Ebʼ li naʼlebʼ choʼq re Xhuhil li qachʼutam Qayuʼam ut Qakʼanjel joʼ aj Paabʼanel
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
4-10 RE MARZO
XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | SALMOS 16, 17
At Jehobʼa «maaʼani chik junaq chaabʼil wikʼin»
Ex saaj, naru nekeetaw xsahil ut xyaalal leeyuʼam
SIKʼ AACHAABʼIL AMIIW
11 (Taayaabʼasi Salmo 16:3, Li Santil Hu, Wycliffe Bible Translators, Wy. Akʼ tzʼiibʼ). Laj David naxnaw chanru xsikʼbʼal li chaabʼil amiiw. Kixsikʼebʼ choʼq ramiiw li nekeʼxra li Jehobʼa ut li Jehobʼa kixtzolebʼ re naq chaabʼilaqebʼ xnaʼlebʼ, ut aʼin kixkʼe xsahil xchʼool. Jun chik li winq li kitzʼiibʼank re li Salmo kixye ajwiʼ jun aatin joʼ aʼin. Aʼan kixye naq nawank saʼ amiiwil rikʼin li nekeʼxxuwa ut nekeʼxpaabʼ li Yos (Sal. 119:63). Joʼ ak xqil saʼ li tzolom li ak xnumeʼk, laaʼat ajwiʼ naru nakaataw laachaabʼil amiiw saʼ xyanq li nekeʼxra ut nekeʼabʼink chiru li Jehobʼa. Chʼolchʼo naq, naru naq jalan jalanq xchihabʼebʼ.
w14 15/2 29 raqal 3
Qakaʼyaq «li xchaqʼalil ru li Qaawaʼ»
Laj David kixbʼicha: «Laaʼat linloqʼlaj maatan ut li xsahil linchʼool, at Qaawaʼ; chixjunil linyuʼam wank saʼ laawuqʼ. Qʼaxal nim laawusilal saʼ inbʼeen» (Sal. 16:5, 6, Li Santil Hu, Sociedad Bíblica de Guatemala, SBG). Aʼan kʼajoʼ naxbʼanyoxi naq wank jun xmaatan, aʼ li kʼanjelak chiru li Jehobʼa ut naq naʼusilaak ru. Maare naqakʼul naabʼal li chʼaʼajkilal joʼ laj David abʼan joʼ aʼan ak xqakʼul naabʼal li osobʼtesihom. Joʼkan naq miqakanabʼ xyalbʼal xsahil wank saʼ li tzʼaqal paabʼal ut maajunwa tqakanabʼ «rilbʼal» li rochoch li Jehobʼa.
Qabʼaanuhaq li Nawulak Chiru li Yos
5 Joʼ xaakʼe reetal li Jehobʼa naxkʼe xchʼool chaawilbʼal! Naxkʼe chiʼus aanaʼlebʼ, ut wi nakaapaabʼ tatxtenqʼa re naq us wanqat. Li Yos naraj aatenqʼankil re naq taakuy li aaleek ut ebʼ li chʼaʼajkilal (chaawil Salmo 55:23 [55:22, Wy]). Li Yos tatxtenqʼa wi nakaaloqʼoni ru chi anchal aachʼool, joʼ kixye jun aj kʼanjel chiru li Yos: «Junelik ninkʼoxla li Qaawaʼ [Jehobʼa]; wi wank chinkʼatq, inkʼaʼ taachʼinanq li waanm» (Salmo 16:8; 63:9 [63:8, Wy]). Li Jehobʼa naru tatxtenqʼa re naq taabʼaanu li nawulak chiru. Abʼan, laj Tza naraj naq taabʼaanu li inkʼaʼ nawulak chiru li Yos.
Li tertokil pek
Li Jehobʼa qʼaxal nokooxra
6 (Yaabʼasi Zacarías 2:8). Li Jehobʼa nokooxjuntaqʼeeta joʼ xsaʼ li ru. Li saʼuhej aʼan jun xchaʼal li junxaqalil li jwal wank xwankil ut ra naq nachʼeʼmank. Joʼkan naq, chanchan tawiʼ li Jehobʼa yook xyeebʼal: «Naq junaq narahobʼtesink eere, yook xrahobʼtesinkil li qʼaxal wank xwankil choʼq we». Xbʼaan naq li Jehobʼa nokooxra, narahoʼk saʼ xchʼool naq inkʼaʼ us wanko ut naraj qakolbʼal. Narahoʼk saʼ xchʼool naq naqakʼul junaq rahilal. Joʼkan naq tooruuq xyeebʼal: «Chinaakol taxaq kamaʼ nakarahebʼ xsaʼ laawu» (Sal. 17:8, SBG).
11-17 RE MARZO
XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | SALMO 18
«At Qaawaʼ […] laaʼat laj achʼabʼanel we»
Ebʼ li eetalil li natawmank saʼ li Santil Hu, ma twulaq raj chaawu xtawbʼal ru?
Li Santil Hu naxjuntaqʼeeta li Jehobʼa rikʼin ebʼ li kʼaʼaq re ru. Jun eetalil, naxye naq aʼan «laj muheelahom» ut «laj kupuhom» (2 Samuel 23:3; Salmo 18:3, SBG; Deuteronomio 32:4). Kʼaru naxkʼut ebʼ li eetalil aʼin? Joʼ jun li saqonak li nim ut kaw, joʼkan ajwiʼ li Yos choʼq qe, xbʼaan naq aʼan laj kolol qe.
5 Saʼ li hu Salmos natawmank naabʼal ebʼ li eetalil li naʼaatinak chirix jalan jalanq li xnaʼlebʼ li Jehobʼa. Saʼ Salmo 84:12, La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo, TNM, 2019 saʼ español, naxye naq li Yos chanchan jun li saqʼe ut li chʼiichʼ li nakolok xbʼaan naq naxkʼe li saqenk, li yuʼam ut li metzʼew joʼ ajwiʼ nakolok. Abʼan saʼ Salmo 121:5, SBG, naxye naq chanchan naq aʼan «namuheelank» qe. Joʼ naq jun li mu nokooxkol chiru jun li kawil saqʼe, li Jehobʼa naxkolebʼ laj kʼanjel chiru naq naxmuhelahebʼ «rubʼel [x]wankil» malaj «rubʼel [x]kupuhom» (Isaías 51:16, SBG; Salmo 17:8; 36:8, SBG).
Li Jehobʼa nokooxtenqʼa chi xkuybʼal rikʼin sahil chʼoolejil
5 Saʼ li qakutan, ebʼ li aatin aʼin naxkawresi qachʼool: «Li Qaawaʼ taaruxtaana eeru […]; kaʼajwiʼ texrabʼi chi tzʼaamank ut elajink» (Is. 30:19, SBG). Laj Isaías naxye naq li Jehobʼa trabʼi li qatij ut tixsume saʼ junpaat. Li propeet kixye: «Kaʼajwiʼ texrabʼi […] ut […], texsume». Li aatin aʼin naxjultika chiqu naq li Qayuwaʼ moko kaʼaj tawiʼ naraj qatenqʼankil, naraj bʼan xbʼaanunkil chi anchal xchʼool. Peʼyaal naq xjultikankil aʼin nokooxtenqʼa chi xkuybʼal rikʼin sahil chʼoolejil?
