Ebʼ li naʼlebʼ choʼq re Xhuhil li qachʼutam Qayuʼam ut Qakʼanjel joʼ aj Paabʼanel
5-11 RE MARZO
XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | MATEO 20, 21
«Ani naraj naq nimaq xwankil saʼ eeyanq, aʼanaq laj kʼanjel cheru»
(Mateo 20:3, Li Santil Hu, Sociedad Bíblica de Guatemala, [SBG]) Naq kiʼelk saʼ bʼeleebʼ honal, wank chik kixtawebʼ saʼ kʼayiil chi xbʼaybʼalebʼ ribʼ:
nwtsty ebʼ li jalam u ut ebʼ li bʼideo
Kʼayiil
Wankebʼ li kʼayil, joʼ li naʼilmank saʼ Xhuhil li qachʼutam, nekeʼxjel li xkʼay saʼ xnajtil li bʼe. Wank sut, ebʼ laj yakonel nekeʼxkʼe naabʼal li xkʼay saʼ bʼe li naxbʼaanu naq raasa li numeʼk. Li wankebʼ saʼ li naʼaj aʼin nekeʼxloqʼ li naʼajmank saʼ junaq li ochoch, chʼochʼil sekʼ, lemilsekʼ li jwal terto xtzʼaq ut li tzakahemq li toj xsikʼmank chaq. Saʼ xkʼabʼaʼ naq li tzakahemq inkʼaʼ naru xxokbʼal saʼ kehil naʼaj, ebʼ li poyanam nekeʼxik rajlal kutan chi loqʼok saʼ kʼayil. Aran, ebʼ li nekeʼwulak chi loqʼok nekeʼrabʼi ebʼ li esil li nekeʼxye ebʼ laj yakonel ut ebʼ laj numelbʼe; ebʼ li kokʼal nekeʼbʼatzʼunk chaq, ut li maakʼaʼebʼ xkʼanjel nekeʼroybʼeni naq junaq li poyanam tixyeechiʼi xkʼanjelebʼ. Naq kiwank saʼ jun li kʼayil, li Jesus kixkʼirtasi ebʼ li yaj ut laj Pablo kipuktesink (Hch 17:17). Abʼan, ebʼ laj qʼetqʼet aj Tzʼiibʼ ut aj Pariseey nekeʼwulak chiru naq teʼileʼq ut teʼkʼeheʼq xsahil xchʼool saʼebʼ li naʼaj bʼarwiʼ naabʼalebʼ li poyanam.
(Mateo 20:20, 21, SBG) Tojaʼ naq kijilok li xnaʼ li ralalebʼ laj Sebedeo chi xkʼatq li Jesus, rochbʼeenebʼ li xyum, ut kixwiqʼibʼ ribʼ re xtzʼaamankil jun usilal chiru. 21 Ut li Jesus kixye re: —Kʼaru taawaj? Kichaqʼok li ixq ut kixye: —Ye laawaatin naq xkabʼichalebʼ linyum aʼin teʼkʼojlaaq saʼ laanimajwal wankilal, jun saʼ laanim uqʼ ut jun saʼ laatzʼe.
nwtsty xyaalalil li naʼlebʼ re tzolok Mt 20:20, 21
li xnaʼ li ralalebʼ laj Sebedeo: Naraj xyeebʼal, li xnaʼebʼ li Apostol: Santiago ut Juan. Joʼ naxye saʼ li hu Marcos, li keʼnachʼok chixkʼatq li Jesus aʼan laj Santiago ut laj Juan. Aʼin naxkʼut naq ebʼ aʼan keʼyehok re aʼin, usta li xSalome li xnaʼebʼ kiyehok chaq re. Li xSalome maare rikanaʼ li Jesus (Mt 27:55, 56; Mr 15:40, 41; Jn 19:25).
jun saʼ laanim uqʼ ut jun saʼ laatzʼe: Li wiibʼ chi naʼaj aʼin naxkʼut li loqʼal ut li wankilal, abʼan li naʼaj li wank saʼ nim uqʼ aʼan li wank xwankil junelik (Sl 110:1; Hch 7:55, 56; Ro 8:34).
(Mateo 20:25-28, SBG) Tojaʼ naq li Jesus kixbʼoqebʼ ut kixye: —Nekenaw naq ebʼ laj jolominel rehebʼ li tenamit nekeʼnumtaak saʼ xbʼeenebʼ ut li xninqalebʼ ru winq nekeʼxrahobʼtesihebʼ rikʼin li xwankilebʼ. 26 Abʼanan moko joʼkanaq ta saʼ eeyanq laaʼex: ani naraj naq nimaq xwankil saʼ eeyanq, aʼanaq laj kʼanjel cheru, 27 ut li naraj wank choʼq xbʼeenil saʼ eeyanq, aʼanaq leemoos. 28 Kamaʼ naq li Kʼajolbʼej moko xchalk ta chi kʼanjelaak ru, re bʼan kʼanjelak ut re xkʼeebʼal li xyuʼam re xkolbʼalebʼ rix chixjunilebʼ.
