CHANRU NAQOKSI LI TENQʼ TUMIN
Naqayiibʼ chiʼus ebʼ li qachʼutlebʼal kabʼl
1 RE ABRIL 2024
«Kʼajoʼ nawulak chiwu linchʼutlebʼaal kabʼl!». Joʼkan kixye li xNicole, jun li hermaan li toj saaj li wank aran Colombia. Kʼaʼut naq kʼajoʼ nawulak chiru li xchʼutlebʼal kabʼl? Aʼan naxye: «Xbʼaan naq aran wankin rikʼinebʼ li wechpaabʼanel li chanchanebʼ linjunkabʼal». Ma nakaawekʼa aawibʼ joʼ li xNicole?
Saʼ chixjunil li Ruuchichʼochʼ, joʼ aj testiiw re li Jehobʼa naqachʼutubʼ qibʼ saʼ kachʼin chik ma 63.000 ebʼ li Chʼutlebʼal Kabʼl. Ebʼ li Chʼutlebʼaal Kabʼl aʼin moko kaʼaj tawiʼ chaabʼil naʼajej re xloqʼoninkil ru li Yos. Laj David, jun aj kʼamol bʼe saʼ li puktesink li naxbʼaanu 50 hoor li wank Colombia naxye: «Ebʼ li Chʼutlebʼal Kabʼl nekeʼruutzʼuʼuji li naqakʼut chirix li Santil Hu. Ebʼ li poyanam li nokooʼeerulaʼani nasachk xchʼoolebʼ rilbʼal xchaabʼilal ebʼ li qanaʼaj». Ut aʼan moko yal chi kamaʼan ta nakʼulmank. Li xyaalal naq naqayal qaqʼe chi xsabʼesinkil ut xyiibʼankil ebʼ li qachʼutlebʼal kabʼl. Chanru naqabʼaanu aʼan?
Chanru nakʼubʼamank li kʼanjel re rilbʼal ebʼ li Chʼutlebʼaal Kʼabʼl
Ebʼ li jun junq chi chʼuut naxkʼubʼ li kʼanjel re rilbʼal li xchʼutlebʼaal kabʼl. Joʼkan naq ebʼ li hermaan rajlal nekeʼxsabʼesi ut nekeʼxbʼaanu li kʼanjel re xyiibʼankil li naʼajmank.
Re xtenqʼankil ebʼ li chʼuut, li nekeʼril li kabʼlak ut li xyiibʼankil saʼ li teep (LDC) naxxaqabʼ ebʼ li hermaan re naq teʼkʼanjelaq joʼ li nekeʼxkʼut chanru rilbʼal ut xyiibʼankil ebʼ lli Chʼutlebʼaal Kabʼl saʼ waqibʼ malaj laajebʼ chi chʼuut. Narulaʼanihebʼ ut naxkawresihebʼ li hermaan re naq teʼxnaw rilbʼal chiʼus. Rajlal oxibʼ chihabʼ, naxtzʼil rix li naʼajej, naxkʼe reetal kʼaru li chʼaʼajkilal wank ut naxtzʼiibʼa li naʼajmank xyiibʼankil.
Ebʼ laj kawresinel re rilbʼal ebʼ li Chʼutlebʼal Kabʼl nekeʼxkʼut chiqu chanru rilbʼal chiʼus ebʼ li qachʼutlebʼal kabʼl.
Chixjunilebʼ li hermaan kaʼjo naq nekeʼxbʼanyoxi naq xeʼkawresiik. Li xIndhumathi, jun li hermaan li wank India naxye: «Qʼaxal chaabʼil li xeʼxkʼut chiqu. Xkʼe xsahil qachʼool xtzolbʼal chanru rilbʼal chiʼus li qachʼutlebʼal kabl». Laj Evans, jun li hermaan re Kenia, naxye: «Xqakʼe reetal naq wank xwankil xyiibʼankil li chʼaʼajkilal saʼ junpaat re naq inkʼaʼ tnimanq ut chi joʼkan inkʼaʼ ajwiʼ nasachmank naabʼal li tumin».