Oxloqʼi li tijok
1 LAJ yiibʼahom re li choxa ut li Ruuchichʼochʼ xkʼe jun li qaloqʼlaj maatan: naq nokooruuk chi tijok chiru. Qakʼoxlaq aʼin. Naru naqate li qachʼool chiru li Jehobʼa saʼ yalaq kʼaru chi hoonalil, yalaq kʼaru chi aatinobʼaal ut inkʼaʼ naqapatzʼ qaleseens. Naru tootijoq chiru li qaraarokil Yuwaʼ saʼ bʼanlebʼaal malaj saʼ li tzʼalam, chʼolchʼo chiqu naq aʼan toorabʼi. Peʼyaal naq naqoxloqʼi li nimla maatan aʼin?
Kʼaru ttenqʼanq qe re xkotzbʼal li qakʼaʼuxl?
2. Kʼoxlanqo. Naq nakaakʼoxla rix laayuʼam, maare xaawekʼa junsutaq naq inkʼaʼ raj xatruuk xnumsinkil junaq li chʼaʼajkilal wi inkʼaʼ raj xatxtenqʼa li Jehobʼa. Naq naqakʼoxla rix chanru li Jehobʼa kixtenqʼa ebʼ laj kʼanjel chiru junxil qʼe kutan ut chanru nokooxtenqʼa, qʼaxal naqakʼojobʼ qachʼool rikʼin ut sa naqekʼa qibʼ (Sal. 18:18-20). Laj Joshua, jun li cheekel winq, naxye: «Tzʼiibʼanbʼil inbʼaan jarubʼ sut ak xsume lintij li Jehobʼa. Chi joʼkan najultikoʼk we naq li Jehobʼa kixkʼe we li naʼajmank chiwu naq xinpatzʼ lintenqʼ re». Naq naqakʼoxla rix chanru xooxtenqʼa li Jehobʼa, naxkʼe xkawubʼ qachʼool naq yook qakʼaʼuxl.
Li tertokil pek
Laj Daniel, jun chaabʼil eetalil
16 Wi tiik qachʼool chiruhebʼ li junchʼol, ebʼ li qamiiw tiikaqebʼ ajwiʼ xchʼool qikʼin (Rut 1:14-17). Joʼkan ajwiʼ, wi tiik qachʼool chiru li Jehobʼa sa tqekʼa qibʼ. Kʼaʼut? Xbʼaan li Jehobʼa naxye naq tiik xchʼool rikʼinebʼ li tiikebʼ xchʼool (taayaabʼasi Salmo 18:26; Miqueas 6:8). Peʼyaal naq kʼajoʼ xchʼinaʼusal naq laj Yobʼtesinel traj wank choʼq qamiiw usta laaʼo maakʼaʼ qawankil? Ut naq wanko saʼ amiiwil rikʼin li Jehobʼa maakʼaʼ naru tooxnajtobʼresi rikʼin chi moko li kamk (Dan. 12:13; Luc. 20:37, 38; Rom. 8:38, 39). Joʼkan bʼiʼ, wank xyaalal xkʼambʼal qe rikʼin laj Daniel ut naq junelik tiikaq qachʼool chiru li Jehobʼa.
18-24 RE MARZO
XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | SALMOS 19-21
«Li choxa naxye resil xloqʼal li Qaawaʼ»
w04 1/1 8 raqal 1, 2
Chixjunilebʼ chexkʼehaq xloqʼal li Jehobʼa
LAJ David, ralal laj Jesé, kikʼiik joʼ aj ilol karneer aran Belén. Naabʼal sut kiril tana li xchaqʼalil ru li choxa li nujenaq chi chahim chiru li qʼoqyink naq yook rilbʼal li xkarneer li xyuwaʼ saʼebʼ li naʼaj bʼarwiʼ nekeʼwaʼak. Chʼolchʼo naq kixjultika ebʼ li naʼlebʼ aʼin naq rikʼin xtenqʼ li xsantil musiqʼej li Yos kixtzʼiibʼa ut kixbʼicha li chʼinaʼusil aatin li natawmank saʼ li Salmo 19: «Li choxa naxye resil xloqʼal li Qaawaʼ, chixjunil li wank taqeʼq naxpuktesi li xninqal ru xbʼaanuhom. […] Abʼan naʼabʼimank resil junsut junrubʼel choxa; toj saʼ xmaril li ruuchichʼochʼ nawulak li raatin» (Salmo 19:2, 5, SBG).
2 Li choxa li yiibʼanbʼil xbʼaan li Jehobʼa maakʼaʼ naxye abʼan naxkʼe xloqʼal wulaj wulaj, rajlal qʼoqyink. Li yobʼtesihom maajunwa naxkanabʼ xkʼebʼal xloqʼal li Yos ut laaʼo naqekʼa naq maakʼaʼ nokooʼok wiʼ naq naqil chanru li esil li inkʼaʼ naʼabʼimank wank «junsut junrubʼel choxa» re naq chixjunilebʼ li kristiʼaan teʼril. Abʼan moko tzʼaqal ta rikʼin li esil li inkʼaʼ naʼabʼimank li naxkʼe li yobʼtesihom. Nayeemank rehebʼ li kristiʼaan naq teʼxjunaji li xyaabʼ xkux re xkʼebʼal xloqʼal. Jun li salmiist li inkʼaʼ nanawmank xkʼabʼaʼ kixye li musiqʼanbʼil aatin aʼin choʼq rehebʼ li nekeʼloqʼonink re li Jehobʼa: «Kʼehomaq xloqʼal ut xwankil li qaYos. Chenimaaq li xkʼabʼaʼ li Qaawaʼ» (Salmo 96:7, 8, SBG). Xbʼaanunkil li naxye li esil aʼin naxsahobʼresi xchʼoolebʼ li nekeʼxyal xsahil li wank saʼ amiiwil rikʼin li Jehobʼa. Joʼkan naq, kʼaru chik naʼokenk re xkʼebʼal xloqʼal li Yos?
Chanru li Yos?