nwtsty xyaalalil li naʼlebʼ re tzolok Mt 20:26, 28
laj kʼanjel: Malaj «moos». Li Santil Hu rajlal naroksi li aatin saʼ Griego diákonos naq naʼaatinak chirix junaq li poyanam li yook chi kʼanjelak chiruhebʼ li junchʼol chi kubʼenaq xwankil. Li aatin aʼin naʼoksimank re xyeebʼal chanru li Jesukriist (Ro 15:8), ebʼ laj kʼanjel malaj ebʼ li xmoos li Kriist (1Co 3:5-7; Col 1:23) ut ebʼ laj tenqʼanel saʼ li chʼuut (Flp 1:1; 1Ti 3:8). Naʼoksimank ajwiʼ re xyeebʼal chanruhebʼ li moos li nekeʼkʼanjelak saʼebʼ li ochoch (Jn 2:5, 9) ut li nekeʼkʼanjelak chiruhebʼ li awabʼej (Ro 13:4).
moko xchalk ta chi kʼanjelaak ru, re bʼan kʼanjelak: Malaj «inkʼaʼ kichalk re naq teʼkʼanjelaq chiru, re bʼan kʼanjelak chiruhebʼ li junchʼol».
Qasikʼaq li tertokil pek
(Mateo 21:9, Traducción del Nuevo Mundo, [TNM]) Aʼut ebʼ li tenamit, li yookebʼ chi xik chiru ut li yookebʼ chi xik chirix, keʼxjap re: «Kol, naqatzʼaama, li Ralal laj David! Osobʼtesinbʼil tzʼaqal li xchalk saʼ xkʼabʼaʼ li Jehobʼa! Kol, naqatzʼaama, aran taqeʼq!».
nwtsty xyaalalil li naʼlebʼ re tzolok Mt 21:9
Kol, naqatzʼaama: Rikʼin wiibʼ oxibʼ li aatin: «Hosanna». Li aatin aʼin saʼ Griego nachalk saʼ jun li aatin saʼ Hebreo li naraj xyeebʼal «kol, naqatzʼaama» malaj «kol, bʼaanu usilal». Arin naʼoksimank re xtzʼaamankil re li Yos naq teʼkoleʼq malaj teʼelq chi ubʼej. Joʼkan ajwiʼ naru xjalbʼal ru joʼ «bʼaanu usilal, kol li». Moqon chik, li aatin aʼin kiʼoksimank saʼebʼ li tij ut re nimank u. Li aatin aʼin saʼ Hebreo natawmank saʼ li Salmo 118:25. Li Salmo aʼin wank saʼ xyanq ebʼ li Salmo re Hallel, li kibʼichamank saʼ xqʼehil li Paswa. Joʼkan naq, saʼ li kutan aʼan, keʼalaak saʼ xchʼool ebʼ li poyanam xyeebʼal li aatin aʼin. Naq li Yos kixwaklesi wiʼ chik chi yoʼyo li Ralal laj David aʼin jun rehebʼ li naʼlebʼ joʼ chanru kixsume li keʼxtzʼaama re. Saʼ Mateo 21:42, li Jesus kixye li aatin li wank saʼ Salmo 118:22, 23 ut kiroksi chirix li Sikʼbʼil Ru.
Ralal laj David: Rikʼin li aatin aʼin nawbʼil chi tzʼaqal bʼar chalenaq li Jesus ut li xkʼanjel joʼ li Sikʼbʼil Ru li kiyeemank chaq.
(Mateo 21:18, 19, SBG) Naq yo chi sutqʼiik eqʼla saʼ li tenamit, kichalk xtzʼokajik. 19 Kiril jun toon chi iig wank chire bʼe: kinachʼok rikʼin, abʼanan junes xaq kixtaw. Tojaʼ naq kixye re: —Mat-uuchink chik chi junajwa. Ut chi junpaat kichaqik li xcheʼel li iig.
jy-S perel 244 raqal 4-6
Naroksi jun toon chi iig re xkʼutbʼal chirix li paabʼal
Abʼan kʼaʼut li Jesus kixkʼe chi chaqik li toon chi iig? Aʼan naxye xyaalal: “Relik chi yaal ninye eere: wi wanq leepaabʼaal ut inkʼaʼ taawiibʼanq leechʼool, moko kaʼaj ta wiʼ li xinbʼaanu laaʼin re li xcheʼel li iig teebʼaanu laaʼex, taaruuq aj bʼan wiʼ teeye re li tzuul aʼin: «Elen ut kut aawibʼ saʼ palaw», ut taaʼuxmanq raj. Ut chixjunil li kʼaru teetzʼaama saʼ li tijok chi anchal eepaabʼaal, teekʼul” (Mateo 21:21, 22, SBG). Chi joʼkaʼin kixye wiʼ chik li kʼaru kixkʼut chaq: naq li paabʼal wank xwankil re rekʼasinkil ebʼ li tzuul (Mateo 17:20).