Chanru natojmank li sachomq
Re roksinkil ut xyiibʼankil chiʼus jun li Chʼutlebʼal Kabʼl chiru jun chihabʼ maare t-ajmanq chi siʼeent malaj chi mil ebʼ li tumin re dólara, aʼ yal bʼar wank, jarubʼ chihabʼ xkabʼlankil ut jarubʼ chʼuut nekeʼroksi. Chanru natojmank chixjunil li sachomq aʼin?
Li nasachmank saʼ li Chʼutlebʼal Kabʼl natojmank rikʼin li tenqʼ tumin li nakʼulmank. Laj Alexander, jun li hermaan li wank Kazajistán naxye: «Jun jachal li tenqʼ tumin naʼoksimank re xtojbʼal li internet, li haʼ ut li lus. Jun jachal chik naʼoksimank re xloqʼbʼal li naʼajmank re sabʼesink, joʼ li hu re li tzʼeqlebʼaal, li xabʼon ut li bʼonol». Ut li tumin li naʼelaʼank, nataqlamank saʼ li qanimla molam re xtenqʼankil li nimla kʼanjel re kabʼlak ut xyiibʼankil li nabʼaanumank saʼ chixjunil li Ruuchichʼochʼ.
Nimla kʼanjel re rilbʼal ebʼ li Chʼutlebʼal Kabʼl
Wank sut, li tumin li naʼajmank re xyiibʼankil junaq li Chʼutlebʼal Kabʼl naxqʼax ru li tsachmanq chiru wiibʼ malaj oxibʼ po. Naq nakʼulmank aʼan, ebʼ li cheekel winq nekeʼxkʼe ribʼ saʼ aatin rikʼin laj kawresinel re rilbʼal ebʼ li Chʼutlebʼal Kabʼl re li LDC. Wi li LDC naxkʼulubʼa li kʼanjel, li qanimla molam naxkʼe li tumin re xtojbʼal li t-bʼaanumanq. Saʼ li chihabʼ 2023, xbʼaanumank 8.793 ebʼ li kʼanjel joʼ aʼin ut xsachmank 76,6 miyon chi dólar. Qilaq wiibʼ rehebʼ li kʼanjel aʼin.
Saʼ Angola, kitawmank wiibʼ oxibʼ li chʼaʼajkilal saʼ jun li Chʼutlebʼal Kabʼl li kikabʼlamank 15 chihabʼ anaqwan. Naʼajmank chaq xjalbʼal li xkʼamal li lus ut jorolkebʼ chik li tzʼak. Joʼkan ajwiʼ ebʼ li wankebʼ chixkatq li Chʼutlebʼal Kabʼl nekeʼxye naq li haʼ li naʼelk chaq aran, nanumeʼk saʼ rochochebʼ. Re xtuqubʼankil ru chixjunil li chʼaʼajkilal aʼin, li LDC kixbʼaanu jun li nimla kʼanjel bʼarwiʼ kisachmank 9.285 chi dólar. Ebʼ li wankebʼ chixkatq li Chʼutlebʼal Kabʼl sachso xchʼoolebʼ kekanaak xbʼaan li chaabʼil kʼanjel li kibʼaanumank ut kaʼjo naq keʼxbʼanyoxi.
Saʼ Angola, jun li Chʼutlebʼal Kabʼl ak yiibʼanbʼil chik chiʼus.
Saʼ Polonia, jopol li xbʼeen li Chʼutlebʼal Kabʼl, naʼok li haʼ chisaʼ ut poʼjeʼnaq chik li tʼikʼr li naʼoksimank chiru chʼochʼ. Li LDC kixkʼulubʼa li kʼanjel re xyiibʼankil li xbʼeen li Chʼutlebʼal Kabʼl ut xjalbʼal li tʼikʼr li naʼoksimank chiru chʼochʼ. Saʼ li kʼanjel aʼan kisachmank 9.757 chi dólar. Saʼ xkʼabʼaʼ aʼin, moko t-jmanq ta xbʼaanunkil junaq chik li nimla kʼanjel re xyiibʼankil wi chik li Chʼutlebʼal Kabʼl aʼin saʼebʼ li chihabʼ chalkebʼ re.