Abʼanan, li Saqʼe aʼan li jwal kachʼin chiru ebʼ li xkʼihal li chahim li wank saʼ li choxachʼochʼ. Ebʼ laj chamalnawom ak xeʼxtzʼil rix naq li chahim UY Scuti, li jwal nim saʼ li choxachʼochʼ, 1,700 sut xnimal chiru li Saqʼe. Wi li chahim aʼin tkanaaq raj saʼ xnaʼaj li Saqʼe, aʼin tixtzʼap raj ru li Ruuchichʼochʼ ut tixqʼax raj Jupiter. Xnawbʼal aʼin maare tooxtenqʼa chi xtawbʼal ru chiʼus kʼaʼut laj Jeremias kixye naq li Jehobʼa kixyiibʼ li choxa ut li Ruuchichʼochʼ, malaj, li choxachʼochʼ, rikʼin li xnimal xwankil.
g95 8/11 7 raqal 2
Laj yiibʼahom re li kʼaʼaq re ru li inkʼaʼ nawbʼil ru saʼebʼ li qakutan
Wi qʼaxal naqakʼe qachʼool chi rilbʼal li xchʼinaʼusal li wank saʼ li qasutam, qʼaxal wiʼ chik tqanaw ru laj Yobʼtesinel. Saʼ jun kutan li Jesús kixye rehebʼ li xtzolom naq chexkʼehaq reetal ebʼ li uutzʼuʼuj li naʼelk saʼ pim aran Galilea. «Kʼehomaq reetal chanru nekeʼkʼiik ebʼ li uutzʼuʼuj li naʼelk saʼ pim. Inkʼaʼ nekeʼkʼanjelak chi kaw chi moko nekeʼkemok; aʼut laaʼin ninye eere naq chi moko laj Salomón kixtiqibʼ ribʼ joʼ jun rehebʼ aʼin, usta kʼajoʼ xchʼinaʼusal li kʼaru re kiwank chaq» (Mateo 6:28, 29). Li xchʼinaʼusal jun li chʼina uutzʼuʼuj li naʼelk saʼ pim nakʼanjelak re xjultikankil naq li Yos naxkʼe rehebʼ li kristiʼaan li naʼajmank chiruhebʼ.
Li tertokil pek
Tatruuq xkanabʼankil li najteril yuʼam
10 Chʼolchʼooq chaawu naq qʼaxal us li naxye li Yos. Chixjunil li naxye li Jehobʼa us choʼq qe. Ebʼ li nekeʼxpaabʼ li naxye li Jehobʼa sa nekeʼrekʼa ribʼ, wank xyaalal li xyuʼamebʼ ut sahebʼ saʼ xchʼool (Sal. 19:8-12). Abʼanan, li inkʼaʼ nekeʼxpaabʼ ra nekeʼxkʼul xbʼaan naq nekeʼxbʼaanu li nekeʼxrahi ru. Qakʼehaq reetal li naxye laj Elie chirix li nakʼulmank naq inkʼaʼ nabʼaanumank li naxye li Yos. Usta li xnaʼ xyuwaʼ nekeʼxra li Jehobʼa, abʼan naq saaj chaq kirochbʼeni li inkʼaʼ usebʼ xnaʼlebʼ. Kiʼok chi xketbʼal li bʼan li nakanobʼresink u, xyuʼaminkil li yibʼru aj naʼlebʼ ut elqʼak. Qʼaxal napoʼk ut junes pleetik naraj. Naxye: «Ninbʼaanu chixjunil li maajunwa raj tixbʼaanu junaq aj paabʼanel». Abʼan inkʼaʼ kisach saʼ xchʼool chixjunil li kikʼuteʼk chiru saʼ xkachʼinal. Joʼkan naq kiʼok wiʼ chik xtzolbʼal li Santil Hu. Kixyal xqʼe chi xkanabʼankil li yibʼru aj naʼlebʼ ut kikubʼeek xhaʼ saʼ li chihabʼ 2000. Kʼaru rusilal kixtaw naq kixyuʼami li naxye li Jehobʼa? Naxye: «Wankin saʼ tuqtuukilal ut saq ru linchʼool». Joʼ xqil rikʼin laj Elie, li inkʼaʼ nekeʼabʼink chiru li Jehobʼa nekeʼxrahobʼtesi ribʼ xjunesebʼ. Abʼan li Jehobʼa naxkʼe xchʼool chi xtenqʼankilebʼ.
25-31 RE MARZO
XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | SALMO 22
Kiyeemank wiibʼ oxibʼ li propesiiy chirix li xkamik li Jesús
Kʼaʼut naq li Jesús kixye li raatin laj David li natawmank saʼ Salmo 22:2 naq kamk kamk re?
Joʼ naxye saʼ Mateo 27:46, naq li Jesús kamk kamk re, kixye: «At Inyos, at Inyos, kʼaʼut xinaakanabʼ injunes?». Chi joʼkaʼin, li Jesús kixkʼe chi tzʼaqlok ru li kixye laj David saʼ Salmo 22:2 (Mar. 15:34). Li Jesús moko kixye ta li aatin aʼin saʼ xkʼabʼaʼ naq kichʼinaak xchʼool malaj saʼ xkʼabʼaʼ naq maakʼaʼ chik xpaabʼal chirix li Yos. Kutan saqenk chiru kʼaʼut naq tkamq ut chi anchal xchʼool kixkʼulubʼa (Mat. 16:21; 20:28). Naxnaw ajwiʼ naq saʼ li hoonal naq tkamsiiq, tkanabʼaaq xjunes jun chʼina kʼamokaq xbʼaan li Jehobʼa (Job 1:10) Chi joʼkan, li Jehobʼa kixkanabʼ naq li Jesús tixkʼutbʼesi chi tzʼaqal re ru naq inkʼaʼ tixtzʼeqtaana li Xyuwaʼ usta qʼaxal ra tixkʼul naq tkamsiiq (Mar. 14:35, 36).
Keʼxtaw li Mesiiy
13 Thobʼeʼq (yaabʼasi Salmo 22:8, 9). Joʼ kixye chaq laj David, li Kriist kihobʼeʼk xbʼaanebʼ li kristiʼaan naq tʼuytʼu chiru cheʼ. Li hu Mateo naxye: “Li nekeʼnumeʼk aran yookebʼ xhobʼal li Jesús ut yookebʼ rekʼasinkil xjolom ut nekeʼxye re: «Laaʼat, li xaajukʼ raj li rochoch li Yos ut xaayiibʼ raj wiʼ chik chiru oxibʼ kutan, kol aawibʼ! Wi laaʼat ralal li Yos, kubʼen chaq chiru li cheʼ!». Ebʼ li xbʼeenil aj tij rochbʼeenebʼ laj tzʼiibʼ ut ebʼ li cheekel winq xeʼok ajwiʼ xseʼenkil li Jesús. Ut xeʼok xyeebʼal: «Kixkolebʼ li junchʼol, abʼan aʼan inkʼaʼ naru xkolbʼal ribʼ! Wi aʼan li awabʼej re Israel, kubʼeq chaq anaqwan chiru li cheʼ ut tqapaabʼ re. Kixkʼojobʼ chaq xchʼool rikʼin li Yos, anaqwan wi li Yos naraj xkolbʼal chixtenqʼaq xbʼaan naq aʼan kixye “Ralalin li Yos”»” (Mat. 27:39-43). Li Jesús kixkʼulubʼa chixjunil li hobʼeʼk. Jun chaabʼil eetalil choʼq qe!
Keʼxtaw li Mesiiy
14 Teʼxbʼuuli rix li xtʼikr. Laj David kixye: «Nekeʼxjekʼi li waqʼ chiribʼilebʼ ribʼ ut nekeʼxbʼuuli rix linjut-aqʼ» (Sal. 22:19, SBG). Chanru xeʼtzʼaqlok ru ebʼ li aatin aʼin rikʼin li Kriist? «Naq [ebʼ laj puubʼ re Roma] ak xeʼxklawxi chiru cheʼ, xeʼxbʼuuli rix li xtʼikr» (Mat. 27:35; yaabʼasi Juan 19:23, 24).