Joʼkan bʼiʼ, naq kixbʼaanu naq tchaqiq li cheʼ, li Jesus yook xkʼutbʼal chiruhebʼ jun li naʼlebʼ re naq wanqebʼ xpaabʼal chirix li Yos. «Chixjunil li teetzʼaama saʼ li tijok, chepaabʼ naq ak xekʼul, ut taakʼeemanq eere» chan rehebʼ (Marcos 11:24, SBG). Jwal wank xwankil li naʼlebʼ aʼin choʼq re chixjunilebʼ li xtzolom! Ut jwal tixtenqʼa wiʼ chik ebʼ li Apostol, xbʼaan naq chi seebʼ teʼxnumsi ebʼ li nimla rahilal. Abʼan toj wank jun chik li naʼlebʼ li naxchap ribʼ rikʼin li xcheʼul li iig li kichaqik ut li naʼlebʼ chirix li paabʼal.
Joʼ li cheʼ aʼin, li xyuʼamebʼ li tenamit Israel moko joʼ ta nakʼutunk. Wankebʼ saʼ jun sumwank rikʼin li Yos ut chanchan naq yookebʼ xpaabʼankil li Xchaqʼrabʼ, abʼan, chixjunilebʼ, nekeʼxkʼutbʼesi naq moko tzʼaqal ta xpaabʼalebʼ ut naq inkʼaʼ nekeʼruuk chi uuchink chi chaabʼil. Ut moko kaʼaj tawiʼ aʼin, yookebʼ ajwiʼ xtzʼeqtaanankil li Ralal li Yos! Joʼkan naq, naq kixbʼaanu naq tchaqiq li xcheʼul li iig li maakʼaʼ li ru, li Jesus yook chi xkʼutbʼal chanru traqeʼq li tenamit aʼin li maakʼaʼ xpaabʼal ut inkʼaʼ naʼuuchink.
12-18 RE MARZO
XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | MATEO 22, 23
«Qapaabʼaq li wiibʼ li taqlankil li jwal wank xwankil»
(Mateo 22:36, SBG, 37, TNM, 38, SBG) At Tzolonel, bʼar wank tzʼaqal li xnimal ru qataqlankil saʼ li Chaqʼrabʼ? 37 Aʼan kixye re: «Tento taara li Jehobʼa Laayos chi anchal laawaanm ut chi anchal laayuʼam ut chi anchal laakʼaʼuxl». 38 Aʼan li xbʼeen ut xnimal ru chaqʼrabʼ.
nwtsty xyaalalil li naʼlebʼ re tzolok Mt 22:37, TNM
laawaanm: Naq naʼoksimank joʼ eetalil, wank sut yook chi aatinak chirix chanruho tzʼaqal. Abʼanan, naq wank chixkʼatq ebʼ li aatin «yuʼam» ut «kʼaʼuxl», jun ajwiʼ xyaalalil ut yook chi aatinak chirix li xrahil malaj xsahil xchʼool junaq li poyanam, joʼkan ajwiʼ li naxrahi ru ut li narekʼa. Li oxibʼ chi aatin li naʼoksimank arin (aanm, yuʼam ut kʼaʼuxl) moko jalan ta xyaalalil; naraj bʼan xyeebʼal naq naʼajmank li junjunq aʼin re naq wanq xyaalal. Chi joʼkaʼin najultikamank naq li qarahom chirix li Yos tento naq tzʼaqalaq re ru.
laayuʼam: Malaj «chixjunil laajunxaqalil».