Saʼ Polonia, yookebʼ xyiibʼankil jun li Chʼutlebʼal Kabʼl.
Li kʼanjel re xyiibʼankil ebʼ li Chʼutlebʼal Kabʼl naxkʼe xloqʼal li Jehobʼa
Rilbʼalebʼ chiʼus ebʼ li qanaʼaj moko kaʼaj tawiʼ naxkol li tenqʼ tumin, naxkʼe bʼan xloqʼal li Jehobʼa. Laj Shaun jun li hermaan li wank saʼ li archipiélago re Tonga naxye: «Xbʼaan li kʼanjel li nabʼaanumank re rilbʼal li qanaʼaj, nokooruuk xloqʼoninkil li Jehobʼa saʼ jun li Chʼutlebʼal Kabʼl saq ru, tustu ru ut bʼarwiʼ chixjunil nakʼanjelak chi chaabʼil. Joʼkan ajwiʼ, naxkʼe xloqʼal li Jehobʼa saʼ li naʼaj wanko wiʼ. Nasahoʼk saʼ qachʼool xbʼoqbʼalebʼ chixjunilebʼ saʼ li qachʼutlebʼal kabʼl».
Laaʼat ajwiʼ naru tat-okenq
Chiqajunilo naru tooʼokenq re xsabʼesinkil ut rilbʼal li qanaʼaj re loqʼonink. Laj Marino, jun aj kawresinel re rilbʼal ebʼ li Chʼutlebʼal Kabʼl re Australia, naxye: «Rilbʼal ebʼ li qachʼutlebʼal kabʼl aʼan jun loqʼlaj maatan, ut chiqajunilo naru tooʼokenq. Naq naqabʼaanu aʼan, naqakol naabʼal rehebʼ li tenqʼ tumin ut chi joʼkan naru naq t-oksimanq bʼarwiʼ naʼajmank».
Laj Joel, jun li hermaan li wank India, li kaʼjoʼ nawulak chiru okenq re rilbʼal li xchʼutlebʼal kabʼl, naxye: «Kʼanjelak rochbʼeenebʼ li hermaan nikinxkʼe chi kʼoxlak chirix chanru tookʼanjelak saʼ li akʼ Ruuchichʼochʼ. Li xNicole, li ak xooʼaatinak chaq chirix, naxye: «Tojeʼaq ebʼ li hermaan xeʼxyiibʼ li tzʼeqlebʼaal bʼarwiʼ naʼelk chaq li haʼ ut laaʼin xinmes ru li tzʼak. Yal naq moko laaʼin ta xintuqubʼank ru li chʼaʼajkilal, abʼan xinʼokenk re naq maaʼani ttʼaneʼq».
Wi laaʼat ajwiʼ nakaawaj xyeechiʼinkil aawibʼ re tenqʼank chi rilbʼal laachʼutlebʼal kabʼl, aatinan rikʼinebʼ li cheekel winq saʼ laachʼuut. Ut mi sach saʼ laachʼool naq laatenqʼ tumin, moko kaʼaj tawiʼ nakʼanjelak re rilbʼal laachʼutlebʼal kabʼl, nakʼanjelak bʼan re rilbʼal li wankebʼ saʼ chixjunil li Ruuchichʼochʼ. Naru taakʼe laatenqʼ tumin saʼebʼ li kaax li wank saʼ laachʼutlebʼal kabʼl malaj saʼ donate.jw.org. Bʼanyox xbʼaan laatenqʼ.
Chiqajunilo nokooruuk rilbʼal ebʼ li Chʼutlebʼal Kabʼl.
a Saʼ li tzolom aʼin, li dʼolar re Estados Unidos.