Li tertokil pek
Ma nakaayal «aaqʼe chi xkʼambʼal xbʼehebʼ [ . . . ] rikʼin aatinak»?
12 Chiqajunilo naru nokootzʼaqonk saʼebʼ li chʼutam naq nokoobʼichank ut naq naqakawresi qibʼ re sumenk (Sal. 22:23). Wankebʼ nekeʼchʼaʼajkoʼk chiru bʼichank ut sumenk saʼebʼ li chʼutam. Ma joʼkan ajwiʼ nakaakʼul? Twulaq chaawu xnawbʼal kʼaru kitenqʼank rehebʼ li junchʼol re naq inkʼaʼ chik teʼxuwaq.
1-7 RE ABRIL
XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | SALMOS 23-25
«Li Qaawaʼ aʼan laj kʼaakʼalehom we»
«Ebʼ li nekeʼxsikʼ li Qaawaʼ maakʼaʼ taamajeloʼq rehebʼ»
5 Kʼaru kiraj xyeebʼal laj David naq kixye naq ebʼ laj kʼanjel chiru li Jehobʼa «maakʼaʼ taamajeloʼq rehebʼ»? Li ttenqʼanq qe chi xtawbʼal ru chiʼus, aʼan xtzʼilbʼal rix li natawmank saʼ li Salmo 23 (taayaabʼasi Salmo 23:1-6, SBG). Laj David naxtikibʼ li salmo chi joʼkaʼin: «Li Qaawaʼ [“Jehobʼa”, TNM] aʼan laj kʼaakʼalehom we: maakʼaʼ taamajeloʼq chiwu». Saʼ li xkomon chik li salmo aʼin, laj David naʼaatinak chirix li naʼlebʼ li qʼaxal wank xwankil: li osobʼtesihom li naxkʼul saʼ li xpaabʼal xbʼaan naq li Jehobʼa aʼan laj Kʼaakʼalenel re. Laj David kixye chirix li Jehobʼa: «Nikinxbʼeres saʼ li tiikil bʼe» ut naq junelik kitenqʼaak. Laj David chʼolchʼo chiru naq tixkʼul li rahilal usta nabʼeresiik «saʼ raxil pachʼayaʼ» xbʼaan li Jehobʼa. Maare wank sut tchʼinaaq xchʼool, chanchan tawiʼ naq yook chi bʼeek saʼ «qʼoqyinkil taqʼa» ut naxye naq wank xikʼ teʼiloq re. Xbʼaan naq li Jehobʼa aʼan laj Kʼaakʼalenel re, laj David kixye: «Maakʼaʼ kʼaru tinxiwa laaʼin».
6 Abʼanan, kʼaʼut naq kixye laj David naq maakʼaʼ kimajeloʼk re? Xbʼaan naq maakʼaʼ kipaltoʼk re saʼ li xpaabʼal. Moko aʼ ta li kʼaʼaq re ru nakʼehok chaq re xsahil xchʼool. Sa bʼan saʼ xchʼool rikʼin li nakʼeheʼk re xbʼaan li Jehobʼa. Li qʼaxal wank xwankil chiru laj David, aʼan naq naʼosobʼtesiik ut naʼileʼk xbʼaan li Xyos.
cl 76 raqal 21
Li wankil re kolok: «Li Yos aʼan qasaqoonak»
Li Jehobʼa kixkʼe chik jun qamaatan re qakolbʼal: li naʼlebʼ li naxkawresi li qapaabʼal. Aʼan kixtenebʼ saʼ xbʼeen «li moos li paabʼajel ut wank xnaʼlebʼ» naq tixkʼe qe li naʼlebʼ li chalenaq saʼ li Raatin ut chi joʼkan twanq qametzʼew naq t-ajmanq chiqu. Ut chanru naqakʼul li tzekemq «saʼ xqʼehil», naraj xyeebʼal naq aajel ru ut naq naʼajmank chiqu? (Mateo 24:45). Li moos aʼin naxkawresi ebʼ li hu Laj Kʼaakʼalehom ut Ajsi aawu!, joʼ ajwiʼ jalan chik ebʼ li tasal hu, li qanaʼaj saʼ internet jw.org, ebʼ li chʼutam ut ebʼ li nimla chʼutam. Ma inkʼaʼ ak xqakʼul li metzʼew ut li waklesink chʼoolej li naʼajmank chiqu saʼ junaq li chʼutam, maare jun li sumenk, saʼ jun li seeraqʼ malaj saʼ jun li tij? Ma inkʼaʼ ak kiʼokenk saʼ li qayuʼam jun li naʼlebʼ li wank saʼebʼ li qahu? Qajultikaq naq li Jehobʼa naxkʼe qe chixjunil ebʼ li maatan aʼin re xkolbʼal li qapaabʼal.
Li tertokil pek
Qaraahaq li tiikilal chi anchal qachʼool
LI JEHOBʼA naroksi li Raatin ut li xsantil musiqʼej re xbʼeresinkilebʼ laj kʼanjel chiru «saʼ li tiikil bʼe» (Sal. 23:3, SBG). Abʼanan, saʼ xkʼabʼaʼ naq laaʼo aj maak, ak re naq naqajal qabʼe. Re xtawbʼal wiʼ chik li chaabʼil bʼe aajel ru naq tqakʼe qaqʼe. Kʼaru ttenqʼanq qe? Xkʼambʼal qe rikʼin li Jesús, li naxra chi anchal xchʼool li tiikilal (yaabʼasi Salmo 45:8).
2 Qakʼehaq reetal li aatin «tiikil bʼe». Ebʼ li bʼe aʼin kachʼin ut laatzʼebʼ ru. Abʼan, kʼaʼut nayeemank naq li bʼe aʼin nakʼamok saʼ li tiikilal? Xbʼaan naq yiibʼanbʼilebʼ rikʼin li xtiikilal li Jehobʼa. Ebʼ li aatin saʼ hebreo ut saʼ griego li najalmank ru joʼ tiikilal naraj xyeebʼal xyuʼaminkil chi tzʼaqal re ru li xnaʼlebʼ li Santil Hu. Xbʼaan naq li Jehobʼa aʼan tzʼaqal xmuhebʼaal li tiikilal, ebʼ laj kʼanjel chiru chi anchal qachʼool naqasikʼ qatenqʼ rikʼin re naq aʼan tbʼeresinq qe ut tixkʼut chiqu li bʼe li tento tqakʼam (Jer. 50:7).
3 Wi naqaj xsahobʼresinkil xchʼool li Jehobʼa, aajel ru naq tqakʼe qaqʼe chi xyuʼaminkil li xnaʼlebʼ (Deu. 32:4). Abʼan xbʼeenwa tento tqatzol chixjunil chirix saʼ li Raatin, aʼ li Santil Hu. Wi qʼaxal naqanaw ru li Yos, qʼaxal wiʼ chik toojiloq chixkʼatq ut qʼaxal tqara li tiikilal (Sant. 4:8). Aʼin tixbʼaanu naq tqakanabʼ naq aʼan tbʼeresinq qe rikʼin li Raatin naq tqasikʼ xbʼaanunkil jun li naʼlebʼ li jwal wank xwankil saʼ li qayuʼam.