laakʼaʼuxl: Li seebʼal kʼaʼuxl. Jun li poyanam tento troksi li xkʼaʼuxl re xnawbʼal ru li Yos ut re xraabʼal wulaj wulaj (Jn 17:3; Ro 12:1). Saʼ li raqal aʼin re Deuteronomio 6:5, li kitzʼiibʼamank chaq saʼ Hebreo naroksi oxibʼ li aatin: aanm, yuʼam ut metzʼew. Abʼanan, naq kijalmank saʼ Griego li hu Mateo, natawmank li aatin «kʼaʼuxl» choʼq reqaj «metzʼew». Wank tana wiibʼ oxibʼ xyaalal kʼaʼut kijalmank chi joʼkaʼin. Li xbʼeen xyaalal, usta saʼ li najteril Hebreo maakʼaʼ jun li aatin re xyeebʼal «kʼaʼuxl», li aatin Hebreo re xyeebʼal «aanm» naxchap ajwiʼ li naʼlebʼ aʼin. Naq naʼoksimank joʼ eetalil, li aatin aʼin yook chi aatinak chirix chanruho tzʼaqal, ut naxchap chixjunil li qakʼaʼuxl, li qekʼahom, li qanaʼlebʼ ut li nokoorekʼasi chi xbʼaanunkil junaq li naʼlebʼ (Dt 29:4; Sl 26:2; 64:6; il li xyaalalil li naʼlebʼ re tzolok chirix li aatin aanm re li raqal aʼin). Joʼkan bʼiʼ, naq li raqal saʼ Hebreo naroksi li aatin aanm, li Septuaginta Griega wank sut naroksi li aatin kʼaʼuxl (Ge 8:21; 17:17; Pr 2:10; Isa 14:13). Jun chik xyaalal kʼaʼut naq laj Mateo kiroksi tana li aatin saʼ Griego re xyeebʼal «kʼaʼuxl» naq kiʼaatinak chirix li naxye saʼ Deuteronomio 6:5 xbʼaan naq li aatin saʼ Hebreo li najalmank joʼ «metzʼew» naxchap li xkawilal li qametzʼew joʼ ajwiʼ xseebʼal qakʼaʼuxl. Usta joʼkan, yaal rikʼin rilbʼal naq ebʼ li aatin saʼ Hebreo ut saʼ Griego wank sut nekeʼxtaw ribʼ, aʼin maare naxchʼolobʼ kʼaʼut moko juntaqʼeet ta ebʼ li aatin keʼroksi ebʼ li keʼtzʼiibʼak chaq chirix li Jesus naq keʼaatinak chirix li hu Deuteronomio.
(Mateo 22:39, TNM) Li xkabʼ, li chanchan aʼin: «Tento taara li nakaanaw ru joʼ naq nakaara aawibʼ».
nwtsty xyaalalil li naʼlebʼ re tzolok Mt 22:39
Li xkabʼ: Li xsumenkil laj Pariseey natawmank saʼ Mateo 22:37, abʼan, saʼ li raqal aʼin, li Jesus moko kaʼaj tawiʼ kixsume li patzʼom ut kixye jun li xkabʼ chaqʼrabʼ (Le 19:18). Chi joʼkan, kixkʼut naq li wiibʼ chi chaqʼrabʼ inkʼaʼ naxjach ribʼ ut rikʼin wiibʼ oxibʼ li aatin naxchap chixjunil li Chaqʼrabʼ ut ebʼ li Propeet (Mt 22:40).
li nakaanaw ru: Li aatin saʼ Griego li najalmank ru arin choʼq «li nakaanaw ru» (rikʼin wiibʼ oxibʼ li aatin: «li wank chiqakʼatq») moko kaʼaj tawiʼ naraj xyeebʼal junaq li poyanam li wank chixkʼatq li qochoch. Yook bʼan ajwiʼ chi aatinak chirix li wank saʼ junajink ibʼ (Lu 10:29-37; Ro 13:8-10).
(Mateo 22:40, SBG) Saʼ xbʼeenebʼ li wiibʼ chi chaqʼrabʼ aʼin kʼojobʼanbʼil chixjunil li Chaqʼrabʼ ut ebʼ li Propeet.
nwtsty xyaalalil li naʼlebʼ re tzolok Mt 22:40
li Chaqʼrabʼ ut ebʼ li Propeet: «Li Chaqʼrabʼ» aʼanebʼ li xhuhil li Santil Hu chalen Genesis toj Deuteronomio. «Ebʼ li Propeet» aʼan li hu li kitzʼiibʼamank chaq saʼ Hebreo ut chisaʼ wank li kiyeemank chaq naq tkʼulmanq. Abʼanan, naq wank chi laqʼlo ebʼ li aatin aʼin, maare yook chi aatinak chirix chixjunil ebʼ li hu li kitzʼiibʼamank saʼ Hebreo (Mt 7:12; 22:40; Lu 16:16).
kʼojobʼanbʼil: Li aatin saʼ Griego li naraj xyeebʼal rikʼin wiibʼ oxibʼ li aatin «kʼojobʼank; tʼuytʼu rikʼin» arin naʼoksimank choʼq eetalil re xyeebʼal «kʼojobʼanbʼil rikʼin; isinbʼil saʼ». Chi joʼkaʼin, li Jesus kixchʼolobʼ naq chixjunil li tzʼiibʼanbʼil saʼ li Santil Hu isinbʼil chaq saʼ li rahok ut inkʼaʼ kaʼajwiʼ saʼ li Chaqʼrabʼ ut li Lajeebʼ chi Taqlahom (Ro 13:9).
