li kisikʼeʼk xbʼaan li Yos re naq t-aʼwabʼejink— kixye: «Linʼawabʼejilal moko re ta li ruuchichʼochʼ aʼin» (Juan 18:36).

• Kʼojkʼooq aachʼool naq chi seebʼ li xʼAwabʼejilal li Yos tixʼakʼobʼresi chixjunil ut tixkʼam chaq li nimla osobʼtesihom saʼ xbʼeenebʼ li poyanam, joʼ kixyechiʼi chaq (Apocalipsis 21:3, 4).

• Maakʼaʼaq chik aakʼaʼuxl chi xkʼoxlankil naq ebʼ li nimla yalok u teʼxjukʼ li Ruuchichʼochʼ (Salmo 37:11, 29, SBG).

Li xpropesiiy laj Daniel naxchʼolobʼ naq li nimla awabʼejilal re Estados Unidos ut Gran Bretaña, li kikʼutmank rikʼin xroq li nimla jalam u, kaʼaj chik aʼan t-awabʼejink saʼ xbʼeen li ruuchichʼochʼ. Kʼaru tchalq chirix aʼin? Li awabʼejilal li tzʼaqal re ru li wank saʼ choxa, li Xʼawabʼejilal li Yos.

Wi taawaj xnawbʼal xkomon li naʼlebʼ chirix li tixbʼaanu li Xʼawabʼejilal li Yos choʼq rehebʼ li poyanam, chaawil li bʼideo Kʼaru tzʼaqal xnimajwal Awabʼejilal li Yos?