8-14 RE ABRIL
XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | SALMOS 26-28
Kʼaru kitenqʼank re laj David re wank saʼ tiikilal
w13 3/15 10 raqal 10, 11
Ma yoʼon wank laachʼool re xnawbʼal ru li Jehobʼa?
10 Qʼaxal naqabʼanyoxi re li Yos naq naxkanabʼ naq tqataw ru kʼaru naru tixkʼul li qachʼool. Joʼkan naq, kʼaʼut joʼ aj testiiw re li Jehobʼa tqakʼe qachʼool chirix li naʼlebʼ aʼin? Moko naraj ta xyeebʼal naq li xkʼihalil laj paabʼanel yookebʼ xyuʼaminkil li maaʼusilal malaj naʼlebʼak joʼebʼ li «yibʼru aj iig» joʼ kikʼulmank rikʼin li xkʼihalil laj judiiy re najter qʼe kutan. Ebʼ laj kʼanjel chiru li Yos saʼebʼ li qakutan wankebʼ joʼ jun tenamit li chaabʼil xnaʼlebʼ ut tiik ru xchʼool. Rikʼin chixjunil aʼin, naʼlebʼa rix li xtij laj David, jun li winq li tiik xchʼool, li kixye re li Jehobʼa: «At Qaawaʼ, chatzʼili wix ut chawil chanru linchʼool; chayal wix re xnawbʼal chixjunil li naweekʼa. Chakʼe reetal, mare anchal xinkanabʼ li chaabʼil bʼe» (Sal. 17:3; 139:23, 24, SBG).
11 Li Jehobʼa naraj naq chiqajunilo us wanqo chiru. Laj Jeremías kixye: «At Nimajwal Yos li nakayal rixebʼ li tiikebʼ xchʼool, li nakanaw ut nakawil kʼaru wank saʼ xchʼool li winq» (Jer. 20:12, SBG). Wi li Nimajwal Yos naxtzʼil rix li raanm li tiik xchʼool, ma inkʼaʼ tawiʼ aajel ru naq tqatzʼil rix li qachʼool? (Yaabʼasi Salmo 11:5). Maare tqakʼe reetal naq aajel ru naq tqajal jun li naʼlebʼ, li yooko xsikʼbʼal malaj li yook chi xeʼink saʼ qachʼool. Malaj maare tqataw junaq li naʼlebʼ li yook xbʼaanunkil naq tkawuuq li qachʼool, li aajel ru naq tqamichʼ. Chanchan tawiʼ naʼajmank naq tqachoʼ li qachʼool. Kʼaru raj tqasikʼ naq tqatzʼil rix li qachʼool? Ut chanru tqajal li naʼajmank? (Jer. 4:4).
Mookaqalink ut toowanq saʼ tuqtuukilal
9 Naʼajmank chiqu li xsantil musiqʼej li Jehobʼa re naq inkʼaʼ txeʼinq saʼ li qachʼool li kaqalink, ut re naq tooruuq xyuʼaminkil li kubʼsink ibʼ ut re naq sahaq saʼ qachʼool rikʼin li kʼaru wank qe (taayaabʼasi Gálatas 5:16; Filipenses 2:3, 4). Li xmusiqʼ li Yos nokooxtenqʼa chi xtzʼilbʼal rix li wank saʼ xchamal li qachʼool ut li naʼekʼasink qe chi naʼlebʼak. Rikʼin li xtenqʼ li Yos, naru naqakʼe li chaabʼil naʼlebʼ ut chaabʼil kʼaʼuxl choʼq reqaj li yibʼ aj naʼlebʼ li naqakʼoxla ut naqekʼa (Sal. 26:2; 51:12). Qatzʼilaq rix li eetalil li xeʼxkanabʼ laj Moisés ut li Apostol Pablo, ebʼ aʼan xeʼruuk xqʼaxbʼal ru li kaqalink.
w04 1/12 15 raqal 12, 13
Choowanq saʼ xbʼehil li tiikilal
12 Laj David kixye chik jun li naʼlebʼ li naxkawubʼresi li xtiikilal rikʼin li aatin aʼin: «Inkʼaʼ xinhilank saʼ xyanqebʼ laj bʼalaqʼ, chi moko xinjunaji wibʼ rikʼinebʼ laj kaʼpakʼal u. Xikʼ nawil li xchʼutamebʼ laj bʼaanuhom maaʼusilal, inkʼaʼ wankin rikʼinebʼ li inkʼaʼ usebʼ xnaʼlebʼ» (Salmo 26:4, 5, SBG). Laj David inkʼaʼ nawank rikʼinebʼ li maaʼusebʼ. Xikʼ naril wank saʼ amiiwil rikʼinebʼ li yibʼru xnaʼlebʼ.
13 Ut laaʼo? Ma inkʼaʼ nokoowank rikʼinebʼ «laj bʼalaqʼ» li natawmank saʼ li tele, ebʼ li bʼideo, ebʼ li pelikula, li internet malaj jalan chik li naʼlebʼ? Ma inkʼaʼ naqajunaji qibʼ rikʼinebʼ li kristiʼaan li nekeʼxmuq anihebʼ? Saʼ li kʼanjel malaj saʼ li tzolebʼaal wankebʼ nekeʼxpakʼ naq nekeʼraj wank choʼq qamiiw abʼan yibʼru xnaʼlebʼebʼ. Ma naqaj wank saʼ tzʼaqal amiiwil rikʼinebʼ li inkʼaʼ nekeʼxra li Yos? Maare, li xchaabʼil bʼaanuhom, ebʼ li xeʼxtzʼeqtaana li Jehobʼa tooʼeʼxbʼalaqʼi re naq toonajtoʼq rikʼin li Jehobʼa. Ut kʼaru tqaye chirixebʼ laj paabʼanel li wiibʼ ru xyuʼamebʼ? Ebʼ aʼan nekeʼxmuq ajwiʼ chanru nekeʼnaʼlebʼak. Naq saaj chaq, laj Jayson, li wank anaqwan joʼ aj tenqʼanel saʼ li chʼuut, naxjunaji chaq ribʼ rikʼinebʼ li kristiʼaan li nekeʼnaʼlebʼak chi joʼkaʼin. Aʼin naxye chirixebʼ: «Saʼ jun kutan jun rehebʼ li wamiiw kixye we: “Maakʼaʼ naxye li tqabʼaanu anaqwan. Naq twulaq li akʼ ruuchichʼochʼ, ak kamenaqo chik ut inkʼaʼ tqanaw kʼaru xqatzʼeq”. Ebʼ li aatin aʼin kixbʼaanu naq tinkʼoxlaq. Inkʼaʼ nawaj naq kamenaqin naq tinxtaw li akʼ ruuchichʼochʼ». Laj Jayson kixraq li ramiiwil rikʼinebʼ. «Meekʼe eeribʼ chi bʼalaqʼiik. Ebʼ li yibʼ aj amiiw nekeʼxpoʼ li chaabʼil naʼlebʼ li ak yookex xyuʼaminkil» (1 Corintios 15:33). Jwal aajel ru naq tqatzʼeqtaana li inkʼaʼ usebʼ xnaʼlebʼ.