Qasikʼaq li tertokil pek
(Mateo 22:21, SBG) Keʼchaqʼok: —Re li awabʼej, chankebʼ. Tojaʼ naq li Jesus kixye rehebʼ: —Qʼajsihomaq bʼiʼ re li awabʼej li kʼaru re li awabʼej, ut re li Yos li kʼaru re li Yos.
nwtsty xyaalalil li naʼlebʼ re tzolok Mt 22:21
re li awabʼej li kʼaru re li awabʼej: kaʼajwiʼ saʼ li raqal aʼin li Jesus kiʼaatinak chirix li awabʼej re Roma (Mr 12:17; Lu 20:25). Saʼ xyanq «Li kʼaru re li awabʼej» wank xtojbʼal ebʼ li junjunq chi kʼanjel li nekeʼxbʼaanu ebʼ li awabʼej ut li oxloqʼink ut xpaabʼankilebʼ bʼarwiʼ aajel ru (Ro 13:1-7).
ut re li Yos li kʼaru re li Yos: Saʼ xyanq aʼin wank xloqʼoninkil li Yos chi anchal qachʼool, li qarahom rikʼin chixjunil li qayuʼam ut naq junelik toopaabʼanq chiru (Mt 4:10; 22:37, 38; Hch 5:29; Ro 14:8).
(Mateo 23:24, SBG) Ex aj kʼamol bʼe inkʼaʼ nekexʼilok! Neketzʼilebʼ li kokʼ suq ut nekenuqʼ li kameey!
nwtsty xyaalalil li naʼlebʼ re tzolok Mt 23:24
Neketzʼilebʼ li kokʼ suq ut nekenuqʼ li kameey: Choʼq rehebʼ laj Israel, li kokʼ suq wank saʼ xyanq li kokʼ xul li muxbʼilebʼ ru, ut li kameey saʼ xyanq li ninqi xul (Le 11:4, 21-24). Arin li Jesus kiroksi jun nimla aatin li maajunwa bʼaanunbʼil re xyeebʼal naq ebʼ li nekeʼkʼamok bʼe saʼ li paabʼal nekeʼxtzʼil li rukʼaʼ re naq inkʼaʼ teʼxmux li xpaabʼal rikʼin xnuqʼbʼal jun li chʼina suq, abʼan inkʼaʼ nekeʼxbʼaanu li wank xwankil saʼ li Chaqʼrabʼ, chanchan tawiʼ yookebʼ xnuqʼbʼal jun li kameey.
19-25 RE MARZO
XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | MATEO 24
«Junelik ajʼooq qu saʼ li qapaabʼal saʼ xqʼehil li rosoʼjik»
(Mateo 24:12, SBG) Taanumtaaq li maaʼusilal, joʼkan naq taakehoʼq li rahok saʼ xchʼool li xkʼihalebʼ li tenamit.
it-1-S perel 125 raqal 6
Rahok
Naru nakehoʼk li rahok li narekʼa junaq li poyanam. Naq li Jesukriist kiʼaatinak rikʼinebʼ li xtzolom chirix chixjunil li tkʼulmanq saʼ li kutan chaalel, kixye naq tkehoʼq li rahok (a·gá·pē) li nekeʼrekʼa naabʼalebʼ li nekeʼxkʼe ribʼ choʼq aj paabʼanel (Mt 24:3, 12). Li Apostol Pablo kixye ajwiʼ naq jun rehebʼ li naʼlebʼ li t-ilmanq saʼ rosoʼjik naq naabʼalebʼ «teʼxrahi ru li tumin» (2Ti 3:1, 2, SBG). Joʼkan naq, chʼolchʼo naq jun li poyanam naru naxkanabʼ li chaabʼil naʼlebʼ li wank saʼ li Santil Hu li kixkol chaq ut moko kaʼaj tawiʼ aʼin, naru tixkanabʼ li tzʼaqal rahok li kixyuʼami chaq. Li naʼlebʼ aʼin naxjultika chiqu naq aajel ru naq chi rajlal tqayuʼami ut tqanimtresi li qarahom rikʼin xkʼoxlankil li Raatin li Yos ut tqabʼaanu saʼ li qayuʼam li naʼlebʼ li naxkʼe qe (Ef 4:15, 22-24).
(Mateo 24:39, SBG) ut inkʼaʼ keʼxtaw xyaalal toj kichalk li bʼutʼihaʼ ut kilajeʼjukuuk chixjunilebʼ, joʼkanaq ajwiʼ saʼ xkʼulunik li Kʼajolbʼej.
w99-S 15/11 perel 19 raqal 5
Ma yooko xbʼaanunkil chixjunil li qakʼanjel chiru li Yos?