w04 1/12 16 raqal 17, 18
Choowanq saʼ xbʼehil li tiikilal
17 Li loqʼlaj naʼajej, rikʼin li xʼaltar re mayej, aʼan li naʼaj re xloqʼoninkil ru li Jehobʼa aran Israel. Re xkʼutbʼesinkil naq jwal oxloqʼ li naʼaj aʼin, laj David kixye aʼin saʼ li xtij: «At Qaawaʼ, kʼajoʼ ninra li xchaqʼalil ru laawochoch, li loqʼlaj muhebʼaal nahilank wiʼ laaloqʼal!» (Salmo 26:8, SBG).
18 Kʼajoʼ nasahoʼk qachʼool xchʼutubʼankil qibʼ saʼebʼ li naʼaj bʼarwiʼ naqatzol qanaʼlebʼ chirix li Jehobʼa? Li junjunq chi Chʼutlebʼaal Kabʼl, rikʼin li naʼlebʼ li naxkawresi li qapaabʼal, aʼan li naʼaj re li tzʼaqal loqʼonink li wank saʼ li qateep. Joʼkan ajwiʼ, chiru li chihabʼ nabʼaanumank ebʼ li nimla chʼutam. Saʼebʼ li chʼutam aʼin natzʼilmank rix li xnaʼlebʼ li Jehobʼa. Joʼkan naq, wi tqatzol xraabʼal, tqaj xchʼutubʼankil qibʼ ut xkʼebʼal qachʼool chi rabʼinkil li nayeemank (Salmo 119:167). Ma inkʼaʼ naxsahobʼresi qachʼool xchʼutubʼankil qibʼ rikʼinebʼ li hermaan li nekeʼxkʼe xchʼool chirix li qakawilal ut nokooʼeʼxtenqʼa re naq junelik wanqo saʼ xbʼehil li tiikilal? (Hebreos 10:24, 25).
Li tertokil pek
w06 15/7 28 raqal 15
Li Jehobʼa naxkol li ra xchʼool
15 Laj David kixbʼicha: «Us ta linnaʼ linyuwaʼ tineʼxkanabʼ injunes, abʼan aʼ chik li Qaawaʼ taaʼiloq we» (Salmo 27:10, SBG). Kʼajoʼ naxwaklesi qachʼool xnawbʼal naq li xrahom li Jehobʼa qʼaxal nim wiʼ chik chiru li xrahom jun li yuwaʼbʼej! Usta qʼaxal ra li tzʼeqtaanaak malaj li rahobʼtesiik li naxbʼaanu qe jun rehebʼ li qanaʼ qayuwaʼ, li Jehobʼa inkʼaʼ naxkanabʼ qaraabʼal (Romanos 8:38, 39). Qajultikaq naq li Yos naxjilosi rikʼin li ani naxra (Juan 3:16; 6:44). Sa naqekʼa qibʼ xnawbʼal naq maakʼaʼ naxye chanru nokooʼileʼk xbʼaan jalan chik li kristiʼaan, li qachoxahil Yuwaʼ nokooxra!
15-21 RE ABRIL
XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | SALMOS 29-31
Li qʼuseʼk naxkʼut li xrahom li Yos
it-2 872 raqal 8
Xnaqʼ u
Li aatin «xmuqbʼal li xnaqʼ ru» wank jalan jalanq li xyaalal, aʼ yaal chanru li wanjik. Naq li Jehobʼa Yos naxmuq li xnaqʼ ru naraj xyeebʼal naq narisi li rusilal malaj li xwankil. Aʼin nakʼulmank xbʼaan li qʼetok ibʼ, aʼ yaal ma saʼ junesal malaj joʼ chʼuut, joʼ kikʼulmank rikʼin li tenamit Israel (Job 34:29; Sl 30:6-9; Isa 54:8; 59:2). Wank sut naru xkʼutbʼesinkil naq li Jehobʼa inkʼaʼ naxbʼaanu junaq li naʼlebʼ toj reetal naroybʼeni naq twulaq li xhoonalil (Sl 13:2-4). Naq laj David kixpatzʼ re li Yos: «Maakʼe saʼ aachʼool li xinmaakobʼk wiʼ», yook xyeebʼal re naq tkuyeʼq xmaak malaj inkʼaʼ tixkʼe saʼ ajl li xpaltil (Sl 51:11, SBG; juntaqʼeeta rikʼin 10:11).
Qakanabʼaq naq li Jehobʼa tsahobʼresinq re li qaanm
18 Qakʼulubʼaq li qaqʼusbʼal. Naq li Jehobʼa kixtaqla li propeet Natán chi xkʼebʼal chi kutankil li xmaak laj David, aʼan moko kixsikʼ ta xyaalal li xmaak chi moko kixye ta naq moko nim ta li kixbʼaanu. Saʼ junpaat kixkʼulubʼa naq moko kaʼaj tawiʼ kimaakobʼk chiru li xbʼeelom li xBat-Seba, kimaakobʼk bʼan chiru li Yos. Kixkʼulubʼa li xqʼusbʼal saʼ ruqʼ li Jehobʼa ut aʼan kixkuy li xmaak (2 Sam. 12:10-14). Wi xootʼaneʼk saʼ jun li nimla maak, chooʼaatinaq rikʼinebʼ li xaqabʼanbʼilebʼ xbʼaan li Jehobʼa re qabʼeresinkil (Sant. 5:14, 15). Ut miqasikʼ xyaalal li qamaak. Wi inkʼaʼ nokoobʼayk chi xkʼulubʼankil li qaqʼusbʼal ut naqajal qanaʼlebʼ, tikto ajwiʼ toowanq wiʼ chik saʼ tuqtuukilal ut saʼ sahil chʼoolejil.
Kʼaru tzʼaqal naraj xyeebʼal xyotʼbʼal qachʼool xjalbʼal qakʼaʼuxl?
18 Chanru naxkʼutbʼesi li kiʼisiik saʼ li chʼuut naq relik chi yaal kixyotʼ xchʼool kixjal xkʼaʼuxl? Tento naq inkʼaʼ tixkol ebʼ li chʼutam, tixyuʼami li naʼlebʼ li kikʼeheʼk re xbʼaanebʼ li cheekel winq chirix li tijok ut xtzolbʼal li Santil Hu. Joʼkan ajwiʼ, tento naq tixkol ribʼ chiruhebʼ li naʼlebʼ li naru tkʼamoq re chi maakobʼk wiʼ chik. Wi naxyal xqʼe chi wank wiʼ chik saʼ amiiwil rikʼin li Jehobʼa, chʼolchʼooq chiru naq tkuyeʼq tsacheʼq li xmaak, ut naq ebʼ li cheekel winq teʼxtenqʼa re naq tsutqʼiiq wiʼ chik saʼ li chʼuut. Relik chi yaal, ebʼ li cheekel winq nekeʼxnaw naq jalan jalanq nekeʼnaʼlebʼak li junjunq, joʼkan naq nekeʼxtzʼil rix chiʼus li junjunq ut inkʼaʼ nekeʼraqok aatin saʼ kawilal.