5 Li Jesukriist kixye chirix li kutan li chʼaʼajkaq xnumsinkil: «Li kʼaru kikʼulmank naq kiwank laj Noé, taakʼulmanq ajwiʼ saʼ xkʼulunik li Kʼajolbʼej. Joʼ rubʼelaj chaq li bʼutʼihaʼ yookebʼ chaq chi waʼak chi ukʼak, yookebʼ chi kʼamok ut chi kʼameʼk toj saʼ li kutan kiʼok wiʼ laj Noé saʼ li jukubʼ kabʼl, ut inkʼaʼ keʼxtaw xyaalal toj kichalk li bʼutʼihaʼ ut kilajeʼjukuuk chixjunilebʼ, joʼkanaq ajwiʼ saʼ xkʼulunik li Kʼajolbʼej» (Mateo 24:37-39, SBG). Moko maak ta waʼak ut ukʼaʼk naq inkʼaʼ tqakʼe xbʼeen, ut li sumlajik li Yos kixaqabʼank re (Genesis 2:20-24). Abʼanan, wi naqakʼe reetal naq li naqabʼaanu wulaj wulaj aʼan li yooko xkʼebʼal xwankil saʼ li qayuʼam, kʼaʼut naq inkʼaʼ nokootijok chirix li naʼlebʼ aʼin? Li Jehobʼa naru nokooxtenqʼa chi xsikʼbʼal xbʼeenwa li Xnimajwal Awabʼejilal, xyuʼaminkil li us ut xbʼaanunkil li kʼanjel li kixtenebʼ saʼ qabʼeen (Mateo 6:33; Romanos 12:12; 2 Corintios 13:7).
(Mateo 24:44, SBG) Joʼkan utan, laaʼex ajwiʼ yoʼoon wanqex, xbʼaan naq maakʼaʼaq saʼ eechʼool naq tolʼelq li Kʼajolbʼej.
jy-S perel 259 raqal 4
Ebʼ li Apostol keʼxpatzʼ jun li eetalil
Naxye naq ebʼ li xtzolom tento naq ajʼooqebʼ ru, teʼyoʼleʼq ut yoʼon wanqebʼ. Li Jesus naxkʼe xwankil li naʼlebʼ aʼin naq kixkʼe jun chik li eetalil. «Chenawaq ut aʼin: wi laj eechal kabʼl tixnaw ta joʼqʼe honal re li qʼoqyink taachalq laj elqʼ, taayoʼleq raj ut inkʼaʼ raj tixkanabʼ chi weqeʼk li rochoch. Joʼkan utan, laaʼex ajwiʼ yoʼoon wanqex, xbʼaan naq maakʼaʼaq saʼ eechʼool naq tolʼelq li Kʼajolbʼej» (Mateo 24:43, 44, SBG).
Qasikʼaq li tertokil pek
(Mateo 24:8, SBG) Chixjunil aʼin aʼanaq li xtiklajik li nimla rahilal.
nwtsty xyaalalil li naʼlebʼ re tzolok Mt 24:8
nimla rahilal: Li aatin saʼ Griego li najalmank chi joʼkaʼin, rikʼin wiibʼ oxibʼ li aatin naraj xyeebʼal, li nimla rahilal li narekʼa li yaj ixq li ok re chi usaak. Usta arin yook chi aatinak chirix li nimla kʼaʼuxl, li rahilal ut chixjunil li chʼaʼajkilal, naraj ajwiʼ xyeebʼal naq, joʼ li rahilal li narekʼa li yaj ixq, li rahilal ut ebʼ li chʼaʼajkilal li kiyeemank chaq yooq chi nimank, kʼajoʼaq xkawil ut twanq saʼ xqʼehil naq yooq chaq chi nachʼok li nimla rahilal li naxye saʼ Mateo 24:21.
(Mateo 24:20, SBG) Chextijoq re naq leerelik inkʼaʼ chikʼulmanq saʼ habʼalqʼe chi moko saʼ sábado.
nwtsty xyaalalil li naʼlebʼ re tzolok Mt 24:20
saʼ habʼalqʼe: Li kawil habʼ, li bʼutʼirk ut naq nakubʼeek chaq li ke saʼebʼ li kutan aʼan naxbʼaanu naq chʼaʼajkaq xik saʼ jalan chik naʼajej ut xtawbʼal li tzakahemq ut jun li naʼaj re muhenk (Esd 10:9, 13).
saʼ sábado: Saʼebʼ li naʼaj joʼ Judea, chixjunil li kiyeemank naq inkʼaʼ naru xbʼaanunkil saʼ xchaqʼrabʼ li Sabado aʼan naxbʼaanu raj naq chʼaʼajkaq xik saʼ najtil naʼajej malaj iiqank. Joʼkan ajwiʼ, li rokebʼaal ebʼ li tenamit tzʼaptzʼokebʼ saʼ li kutan Sabado (taayaabʼasi Hch 1:12 ut taawil sgd, tasal 16).
26 RE MARZO TOJ 1 RE ABRIL
XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | MATEO 25
«Chexyoʼleq bʼiʼ»
(Mateo 25:1-6, SBG) Li taakʼulmanq saʼ li xnimajwal wankilal li choxa chanchan li kikʼulmank saʼ jun li sumlaak. Lajeebʼ chi tuqʼixq keʼxkʼam xsaqenkebʼ naq keʼelk chi xkʼulbʼal li bʼeelomej. 2 Oobʼ rehebʼ aʼan maakʼaʼebʼ xnaʼlebʼ ut oobʼ wankebʼ xnaʼlebʼ. 3 “Ebʼ li maakʼaʼebʼ xnaʼlebʼ keʼxkʼam li xsaqenkebʼ chi inkʼaʼ keʼxkʼam xyaʼal; 4 aʼut ebʼ li wankebʼ xnaʼlebʼ keʼxkʼam xsaqenkebʼ joʼ ajwiʼ li xyaʼal saʼebʼ li meet. 5 Naq kibʼayk chaq li bʼeelomej, keʼchalk xwara, keʼok chi xiiqank chixjunilebʼ ut keʼkubʼeek xwara. 6 “Tuqtu qʼoqyink kiʼabʼiik jun xyaabʼ kuxej: «Weʼ chaq li bʼeelomej! Elenqex chi xkʼulbʼal!».
(Mateo 25:7-10, SBG) Tojaʼ naq keʼwakliik chixjunilebʼ li tuqʼixq aʼan ut keʼxkʼuubʼ li xsaqenkebʼ. 8 Ut ebʼ li maakʼaʼebʼ xnaʼlebʼ keʼxye rehebʼ li wankebʼ xnaʼlebʼ: «Kʼehomaq bʼayaq qe xyaʼal leesaqenk, xbʼaan naq chupk re li qasaqenk». 9 Abʼanan ebʼ li wankebʼ xnaʼlebʼ keʼxye: «Inkʼaʼ, mare anchal inkʼaʼ taatzʼaqloq iqe; maʼ ta chik eere laaʼex tqataw. Jwal us texxik rikʼinebʼ laj kʼay ut toxeeloqʼ chaq eere». 10 “Naq yookebʼ chi xik chi xloqʼbʼal, kolʼelq li bʼeelomej, ut ebʼ li yoʼoon wankebʼ keʼok rochbʼeen saʼ li kabʼl chi xninqʼehinkil li sumlaak; ut kitzʼapeʼk li okebʼaal.
(Mateo 25:11, 12, SBG) Moqon keʼwulak ebʼ li tuqʼixq junchʼol chik: «Qaawaʼ, Qaawaʼ, te li kabʼl chiqu!», chankebʼ. 12 Aʼut aʼan kixsumehebʼ ut kixye: «Relik chi yaal ninye eere, inkʼaʼ ninnaw eeru».
Qasikʼaq li tertokil pek
(Mateo 25:31-33, SBG) “Naq taakʼulunq chaq li Kʼajolbʼej saʼ li xnimal xloqʼal rochbʼeenaqebʼ chaq chixjunilebʼ li xʼánjel, tojaʼ naq taakʼojlaaq saʼ li xloqʼlaj kʼojaribʼaal. 32 Chixjunilebʼ li tenamit talajeʼchʼutubʼaaq chiru, ut taarisi li junchʼol saʼ xyanqebʼ li junchʼol chik, joʼ laj kʼaakʼalenel ketomq narisihebʼ li karneer saʼ xyanqebʼ li chibʼaat. 33 Ut tixkʼehebʼ li karneer saʼ xnim uqʼ, ut ebʼ li kokʼ chibʼaat saʼ xtzʼe.
w15-S 15/3 perel 27 raqal 7
Qatenqʼaq ebʼ li riitzʼin li Kriist
7 Anaqwan naqataw ru chiʼus li jaljookil aatin chirix ebʼ li karneer ut ebʼ li chibʼaat. Anihebʼ reetalil ebʼ li poyanam li wankebʼ saʼ li jaljookil aatin aʼin? «li Kʼajolbʼej», malaj «awabʼej», aʼan li Jesus. Ebʼ li «riitzʼin» aʼanebʼ li yulbʼilebʼ ru li teʼawabʼejinq rochbʼen saʼ choxa (Rom. 8:16, 17). Ut ebʼ «li karneer» ut ebʼ «li chibʼaat» reetalil ebʼ li poyanam re chixjunil ebʼ li tenamit. Joqʼe twanq li raqok aatin? Naq yooq chi wulak li rosoʼjik li nimla rahilal, li ok re chi tiklaak. Kʼaʼut wankebʼ nekeʼkʼabʼaʼiik karneer ut ebʼ li junchʼol nekeʼkʼabʼaʼiik chibʼaat? Nekeʼkʼabʼaʼiik chi joʼkan a yaal chanru xeʼril ebʼ li riitzʼin li Kriist li yulbʼilebʼ ru li toj wankebʼ saʼ Ruuchichʼochʼ. Joʼ naqil, naq yook chi nachʼok li rosoʼjik, li Jehobʼa yook chaq xchʼolobʼankil li xyaalalil ebʼ li jaljookil aatin li natawmank saʼebʼ li tasal 24 ut 25 re Mateo. Peʼyaal naq kʼajoʼ naqabʼanyoxi re li Jehobʼa?