Li tertokil pek
1 | Li tij: Qʼaxtesihomaq «chixjunil li kʼaʼuxl wiʼ eechʼool»
Naq nokootijok chiru li Jehobʼa, qʼaxal chik naqakʼojobʼ qachʼool chirix naq aʼan tooxtenqʼa. Tooruuq ajwiʼ xyeebʼal li kixye jun li kitzʼiibʼank re li Santil Hu. Aʼan kixye re li Yos: «Laaʼat xawil naq qʼaxal xtoqʼobʼaal wu ut xanaw chixjunil li xrahil li waanm» (Salmo 31:8, SBG). Xnawbʼal naq li Jehobʼa naxkʼe xchʼool chirix li naqakʼul naru naxkʼe qametzʼew re xnumsinkil li chʼaʼajkilal. Abʼan moko kaʼaj tawiʼ naxkʼe reetal li rahilal li naqakʼul. Kaʼajwiʼ aʼan naxtaw ru chiʼus li yooko xnumsinkil ut nokooxtenqʼa re xtawbʼal xkʼojobʼankil qachʼool saʼ li Santil Hu.
22-28 RE ABRIL
XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | SALMOS 32, 33
Kʼaʼut tento tyeemanq ebʼ li nimla maak?
w93 15/3 9 raqal 7
Li ruxtaan li Jehobʼa naxbʼaanu naq inkʼaʼ tnumtaaq qakʼaʼuxl
7 Wi naqanaw naq xqaqʼet li xchaqʼrabʼ li Yos, maare tchʼaʼajkoʼq chiqu xyeebʼal li qamaak rehebʼ li junchʼol joʼ ajwiʼ re li Jehobʼa. Kʼaru naru nakʼulmank? Laj David kixye aʼin saʼ li Salmo 32: «Naq xinkanaak chi chʼanchʼo, xeʼok chi lajk linbʼaqel; kʼajoʼ naq xinyaabʼak rajlal kutan! Xbʼaan naq xʼaaloʼ laawuqʼ saʼ inbʼeen chi qʼeq ut chi kutan; xinʼok chi chaqik joʼ naxkʼul li chʼochʼ saʼ li saqʼehil» (raqal 3, 4, SBG). Laj David moko usta chik yook chi naʼlebʼak ut maakʼaʼ chik xmetzʼew xbʼaan naq naraj xmuqbʼal li xmaak ut yook chi chʼiʼchʼiʼiik xbʼaan li rekobʼaal. Kilubʼtesiik xbʼaan li xrahil xchʼool li naru najuntaqʼeetamank rikʼin jun li cheʼ li xchʼaʼajkiik xbʼaan li saqʼehil ut maakʼaʼ xhaʼil. Maare kichʼaʼajkiik saʼ li xkʼaʼuxl ut saʼ li xjunxaqalil. Maakʼaʼ naxye li kikʼulmank abʼan inkʼaʼ chik sa xchʼool. Kʼaru tqabʼaanu wi yooko xnumsinkil jun li naʼlebʼ joʼ aʼin?
Qakanabʼaq naq li Jehobʼa tsahobʼresinq re li qaanm
17 Qatzʼaamaq re li Jehobʼa naq chixkuyaq qamaak. Moqon, laj David kitijok chiru li Jehobʼa, xyotʼ xchʼool naq kixxooto li xmaak chiru (taayaabʼasi Salmo 51:3-6). Aʼin kikʼojobʼank re xchʼool (Sal. 32:1, 2, 4, 5). Wi nokootʼaneʼk saʼ jun li nimla maak, miqayal xmuqbʼal. Chootijoq bʼan chiru li Jehobʼa ut qayehaq re li xqabʼaanu. Tojaʼ naq tqekʼa naq naqisi jun nimla iiq saʼ qabʼeen. Abʼan, toj wank kʼaru tqabʼaanu wi naqaj wank wiʼ chik saʼ amiiwil rikʼin li Jehobʼa.
w01 1/6 30 raqal 1
Xyeebʼal li nabʼaanumank naxbʼaanu naq tkawuuq chik laapaabʼal
Naq ak kixye li xpaltil laj David inkʼaʼ kixkanabʼ naq li narekʼa tnumtaaq saʼ xbʼeen. Ebʼ li aatin li kiroksi saʼebʼ li salmo li kixtzʼiibʼa chirix li kixbʼaanu naxkʼutbʼesi naq sa kirekʼa ribʼ ut chʼolchʼo chiru naq tkʼanjelaq chiru li Yos chi tiik ru xchʼool. Qilaq jun eetalil saʼ li Salmo 32, SBG. Saʼ li raqal jun naxye: «Us xaq re li kuybʼil xmaak, aʼ li xsachmank chixjunil li xmaakobʼk wiʼ!». Maakʼaʼ naxye wi qʼaxal nim li maak, sahaq xchʼool li kristiʼaan wi naxyotʼ xchʼool chi anchal xchʼool. Jun li naʼlebʼ re xkʼutbʼesinkil aʼin, aʼan xkʼulubʼankil li xbʼaanumank joʼ kixbʼaanu laj David (2 Samuel 12:13). Aʼan moko kixsikʼ xyaalal re xkolbʼal ribʼ chiru li Jehobʼa chi moko kixkʼe ta li xmaak saʼ xbʼeen jalanebʼ chik. Li raqal oobʼ naxye ajwiʼ: «Xinchʼolobʼ linmaak chawu ut maakʼaʼ xinmuq: “Tinxooto linmaaʼusilal chiru li Qaawaʼ”, chankin. Ut laaʼat xakuy xasachebʼ linmaak, xinaakuy saʼ chixjunil li xinmaakobʼk wiʼ». Xyeebʼal li xaabʼaanu tixbʼaanu naq sa taawekʼa aawibʼ ut inkʼaʼ tatxchʼiʼchʼiʼi laaʼekobʼaal xbʼaan li xaabʼaanu chaq junxil.
Li tertokil pek
w06 15/5 20 raqal 1
Li xqatzol saʼ li xbʼeen tasal re li hu Salmos
33:6, SBG. Kʼaru «li xmusiqʼ» li naʼelk saʼ re li Jehobʼa? Li musiqʼ aʼin aʼan li xmetzʼew li Yos malaj li xsantil musiqʼej, li kiroksi re xyobʼtesinkil li choxa (Génesis 1:1, 2). Nakʼabʼaʼiik xmusiqʼ li naʼelk saʼ re xbʼaan naq naru xtaqlankil re xbʼaanunkil jalan jalanq li naʼlebʼ toj chi najt.