(Mateo 25:40, SBG) Ut li Rey tixye rehebʼ: «Relik chi yaal ninye eere: joʼchʼinal joʼnimal xebʼaanu chaq rehebʼ linkokʼ iitzʼin aʼin qʼaxal kokʼebʼ, we laaʼin xebʼaanu chaq».
w09-S 15/10 perel 16 raqal 16-18
«Laaʼex li wamiiw»
16 Chanru tooruuq xkʼutbʼesinkil naq wanko choʼq ramiiw ebʼ li riitzʼin li Kriist laaʼo li wank li qoybʼenihom rubʼel li Xnimajwal Awabʼejilal li Yos arin saʼ Ruuchichʼochʼ? Qilaq oxibʼ li naʼlebʼ re xbʼaanunkil. Li xbʼeen aʼan xqʼaxtesinkil li qayuʼam chi xpuktesinkil li chaabʼil esilal. Li Jesus kixtaqlahebʼ li riitzʼin re xbʼaanunkil li kʼanjel aʼin saʼ chixjunil li ruuchichʼochʼ (Mat. 24:14). Abʼanan, ebʼ li riitzʼin li Jesus li toj wankebʼ saʼ Ruuchichʼochʼ jwal chʼaʼajkaq raj xbʼaanunkil chiruhebʼ li nimla kʼanjel aʼin wi inkʼaʼ raj teʼtenqʼaaq xbʼaan ebʼ li junchʼol chi karneer. Joʼkan bʼiʼ, rajlal sut naq jun rehebʼ li junchʼol chi karneer natzʼaqonk saʼ li puktesink, yook xtenqʼankil ebʼ li yulbʼil re naq teʼruuq xbʼaanunkil li xloqʼlaj kʼanjel. Chi joʼkan nekeʼxkʼutbʼesi naq wankebʼ choʼq ramiiw, ut aʼin oxloqʼ chiru li moosej tiik xchʼool, ut joʼkan ajwiʼ choʼq re li Kriist.
17 Li xkabʼ naʼlebʼ re xkʼutbʼesinkil naq laaʼo ramiiw li Jesus, naq nokootenqʼank rikʼin tumin choʼq re li puktesink. Li Jesus kixye rehebʼ li xtzolom naq teʼroksi li «maa’us aj tumin» re naq teʼwanq ramiiw (Luc. 16:9, SBG). Aʼin inkʼaʼ naraj xyeebʼal naq tooruuq xloqʼbʼal li Jesus ut li Jehobʼa re naq teʼwanq choʼq qamiiw. Naraj bʼan xyeebʼal naq tqoksi li qatumin re xtenqʼankil li kʼanjel chirix li Xʼawabʼejilal li Yos ut aʼin jun chaabʼil naʼlebʼ re xkʼutbʼesinkil li qarahom ut li wank saʼ sumʼaatin, moko «yal chi aatin malaj chi xtzʼuumal qe, choorahoq bʼan rikʼin qabʼaanuhom ut chi tzʼaqal yaal» (1 Juan 3:16-18, SBG). Jun li eetalil, naqoksi li qajunkabʼlal naq naqapuktesi li chaabʼil esilal. Joʼkan ajwiʼ nokootenqʼank rikʼin tumin choʼq re li nimla kʼanjel chirix li puktesink ut li kabʼlak ut xyiibʼankil ebʼ li naʼaj bʼarwiʼ nokoochʼutlaak. Usta nim malaj kachʼin li tenqʼ naqakʼe, li Jehobʼa ut li Jesus jwal nekeʼxbʼanyoxi naq nokookʼehok chi sa saʼ li qachʼool (2 Cor. 9:7).
18 Li rox naʼlebʼ re xkʼutbʼesinkil naq laaʼo ramiiw li Jesus naq naqakʼulubʼa chi anchal qachʼool li nekeʼxye qe li nekeʼkʼamok bʼe saʼ li xtenamit li Yos. Ebʼ li winq aʼin xaqabʼanbʼilebʼ xbʼaan li santil musiqʼej rubʼel xwankil li Kriist (Efe. 5:23). Li Apostol Pablo kixtzʼiibʼa: «Chexʼabʼinq chiruhebʼ laj kʼamol eebʼe [...]. Chepaabʼaqebʼ» (Heb. 13:17, SBG). Abʼanan, wank sut maare chʼaʼajkaq chiqu abʼink chiruhebʼ li cheekel winq naq teʼxkʼe qanaʼlebʼ rikʼin li Santil Hu. Xbʼaan naq naqil ebʼ li xpaltil, maare inkʼaʼ chik tqakʼe xwankil ebʼ li naʼlebʼ li teʼxkʼe qe. Abʼan usta ebʼ aj maak, li Kriist, li najolomink re li chʼuut, sa saʼ xchʼool chi roksinkilebʼ. Joʼkan naq, joʼ chanru naqakʼulubʼa li xwankilebʼ tooxtenqʼa chi wank saʼ aatin rikʼin li Jesus. Wi inkʼaʼ naxik qachʼool chirix li xpaltilebʼ li cheekel winq, tooʼabʼinq chiruhebʼ chi anchal qachʼool ut tqakʼutbʼesi naq naqara li Jesus.