29 RE ABRIL TOJ 5 RE MAYO
XCHAQʼALIL RU LI RAATIN LI YOS | SALMOS 34, 35
«Tinʼusilaatina li Qaawaʼ chi junelik»
w07 1/3 22 raqal 11
Qanimaq li xkʼabʼaʼ li Jehobʼa
11 «Tinʼusilaatina li Qaawaʼ chi junelik, tinnima ru rikʼin xtzʼuumal we chi junelik» (Salmo 34:2, SBG). Usta li xkʼaʼuxl chirix li xkʼaʼaq re ru kinumtaak saʼ xbʼeen laj David naq kiʼelelik, ebʼ li raatin kixkʼutbʼesi naq inkʼaʼ kixkʼe xchʼool chirix li xkʼaʼuxl xbʼaan naq li jwal wank xwankil chiru aʼan xkʼebʼal xloqʼal li Jehobʼa. Jun chaabʼil eetalil choʼq qe naq tqanumsi ebʼ li chʼaʼajkilal! Maakʼaʼ naxye ma wanko saʼ li tzolebʼaal malaj saʼ li qakʼanjel, rikʼinebʼ li qahermaan malaj saʼ li puktesink, li jwal wanq xwankil choʼq qe aʼan xkʼebʼal xloqʼal li Jehobʼa. Qakʼoxlaq ebʼ li naʼlebʼ li wank qe joʼ li xkʼihalil li naʼlebʼ li tooruuq xtzolbʼal ut xyalbʼal xsahil li yobʼtesihom malaj chixjunil li ak xbʼaanu li xmolam li wank saʼ Ruuchichʼochʼ. Usta moko tzʼaqal ta re ru li xyuʼamebʼ, li Jehobʼa naroksi ebʼ li kristiʼaan li tiikebʼ ru xchʼool saʼebʼ li qakutan. Li xyobʼtesihom li Yos inkʼaʼ naru xjuntaqʼeetankil rikʼinebʼ li winq li nekeʼloqʼoniik ru saʼ Ruuchichʼochʼ. Peʼyaal naq naqekʼa qibʼ joʼ li kixye laj David: «Ani ta chik joʼ laaʼat saʼ xyanqebʼ chixjunilebʼ li yos? Maajun nabʼaanunk re joʼ li nakabʼaanu laaʼat!» (Salmo 86:8, SBG).
w07 1/3 22 raqal 13
Qanimaq li xkʼabʼaʼ li Jehobʼa
13 «Laaʼin ninnima wibʼ saʼ xkʼabʼaʼ li Qaawaʼ: abʼihomaq laaʼex li nebʼaʼ ut chisahoʼq saʼ eechʼool!» (Salmo 34:3, SBG). Laj David moko yook ta xnimobʼresinkil ribʼ xbʼaan naq us xʼelk saʼ jun li naʼlebʼ, joʼ naq kiruuk xbʼalaqʼinkil li awabʼej re Gat. Naxnaw naq li Jehobʼa nakolok re ut aʼan kitenqʼank re chi elelik (Proverbios 21:1). Joʼkan naq naxkʼe xloqʼal li Yos ut inkʼaʼ naxsikʼ naq aʼan tkʼeheʼq xloqʼal, aʼin kixbʼaanu naq li tiikebʼ xchʼool teʼjiloq chixkʼatq li Jehobʼa. Jun chik li kixsikʼ naq tkʼeheʼq xloqʼal li Jehobʼa aʼan li Jesús ut aʼin kixbʼaanu naq li tuulanebʼ xchʼool ut li chaabʼilebʼ xnaʼlebʼ teʼjiloq chixkʼatq li Yos. Anaqwan li tuulanebʼ xchʼool re chixjunil li ruuchichʼochʼ nekeʼraj jilok rikʼinebʼ li yulbʼilebʼ ru li nekeʼjolomiik xbʼaan li Jesús (Colosenses 1:18). Nekeʼsahoʼk saʼ xchʼool naq nekeʼrabʼi naq ebʼ laj kʼanjel chiru li Yos nekeʼxkʼe xloqʼal li xkʼabʼaʼ li Jehobʼa ut naq nekeʼrabʼi li esil li wank saʼ li Santil Hu, li nekeʼxtaw ru rikʼin li xtenqʼ li santil musiqʼej (Juan 6:44; Hechos 16:14).
w07 1/3 23 raqal 15
Qanimaq li xkʼabʼaʼ li Jehobʼa
15 «Xinpatzʼok re li Qaawaʼ, ut aʼan xinxsume chaq: xinrisi saʼ chixjunil li xiw xiw wankin wiʼ» (Salmo 34:5, SBG). Aʼin jun li naʼlebʼ li jwal wank xwankil saʼ li xyuʼam laj David, li kixye ajwiʼ: «Naq li nebʼaʼ naxyaabʼa li xkʼabʼaʼ, naʼabʼiik xbʼaan; li Qaawaʼ nakolok re chiru chixjunil li xrahilal» (Salmo 34:7, SBG). Saʼebʼ li qachʼutam wank hoonal re xyeebʼal chanru li Jehobʼa xooxtenqʼa chi xnumsinkil ebʼ li nimla chʼaʼajkilal. Ebʼ li naʼlebʼ aʼin naxkawubʼresi li xpaabʼalebʼ li qahermaan joʼ chanru li raatin laj David kixkawubʼresi li xpaabʼalebʼ li nekeʼtenqʼank re. «Ebʼ li nekeʼxkaʼya li Qaawaʼ taalemtzʼunq li rilobʼaalebʼ kamaʼ li saqʼe; inkʼaʼ teʼkaqoʼq xbʼaanebʼ xxutaan» (Salmo 34:6, SBG). Usta yookebʼ chi elelik chiru li awabʼej Saúl, inkʼaʼ nekeʼxutaanak, chʼolchʼo chiruhebʼ naq li Yos wank rikʼin laj David ut nakʼutunk saʼ li rilobʼaalebʼ naq sahebʼ saʼ xchʼool. Joʼkan ajwiʼ li tojeʼ xeʼok joʼ aj paabʼanel ut li najter rokikebʼ nekeʼxsikʼ xtenqʼ rikʼin li Jehobʼa. Naq nekeʼril saʼ li xyuʼam chanru nekeʼtenqʼaak xbʼaan li Jehobʼa, li rilobʼaalebʼ naxkʼutbʼesi naq junelik nekeʼraj wank chi tiik ru xchʼool.
Li tertokil pek
w06 15/5 20 raqal 2
Li xqatzol saʼ li xbʼeen tasal re li hu Salmos
35:19. Kʼaʼut kixpatzʼ laj David naq li xikʼ nekeʼilok re inkʼaʼ teʼxmutzʼ rix ru chiru? Wi li xikʼ nekeʼilok re laj David teʼxmutzʼ rix ru chiru tixkʼutbʼesi raj naq li yibʼru aj naʼlebʼ li yookebʼ xkʼubʼankil chirix us t-elq ut naq nekeʼsahoʼk xchʼool xbʼaan aʼin joʼkan naq laj David kixpatzʼ naq inkʼaʼ tkʼulmanq aʼin.